"/ Books fer the founding ef a CoBegt in :his Colony" jat^a^^w^vv^-v^^^^^ DIVINITY SCHOOL TROWBRIDGE LIBRARY SELECT CHARTERS STUBBS Bonbon HENRY FROWDE Oxford University Press Warehouse Amen Corner, E.C. GUw 2)o*ft MACMILLAN & CO., 66 FIFTH AVENUE SELECT CHARTERS AND OTHER ILLUSTRATIONS OF ENGLISH CONSTITUTIONAL HISTORY FROM THE EARLIEST TIMES TO THE REIGN OF EDWARD THE FIRST ARRANGED AND EDITED WILLIAM STUBBS t).D., HON. LL.D., D.O.L. ; BISHOP OP OXFORD SOMETIME REGIUS PROFESSOR OF MODERN HISTORY EIGHTH EDITI on rTrowbridce Reference Libra AT THE CLARENDON PRESS M.DCCC.XCV ©jforfc PRINTED AT THE CLARENDON PRESS BY HORACE HART, PRINTER TO THE UNIVERSITY PREFACE J. HIS book is intended to be primarily a treasury of reference : an easily handled repertory of the Origines of English Consti tutional History ; and, secondarily, a manual for teachers and scholars. With a view to the first purpose, I have tried to collect in it every constitutional document of importance during the period that it covers. With a view to the second, I have attempted by way of illustration to point out the bearings of the several documents on one another and on the national polity ; supplying in the Introductory Sketch a string of connexion and some sort of continuous theory of the development of the system. The study of Constitutional History is essentially a tracing of causes and consequences ; the examination of a distinct growth from a well-defined germ to full maturity : a growth, the parti cular direction and shaping of which are due to a diversity of causes, but whose life and developing power lies deep in the very nature of the people. It is not then the collection of a multitude of facts and views, but the piecing of the links of a perfect chain. And in this comparatively complete and intel ligible connexion of cause and consequence, it has a certain charm that makes up for the default of everything depending on the play of personal character, the unlooked-for and the picturesque. It is of the greatest importance that this study should become a recognised part of a regular English education. No know ledge of English history can be really sound without it : it is not creditable to us as an educated people that while our students are well acquainted with the state machinery of Athens and Rome, they should be ignorant of the corresponding institutions of our own forefathers : institutions that possess a living interest for every nation that realises its identity, and have exercised on the wellbeing of the civilised world an influence not inferior certainly to that of the Classical nations. vi Preface. I have pointed out in the introductory chapter my reasons for not going further than the reign of Edward I. The later history is rather a history of politics than of polity, and has to be illustrated by a very different sort of documents. A more consistent supplement or companion to this volume would be a comparative assortment of corresponding Origines of the other constitutions of E ui ope. This is a branch of study without which the student cannot fully realise either the peculiar characteristics of his own national polity, or the deep and wide basis which it has in common with those of the modern nations of the Continent. To have furnished however in this volume, even the bare texts of the chief constitutional monuments of France, Germany, Spain, Italy, and Scandinavia, would have obliged me to alter the plan altogether ; nor could the comparative Constitutional History of Europe be illustrated at all thoroughly on the same scale. For the present, I commend this little book to the good offices of teachers, and to the tender mercies of pupils, in the firm conviction that the subject it illustrates is of the first educational importance, and in the hope that the plan and line of study which it suggests will be fouud well calculated to draw out the mind, and to extend the area of sound teaching. Oxford, October 7, 1870. In the Second Edition a few additions have been made to the Excerpts, and five or six documents of interest have been added amongst which the Habeas Corpus Act and the Act of Settle ment are the most important. An interesting charter of Canute will be found inserted at p. 75. Oxford, January 14, 1874. PREFACE TO THE EIGHTH EDITION The demand for a new edition of this book justifies me, I trust, in believing that it has been found useful to students of English Constitutional History, and in hoping that it will continue to be so. In preparing it for the press, I have thought it well to make some small modifications in the ' terminology ' of the earlier part, and to get rid of a few expressions which belong more properly to French and German History. Some of these, useful enough in a comparative survey, are not directly appropriate to English customs or institutions, which, although nearly if not quite identical with those of the Continent, have never, in contemporary documents, borne the same designations. The use of these terms, accordingly, leads occasionally to the misconceived notion, that customs which are either matter of common primitive origin, or of independent analogous development from common origin, are borrowed or derived in their matured form by one national system from another. This risk is considerable in the study of the commonly called feudal institutions and of many theories on the history of land- ownership. In relation to this point, I will add a word of caution, necessary in these days, although familiar to antiquaries and students of continuities. The first occurrence of the mention of particular terms, or forms of institutions, is treated by diversely constituted minds and different schools, in ways diametrically opposed. To one it is an evidence of novelty or innovation, to the other a presumption, strong enough to be a proof, of a previous viii Preface to the EigJitk Edition. existence. The balance of reasonableness is, in human history, on the side of the latter, for as a rule facts are older than records, customs older than statutes ; and many records have perished, in all probability, before the one that survives furnishes evidence of an institution which may and often must have existed long before it came to be embodied in record at all. Investigators who reject this consideration would reduce the domain of archaeological study to a vacuum, or to a collection of uncon nected and unorganized atoms. Now the history of institutions, as of nations, runs through occasional tunnels ; and it may very well be that a custom, or law of primitive life, emerges at the end of such a tunnel in a form somewhat modified from that in which it entered, whilst on careful analysis, its identity is unmistakeable, its history being susceptible of varied hypothetical explanations. That this generalization is open to occasional misunderstanding or mis application, any historical student must, and will readily grant; but I confess that to me, as an old investigator, a good deal of the accepted theory of continuous History, in this region, at least, of History, seems to rest on arguments as sound, within its own material and area, as those on which Copernicus and Kepler worked out their astronomical conclusions. Where there are periods of occultation, a working hypothesis is often all that can be adduced in sustentation of continuous History, and it is well that every such hypothesis should be freed as much as is possible from confusion between essentials and accidents, as well as from the peremptory dogmatism which identifies theory with discovery. But a working hypothesis, constantly being realized and illustrated even by detached discovery, gradually approaches to the position of proved History. And, this being allowed for, I do not hesitate to express my confidence in the future of historical work conducted on the plan on which in this and in my other books I have tried to work. I have to acknowledge, very gratefully, my obligations to Professor York Powell and Mr. A. L. Smith, for kind advice and suggestions. I have inserted, as addenda, a specimen Pipe Roll for Preface to the Eighth Edition. ix Oxfordshire, which will illustrate the Dialogus de Scaccario, and incidentally the legal history of the year to which it belongs ; and a curious relic of the scheme of national defence set on foot by John in 1205, which has a special bearing on the development of the Militia system and the office of Constable in counties and their subdivisions. W. OXON. CUDPESDON, March 14, 1895. CONTENTS. PART I. PAOB A Sketch of the Constitutional History of the English Nation down to the keign of Edward I .. .. .. 1-5 1 PART II. Extracts illustrative of the Early Polity of the English 52 Extracts from Caesar .. .. .. -. .. 52 Extracts from Tacitus .. .. .. .. .. .. .. 54 Extracts from the Early Laws of the English . . . . . . .. 60 Ethelbert .. , 61 Hlothaere and Eadric .. .. .. .. .. .. 61 Wihtred 61 Ini .. .. 61 Pontificale Egbert! <" Cone. Legatin. A.D. 787 62 Alfred 6* Edward 64 Oath of Fealty 64 People's Ranks and Law .. .. .. .. •• •• 65 Of Wergilds 65 Athelstan 66 Edmund 67 Edgar 68 Ordinance of the Hundred 68 Ethelred 72 Canute .. •¦ •• •¦ ¦¦ •• •¦ •• 73 Edward the Confessor .. .. .. •• •• ¦• 7^ PART III. Select Charters and Excerpts; Norman Period. William I 79 Excerpts 8o Charter to the City of London 82 Statutes 83 xii Contents. PAfiR Ordinance separating the Spiritual and Temporal Courts . . 85 Extracts from Domesday Book . . . . . . . . . . 85 Title of the Ely Domesday 86 Customs of Chester .. .. .. .. .. .. 87 Customs of Lincoln .. .. .. ,. .. 89 Customs of Oxford and Oxfordshire . . . . . . . . 90 Customs of Berkshire . . . . . . . . . . . . 91 William II .. .. .. .. .. .. .. .. 91 Excerpts .. .. .. .. .. .. .. 92 Henry I .. .. .. .. .. ,. .. .. ..93 Excerpts .. .. .. .. .. .. .. .. 96 Charter of Liberties .. .. .. .. .. .. 99 Letter of Henry I to Anselm .. .. .. .. .. 102 Order for holding the Courts of the Hundred and the Shire .. 103 Extracts from the Leges Henrici I .. .. .. .. 104 Charter to the Citizens of London Charter of Thurstan to Beverley Customs of Newcastle-upon-Tyne Stephen .. ExcerptsFirst Charter Second Charter 107109110 "3114119 119 PART IV. Select Charters and Excerpts; Henry II. Henry II .. .. .. .. .. .. .. ..122 Excerpts .. .. .. .. .. .. .. .. 127 Charter of Liberties .. .. .. .. .. ..134 Constitutions of Clarendon .. .. .. .. .. 135 Assize of Clarendon .. .. .. .. .. .. 140 Liability to Scutage .. .. .. .. .. .. 146 Inquest of Sheriffs .. .. .. .. .. 147 Assize of Northampton .. .. .. .. .. ..150 Assize of Arms .. .. .. .. .. .. 153 Assize of the Forest .. .. .. .. .. .. 156 Ordinance of the Saladin Tithe .. .. .. .. .. 159 Extracts from Glan vill .. .. .. .. .. .. 160 Charters of Boroughs .. .. .. .. .. .. 164 Winchester .. .. .. .. .. .. .. 165 Winchester .. .. .. .. .. .. .. 165 Lincoln .. .. .. .. .. .. ..166 Nottingham .. .. .. .. .. .. 166 Oxford .. .. .. .. .. .. .. .. 167 Contents. xiii T-v> 1 PAGE Dialogus de Seaccario .. .. .. .. .. .. 168 Praefatio .. .. .. .. .. .. .. 168 Liber Primus .. Liber Secundus 170209 PART V. Select Charters and Excerpts ; Richard and John. Richard I 349 Excerpts .. .. .. .. .. .. .. .. 251 Form of proceeding on the Judicial Visitation .. .. .. 258 Proclamation for the Preservation of Peace .. .. .. 263 Charters of Towns . . Winchester Lincoln John Excerpts 264 265266 268 270 Writ for levying a defensive force .. .. .. .. 281 Summons to a Great Council .. .. .. .. .. 282 Writ for the Assessment of the Thirteenth .. .. .. 283 Concession of the Kingdom to the Pope . . . . . . . . 284 Summons to a Great Council .. .. .. .. .. 286 Grant of Freedom of Election to Churches .. .. .. 287 Articles of the Barons ¦ .. .. .. .. .. .. 289 Great Charter of Liberties . . .. .. .. 296 Order for Inquiry into Evil Customs . . . . . . . . 306 Charters of Cities and Boroughs .. .. .. .. 307 (1) Nottingham .. .. .. .. .. .. 308 (2) Northampton .. .. .. .. ..' .. 310 (3) Dunwich .. .. .. .. .. .. .. 311 (4) Lincoln .. .. .. .. .. .. ..312 (5) York 312 (6) Hartlepool 313 (7) Niort 313 (8) Helstone 313 (9) Helstone .. .. .. 314 (10) London .. .. .. .. .. .. .. 314 PART VI. Select Charters and Excerpts ; Henry ITI. Henry III 3'°" Excerpts .. .. ¦• •• •¦ •• ¦¦ •• 320 Announcement of the Reissue of the Charter . . . . . . 337 Contents. Judges First Charter of Henry III Summons of the Sheriff to bring up the County in Arms Second Charter of Henry III Charter of the Forest Writ for the Collection of a Carucage Third Charter of Henry III Writ for the Collection of the Fifteenth .. Writ for the summoning of Four Knights of the Shire Writ for assembling the County Court before the Itinerant Writ for assembling the ' Jurati ad Arma ' Writ for the Collection of the Fortieth . . Writ for the Conservation of the Peace .. Writ for the Collection of Scutage Confirmation of the Charters Writ for the Collection of the Thirtieth . . Record of a debate in the Council of the Nation Writ for enforcing Watch and Ward and the Assize of Arms . . Sentence of Excommunication against " Transgressors of the Charters Writ for carrying out the Watch and Ward and Assize of Arms Writ summoning two Knights of the Shire to grant an Aid Charter of Henry III to Oxford . . . . Documents relating to the Provisions of Oxford I. The King's consent to a Project of Reform II. The King's consent to the Election of the Twenty- four Petition of the Barons, at Oxford Provisions of Oxford Translation .. Proclamation of the King's adhesion to the Pro visions Provisions of the Barons Writ summoning three Knights of the Shire to Parliament VIII. Award of S. Lewis Documents connected with Simon de Montfort's Administration I. Writ for Conservation of the Peace and Summons to Parliament II. Form of Peace determined on in the Parliament . . III. Summons to the Parliament of 1265 . . IV. Confirmation of the Charters .. V. Summons to Parliament at Winchester VI. Dictum de Kenilworth III. IV.V. VI. VII. PAGE 339 343344 347 351353 35535735« 359 360 3623<4365366 36S 37° 373 374 375 377378380381382387393 396 4004°S 406 409 411 4124'5416 418 419 Contents. xv PART VII. Select Charters and Excerpts; Edward I. PAGE Edward I .. .. .. .. .. .. .. .426 Excerpts .. .. .. .. .. .. 429 Order for the Proclamation of the King's Peace .. .. 447 First Parliament of Edward I . . . . . . . . . . 448 I. Statute of Westminster I (Extract) . . . . . . 450 II. Grant of Custom on Wool . . . . . . . . 451 Summons to Ecclesiastical Councils .. .. .. .. 452 I. Summons to a Council of Bishops .. .. .. 453 II. Summons to a Convocation of Prelates, Archdeacons, and Collegiate and Monastic Clergy . . . . 45 3 III. Summons to a Convocation in which the Archdeacons act as Proctors for the Parochial Clergy . . . . 454 IV. Summons to a Convocation in which the Diocesan Clergy are represented by Episcopal Nominees . . 455 V. Summons to a. Convocation in which the Diocesan Clergy are represented by their Proctors . . . . 455 Writ for Distraint of Knighthood .. .. .. .. 456 Statute of Mortmain .. .. .. .. .. .. 457 Writs for Parliament and Councils in 1282 and 1283 .. .. 460 I. Letter of Credence for a Royal Commissioner to raise an Aid . . . . . . ¦ . 464 II. Letter of Thanks for the Aid negotiated . . . . 464 III. Writ of Summons of Knights of the Shire . . . . 465 IV. Writ of Summons to the Archbishops and Clergy . . 466 V. Writ of the Archbishop summoning Convocation .. 466 VI o. Summons of Borough Membera to a National Council 467 VI b. Statute of Merchants .. VII. Writ for the Collection of a Thirtieth Statute of Winchester Translation Transactions in Parliament in 1 290 I. Grant of Aid pur fille marier . . II. Summons of Knights of the Shire III. Statute Quia Emptores .. Parliament of 1294 I. Summons of the Clergy II. Summons of the Knights of the Shire Great Council and Parliament of 1295 I. Summons of the Archbishop to a Great Council 469 469 469 472 475 477 477 478 479 480481 482 484 II. Summons of the Archbishop and Clergy to Parliament 484 XVI Contents. PAGE III. Summons of an Earl to Parliament . . . . . . 485 IV. Summons of the Representatives of Shires and Towns to Parliament . . . . . . . . . . 486 V. Writ for the Collection of an Aid .. .. .. 486 Confirmation of the Charters .. ,. .. .. .. 487 De Tallagio non Concedendo .. .. .. .. .. 497 Summons to the Parliament of Lincoln . . . . . . . . 499 Summons to a Colloquium of Merchants . . . . . . . . 500 Writ for the Collection of Talliage .. .. .. .. 501 Modus Tenendi Parliamentum . . . . . . . . . . 502 APPENDIX. Petition of Right Habeas Corpus Act Bill of Rights Act of Settlement . 515517523 528 ADDENDAGLOSSARY 53' 535 P A E T I. A SKETCH OF THE CONSTITUTIONAL HISTORY OF THE ENGLISH NATION DOWN TO THE KEIGN OF EDWAED I. J. HE English nation is of distinctly Teutonic or German origin. The Angles, Jutes, and Saxons, who, according to Bede, furnished the mass of immigrants in the fifth century, were amongst those tribes of Lower Germany which had been the least affected by Roman influences. They entered upon a land whose defenders had forsaken it, and had carried away with them most of the adventitious civilisation which they had main tained for four hundred years ; whose inhabitants were enervated and demoralised by long dependence, wasted by successive pesti lences, worn out by the attacks of half-savage neighbours and by their own suicidal wars ; whose vast forests and unreclaimed marsh-lands afforded to the new-comers a comparatively easy conquest, and the means of reproducing at liberty on new ground the institutions under which they had lived at home. This new race was the main stock of our forefathers : sharing the primeval German pride of purity of extraction ; still regard ing the family tie as the basis of social organisation ; migrating in groups of allied and kindred character, and commemorating the tribal identity in the names they gave to their new settle ments; honouring the women of their nation, and strictly careful of the distinction between themselves and the tolerated remnant 2 Introductory Sketch. [part of their predecessors. The variations of physical and mental characteristics which in the progress of fourteen hundred years have been developed between the English and North German types, may be amply accounted for by natural and political causes : the natural ones, the air, food, water, and other almost imperceptibly efficient workings of the land on its inhabitants ; the political ones, the total difference of history, and of mental and moral discipline. It is unnecessary to suppose that any general intermixture either of Roman or of British blood has affected this national identity. Doubtless there were early intermarriages between the invaders and the natives, and probably in the west of England a large and continuous infusion of Celtic blood. But though it may have been locally or relatively great, it could only be in very small proportion to the whole. The language, the personal and local names, the character of the customs and common law of the English, are persistent during historic times. Every infusion of new blood since the first migration has been Teutonic ; the Dane, the Norseman, and even the French-speaking Norman of the Conquest, serve to add intensity to the distinctness of the national identity. It is true that, as civilisation has advanced, the language and the legal system have absorbed new elements, some of them peculiar, some of them common to all civilisation. The language, continuous in its perfect identity from the earliest date, unchanged in structure and tenacious in vocabulary, has drawn in from the Latin services of the Church, and from the French of the Courts, new riches of expression ; as it has become the literary language of a free people, it has received from the common sources of all literature new forms, which, as the nation has educated itself, have been thoroughly incorporated with the older ones. It is true, in the same way, that from the scientific study of law, somewhat of Roman forms, and somewhat more of Roman principles, have entered into a combination with the elder and more purely developed institutions of the race ; but neither the growth of modern English as a literary language, nor that of English law in its composite form, can be made to I-J Ancient German Polity. 3 synchronise in any stage with any possible infusion of foreign blood. They bear the marks of a rapid civilisation assimilating new elements, not of a much mixed race retaining fragments of earlier and shattered systems. But were the evidences of intermixture of race much stronger and more general than they are, to the student of constitutional history they are without significance. From the Briton and the Roman of the fifth century we have received nothing. Our whole internal history testifies unmistakably to our inheritance of Teutonic institutions from the first immigrants. The Teu tonic element is the paternal element in our system, natural and political. The first traces, then, of our national history must be sought not in Britain but in Germany : in the reports given by Caesar and Tacitus of the tribes which they knew. In these reports we have, it is true, a somewhat indistinct picture : so indistinct that it has been interpreted in many and even in contradictory ways ; but one which is certainly capable of being interpreted by the clearer history of the later stages of the institutions which are common to the race ; and which so interpreted does give a probable and consistent representation. We have in the Germans of the first century a family of tribes whose common political characteristics are these : — They have in the time of Tacitus ceased to be pastoral and unsettled races : they occupy fixed seats instead of annually changing their pastures and hunting-grounds, as they were said to do when Caesar wrote ; but they are not so far settled as to have divided the land amongst individuals. The several com munities allot annually their arable lands among the freemen : these have their own several homesteads ; but the pasture lands are not only held but used in common, and the whole land of the settlement belongs to the community. The community, the vicus of Tacitus, is joined with others of the same tribe, and the aggregate is the pagus : an aggregation of pagi is a civitas or populus. The vici and pagi are governed by principes appointed by the nation in its popular assembly. These principes administer justice, but with the aid of n b 2 4 Introductory Sketch. [part hundred companions or assessors in each district. Out of them probably are chosen the duces or leaders of the host in war, to whose force each district contributes its hundred fighting men, but whose authority over the allied chieftains is based on personal prowess, not on delegated or otherwise vested right. These principes have the privilege of being attended by a train of comites, who fight for them in battle, wait on them in peace, and regard the honour of association with them as more than a compensation for such diminution of freedom as the relation of patron and dependent involves. Some of the tribes are led by their principes only: others have adopted royalty : possibly in imitation of neighbouring polities ; possibly as a relic of a patriarchal stage, in which the family tie was not merely the chief but the only bond of organisation, and the head of the race possessed a priestly character or represented a semi-divine descent ; possibly as a centre and symbol of unity among confederated tribes, desiring to embody their own iden tity in a common hereditary monarchy. In connexion with this royalty we read of nobiles, in blood more dignified, but with no rights other than those enjoyed by all the freemen of the tribe. The king is chosen on the ground of noble descent ; but his royalty does not, if we take the simple words of Tacitus, imply much authority : the communities are governed by their principes chosen in the national assembly; and in war they are led by the duces whose prowess exacts their respect : the whole business of the nation is transacted by the Councils of the nation. In these Councils, held at stated times and attended by all the freemen of the tribe, who by admission to the use of arms have added to their character of members of the family that of full membership of the civitas, the principes form a separate body which has authority to determine minor business and to prepare agenda for the larger gathering. The whole people meet in that larger gathering, and treat of and decide on mea sures of higher import. In the several administrations the rule of the magistrate is limited by the advice of his assessors : the dux cannot punish without the assistance of the priests : the I-J Ancient German Polity. c king is unable to act without the national council ; by it the principes are elected, lawsuits terminated, offenders against the tribe condemned. Nor is the relation of the king to the principes parallel with that of the princeps to his comites. The princeps fights not for the king but for his own glory; the comes fights not for glory, but for the princeps. The king then represents but the unity of the tribe, the princeps the authority of the community, the dux the influence of personal pre-eminence. There are at the bottom of the scale unfree cultivators of the soil, not slaves, but tenants paying rent and holding land under the free ; slaves proper, such as captives in war, or gamblers who have staked and lost all ; and lastly, freedmen. Tacitus does not mention the Jutes or Saxons at all, and the Angles only as one of a list of North German tribes whose places he does not fix. To Ptolemy we owe the identification of the seats of the two last, between the Elbe, the Eyder and the Warnow, in the modern duchies of Holstein, Lauenburg and Mecklenburg. We can discern nothing distinctive about them, except that in the second century they were recognised but insignificant tribes. Between the age of Tacitus and Ptolemy and that of Bede we have very few distinct data : we know, however, that during the period the name of Saxon was extended to a great aggregation of North German tribes, which retained their independence of Rome, their ancient religion and seats, and very much of their ancient barbarism. To what extent they had developed the germs of a political system common to them with the rest of the Germans, before they took possession of their new home, can only be conjectured. We may, however, safely argue that their progress had not been rapid : it is certain that whatever pro gress was made was free from Eoman elements : it is probable that the Saxons were behind the rest of the Germans in the distinctness of polity which belongs to the tribes with which the Romans were better acquainted. The importance attached to the tie of kindred, even in the eighth century, in England, marks a more primitive or more purely developed system than 6 Introductory Sketch. [part that described by Tacitus, whilst Bede's account of the govern ment of the Old Saxons, the Saxons of Germany of his own day, bears evidence of a state of things little removed from that described by Caesar. In the midst of the obscurity, two points stand out with clearness, — (i) that the Teutonic occupation of Britain was a migration and not a mere conquest ; and (2) that the nations so migrating came from a settled country, and must be credited with the same amount of organisation here which they had possessed at home. We are thus freed from the necessity of supposing that our forefathers had after their migration to begin with the first elements of settled civilisa tion ; but we are also prepared to see changes in the primeval system under which they had lived at home, originated, neces sitated, and shaped by the fact that they had made so great and general a movement. In the first place, a nation moving in mass has not to learn the first lessons of colonial life. It has the names, the offices, the functions of the system in which its corporate organisation is inherent. The tie of kindred is strong, but it does not super sede, nay, it carries with it the organism of the vicus and the pagus, probably also that of the civitas. The new-comers have but to divide the land, and then for peace or war, justice or politics, simply to reproduce their own old condition. The vicus, village, or township, will even retain its old proportionate numbers : the superior divisions will have that indefiniteness which even in the age of Tacitus belonged to the hundreds, the centeni, of the Germans. The system, such as it is, is transported whole, at the point of development which it has reached at home. But, in the second place, it will be modified and advanced by the very process of migration : the necessity of order and mutual reliance will have strengthened the cohesion of the mass. The successful dux or princeps who has brought his people over the sea, although at home he was no king, and perhaps owned no king, has, now that he has reached the new land, won for himself a rank beyond that of an elective magistrate • he has shown himself a son of Woden, the great leader of the Lj Effects of Migration and Conquest. 7 migrations, and founds a new royalty and nobility in his own person. He unites the hereditary character of royalty with the prestige of the successful leader and the authority of the elective magistrate. The king of the new land is much stronger than the king, the dux, or the princeps of the old. These processes are, of course, not peculiar to the occupiers of Britain : they are of the necessities of all the migrations : the Franks and the Goths, as they move, are affected in the same way. Yet out of the Frank and Gothic systems arises, under the influences of Roman intermixture, a new one so rapidly and so greatly advanced, that it is in some respect an antithesis to that of the English. The civilising power of Rome and the necessities of conquest have, in the sixth century, in France and Spain, forced the process into a maturity which it has not reached in England or in un-Romanised Germany four centuries later. We must add to the two conditions already specified, that the Teutonic system transplanted with the race into Britain grows up more purely and is developed more freely, with less of imitation, and with slower, steadier, stronger growth. The progress towards political union in England does not begin with the aggregation of units. There is no reason to doubt the substantial truth of the traditions which ascribe the origin of the kingdoms of Kent, Sussex, East Anglia, Deira and Ber- nicia, to the conquests of single chieftains ; or that the kingdom of Wessex was the result of a long series of aggressions led by a single line of princes with their dependent under-kings ; or that Mercia was an accretion, under one great organiser, of a considerable number of little states, created by late migrations under more insignificant chiefs into a country the dangers of which were now known, and the organisation of the immigrants consequently less close. We thus arrive at the point of time at which the conversion of the people to Christianity introduces a new bond of union, the influences of a higher civilisation, and a greater realisation of the place of the English in the commonwealth of nations. The reduction of the whole of the Church organisation of the 8 Introductory Sketch. [part seven kingdoms into the National Church, was the work of Theodore of Tarsus : the introduction of the forms and decencies of ecclesiastical councils into the meetings of the nations gives its peculiar character to the English Witenagemot; and the union of ecclesiastical and civil organisation throughout the land impresses a perpetuity on the divisions and subdivisions which before had been determined by the occupancy of the family or tribe. The separate vicus, or township, becomes the sphere of duty of a single priest, and later is called his parish ; the kingdom becomes the diocese of a bishop ; the whole land the province of the metropolitan : the rival archbishops head rival nationalities ; the greater dioceses are subdivided on the lines of the earlier under-kingdoms in six of the seven states, and when Wessex late in the day begins to subdivide, she follows the same idea. The organisms of Church and State advance side by side; the shires become the archdeaconries, and the hun dreds the deaneries of a later age. The archdeacon or bishop presides with the ealdorrnan and sheriff in the shiremoot ; the parish priesc leads his people to the hundredmoot, or even to the fyrd ; the witenagemot has its most distinct and permanent constituent in the clergy, bishops, and abbots. There are in the Anglo-Saxon system, as we find it in the laws and charters of the kings, certain distinct steps of growth in political insight; but as the development during five centuries was very gradual, there are many features of the system which remain almost in permanence during the whole period, and run on in different combinations still later. The system is developed purely and slowly, and we are at no loss to trace the continuity of its growth from the earlier germs. From the seventh to the eleventh century the national organisation may be generally described thus : — The people occupy settled seats ; the land is appropriated to separate townships, and in these certain portions belong in entire possession to separate owners, whilst others are the common property of the community ; and there are large unappropriated estates at the disposal of the nation. Each of these townships has an organisation of its own ; for certain purposes the in- I-J Anglo-Saxon System. a habitants are united by the mutual responsibility of the kin dred ; for others they are under the authority of their reeve, who settles their petty disputes, collects their contributions to the national revenue, leads the effective men to the fyrd, and with his four companions represents the township in the court of the hundred or in the folkmoot. The townships are not always independent ; sometimes they are the property of a lord, who is a noble follower, comes, gesith, thegn, of the king, with jurisdiction over the men of the township, and many of the rights which we associate with feudalism. Where, however, this is the case, the organisation is of the same sort ; the reeve is the lord's nominee, the moot is the lord's court, the status of the inhabitants is scarcely less than free, and their duties to the state are as imperative as if they were free. A cluster of townships is the hundred or wapentake; its presiding officer is the hundred-man : he calls the hundred- moot together, and leads the men of the hundred to the host, or to the hue and cry, or to the shiremoot. He is generally elected, although sometimes the feudal element is all powerful here also, and he is nominated by the noble or prelate to whom the hundred belongs. He has no undivided authority ; he is helped by a body of freemen, twelve or a multiple of twelve, who declare the report of the hundred, and are capable of declaring the law. Nearly all the work of judicature is con tained in this, for questions of fact are determined by compur gation and ordeal. The shiremoot is a ready court of appeal, and the royal audience is accessible only when both hundred- moot and folkmoot have failed to do justice. A cluster of hundreds makes the shire ; its officers are the ealdorman, the sheriff, and the bishop ; its councillors are the thegns, who declare the report of the shire ; its judges are the folk assembled in the shiremoot, the people, the lords of land with their stewards, and from the townships the reeve and four men and the parish priest. The shiremoot is the most complete organisation under the system : it is the folkmoot; not the witenagemot of the 10 Introductory Sketch. [part shire, but the assembly of the people ; in it all freemen in person or by representation appear. Its ealdorman is appointed by the witan of the whole nation, like the princeps of Tacitus ; its reeve once, perhaps, elected from below and authorised from above, like the king or bishop himself. The ealdorman leads the whole shire to the host, the sheriff commands the freemen, the lords their comites and vassals, the bishop's reeve or abbot's reeve the tenants of the churches ; all under the ealdorman as the national leader. The ealdorman and bishop attend the witenagemot ; the sheriff executes justice and secures the rights of the king or nation in the shire. The union of shires is the kingdom ; whether there be two or three as in any of the seven kingdoms, or all together in the kingdom of Athelstan or Edgar. But the kingdom is merely an aggregation of shires, which in many cases have themselves been kingdoms of earlier formation, with the minimum of necessary administration. The king is at the head : the national council is the witenagemot. Under the Heptarchic arrangement there was no organised unity but the ecclesiastical. The Church in this aspect is older than the State. The Church councils were the only national councils, the metropolitan the only person whose word had the same force everywhere : it was through the Church that the nation first learned to realise its unity. Yet the unity of the race, though not available for organised government, was not for gotten. There was no period within historic times when one of the seven kingdoms had not an honorary and more or less real precedence. Whether or no this precedence was expressed by the title of Bretwalda, it involved no inherent authority, nor does it imply any unity of administration. Each kingdom has its own witenagemot, and the deliberations of the kings are rather consultations of plenipotentiaries than national councils. Only when Wessex has finally annexed the other kingdoms, is the nation counselled for by one witenagemot. Neither in its earlier nor in its later form, neither in the seven nor in the one, is the witenagemot formed on the model of the lower courts. It is not a folkmoot ; although it repre- x-] King and Witenagemot. n sents the people, it is not a collection of representatives : its members are the principes, the sapientes, the comites and counsellors of royalty, the bishops, the ealdormen, and the king's thegns. The witenagemot can never have been a large as sembly; seventeen bishops, a variable number of ealdormen, according as the shires were distributed singly or in clusters, never perhaps more than twenty; of vassal members also a variable number, gradually increasing as the power of the crown became greater and the number of jurisdictions multiplied under the leaven of feudalism. The process of time and change of circumstances have now reversed the dictum of Tacitus. On greater matters the princes consult, on smaller matters all ; the plebs, the folk, rises no higher than the shiremoot. But the whole claims of the people as against the king are vested in the witenagemot, and as the character of the king varies, those claims are more or less actively exercised. The witan, where they are able, have the right of electing and deposing kings ; in conjunction with the king, of nominating ealdormen and bishops, of regulating the transfer of public lands, of imposing taxes, of voting sup plies and so deciding war and peace, of authorising the en forcement of ecclesiastical decrees, of joining in the making of laws, of sitting as a high court of justice over all persons and causes. But under a strong king many of these claims are futile ; the whole public land seems, by the eleventh century, to have been regarded as at the king's disposal really if not in name : the sheriffs, ealdormen, and bishops are named by the king ; if he be a pious one, the bishops are chosen by him with respect to the consent of the diocesan clergy ; if he be a peremptory one, they are appointed by his determined will. But the powers of legislation and taxation are never lost, nor does the king execute judgment without a court which is in name, and in reality perhaps, a portion of the witenagemot. Neither taxation nor legislation is very onerous work : the trinoda necessitas and the rents of the public lands supply for a long time all the necessary expenses of government. Ex- 12 Introductory Sketch. [part traordinary taxation is imposed by the witenagemot, as the Dane- geld or the shipgeld; a regular tax of two shillings on every hide of land furnishes a bribe to the Danes, or a contribution of a ship and its equipments is levied on the shires in due proportions, to enable the king to resist them. The laws are mostly concerned with minute adjustments and modifications of usages, the great body of the common law being yet trans mitted orally or by custom, not reduced to writing until it is in danger of being forgotten. The fabric is crowned by the king ; not the supreme law giver of Roman ideas, nor the fountain of justice, nor the irresponsible leader, nor the sole and supreme politician, nor the one primary landowner ; but the head of the race, the chosen representative of its identity, the successful leader of its enterprises, the guardian of its peace, the president of its assem blies ; created by it, and, although empowered with a higher sanction in crowning and anointing, answerable to his people. He is the national representative; the national officers are his officers ; he leads the army of the nation as the ealdorman that of the shire ; he is supreme judge, as the sheriff is in the shire moot ; in each capacity his power is limited by a council of free advisers ; and he is bound by oaths to his people to govern well, to maintain religion, peace, and justice, they being bound to him in turn by a general oath of fidelity. It would be rash to affirm that the system thus characterised ever existed in integrity, much more so that it existed in any thing like this integrity for the whole four centuries that pre ceded the Conquest. Yet that every single portion of it existed at some period during those centuries, and when it ceased to exist was superseded by some other arrangement of the same kind, is capable of proof. Varieties of practice may have pre vailed in different ages and districts, as to the names of the inferior courts, as to the number and functions of the assessors of the shiremoot, as to the law of compurgation, wergild and ordeal, as to the responsibility of the kindred, the hundred or the township for the production of culprits ; but the general machinery was permanent, and during the greater part of I0 Later Development. 13 the time little affected by Frank, Roman, or Celtic laws or politics. From the end of the tenth century a change sets in which might ultimately by a slow and steady series of causes and con sequences have produced something like continental feudalism. The great position taken by Edgar and Canute, to whom the princes of the other kingdoms of the island submitted as vas sals, had the effect of centralising the government and in creasing the power of the king. Early in the eleventh century he seems to have entered on the right of disposing of the public land without reference to the witan, and of calling up to his own court by writ suits which had not yet exhausted the powers of the lower tribunals. The number of royal vassals was thus greatly increased, and with it the power of royal and noble jurisdictions. Canute proceeded so far in the direction of imperial feudalism as to rearrange the kingdom under a very small number of great earls, who were strong enough in some cases to transmit their authority to their children, though not without new investiture, and who, had time been given for the system to work, would have no doubt developed the same sort of feudality as prevailed abroad. Already by subinfeudation or by commendation great portions of the land of the country were being held by a feudal tenure, and the alodial tenure which had once been universal, was becoming the privilege of a few great nobles too strong to be unseated, or a local usage in a class of landowners too humble to be dangerous. The Norman Conquest in one aspect stopped this natural growth of feudalism : in another, it may be said to have introduced the feudal system. Had this system been developed naturally, it would have doubtless become, as it did abroad, the framework of government. The Conqueror saw the evils of this exemplified in France. He, from the beginning of his reign, attempted to rule as the national sovereign, not as the feudal lord. The great confiscations resulting from the rebellions of the native earls threw however, enormous territories into his hands, and these, being distributed among his followers on the feudal conditions, constituted him at once the supreme landowner. To these 14 Introductory Sketch. [part conditions all other tenures were gradually but rapidly assimi lated ; they were not, perhaps, entirely so assimilated when Domesday-book was drawn up, but before the accession of Henry I they seem to have become uniformly feudal. On the Continent, the feudal system had, under the necessities of conquest and by the influence of Roman principles of law, worked itself into the ver)- machinery of government. The origin of vassalage has been traced to the relation of the comes to the princeps in the German, or to that of the client to his patron in the Roman system ; and the double title to the land, either to the emphyteutic tenure of the latter, or to the beneficium of the Merovingian conquerors. But so far it was a tenure only. When the beneficium began to be here ditary, and the provincial governors to be the great beneficiary proprietors in the province, often also by marriage or descent great alodial owners, then the powers of jurisdiction and military command became feudal also. The royal power was eclipsed by that of its own officers, and the king became primus inter pa/res, or often enough the servant of his own servants. This was the condition of things with which William the Conqueror had been conversant in France, and in a lower degree in Normandy itself, where the greater vassals were always try ing to reduce the duke's authority to a shadow, to maintain the immunity of their lands from his higher jurisdiction, and to get rid of his ancient right to garrison their castles. It was not without a long struggle that he had established his position against the predecessors of the nobles who formed the strength of the confederation by which he had to secure his conquest. To avoid the renewal of the struggle upon the new soil William from the beginning of his reign took strong and de cided measures. At the earliest opportunity he abolished the great earldoms which Canute had created, and placed the govern ment of the shires, through the office of sheriff, in direct depend ence on himself. For the vassals who demanded and had a right to demand a share in the fruits of their victory, he provided by liberal gifts of land ; but these were scattered throughout the lJ Results of the Norman Conquest. 15 country in a way that made united organisation of great estates impossible. In the cases in which he is said to have created or continued palatine counties,— those of Chester and Shrewsbury on the Welsh march, that of Durham on the Scottish border, and that of Kent as a guard against aggression from Picardy, — two were entrusted to ecclesiastics who could not found families ; and generally not even his most faithful servants were trusted with either large connected estates or great hereditary jurisdic tions. He further maintained in full efficiency all the lower or ganisation of the earlier system, adding definiteness and distinct ness where it was wanted : he enforced the frankpledge, and upheld the courts of the hundred and the shire, although in so doing he had to suffer the continuance of the private jurisdictions or fran chises of the nobles, and even the extension of the principle on a small scale to the new estates of his vassals. But in order to preclude any hope of creating an independent jurisdiction to the exclusion of his own, he renewed the old custom by which every freeholder took an oath of fealty to the king ; nor did he, whilst trying to strengthen the national institutions, at all relax the hold which his feudal position gave him on the Normans, in the exaction of all customary rights and dues. In all the organisation of the state, however, great changes did follow the Conquest. The officers of the government were Normans ; their offices received Norman names ; and the assi milation of all tenures to the feudal introduced the feudal principle into every department. Hence, although not perhaps all at once, the national council, instead of being the assembly of the wise men of the nation, became the king's court of feudal vassals : the royal revenue began to consist largely of feudal aids and other incidents : as the feudal lord, the king became the head and source of all jurisdiction, and the administration of his court and household a centralisation of all lower organi sation, national or imported. In both respects, then, in the maintenance of the inferior organisation and in the creation of a ministerial body in the feudal court itself, William imposed a check on the feudatories already crippled by the dispersion of their estates and the limitation of 1 6 Introductory Sketch. [part their jurisdictions ; and the restriction of their power was the security of the people at large : — but to work the composite sys tem he was compelled to use the feudatories ; and they naturally worked it to their own purposes, thus gaining a vantage-ground for their struggle against the royal power which lasted for nearly a century, and ended in the humiliation or extinction of all the great families of the Conquest. Throughout this struggle it may fairly be said that, although in the way of pecu niary exaction the kings pressed their hold on the great vassals to an undue extent, the interests of the crown and the people were one. At the head of the administrative system, now, stands the king, the feudal lord of all the land, the source of all jurisdic tion, the supreme arbiter of war and peace. His court, whose counsel and consent are the only restriction on his power, is composed of his own vassals, even the prelates being compelled to do homage in token of their secular dependence on him. But he is also the king of the nation, his council is the witenagemot of the nation, and the laws by which he rules are the laws which his people have claimed from him as their own. Inde pendently of the whole feudal machinery, the people are bound to him by oath, and he to them by his coronation promises and charter of liberties. The enormous amount of business entailed on the king by this complication of new and old relations, compels the appoint ment of a minister who shall stand to him in the whole king dom in the same relation in which the sheriff does in each shire. This is the justiciar, or lieutenant-general of the king, who is the king's representative in all matters ; regent of the kingdom in his absence ; and, whether the king is absent or present, the supreme administrator of law and finance. Under him the king's clerks or chaplains are formed into a body of secretaries, the chief of whom bears the title of Chancellor. The Conqueror himself executed in person a great part of the business of the state ; it is under William Rufus that the jus ticiar becomes the prime minister : in this great office the Con queror was strong enough to employ a great baroii ; William !•] The Norman Kings. 17 Rufus employed a safer official, a lawyer or a chaplain after his own heart. The organisation of the justiciar's administration dates from the reign of Henry I, the chief systematiser of it being Roger, bishop of Salisbury, whose family retained the direction of the machinery for nearly a century. The staff of the justiciar is a selection from the barons or vassals of the crown who are more nearly connected with the royal household, or qualified by their knowledge of the law for the position of judges. These are formed into a supreme court attendant on the king, the Curia Regis, which when employed upon finance sits in the chamber and is known by the name of the Exchequer. The several members are called, in the Curia, justices, their head being the capitalis justiciarius, or chief justice; in the Exchequer, bar ones or baron es scaccarii, a title which continues to belong to them after they have ceased to be chosen from the ranks of the great vassals. This staff of officers, which may be regarded as standing to the justiciar in the relation in which the twelve thegns stand to the sheriff in the folkmoot, as .a judicial committee repre senting the whole court of vassals, is the germ of the entire administrative machinery of the constitution. By it all appeals are decided, and to it all suits may be called up on application of the suitors : to it belongs the assessment and collection of all revenue. As the royal council, it shares in the revision and registration of the laws and charters which it attests. Below it the only judicial machinery is the old one of the shires, the hundreds, and the local franchises. But in the decreeing of taxation and the authorising of laws it has no direct influence ; these powers are still vested in the king and the witan, — the king and the national assembly now composed of his vassals. The legislative functions of the national council are under the Norman kings rather nominal than real. But the form of participation is retained : the counsel and consent of 1 may be traced in the amendments of the old laws^by>^e i queror and Henry I. This immemorial counse/and consent ' 'TrniMhririffD QafftTWl t8 Introductory Sketch. [part descends from the earliest Teutonic legislation, and is preserved to our own day, a standing and perpetual protest against the imperial doctrine favoured by the lawyers and founded on the devolution of all legislative power on the king, — ' Quod principi placuit legis habet vigorem.' The taxation of the country involves little trouble to the supreme council. It depends partly on the ancient national system, partly on the new feudal one. A tax based on the former requires no new authorisation : a grant from the latter merely the vote, and a statement of the amount wanted, where a special gift over and above the prescriptive feudal dues is demanded. Under the Norman kings, there is no instance in which such grant is debated, much less refused. It is no small limitation of autocratic tyranny that it should have been thought necessary to ask it. The assessment and collection of the revenue is the work of the Exchequer : there on two fixed days in the year every sheriff appears and accounts for the sums due from his- shire : — the f'erm of the shire, that is, the rent formerly paid in kind or in maintenance, now commuted for fixed sums, from old public lands and royal demesnes : the Danegeld, also probably com pounded for : the proceeds of the fines of the local courts : the feudal aids, and other incidents. It is only in these latter heads that any variation occurs that requires adjustment. The others are all fixed by law, and the proportions payable by each estate are determined by Domesday-book. But as the lands have changed hands, and immunities and franchises are constantly altered by royal charter, some debate between the payers and receivers is needed. The sheriff, who is often a local magnate, cannot be trusted to arrange this ; so a detachment of the staff of the justiciar makes the circuit of the shires : these officers debate with the landowners the number of hides for which they owe Danegeld, or the number of knights' fees from which aids and reliefs are due ; they likewise assess the towns, which are now becoming important contributors to the revenue. These fiscal visitations of the barons lead to judicial visitations also, and so to a union for both purposes with the local organisations, •J The Norman Kings. 19 which, as time advances, is a long step towards the consolida tion of constitutional government. In this way the Norman administration worked ; in many cases with great hardship to individuals, but rather depressing than crushing the old national organism. It is gradually de veloped. William the Conqueror was, so far as any king of the English could be, an irresponsible ruler ; he was not a great organiser, but a powerful and laborious man. His hand was in everything, and his wisdom kept him from being a tyrant. William Rufus was a tyrant of the worst sort ; but he was with out the business powers of his father, and the work of govern ment in the hands of Ranulf Flambard was full of irresponsible and wanton oppression. Henry I, as able a man as his father, and as despotic as his brother, by the employment of organised administration, set a limit on his own caprice. Routine is the only safeguard of a people under a perfect autocracy, and by routine Henry I helped to bring on the reign of law. It is only in the struggles of the clergy that the idea of liberty finds any expression. The attitude of the people to the crown during these reigns is constant : the whole national system is safe in their support of one another. The great vassals are the common enemies of both. Hence William Rufus and Henry I in their emergencies found it easy to purchase the effectual aid of the country by promises ; and the people were sustained in their ancient cus toms by the king's fear of increasing the jurisdictions of the barons. The words by which Henry I in his Charter provides for the maintenance of the rights of the lower landowners, are a significant proof of this, and of the way in which matters have to change before it is necessary for the barons to force the same provisions on John ; in little more than a century the attitudes of the king and barons are reversed. In one important way, however, Henry I connected the local courts with the Curia Regis, by uniting several sheriffdoms under one of his justices. The justices were among the novi homines of the baronage, and, like all ministerial bodies, were jealously watched by both nobles and people. c 2 20 Introductory Sketch. [paet The twenty years that follow the death of Henry I, and are called the reign of Stephen, are a period without example in our history. The feudal baronage take advantage of the struggle for the crown, to throw off every sort of restraint ; and by dividing between the two parties in a way that prevents either from gaining a decided advantage, to destroy the new admini strative machinery, and exercise irresponsible powers on their own estates. They now exemplify all the mischievous charac teristics of continental feudalism : private wars ; countless for tified castles ; the cruel exercise of summary jurisdictions ; the striking of private coinage. Each baron is a king in his own castle. That it is only for their own immunities that they fight, appears clearly from their desertions and tergiversations during the continuance of the war. To this disorganisation and the irreconcilable opposition of the Empress, Stephen had nothing of his own to oppose. He was a brave man, but without re sources, without administrative power, and devoid of political tact. By one act of impolicy, intemperate rather than unjustifi able, he broke with the clergy, to whom he owed his throne, and with the administrative corps, at the head of which Bishop Roger of Salisbury still was, without whose aid he had not a chance of maintaining it. His weakness had suffered the power of both to become overweening ; his impolicy set both in array against him, and by one act he alienated every element in the state, and cut off his own sources of revenue. The attempt which he had made to create for himself a strong party and a rival nobility, by erecting new earldoms to be provided for out of the revenue and by the demesne lands of the crown, pro voking the jealousy of the barons and impoverishing the royal income, threw him for support on taxation which he had no means of enforcing. The natural result was war, and anarchy succeeding war, in which all central administration, except the ecclesiastical, collapsed. When all parties were exhausted, the bishops obtained the place of mediators, at which they had long aimed ; and the succession of Henry II was the result of the compromise. Amongst the terms of the pacification which were intended to bind both Stephen and Henry, was a regular pro- T0 Policy of Henry II. 21 gramme of administrative reform, for the abolishing of the evils of the late anarchy, and the restoration of national pros perity. The castles were to be rased, the coinage reformed, the sheriffs to be replaced, the crown lands to be resumed, the new earldoms to be extinguished, foreigners to be banished, the administration of justice to be provided for, the Golden Age to return. The reign of Henry II initiates the rule of law. The ad ministrative machinery, which had been regulated by routine under Henry I, is now made a part of the constitution, enun ciated in laws, and perfected by a steady series of reforms. The mind of Henry II was that of a lawyer and man of business. He set to work from the very beginning of the reign to place order on a permanent basis, and, recurring to the men and mea sures of his grandfather, to complete an organisation which should make a return to feudalism impossible. To destroy the ' adulterine' castles, to abolish the ' fiscal' earldoms, to resume the alienated crown lands, was the first, the destructive part of his work ; to restore the machinery of the Exchequer and Curia Regis, to extend their powers and to bring them into the closest contact with the provincial organisation, was the next step. The greatest obstacles to the carrying out of this policy were the barons, and, unfortunately, the clergy also ; the former must be compelled to agree to the restriction of their hereditary jurisdictions within the smallest compass, and the latter to allow themselves to be, in all matters not purely spiritual, subject to the ordinary process of the law. Hence arose the two great struggles of the reign : in that with the barons Henry was successful ; in that with the clergy, although worsted and humi liated, he carried off the fruits of victory. These matters ought not to be regarded separately ; the Constitutions of Clarendon were but a part of a scheme which was to reduce all men to equality before the same system of law. In his first years, Henry renewed the provincial visitations of the justices for both fiscal and judicial purposes ; at a later period he largely increased the staff of judges for this very end, and at the same time greatly expanded the system of inquest by 22 Introductory Sketch. [part jury, which superseded the old processes of trial by battle and compurgation, and led by no indistinct steps to the incorpora tion of the machinery of the shire and of the borough in the national council or parliament. The instructions given to the visiting judges are precise enough, — they are to enter the fran chises of the barons, and to take cognisance of castle guard and every relic of old immunities. A second measure of reform less directly aimed at the feuda tories, was no less effectual to the diminution of their strength. The commutation of military service for a money payment, or scutage, placed the military training of the people and the disposal of their forces in the king's hands. It enabled him to hire mercenaries for his foreign wars, to dispense with the hated Danegeld, and to bring the ecclesiastical baronage under contribution. The revival of the ancient militia system, or fyrd, by the Assize of Arms, enabled him to dispense with the military services of the barons for the maintenance of order at home. This ancient force had been called out under William Rufus and Stephen ; it was now reorganised and ordered to furnish itself with modern weapons. Henry trusted the people more than the barons. A third symptom of his decided policy was the bestowal of the office of sheriff on lawyers and soldiers rather than on the great barons, who had already succeeded, in some cases, in making it hereditary ; during the whole of Henry's later years, these very important functionaries were drawn from the class which furnished the barons of the Exchequer and itinerant justices ; and their powers were easily limited and regulated by the Curia Regis. All these measures have a greater significance, viewed as parts of an extended scheme of administration ; the reforms which they betoken run into every region of public business. Henry II made the national council a different thing from what Henry I had left it ; he summoned it at regular intervals, twice or thrice every year of his stay in England. Its composition was that of a perfect feudal court ; archbishops, bishops, abbots, priors, earls, barons, knights and freeholders. The business I0 Judicial System under Henry II. 23 transacted in it was political, fiscal, legislative and judicial. In every public matter the nation was, in theory, consulted ; the laws were issued * cum consensu et consilio ; ' even taxation, as we may infer from the questions raised by Becket in the council of Woodstock, was suffered to come into debate ; the king sat in person to hear the complaints of his people, and decided them by the advice of his bishops and judges. It was in a great council that he determined on the resumption of the alienated demesne ; in another he arranged the great quarrel between Castille and Navarre ; in another he issued the assize of Cla rendon ; in another he discussed the marriage of his daughter. That towards the end of the reign he found it necessary to limit the numbers of lower freeholders who attended the councils, is very probable ; the use of summonses which prevailed from the first years of the reign gave him the power of doing this. The Curia Regis and Exchequer continue to be united, but undergo a large modification by the increase and diminution of the number of judges. It is probable that Henry, as Edward I afterwards did, found the chances of corruption and oppression too tempting for the sort of men that he was educating, the lawyers and clerks of the court. He found it necessary in 11 78 to restrict the number of those who exercised their functions in the Curia to five, and to reserve for his own hearing in council the causes in which this court, which until now had been a final court of appeal, failed to do justice. This limited tribunal is the lineal predecessor of the existing Courts of King's Bench and Common Pleas ; whilst the upper court of appeal, the king in his ordinary council, is the body from which at later dates the judicial functions of the Privy Council and the equitable jurisdiction of the Chancellor emerged. It is this council which, in conjunction with the elements of parliament, summoned to meet, but not under the proper parliamentary style, constitutes the great councils of the next century. And further still, this ordinary council, in union with the barons and bishops, containing all who received a special summons to parliament, formed in the fourteenth century the Magnum Concilium, or great council of the king. It was from the 24 - Introductory Sketch. [part mixture of the powers of the two bodies that the House of Lords received its judicial character as a court of appeal, and the Privy Council derived its legislative character, which it attempted to carry out in the form of ordinances. The original tribunal, the king's ordinary council, retained its undiminished powers throughout, changing at various times and throwing off new offshoots, such as the Court of Star Chamber, until it has reached our own time in the form of the Judicial Com mittee of Privy Council. The limited tribunal of the Curia Regis continues, with varying numbers, until the reign of John, when the Common Pleas are separated from the other business and fixed at Westminster. Soon after the date of Magna Carta it divides and arranges its business into that of three courts, retaining the same staff of judges for all, and the chief justiciar at the head. Towards the end of the reign of Henry III the three courts receive each a distinct staff, and the extinction of the old pre-eminence of the great justiciar results in the com plete separation of the three for all purposes. In the Ex chequer Chamber, however, they long retain a trace of their ancient unity of organisation. The visits made to the shires by the itinerant judges and barons form a very important part of the training of the people for self-government ; not only in the judicial, but in the fiscal business also. Henry II, if not the inventor, was the great improver of the system of recognitions by jury. The machinery which had been occasionally used before, and which may be traced to Karolingian usage, he applied to every description of business. By the ordinance of the grand assize, the person whose possession of land was impugned was empowered to make choice between trial by battle, and the examination of his right by a body of twelve sworn recognitors, who were selected by four sworn knights summoned for the purpose by the sheriff acting under a royal writ. In the other recog nitions, as of Mortdancester and Novel disseisin, the twelve recognitors were simply summoned by the sheriff, acting in this case also under a special precept from the king. Out of these recognitions arose the system of trial by jury ; the jurors are at I,J Recognition by Jury. 25 first witnesses of the fact ; as business increases they are, under Edward I, afforced by the addition of persons better acquainted with the matter ; a further step separates these afforcing jurors from the original twelve, and the former then engross the cha racter of witnesses, the jury becoming the judges of fact after hearing evidence. The sworn knights who nominate the re cognitors of the grand assize are, further, the first germ of a county representation. By the assize of Clarendon, a like prin ciple is applied to criminal jurisdiction. Twelve lawful men of each hundred, with four lawful men from each township, are sworn to present criminals or reputed criminals of their district, in each county court ; the prisoners so presented being sent at once to the ordeal. In this case, Henry simply utilised the machinery that had existed probably since the time of Edgar, but he adapted it to the principle of recognition ; the twelve lawful men are witnesses, as they were under the older system, but the process is an inquest under oath, as in the case of the great assize. From this double character of judge and witness the grand jury system historically descends ; the permission to tra verse the verdict of the grand jury by a new inquest is of later introduction, and was adopted as a consequence of the abolition of ordeal in the reign of Henry III. But the principle of recognition by jury is found applicable to other matters than judicature. As early as the year 1070, William the Conqueror had used it to obtain from the native population an enunciation of the laws under which they claimed to live. In the preparation of the Domesday survey it had been applied, moreover, to fiscal business. The inquest then was made by the oath of the sheriff, the barons and freeholders of the shire and the hundred, the priest, the reeve, and six villeins of each township ; and it was used to ascertain the extent and liability of every estate in the kingdom. It was not, however, applied generally to the purpose of taxation until the reign of Richard I. The steps by which so important a stage towards self-taxation and representation was gained are of curious importance. An aid having been decreed by the national council, the collection of it becomes the work of the 2,6 Introductory Sketch. [part sheriffs and of the officers of the Exchequer. The classes from which it is to be demanded are, roughly speaking, the knights, the towns, and the socage tenants ; the barons, greater and lesser, the boroughs, and the lower freeholders. The military tenants are allowed to certify by their own cartel the number of knights' fees for which they are liable. The towns, through their burgage holders, make their agreement with the barons itinerant ; but the lower freeholders are assessed by the sheriff and his officers, and have no check upon their exactions unless their hardships can be made known to the king. When taxa tion descends to personal property, the sheriff has no basis of calculation ; it is in this, then, that the necessity of some ma chinery of assessment first introduces the jury system. Under the assize of arms in 1181, Henry II directs the liability of each man, either in rent or in chattels, to be estimated by a sworn body of knights or lawful men of the venue ; and the same plan is used for the levying, of the Saladin tithe, also on personal as well as real property, in 1188. When Richard I, in 1 198, exacted a carucage or aid of five shillings on the hide, he applied the principle of jury assessment in the most elaborate way to the whole land of the country. How important were these developments of the idea of representation will be seen by-and-by. These are but a few of the measures by which Henry II and his ministers provided for the security of his people, — through which he earned their confidence, and trained them, both by the enjoyment of legal security and by the responsible part laid on them in judicial and fiscal matters, for a time when their co-operation would be required in the higher departments of government, in the decreeing, not the executing only, of legis lation and taxation. In these the king had the help of the financial family founded by Bishop Roger, and of the great legist Ranulf Glanvill. He lived long enough to see the success of his policy in making England rich and contented, and a race of nobles springing out of the administrative houses, which was to strengthen the law and make common cause with the people. Richard's reign is in constitutional matters the supplement of r0 Principle of Election. 37 his father's ; the administrative progress which may be traced in it is to be credited not to himself but to his ministers. Richard FitzNeal, the treasurer, continues the management of the Exchequer ; Hubert Walter, the justiciar,, develops the ma chinery which may have originated in the genius of his master, Henry II, or his uncle, Ranulf Glanvill. The pecuniary neces sities of Richard, and his long absences from England, threw the whole responsibility on the ministers, and after the anarchy of his first two years, owing to the jealousy of the barons and the faction fights arising from the quarrels of John, Geoffrey, and William Longchamp, this devolved altogether on Hubert Walter. He united in his own person the whole secular and spiritual authority. From the transactions of the earlier part of the reign we gather little that is constitutionally important. The attack on the chancellor was not a constitutional attempt to assert the responsibility of a minister, but a struggle of factions ; the encouragement of the town element is not a deliberate act of policy, but the result of an occasional expedient for raising money. One or two apparently minor points, however, are of importance. We have seen that Richard's ministers were the first who applied the representative system to the assessment of real property in general for the purpose of national taxation. A step which is scarcely less important is the introduction of the system of election to county functions and offices. This is applied in the first instance to the choice of coroners, who, according to the assize of 1194, are to be chosen in every county, three knights and a clerk, to keep the pleas of the crown. The measure was doubtless intended to be a check on the power of the sheriffs, who were forbidden by the same assize to act as justices in their own counties : a proof that the baronial party still required to be restrained from attempting to strengthen their hold on the local jurisdictions. This assize prescribes also the way of selecting the grand jury : four knights are to be chosen in every shire, who in turn are to choose two out of each hundred ; these two are to co-opt ten more out of their own hundred, and the twelve are to form the jury for the hundred. The plan partly resembles 28 Introductory Sketch. [part that used for the nomination of recognitors for the grand assize, and was likewise a check on the power of the sheriff, to whom the nomination seems to have before belonged. It is possible that the knights electors are henceforth chosen by the suitors, and that the article of Magna Carta which orders them to be elected, for the recognitions of novel disseisin, mort-dancester, and darrein presentment, by the county court, is an explanation of 'earlier custom. But in the case of the coroner there is no such question ; the existing immemorial usage, as well as the words of the assize, proves that the election was by the whole body of freeholders. It is the first attempt at popular election in England within the historic period, unless we regard as such the privileges granted to certain of the boroughs to elect their magistrates. This had been attained by some towns, by payment of a fine, under Henry II ; in the reign of John it becomes a general privilege conferred by charter. The steps taken in the direction of freedom and security under these administrators were doubtless of importance in themselves. They were an extension of the rule of law into regions where the rule of force had been far too general. But it must not be thought that they were a pure concession to the desire of free dom and good government. Henry II and Hubert Walter recognised the fact, which Henry I had seen before them, that a people able to count on personal and commercial safety is much more profitable to the Exchequer than one over-taxed and un constitutionally oppressed. The reign of Richard is not only a period of reform in law, but of unparalleled exactions in money. The various plans of taxation adopted by the earlier kings are all resuscitated and amplified. The scutage of Henry II is applied to the raising of funds for the king's ransom, and in creased in amount. The carucage of Richard is but the Danegeld under a new name, and of larger and more profitable assessment. The feudal dues are all exacted ; the wool of the Cistercians is seized ; the plate of the churches is borrowed ; the moveables as well as the land are rated. These plans are maintained after the original call for them has been answered. Nor is the opposition to this systematic oppression so marked as might be expected. I-] Reign of John. 29 There are murmurs against the justiciar ; the regular clergy are compelled by virtual outlawry to pay the carucage ; the mob of London rises against the burghers, because of the unfair ness of the assessment ; but the only formal resistance to the king in the national council proceeds from Saint Hugh of Lin coln and Bishop Herbert of Salisbury, who refuse to consent to grant him an aid in knights and money for his foreign warfare. This, which is done not on ecclesiastical but on con stitutional grounds, is an act which stands out prominently by the side of Saint Thomas's protest against Henry's proposal to appropriate the sheriff's share of Danegeld. The peculiar circumstances with which the reign of John begins — a questionable title, perfected by the election of the nation — might have seemed for a time to necessitate the ob servance of legal forms. But although from time to time he summoned his vassals and demanded an aid in constitutional form, he more frequently exacted the taxes without a formal grant, and by imposing fines and levying ransoms on the barons who offended him, without a legal process or sentence, went in oppressiveness far beyond anything done by Richard's ministers. From the beginning of his reign he took both caru cage and scutage as a matter of course, and raised the rate of the latter from twenty shillings to two marks on the knight's fee. In 1201 and 1205 he exacted from the army which he had collected at Portsmouth a payment in commutation of ser vice much as William Rufus had done when he plundered the national militia of the viaticum provided by their counties. In 1204 he levied from the tenants in chief enormous 'auxilia mili- taria,' and raised the rate of scutage to two marks and a half. In 1207 he demanded and received a thirteenth of all chattels throughout the country. The ingenuity with which he deve loped the system of fines is a fertile theme of historians. After the death of Hubert Walter in 1205, relieved from the incon venient admonitions of a counsellor to whom he owed so much— rid also of his competitor, Arthur— having lost his French dominions, and endangered his hold on England by his quarrel with the clergy — he took advantage of the general 30 Introductory Sketch. [part disorganisation to play the tyrant without restraint. The funds arising from the confiscated estates of the Norman nobles and the exiled bishops enabled him to spend lavishly, to hoard also largely, and to collect an army aud fleet for resistance to Philip II, and even for the invasion of France. But the universal disaffec tion brought all his preparations to nothing. After offending every portion of his people, he had to yield to the papal claims ; and when he had yielded, the desertion of his vassals left him powerless even for revenge. It was the resistance of the northern barons to his command that they should join his expedition to Poictou, that provoked him to the vindictive pro ceeding which ended in his complete surrender. The barons found a counsellor in Archbishop Langton, and a programme for the redress of grievances in the charter of Henry I. This they compelled John to renew, with large additions, at Runny- mede, and in securing their constitutional rights to themselves bound him to observe the same rules towards all free men. Thenceforth no tax over and above the customary feudal aids is to be taken without consent of the national council, the common council of the realm, the assembly of the barons, the greater of whom are to be summoned by special writ, the lesser by a general one through the sheriffs. The privileges secured by the great charter of John become in their turn the basis or programme of new claims which are the subject of struggles that run through the whole reign of Henry III, and in those struggles are made good. The next reign sees them accepted by the good faith, and defined by the administrative genius, of Edward I. The agreement between the king and his people — for Magna Carta, although in form a charter, is in substance a treaty of peace — that no tax shall be exacted without a grant from the common council of the kingdom, and that that common council shall be summoned in a definite and satisfactory way, may seem to be but a small instalment of constitutional reform, and not to go beyond what was already the theory of government in Eng land. But the words of the charter, to be carried out at all, in volved much more than they expressed. The old state of things that had followed the Conquest was quite worn out. The le"-al l] Politics of the Thirteenth Century. 3] reforms and general policy of Henry II had created a new nobility, whose interests were entirely English, and had restored the ancient county organisation ; whilst the privileges procured by fine from the same king, and bought in the shape of charters from his sons by the towns, had created a new element of poli tical life. The new baronage compelled the king to grant the charter : the counties and the boroughs had to work their way into the full participation of its provisions by slow degrees. The history of these steps has an interest partly political and partly constitutional, and deserves examination in separate detail. The political situation may be generally stated thus : — Since the Conquest, the political constituents of the nation had been divided between two parties, which may be called the national and the feudal. The former comprised the king, the ministerial nobility which was created by Henry I and Henry II, and which, if less richly endowed than that of the Conquest, was more widely spread, and had more English sympathies ; the other contained the great nobles of the Conquest, and the always large but varying body of lower vassals, who were intent on pursuing the policy of foreign feudalism. The na tional party was also generally in close alliance with the clergy, whose zeal for their own privileges extended to the defence of the classes from which they chiefly sprang, and whose vindi cation of class liberties maintained in the general recollection the possibility of resisting oppression. The clergy may be roughly divided into three schools, — the secular or statesman school, the ecclesiastical or professional, and the devotional or spiritual. Of these, the representative men are Roger of Salisbury, Henry of Winchester, and Anselm of Canterbury. Thomas the Martyr more or less combines the characters of the three throughout his life. The three stages through which he passed, that of chancellor, that of primate, and that of candidate for martyrdom, answer well to the three schools of the clergy. Throughout the whole period, the first of these schools was consistently on the side of the king, the last as consistently on the side of the nation. The second, when its own privileges were not in danger, was, from the 32 Introductory Sketch. [part peace of the Church in 1107 to the Becket quarrel, and after the conclusion of that quarrel, continuously on the same side. No division of the clergy ever sympathised with the feudal party. The strength of the parties was locally divided. The national party was strongest in the north, where the successive forfeiture of English and Normans had put it in the royal power to provide amply for its supporters ; where the national spirit and insti tutions lingered the longest, and only required the assurance of good government to place themselves on the king's side. The domains of the great earls lay more in the middle of England, which was therefore the seat of disaffection and uneasiness generally, the towns taking the royal or national side against the nobles. The southern shires were more de cidedly royalist, the great domains and strong castles of the kings and their kinsmen in the neighbourhood of the seats of government, and the diffusion of episcopal influence, giving them a very considerable advantage. The feudal party made up for its want of strength in other classes of society and other parts of England, by foreign alliances, and the extent and wealth of great foreign domains. The intense dislike of the English to foreigners, which was wisely humoured by Henry II, and as foolishly disregarded by Stephen, John, and Henry III, contributed an ingredient of personal partisanship. Henry II had broken the feudal party by war, and disarmed it by policy : he had succeeded so well, that the very men who had been his opponents accepted their position, and became the most faithful adherents of his sons. At his death, and during the reign of Richard, there seemed to be every chance that the national party would soon comprise every element of political life ; the party quarrels of the period arising from mere personal causes, and the great body of the baronage, as well as the rising municipalities, being faithful. And these chances might have been made a certainty, when the loss of their Norman estates had robbed the feudalists of their vantao-e- ground. But the growth and consolidation of the national party had !•] Politics of the Thirteenth Century. 33 contributed largely to the increase of the power of the king. The constitution gained in strength and consistency, and the king was the strongest element in the constitution. Henry II's measures, double in their intention, and double in their success, had created a strong royal power and a strong national spirit in conjunction. John's despotic conduct set the two forces which his father had laboured to strengthen and consolidate, in array against each other. From the beginning of the thir teenth century the struggle is between the barons, clergy, and people on the one side, and the king and his personal par tisans, English and foreign, on the other. The barons and prelates who drew up the Articles of the Charter were the sons of the ministerial nobles of Henry II, the imitators of Saint Anselm and Saint Hugh, of Henry of Winchester, and Thomas of Canterbury.In the history that follows we trace new elements as well as old complications. The national party of 12 13 was itself divided between those who, like Robert Fitz Walter, would bring in French aid, and those who stood merely by the national rights. The king's party contained two, or even three sections : his own personal friends and ministers, his foreign allies, and the small but powerful mediating party acting under papal in fluence. Of these, the first may be regarded as represented by Hubert de Burgh and Peter des Roches ; the second by Falkes de Breaute", and the third by the legate Gualo. John's death removed the great obstacle to the union between the elements which were capable of uniting : the French detachment of the national party collapsed, and the position of the foreign allies of John was made untenable. The national baronage under William Marshall and the king's friends under Hubert de Burgh united, and the papal agents were gradually but effect ually edged out. The early struggles of Henry Ill's reign were for the expulsion of the foreign element. But the happy omens which the clearance seemed to promise were rendered futile by the folly, the falseness, and the foreign proclivities of the young king himself, who as soon as he grasped the sub stance of power brought back into the political arena every 34 Introductory Sketch. [part single element of discord. Refusing to be .bound by his father s engagements, treating his most faithful servant with personal ignominy, and in that act reviving the rivalry between the friends of the king and the friends of good government ; throw ing himself into the closest alliance with Rome, and crushing the spirit of the national Church ; rivalling his father in the multiplicity of his exactions, now contrary to the letter of his own obligations ; and bringing in hosts of foreigners hateful to the people, and the cause of unparalleled extravagance and oppres sion — he let loose every element of misery, and roused every political constituent to resistance. Strangely enough the head of the disaffection was the man who perhaps had least of all in common with the nation, except the sense of justice. Simon de Montfort was a foreign adven turer ; by descent representing on one side the purest feudalism of Normandy, and on the other the great feudal party of the Conquest ; brother-in-law of the king, and by the hereditary ambition which marked his paternal house, fitted rather for a usurper than for a defender of other men's rights. Yet there is no reason to doubt either his political wisdom or his sincerity and honesty. His strength, however, was in the false position of the king. Neither the ability of the versatile, experienced, and travelled statesman, nor the confidence of the Church, nor the wealth of his English earldom, nor his own brilliant nature, could have won for him the reputation of a hero and martyr- saint, much less the substance of power. At the head of the barons, trusted by the clergy and worshipped by the people, he forced on the king the new programme of good government ; a programme which contained indeed little more than was already binding, but which owed its importance, as its advo cate owed his strength, to Henry's falseness. Strong in resist ance, and victorious in battle, Simon de Montfort undertook to administer, and attempted to unite under a premature political organisation, all the possessors of power in the land. But the force which had been so great against the king in arms, was inefficient in supremacy : again it became clear that Simon's chief strength was in his rival's folly and weakness. The escape !•] Edward I. 35 of Edward from captivity renewed the strife, this time with a different result. The death of Simon Restored Henry III to the throne, and left the party which Simon had united broken and ready for new combinations. The long struggle of the constitution for existence ends with the reign of Edward I. This great monarch, whose command ing spirit, defining and organising power, and thorough honesty of character, place him in strong contrast not merely with his father, but with all the rest of our long line of kings, was not likely to surrender without a struggle the position which he had inherited. For more than twenty years he reigned as Henry II had done, showing proper respect for constitutional forms, but exercising the reality of despotic power. He loved his people, and therefore did not oppress them : they knew and loved him, and endured the pressure of taxation, which would not have been imposed if it had not been necessary. He admits them to a share, a large share, in the process of government : he develops and defines the constitution in its mechanical character in a way which Simon de Montfort had never contemplated. The organisation of parliament, of convocation, of the courts of law, of provincial jurisdiction, is elaborated and completed until it seems to be as perfect as it is at the present day ; and the legislation is so full that the laws of the next three cen turies are Uttle more than a necessary expansion of it. But until he is compelled by the action of the barons, he retains the substance of royal power, the right to the purse-strings, the rio-ht to talliage the towns and the demesnes of the crown without a grant from the parliament. Edward I would not have been nearly so great a king as he was if he had not thought this right worth a struggle ; nor if, when that struggle was going against him, he had not seen that it was time to yield ¦ nor if, when he had yielded, he had not determined honestly to abide by his concessions. The political party that forced him to the concession was not to be compared with the earlier combinations of the century : Bohun and Bigod had doubtless personal claims at heart, and not political ones : but they took advantage of a state of things which Edward saw d 2 36 Introductory Sketch. [part could not be resisted. The confirmation of the Charters com pletes the present survey of political history. The idea of constitutional government, defined by the mea sures of Edward I, and summed up in the legal meaning of the word parliament, implies four principles: first, the existence of a central or national assembly, a ' commune consilium regni ;' second, the representation in that assembly of all classes of the people, regularly summoned; third, the reality of the repre sentation of the whole people, secured either by its presence in the council, or by the free election of the persons who are to represent it or any portion of it ; and fourth, the assembly so summoned and elected must possess definite powers of taxation, legislation, and general political deliberation. We will now trace very briefly the origin, growth, and combination of these. First. The Commune Concilium had existed from the earliest times, first as the witenagemot, and afterwards as the court of the king's vassals, or, in a manner, as combining the characters of both. It had in neither stage been representative, in the modern meaning of the word. The witenagemot acted for the nation, but was not delegated or elected by it : the Great Council of the Norman kings included in theory all tenants in chief of the crown, but had no special provision for these to represent their under-tenants, or for the securing of the rights of any not personally present. The witenagemot possessed and exercised all the powers of a free council ; the Norman court or parlia ment, claiming the character of a witenagemot, if it possessed these rights in theory, did not exercise them. At no period, however, of our early history was the assembling of the national council dispensed with. Second. The representation of all classes of the people is necessary for the complete organisation of a national council, and that complete organisation is legally constituted by sum mons to parliament. In this three principles are involved : the idea of representation, the idea of exhaustive representation, and the definite summons. I. The idea of representation was familiar to the English in the minor courts, the hundredmoot and the shiremoot. The T-J National Representation. 37 reeve and four men represented the township in these assem blies ; the twelve assessors of the sheriff represented the judicial opinion, sometimes the collective legal knowledge of the shire. At a later period the inquest by sworn recognitors, in civil suits, in the presentment of criminals, and in the assessment of real and personal property, represented the country, that is the shire or hundred or borough, for whose business they were sworn to answer. II. The political constituents of the nation (exclusive of the king), — the three estates of the realm, — are the clergy, the baronage, and the commons. A perfect national council must include all these : the baronage by personal attendance, the clergy and people by representation. The bishops, although their right to appear personally in the Commune Concilium is older than the introduction of the feudal principle on which the theory of baronage is based, have, by the definition of lawyers, been made to sink their character of witan in that of barons, amongst whom they may for our present purpose be included. The representation of the estates then implies the union in parliament of (1) the baronage lay and clerical, (2) the lower clergy, and (3) the commons. 1. The baronage, in its verbal meaning, includes all bar ones, that is all Taomagers, holding directly of the crown ; but by suc cessive changes, the progress of which is far from easy to fix chronologically, it has been limited, first, to all who possess a united ' corpus ' or collection of knights' fees held under one title : secondly, to those who, possessing such a barony, are summoned by special writ : thirdly, to those who, whether entitled by such tenure or not, have received a special sum mons : and finally, to those who have become by creation or prescription entitled hereditarily to receive such a summons. The variations of dignity among the persons so summoned, represented by the names duke, marquis, earl, and viscount, are of no constitutional significance. The baronial title of the bishops and mitred abbots originates in the second and third of the principles thus stated. 2. The inferior clergy had immemorially their diocesan as- 38 Introductory Sketch. [part semblies and their share in the provincial councils of the Church, — a share which would be as difficult to define as is that of the plebs or populus in the ' commune consilium regni ;' but which does not much affect constitutional history until the period of Magna Carta. At the beginning of the thirteenth century the doctrine was gaining ground that the taxpayer should have a voice in the bestowal of the tax ; the legal position of the bene ficed clergy had been long definitely settled ; and the changes in the character of taxation took from them the immunities which they had earlier possessed and still persistently claimed. The aids which John condescended to ask of the inferior clergy were not granted by assemblies, but collected by separate negotiation through the archdeacons, in the same way that the sheriffs or itinerant judges negotiated the aids of the towns and counties. In a council held by John in 1207 the regular clergy were re presented by the abbots ; in another in 1 2 1 3 the cathedral clergy were represented by the deans ; the rest of the clergy not at all. In both of these cases there are analogies with the deal ings of the lay estates that might be traced at length. Passing over the anomalous councils of the next forty years, we find in 1254 a writ directing the archbishops and bishops to assemble all the clergy for the purpose of granting an aid ; in 1255 the proctors of the clergy appeared in parliament at Westminster and presented their gravamina. In 1283, Edward I summoned them by their proctors to great councils at Northampton and York; in 1294 they were summoned by their proctors to the parliament at Westminster; and in 1295, by the clause praemu- nientes in the writ summoning the bishops to parliament, the clergy were summoned to appear there ; the deans and priors of the cathedrals and the archdeacons in person, the chapters by one proctor, and the clergy of each diocese by two, having full and sufficient power from the chapters and the clergy. This clause has been inserted, with a few exceptions, ever since ; the constant usage dating, as stated by Hody, from the 28th of Edward III ; but it has not been acted upon since the fourteenth century. We may trace in this the defining hand of Edward I, who doubtless intended by this means to introduce a complete !•] County Representation. 39 and symmetrical system of representation into the lower depart ment of his parliament. It was defeated by the clergy them selves, who preferred to vote their aids in convocation, their own especial assembly or provincial council; which, also during the reign of Edward I, was a few years earlier reconstituted on the representative basis, in two divisions, one meeting at London and the other at York. The convocations, which were summoned by the archbishops and were divided according to the provinces, the measure of representation differing in the two, must be care fully distinguished from the parliamentary representation of the clergy, which was summoned by the king's writ directed to the archbishops and bishops, and was intended to be an estate of parliament. 3. The commons must be regarded as composed, for political purposes, of the population of the shires, the ancient divisions on the administration of which the early political system of the country was based ; and that of the towns or boroughs, which had been erected by successive grants of privileges into the status of substantive political bodies. (a) Enough has been said already of the origin and growth of representation in the former. It would not appear that there was any provision for the incorporation of the representatives of the shires in the Commune Concilium before the reign of John ; and when the principle is adopted, it is questionable whether they owed their privilege to their constitutional posi tion as the most prominent portion of an estate of the realm, or to their being the most ready machinery for the representation of the minor barons, the lower tenants of the crown. The 14th Article of Magna Carta promises that these shall be summoned by a general writ, and through the sheriffs. The only constitu tional mode of the sheriff's action was in the county court. Hence the minor barons, to be consulted at all, must be consulted in the county court. But that court was already- constituted of all the freeholders, and the machinery of repre sentation and election was already familiar to them. It would then appear certain that from the time at which the represen tatives of the shires were first summoned, they were held to 40 Introductory Sketch. [part represent the whole body of freeholders ; and although there was at a later period a question whether the wages of the knights of the shire should be paid by the whole body of freeholders, or only by the tenants in knight service, it was never peremp torily determined ; nor has there ever been a doubt but that the representation was that of the whole shire, and the election made, theoretically at least, in pleno comitatu, down to the Act of Henry VI, which restricted the electoral franchise to the forty shillings freeholders. The first occasion on which the representatives of the shires were summoned to consult with the king and other estates is in the 15th of John, 1213 : when the king by writ, addressed to the sheriffs, directs that four discreet men of each shire shall be sent to him, ' ad loquendum nobiscum de negotiis regni nostri.' These 'four discreet men' must be regarded in con nexion with the custom of electing four knights in the county court to nominate the recognitors and grand jury; and the 14th Clause of the Charter, directing the summons of the minor barons by the sheriff, must be interpreted or illustrated by this writ. The next case in which it is clear that representatives of the shire were called to parliament is that of 1254, when two knights represent each county. In 1261 the barons, and after them Henry III in opposition, summoned three knights from each shire. In 1264, Simon de Montfort summoned four; to the famous assembly of 1265 he summoned two. In the great assembly which swore allegiance to Edward I in 1273, four knights, and in the second parliament of 1275 two, represented each shire. The mention of the commonalty in the early writs and statutes of Edward I seems to show that the practice was pursued with some approach to continuity, and certainly in some cases, as in the councils of 1283 and in the parliament of Shrewsbury, it was fully carried out. But the character of these assemblies is a matter of debate, and it cannot certainly be said that the knights of the shire were formally summoned to proper parliaments until the year 1290, or that they were regarded as a necessary ingredient of parliament until 1294. Their regular and continuous summons dates from 1295. lJ Growth of Boroughs. 41 (0) The boroughs of England, like the counties, stood in a double relation to the king. In very many cases they were in his demesne, and had received their privileges as a gift or pur chase from him ; and in all cases they were a very important element in taxation. Either then on the feudal principle as demesne lands, or on the political ground as an influential part of the nation, they stood on a basis, not indeed so old as that of the county organisation, but in all other respects scarcely less important. Their history tells its own tale : beginning as demesne of a king or of a bishop, abbot or secular lord, they had by the time of the Conquest obtained recognition, as indi vidualities apart from the body of the counties to which locally they belonged. They were indeed generally subject to the jurisdiction of the king as his demesne, and not included in the corpus comitatus. But the towns so situated at the time of the Domesday survey were few, and, even for a century after, they increased in number and importance slowly. Their internal condition was but that of any manor in the country ; the reeve and his companions, the leet jury as it was afterwards called, being the magistracy, and the constitution being further strengthened only by the voluntary association of the local guild, whose members would naturally furnish the counsellors of the leet. The towns so administered were liable to be called on for talliage-at the will of the lord, and the townsmen were in every respect, except wealth and closeness of organisation, in the same condition as the villeins of an ordinary demesne. The next step taken in the direction of emancipation was the purchase, by the tenants, of the firma burgi, that is, the ferm of the dues payable to the lord, or the king; within the borough : instead of being collected severally by the reeve or the sheriff, these were compounded for by a fixed sum, which was paid by the burghers and reapportioned amongst themselves. The grant of the ferm was accompanied by, or implied, an act of emancipation from villein services ; and the recipients of the orant were the burghers, as members of the leet or of the guild, or in both capacities. The burgage rent was apportioned among the houses or tenements of the burghers, who thus became 42 Introductory Sketch. [part tenants in burgage and on an equality with tenants in free and common socage. The possessors of these burgages were, until a further organisation was provided, the political constituents of the borough. The privileges of the boroughs had not got much beyond this at the death of Henry I ; the burghers of Beverley, who were chartered during his reign by their lord the archbishop of York, with the same privileges as those enjoyed by the citizens of York, are empowered by their charter to have their hans-hus, and there to make their by-laws, and to enjoy certain immu nities from tolls within the shire. It is impossible to argue from the privileges of the city of London to those of the pro vincial towns ; and in the scarcity and uncertainty of the early charters there are many serious hindrances to any generalisa tion. Amongst the rights claimed by London at this date, are those of electing its own sheriff, of exemption from external judicature, freedom from several specified imposts, and protec tion for corporate estates. London, however, can never have been regarded as a town in demesne ; and its privileges, vested in the powerful burghers of the free city, served as a model for those which were gradually emancipated. Under Henry II we trace an increase in the privileges recognised or granted by charter : the king confirms the liberties enjoyed during the reigns of Edward, William, and Henry I ; by special privilege the villein who has stayed a year and a day in a chartered town unclaimed is freed in perpetuity, or the towns are exempted from the jurisdiction of the sheriff or king's officer. It is only by fine that they obtain now and then the right to elect their own officers. This and other rights scarcely less important are occasionally granted in the charters of Richard, and commonly in those of John, which seem to recognise in the borough a modified corporate character but little short of the later idea of incorporation. The charter of John to Dunwich is especially full ; bestowing the character of a free borough, enumerating the rights, such as Sac and Soc, in which the burghers enter into the possession of the status before belonging to the lord of the franchise ; the ferm of their town ; immunity from all juris- I-J Borough Representation. 43 diction except that of the king's justices ; the right to appear before the justices, if summoned, by representation of twelve lawful men, and of being assessed in case of an amercement by a mixed jury, half named out of their own body. The privileges of the towns advanced very little further than this during the thirteenth century : but at the beginning of it the principle of representation and election was thus applied to them. No idea of summoning the towns to appear before the king- by their representatives can be traced higher than the reign of John. Before and after this the richer tenants in burgage may have occasionally attended the royal councils with the other freeholders. They would, however, have no representative cha racter whatever ; nor is there any trace of their magistrates, to whom such a character would belong, being summoned to Parliament, as they were to the States General in France by Philip the Fair. The first notice of a united representation occurs in 1213, when John summoned the representatives of the demesne lands of the crown to estimate the compensation to be paid to the plundered bishops. By a writ to the sheriffs, they are directed to send to S. Albans four men and the reeve from every township in demesne. In this may be distinctly traced a connexion with the county court representation of earlier and later times. The assembly so constituted met, and is dignified by Matthew Paris with the title of a council ; the archbishop, bishops, and magnates being present at it. It is indeed the assembly to which, through the justiciar, John proposed the restoration of the laws of Henry I. From this date, however, to the parliament of Simon de Montfort, we find no further traces : nor can this case be taken as more than pointing the way to the later system. The taxation was still a matter of arrangement with the officers of the exchequer, and for no other purpose were the towns likely to be consulted. The summons of Simon de Montfort was directed to the citizens and burghers of the several cities and boroughs, each of which was to send two representatives. After the year 1265 there is again a long blank; for although in several places the burghers are spoken of as joining in grants of money at the king's request, it cannot 44 Introductory Sketch. [part be shown that their representatives were convoked for the pur pose before the year 1295. The national councils of 1273 and 1283, and the parliament of Shrewsbury, contained represen tatives of the towns, but they are not allowed by constitutional lawyers the full name of parliaments ; nor is it certain whether the representatives attended as representing an estate or a part of one, or merely for the purpose of informing the king and magnates. In 1294 the towns were asked for their contri butions by distinct commissions ; in 1295 they were summoned regularly to parliament; and although the series of writs is not so complete in the case of the towns as in that of the counties, their right was then recognised, their presence was seen to be indispensable, and the representation has been con tinuous, or nearly continuous, ever since. The great difference between the representation of the coun ties and that of the boroughs is this; that it was in the power of the crown or its advisers to increase or diminish the number of boroughs represented — a power based on the doctrine that their privilege was the gift of the crown, and their status historically that of royal demesne. But their association with the knights of the shire, whose numbers could not be altered, and whose possession of their right sprang from the more ancient part of the constitution, prevented the third estate from falling into the condition into which the corresponding body fell in Spain, where the custom of summoning towns was adopted earlier ; and in France, where it was possibly imitated by Philip the Fair from the practice of Edward I. III. The status of the parliament was constituted by the writs of summons, addressed to the barons individually, and to the sheriffs for the representation of the third estate. In the latter case both towns and counties chose their representatives in the shiremoot. Where the particular form of writ was not observed, — and both for military levies of the vassals and for great councils a distinct form was in use, — the assembly, although it might contain every element of a parliament, was not regarded as one. The obscurity of our knowledge on this point, caused by the loss of the ancient writs, occasions the 1-J Great Councils. 45 difficulty that exists about the assemblies of the reign of Henry III and of the early years of Edward I, during which many councils were held which contained certainly knights of the shire, and possibly deputies from the towns, but which are called Great Councils rather than parliaments, for this technical reason — either they contained other ingredients besides the regular ones of parliament ; or they did not contain all the ingredients of parliament ; or the towns were summoned other wise than through the sheriffs ; or the number of representatives varied ; or the selection of the boroughs was irregular ; or the purpose specified in the writ was other than parliamentary. Such councils were occasionally held in the succeeding reigns, and exercised many of the powers of parliament, but taxes imposed by them, and laws enacted by their authority, were regarded as of questionable validity, and sometimes had to be formally re-enacted. These councils were, however, a part of the process by which the institution of parliaments ripened. The regular tribunal of later date, to which the same name of Great Council is given, contained the lords spiritual and temporal, the judges of the courts and the other members of the king's ordinary council. For judicial purposes it exercised a right which parliament as such had not, and which has descended from it to the House of Lords only. It also advised the crown in all matters of government, although any attempt at legisla tion was watched very jealously by the Commons. Third. The combination of the principle of election with that of representation has been illustrated by what precedes. The idea of election was very ancient in the nation, and had been theoretically maintained in both the highest and the lowest regions of the polity : the kings and prelates were supposed to be elected ; the magistrates of towns, the judicial officers of the counties and forests, were really so from the beginning of the thirteenth century, if not before. In this, as in every other constitutional point, the freedom claimed and often secured by the clergy served to maintain the recollection or idea of a right. In the reign of Edward I the lawyers represented it as an ancient Teutonic right that the ealdorman, the heretoga, and 46 Introductory Sketch. [part the sheriff were elected officers. The election of sheriff was claimed for the counties during the parliamentary struggle which produced the Provisions of Oxford, and was secured to the freeholders by the Articuli super Cartas in 1300; but the privilege was withdrawn early in the next reign. The two principles of election and representation have never been divided in England since the reign of Edward I, although the variety of franchises and disputes on the right of voting for members of parliament are for many centuries bewildering in the ex treme. The towns, however close the elective franchise, have never been, as in France, represented by their magistrates as such. Fourth. Of the four normal powers of a national assembly, the judicial has never been exercised by the parliament as a parliament. The House of Commons is not, either by itself or in conjunction with the House of Lords, a court of justice : the House of Lords has inherited its jurisdiction from the Great Council. Another power, the political, or right of general deliberation on all national matters, is too vague in its extent to be capable of being chronologically defined ; nor was it really vindicated by the parliament until a much later period than that on which we are now employed. The two most important remain, the legislative and the taxative, the tracing of whose history must complete our present survey. 1. The ancient theory that the laws were made by the king and witan co-ordinately, if it be an ancient theory, has within historic times been modified by the doctrine that the kin» enacted the laws with the counsel and consent of the witan. This is the most ancient form existing in enactments, and is common to the early laws of all the Teutonic races : it has of course always been still more modified in usage by the varying power of the king and his counsellors, and by the share that each was strong enough to vindicate in the process. Until the reign of John the varieties of practice may be traced chiefly in the form taken by the law on its enactment. The ancient laws are either drawn up as codes, like Alfred's, or as amendments of customs : often we have only the bare abstract *•] Counsel and Consent. 47 of them, the substance that was orally transmitted from one generation of witan to another ; where we have them in in tegrity the counsel and consent of the witan are specified. The laws of the Norman kings are put in the form of charters ; the king in his sovereign capacity grants and confirms liberties and free customs to his people, but with the counsel and con sent of his barons and faithful. Henry II issued most of his enactments as edicts or assizes, with a full rehearsal of the counsel and consent of his archbishops, bishops, abbots, priors, earls, barons, knights, and freeholders. The compact of John with the barons has the form of a charter, but, as already stated, is really a treaty based on articles proposed to him, and containing additional articles to secure execution. From the time of John the forms vary, and the reign of Henry III con tains statutes of every shape — the charter, the assize, the articles proposed and accepted, and the special form of provisions, which are analogous to the canons of ecclesiastical councils. From the reign of Edward I the forms are those of statutes and ordinances, differing in some ascertained respects, the former formally accepted in the parliament as laws of perpetual obliga tion, and enrolled : the latter proceeding from the king and his council rather than from the king and parliament, being more temporary in character, and not enrolled among the statutes. All alike express the counsel and consent with which the king fortifies his own enacting power : but several of the early statutes of Edward are worded as if that enacting power resided in the king and his ordinary council ; and it is not clear whether this assumption is based on the doctrine of the scientific jurists who were addicted to the civil law, or on imitation of the practice of the French kings, just then made illustrious by the Establishments of Saint Lewis. The actual force of the expression ' counsel and consent,' which is preserved during so long a period and under such various developments of the royal power, can only be estimated approxi mately, according to the occasion or the needs or the character of the sovereign who acknowledges it. It stands, for at least a century after the Conquest, as the record of a right rather than 48 Introdtictory Sketch. [part the expression of a fact. Under Henry II and his descendants, by whom a large share of power was actually vested in the ministers and judges, the facility of consultation was much increased, but it remains an obscure point, whether consent could be withheld as well as bestowed, and whether it was not generally taken for granted. From the reign of Henry III it was probably a reality ; and from that of Edward I downwards the form has a typical force, and the variations later introduced into it have a great deal of meaning. After the permanent in corporation of the commons, from 1318 downwards, the form is, by the assent of the prelates, earls, barons, and the commonalty of the realm. From the first year of Edward III the share of the commons is frequently expressed as petition ; by the assent of the prelates, earls, and barons, and at the request of the commons : under Eichard II the assent is occasionally expressed as simply that of the lords and commons. Henry IV enacts with the advice and assent of the lords at the request of the commons. In the 23rd of Henry VI the addition by authority of parliament first occurs ; and from the 1st of Henry VII the mention of petition is dropped, and the regular form becomes, the advice and assent, or consent, of the lords spiritual and temporal and commons in parliament assembled, and by authority of the same. These forms certainly are not uniformly observed, but the origin of the changes may be exactly traced, and will be found to synchronise with the later changes in the balance of power between the several estates and the sovereign. The further question, Were the estates on an equality in respect of legislation t may be thus briefly answered. The claim of the clergy and commons to a voice was not admitted so early in legislation as in the case of taxation : once admitted, the power of the commons very quickly eliminated all direct interference on the part of the clergy. Down to the end of the reign of Edward I it can hardly be said that the right of counsel was extended to the commons at all ; it is in the next reign that their power of initiation by way of petition is first recog nised. As late as the 18th of Edward I, the statute Quia Emptores was passed by the king and barons, before the '•J Taxation. 49 day for which the commons were summoned. As to the clergy, there is no doubt either that they exercised the right of petition or that the king occasionally made a statute at their request, with the counsel of the lords, and without reference to the commons ; but acts so sanctioned were not regarded by the lawyers as of full authority, and are relegated, perhaps rightly, to the class of ordinances. Possibly the royal theory was that the right of petition belonged to both clergy and commons, whilst the counsel and consent of the lords only was indispen sable. It was not until the 15th of Edward II that the voice of parliament, when revoking the acts of the ordainers, distinctly enunciated the principle that all matters to be esta blished for the estate of the king and people ' shall be treated, accorded, and established in Parliaments by the king and by the assent of the prelates, earls, barons, and commonalty of the realm, according as it hath been hitherto accustomed.' The growth of the right of the commons may be traced in the forms of the writs : in those of John, the knights of the shire are summoned simply ' ad loquendum ;' those of Simon de Montfort describe them as ' tractaturi et consilium impensuri ;' ad tractandum as well as ad considendum et consentiendum being the form of summons usual in the case of a Great Council. Edward I, in 1283, summons the representatives of the towns ad audiendum et faciendum; in 1294, he summons the knights of the shire ad consulendum et consentiendum, pro se et commu- nitate ilia, Us quae comites, barones, et proceres praedicti ordi- naverint; with which agrees the fact, that in 1290 they were not assembled until the legislative part of the work of the par liament had been transacted. From the year 1295, however the form is ' ad faciendum ;' under Edward II it becomes ' ad consentiendum, et faciendum,' to assent and enact. From this time, then, the commons were admitted to a share of the cha racter of the Sapientes which in this respect the bishops and barons had engrossed since the Conquest, and the king was enabled to state with truth, as Edward I did to the pope, that the custom of England was, that in business affecting the state of the kingdom the counsel of all whom the matter touched go Introductory Sketch. [part should be required. The corresponding variations in the praemunientes clause summoning the clergy are : — in 1295, * ad tractandum, ordinandum, et faciendum ;' in 1 299, ' ad faciendum et consentiendum;' from 1381, only 'ad consentiendum,' a function adequately discharged by absence. 2. The share of the commons in taxation takes precedence of their share in legislation. The power of voting money "was more necessary than that of giving counsel. Of this power, as it existed up to the date of Magna Carta, enough has been said. The witenagemot, and its successor the royal council of barons, could impose the old national taxes ; the ordinary feudal exactions were matters of common law and custom, and the amount of them was limited by usage. But the extraordinary aids which Henry II and his sons substituted for the Danegeld, and the taxes on the demesne lands of the crown, were arbitrary in amount and incidence ; the former clearly requiring, and the latter, on all moral grounds, not less demanding, an act of consent on the part of the payers. This right was early recognised ; even John, as we have seen, asked his barons some times for grants, and treated with the demesne lands and towns through the Exchequer, with the clergy through the bishops and archdeacons. Magna Carta enunciates the principle that the payers shall be called to the common council to vote the aids which had been previously negotiated separately ; but the clause was never confirmed by Henry III, nor was it applicable to the talliaging of demesne. It is as the towns begin to increase, and at the same time taxation ceases to besbased solely on land and begins to affect personal as well as real property, that the difficulties of the king and the hardships of the estates liable to talliage become important. The steps by which the king was compelled to give up the right of taking money without a parliamentary grant, are the same as those which led to the confirmation of the charters by Edward I. It was virtually surrendered in the clause then conceded in addition to the charter, which is commonly known under the form of the articles, Be Tallagio non concedendo. And this completed the taxative powers of parliament, The further steps of develop- J-J Edward I. 5i ment, the determination of the different proportions in which the various branches of the three estates voted their supplies, and the final engrossing of the taxing power by the House of Commons, the struggles by which the grants were made to depend on the redress of grievances, and the determination of the disposal of supplies assumed by the parliament, belong to later history. We have thus brought our sketch of Constitutional History to the point of time at which the nation may be regarded as reaching its full stature. It has not yet learned its strength, nor accustomed itself to economise its power. Its first vagaries are those of a people grown up, but not disciplined. To trace the process by which it learned the full strength of its organism — by which it learned to use its powers and forces with dis crimination and effect — to act easily, effectually, and economi cally, — or, to use another metaphor, to trace the gradual wear of the various parts of the machinery, until all roughnesses were smoothed, and all that was superfluous, entangling, and confusing was got rid of, and the balance of forces adjusted, and action made manageable and intelligible, and the power of adaptation to change of circumstances fully realised, — is the story of later politics, of a process that is still going on, and must go on as the age advances, and men are educated into wider views of government, national unity, and political re sponsibility. We stop, however, with Edward I, because the machinery is now completed, the people are at full growth. The system is raw and untrained and awkward, but it is complete. The attaining of this point is to be attributed to the defining genius, the political wisdom, and the honesty of Edward I, building on the immemorial foundation of national custom ; fitting together all that Henry I had planned, Henry II organ ised, and the heroes of the thirteenth century had inspired with fresh life and energy. PART II. EXTEACTS ILLUSTEAT1VE OF THE EAELY POLITY OF THE ENGLISH. Exteacts from Caesar. J_ HE account of the Germans given by Caesar, and drawn by him more from the reports of their neighbours than from his own knowledge of them, must not be regarded as more than a partial glimpse of a small portion of the great family under special circumstances. It would, then, be wrong to look on it as a picture of an earlier phase of the life of the people who are a century later described in detail by Tacitus, or to infer from the difference of the pictures that the intervening period wit nessed the transition from one condition to the other. The features remarked on by Caesar — the perpetual state of war, the neglect of agriculture for pastoral pursuits and hunting, the annual migrations of tribes — are, it is true, commonly viewed as characteristic of the first steps out of barbarism into civilisation ; but the first two are extremely liable to exaggeration by rumour, and the prominence of the whole three in this description is owing to the generally unsettled state of all tribes bordering on the Roman conquests. It would be unsafe to regard any point in which the report of Caesar is not confirmed by Tacitus as certainly characteristic of the life of the Germans at home. Its interest depends chiefly on the fact, that it is the first attempt at an account of the life of our forefathers, and that it comes from the pen of one of the greatest statesmen that ever lived. C. Jul. Caesaris, Comm. de Bello Gallico, VI. 21. Germani multum ab hac (sc. Gallorum) consuetudine differunt, nam Caesar. 53 neque Druides habent, qui rebus divinis praesint, neque sacri- ficiis student. Deorum numero eos solos ducunt, quos cernunt et quorum aperte opibus juvantur, Solem et Vulcanum et Lu- nam ; reliquos ne fama quidem acceperunt. Vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit ; ab parvulis labori ac duritiei student Ib. c. 22. Agriculturae non student; majorque pars eorum victus in lacte, caseo, carne consistit ; neque quisquam agri modum certum aut fines habet proprios ; sed magistratus ac principes in annos singulos gentibus cogna.tionibusque homi- num qui una coierunt, quantum et quo loco visum est agri attribuunt atque anno post alio transire cogunt. Ejus rei multas afferunt causas, ne assidua consuetudine capti studium belli gerendi agricultura commutent ; ne latos fines parare studeant, potentioresque humiliores possessionibus expellant, ne accuratius ad frigora atque aestus vitandos aedificent , ne qua oriatur pecuniae cupiditas, qua ex re factiones dissensionesque nascuntur : ut animi aequitate plebem contineant, cum suas quisque opes cum potentissimis aequari videat. Ib. c. 23. Civitatibus maxima laus est, quam latissime circum se vastatis finibus solitudines habere. Hoc proprium virtutis existimant, expulsos agris finitimos cedere, neque quem- quam prope audere consistere : simul hoc se fore tutiores arbitrantur, repentinae incursionis timore sublato. Cum bellum civitas aut illatum defendit aut infert, magistratus qui ei hello praesint, ut vitae necisque habeant potestatem, deliguntur. In pace nullus est communis magistratus, sed principes regionum atque pagorum inter suos jus dicunt, controversiasque minuunt. Latrocinia nullam habent infamiam, quae extra fines cujusque civitatis fiunt : atque ea juventutis exercendae ac desidiae minu- endae causa fieri praedicant. Atque ubi quis ex principibus in concilio se dixit ducem fore, qui sequi velint, profiteantur, con- surgunt ii qui et causam et hominem probant, suumque auxilium pollicentur, atque ab multitudine collaudantur ; qui ex his secuti non sunt in desertorum ac proditorum numero ducuntur ; omniumque his rerum postea fides derogatur. Hos- pites violare fas non putant ; qui quaque de causa ad eos vene- runt, ab injuria prohibent, sanctosque habent : bisque omnium domus patent, victusque communicatur. Lib. IV. c. 1. Sueborum gens est longe maxima et bellico- sissima Germanorum omnium : hi centum pagos habere dicuntur ex quibus quotannis singula milia armatorum, bellandi causa, ex finibus educunt ; reliqui qui domi manserunt se atque illos alunt. Hi rursus invicem anno post in armis sunt, illi domi 54 Illustrative Extracts. [part remanent. Sic neque agricultura, nee ratio atque usus belli intermittitur. Sed privati ac separati agri apud eos nihil est ; neque longius anno remanere uno in loco incolendi causa licet ; neque multum frumento sed maximam partem lacte atque pecore vivunt, multumque sunt in venationibus ; quae res et cibi genere et cotidiana exercitatione, et libertate vitae, cum a pueris nullo officio aut disciplina assuefacti nihil omnino contra volun- tatem faciant, et vires alit et immani corporum magnitudine homines efficit Ib. c. 3. Publico maximam putant esse laudem quam latis- sime a suis finibus vacare agros ; hac re significari magnum numerum civitatum suam vim sustinere non potuisse. Itaque una ex parte a Suebis circiter milia passuum sexcenta agri vacare dicuntur. Ad alteram partem succedunt Ubii, quorum fuit civitas ampla atque florens, ut est captus Germanorum, et paulo sunt ejusdem generis ceteris humaniores, propterea quod Rhenum attingunt, multique ad eos mercatores ventitant, et ipsi propter propinquitatem Gallicis sunt moribus assuefacti. Hos cum Suebi, multis saepe bellis experti, propter amplitudinem gravitatemque civitatis, finibus expellere non potuissent, tamen vectigales sibi fecerunt, ac multo humiliores infirmioresque redegerunt Exteacts from Tacitus. The following extracts contain nearly everything in the ' Germania ' which touches on matters of government and law. The picture thus drawn must be regarded as a very general outline of the Teutonic system, as it was known to the Romans, in those parts of Germany which came more closely under their view ; and it gives thus an impression of greater political solidity in the institutions of the Germans at the time than would probably be warranted by fact. Of its substantial truth there can be no doubt; its very generality is a proof of the careful honesty of the writer, and of the great historical insight which enabled him to catch at a glance the common charac teristics of a large family of tribes each of which had customs peculiarly its own. It must however be remembered that Tacitus was likely to remark with particular force the points in which primitive German institutions contrasted with the II-J Tacitus. 55 adventitious and artificial civilisation of Eome ; and although it would be absurd to regard the general view as drawn intentionally for the purpose of contrast, such an influence would necessarily affect the exactness and proportion of the drawing. In particular it may be remarked that the force of the tie of kindred appears in our own early English laws more prominently than in this picture ; but this is a mark of a state of society less artificially organised than that of the ' Germania.' As it is not to be supposed that the Germans were in a retro grade state from the second century to the sixth, we are left to infer that the completeness of Tacitus's outline applies only to the most advanced tribes, or owes something to the defining genius of the historian. It might moreover be difficult to blend into a single picture all that Tacitus tells us of the use of royalty and nobility with the conciliar structure of the tribal polity, or with what we know of the condition of the Saxons in these respects some centuries later : it is possible that he has combined into one sketch features characteristic of different tribes or of different stages of development. But if this be so, it only renders the outline more readily applicable, and places it in closer connexion with later history. That is, we have in it a general view of the ideal of the Teutonic system ; in which it may be all parts thus described did not exist contempora neously in this exact proportion, but which is approximately applicable to it at every stage of its early development. Corn. Taciti, De Situ, Moribus et P epulis Germaniae, c. 2. Ipsos Germanos indigenas crediderim, minimeque aliarum gentium adventibus et hospitiis mixtos. . . . Ib. c. 3. Celebrant carminibus antiquis quod unum apud illos memoriae et aunalium genus est, Tuisconem deum terra editum, et filium Mannum, originem gentis conditoresque. Manno tres filios assignant, e quorum nominibus proximi Oceano Ingae- vones, medii Herminones, ceteri Iscaeyones vocentur. . . . Germaniae vocabulum recens et nuper additum. . . . Ib c 4. Ipse eorum opinionibus accedo qui Germaniae populos' nullis aliarum nationum connubiis infectos propriam et sinceram et tantum sui similem gentem exstitisse arbitrantur. Unde habitus quoque corporum quanquam in tanto hominum 56 Illustrative Extracts. [part numero idem omnibus, truces et caerulei oculi, rutilae comae, magna corpora et tantum ad impetum valida. Ib. c. 5. Terra . . . satis ferax, frugiferarumque arborum impatiens, pecoium fecunda sed plerumque improcera. Ne armentis quidem suus honor aut gloria frontis : numero gaudent, eaeque solae et gratissimae opes sunt. . . . Ib. c. 6. ... In universum aestimanti plus penes peditem roboris; eoque mixti praeliantur, apta et congruente ad equestrem pugnam velocitate peditum, quos ex omni juventute deleetos ante aciem locant. Definitur et numerus : centeni ex singulis pagis sunt; idque ipsum inter suos vocantur, et quod primo numerus fuit, jam nomen et honor est. . . . Ib. c. 7. Reges ex nobilitate, duces ex virtute summit. Nee regibus infinita aut libera potestas ; et duces exemplo potius quam imperio, si prompti, si conspicui, si ante aciem agunt, admiratione praesunt. Ceterum neque animadvertere, neque vincire, ne verberare quidem nisi sacerdotibus permissum, non quasi in poenam, nee ducis jussu, sed velut deo imperante quern adesse bellantibus credunt ; effigiesque et signa quaedam detracta lucis in praelium ferunt. Quodque praecipuum forti- tudinis incitamentum est, non casus nee fortuita conglobatio turmam aut cuneum facit, sed familiae et propinquitates. . . . Ib. c. 8. Inesse (feminis) quinetiam sanctum aliquid et providum putant, nee aut consilia earum aspernantur aut responsa negligunt. . . . Ib. c. 9. Deorum maxime Mercurium colunt, cui certis diebus humanis quoque hostiis litare fas habent. Herculem ac Martem concessis animalibus placant. Pars Suevorum et Isidi sacrificat ; unde causa et origo peregrino sacro parum comperi, nisi quod signum ipsum in modum liburnae figuratum docet advectam religionem. Ceterum nee cohibere parietibus deos neque in ullam humani oris speciem assimulare ex magnitudine caelestium arbitrantur. Lucos ac nemora consecrant, deorum- que nominibus appellant secretum illud quod sola reverentia vident. . . . Ib. c. n. De minoribus rebus principes consultant, de majoribus omnes; ita tamen ut ea quoque quorum penes plebem arbitrium est apud principes pertractentur. Coeunt, nisi quid fortuitum et subitum inciderit, certis diebus, cum aut inchoatur luna aut impletur ; nam agendis rebus hoc auspicatissimum initium credunt. Nee dierum numerum, ut nos, sed noctium computant. Sic constituunt, sic condicunt. Nox ducere diem videtur. Illud ex libertate vitium, quod non simul nee ut jussi conveniunt, sed et alter et tertius dies cunctatione coeuntium «•] Tacitus. 57 absumitur. Ut turba placuit, considunt armati. Silentium per sacerdotes, quibus turn et coercendi jus est, imperatur. Mox rex vel princeps, prout aetas cuique, prout nobilitas, prout decus bel- lorum, prout facundia est, audiuntur, auctoritate suadendi magis quam jubendi potestate. Si displicuit sententia, fremitu asper- nantur ; sin placuit, frameas concutiunt. Honoratissimum assensus genus est armis laudare. Ib. c. 12. Licet apud concilium accusare quoque et discrimen capitis intendere. Distinctio poenarum ex delicto. Proditores et transfugas arboribus suspendunt ; ignavos et imbelles et corpore infames coeno ac palude, injecta insuper crate, mergunt. Diversitas supplicii illuc respicit, tanquam scelera ostendi oporteat, dum puniuntur, flagitia abscondi. Sed et levioribus delictis pro modo poena ; equorum pecorumque numero convicti multantur. Pars multae regi vel civitati, pars ipsi qui vindicatur vel propinquis ejus exsolvitur. Eliguntur in iisdem conciliis et principes, qui jura per pagos vicosque reddunt. Centeni singulis ex plebe comites, consilium I simul et auctoritas adsunt. ' Lb. c. 13. Nihil autem neque publicae neque privatae rei nisi armati agunt. Sed arma sumere non ante cuiquam moris quam civitas suffecturum probaverit. Turn in ipso concilio vel principum aliquis vel pater vel propinquus scuto frameaque juvenem ornant. Haec apud illos toga, hie primus juventae honos ; ante hoc domus pars videntur, mox reipublicae. Insignis nobilitas aut magna patrum merita principis dignationem etiam adolescentulis assignant ; ceteris robustioribus ac jam pridem probatis adgregantur. Nee rubor inter comites aspici. Gradus quin etiam et ipse comitatus habet, judicio ejus quern sectantur ; magnaque et comitum aemulatio, quibus primus apud principem suum locus, et principum, cui plurimi et acerrimi comites. Haec dignitas, hae vires, magno semper electorum juvenum globo cir- cumdari ; in pace decus, in bello praesidium. Nee solum in sua gente cuique, sed apud finitimas quoque civitates id nomen, ea gloria est, si numero ac virtute comitatus emineat : expetuntur etiam legationibus et muneribus ornantur, et ipsa plerumque fama bellum profligant. Ib. c. 14. Cum ventum in aciem, turpe principi virtute vinci, turpe comitatui virtutem principis non adaequare. Jam vero infame in omnem vitam ac probrosum superstitem principi suo ex acie recessisse. Ilium defendere, tueri, sua quoque fortia facta gloriae ejus assignare praecipuum sacramentum est. Prin cipes pro victoria pugnant, comites pro principe. Si civitas in qua orti sunt longa pace et otio torpeat, plerique nobilium 58 Illustrative Extracts. [part adolescentium petunt ultro eas nationes quae turn bellum aliquod gerunt, quia et ingrata genti quies, et facilius inter ancipitia clarescunt, magnumque comitatum non nisi vi belloque tueare. Exigunt enim principis sui liberalitate ilium bellatorem equum, illam cruentam victricemque frameam. Nam epulae et, quanquam incompti, largi tamen, apparatus pro stipendio cedunt. . . Ib. c. 15. Mos est civitatibus ultro ac viritim conferre principibus vel armentorum vel frugum, quod pro honore ac- ceptum etiam necessitatibus subvenit. . . . Ib. c. 16. Nullas Germanorum populis urbes habitari satis notum est : ne pati quidem inter se junctas sedes. Colunt dis- creti ac diversi, ut fons, ut campus, ut nemus placuit. Vicos locant non in nostrum morem connexis et cohaerentibus aedi- ficiis : suam quisque domum spatio circumdat, sive adversus casus ignis remedium, sive inscitia aedificandi. . . . Ib. c. 18. .... Prope soli barbarorum singulis uxoribus con tend sunt, exceptis admodum paucis, qui non libidine sed ob nobilitatem plurimis nuptiis ambiuntur. Dotem non uxor marito, sed uxori maritus offert. . . . Ne se mulier extra vir- tutum cogitationes extraque bellorum casus putet, ipsis inci- pientibus matrimonii auspiciis admonetur venire se laborum periculorumque sociam, idem in pace, idem in praelio passuram ausuramque. . . . Ib. c. 19 plusque ibi boni mores valent, quam alibi bonae leges. . . . Ib. c. 20. Heredes . . . successoresque sui cuique liberi, et nullum testamentum. Si liberi non sunt, proximus gradus in possessione fratres, patrui, avunculi. Quanto plus propinquorum, quo major affinium numerus, tanto gratiosior senectus, nee ulla orbitatis pretia. Ib. c. 21. Suscipere tarn inimicitias seu patris seu propinqui quam amicitias necesse est. Nee implacabiles durant : luitur enim etiam homicidium certo armentorum ac pecorum numero, recipitque satisfactionem universa domus, utiliter in publicum, quia periculosiores sunt inimicitiae juxta libertatem. . . Ib. c. 22. Sed et de reconciliandis invicem inimicis et jun- gendis affinitatibus et adsciscendis principibus, de pace denique ac bello plerumque in conviviis consultant, tanquam nullo magis tempore aut ad simplices cogitationes pateat animus aut ad magnas incalescat. Gens non astuta nee callida aperit adhuc secreta pectoris licentia joci. Ergo detecta et nuda omnium mens postera die retractatur, et salva utriusque temporis ratio est. Deliberant dum fingere nesciunt; constituunt dum errare non possunt. . . "•J Tacitus. 59 lb. c. 24. Aleam, quod mirere, sobrii inter seria exercent, tanta lucrandi perdendive temeritate ut, cum omnia defecerunt, extremo ac novissimo jactu de libertate et de corpore conten- dant. Victus voluntariam servitutem adit: quamvis juvenior, quamvis robustior, adligari se ac venire patitur. Ea est in re prava pervicacia, ipsi fidem vocant. Servos conditionis hujus per commercia tradunt, ut se quoque pudore victoriae ex- solvant. Ib. c. 25. Ceteris servis non in nostrum morem, descriptis per familiam ministeriis, utuntur. Suam quisque sedem, suos penates regit. Frumenti modum dominus aut pecoris aut vestis, ut colono, injungit, et servus hacteuus paret. Cetera domus officia uxor ac liberi exsequuntur. Verberare servum ac vinculis et opere coercere rarum. Occidere solent, non dis- ciplina et severitate, sed impetu et ira, ut inimicum, nisi quod impune. Liberti non multum supra servos sunt, raro aliquod momentum in domo, nunquam in civitate, exceptis duntaxat iis gentibus quae regnantur. Ibi enim et super ingenuos et super nobiles ascendunt ; apud ceteros impares libertini libertatis ar- gumentum sunt. Ib. c. 26. Fenus agitare, et in usuras extendere ignotum ; ideoque magis servatur quam si vetitum esset. Agri pro nu mero cultorum ab universis vicis [al. in vices] occupantur, quos mox inter se secundum dignationem [al. dignitatem] partiuntur. Facilitatem partiendi camporum spatia praestant. Arva per annos mutant, et superest ager. Nee enim cum ubertate et amplitudine soli labore contendunt ut pomaria conserant, et prata separent, et hortos rigent; sola terrae seges impera- tur. . . . Ib. c. 39. Vetustissimos se nobilissimosque Suevorum Sem- nones memorant. Fides antiquitatis religione firniatur. Stato tempore in silvam auguriis patrum et prisca formidine sacram omnes ejusdem sanguinis populi legationibus coeunt, caesoque publico nomine celebrant barbari ritus horrenda primordia. . . . Baed. Hist. Eccl. v. 10. Non enim habent regem iidem antiqui Saxones, sed satrapas plurinios suae genti praepositos, qui ingruente belli articulo mittunt aequaliter sortes, et quemcunque sors ostenderit, hunc tempore belli ducem omnes sequuntur, huic obtemperant; peracto autem bello rursum aequalis potentiae omnes fiunt satrapae. 60 Illustrative Extracts. [part Extracts from the early Laws of the English. The laws of all nations which have developed steadily and in their own seats, with little or no intermixture of foreign ele ments, are generally perpetuated by custom and oral tradition. Hence the earliest written laws contain amendments of older unwritten customs, or codifications of those customs when they are gradually wearing out of popular recollection. Such docu ments are then generally obscure, requiring for their elucidation a knowledge of the customs they were intended to amend, which is not easily attainable ; and where they are clear, they will be found frequently to contain little more than assessments of fines for offences and injuries, with very scanty indications of the process by which the laws are made or the fines exacted. Nor is the case much better where codification is attempted ; for the diversity of customs being very great, and the code not intended to supersede but to perpetuate them, the lawgiver is apt to become didactic, and to enunciate principles drawn from religion or morality, rather than legal definitions. The following ex tracts from the Anglo-Saxon Laws and Institutes may seem a very small residuum, after the winnowing of a very bulky Corpus Juris.' But they will be found to contain nearly every mention that occurs in the Collection of our Laws of such matters as public assemblies, courts of law, taxation, or the legal machinery on the carrying out of which the discipline of self-government is based. The great bulk of the laws concern chiefly such questions as the practice of compurgation, ordeal, wergild, sanctity of holy places, persons, or things ; the immu nity of estates belonging to churches ; and the tables of penalties for crimes, in their several aspects as offences against the peace, the family, and the individual. These, as touching Constitu tional History in a very indirect way, are here excluded. Of the existing Anglo-Saxon laws, those of Ethelbert, Hlo- there and Eadric, Wihtred, Ine, Edward the Elder, Athelstan, Edmund, and Edgar, are mainly of the nature of amendments of custom. Those of Alfred, Ethelred, Canute, and those de- n-J Laws of Wessex. 6\ scribed as Edward the Confessor's, aspire to the character of codes ; but English law, from its first to its latest phase, has never possessed an authoritative, constructive, systematic, or approximately exhaustive statement, such as was attempted by the great compilers of the civil and canon laws, by Alfonso the Wise or Napoleon Buonaparte. The translation of the following extracts is that of Mr. Benjamin Thorpe, in the Ancient Laws and Institutes of tlie Anglo-Saxons. AD. 600. Kent. Ethelbert ; cap. 2. If the king call his ' leod ' to him and any one there do them evil, let him compen sate with a twofold ' bot ' and fifty shillings to the king. A.D. cir. 680. Kent. Hlothaeee and Eadeic ; cap. 8. If one man make plaint against another in a suit, and he cite . the man to a ' methel ' or to a ' thing,' let the man always give 1 borh ' to' the other, and do him such right as the Kentish J judges prescribe to them. A. D. cir. 700. Kent. Wihtred ; Council of Baccanceld. 1 Illius personae, (sc. regis) et principes, praefectos seu duces ('eorlas and ealdormen, scirerevan and domesmerm,' A .-S.Chron.) I statuere. A.D. cir. 690. Wessex. Ini ; Preamble to Laws. I, Ini, I by God's grace king of the West Saxons, with the counsel and ' with the teaching of Cenred my father, and of Hedde my bishop, and of Eorcenwold my bishop, with all my ealdormen and the most distinguished ' witan ' of my people, and also with a large assembly of God's servants, have been considering of the health of our souls and of the stability of our realm ; so that just law and just kingly dooms might be settled and established through out our folk, so that none of the ealdormen nor of our subjects should hereafter pervert these our dooms. Cap. 8. If any one demand justice before a ' scirman' or other 1 judge and cannot obtain it, and a man (the defendant) will not give him ' wedd,' let him make ' bot ' with xxx. shillings, and within vii. days do him justice. Cap. 11. If any one seU n^s own countryman, bond or free, though he be guilty, over sea, let him pay for him according to his 'wer.' Cap. 36. Let him who takes a thief, or to whom one taken is o-iven, and he then lets him go, or conceals the theft, pay for the thief according to his ' wer.' If he be an ealdorman, let him 62 Illustrative Extracts. [part forfeit Tiis shire, unless the king is willing to be merciful to him. Cap. 39. If any one go from his lord without leave, or steal himself away into another shire, and he be discovered, let him go where he was before, and pay to his lord lx. shillings. Cap. 45. ' Bot ' shall be made for the king's ' burg-bryce' and a bishop's, where his jurisdiction is, with cxx. shillings ; for an ealdorman's, with Ixxx. shillings ; for a king's thegn's, with lx. shillings ; for a ' gesithcund ' man's, having land, with xxxv. shil lings, and according to this make the legal denial. Cap. 51. If a 'gesithcund' man owning land neglect the ' fyrd,' let him pay cxx. shillings and forfeit his land ; one not owning land, lx. shillings; a ceorlish man, xxx. shillings, as ' fyrdwite.' A.D. cir. 760. Pontificale Egberti Arch. Ebor. Bene- dictio super regem noviter electum. — Primum mandatum regis ad populum hie videre potes. Rectitudo regis est noviter ordinati et in solium sublimati, haec tria praecepta populo Christiano sibi subdito praecipere ; in primis ut ecclesia Dei et omnis populus Christianus veram pacem servent in omni tempore. Amen. Aliud est, ut rapacitates et omnes iniquitates omnibus gradi- bus interdicat. Amen. Tertium est ut in omnibus judiciis aequitatem et misericor- diam praecipiat, ut per hoc nobis indulgeat misericordiam Suam clemens et misericors Deus. Amen. A.D. 787. Conc. Legatin.; cap. XII. Duodecimo sermone sanximus, ut in ordinatione regum nullus permittat pravorum praevalere assensum, sed legitime reges a sacerdotibus et senio- ribus populi eligantur, et non de adulterio vel incestu pro- creati. . . . A.D. cir. 890. Wessex. Alfred; Preamble. ... They then ordained. . . . that secular lords, with their (the bishops and witan) leave might without sin take for almost every misdeed, for the first offence the money ' bot ' which they then ordained ; except in cases of treason against a lord ; to which they dared not assign any mercy. ... I, then, Alfred, king, gathered these (laws) together, and commanded many of those to be written which our forefathers held, those which to me seemed good ; and many of those which seemed to me not good I rejected them, by the counsel of my ' witan.' .... I, then, Alfred, king of the West Saxons, shewed these to all my 'witan,' and they then said that it seemed good to them all to be holden. Cap. 4. If any one plot against the king's life, of himself, or n\| Alfred and Edward. 63 by harbouring of exiles, or of his men ; let him be liable in his life and in all thai he has. ... He who plots against his lord's life, let him be liable in his life to him, and in all that he has. . . Cap. 22. If any one at the folkmote make declaration of a debt, and afterwards wish to withdraw it, let him charge it on a righter person, if he can ; if he cannot, let him forfeit his ' an-j gylde,' and [let the reeve] take possession of the ' wite.' Cap. 27. If a man, kinless of paternal relatives, fight and slay a man, and then if he have maternal relatives, let them pay a third of the ' wer ;' his guild-brethren a third part ; for a third let him flee. If he have no maternal relatives, let his guild- brethren pay half, for half let him flee. Cap. 28. If a man kill a man thus circumstanced, if he have no relatives, let half be paid to the king, half to his guild- brethren. Cap. 38. If a man fight before a king's ealdorman in the ' gemot,' let him make ' bot ' with 'wer ' and ' wite,' as it may be right ; and before this, cxx. shillings to the ealdorman as ' wite.' If he disturb the folkmote by drawing his weapon, cxx. shillings to the ealdorman as ' wite.' If aught of this happen before a king's ealdorman's junior, or a king's priest, xxx. shillings as ' wite.' Cap. 4 1 . The man who has ' boc-land,' and which his kindred left him, then ordain we that he must not give it from his ' maeg-burg,' if there be writing or witness that it was forbidden by those men who at first acquired it, and by those who gave it to him, that he should do so ; and then let that be declared in the presence of the king and of the bishop before his kinsmen. A.D. 879. Alfred and Guthrum's Peace. This is the peace that King Alfred and King Guthrum, and the ' witan' of all the English nation, and all the people that are in East Anglia, have all ordained and with oaths confirmed, for them selves and for their descendants, as well for born as for unborn, who reck of God's mercy or of ours. 1. Concerning our land boundaries ; Up on the Thames, and then up on the Lea, and along the Lea unto its source, then right to Bedford, then up on the Ouse unto Watling Street. 2. Then is this : If a man be slain, we estimate all equally dear, English and Danish, at viii. half marks of pure gold ; ex cept the ' ceorl' who resides on 'gafol' land and their 'liesings ;' they also are equally dear, either at cc. shillings. 3. And if a king's thegn be accused of man-slaying, if he dare to clear himself, let him do that with xii. king's thegns. If any 64 Illustrative Extracts. [part one accuse that man who is of less degree than the king's thegn, let him clear himself with xi. of his equals and with one king's thegn. And so in every suit which may be for more than iv. mancuses. And if he dare not, let him pay for it threefold, as it may be valued. 4. And that every man know his warrantor for men, and for horses, and for oxen. 5. And we all ordained on that day that the oaths were sworn, that neither bond nor free might go to the host without leave, no more than any of them to us. But if it happen that from necessity any of them will have traffic with us or we with them, with cattle and with goods, that is to be allowed in this wise : that hostages be given in pledge of peace, and as evidence whereby it may be known that the party has a clean back. A.D. cir. 920. Wessex. Edwaed ; cap. 4. King Edward exhorted his witan, when they were at Exeter, that they should all search out how their 'frith' might be better than it had previously been ; for it seemed to him that it was more in differently observed than it should be, what he had formerly commanded. He then asked them who would apply to its amendment, and be in that fellowship that he was, and love that which he loved, and shun that which he shunned, both on sea and on land. That is, then, that no man deny justice to another ; if any one so do, let him make ' bot' as it before is written : for the first offence, with xxx. shillings ; and for the second offence, the like ; and for the third, with cxx. shillings to the king. Cap. 11. I will that each reeve have a 'gemot' always once in four weeks, and so do that every man be worthy of folk -right ; and that every suit have an end, and a term when it shall be brought forward. If that any one disregard, let him make ' bot' as we before ordained. Of Oaths. Thus shall a man swear fealty oaths. By the Lord before whom this relic is holy, I will be to N. faithful and true, and love all that he loves, and shun all that he shuns, according to God's law, and according to the world's principles ; and never, by will nor by force, by word nor by work, do aught of what is loathful to him ; on condition that he me keep as I am willing to deserve, and all that fulfil that our agreement was, when I to him sub mitted and chose his will. IX-] Uncertain Bate. . 6$ Of People's Banks and Law. i. It was whilom, in the laws of the English, that people and law went by ranks, and then were the counsellors of the nation of worship worthy, each according to his condition, eorl and ceorl, thegen and theoden. 2. And if a ceorl throve, so that he had fully five hides of his own land, church and kitchen, bell-house and burh-gate-seat, and special duty in the king's hall, then was he thenceforth of thegn-right worthy. 3. And if a thegn throve, so that he served the king, and on his summons rode among his household ; if he then had a thegn who him followed, who to the king's 'utware' five hides had, and in the king's hall served his lord, and thrice with his errand went to the king, he might thenceforth with his 'foreoath' his lord represent at various needs, and his plaint lawfully conduct, wheresoever he ought. 4. And he who so prosperous a vicegerent had not, swore for himself according to his right, or it forfeited. 5. And if a thegn throve so that he became an eorl, then was he thenceforth of eorl-right worthy. 6. And if a merchant throve, so that he fared thrice over the wide sea by his own means, then was he thenceforth of thegn- right worthy. 7. And if there a scholar were, who through learning throve, so that he had holy orders, and served Christ, then was he thence forth of rank and power so much worthy, as then to those orders rightfully belonged, if he himself conducted so as he should; unless he should misdo, so that he those orders' ministry might not minister. 8. And if it happened that any one a man in orders, or a stranger, anywhere injured, by word or work, then pertained it to king and to bishop, that they that should make good as they soonest might. Of Wergilds. I. The north people's king's gild is 30,000 thrymsas ; 15,000 are for the wergild, and 15,000 for the cynedom. The wer belongs to the kindred and the cynebot to the people. ^ 2. An archbishop's and an aetheling's wergild is 15,000 thrymeas. 3. A bishop's and ealdorman's, 8000 thrymsas. 4. A hold's and a king's high reeve's, 4000 thrymsas. 66 Illustrative Extracts. [part 5. A mass thegn's and a secular thegn's, 2000 thrymsas. 6. A ceorl's wergild is 266 thrymsas, that is 200 shillings by Mercian law. . . . A.D. cir. 930. Athelstan. Cone. Greatanlea. 2. Of lordless men. And we have ordained, respecting those lordless men of whom no law can be got, that the kindred be commanded that they domicile him to folk-right, and find him a lord in the folk-mote ; and if they then will not or cannot pro duce him at the term, then be he thenceforth a ' flyma,' and let him slay him for a thief who can come at him ; and whoever after that shall harbour him, let him pay for him according to his ' wer,' or by it clear himself. 1 2 . And we have ordained, that no man buy any property out of port over xx. pence ; but let him buy there within, on the witness of the port-reeve, or of another unlying man ; or further, on the witness of the reeves at the folk-mote. 20. If any one [when summoned] fail to attend the gemot thrice, let him pay the king's ' oferhyrnes,' and let it be an nounced seven days before the gemot is to be. But if he will not do right, nor pay the ' oferhyrnes,' then let all the chief men belonging to the ' burh' ride to him, and take all that he has, and put him in 'borh.' But if any one will not ride with his fellows, let him pay the king's ' oferhyrnes.' . . . Athelstan. Cone. Cant. ; cap. 4. Quartum, ne aliquis recipiat alterius hominem sine licentia ejus cui ante folgavit, nee intra mercam nee extra. Et etiam ne dominus libero homini hlafordsoknam interdicat si eum recte custodierit. Cap. 7. Septimum, ut omnis homo teneat homines suos in fidejussione sua contra omne furtum. Si tunc sit aliquis qui tot homines habeat quod non sufficiat omnes custodire, praeponat sibi singulis villis praepositum unum, qui credibilis sit ei, et qui concredat hominibus. Et si praepositus alicui eorum hominum concredere non audeat, inveniat xii. plegios cognationis suae qui ei stent in fidejussione. Et si dominus vel praepositus vel ali quis homo hoc infringat vel abhinc exeat, sit dignus eorum quae apud Greateleyam dicta sunt, nisi regi magis placeat alia justitia. Athelstan. Conc.Exon.; cap. 1. And let there be named in every reeve's ' manung' as many men as are known to be unlying, that they may be for witness in every suit. And be the oaths of these unlying men according to the worth of the property, without election. n-J Athelstan and Edmund. 67 Athelstan. Judicia Givitatis Lundoniae ; Preamble. This is the ordinance which the bishops and reeves belonging to London have ordained and with ' weds' confirmed, among our ' frith-gegildas' as well eorlish as ceorlish, in addition to the dooms which were fixed at Greatanlea and at Exeter and at Thunresfeld. Cap. iii. That we count always x. men together, and the chief should direct the nine in each of those duties which we have all ordained ; and [count] afterwards their ' hyndens' together, and one ' hynden man' who shall admonish the x. for our common benefit ; and let these xi. hold the money of the ' hynden,' and decide what they shall disburse when aught is to pay, and what they shall receive, if money should arise to us at our common suit ; and let them also know that every contribution be forth coming which we have all ordained for our common benefit, after the rate of xxx. pence or one ox ; so that all be fulfilled which we have ordained in our ordinances and which stands in our agreement. Cap. viii. 1. That we gather to us once in every month, if wo can and have leisure, the ' hynden-men' and those who direct the tithings, as well with ' bytt-fylling' as else it may concern us, and know what of our agreement has been executed : and let these xii. men have their refection together, and feed themselves according as they may deem themselves worthy, and deal the remains of the meat for love of God. 2. And if it then should happen that any kin be so strong and so great, within land or without land, whether xii. ' hynde' or 'twy-hynde;' that they refuse us our right, and stand up in defence of a thief ; that we all of us ride thereto with the reeve within whose ' manung' it may be. . . . A.D. cir. 943. Edmund. Cone. Culinton. Haec est Institutio j quam Edmundus rex et episcopi sui, cum sapientibus suis, in-f stituerunt apud Culintonam, de pace et juramento faciendo. h 1. De Sacramento Fidelitatis Regi Edmundo faciendo. In primis ut omnes jurent in nomine Domini, pro quo sanctum illud sanctum est, fidelitatem Edmundo regi, sicut homo debet esse fidelis domino suo, sine omni controversia et seditione, in manifesto, in occulto, in amando quod amabit, nolendo quod nolet ¦ et antequam juramentum hoc dabitur, ut nemo concelet hoc in fratre vel proximo suo plus quam in extraneo. 7. Ut quisque homines suos faciat credibiles, et de infamatis et haec praecepta negligentibus. Et omnis homo credibiles faciat homines suos et omnes qui in pace et terra sua sunt. Et omnes infamati et accusationibus ingravati sub plegio redigantur. Et. F 2 68 Illustrative Extracts. [part praepositus vel thaynus, comes vel villanus, qui hoc facere nolit, aut disperdet, emendet cxx. s. et sit dignus eorum quae supra dicta sunt. »A.D. 959-975. Edgar. Ordinance of the Hundred. It cannot be determined without question what is the his torical connexion between the system of the Hundred, as exemplified in the hundred warriors and the hundred counsellors of the Germania, and the later institution of police organisation and territorial division known under this name in England. The existence of a territorial subdivision intermediate between the, vicus or township and the shire or under-kingdom, such as is known in various parts of England in the present day as the hundred, the wapentake, the lathe, or the rape, may be regarded as proved by numerous passages in Bede and the Chronicles; and this subdivision may be regarded as answering roughly to the pagus of Tacitus or the gau of Germany. But it is not equally clear when, how, or why the name of 'hundred' was first applied in the majority of the counties to this subdivision. It is some times stated that the hundred is a primitive subdivision consist ing of a hundred hides of land, or apportioned to a hundred families :. the great objection to which theory is the impossi bility of reconciling the historical hundreds with any such computation. Another theory regards the use of the term as much more modern, and as arising from the police arrange ment exemplified in the following document, and in two much earlier ones of Childebert and Clothaire, of the year 595, which exist among the Capitularies of the Frank kings. Upon this theory the ' hundred ' was originally the association of a hundred persons for the conservation of peace and execution of law, parallel with the later institution of the tithing or asso ciation of ten freemen for a similar purpose. In'process of time, the name of ' hundred ' would naturally extend to the territory protected by this association, as the tithing itself became, in later times and in certain districts, a local division. This theory is n-] Edgar. 69 more probable than the former, but requires to be adjusted in point of date and locality. We are not to regard the ordinances of Childebert and Clothaire, or this of Edgar, as the institution of an entirely new organisation, and as creating the district as well as the police system from which it took its name. It would be as difficult to prove any historical connexion between the decrees of 595 and the ordinance of Edgar, as it would to trace either directly to the ' centeni ' of the Germania. But it is extremely probable that both legislators utilised an existing machinery which was originally and closely allied to the centeni of Tacitus. There are thus three points : the existence of the subdivision of the shire, which is unquestionable ; the existence of the machinery of the hundred for police purposes, which emerges in these ordinances, but which may fairly be presumed to be traceable to the analogy of the primitive usage, and which may have been customary for ages, during which there is no direct record of it ; and, thirdly, the application of the personal name and organisation of the hundred to the already existing territorial division, which occurs in Germany as well as in England. The last thus viewed becomes of minor importance ; as the special names applied to the particular hundreds must in most cases have existed previous to the application. The hundred-court was the ordinary court of justice among the Franks and bore the name of mallus. The law of Childebert and Clothaire recognises the existence of the territorial hundred even whilst instituting a new measure of police. The law of Edgar has a very much wider operation, regulating the practice of the hundred-court in other respects. The coincidence in the wording of the two documents is remarkable, rather as ex hibiting the traces of ancient common institutions than as proving any direct connexion. Decretio Childeberti regis ; (Baluz. i. 14V Cap. IX. Si quia centenarium aut quemlibet judicem noluerit super malefactorem ad prindendum adju- vare, lx. solidis omnino condemnetur. X. Et quicunque servum criminosum habuerit et ei judex rogaverit ipsum praesentare, et noluerit, suum widrigildum omnino componat. XI. Similiter convenit ut si furtum factum fuerit, capitale de praesenti centena restituat, et causator centenarium cum centena requirat. 70 Illustrative Extracts. [part XII. Pari conoitione convenit ut si una centena in alia centena vesti gium secuta fuerit et invenerit vel in quibuscunque fidelium nostrorum terrninis vestigium miseiit, et ipsum in aliam centenam minime expellere potuerit, aut convictus reddat latronem, aut capitale de praesenti restituat, et cum duodeeim personis se ex hoc Sacramento exuat. Decretio Clotharii II, A.D. 595. I. Decretum est ut quia in vigilias constitutas nocturnos fures non caperent, eo quod per diversas intercedente conludio scelera praetermissa custodias exercerent, centenas fieri. In qua centena aliquid deperierit, capitale qui perdiderat recipiat et latro insequa- tur. Vel si in alterius centena appareat et adhuc admoniti si neglexerint, quinos solidos condemnentur. Capitale tamen qui perdiderit a centena ilia accipiat absque dubio, hoc est de secunda vel tertia custodia. . . . A.D. 959-975. Edgar. This is the ordinance how the Hundred shall be held. 1. First, that they meet always within four weeks; and that every man do justice to another. 2. That a thief shall be pursued. ... If there be present need, let it be made known to the lumdredman, and let him make it known to the tithingmen ; and let all go forth to where God may direct them to go. Let them do justice on the thief, as it was formerly the enactment of Edmund. And let the 'ceap- gild* be paid to him who owns the cattle, and the rest be divided into two ; half to the hundred, half to the lord, ex cepting men, and let the lord take possession of the men. 3. And the man who neglects this, and denies the doom of the hundred, and the same be afterwards proved against him, let him pay to the hundred xxx. pence ; and for the second time lx. pence, half to the hundred, half to the lord. If he do so a third time, let him pay half a pound ; for the fourth time, let him forfeit all that he owns, and be an outlaw, unless the king allow him to remain in the country. 4. And we have ordained, concerning unknown cattle, that no one should possess it without the testimonies of the men of the hundred, or of the tithingman ; and that he be a well trusty man; and unless he have either of these, let no vouching to warranty (team) be allowed him. 5. We have also ordained, if the hundred pursue a track into another hundred, that notice be given to the hundredman, and that he then go with them. If he neglect this, let him pay xxx. shillings to the king. 6. If any one flinch from justice and escape, let him who held him to answer for the offence pay the ' an-gylde.' And if any one accuse him of having sent him away, let him clear himself, as it is established in the country. 7. In the hundred, as in any other ' gemot,' we ordain that "•] Edgar. 7i folk -right be pronounced in every suit, and that a term be fixed when it shall be fulfilled. And he who shall break that term, unless it be by his lord's decree, let him make ' bot ' with xxx. shillings, and on the day fixed fulfil that which he ought to have done before. 8. An ox's bell, and a dog's collar, and a blast-horn — either of these three shall be worth a shilling, and each is reckoned an informer. 9. Let the iron that is for the threefold ordeal weigh iii. pounds ; and for the single, one pound. A.D. 959-975. Edgar. Ordinance. This is the ordinance that King Edgar, with the counsel of his witan, ordained, in praise of God, and in honour to himself, and for the behoof of all his people. 1. These, then, are first : That God's churches be entitled to every right ; and that every tithe be rendered to the old minster to which the district belongs ; and that be then so paid, both from a thegn's ' in-land ' and from ' geneat ' land, so as the plough traverses it. . . . Secular Ordinance ; cap. 1. Now this is the secular ordinance which I will that it be held. This, then, is first what I will : that every man be worthy of folk-right, as well poor as rich ; and that righteous dooms be judged to him ; and let there be such remission in the ' bot ' as may be becoming before God and tolerable before the world. Cap. 2. And let no one apply to the king in any suit, unless ' he at home may not be worthy of law, or cannot obtain law. If the law be too heavy, let him seek a mitigation of it from the king ; and for any ' bot '-worthy crime let no man forfeit more than his ' wer.' Cap. 5. And let the hundred gemot be attended as it was ] before fixed ; and thrice in the year let a burh-gemot be held ; and twice, a shire-gemot ; and let there be present the bishop of/ the shire and the ealdorman, and there both expound as well1 the law of God as the secular law. Cap. 6. And let every man so order that he have a 'borh;' and let the ' borh' then bring and hold him to every justice ; and if any one then do wrong and run away, let the ' borh' bear that which he ought to bear. But if it be a thief, and if he can get hold of him within twelve months, let him deliver him up to justice, and let be rendered unto him what he before had paid. Cap. 8. And let one money pass throughout the king's dominion ; and that let no man refuse ; and let one measure 72 Illustrative Extracts. [part and one weight pass, such as is observed at London and at Winchester Supplement; cap. 3. This, then, is what I will : that every man be under ' borh,' both within the ' burhs' and without the ' burhs ;' and let witness be appointed to every ' burh' and to every hundred. Cap. 4. To every 'burh' let there be chosen xxxiii. as witness. Cap. 5. To small ' burhs' and in every hundred xii. unless ye desire more. Cap. 6. And let every man, with their witness, buy and sell every of the chattels that he may buy or sell, either in a burh or in a wapontake ; and let every of them, when he is first chosen as witness, give the oath that he never, neither for money, nor for love, nor for fear, will deny any of those things of which he was witness, nor declare any other thing in witness save that alone which he saw or heard ; and of such sworn men let there be at every bargain two or three as witness. A.D. 978-1016. Ethelred. I. This is the ordinance which King Ethelred and his witan ordained as ' frith-bot' for the whole nation, at Woodstock, in the land of the Mercians, according to the law of the English. Cap. 1. Of'Borhs.' That is, that every freeman have a true ' borh,' that the ' borh' may present him to every justice, if he should be accused. But if he be ' tyhtbysig,' let him go to the threefold ordeal. If his lord say that he has failed neither in oath nor ordeal since the gemot was at Bromdun, let the lord take with him two true thegns within the hundred, and swear that never hath oath failed him, nor had he paid ' theof-gyld ; ' unless he have the reeve who is competent to do that. If then the oath succeed, let the man then who is there accused choose whichever he will, either single ordeal, or a pound-worth oath, within the three hundreds, for above thirty pence. If they dare not take the oath, let him go to the triple ordeal And let every lord have his household in his own ' borh.' II. cap. 6. If the frith-breach be committed within a ' burh,' let the inhabitants of the ' burh' themselves go and get the mur derers, living or dead, or their nearest kindred, head for head. If they will not, let the ealdorman go ; if he will not, let the king go; if he will not, let the ealdordom lie in 'unfrith.' III. cap. 3 And that a gemot be held in every wapontake; and the xii. senior tliegns go out, and the reeve with them, and swear on the relic that is given them in hand, that they will accuse no innocent man, nor conceal any guilty [I-] Ethelred and Canute. 73 Cap. 1 1 . And let no man have any soken over a king's thegn except the king himself. V. cap. 2. And the ordinance of our lord and of his witan is, that Christian men and uncondemned be not sold out of the country, especially into a heathen nation ; and be it jealously guarded against, that those souls perish not that Christ bought with his own life. Cap. 3. And the ordinance of our lord and of his witan is, that Christian men for all too little be not condemned to death ; but in general let mild punishments be decreed, for the people's need ; and let not, for a little, God's handywork and His own purchase be destroyed, which He dearly bought. Cap. 26. But let God's law be henceforth zealously loved, by word and deed, then will God soon be merciful to this nation : and let ' frithes-bot' and 'feos-bot' everywhere in the country, and ' burh-bot ' on every side, and ' bric-bot,' and the armaments (fyrdung) also be diligently attended to, according to what is always prescribed when there is need. Cap. 28. And if any one without leave return from the ' fyrd' in which the king himself is, let it be at the peril of himself and all his estate ; and he who else returns from the ' fyrd,' let him be liable in cxx. shillings. A.D. 1016-1035. Canute. Secular Dooms ; cap. 17. And let no one apply to the king unless he may not be entitled to any justice within his hundred ; and let the hundred gemot be applied to under penalty of the ' wite,' so as it is riglit to apply to it. Cap. 18. And thrice a-year let there be a ' burh-gemot,' and twice a ' shire-gemot'; under penalty of the ' wite,' as is right, unless there be need oftener. And let there be present the bishop of the shire and the ealdorman, and there let both ex pound as well the law of God as the secular law. Cap. 19. And let no man take any distress either in the shire or out of the shire, before he has twice demanded his right in the hundred. If at the third time he have no justice, then let him go at the fourth time to the ' shire-gemot,' and let the shire appoint him a fourth term. If that then fail, let him take leave either from hence or thence, that he may seize his own. Cap. 20. And we will that every free man be brought into a hundred and into a tithing. . . . And that every one be brought into a hundred and in 'borh ;' and let the 'borh' hold and lead him to every plea. . . . 74 Illustrative Extracts. [part Cap. 21. And we will that every man above xii. years make oath that he will neither be a thief nor cognisant of theft. Cap. 70. This then is the alleviation which it is my will to secure to all the people of that which they before this were too much oppressed with. That then is first ; that I command all my reeves that they justly provide on my owu, and maintain me therewith ; and that no man need give them anything as ' feorm-fultum' unless he himself be willing. And if any one after that demand a ' wite,' let him be liable in his ' wer' to the king. Cap. 71. And if any one depart this life intestate, be it through his neglect, be it through sudden death ; then let not the lord draw more from his property than his lawful heriot. And according to his direction, let the property be distributed very justly to the wife and children and relations, to every one according to the degree that belongs to him. Cap. 72. And let the heriots be as it is fitting to the degree. An eorl's such as thereto belongs, that is, eight horses, four saddled and four unsaddled, and four helmets and four coats of mail, and eight spears and as many shields, and four swords and 200 mancuses of gold. And after that, a king's thegn's, of those who are nearest to him ; four horses, two saddled and two un saddled, and two swords and four spears and as many shields, and a helmet and a coat of mail and fifty mancuses of gold. And of the medial thegns, a horse and his trappings and his arms ; or his ' healsfang' in Wessex ; and in Mercia two pounds ; and in East Anglia two pounds. And the heriot of a king's thegn among the Danes, who has his soken, four pounds. And if he have further relation to the king, two horses, one saddled and the other unsaddled, and one sword and two spears and two shields and fifty mancuses of gold ; and he who is of less means, two pounds. Cap. 81. And I will that every man be entitled to his hunting in wood and in field, on his own possession. And let every one forego my hunting : take notice where I will have it untres- passed on, under penalty of the full ' wite.' Cap. 83. And I will that every man be entitled to • grith' to the gemot and from the gemot, except he be a notorious thief. n.J Canute. 75 Charter of Canute. The following Charter affords a most important illustration of the policy of Canute with regard to his English subjects, and of the general spirit of his legislation after his rule was univer sally admitted. It probably belongs to the year 1020, in which the king returned from Denmark, as the earl Thurcyl, to whom it is addressed, was outlawed the following year. The laws of Edgar had been chosen by the Danes and English at Oxford in 1018. The document is published for the first time. Canute, the king, greets his archbishops and his suffragan bishops, and Thurcyl the earl, and all his earls and all his people, twelfhynde and twyhynde, clerk and lay, in England, friendly ; and I do you to wit that I will be kind lord and unfailing to God's rights and to right secular law. I took to my remembrance the writing and the word that archbishop Lyfing brought me from Rome from the pope, that I should everywhere maintain the glory of God and put down wrong, and work full peace by the might that God would give me. Now I shrank not from my cost whilst hostility was in hand among you ; now I with God's help took away at my cost that of which men told me that it threatened us with more harm than well pleased us; and then went I myself into Denmark, with the men that went with me, from whence most harm came to you ; and that have I with God's help taken precautions for that never henceforth should enmity come to you from thence whilst ye men rightly hold, and my life lasteth. Now I thank God Almighty for his help and mercy, that I have so allayed the great harms that threatened us, that we need expect from thence no harm, but to full peace and to deliverance if need be. Now I will that we all reverently thank God Almighty for the mercy that he has done for our help. Now I beseech my archbishops and all my suffragan bishops that they all be attentive about God's right, every one in his district which is committed to him ; and also my ealdormen I command that they help the bishops to God's right and to my royal authority and to the behoof of all the people. If any be so bold, clerk or lay, Dane or English, as to go against God's law and against my royal authority, or against secular law, and be unwilling to make amends, and to alter according to my bishops' teaching, then I pray Thurcyl my earl, and also command him, that he 76 Illustrative Extracts. [part bend that unrighteous one to right if he can ; if he cannot, then will I with the strength of us both that he destroy him in the land or drive him out of the land, be he better, be he worse ; and also I command all my reeves, by my friendship and by all that they own, and by their own life, that they everywhere hold my people rightly and judge right judgments by the shire bishops' witness, and do such mercy therein as the shire bishop thinks right, as a man may attain to ; and if any harbour a thief, or neglect the pursuit, be he answerable to me as the thief should, unless he can clear himself towards me with full purgation. And I will that all people, clerk and lay, hold fust Edgar's law, which all men have chosen and sworn to at Oxford, for that all the bishops say that it right deeply offends God, that a man break oaths or pledges ; and likewise they further teach us that we should with all might and main, alike seek, love, and worship the eternal merciful God, and eschew all unrighteous ness ; that is, slaying of kinsmen, and murder, and perjury, and witchcraft and enchantment, and adultery, and incest ; and also we charge in the name of God Almighty, and of all his saints, that no man be so bold as to marry a hallowed nun or mynchen ; and if any have done so, be he outlaw towards God, and excom municated from all Christendom, and answerable to the king in all he has, unless he quickly alter and deeply make amends to God ; and further still, we admonish that men keep Sunday's festival with all their might, and observe it from Saturday's noon to Monday's dawning ; and no man be so bold that he either go to market or seek any court on that holy day ; and all men, poor and rich, seek their church, and ask forgiveness for their sins, and keep earnestly every ordained fast, and earnestly honour the saints that the mass priests shall bid us, that we may altogether through the mercy of the everlasting God and the intercession of his saints come to the joy of the kingdom of heaven, and dwell with Him who liveth and reigneth for ever without end. Amen. [York Gospel Book, MS.] \j A.D. 1043-1066. Edward the Confessor (as recorded Dy the wise men of the shires under William, and edited by (T-lgpyill in the next century, with the legal language adapted to the later period). IX. Be illis qui judicium faciunt aquae velferri calidi. Adsit ad judicium minister episcopi cum clericis suis, et Justitia regis 1T-J Edioard the Confessor. 11 cum legalibus hominibus provinciae illius, ut videant et audiant quod omnia aeque fiant; et quos salvaverit Dominus per miseri- cordiam Suam et justitia eorum, quieti sint et liberi abseedant ; et quos iniquitas et injustitia sua condemnaverit, Justitia regis de ipsis fieri faciat justitiam. Barones autem qui curias suas habent de hominibus suis, videant ut ita agant de eis quatenus erga Deum reatum non incurrant, et regem non offendant. Et si placitum de hominibus aliorum baronum oritur in curiis suis, adsit ad placitum Justitia regis, quoniam absque eo fieri non debet. Et si barones sint qui judicia non habeant, in hundredo ubi placitum habitum fuerit, ad propinquiorem ecclesiam ubi judicium regis erit, determinandum est, salvis rectitudinibus baronum ipsorum. XIII. Divisiones schirarum et hundredorum. Divisiones scirarum regis proprie cum judicio iiii. chiminorum regalium sunt. Divisiones hundredorum et wapentagiorum, comitibus et vicecomitibus, cum judicio comitatus. XX. De Frithborgis. Alia pax maxima est, per quam omnes firmiori statu sustentantur • scilicet fidejussionis stabilitate, quam Angli vocant frithborgas, praeter Eboracenses qui vocant earn tenmanne tale, hoc est, numerum x. hominum. Et hoc est, quod de omnibus villis totius regni sub decennali fidejussione debeant omnes esse, ita quod si unus ex decern forisfecerit, novem eum haberent ad rectum. Quod si aufugeret, et dicerent quod non possent eum habere ad rectum, daretur eis ad minus a Justitia regis spatium xx. dierum et unius diei ; et si possent eum iuvenire, adducerent eum ad Justitiam. Ipse quidem de suo restauret damnum quod fecerat, et de corpore suo flat justitia, si ad hoc forisfecerit. Si autem infra supradictum ter- minum inveniri non poterit, quia in omni frith borge unus erat capitalis quern ipsi vocabant frithborge heved, ipse capitalis acciperet duos de melioribus in suo frithborge, et de tribus frithborgis propinquioribus vicinis suis accipiat de unoquoque capitalem ; et similiter duos de melioribus, si poterit eos habere, et se duodecimo expurget se et frithborgum suum si facere poterit, de forisfacto et fuga supradicti malefactoris. Quod si facere non poterit, restauraret damnum quod ipse fecerat de proprio foris- factoris quantum duraverit, et de suo ; et erga Justitiam emen- dent secundum quod legaliter judicatum fuerit eis. Et tamen sacramentum quod non potuerunt complere per vicinos, per se ipsos novem jurent se esse immunes. Et si aliquem potuerint recuperare, adducent eum ad Justitiam, si potuerint, aut dicent Justitiae ubi sit. 78 Illustrative Extracts. XXI. Descriptio libertatum diversarum. Archiepiscopi, epi scopi, comites, barones et milites suos et proprios servientes suos, scilicet dapiferos, pincernas, camerarios, coquos, pistores, sub suo frithborgo habebant; et ipsi suos armigeros vel alios servientes suos sub suo frithborgo; quod si ipsi forisfacerent, et clamor vicinorum insurgeret de eis, ipsi haberent eos ad rectum in curia sua, si haberent sacham et socham, tol et theam, et infangenethef . XXII. Quid sit Soche, et Sache, et Tol, et Theam, et Infan- genthef. Soche est, quod si aliquis quaerit aliquid in terra sua, etiam furtum, sua est justitia si inventum fuerit an non. Sacha, quod si aliquis aliquem nominatim de aliquo calumni- atus fuerit, et ipse negaverit, forisfactura probationis vel nega- tionis, si evenerit, sua erit. Tol, quod nos vocamus theloneum, scilicet libertatem emendi et vendendi in terra sua. Theam, quod si aliquis aliquid interciebatur super aliquem, et ipse non poterat warantum suum habere, erit forisfactura, et justitia similiter de calumniatore si deficiebat, sua erit. De Infangene thef : — Justitia cognoscentis latronis sua est de homine suo, si captus fuerit super terrain suam. Et illi qui non habent con- suetudines quas supradiximus, ante Justitiam regis faciant rectum etiam in hundredo, vel in wapentagiis, vel in schiris. XXVIII. Quare Frithborgi constituti sunt. Cum autem viderunt quod aliqui stulti libenter forisfaciebant erga vicinos suos, sapientiores ceperunt consilium inter se, quomodo eos reprimerent, et sic imposuerunt justitiarios super quosque x. frithborgos, quos decanos possumus dicere, Anglice autem tyenthe-heved vocati sunt ; hoc est caput x. Isti autem inter villas, inter vicinos tractabant causas, et secundum quod foris- facturae erant, emendationes et ordinationes faciebant, videlicet de pascuis, de pratis, de messibus, de certationibus inter vicinos, et de multis hujusmodi quae frequenter insurgunt. XXIX. Cum autem majores causae insurgebant, referebant eas ad alios majores justitiarios quos sapientes supradicti super eos constituerant, scilicet, super x. decanos, quos possumus vocare centenarios quia super centum frithborgos judicabant. PART III. SELECT CHARTERS AND EXCERPTS ; Norman Period. A.D. 1066-1087. WILLIAM I. Archbishops of Canterbury. Stigand, 105 2-1070; Lanfranc, 1070- 1089. Justices. Odo of Bayeux and William Fitz-Osbern, 1067; William de Warenne and Richard Fitz-Gilbert, 1073 ; Lanfranc of Canterbury, Geoffrey Bishop of Coutances, and Robert Count of Mortain, 1078. Chancellors. Herfast, afterwards Bishop of Elmham, 1068 ; Osbern, afterwards Bishop of Exeter, 1070-1074 ; Osmund, afterwards Bishop of Salisbury, 1074-1078 ; Maurice, afterwards Bishop of London, 1078-1083 ; William de Beaufeu, afterwards Bishop of Thetford, 1083- 1085 ; William Giffard, 1086-1087. W ILLIAM the Conqueror having, at the battle of Hastings, wrested the kingdom of England from Harold, was elected by the witan, and crowned after making the usual compact with the nation. He showed himself prepared to rule as the West Saxon line of kings before him had done, and found the forfeited demesnes and jurisdictions of the family of Godwin sufficient to satisfy for the moment the demands of his servants and allies. But the tyranny of Odo of Bayeux and William Fitz-Osbern, who were left behind as justices regent on the occasion of his first visit to Normandy, produced a resistance which was not extinguished until a very large portion of the native landowners had suffered forfeiture, and a very large substitution of Norman nobles in both lands and jurisdictions followed. This substitu tion had the twofold effect of producing a gradual change in the institutions of the country, from the highest to the lowest, towards the Norman or properly feudal type, and of thus 8o Illustrative Extracts. [part raising up a nobility covetous of extensive estates and hereditary jurisdictions, which must in the long run cripple the ancient power of the king and the system of self-government which still subsisted among the people. The struggles of the English against their conquerors were after a short interval succeeded by a series of struggles between the Crown and the Barons, which began in the conspiracy of Ralph Guader and Roger son of William Fitz-Osbern, and continued until the nobility of the Conquest was nearly extinct. The reign of the Conqueror witnessed only the opening of this long contest, which had the effect in its turn of compelling the kings to foster every remnant of local independence amongst the English as a check on the rebellious and tyrannical policy of the great feudatories. But this did not prevent the rapid assimilation of the government, in its highest range, to the feudal model ; which was the most pro minent result of the Conquest, regarded in its constitutional aspect. Excerpts. A.D. 1066. Will. Pictav., Gesta Willelmi, ed. Maseres, p. 145. Die ordinationi decreto, elocutus ad Anglos condecenti sermone Eboracensis archiepiscopus, aequitatem valde amans, aevo maturus, sapiens, bonus, eloquens, an consentirent eum (Willelmum) sibi dominum coronari, inquisivit. Protestati sunt hilarem consensum universi minime haesitantes, ac si coelitus una mente data unaque voce. Anglorum voluntati quam facil- lime Normanni consonuerunt ; sermocinato ad eos ac sententiam percunctato Constantini praesule. . . . Sic electum consecravit idem archiepiscopus, aeque sancta vita carus et inviolata fama, imposuit ei regium diadema ipsumque regio solio favente mul- torum praesentia praesulum et abbatum. . . . Flor. Wigoen. Consecratus est honorifice, prius, ut idem archipraesul ab eo exigebat, ante altare Sancti Petri Apostoli, coram clero et populo jurejurando promittens se velle sanctas Dei ecclesias ac rectores illarum defendere, necnon et cunctum populum sibi subjectum juste et regali providentia regere, rectam legem statuere et tenere, rapinas injustaque judicia penitus interdicere. 1JI-] Excerpts. 81 Cheon. Sax. And he came to Westminster and Archbishop Ealdred consecrated him king, and men paid him tribute, and delivered him hostages, and afterwards bought their land. Will. Malmesb., Gesta Regum, lib. iii. § 279. Convivia in praecipuis festivitatibus sumptuosa et magnifica inibat ; Natale Domini apud Gloecestram, Pascha apud Wintoniam, Pentecosten apud Westmonasterium agens quotannis quibus in Anglia morari liceret : omnes eo cujuscunque professionis magnates regium edictum accersiebat, ut exterarum gentium legati speciem multitudinis apparatumque deliciarum mirarentur. . . . Quern morem convivandi primus successor obstinate tenuit, secundus omisit. Chron. Sax., A.D. 1087. Thrice he wore his crown every year, as often as he was in England ; at Easter he wore it at Winchester; at Whitsuntide at Westminster; at Midwinter at Gloucester ; and then were with him all the rich men over all England, archbishops and suffragan bishops, abbots and earls, thegns and knights. R. Hoveden, Chronica, ii. 218. A.D. 1070. Willelmus rex, quarto anno regni sui, consilio baronum suorum, fecit summoneri per universos consulatus Angliae Anglos nobiles et sapientes et sua lege eruditos, ut eorum et jura et consuetudines ab ipsis audiret. Electi igitur de singulis totius patriae comitatibus viri duodecim jurejurando confirmaverunt primo ut quoad possent recto tramite, neque ad dextram neque ad sinistram partem devertentes, legum suarum consuetudinem et sancita patefacerent, nil praetermittentes, nil addentes, nil praevaricando mutantes. Flor. Wigorn., A.D. 1084. Rex Anglorum Willelmus de unaquaque hida per Angliam sex solidos accepit. Flor Wigorn, A.D. 1086. Willelmus rex fecit describi omnem Angliam, quantum terrae quisque baronum suorum pos- sidebat, quot feudatos milites, quot carrucas, quot villanos, quot animalia, immo quantum vivae pecuniae quisque possidebat in omni regno suo, a maximo usque ad minimum ; et quantum redditus quaeque possessio red dere poterat : et vexata est terra multis cladibus inde procedentibus. Et in hebdomada Pente- costes suum filium Heinricum apud Westmonasterium, ubi cu riam suam tenuit, armis militaribus honoravit. Nee multo post mandavit ut archiepiscopi, episcopi, abbates, comites, barones, vicecomites, cum suis militibus, die Kalendarum Augustarum G 82 William I. [part sibi occurrerent Searesbyriae : quo cum venissent, milites illorum sibi fidelitatem contra omnes homines jurare coegit. Chron. Sax., A.D. 1086. After that he went about so that he came at Lammas to Salisbury, and there came to him his witan, and all the landowning men of property there were over all England, whose soever men they were, and all bowed down to him and became his men, and swore oaths of fealty to him that they would be faithful to him against all other men. Oederic. Vital., lib. iv. c. 7. Ipsi vero regi, ut fertur, mille et sexaginta librae sterilensis monetae, solidique triginta et tres oboli, ex justis redditibus Angliae per singulos dies redduntur : exceptis muneribus regiis et reatuum redemption- ibus, aliisque multiplicibus negotiis quae regis aerarium quotidie adaugent ; rex Willelmus omne regnum suum diligenter investi- gavit, et omnes fiscos ejus, sicut tempore Edwardi regis fuerunt, veraciter describi fecit. Terras autem militibus ita distribuit, et eorum ordines ita disposuit, ut Angliae regnum LX millia mili- tum indesinenter habe.ret, ac ad imperium regis, prout ratio poposcerit, celeriter exhiberet. Eadmee, Hist. Nov., i. p. 6. Quaedam de eis quae nova per Angliam servari [Willelmus] constituit ponam . . . 1. Non ergo pati volebat quenquam in omni dominatione sua constitutum Romanae urbis pontificem pro apostolico, nisi se jubente, recipere, aut ejus litteras si primitus sibi ostensae non fuissent ullo pacto suscipere. 2. Primatem quoque regni sui, archiepiscopum dico Cantuari ensem seu Dorobernensem, si coacto generali episcoporum con- cilio praesideret, non sinebat quicquam statuere aut prohi- bere nisi quae suae voluntati accommoda et a se primo essent ordinata. 3. Nulli nihilo minus episcoporum suorum concessum iri per- mittebat, ut aliquem de baronibus suis seu ministris, sive incesto sive adulterio sive aliquo capitali crimine denotatum, publice nisi ejus praecepto implacitaret, aut excommunicaret aut ulla ecclesiastici rigoris poena constringeret. Charter of William I to the City of London. Will'm kyng gret Will'm bisceop and Gosfreg^ portirefan and ealle ba burhwaru binnan Londone Frencisce and Englisce freondlice. and ic kyde eow hat ic wylle bat get beon eallra bsera m.] Statutes. 83 laga weorSe be gyt waeran on Eadwerdes dsege kynges. and ic wylle bset selc cyld beo bis feeder yrfnume. setter his faederdsege. and ic nelle gebolian bat senig man eow senig wrang beode. God eow gehealde. Translation. William, king, greets William, bishop, and Gosfrith, port reeve, and all the burghers within London, French and English, friendly ; and I do you to wit that I will that ye two be worthy of all the laws that ye were worthy of in King Edward's day. And I will that every child be his father's heir, after his father's day. And I will not endure that any man offer any wrong to you. God keep you. — (Liber Custumarum.) Statutes of William the Conqueror. The following short record, which is found in this, its earliest form, in the ' Textus Roffensis,' a manuscript written during the reign of Henry I, contains what is probably the sum and substance of all the legal enactments actually made by the Con queror, independent of his confirmations of the earlier laws ; they are probably the alterations or emendations referred to by Henry I in his charter, as made by his father in the laws of King Edward. The charter which follows is the important Act by which William divided the ecclesiastical from the secular jurisdiction over the clergy, in matters not strictly spiritual, which had of course always been treated, as they continued to be, by the bishops, in their own courts and councils. Hie intimatur quid Willelmus Bex Angtorum cum principibus suis constituit post Conquisilionem Angliae. 1. In primis quod super omnia unum vellet Deum per totum regnum suum venerari, unam fidem Christi semper inviolatam custodiri, pacem et securitatem inter Anglos et Normannos servari. 2. Statuimus etiam ut omnis liber homo foedere et sacramento affirmet, quod infra et extra Angliam Willelmo regi fideles G 2 84 William I. [part esse volunt, terras et honorem illius omni fidelitate cum eo ser- vare, et ante eum contra inimicos defendere. 3. Volo autem ut omnes homines quos mecum adduxi aut post me venerunt sint in pace mea et quiete. Et si quis de illis occisus fuerit, dominus ejus habeat infra quinque dies homicidam ejus si potuerit ; sin autem, incipiat persolvere mihi xlvi. marcas argenti quamdiu substantia illius domini perduraverit. Ubi vero substantia defecerit, totus hundredus in quo occisio facta est communiter persolvat quod remanet. 4. Et omnis Francigena qui tempore regis Edwardi propinqui mei fuit in Anglia particeps consuetudinum Anglorum, quod ipsi dicunt onhlote et anscote, persolvatur secundum legem Anglorum. Hoc decretum sancitum est in civitate Claudia. 5. Interdicimus etiam ut nulla viva pecunia vendatur aut ematur nisi infra civitates, et hoc ante tres fideles testes ; nee aliquam rem vetustam sine fidejussore et waranto. Quod si aliter fecerit, solvat et persolvat, et postea forisfacturam. 6. Decretum est etiam ibi, ut, si Francigena appellaverit Anglum de perjurio aut murdro, furto, homicidio, ran, quod Angli dicunt apertam rapinam quae negari non potest, Anglus se defendat per quod melius voluerit, aut judicio ferri aut duello. Si autem Anglus infirmus fuerit, inveniat alium qui pro eo faciat. Si quis eorum victus fuerit, emendet xl. solidos regi. Si Anglus Francigenam appellaverit et probare noluerit judicio aut duello, volo tamen Francigenam purgare se Sacra mento non fracto. 7. Hoc quoque praecipio et volo, ut omnes habeant et teneant legem Edwardi regis in terris et in omnibus rebus, adauctis iis quae constitui ad utilitatem populi Anglorum. 8. Omnis homo qui voluerit se teneri pro libero sit in plegio, ut plegius teneat et habeat ilium ad justitiam si quid offenderit. Et si quisquam talium evaserit, videant plegii ut simpliciter solvant quod calumniatum est, et purgent se quia in evaso nullam fraudem noverint. Requiratur hundredus et comitatus, sicut antecessores nostri statuerunt. Et qui juste venire deberent et venire noluerint, semel summoneantur ; et si secundo venire noluerint, accipiatur unus bos, et summoneantur tertio. Et si non tertio venerint, accipiatur alius bos : quarta autem vice si non venerint, reddatur de rebus hominis illius qui venire nolu erit quod calumniatum est, quod dicitur ceapgeld; et insuper forisfactura regis. 9. iEgo prohibeo ut nullus vendat hominem extra patriam super plenam forisfacturam meam. 10. Interdico etiam ne quis occidatur aut suspendatur pro m-] Customs from Domesday. 85 ahqua culpa, sed eruantur oculi, et testiculi abscidantur. Et hoc praeceptum non sit violatum super forisfacturam meam plenam. — (MS. Bodl. Rawlinson, C. 641.) Ordinance of William I, separating the Spiritual and Temporal Courts. Willelmus gratia Dei Rex Anglorum, R. Bainardo et G. de Magnavilla, et P. de Valoines, ceterisque meis fidelibus de Essex et de Hertfordschire et de Middelsex, salutem. Sciatis vos omnes et ceteri mei fideles qui in Anglia manent, quod episco pates leges, quae non bene nee secundum sanctorum canonum praecepta usque ad mea tempora ih regno Anglorum fuerunt, communi concilio et consilio archiepiscoporum et episcoporum et abbatum et omnium principum regni mei emendandas judicavi. Propterea mando et regia auctoritate praecipio, ut nullus episco- pus vel archidiaconus de legibus episcopalibus amplius in hundret placita teneant, nee causam quae ad regimen animarum pertinet ad judicium secularium hominum adducant, sed quicunque se cundum episcopales leges, de quacunque causa vel culpa inter pellate fuerit, ad locum quem ad hoc episcopus elegerit vel' nominaverit veniat, ibique de causa vel culpa sua respondeat, et non secundum hundret, sed secundum canones et episcopales leges, rectum Deo et episcopo suo faciat. Si vero aliquis per superbiam elatus ad justitiam episcopalem venire contempserit vel noluerit, vocetur semel, secundo et tertio ; quod si nee sic ad emendationem venerit, excommunicetur, et si opus fuerit ad hoc vindicandum, fortitudo et justitia regis vel vicecomitis adhibe- atur. Hie autem qui vocatus ad justitiam episcopi venire nolu erit pro unaquaque vocatione legem episcopalem emendabit. Hoc etiam defendo, et mea auctoritate interdico, ne ullus vice- comes aut praepositus seu minister regis, nee aliquis laicus homo, de legibus quae ad episcopum pertinent se intromittat, nee aliquis laicus homo alium hominem sine justitia episcopi ad judicium adducat. Judicium vero in nullo loco portetur, nisi in episcopali sede aut in illo loco quem ad hoc episcopus constitu ent. — (Ancient Laws and Institutes, p. 213.) A.D. 1086. EXTRACTS FROM DOMESDAY BOOK. Next to the laws and charters of the early kings, the record of local customs in Domesday-book is the source of the most 86 William I. [part certain information as to the common law of England before the Conquest. It is probable that everything in the so-called laws of Edward the Confessor (above, p. 76), which has any sort of authenticity, is derived from these memoranda. The following extracts are given here as illustrating — 1 . The aristocratic character of the municipal government in the towns which contained the germs of an organisation of their own ; 2. The financial system of the counties previous to its organisation under the Court of Exchequer, and whilst still administered by ealdormen or earls, superior to the sheriffs who take their place under the Norman system, although the earl retains ' the third penny' of the county ; 3. The ' consuetudines' or financial and legal customary settlement which it was the object of the municipal charters of the next century to conserve or amend ; 4. The method of raising and supporting the customary military force of the fyrd or expeditio ; and 5. The early application of the method of inquest by jury for the ascertaining of these legal and financial ' consuetudines,' exemplified in the heading of the Ely Survey. Title of the Domesday Inquest for Ely. Hie subscribitur Inquisitio Terrarum quomodo barones regis inquirunt, videlicet, per sacramentum Vicecomitis scirae et om nium baronum et eorum Francigenarum et totius centuriatus, presbiteri, praepositi, vi. villanorum uniuscujusque villae. De- inde quomodo vocatur mansio, quis tenuit earn tempore Regis Eadwardi ; quis modo tenet ; quot hidae ; quot carrucae in dominio, quot hominum ; quot villani ; quot cotarii ; quot servi ; quot liberi homines ; quot sochemani ; quantum silvae ; quantum prati ; quot pascuorum ; quot molendina ; quot pis cinae ; quantum est additum vel ablatum ; quantum valebat totum simul ; et quantum modo ; quantum ibi quisque liber homo, vel sochemannus habuit vel habet. Hoc totum tripliciter ; scilicet tempore Regis Aeduardi, et quando Rex Willelmus dedit ; et quomodo sit modo; et si potest plus haberi quam habeatur. — (Inquisitio Bliensis, Domesday, iii. 497.) TU0 Customs from Domesday. 87 Customs of Chester. _ Civitas de Cestre tempore Regis Edwardi geldabat pro 1. hidis. Tres hidae et dimidia quae sunt extra civitatem. Hoc est, una hida et dimidia ultra pontem, et ii. hidae in Neutone et Redeclive et in burgo episcopi ; hae geldabant cum civitate. Tempore Regis Edwardi erant in ipsa civitate cccc. et xxxi. domus geldantes. Et praeter has habebat episcopus lvi. domus geldantes. Tunc reddebat haec civitas x. markas argenti et dimidiam. Duae partes erant regis et tertia comitis; et hae leges erant ibi ; Pax data manu regis vel suo brevi vel per suum legatum, si ab aliquo fuisset infracta, inde rex c. solidos habebat. Quod si ipsa pax regis jussu ejus a comite data fuisset infracta, de centum solidis qui pro hoc dabantur tertium denarium comes habebat. Si vero a praeposito regis aut ministro comitis eadem pax data infringeretur, per xl. solidos emendabatur, et comitis erat tertius denarius. Si quis liber homo regis pacem datam infringens in domo hominem occidisset, terra ejus et pecunia tota regis erat, et ipse utlagh fiebat. Hoc idem habebat comes de suo tantum homine hanc forisfacturam faciente. Cuilibet autem utlagh nullus poterat reddere pacem nisi per regem. Qui sanguinem faciebat a mane secundae feriae usque ad nonam sabbati, x. solidis emendabat. A nona vero sabbati usque ad mane secundae feriae sanguis effusus xx. solidis emendabatur. Similiter xx. solidos solvebat qui hoc faciebat in xii. diebus Nativitatis, et in die Purificationis Sanctae Mariae, et primo die Paschae, et primo die Pentecostes, et die Ascensionis, et in Assumptione vel Nativitate Sanctae Mariae, et in die festo Omnium Sanctorum. Qui in istis Sanctis diebus hominem interficiebat iiii. libris emendabat ; in aliis autem diebus xl. solidis. Similiter Heim- faram vel forestel in his festis diebus et die Dominico qui faciebat, iiii. libras exsolvebat. In aliis diebus xl. solidos. Hangewitham faciens in civitate x. solidos dabat. Praepositus autem regis vel comitis hanc forisfacturam faciens xx. solidis emendabat. Qui revelach faciebat vel latrocinium vel violentiam feminae in domo inferebat, unumquodque horum xl. solidis emenda batur. Vidua si alicui se non legitime commiscebat xx. solidis emen dabat ; puella vero x. solidis pro simili causa. 88 William I. [part Qui in civitate terram alterius saisibat et non poterat dira- tiocinare suam esse, xl. solidis emendabat. Similiter et ille qui clamorem inde faciebat, si suam esse debere non posset diratiocinare. Qui terram suam vel propinqui sui relevare volebat x. solidos dabat. Quod si non poterat vel nolebat, terram ejus in manu regis praepositus accipiebat. Qui ad terminum quod debebat gablum non reddebat, x. solidis emendabat. Si ignis civitatem comburebat, de cujus domo exibat emen dabat per iii. oras denariorum, et suo propinquiori vicino dabat ii. solidos. Omnium harum forisfacturarum ii. partes erant regis et tertia comitis. Si sine licentia regis ad portum civitatis naves venirent vel a portu recederent, de unoquoque homine qui navibus esset, xl. solidos habebat rex et comes. Si contra pacem regis et super ejus prohibitionem navis adveniret, tarn ipsam quam homines cum omnibus qui ibi erant habebat rex et comes. Si vero cum pace et licentia regis venisset, qui in ea erant quiete vendebant quae habebant : sed cum discederet, iiii. dena- rios de unoquoque lesth habebat rex et comes. Si habentibus martrinas pelles juberet praepositus regis ut nulli venderent donee sibi prius ostensas compararet, qui hoc non observabat xl. solidis emendabat. Vir sive mulier falsam mensuram in civitate faciens, depre- hensus, iiii. solidis emendabat. Similiter malam cervisiam faciens, aut in cathedra ponebatur stercoris, aut iiii. solidos dabat praepositis. Hanc forisfacturam accipiebat minister regis et comitis in civitate, in cujuscunque terra fuisset, sive episcopi sive alterius hominis. Similiter et theloneum, si quis illud detinebat ultra tres noctes, xl. solidis emendabat. Tempore regis Edwardi erant in civitate hae vii. monetarii, qui dabant vii. libras regi et comiti extra nrmam quando moneta vertebatur. Tunc erant xii. judices civitatis, et hi erant de hominibus regis et episcopi et comitis : horum si quis de hundret remane- bat die quo sedebat, sine excusatione manifesta, x. solidis emen dabat inter regem et comitem. Ad murum civitatis et pontem reaedificandum de unaquaque hida comitatus unum hominem venire praepositus edicebat. Cujus homo non veniebat, dominus ejus xl. solidis emendabat regi et comiti. Haec forisfactura extra firmam erat. Haec civitas tunc reddebat de firma xiv. libras et iii. timbres pellium martrinium. Tertia pars erat comitis et duae regis. EII-J Customs from Domesday. 89 Quando Hugo comes recepit non valebat nisi xxx. libris : valde enim erat vastata : ducentae et v. domus minus ibi erant quam tempore regis Edwardi fuerant. Modo totidem sunt ibi quot invenit. Hanc civitatem Mundret tenuit de cornite pro Ixx. libris et una marka auri. Ipse habuit ad firmam pro 1. libris et i. marka auri, omnia placita comitis in comitatu et hundretis praeter Inglefeld. Terra in qua est templum Sancti Petri, quam Robertus de Rodelend clamabat ad teinland, sicut diratiocinavit comitatus, nunquam pertinuit ad manerium extra civitatem sed ad burgum pertinet ; et semper fuit in consuetudine regis et comitis sicut aliorum burgensium. — (Domesday, i. 262, b.) Customs of Lincoln. In civitate Lincolia erant tempore regis Edwardi novies cen tum et lxx. mansiones hospitatae. Hie numerus Anglice com- putatur i. centum pro cxx. In ipsa civitate erant xii. lageman, id est habentes sacam et socam ; Hardecnut, Suartin filius Grimboldi, Ulf filius Suertebrand, qui habuit thol et theim, Walraven, Alwold, Britric, Guret, Ulbert, Godric filius Eddevae, Siward presbyter, Lewine presbyter, Aldene presbyter. Modo sunt ibi totidem habentes similiter sacam et socam: (1) Suar- dinc loco Hardecnut patris sui ; (2) Suartinc ; (3) Sortebrand loco Ulf patris sui; (4) Agemund loco Walraven patris sui; (5) Alwold; (6) Goduinus filius Brictric; (7) Normannus crassus loco Guret; (8) Ulbert frater Ulf adhuc vivit ; (9) Petrus de Valonges loco Godric filii Eddevae ; (10) Ulnodus presbyter loco Siward presbyteri ; (11) Buruolt loco patris sui Lewine qui modo est monachus ; (12) Ledwinus filius Revene loco Aldene presbyteri. ... Tempore regis Edwardi reddebat civitas Lincolia regi xx. libras, et comiti x. libras. Modo reddit c. libras ad numerum inter regem et comitem. Moneta vero reddit Ixxv. libras. Consuetudines regis et comitis in Sudlincolia reddunt xxviii. libras. In Norttreding consuetudines regis et comitis reddunt xxiv. libras. In Westreding consuetudines regis et comitis reddunt xii. libras. In Sudtreding consuetudines regis et comitis reddunt xv. libras. 90 William I. [part Pax manu regis vel sigillo ejus data, si fuerit infracta emen- datur per xviii. hundrez. Unumquodque hundredum solvit viii. libras. Duodecim hundreda emendant regi et vi. comiti. Si quis pro aliquo reatu exulatus fuerit a rege et a comite et ab hominibus vicecomitatus, nullus nisi rex sibi dare pacem poterit. — (Domesday, i. 336.) Customs of Oxford and Oxfordshire. Oxenefordscire. — Tempore regis Edwardi reddebat Oxene- ford pro theloneo et gablo et omnibus aliis consuetudinibus per annum regi quidem xx. libras et vi. sextarios mellis ; comiti vero Algaro x. libras, adjuncto molino quem infra civitatem habebat. Quando rex ibat in expeditionem, burgenses xx. ibant cum eo pro omnibus aliis, vel xx. libras dabant regi ut omnes essent liberi. Modo reddit Oxeneford lx. libras ad numerum de xxa in ora. In ipsa villa tarn intra murum quam extra sunt cc. et xliii. domus reddentes geldum, et exceptis his sunt ibi quingentae domus xxii. minus ita vastae et destructae quod geldum non possunt reddere. (After the names of the tenants.) Hi omues praescripti tenent has praedictas mansiones liberas propter reparationem muri. Omnes mansiones quae vocantur murales tempore regis Edwardi liberae erant ab omni consuetu dine excepta expeditione et muri reparatione. . . . Omnes burgenses Oxeneford habent communiter extra murum pasturam reddentem vi. solidos et viii. denarios. . . Comitatus Oxeneford reddit firmam trium noctium hoc est cl. libras : de augmento xxv. libras ad pondus : de burgo xx. libras ad pondus : de moneta xx. libras denariorum de xxS in ora : ad arma iiii. solidos : de gersumna reginae c. solidos ad numerum : pro accipitre, x. libras : pro summario, xx. solidos : pro canibus, xxiii. libras denariorum de xxn in ora, et vi. sextarios mellis et xv. denarios de consuetudine. . . . Pax regis manu vel sigillo data si quis infregerit ita ut homi nem cui pax ipsa data fuerit occidat, et membra et vita ejus in arbitrio regis erunt si captus fuerit. Et, si capi non potuerit, ab omnibus exul habebitur, et si quis eum occidere praevaluerit spolia ejus licenter habebit. Si quis extraneus in Oxeneford manere deligens et domum habeus sine parentibus ibi vitam finierit, rex habebit quicquid reliquerit. ni.] William II. 91 Si quis alicujus curiam vel domum violenter effregerit vel intraverit, ut hominem occidat, vel vulneret, vel assaliat, c. solidis regi emendat. Similiter qui monitus ire in expeditionem non vadit, c. solidos regi dabit. Si quis aliquem interfecerit intra curiam vel domum suam, corpus ejus et omnis substantia sunt in potestate regis praeter dotem uxoris ejus si dotatam habuerit. — (Domesday, i. 154.) Customs of Berkshire. Quando geldum dabatur tempore regis Edwardi communiter per totam Bercheschiram dabat hida iii. denarios et obolum ante Natale Domini et tantundem ad Pentecosten. Si rex mittebat alicubi exercitum, de quinque hidis tantum unus miles ibat et ad ejus victum vel stipendium de unaquaque hida dabantur ei iiii. solidi ad duos menses. Hos vero denarios regi non mittebantur sed militibus dabantur. Si quis in expe ditionem summonitus non ibat, totam terram suam erga regem forisfaciebat. Quod si quis reman endi habens alium pro se mittere promitteret, et tamen qui mittendus erat remaneret, pro 1. solidis quietus erat dominus ejus. Tainus vel miles regis dominicus moriens pro relevamento dimittebat regi omnia arma sua et equum unum cum sella, alium sine sella. Quod si essent ei canes vel accipitres praesentaban- tur regi, ut, si vellet, acciperet. Si quis occideret hominem pacem regis hahentem, et corpus suum et omnem substantiam forisfaciebat erga regem. Qui per noctem effringebat civitatem c. solidis emendabat regi non vicecomiti. Qui monitus ad stabilitionem venationis non ibat, 1. solidis regi emendabat. — (Domesday, i. 56.) A.D. 1087-1100. WILLIAM II. Archbishops of Canterbury. Lanfranc, 1070-1089; Anselm, 1093- 1109. Justices. Odo of Bayeux, 1087-1088 ; William de S. Carilepho, 1088 ; Ranulf Flambard, 1094-1100. Chancellors. William Giffard, 1087-1090; Robert Bloett, 1090; Waldric, 1093 ; William Giffard, 1094-1100. The reign of William Rufus contains no great constitutional landmark, but it witnessed the ripening of the causes which 92 William II. [part were producing the death-struggle of the royal and feudal powers, and affords a few slight indications of the continuity of the national institutions, which were enabled by that contest to take breath between the successive strokes of their tyrants, or were even occasionally utilised by the king, as possessing in terests for the moment in unison with his own. On three occasions William found it necessary or advisable to issue con stitutional manifestoes or promises, but the text of none of these is extant ; and none of them was observed. The rest of the history of the reign is a picture of profligate exaction and extra vagant expenditure, lying outside the sphere of constitutional history. A.D. 1087. Eadmer, Hist. Novorum, lib. i. p. 13. Defuncto itaque Rege Willelmo, successit ei in regnum Willelmus filius ejus, qui cum regni fastigia fratri suo Roberto praeripere ges- tiret, et Lanfrancum, sine cujus assensu in regnum ascisci nulla- tenus poterat, sibi in hoc ad expletionem desiderii sui non omnino consentaneum inveniret ; vereus ne dilatio suae conse- crationis inferret ei dispendium cupiti honoris, coepit tarn per se, quam per omnes quos poterat, fide sacramentoque Lanfranco promittere, justitiam, aequitatem et misericordiam se per totum regnum, si rex foret, in omni negotio servaturum ; pacem, liber- tateru, securitatem ecclesiarum contra omnes defensurum, nec- non praeceptis atque consiliis ejus per omnia et in omnibus obtemperaturum. A.D. 1088. Will. Malmesb., Gesta Begum, lib. iv. § 306. [Rex] videns Normannos pene omnes in una rabie conspiratos, Anglos probos et fortes viros, qui adhuc residui erant, invitatoriis scriptis accersiit; quibus super injuriis suis querimoniam faciens, bonasque leges, et tributorum levamen, liberasque venationes pollicens, fidelitati suae obligavit Anglos suos appellat, jubet ut compatriotas advocent ad obsidionem (Rovecestrae) venire, nisi si qui velint sub nomine Nithing, quod nequam sonat, remanere. Angli qui nihil miserius putarent quam hujusce vocabuli dedecore aduri, catervatim ad regem confluunt et invincibilem exercitum faciunt. A.D. 1093. Eadmer, Hist. Nov. i. p. 16. . . . Valida in- firmitas corripuit [regem]. . . . Adquiescit ipse [rex] et corde compunctus, cuncta quae viri [Anselmi] sententia tulit se factu- rum, necnon totam vitam suam in mansuetudine et justitia am- rlI-J Henry I. 93 plius servaturum pollicetur. Spondet in hoc fidem suam, et vades inter se et Deum facit episcopos suos, mittens qui hoc votum suum Deo super altare sua vice promittant. Scribitur edictum regioque sigillo firmatur, quatenus captivi quicunque sunt in omni dominatione sua relaxentur, omnia debita irrevoca- biliter remittantur, omnes offensiones antehaec perpetratae, indulta remissione perpetuae oblivioni tradantur. Promittuntur insuper omni populo bonae et sanctae leges, inviolabilis obser- vatio juris, injuriarum gravis et quae terreat ceteros exami- natio. . . . Flor. Wigorn., A.D. 1094. Quod cum regi innotuerit (sc. obsessio castelli de Holm), nuntiis in Angliam missis, xx millia pedonum in Normanniam jussit sibi in auxilium mitti. Quibus ut mare transirent Heastingae congregatis, pecuniam quae data fuerat eis ad victum, Rannulfus Passeflambardus praecepto regis abstulit, scilicet unicuique decern solidos, et eos domum repedare mandavit ; pecuniam vero regi transmisit. Will. Malmesb., Gesta Begum, lib. iv. § 319. Nihilo secius in homines grassabantur [curiales] primo pecuniam deinde terras auferentes. Non pauperem tenuitas, non opulentum copia tue- batur : venationes quas rex primo indulserat, adeo prohibuit, ut capitale esset supplicium prendisse cervum. A.D. 1100-1135. HENRY I. Archbishops of Canterbury. Anselm, 1093-1109; Ralph of Escures, 1114-1122; William of Corbeil, 1123-1135. Justices. Robert Bloett, 1 100-1107 ; Roger le Poor, Bishop of Salisbury, 1107-1135. Chancellors. William Giffard, iioo-iioi; Roger le Poor, 1101-1103 ; William Giffard, 1103-1104; Waldric, 1104; Ranulf, 1108-1123; Geoffrey Rufus, 1124-1135. Although the reign of Henry I was a period of irresponsible despotism on the king's part, and of great suffering, from several causes, on the part of the English, it is to it that we trace back the exact lines of the process by which the reviving liberties of the nation were to assert themselves. This is due, first, to the fact of the necessary alliance between the king and the people, which resulted from his questionable title to the throne, the com petition of his brother Robert, the existence of the powerful 94 Henry I. [part baronage under Robert of Belesme, which was anxious to take advantage of the weakness of the king to Secure its own prac tical independence, and the unity of the interest of the king and people against their common enemy. This alliance was osten sibly secured by the careful legality of Henry's election and coronation, by his charter of liberties, and by his marriage with an English lady who inherited a share of the claims of the West Saxon Kings ; and the practical results appeared in the steady support given by the native population to Henry against his competitors and assailants, and in the promises of good govern ment by which that support was requited. But not less important, constitutionally, is the result of Henry's complete triumph ; which not only made him one of the most influential princes in Europe, but placed in his hands, by the forfeiture and degradation of his most powerful vassals, an amount of territory and completeness of jurisdiction in England greater than had fallen to the lot of his father. Thus strength ened, — and this is especially apparent after the fall of Robert of Belesme, — Henry followed out his father's principles of avoid ing the redistribution of territory and jurisdiction on a large scale, and attempted, by centralisation and systematic machinery. to unite the kingdom under a strong royal administration. Whilst, with this intention, he organised the financial system of the Exchequer and facilitated access to the Curia Regis, on the one hand, on the other he restored or strengthened the county courts, granted charters to the boroughs, and authorised the foundation of trade guilds in the towns. By judicial journeys of the Justiciar and Barons of the Exchequer he brought the supreme jurisdiction into contact with the provincial organisa tion, and reduced the hereditary franchises of the nobles to com parative harmlessness. In these measures he led the way for the great reforms of his grandson. But we are not to suppose that under Henry I the security of life and property which resulted from these measures was based on anything more per manent than royal will or routine. Henry I was not a lawgiver, nor did he entrust the national council with any freedom of legislative action. His relation with the barons, the clergy, and in0 Restoration of Order. 95 the people rendered this impossible. His charter of liberties, then, remains the sole legislative act of his reign, for the Custumal known as ' The Laws of Henry I ' is a compilation of later date. But there are considerable evidences of judicial and administrative activity in the numerous charters of the reign, and in the valuable record of Exchequer proceedings known as the Pipe Roll of the 31st of Henry I. A third influential characteristic of the period was the stand, mainly successful, made by S. Anselm on behalf of ecclesiastical liberties, which, although it had no immediate hearing on the framework of the constitution, secured the existence of a limit on royal irresponsibility in one direction at least, taught the nation the possibility of vindicating freedom, and created a class of politicians springing from the people, trusted by the sovereign, and sincerely interested in the maintenance of law and peace. How largely this was the case appears from the fact, that it is from the clergy only that any real check upon the royal power proceeds for more than a century. They only resist arbitrary taxation ; and, whether struggling for the national good, or, as in some instances, for their class privileges, maintain the recollec tion and idea of freedom. Notwithstanding the existence of these influences, which were now only germinating, the condition of England under Henry I was very unhappy. Although he kept good peace, and by his strong administrative system secured justice between man and man, class and class, his foreign wars and domestic expenses necessitated frequent taxation, against which no class of his sub jects could even remonstrate, and the pressure of which, owing to a singularly long succession of bad seasons, was especially heavy on the country. It is no small praise to Henry, as a ruler that while the Chronicles are full of lamentations over the miseries of the reign, he is recognised as the Lion of Justice or Righteousness of Merlin's prophecy, and looked upon more or less as a national or English king, whose laws, or rather customs, like those of Edward the Confessor, become the text of the liber ties which, when the nation has become strong and thoroughly consolidated, are to be vindicated against his successors. 96 Henry I. [part Excerpts. A.D. 1 100. Will. Malmesb., Gesta Begum, v. § 393. Occiso vero rege Willelmo, . . . (Henricus) in regem electus est, aliquantis tamen ante controversiis inter proceres agitatis atque sopitis ; annitente maxime comite Warwicensi Henrico, viro integro et sancto, cujus familiari jamdudum usus fuerat contubernio. Itaque edicto statim per Angliam misso, injustitias a fratre et Rannulfo institutas prohibuit, pensionum et vinculorum gratiam fecit ; effeminatos curia propellens, lucernarum usum noctibus in curia restituit qui fuerat tempore fratris intermissus ; antiquarum moderationem legum revocavit in solidum, Sacramento suo et omnium procerum, ne luderentur corroborans. Eadmer, Hist. Nov. iii. p. 55. Henricus qui tunc noviter fratri defuncto in regnum successerat, in ipso suae consecrationis die bonas et sanctas omni populo leges se servaturum et omnes oppressiones et iniquitates, quae sub fratre suo emerserant in omni sua dominatione, tarn in ecclesiis quam in saecularibus negotiis, prohibiturum et subversurum spoponderat ; et haec omnia jurisjurandi interjectione firmata, sub monimento litte- rarum sigilli sui testimonio roboratarum, per totum regnum divulgatum iri praeceperat. Floe. Wig., A.D. nco. Legem regis Eadwardi omnibus in commune reddidit, cum illis emendationibus quibus pater suus illam emendavit ; sed fbrestas quas ille constituit et habuit in manu sua retinuit. Will. Malmesb., Gesta Begum, v. § 394. Robertus interea, Normanniam veniens comitatum suum obsistente nullo recepit ; quo audito omnes pene hujus terrae optimates fidei regi juratae transfugae fuere ; quidam nullis exstantibus causis, quidam levibus occasiunculis emendicatis, quod nollet iis terras quas vellent ultro pro libito eorum impertiri. Soli Robertus Filius Hamonis, et Ricardus de Retvers, et Rogerius Bigot, et Robertus Comes de Mellento, cum fratre Henrico, justas partes fovebant. Ceterum omnes vel clam pro Roberto ut rex fieret mittere, vel palam contumeliis dominum inurere ; Godricum eum et com- parem Godgivam appellantes. A.D. noi. Ib. § 395. Licet principibus deficientibus partes ejus solidae manebant, quas Anselmi archi episcopi, cum episcopis suis, simul et omnium Anglorum tutabatur favor. Quapropter ipse provincialium fidei gratus et saluti providus, plerumque ui-] Excerpts. 97 cuneos circuiens docebat quomodo militum ferociam eludentes, clypeos objectarent et ictus remitterent, quo effecit ut ultroneis votis pugnam deposcerent in nullo Normannos metuentes. A.D. 1 104. Flor. Wig. ad ann. Willelmus comes de More- teon exhaeredatus est de tota terra sua quam habuit in Anglia. Non facile potest narrari miseria quam sustinuit isto tempore terra Anglorum propter exactiones regias. A.D. 1 107. Flor. Wig. ad ann. Annuit rex et statuit, ut ab eo tempore in reliquum, nunquam per dationem baculi pastoralis vel annuli quisquam de episcopatu aut abbatia per regem vel quamlibet laicam manum in Anglia investiretur ; concedente quoque Anselmo ut nullus in praelationem electus, pro hominio quod regi faceret, consecratione suscepti honoris privaretur. A.D. 1 108. Flor. Wig. ad ann. Rex Anglorum Henricus pacem firmam legemque talem constituit, ut si quis in furto vel latrocinio deprehensus fuisset suspenderetur. Monetam quoque corruptam et falsam sub tanta animadversione corrigi statuit, ut nullus qui posset deprehendi falsos denarios facere, aliqua re- demptione quin oculos et inferiores corporis partes perderet juvari valeret. Et quoniam saepissime dum denarii eligebantur, flectebantur, rumpebantur, respuebantur, statuit ut nullus denarius vel obolus, quos et rotundos esse instituit, aut etiam quadrans, [si] integer esset, [respueretur]. Ex quo facto mag num bonum toti regno creatum est, quia ipse rex haec in saecularibus ad relevandas terrae aerumnas agebat. Will. Malmesb., Gesta Begum, v. 408. Habebat .... Rex Henricus episcopum Salesbiriensem Rogerium a secretis, cujus maxime nitebatur consilio, nam et ante regnum omnibus suis praefecerat rex ; primum cancellarium, mox episcopum constitu ent, prudentiam viri expertus. Sollerter administrati episco- patus officium spem infudit, quod majori dignus haberetur munere, itaque totius regni moderamen illius delegavit justitiae, sive ipse adesset Angliae sive moraretur Normanniae. Refugit episcopus tantis se curis involvere nisi tres Archiepiscopi Cantua- rienses, Anselmus, Radulfus, Willelmus, et postremo papa injunxissent ei munus obedientiae. Ord. Vit., Eccl. Hist. lib. xi. c. 2. . . . Plerosque illustres pro temeritate sua de sublimi potestatis culmine praecipitavit, et haereditario jure irrecuperabiliter spoliatos condemnavit. Alios contra favorabiliter illi obsequentes de ignobili stirpe illustravit, de pulvere, ut ita dicam, extulit, dataque multiplici facultate super consules et illustres oppidanos exaltavit. Inde Goiffredus de Clintona, Radulfus Basset, et Hugo de Bocalanda, Guillegrip, 98 Henry I. [part et Rainerius de Bada, Guillelmus Trossebot, et Haimon de Falesia, Guigan Algazo, et Rodbertus de Bostare, aliique plures, mihi testes sunt, opibus aggregatis et aedibus constructis, super omnia quae patres eorum habuerunt ; ipsi quoque, qui ab eisdem saepe falsis vel injustis occasionibus oppressi sunt. Illos nimi- rum aliosque plures quos singillatim nominare taedio est, rex cum de infimo genere essent nobilitavit, regali auctoritate de imo erexit, in fastigio potestatum constituit, ipsis etiam spectabilibus regni principibus formidabiles effecit. . . . Lib. xi. c. 3. Rex itaque totum honorem Rodberti (de Belismo) et hominum ejus, qui cum illo in rebellione persti- terant, possedit, ipsumque cum equis et armis incolumem abire permisit, salvumque per Angliam usque ad mare conductum por- rexit. Omnis Anglia, exulante crudeli tyranno, exultavit, mul- torumque congratulatio regi Henrico tunc adulando dixit, ' Gaude rex Henrice, Dominoque Deo gratias age quia tu libere coepisti regnare ex quo Rodbertum de Belismo vicisti et de finibus regni tui expulisti.' Fugato itaque Rodberto regnum Albionis in pace siluit et rex Henricus xxxiii. annis prospere regnavit, quibus in Anglia nullus postea rebellare contra eum ausus fuit, nee munitionem aliquam contra eum tenuit. Hene. Huntingd., Hist. lib. vii. Anno igitur sequent! (A.D. 1 109) data est filia regis imperatori, ut breviter dicam, sicut decuit ; Rex itaque cepit de unaquaque hida Angliae tres solidos. Cheon. Ang. S., ad ann. n 24. . . . Between Christmas and Candlemas the acre seed of wheat, that is two seedlips, was sold for six shillings, and the acre seed of oats, that is four seedlips, for four shillings. ... In the same year, after S. Andrew's mass, before Christmas, Ralph Basset and the king's thegns held a ' gewitenemot ' at Hundehoge in Leicestershire, and there hanged so many thieves as never were before, that was in that little while, altogether four-and-forty men ; and six men were deprived of their eyes and emasculated. Cheon. Ang. S., ad ann. n 35. The king died on the follow ing day after S. Andrew's mass day, in Normandy : then there was tribulation soon in the land, for every man that could forth with robbed another. Then his son and his friends took his body and brought it to England and buried it at Reading. A good man he was, and there was great awe of him. No man durst misdo against another in his time. He made peace for man and beast. Whoso bare his burden of gold and silver, no man durst say to him aught but good. . . . H.J Charter of Liberties. 99 A.D. 1 100. Chart ee of Libeeties issued by Heney I. This charter was published by Henry I at his coronation, and probably reissued from time to time as he found it necessary to appeal to the sympathies of his people against their common enemies. It is in form an amplification of his Coronation Oath, the exact words of which are still preserved, and agree with the ancient form used at the coronation of Ethelred : — ' In Christi nomine promitto haec tria populo Christiano mihi subdito. In primis me praecepturum et opem pro viribus im- pensurum ut ecclesia Dei et omnis populus Christianus veram pacem nostro arbitrio in omni tempore servet ; aliud ut rapaci- tates et omnes iniquitates omnibus gradibus interdicam ; tertium ut in omnibus judieiis aequitatem et misericordiam praecipiam, ut mihi et vobis indulgeat Suam misericordiam clemens et misericors Deus.' 1 It is thus a deliberate expression of the articles of the covenant made by the king with his people, in consideration of which he receives the threefold sanction of election by the nation, unction and coronation by the Church, and homage from the feudal vassals. Further, it is a deliberate limitation of the power which had been exercised by William the Con queror and William Rufus, a renunciation of the evil customs introduced by the latter, and a restoration of the ancient customs of the nation ; and in this aspect, it is a recognition of the lawful freedom of the nation, which those evil customs had infringed, and which was regarded as symbolised by the laws of Edward the Confessor. Further, it is an exemplification of the evil customs themselves ; and historically marks the amount of departure from free and national government which had pre vailed in the late reign. These are the oppressions of the Church by the exaction of the regale in the case of vacancies, and the consequent delay of elections ; and those of the feudal baronage and their tenants, by the excessive exactions in the way of reliefs, marriages, and wardships, debts to the crown and forfeiture. In 1 Maskell, Mon. Rit. iii. 5, 6. H 2 ioo Henry I. [part the place of unlimited demands on these heads the charter pro mises not indeed fixed amercements, but a return to ancient equitable custom. The forests are retained in the king's hands. But the claims of the hody of the people are recognised in the proclamation of peace, in the restoration of the national laws, and in the provision that the promises made by the crown to its vassals shall be regarded as regulating the proceedings of those vassals with their feudal dependents : a most important article, securing the rights of the lower landowners, on the same basis as those of the higher, and binding the latter to do justice as they would have justice done to them. In every point, either by likeness or by contrast, this charter has important bearings on the constitutional programme drawn out of it by the barons in their demands on John. Anno Incarnationis Dominicae M°C°I°. Heneicus filius Willelmi regis post obitum fratris sui Willelmi, Dei gratia rex Anglorum, omnibus fidelibus salutem. i. Sciatis me Dei misericordia et communi consilio baronum totius regni Angliae ejusdem regni regem coronatum esse ; et quia regnum oppressum erat injustis exactionibus, ego, Dei respectu et amore quem erga vos habeo, sanctam Dei ecclesiam imprimis liberam facio, ita quod nee vendam nee ad firmam ponam, nee mortuo archiepiscopo sive episcopo sive abbate aliquid accipiam de dominico ecclesiae vel de hominibus ejus donee successor in earn ingrediatur. Et omnes malas consuetu dines quibus regnum Angliae injuste opprimebatur inde aufero ; quas malas consuetudines ex parte hie pono : 2. Si quis baronum, comitum meorum sive aliorum qui de me tenent, mortuus fuerit, haeres suus non redimet terram suam sicut faciebat tempore fratris mei, sed justa et legitima relevatione relevabit earn. Similiter et homines baronum meorum justa et legitima relevatione relevabunt terras suas de dominis suis. 3. Et si quis baronum vel aliorum hominum meorum filiam suam nuptum tradere voluerit sive sororem sive neptim sive cognatam, mecum inde loquatur ; sed neque ego aliquid de suo pro hae licentia accipiam neque defendam ei quin earn det, ex- cepto si earn vellet jungere inimico meo. Et si mortuo barone sive alio homine meo filia haeres remanserit, illam dabo consilio baronum meorum cum terra sua. Et si mortuo viro uxor ejus m"J Charter of Liberties. 101 remanserit et sine liberis fuerit, dotem suam et maritationem habebit, et earn non dabo marito nisi secundum velle suum. 4. Si vero uxor cum liberis remanserit, dotem quidem et maritationem habebit, dum corpus suum legitime servaverit, et earn non dabo nisi secundum velle suum. Et terrae et liberorum custos erit sive uxor sive alius propinquorum qui justius esse debebit. Et praecipio quod barones mei similiter se contineant erga filios vel filias vel uxores hominum suorum. 5. Monetagium commune quod capiebatur per civitates et comitatus quod non fuit tempore regis Edwardi, hoc ne amodo fiat omnino defendo. Si quis captus fuerit sive monetarius sive alius cum falsa moneta, justitia recta inde fiat. 6. Omnia placita et omnia debita quae fratri meo debebantur condono, exceptis rectis firmis meis et exceptis illis quae pacta erant pro aliorum haereditatibus vel pro eis rebus quae justius aliis contingebant. Et si quis pro haereditate sua aliquid pepigerat, illud condono, et omnes relevationes quae pro rectis haereditatibus pactae fuerant. 7. Et si quis baronum vel hominum meorum infirmabitur, sicut ipse dabit vel dare disponet pecuniam suam, ita datam esse concedo. Quod si ipse praeventus armis vel infirmitate, pecuniam suam non dederit vel dare disposuerit, uxor sua sive liberi aut parentes, et legitimi homines ejus, earn pro anima ejus dividant, sicut eis melius visum fuerit. 8. Si quis baronum sive hominum meorum forisfecerit, non dabit vadium in misericordia pecuniae suae, sicut faciebat tem pore patris mei vel fratris mei, sed secundum modum forisfacti, ita emendabit sicut emendasset retro a tempore patris mei, in tempore aliorum antecessorum meorum. Quod si perfidiae vel sceleris convictus fuerit, sicut justum fuerit, sic emendet. 9. Murdra etiam retro ab ilia die qua in regem coronatus fui omnia condono : et ea quae amodo facta fuerint, juste emendentur secundum lagam regis Edwardi. 10. Forestas communi consensu baronum meorum in manu mea retinui, sicut pater meus eas habuit. 11. Militibus qui per loricas terras suas defendunt, terras dominicarum carrucarum suarum quietas ab omnibus gildis, et omni opere, proprio dono meo concedo, ut sicut tarn magno allevamine alleviati sint, ita se equis et armis bene instruant ad servitium meum et ad defensionem regni mei. 12. Pacem firmam in toto regno meo pono et teneri amodo praecipio. 13. Lagam Edwardi regis vobis reddo cum illis emenda- tionibus quibus pater meus earn emendavit consilio baronum suorum. ioa Henry I. [part i 4. Si quis aliquid de rebus meis vel de rebus alicujus post obitum Willelmi regis fratris mei ceperit, totum cito sine emen- datione reddatur, et si quis inde aliquid retinuerit, ille super quem inventum fuerit mihi graviter emendabit. Testibus Mauricio Lundoniae episcopo et Gundulfo episcopo et Willelmo electo episcopo et Henrico comite et Simone comite et Waltero Giffardo et Rodberto de Monfort et Rogero Bigoto et Henrico de Portu, apud Lundoniam quando fui coronatus. — (Ancient Laws and Institutes, p. 215.) A. D. 1 100. Letter of Henry I to Anselm. Anselm was absent from England at the time of the death of William Rufus, and Henry I wrote the following letter by way of an apology for having hurried on the coronation without waiting for him. The letter is of extreme interest, as showing the importance which Henry attached to his formal election, and as illustrating the constitutional position of the archbishop as the first adviser of the crown. It illustrates further the operation of the principle that the king's peace died with him, so that law was in abeyance until the peace of the new king was proclaimed at his coronation. Heneicus, Dei gratia rex Anglorum, piissimo patri suo spirituali Ansel mo, Cantuariensi episcopo, salutem et omnis amicitiae exhibitionem. Scias, pater carissime, quod frater meus rex Willelmus mor- tuus est, et ego nutu Dei, a clero et a populo Angliae electus, et quamvis invitus propter absentiam tui rex jam consecratus, requiro te sicut patrem cum omni populo Angliae, quatenus mihi filio tuo et eidem populo cujus tibi animarum cura commissa est, quam citius poteris, venias ad consulendum. Meipsum quidem ac totius regni Angliae populum tuo eorumque consilio qui tecum mihi consulere debent committo ; et precor ne tibi displiceat quod regiam benedictionem absque te suscepi ; de quo si fieri posset libentius earn susciperem quam de alio aliquo. Sed necessitas fuit talis quia inimici insurgere volebant contra me et populum quem habeo ad gubernandum, et ideo barones mei et idem populus noluerunt amplius earn protelari ; hae itaque occasione a tuis vicariis illam suscepi. Misissem quidem ad te a meo latere aliquos per quos tibi etiam de mea pecunia m0 County Courts. 103 destinassem, sed pro morte fratris mei circa regnum Angliae ita totus orbis concussus est, ut nullatenus ad te salubriter per- venire potuissent. Laudo ergo et mando ne per Northmanniam venias sed per Witsand, et ego Doveram obviam habebo tibi barones meos, et pecuniam ad te recipiendum ; et invenies, Deo juvante, unde bene persolvere poteris quidquid mutuo accepisti. Festina igitur, pater, venire, ne mater nostra Cantuariensis ecclesia diu fluctuans et desolata causa tui ampttus sustineat animarum desolationem. Teste Girardo episcopo, et Willelmo Wintoniensi electo episcopo, et Willelmo Warelwast, et comite Henrico, et Roberto filio Haimonis, et Haimone dapifero et aliis tarn episcopis quam baronibus meis. Vale. (Epist. Anselmi, III. xii.) Order for the holding of the Courts of the Hundred and the Shiee. This charter was issued between A. D. 1 108 and 1 1 12 : — it is addressed, in the ancient form, to the bishop of the diocese and the sheriff of the county, and is a remarkable relic of Henry's national policy. Whether the feudal barons had attempted to get rid of the national courts of the shire and hundred, as might be inferred from the reference to King Edward's days, or had introduced novelties of process into them, as might seem likely from the fact that Bishop Sampson was a Norman baron, and that Urso d'Abitot was hereditary sheriff of Worcestershire, does not appear ; nor is it clear that this is not an isolated case. It would seem certain that the shire administration existed in full order under William the Conqueror, and for some purposes undoubtedly under William Rufus ; but it may have been perverted to oppression, or even disregarded altogether by a perpetual or hereditary sheriff. It would appear, from the words of the writ, not improbable that the sheriff had in the king's name used these courts for the purpose of extraordinary exactions, such as the chroniclers loudly complain of at this period : for the future, when the king has need of such, he will summon the courts specially for the purpose : a promise which seems to throw no small amount of light on the way in which national taxation was negotiated. 104 Henry I. [past Henricus rex Angloeum Samsoni episcopo et Ursoni de Abetot et omnibus baronibus suis Francis et Anglis, de Wirecestrescira salutem. Sciatis quod concedo et praecipio ut amodo comitatus mei et hundreda in illis locis et eisdem terminis sedeant, sicut sederunt in tempore regis Eadwardi et non aliter. Ego enim, quando voluero, faciam ea satis summonere propter mea dominica ne- cessaria ad voluntatem meam. Et si amodo exsurgat placitum de divisione terrarum, si est inter barones meos dominicos trac- tetur placitum in curia mea : et si est inter vavassores duorum dominorum tractetur in comitatu. Et hoc duello fiat, nisi in eis remanserit. Et volo et praecipio ut omnes de comitatu eant ad comitatus et hundreda sicut fecerunt in tempore regis Eadwardi, nee remorent propter aliquam causam pacem meam vel quietu- dinem, qui non sequuntur placita mea et judicia mea, sicut tunc temporis fecissent. Teste R. episcopo Lundoniae et Rogero episcopo et Ranulfo cancellario et R. comite de Mellent ; apud Rading.— (Foedera, i. 12.) Exteacts feom the ' Leges Henrici Peimi.' The compilation from which the following extracts are taken, is a collection of legal memoranda and records of custom, illus trated by reference to the civil and canon laws, but containing very many vestiges of ancient English jurisprudence. The date of the compilation has been a matter of much question, but, after a most careful analysis of the sources made by Dr. Liebermann, it is now definitely referred to the period intervening between 1108 and 1 n 8. It would appear to give probable but not authoritative illustrations of the amount of national custom existing in the country in the first half of the twelfth century, but cannot be appealed to with any confidence, except where it is borne out by other testimony. Among the known sources of information, the laws of Canute and the customs declared in Domesday Book are the most valuable. VI. 1. Regnum Angliae trifariam dividitur in regno Britan- niae, in Westsexiam et Mircenos et Danorum provinciam. IIT-J Ancient Customs. 105 Habet archiepiscopatus duos, episcopatus xv. comitatus xxxii. Ipsi vero comitatus in centurias et sibessocna distinguuntur, Centuriae vel hundreta in decanias vel decimas et dominorum plegios. 2. Legis etiam Anglicae trina est partitio, ad supe- riorem modum, alia enim Westsexiae, alia Mircena, alia Dene- laga est. . . . VII. 1. Sicut antiqua fuerat institutione formatum, salutari regis imperio, vera nuper est recordatione firmatum, generalia comitatuum placita certis locis et vicibus et diffinito tempore, per singulas Angliae provincias convenire debere, nee ullis ultra fatigationibus agitari, nisi propria regis necessitas vel commune regni commodum saepius adjiciat. 2. Intersint autem episcopi, comites, vicedomini, vicarii, centenarii, aldermanni, praefecti, praepositi, barones, vavasores, tungrevii et ceteri terrarum domini, diligenter intendentes ne malorum impunitas aut gra- viorum pravitas vel judicum subversio solita miseros laceratione confidant. 3. Agantur itaque primo debita verae Christianitatis jura : secundo regis placita ; postremo causae singulorum dignis satisfactionibus expleantur ; et quoscunque scyresmot discor- dantes inveniet, vel amore congreget vel sequestret judicio. 4. Debet autem scyresmot et burgemot bis, hundreta vel wapentagia duodecies in anno congregari, et sex diebus antea submoniri, nisi publicum commodum vel regis dominica neces sitas terminum praeveniat. 5. Et si aliquid in hundretis agendorum penuria judicum vel casu aliquo transferendum sit in duas vel tres vel amplius hundretas, respectetur justo fine claudendum. 6. Et si quisquam violenta recti destitutione vel detentione, in hundretis vel congruis agendorum locis causam suam ita turbaverit, ut ad comitatus audientiam pertrahatur, perdat earn, et de cetero componat sicut rectum sit. 7. Si quis baronum regis vel aliorum comitatui secundum legem interfu- erit, totam terram quam illic in dominio suo habet, acquietare poterit. Eodem modo est si dapifer ejus legitime fuerit. Si uterque necessario desit, praepositus et sacerdos et quatuor de melioribus villae assint pro omnibus qui nominatim non erunt ad placitum submoniti. 8. Idem in hundreto decrevimus ob- servandum de locis et vicibus et judicum observantiis, de causis singulorum justis examinationibus audiendis, de domini et dapiferi, vel sacerdotis et praepositi et meliorum hominum praesentia. VIII. 1. Speciali tamen plenitudine, si opus est, bis in anno conveniant in hundretum suum quicunque liberi, tarn heorthfest quam folgarii, ad dinoscendum scilicet inter cetera si decaniae io6 Henry I. [part plenae sint vel qui quomodo qua ratione recesserint vel super- aecreverint. Praesit autem singulis hominum novenis decimus, et toti simul hundreto unus de melioribus et vocetur aldremannus, qui Dei leges et hominum jura vigilanti studeat observantia pro mo vere. 2. Communis quippe commodi provida dispensatione statutum est, ut a duodecimo aetatis suae anno et in hundreto sit et decima, vel plegio liberali, quisquis were, vel wite, vel jure liberi, dignus curat aestimaii. Conductitii, vel solidarii, vel stipendiarii dominorum plegio teneantur. 3. Et omnis dominus secum tales habeat qui ei justitiabiles sint, tanquam eos si peccaverint ad rectum habiturus, vel pro eis forsitan rationem redditurus. 4. Dictum est de illis qui terram non habent, si in alio comitatu serviant et cognationem suam visitent, qui eos inter agendum firmabit, eos ad publicum rectum ducat, si ibi forisfaciant, vel propter eos emendet. . . . IX. 4. Et omnis causa terminetur vel hundreto vel comitatu vel halimoto socam habentium, vel dominorum curiis, vel divisis parium, vel certis agendorum locis adjacentibus. . . . XV. Denagildum quod aliquando thingemannis dabatur, id est xii. denarii de unaquaque hyda per annum, si ad terminos non reddatur, wita emendetur. XXIX. Regis judices sunt barones comitatus qui liberas in eis terras habent, per quos debent causae singulorum alterna prosecutione tractari : villani vero vel cotseti, vel ferdingi, vel qui sunt viles vel inopes personae, non sunt inter legum judices numerandi. . . . XXXI. 3. Interesse comitatui debent episcopi, comites, et ceterae potestates, quae Dei leges et saeculi negotia justa con- sideratione diffmiant 7. Unusquisque per pares suos judicandus est, et ejusdem provinciae. . . LV. 1. Omni domino licet submonire hominem suum, ut ei sit ad rectum in curia sua : et si residens est ad remotius manerium ejusdem honoris unde tenet, ibit ad placitum, si dominus suus submoneat eum. Si dominus ejus diversos feodos teneat, non cogitur per legem homo unius honoris in alium ire placitum, nisi de alterius causa sit, ad quem dominus suus sub- monuerit eum. 2. Si homo de pluribus dominis et honoribus teneat, quantumcunque de aliis habeat, ei plus debet et ejus residens per judicium erit, cujus homo ligius erit. 3. Omnis homo fidem debet domino suo de vita et membris suis et terreno honore et observatione consilii sui, per honestum et utile, fide Dei et terrae principis salva. Furtum vero et proditio et mur- TI1-] Charter of London. 107 drum et quae contra Dominum sunt et fidem catholicam, nulli praecipienda vel peragenda sunt; sed fides habeatur dominis omnibus, salva fide praecedentium, et magis ei cujus ligius est : et ejus licentia sit, si quis hominum ejus alium sibi dominum faciat. LXVT. 6. Si quis burcbotam vel brigbotam vel fierdfare supersederit, emendet hoc erga regem cxx. solidis in Anglorum laga : in Denelaga sicut stetit antea, vel ita se allegiet, nominen- tur ei xiiii. et acquirat ex eis xi. — (Ancient Laws and Institutes, pp. 216-266.) Charter of Heney I to the Citizens of London. The privileges of the citizens of London are not to be re garded as a fair specimen of the liberties of ordinary towns ; but as a sort of type and standard of the amount of municipal independence and self-government at which the other towns of the country might be expected to aim. At a period at which the other towns were just struggling out of the condition of demesne, the Londoners were put in possession of the ferm or farm of Middlesex, with the right of appointing the sheriff : they were freed from the immediate jurisdiction of any tribunal except of their own appointment, from several universal imposts, from the obligation to accept trial by battle, from liability to misericordia or entire forfeiture, as well as from tolls and local exactions such as ordinary charters specify. They have also their separate franchises secured, and their weekly courts. But they have not yet the character of a perpetual corporation or communa, and thus, although possessing by virtue of their associations in guilds, of their several franchises, of their feudal courts, and of their shire organisation under the sheriff, many elements of strength, consolidation, and independence, they have not a compact organisation as a municipal body. The city is an accumulation of distinct and different corporate bodies, but not yet a perfect municipality, nor, although it was recognised in the reign of Stephen as a communio, did it gain the legal status before the reign of Richard I. io8 Henry I. [part Carta Civibus Londoniarum. Henricus Dei gratia rex Angliae, archiepiscopo Cantuariae et episcopis et abbatibus, et comitibus et baronibus et justitiariis et vicecornitibus et omnibus fidelibus suis, Francis et Anglicis, totius Angliae, salutem. Sciatis me concessisse civibus meis Londoniarum, tenendum Middlesex ad firmam pro ccc. libris ad compotum, ipsis et haeredibus suis, de me et haeredibus meis, ita quod ipsi cives ponent vicecomitem qualem voluerint de se ipsis, et justitiarium qualem voluerint de seipsis, ad custodiendum placita coronae meae et eadem placitanda ; et nullus alius erit justitiarius super ipsos homines Londoniarum. Et cives non plaeitabunt extra muros civitatis pro ullo placito ; et sint quieti de schot et de loth, de Danegildo et de murdro, et nullus eorum faciat bellum. Et si quis civium de placitis coronae implacitatus fuerit, per sacramentum quod judieatum fuerit in civitate, se disrationet homo Londoniarum. Et infra muros civitatis nullus hospitetur, neque de mea familia neque de alia, nisi alicui hos- pitium liberetur. Et omnes homines Londoniarum sint quieti et liberi, et omnes res eorum, et per totam Angliam et per portus maris, de theolonio et passagio et lestagio et omnibus aliis consuetudinibus. Et ecclesiae et barones et cives teneant et habeant bene et in pace socnas suas cum omnibus consuetu dinibus, ita quod hospites qui in soccis suis hospitantur nulli dent consuetudines suas, nisi illi cujus socca fuerit, vel ministro suo quem ibi posuerit. Et homo Londoniarum non judicetur in misericordia pecuniae, nisi ad suam were, scilicet ad c. solidos; dico de placito quod ad pecuniam pertineat. Et amplius non sit miskenninga in hustenge neque in folkesmote neque in aliis placitis infra civitatem.^ Et husting sedeat semel in hebdomada, videlicet die Lunae. Et terras suas et wardemotum et debita civibus meis habere faciam infra civitatem et extra. Et de terris de quibus ad me clamaverint rectum eis tenebo lege civitatis. Et si quis thelonium vel consuetudinem a civibus Londoniarum ceperit, cives Londoniarum capiant de burgo vel de villa ubi thelonium vel consuetudo capta fuit, quantum homo Londoni arum pro thelonio dedit, et proinde de damno ceperit. Et omnes debitores qui civibus debita debent eis reddant, vel in Londoniis se disrationent quod non debent. Quod si reddere noluerint neque ad disrationandum venire, tunc cives quibus debita sua debent capiant intra civitatem namia sua, vel de comitatu in quo manet qui debitum debet. Et cives habeant fugationes suas ad fugandum sicut melius et plenius habuerunt antecessores eorum, scilicet Ciltre et Middlesex et Sureie. Testibus episcopo iii. J Charter of Beverley. 109 Winton., Roberto filio Richer., et Hugone Bigot, et Aluredo de Toteneis, et Willelmo Albini, et Huberto regis Camerario, et Willelmo de Montfichet, et Hagulfo de Tani, et Johanne Belet, et Rob. fil. Siwardi. Datum apud Westmonasterium. — (Foedera, i. 11.) The Chaeter granted by Archbishop Thuestan to Beverley. The scarcity of original charters granted to towns by Henry I, or during his reign, is probably to be accounted for by the fact that such early grants of privileges were regarded as superseded by the later and larger ones, and were less carefully preserved. Those of Beverley perhaps owe their preservation to the fact that the adjustment of the rights of the archbishop, the canons, and the burghers, necessitated a constant reference to them. The following charter is of great value, as illustrating the privileges which had been conferred by the king upon York. The Hans-hws of the north is the Guildhall of the south ; the statuta are the by-laws or written customs of the borough. The archbishop, by virtue no doubt of the king's authority, frees the burghers from toll not only in his own demesnes, but throughout the shire. The ferm rent is fixed at eighteen marks per annum. Further than this the charter does not go ; nor perhaps did the charter of York, upon the model of which it was drawn up. The number of towns and cities which were in the demesne of the bishops and barons at this time was very large ; and it is not to be supposed that even when the lord was prevailed upon to grant a charter, he had either the power or the will to confer so large privileges as the king, or a great prince, like the archbishop of York, with the king's authorisa tion, could bestow. Tuestinus, Dei gratia Eboracensis Archiepiscopus, cunctis Christi fidelibus tarn praesentibus quam futuris, salutem et Dei benedictionem et suam. Notum sit vobis me dedisse et concessisse, et consilio capituli Eboracensis et Beverlacensis et consilio meorum baronum mea no Henry I. [part carta confirmasse, hominibus de Beverlaco omnes libertates eis dem legibus quibus illi de Eboraco habent in sua civitate. Prae- terea non lateat vos quod dominus Henricus rex noster nobis concessit potestatem faciendi hoc de bona voluntate sua, et sua carta confirm'avit statuta nostra et leges nostras juxta formam legum burgensium de Eboraco, salva dignitate et honore Dei et Sancti Johannis et nostri et canonicorum, ut ita scilicet honorem eleemosynarum praedecessorum suorum exaltaret et promoveret cum omnibus his liberis consuetudinibus. Volo ut burgenses mei de Beverlaco habeant suam hans-hus, quam eis do, et concedo ut ibi sua statuta pertractent ad honorem Dei et Sancti Johannis et canonicorum et ad totius vil- latus emendationem, eadem liberatam lege sicut illi de Eboraco habent in sua hans-hus. Concedo etiam eis thelonium in per- petuum pro xviii. marcis annuatim ; praeterquam in iis festis in quibus theloneum ad nos et ad canonicos spectat, in festo scilicet Sancti Johannis Confessoris in Maio, et in festo Translationis Sancti Johannis, et in Nativitate Sancti Johannis Baptistae ; in his vero tribus festis omnes burgenses de Beverlaco ab omni teloneo liberos et quietos dimisi. Hujus etiam cartae testimonio eisdem burgensibus liberos introitus et exitus concessi in villa et extra villain, in piano et bosco et marisco, in viis et in semi- tis, et ceteris convenientiis, excepto in pratis et bladis, sicut unquam melius liberius et largius aliquis possit concedere et confirmare ; et sciatis quod sint liberi et quieti ab omni telonio per totam schiram Eboraci sicut illi de Eboraco. Et volo ut quicunque hoc disfecerit, anathema sit, sicut ipsius ecclesiae Sancti Johannis asserit consuetudo et sicut statutum est in ecclesia Sancti Johannis. Hii sunt testes ; Galfridus Murdac, Nigellus Fossard, Alanus de Perci, Walterus Espec, Eustachius filius Johannis, Tomas praepositus, Turstinus archidiaconus, Herebertus camerarius, Willelmus filius Tole, Willelmus Baiocensis ; coram tota familia archiepiscopi, clericis et laicis, in Eboraco. — (Foedera i. 10.) The Customs of Newcastle-upon-Tyne. The consuetudines mentioned so constantly in the charters of boroughs were the common or customary laws which had existed in them immemorially, and were amended from time to time, as by-laws. These are not rehearsed in the charters, perhaps ITi-] Customs of Newcastle. in because of the difficulty of enumerating them perfectly, and the danger of creating a spirit of rivalry amongst similar bodies ; nor would it be well, whilst giving power to alter and amend them, to place them in solemn record in a charter, which might be regarded as infringed by any such attempt at alteration. The perpetuation of such customs by oral tradition only would involve no risk, at a period at which the whole law of the land was customary ; nor is it at all clear that the customary law had not a position in the constitution strong enough to resist, and even, as in the case of weights and measures, successfully to defy, statutory enactments. The customs of Newcastle-upon- Tyne are taken from a report, drawn up in the reign of Henry II, as to their character under Henry I. It will be seen that they chiefly concern internal arrangements, and show very little ten dency towards independent organisation. They are, in fact, the statuta which the burghers were empowered to deal with in their own assemblies ; and the body which treated them was doubt less of the nature of the homage of a manor under its reeve or praepositus assisted by the leet jury — such a body as continues to make and enforce such regulations, with a very much diminished sphere of action, to the present day. Hae sunt leges et consuetudines quas Burgenses Novi Castelli super Tinam habuerunt tempore Henrici Regis Angliae et habere debent. Burgenses possunt namiare foris habitantes infra suum forum et extra et infra suam domum et extra, et infra suum burgum et extra, sine licentia praepositi, nisi comitia teneantur in burgo, et nisi in exercitu sint vel custodia castelli. Super burgensem non potest burgensis namum capere sine licentia praepositi. Si burgensis foris habitantibus aliquid accommodaverit in burgo, ipse debitor si concedat reddat debitum, vel in burgo faciat rectum. Placita quae in burgo surgunt ibidem teneantur et fmiantur, praeter ilia quae sunt coronae regis. Si aliquis burgensis de aliqua loquela appelletur, non placitabit extra burgum nisi ex defectu curiae. Nee debet respondere sine 112 Henry I. [part die et termino, nisi prius in stultam responsionem incident, nisi de rebus quae ad coronam pertinent. Si navis apud Tinemue applicuerit quae velit discedere, licet burgensibus emere quod voluerint. Inter burgensem et mercatorem si placitum oriatur, finiatur ante tertiam refluxioneni maris. Quicquid mercaturae navis per mare advexerit ad terram debet ferri praeter sal; et allec debet vendi in navim. Si quis terram in burgagio uno anno et una die juste et sine calumnia tenuerit, non respondeat calumnianti, nisi calumnians extra regnum Angliae fuerit, vel ubi sit puer non habens potes tatem loquendi. Si burgensis habeat filium in domo sua ad mensam suam, filius ejus eandem habeat libertatem quam et pater suus. Si rusticus in burgo veniat manere, et ibi per annum unum et diem sicut burgensis maneat in burgo, ex toto remaneat, nisi prius ab ipso vel domino suo praelocutum sit ad terminum remanere. Si quis burgensis de re aliqua appellaverit, non potest super burgensem pugnare, sed per legem se defendat burgensis, nisi sit de proditione, unde debeat se defendere bello. Nee burgensis contra villanum poterit pugnare nisi prius de burgagio exierit. Mercator aliquis, nisi burgensis, non potest extra villam emere nee lanam nee coria nee mercatoria alia nee infra burgum nisi burgensibus. Si forisfactum contigerit burgensi, dabit vi. oras praeposito. In burgo non est merchet, nee heriet, nee blodwit, nee stengesdint. Unusquisque burgensis potest habere suum furnum et molam manualem si velit, salvo jure furni regis. Si femina sit in suo forisfacto de pane vel de cervisia, nullus debet intromittere nisi praepositus. Si bis forisfecerit, castigetur per . . forisfactum. Si tertio forisfecerit justitia de ea fiat. Nullus nisi burgensis poterit emere telas ad tingendas nee facere nee secare. Burgensis potest dare terram suam et vendere et ire quo voluerit libere et quiete, nisi sit in calumnia. — (Acts of Par liament of Scotland, i. 33, 34.) in.] Stephen. ^3 A. D. 1135-1154. STEPHEN. Archbishops of Canterbury. William of Corbeuil, 11 23- 1136; Theo bald, 1 1 39-1 16 1. Chief Justice. Roger Bishop of Salisbury, n 35-1 1 39. Chancellors. Roger le Poor, 1135-1139; Philip, 1139. The aversion of the Normans to an Angevin ruler, the unpopularity of the Empress, and the uncertainty about Henry's final determination as to a successor, facilitated the accession of Stephen, although he had no strong party nor any claim to the throne. The opportunity was seized by his promptness ; and the election, grudgingly and informally transacted, was con firmed by the body of the barons and bishops in spite of their oaths, and subsequently approved by the pope. But the con tinuance of the support at first afforded had to be purchased by large gifts and larger promises, which Stephen, who was facile rather than false, too readily bestowed. The charters which he issued went indeed no further than was just and fair, but the weakness of his hold on the royal authority was shown con spicuously by his extravagant grants of the crown lands and by his inability to secure the execution of the laws. As soon as his power of purchasing support was exhausted, he was defied by the barons, and a general paralysis of government followed. Those barons and bishops who had not already formed uncon stitutional designs, were compelled, in self-defence, to fortify their castles and prepare for civil war. Stephen, conscious of the weakness of his position, attempted, by the arrest of bishops Roger and Alexander, to strike terror into the feudalists. Instead of doing this, the measure had the effect of throwing the whole administration of the country into the utmost disorder, and alienating the clergy at the same time. Nor could the struggle with the Empress have lasted so long as it did, or have had such an issue, if the baronage as a body had been deter mined to put an end to it in her favour. Neither she nor Stephen had any real hold on the country: the feudal party fought rather for its own advantage than for theirs ; and the ii4 Stephen. [part stoppage of the administrative machinery deprived the nation at large of any chance of united action. Both parties fought with mercenary forces, and the people suffered. After a long struggle, the bishops negotiated a peace which gave the crown to Stephen for the remainder of his life, and the succession to Henry of Anjou : and advantage was taken of this compromise to force on both parties the reforms and restoration of good government, the carrying out of which marks so strongly and clearly the reign of Henry II. After the arrest of the bishops by Stephen in 1139, the constitutional history of the reign is in abeyance until the treaty of Wallingford in 1153. Excerpts. Will. Malmesb., Hist. Nov. i. § 11. Hie (sc. Stephanus) ubi a Londoniensibus et Wintoniensibus in regem exceptus est, etiam Rogerum Salesberiensem episcopum et Willelmum de Ponte arcus, custodes thesaurorum regalium, ad se transduxit. Ne tamen Veritas celetur posteris, omnes ejus conatus irriti fuissent nisi Henricus frater ejus Wintoniensis episcopus, qui modo Apostolicae sedis legatus est in Anglia, placidum ei commo- dasset assensum : spe scilicet captus amplissima, quod Stephanus avi sui Willelmi in regni moderamine mores servaret praecipue- que in Ecclesiastici vigoris disciplina. Quapropter districto sacramento quod a Stephano Willelmus Cantuariensis Archiepis copus exegit de libertate reddenda Ecclesiae et conservanda, Episcopus Wintoniensis se mediatorem et vadem apposuit. . . . Coronatus est ergo in regem Angliae Stephanus XI0 kalendap Januarii, Dominica, XXaIIa die post excessum avunculi, anno Dominicae Incarnationis M0C°XXX°V0 tribus episcopis prae- sentibus, archiepiscopo, Wintoniensi, Salesberiensi, nullis ahbat- ibus, paucissimis optimatihus. Cont. Fl. Wig., App. Volente igitur Gaufrido comite cum uxore sua, quae haeres erat, in regnum succedere, primores terrae, juramenti sui male recordantes, regem eum suscipere noluerunt, dicentes ' Alienigena non regnabit super nos :' initoque consilio, Stephano comiti . . . coronam regni imposuerunt. Gesta Stephani, p. 3. Cumque . . . cum paucissimo comitatu applicuisset, ad ipsam totius regionis reginam metropolim, ma- turato itinere, Londonias devenit. Concussa protenus in ad- ventu viri civitas ilia cum laeto strepitu obviam ei occurrit. . . . iii. J Excerpts. . 115 Majores igitur natu, consultuque quique provectiores, concilium coegere, deque regni statu pro arbitrio suo utilia in commune providentes, ad regem eligendum unanimiter conspiravere. Dicebant enim omne regnum sinistrae fortunae casibus sub- jacere, ubi ipsa totius regiminis praesentia, justitiaeque caput, defuerit. Idcirco operae pretium eis esse regem quam mature constituere, qui ad communis utilitatis pacem reformandam et rebellibus regni armatus occurreret et legum instituta juste dis- poneret. Id quoque sui esse juris, suique specialiter privilegii, ut si rex ipsorum quoquo modo obiret, alius suo provisu in regno substituendus e vestigio succederet. . . . His igitur auditis et ab omnibus gratiose, nulloque aperte contradicente, receptis, de regno suscipiendo eum in commune consultum conscivere, regem- que, omnium ad hoc concordante favore, constituere : firmata prius utrimque pactione, peractoque, ut vulgus asserebat, mutuo juramento, ut eum cives quoad viveret opibus sustentarent, viribus tutarentur, ipse autem ad regnum pacificandum ad omnium eorundem suffragium toto sese conatu accingeret. Will. Newb. i. 4. Cum . . . rex Henricus obiisset, idem Stephanus sacramenti quod filiae ejus de conservanda fidelitate praestiterat praevaricator, regnum arripuit, annitentibus prae- sulibus atque principibus eodem Sacramento astrictis. . . . Stephanus ergo ut contra jus humanum pariter et Divinum ; humanum scilicet quia legitimus haeres non erat ; et Divinum, id est violata jurisjurandi religione; sublimaretur in regnum, pactus est quaecunque praesules et proceres exigere voluerunt, quae postea per ejus perfidiam in irritum cuncta cesserunt. Hen. Hunt. lib. viii. Inde perrexit rex Stephanus apud Oxineforde, ubi recordatus est et confirmavit pacta quae Deo et populo et sanctae Ecclesiae concesserat in die coronationis suae ; quae sunt haec ; primo vovit quod defunctis episcopis nunquam retineret ecclesias in manu sua, sed statim electioni canonicae consentiens episcopis eas investiret. Secundo vovit quod nullius clerici vel laici silvas in manu sua retineret, sicut rex Henricus fecerat, qui singulis annis implacitaverat eos, si vel venationem cepissent in silvis propriis, vel si eas ad necessitates suas exstir- parent vel diminuerent. . . Tertio vovit quod Danegeldum, id est, duos solidos ad hidam, quos antecessores sui accipere sole- bant singulis annis, in aeternum condonaret. Haec principaliter Deo vovit et alia, sed nihil horum tenuit. Will. Malmesb., Hist. Nov. i. § 18. Anno Incarnationis Dominicae M°C°XXX0VIII°, intestinis dissidiis Anglia quati- ebatur ; multi siquidem quos nobilitas generis vel magnitudo 1 2 n6 Stephen. [part animi vel potius viridioris aetatis audacia ad illicita praecipita- bat, a rege hi praedia, hi castella, postremo quaecunque semei collibuisset, petere non verebantur ; quae cum ille dare differ- ret . . . illi continuo ira commoti castella contra eum obfirma- bant. . . . Denique multos etiam comites, qui ante non fu erant, instituit, applicitis possessionibus et redditibus quae proprio jure regi competebant. . . . Ib. ii. § 34. Sub Stephano plures ex Flandria et Britannia, rapto vivere assueti, spe magnarum praedarum Angliam in- volabant. Hen. Hunt. lib. viii. Quinto anno regni sui fugavit rex Stephanus Nigellum episcopum Elyensem. . . . Ubi autem ad natale vel ad Pascha fuerit dicere non attinet. Jam quippe curiae solemnes et ornatus regii schematis ab antiqua serie descendens prorsus evanuerant. Ingens thesauri copia jam deperierat, pax in regno nulla, caedibus, incendiis, rapinis omnia exterminabantur. Will. Newb., Hist. Angl. i. 22. Anglia intestinis malis ex- sanguis et saucia tabescebat. Et quidem de quodam tempore plebis antiquae scriptum est, 'in diebus illis non erat rex in Israel, sed unusquisque quod rectum sibi videbatur faciebat.' At in Anglia sub rege Stephano pejus fiebat. Nam quia tunc impotens erat rex, et per regis impotentiam languida lex, qui- busdam quod rectum sibi videbatur agentibus, multi quod in- sita ratione malum esse sciebant, sublato regis et legis metu proclivius faciebant. Et primo quidem videbatur regnum Angliae scissum esse in duo ; quibusdam regi, quibusdam im- peratrici faventibus. Non quod vel rex vel imperatrix suae parti potenter imperaret, sed quod suorum bellicis quisque studiis pro tempore niteretur. Neuter enim in suos imperiose agere et disciplinae vigorem exercere poterat, sed uterque suos, ne a se deficerent, nihil negando mulcebant. Sane inter par tes, . . . diu multumque certatum est, alternante fortuna. Processu vero temporis inter eas jam saepius fortunae infideli- tatem expertas, remissiores motus esse coepere ; quod tamen Angliae non cessit in bonum. Illis quippe diutinae concerta- tionis pertaesis, et mollius agentibus, provinciales discordantium procerum motus efferbuere. Castella quoque per singulas pro vincias studio partium erebra surrexerant, erantque in Anglia quodammodo tot reges vel potius tyranni, quot domini castel- lorum, habentes singuli percussuram proprii numismatis, et potestatem subditis regio more dicendi juris. Cumque ita singuli excellere quaererent ut quidam superiorem, quidam m0 Excerpts. 117 vel parem sustinere non possent, feralibus inter se odiis dis- ceptantes, rapinis atque incendiis regiones clarissimas corru- perunt, et, in fertilissima olim patria, fere omne robur panis absumpserunt. Aquilonalis vero regio quae in potestatem David regis Scottorum usque ad flumen Tesiam cesserat, per ejusdem regis industriam in pace agebat. Will. Malmesb., Hist. Nov. iii. 43. A.D. 1141. Feria secunda post octavas Paschae concilium archiepiscopi Cantuariae Theobaldi et omnium episcoporum Angliae multorumque ab- batum, legato praesidente, Wintoniae ingenti apparatu inceptum. .... Ipsa die post recitata scripta excusatoria quibus absentiam suam quidam tutati sunt sevocavit in partem legatus episcopos habuitque cum eis arcanum consilii sui ; post mox abbates, post remo archidiaconi convocati. Ex consilio nihil processit in publicum, volutabatur tamen per omnium mentes et ora quid foret agendum. § 44. Feria tertia hoc fere sensu legati cucurrit oratio ;'.... Itaque quia Deus judicium Suum de fratre meo exercuit, ut eum me nesciente in potestatem potentium incidere permitteret ; ne regnum vacillet si regnante careat, omnes vos pro jure legationis meae hue convenire invitavi. Ventilata est hesterno die causa secreto coram majori parte cleri Angliae, ad cujus jus potissimum spectat principem eligere simulque ordinare. Invocata itaque primo, ut par est, in auxilium Divinitate, filiam pacifici regis, gloriosi regis, divitis regis, boni regis, et nostro tempore in- comparabilis, in Angliae Normanniaeque dominam eligimus, et ei fidem et manutenementum promittimus.' § 45. Cumque omnes praesentes vel modeste acclamassent sententiae vel silentes non contradixissent, subjecit legatus, ' Londonienses, qui sunt quasi optimates, pro magnitudine civi tatis, in Anglia, nunciis nostris convenimus, et conductum ut tuto veniant misimus, eosque confido non ultra hunc diem moraturos ; bona venia usque eras sustineamus.' § 46. Feria quarta venerunt Londonienses et in concilium introducti, causam suam eatenus egerunt ut dicerent missos se a communione quam vocant Londoniarum, non certamina sed preces offerre ut dominus suus rex de captione liberaretur. . . . S 47 Feria quinta solutum est concilium excommuni- catis ante multis qui regiarum erant partium. . . . Henr. Huntingd. lib. viii. Anno decimo septimo rex Ste phanus filium suum Eustachium regio diadem ate voluit insignire. Postulans igitur ab archiepiscopo Cantuariensi Theobaldo, et n8 Stephen. [part caeteris episcopis quos ibidem congregaverat, ut eum in regem ungerent et benedictione sua confirmarent, repulsam passus est. Papa siquidem litteris suis Archiepiscopo prohibuerat ne filium regis in regem sublimarent, videlicet quia rex Stephanus regnum contra jusjurandum praeripuisse videbatur. Matt. Paeis, Hist.Angl. (ed. Wats), p. 86. A.D. 1153. Jus titia de caelo prospiciente et diligentia Theobaldi Cantuariensis archiepiscopi et episcoporum regni intercedente, rex Anglorum Stephanus et dux Normannorum Henricus, apud Walingeford in talem concordiam convenerunt. Rex Stephanus omni haerede viduatus praeter solummodo ducem Henricum, recognovit in conventu episcoporum et aliorum regni optimatum, quod jus haereditarium dux Henricus in regnum Angliae habebat ; et dux benigne concessit, ut Rex Stephanus tota vita sua, si vellet, regnum pacifice possideret. Ita tamen confirmata est pax, quod ipse rex et episcopi tunc praesentes cum ceteris optimatibus regni jurarent, quod dux post mortem regis, si ilium super- viveret, regnum sine contradictione aliqua obtineret. Et si illud propheticum Merlini attendatur, quod dicit, ' Nocebit possidenti ex impiis pietas, donee sese genitore induerit ;' manifestum est regem Stephanum Henricum instituisse hae- redem, quem non genuit, dum ipsum adoptavit in filium et regni participem et postmodum successorem. In rege quoque ducem €t in duce omnes venerabuntur regem. Regalia passim a proceribus usurpata, rex in sua recipiet. Possessiones quae ab invasoribus direptae erant, ad legitimos possessores, quorum fuerant regis Henrici tempore, revertentur. Castella adulterina quae tempore regis a quocunque constructa sint, diruentur ; quorum numerus ad undecies centum et quindecim excrevit.* Rex colonos praediis assignabit, aedificia eombusta renovabit, replebit pascua armentis, decorabit ovibus montana. Clericus debitam tranquillitatem se habere gaudebit, exactionibus in- debitis non gravabitur. Vicecomites in locis ponentur consuetis, et neminem ex odio persequentur ; non gratificabuntur amicis, non indulgentiis crimina sublevabunt, suum cuique ex integrq reservabunt : metu poenarum afiicient nocentes. Fures et prae- dones terrebuntur in furca et sententia capitali. Milites, juxta Isaiam, gladios convertent in vomeres, et lanceas in ligones; a castris ad aratra, a tentoriis ad ergasteria redibunt, clientes t * Possibly the number of castles may be IIICXV, not MCXV — but the above is the reading of the MSS. f R. de Diceto, who relates these matters in nearly the same words, has here, ' a tentoriis ad ergasteria Flandrensium plurimi revocabuntur, et, quas nostratibus operas indixerunt, dominis suis ex necessitate persolvent.' c. 528. in-] Charter of Liberties. 119 ab excubiis fatigati, in communi laetitia respirabunt. Releva- bitur rusticitas otio innocens et quieta : negotiatores commer- cium ditabit celebrius ; et publica moneta una et eadem erit in regno ex argento percussa. Werra igitur quae septemdecim annis saevierat, hoc fine quievit. The First Charter of Stephen. This is probably the charter issued by Stephen at his corona tion, and is of the most formal description, specifying nothing ; and although of great import had it been the act of a strong or resolutely just sovereign, meaning very little under the hand of one too weak to enforce it. Stephanus Dei gratia rex Anglorum, Justitiis, Vicecomiti- bus, Baronibus et omnibus ministris et fidelibus suis Francis et Anglicis salutem. Sciatis me concessisse et praesenti carta mea confirmasse om nibus baronibus et hominibus meis de Anglia omnes libertates et bonas leges quas Henricus rex Anglorum avunculus meus eis dedit et concessit, et omnes bonas leges et bonas consuetudines eis concedo quas habuerunt tempore Regis Edwardi. Quare volo et firmiter praecipio quod habeant et teneant omnes illas bonas leges et libertates de me et haeredibus meis ipsi et haeredes sui libere quiete et plenarie, et prohibeo ne quis eis super hiis molestiam vel impedimentum, vel diininutionem faciat super forisfacturam meam. Teste Willelmo Martel apud Londonias. — (Statutes of the Realm — Charters of Liberties, p. 4.) The Second Charter of Stephen. This document, which is of a character far more definite and more binding than the preceding, was issued by Stephen at the first great council of his reign, at the moment when all parties seemed to acquiesce in his accession. His rehearsal of his title is curious and important ; it is worth while to compare it with that of Henry I, but it need not necessarily be interpreted as 1 20 Stephen. [part showing a consciousness of weakness. The provisions are based on those of Henry's charter. Neither of the charters of Stephen will be found to agree with the account given by Henry of Huntingdon of his promises to the people of the abolition of Danegeld, or to the clergy of entire freedom of election. Carta Stephani Regis de libertatibus Bcclesiae Anglicanae et regni. Ego Stephanus Dei gratia assensu cleri et populi in regem Anglorum electus, et a Willelmo Cantuariensi archiepiscopo et sanctae Romanae ecclesiae legato consecratus, et ab Innocentio sanctae Romanae sedis pontifice confirmatus, respectu et amore Dei sanctam ecclesiam liberam esse concedo et debitam reveren- tiam illi confirmo. Nihil me in ecclesia vel rebus ecclesiasticis Simoniace acturum vel permissurum esse promitto. Ecclesiasticarum personarum et omnium clericorum et rerum eorum justitiam et potestatem et distributionem bonorum ecclesiasticorum in manu episco porum esse perhibeo et confirmo. Dignitates ecclesiarum pri vileges earum confirmatas, et consuetudines earum antiquo tenore habitas, inviolate manere statuo et concedo. Omnes ecclesiarum possessiones et tenuras quas die ilia habuerunt qua Willelmus rex avus meus fuit vivus et mortuus, sine omni calumniantium reclamatione, eis liberas et absolutas esse con cedo. Si quid vero de habitis vel possessis ante mortem ejus dem regis, quibus modo careat ecclesia, deinceps repetierit, in- dulgentiae et dispensation! meae, vel restituendi vel discutiendi, reservo. Quaecunque vero post mortem ipsius regis liberalitate regum vel largitione principum, oblatione vel comparatione, vel qualibet transmutatione fidelium eis collata sunt, confirmo. Pacem et justitiam me in omnibus facturum, et pro posse meo conservaturum eis promitto. Forestas quas Willelmus avus meus et Willelmus avunculus meus instituerunt et habuerunt, mihi reservo. Ceteras omnes quas rex Henricus superaddidit ecclesiis et regno quietas reddo et concedo. Si quis episcopus vel abbas vel alia ecclesiastica persona ante mortem suam rationabiliter sua distribuerit vel distribuenda statuerit, firmum manere concedo. Si vero morte praeoccupatus fuerit, pro salute animae ejus ecclesiae consilio eadem fiat dis- tributio. Dum vero sedes propriis pastoribus vacuae fuerint, in. J Charter of Liberties. 121 ipsas et earum possessiones omnes in manu et custodia clerico- rum vel proborum hominum ejusdem ecclesiae committam, donee pastor canonice substituatur. Omnes exactiones et injustitias et mescheningas, sive per vicecomites vel per alios quoslibet male inductas, funditus exstirpo. Bonas leges et antiquas et justas consuetudines, in murdris et placitis et aliis causis, observabo, et observari praecipio, et constituo. Haec omnia concedo et confirmo salva regia et justa dignitate mea. Testibus W. Cantuariensi archiepiscopo, et Hugone Rotho- magensi archiepiscopo, et Henrico Wintoniensi episcopo, et Rogero Sarisbiriensi episcopo, et A. Lincolniensi episcopo, et Nigello Eliensi episcopo, et Evrardo Norwicensi episcopo, et Simone Wigornensi episcopo, et Bernardo episcopo de Sancto David, et Audoeno Ebroicensi episcopo, et Ricardo Abrincensi episcopo, et Roberto Herefordensi episcopo, et Johanne Roue- cestrensi episcopo, et Athelulfb Carlolensi episcopo ; et Rogero cancellario; et Henrico nepote regis; et Roberto comite Gloe- cestriae, et Willelmo comite de Warenna, et Rannulfb comite Cestriae, et Roberto comite de Warewic ; et Roberto de Ver, et Milone de Gloecestria, et Brientio filio Comitis, et Roberto de Oilli, conestabulis ; et Willelmo Martel, et Hugone Bigot, et Hunfrido de Buhun, et Simone de Belcamp, dapiferis ; et Wil lelmo de Albiniaco, et Eudone Martel pincernis ; et Roberto de Ferreriis, et Willelmo Peverel de Notingeham ; et Simone de Saintliz ; et Willelmo de Albamarla, et Pagano filio Johannis, et Hamone de Sancto Claro, et Ilberto de Laceio. Apud Oxeneforde, anno ab Incarnatione Domini M°C°- XXX°VI°, sed regni mei primo. — {Statutes of the Bealm — Charters of Liberties, p. 3. Will. Malmesb., Hist. Nov. i.) PART IV. SELECT CHARTERS AND EXCERPTS ; Henry II. A.D. 1154-1189. Archbishops of Canterbury. Theobald, 1139-1161 ; Thomas Becket, 1162-1170; Richard, 1174-1184; Baldwin, 1185-1190. Chief Justices. Robert, Earl of Leicester, 1154-1167 ; Richard de Lucy, 1154-1179; Ranulf Glanvill, 11 80-1 189. Chancellors. Thomas Becket, 1154-1162; Ralph de Warneville, 1173- 1181 ; Geoffrey, the king's son, 1181-1189. J. HE reign of Henry II was the period of amalgamation of the English and Normans so far as concerned their legal and con stitutional status. All vestiges of distinction between the two races before the law disappear, and although further changes are required before a perfect union of interest and ideas is com pleted by a perfect fusion of blood, they are now on an equality, and even the nominal distinction is sunk in the common name of English. Henry himself ascended the throne without any shadow of opposition to his title, and free from any obligations to the factions which had struggled for their own ends under the pretence of supporting Stephen and Matilda. He was fitted for the position of a national sovereign, not only by this freedom from party connexion, but by the training of his earlier years, which had been so changeful and unsettled as to prevent him, although he was heir of Normandy and Anjou, and by his mar riage lord of all the south-west of France, from being moulded into the prevalent type of any of the races which he represented. He was not a Norman nor an Angevin nor a Poitevin by policy any more than by character, and came to England unfettered Reign of Henry II. 123 by any prepossessions that would make him anti-English. His position in this respect was strengthened by the development of his personal character, which, although in many points excep tionable, was singularly well suited to the condition and age of the nation that received him. His great sagacity enabled him to see the true interest of England, and his ability for business to keep in hand the strings of an intricate policy without falling under the sway of any minister whose designs might be more warped by national or party inclinations than his own ; even that clearsighted selfishness, which kept him during the whole of his life free from complicity in the struggles of foreign na tions, and intent on the security and completeness of his own dominion, was a characteristic which brought much good to the reviving spirit of England. His policy was to govern England as an English king, to utilise and train all the elements of life by new organisation, and, by asserting his royal rights and those of his people, to keep the feudal system in its proper subordina tion to the national interests. His reign falls naturally into four epochs : the first, extend ing from his accession to his quarrel with Thomas Becket ; the second, from that point to thitalis domini regis Justicia, primus post regem in regno ratione fori, et majores quique de regno, qui familiarius regiis secretis assistant; ut quod fuerit sub tantorum praesentia constitutum vel termi- natum, inviolabili jure subsistat. Verum quidam ex officio, quidam ex sola jussione principis resident. Ex officio principa- liter residet, immo et praesidet, primus in regno, capitalis scilicet Justicia. Huic autem assident ex sola jussione principis, momen- tanea scilicet et mobili auctoritate quidam, qui majores et dis- iv.] Dialogus de Scaccario. I. 177 cretiores videntur in regno, sive de clero sint sive de curia. Assident inquam ad discernenda jura et dubia determinanda quae frequenter ex incidentibus quaestionibus oriuntur. Non enim in ratiociniis sed in multiplicibus judiciis excellens scac carii scientia consistit. Facile enim est, proposita summa quae exigitur, et suppositis ad collationem ejus hiis quae soluta sunt, per subtractionem discernere, si satisfactum est, vel si quid restat. At cum coeperit multiplex inquisitio fieri de hiis rebus, quae varie fisco proveniunt et diversis modis requiruntur, et a vicecomitibus non eodem modo perquiruntur, discernere si secus egerint, quibusdam grave est, et ob hoc circa haec scientia scac carii major esse dicitur. Dubiorum vero vel dubitalium judicia, quae frequenter emergunt, sub una tractatus serie comprehendi non valent ; quia necdum omnia dubiorum genera in lucem prodierunt. Quaedam tamen ex hiis quae proposita vel deter- minata cognovimus, suis locis inferius annotabimus. V. Quid sit offieium Praesidentis, et omnium illic ex officio residentium; et quae dispositio sedium. D. Quid est hujus tam excellentis sessoris offieium t M. Aliud verius attribui sibi non valet, nisi quod omnibus, quae inferiore vel superiore scaccario fuerint, hie prospicit et ad nutum ipsius quaelibet officia subjecta disponuntur ; sic tamen ut ad domini regis utilitatem juste proveniant. Hoc tamen inter cetera videtur excellens, quod potest hie sub testimonio suo breve domini regis facere fieri, ut de thesauro quaelibet summa liberetur, vel ut computetur alicui quod sibi ex domini reo-is mandato praenoverit computandum ; vel si maluerit, breve suum faciet sub aliorum testimonio de his rebus. D. Magnus est hie, cujus fidei totius regni cura, immo et cor regis committitur. Scriptum quippe est ; 'ubi est thesaurus tuus ibi est et cor tuum.' Sed jam si placet prosequere de ceteris. M. Vis prosequar de ipsis secundum gradus dignitatum an secundum dispositionem sedium 1 D. Secundum quod quisque ratione officii sui sedem adeptus est. Facile enim erit ut credo ex officiis perpendere dignitates. M. Ut noveris quo ordine disponantur, scias ad quatuor scaccarii latera quatuor poni sedilia vel scanna. Ad caput vero scaccarii, hoc est unde latitudo discernitur, in medio non sedilis sed scaccarii, locus est illius principalis de quo supra diximus. In laeva ejus primo loco residet cancellarius ratione officii, si adesse eum contingat : post hunc miles gregarius quem consta- N 178 Henry II. [part bularium dicimus : post hunc duo camerarii, prior autem, qui intuitu provectioris aetatis venerabilior esse videbitur : post hos miles qui vulgo dicitur marescallus : inseruntur tamen quando que alii his absentibus, vel forte eis praesentibus, si tanta scilicet fuerit auctoritas eorum qui a rege destiiiantur, ut eis cedere debeant. Et haec est dispositio primi sedilis. In secundo vero quod est ad latus longitudinis scaccarii, in primo capite residet clericus vel alius serviens camerariorum cum recautis, hoc est, cum contrataleis de recepta. Post hunc interpositis quibusdam qui non ex officio resident sed sunt a rege missi, locus est quasi in medio lateris scaccarii illi qui compotos positione ponit calcu- lorum. Post hunc aliqui non ex officio, necessarii tamen. In fine sedilis illius residet clericus qui scriptorio praeest ; et hie ex officio. Sic habes secundi scanni dispositionem. Verum ad dextram praesidentis justiciarii residet primo loco nunc Win toniensis Episcopus quondam Pictaviae Archidiaconus, non ex officio quidem sed ex novella constitutione ; ut scilicet proximus sit thesaurario, et scripturae rotuli diligenter intendat. Post hunc residet thesaurarius in capite secundae sedis in dextra, cui diligentissima cura est per singula quae illic geruntur, quasi rationem de hiis omnibus si oportuerit reddituro. Post hunc residet clericus ejus, scriptor rotuli de thesauro : post hunc alius scriptor rotuli de cancellaria : post hunc clericus cancellarii, qui oculata fide semper prospicit, ut rotulus suus alii per singula respondeat, ut nee iota unum desit, nee alius sit ordo scribendi : post hunc quasi in fine sedilis illius residet clericus constabularii, magnus quidem et officiosus in domini regis curia, et hie quidem habens offieium quod per seipsum vel per clericum dis- cretum, si regi visus fuerit alias magis necessarius, administrat. Et haec est descriptio tertiae sedis. In quarto scanno, quod est oppositum justiciario, in capite residet Magister Thomas cogno- mine Brunus, cum rotulo tertio qui ex novella constitutione, hoc est a domino rege nostro, additus est ; quia scriptum est, ' funi culus triplex difficile solvitur.' Post hunc vicecomites et clerici sui, qui assident ad compotum cum taleis et aliis necessariis. Et haec est dispositio quartae sedis. D. Scriptor Magistri Thomae nunquid sedem habet cum aliis scriptoribus sed super alios % M. Sedem quidem habet non cum aliis sed super alios. D. Quare sic? M. Cum enim sic dispositae essent sedes ab initio, ut scriptor thesaurarii ad latus suum resideret, ne quid scriberetur, quod oculum ejus effugeret ; et item scriptor cancellariae ad latus scriptoris thesaurarii, ut fideliter exciperet quod ille praescribe- iv.] Dialogus de Scaccario. I. 179 bat; et item clericus cancellarii necessario proximus esset illi scriptori, ne posset errare ; non superfuit locus in quo scriptor ille resideret in serie seanni, sed datus est ei locus in eminenti, ut prospiciat et immineat scriptori thesaurarii qui primus scribit, et ab ipso quod oportet excipiat. D. Huic oculi lyncei necessarii essent, ne erraret ; pericu- losus enim in hiis error dicitur. M. Licet erret interdum in excipiendo, quia remotus est ; tamen dum rotuli corriguntur facta omnium trium collatione, facile erit errata corrigere. D. Satis hactenus dictum est de ordine sedentium. Nunc de eorum officiis, si placet, exsequere, incipiens a laeva praesidentis. Quid ad Cancellarium. M. Cancellarius in ordine illo primus est : et sicut in curia sic ad scaccarium magnus est : adeo ut sine ipsius consensu vel consilio nil magnum fiat, vel fieri debeat. Verum hoc habet offieium dum residet ad scaccarium ; ad ipsum pertinet custodia sigilli regii, quod est in thesauro, sed inde non recedit nisi cum praecepto Justitiae ab inferiore ad superius scaccarium a thesaurario vel camerario defertur, ad explenda solum negotia scaccarii. Quibus peractis in loculum mittitur, et loculus a cancellario consignatur, et sic thesaurario traditur custodien- dus. Item, cum necesse fuerit, signatus sub omnium oculis cancellario offertur ; nunquam ab ipso, vel ab alio alias offeren- dus. Item ad ipsum pertinet rotuli qui est de cancellaria custodia per suppositam personam ; et sicut viris magnis visum est, de omni scriptura rotuli cancellarius aeque tenetur ut thesaurarius, excepto duntaxat de hoc, quod scribitur in thesauro receptum : licet enim non praescribat ut thesaurarius conscribit, tamen etsi ille erraverit, licet ipsi vel clerico ejus thesaurarium cum modestia corripere, et quid debeat suggerere. Quod si thesaurarius perseveraverit, et mutare noluerit, poterit eum si de parte sua confidit tantum coram baronibus arguere, ut ab eis quid fieri debeat judicetur. D. Verisimile etiam videtur custodem tertii rotuli eadem. scripturae lege constringi. M. Non est verisimile tantum sed verum : par enim est aucto ritas illis duobus rotulis ratione scripturae ; quia sic placuit ejus auctori. Quid ad Constabularium. Constabularii offieium est ad scaccarium, ut in brevibus regis de exitu thesauri vel de aliquibus computandis, his qui compotum 180 Henry II. [part faciunt simul cum praesidente testis existat. In omnibus enim hujusmodi brevibus ex antiqua institutione duos oportet con- scribi testes. Item ejus offieium est, cum ad scaccarium stipen- diarii regis venerint pro stipendiis suis, sive sint residentes in castris regis sive non, assumpto secum clerico constabulariae, cujus est terminos eorum nosse, et marescallo scaccarii, com putet eorum liberationes, et de retractis fidem suscipiat, et residuum solvi faciat. Omnis enim liberatio quorumcunque, sive accipitrariorum sive falconariorum sive bernariorum, ad offieium ejus spectat, si praesens fuerit; nisi forte dominus rex ad idem aliquem prius assignaverit : quia constabularius a rege non facile potest avelli, propter majora et magis urgentia. Notandum vero quod marescallus scaccarii de liberationibus residentium militum percipit quod ad eum pertinet ratione officii sui ; de commeantibus autem non. Item huic cum aliis magnis commune est, ut nihil magnum eo inconsulto fieri debeat. Quid ad Camerarios. Camerariorum offieium annexum est officio thesaurarii, quia uno et eodem praetextu honoris vel dispendii militare noscuntur ; et est eis idem velle ad honorem regis, adeo ut quod ab uno factum fuerit, a nullo eorum dicatur infectum. Thesaurarius enim pro se et pro eis suscipit compotos, et secundum qualitates exactorum verba ministrat in scripturam rotuli, in quibus omnibus pari jure societatis obligantur, et sic de aliis quae vel ab hoc, vel ab hiis, salva fide domini regis, fiunt, sive in scriptis, sive in receptis, sive in taleis, sive in expensis. Quid ad Marescallum. Marescalli cura est taleas debitorum quas vicecomes reddi- derit, quae tamen annotantur in rotulo, mittere seorsum in forulo suo : brevia quoque regia de computandis, vel perdonandis, vel dandis, his quae exiguntur a vicecomite per summonitionem. Illi vero forulo superscriptio comitatus, cujus haec sunt, ap- rjonitur, et singulis comitatibus singulos oportet forulos, a vice comite qui computat, marescallo ministrari. D. Est hie aliquid quod me movet. M. Satis praesensi. Sustine tamen modicum. Plana enim erunt omnia ex consequentibus. Item si quis debitor non satisfaciens de summonitione meruerit comprehendi, huic tradi- tur servandus, et soluto scaccario illius diei, si voluerit, mittet eum in carcerem custodiae publicae, non tamen vinculabitur vel in una trudetur, sed seorsum vel supra carcerem ; licet enim iv.] Dialogus de Scaccario. I. 181 solvendo non sit, tamen ob hoc non meruit sceleratis deputari ; ita tamen si miles non fuerit ; de militibus namque pro pecunia retentis, illustris regis constitutio est, quae infra annotabitur in agendis vicecomitis. Item ad hunc spectat, ut peracto compoto vicecomitis, vel custodis, vel cujuscunque personae qui ad com- potum residet, fidem ab ipso suscipiat in publico, quod legitimum compotum secundum conscientiam suam fecerit. Si vero vice comes, vel qui computavit, aliquo debito tenetur, addet quod a scaccario, hoc est, a leugata villae, in qua est, non discedet, nisi ipsa die rediturus, sine licentia baronum. Item hie factas summonitiones contra terminum alterius scaccarii a latere sigilli regii signatas sub numero suscipiet, et ostiario superioris scaccarii per manum suam distribuet, per Angliam deferendas. Sic habes eorum, qui in primo scanno resident, officia distincta. Quid ad Factorem Talearum. In capite vero secundae sedis primus est serviens camerariorum, clericus seu laicus, cujus offieium paucis expediri potest, verbo tamen non opere. Hie taleas de thesauro contra vicecomitem, vel eum qui computat, ministrat, et, cum oportuerit, secundum quod ratio computationis exegerit, mutat, vel minuit, vel addit in talea, apposita eidem contratalea vicecomitis. Quo facto in termino Paschae, longiorem vicecomiti reddit iterum in termino Sancti Michaelis afferendam. In termino vero Sancti Michaelis, cum in rotulo summa ejus scripto fuerit deputata, tradit eandem longiorem marescallo, in forulo suo reponendam. D. Miror, quod dixisti taleam semel compoto oblatam iterum alii compoto offerendam. M. Noli mirari ; quoniam quaecunque exacta vel soluta fuerint a vicecomite in termino Paschae, necesse est iterato summoneri ; non tamen ut secundo solvatur quod jam solutum fuerit, sed ut offerant se compoto, et oblata talea solutionis jamdudum factae redigatur in scripturam rotuli ; et sic absolvatur a debito Dum enim taleam penes se habuerit, liberatus non erit, sed semper summonendus. D. Et haec necessaria visa sunt ; sed prosequere, si placet, de officiis. M. Immo quia de taleis mentionem fecimus, quo ordine taleandi ratio consistat, paucis adverte. Talearum igitur alia est, quae simpliciter talea dicitur ; alia, quam memorandam nuncupamus. Legitimae vero taleae longitudo a summitate indicis usque ad summitatem extenti pollicis est : illic terebro modico perforatum Memoranda vero, quae de firma blanca semper fieri solet, paulo brevior est ; quia facto essayo, per quod 1 82 Henry II. [part firma dealbatur, prima ilia confringitur, et apposita sibi talea combustionis taleae longitudinem tunc primo meretur. Hae autem ratione fit incisio. In summo ponunt M. libr. ; sic ut incisio ejus spissitudinis palmae capax sit ; C. 1. ut pollicis ; xx. 1. ut auricularis ; librae unius incisio quasi grani hordei tumentis ; solidi vero minus ; sic tamen ut ex concisionibus loco vacuato modicus ibi sulcus fiat ; denarius facta incisione nullo dempto signatur. Ex qua vero parte millenarius inciditur, alium non pones numerum ; nisi forte mediam ejus partem ; sic ut mediam similiter incisionis ejus partem demas, et infra constituas. Sic si C. 1. incisurus est, et non sit tibi millenarius, facies sic ; et de xx. 1. sic ; et de xx. sol. quos libram dicimus. Quod si multi millenarii, vel centenarii, vel vigenae librarum incidendae sunt, lex eadem servetur, ut ex patentiore parte ejusdem taleae, hoc est, quae directe tibi proponitur, facta annotatione, major nu merus, ex altera vero minor incidatur ; ex patentiore vero parte semper est major numerus in summo, ex minus patente semper minor, hoc est denarii. Marcae argenti ad scaccarium incisio sola significativa non est ; sed per solidos designator. Marcam autem auri in medio taleae, sicut libram unam incidas. Aureum vero unum non prorsus ut argenteum, sed ducto directe inciden ts cultello per medium taleae, non obliquando sicut fit in argenteo. Sic igitur ipsa locorum dispositio et incisionis diffe rentia, quid aureum vel quid sit argenteum, utrumque determinat. Ceterum opportunius haec omnia visu quam verbo cognosce. D. Quod de his restat oculata fide constabit. Nunc si placet de officiis prosequere. M. Post hunc, ut supra diximus, interpositis viris aliquibus discretis a rege missis, residet is qui ex praecepto regis com- putationes facit positione numerorum pro calculis. Offieium quidem satis perplexum est et laboriosum ; et sine eo vix vel nunquam scaccarii ratio posset expediri ; sed nulli illic residenti convenit ex officio, nisi cui rex vel Justitia mandaverit exsequen- dum. Laboriosum inquam ; quia cetera officia lingua vel manu ; haec hiis duobus explentur ; sed in hoc, ' lingua, manus, oculi, mens indefessa laborant.' Quid ad Calculatorem. Hujus autem haec est ratio : secundum consuetum cursum scaccarii non legibus arismeticis. Memoriter, ut credo, dixisse me retines, scaccario superponi pannum virgis distinctum, in cujus interstitiis numerales acervi collocantur. Porro calcula tor in medio lateris residet, ut pateat omnibus, et ut liberum habeat ministra manus excursum. Statuit autem ad dextram iv.] Dialogus de Scaccario. I. 183 in spatio inferiore acervum nummorum ab xi. et infra ; in se cundo solidorum a xix. et infra ; in tertio vero librarum. Et hie quidem ipsi recta fronte debet opponi, quia medius est in consuetis compotis vicecomitis ; in quarto acervus est vigena- rum ; in quinto centenarum ; in sexto millenarum ; in septimo, sed raro, decern mille librarum; raro inquam, hoc est, cum a rege vel mandato ejus, a magnis regni compotus a thesaurario et camerariis regni totius receptae suscipitur. Licet autem calculatori pro decern solidis argenteum, pro decern vero libris obolum aureum, apponere, ut compotus expeditius fiat. Caven- dum vero est, ne manus praeambula linguam praeveniat, vel e converso ; sed simul qui computat, et calculum mittat et nu merum designet, ne sit error in numero. Deposita igitur per acervos summa quae a vicecomite requiritur, disponuntur infra, similiter per acervos, quae soluta fuerint, vel in thesauro vel alias. Quod si fuerit firma numero quae ab ipso requiritur, vel quodlibet aliud debitum cui solo possit numero satisfieri, sim plex fiet detractio inferioris a superiore summa, et de residuo tenebitur ; secus autem fiet si firmam blancam sit soluturus, quod in agendis vicecomitis plenius ostenditur. D. Parce parumper currenti calamo ut liceat paucis uti. M. Ad aleam resides, nee sunt tibi verba neganda. D. Videre mihi videor fieri posse ratione calculandi, ut idem denarius pro calculo missus, nunc nummum, nunc solidum, nunc libram, nunc centum, nunc mille significet. M. Sic est, quibusdam tamen appositis ; itemqne fieri potest eisdem demptis si calculatori placeat, ut qui mille significat gradatim descendens unum significet. D. Sic fit ut quivis de plebe, cum homo sit et aliud esse non possit, temporalibus appositis voluntate praesidentis ab imo con- scendat in summum, ac deinceps fortunae lege servata retrudatur in imum, manens quod fuerat, licet videatur ratione dignitatis et status a se sibi mutatus. M. Noscis, quod sermo tuus non capit in omnibus; verum quicquid aliis videatur, mihi satis placet, quod ex hiis alia conjicis ; in mundanorum vero tribulis mystici intellectus flores quaerere laudabile est. Nee in hiis tantum quae commemoras, sed in tota scaccarii descriptione sacramentorum quaedam latibula sunt. Officiariorum namque diversitas ; judiciariae potestatis auctoritas; regiae imaginis impressio; citationum emissio ; rotulorum conscriptio ; villicationum ratio ; debitorum exactio ; reorum condempnatio vel absolutio ; districti examinis figura sunt, quod revelabitur cum omnium libri aperti erunt et janua clausa. Sed de his hacenus. Nunc prosequamur de 184 Henry II. [part officiis ; post hunc qui calculis inservit, primus residet ex officio clericus qui praeest regis scriptorio. Quid ad Clericum qui praeest scriptorio. Ad hunc pertinet scriptores idoneos ad rotulum cancellariae, et ad brevia regis quae in scaccario fiunt, nee non ad summoni- tiones conscribendas, invenire, et ut bene fiant prospicere ; quae quidem officia, licet paucis exprimantur verbis, infinitis tamen vix expleri possunt laboribus ; quod norunt hii, qui haec ipsa rerum cxperientia didicerunt. Sic habes officia dispositorum in secundo sedili. Quid ad Pictavensem Archdiaconum nunc Wintoniensem Episcopum. D. Si bene memini, primus ad dextram praesidentis residet Wintoniensis Episcopus, cujus offieium in scaccario vellem pro- tinus expediri. Magnus enim est et nisi magnis occupari non debeat. M. Magnus est proculdubio ; et magnis intentus in multa distrahitur, sicut in Tricolumni plenius est ostensum. Hic ante tempora promotionis, dum paulo inferior in regis curia militaret, visus est fide et industria regis negotiis necessarius, et in computationibus atque in rotulorum et brevium scripturis satis alacer et officiosus. Unde datus est ei locus ad latus thesaurarii, ut scilicet scripturae rotulorum et hiis omnibus cum ipso intenderet. Thesaurarius quidem tot et tantis curis et sollicitudinibus per omnia distrahitur, ut fas sit interdum tanto operi subrepere somnum. In humanis autem actionibus vix aliquid est usquequaque perfectum. D. Quid est quod dicis 1 nee enim novi quid sit Tricolumnis. M. Libellus quidem est a nobis utcunque tempore juventutis editus, de tripartita regni Angliae historia, sub illustri Anglorum rege Henrico secundo ; quem quia per tres columnas per uni- versum digessimus, diximus Tricolumnum. In prima quidem de ecclesiae Anglicanae negotiis plurimis, et de nonnullis rescriptis sedis apostolicae. In secunda vero de insignibus praedicti regis gestis, quae fidem humanam excedunt. In tertia vero de pluribus negotiis tam in publicis quam in familiaribus, necnon in curiae judiciis, agitur. Hic si forte in manus tuas incident, cave ne te effugiat ; utilis enim poterit futuris esse temporibus et jocundus his, qui de regni statu sub praedicto principe solliciti fuerint. Hic enim rex licet atavis regibus editus fuerit, et per longa terrarum spatia triumphali victoria suum dilataverit imperium; majus IV.] Dialogus de Scaccario. I. 185 tamen est, quod prodigum in se famae titulum strenuis actibus superavit. Sed de his hactenus. Nunc coepta negotia prose quamur. D. Esto, si sic placet. Salva sit igitur reverentia thesau rarii : hic videtur ejus dignitati derogatum, quia non est soli fidei ipsius per omnia creditum. M. Absit ; immo magis sic ejus laboribus parcitur et indemni- tati providetur ; non enim quod vel ipsi vel alii non creditur, tot et tanti resident ad scaccarium : sed quia rebus magnis et regni negotiis sub tanto principe decet magnos ac multos de- putari, non tamen ut utilitati prospiciant, sed excellentiae et honori regis deserviant. D. Prosequere, si placet, de officiis. Quid ad Thesaurarium. M. Offieium thesaurarii, vel cura vel sollicitudo ipsius vix ex- plicari posset verbis, etiamsi esset mihi calamus scribae velociter scribentis. In omnibus enim et per omnia, quae vel in inferiori scaccario vel in superiori geruntur, ipsius sollicita diligentia necessaria est. Ex praedictis tamen magna ex parte constare potest, in quibus amplior sit ejus cura, adeo ut ab hiis avelli non possit manente scaccario ; in recipiendis scilicet compotis vicecomitum, et in scriptura rotuli. Ipse namque ministrat verba secundum qualitatem negotiorum in scripturam rotuli sui, a quo postmodum illud idem excipitur ab aliis rotulis, sicut supra dictum est ; et cavendum est ipsi, ne vel in numero, vel in causa, vel in persona sit error, ne absolvatur qui quietus non est, vel rursus conveniatur qui meruit absolvi. Tanta namque rotuli ejus auctoritas est, ut nulli liceat ei contradicere vel mutare ; nisi forte tam manifestus error fuerit, ut omnibus pateat : neque tunc nisi de communi consilio omnium baronum mutari debet, et ipsis praesentibus cum adhuc scilicet scacca rium illius diei perseverat : scripturam vero rotuli praeterito anno factam, vel etiam hujus anni exstantis, post solutum scaccarium nulli mutare licet nisi regi, cui super his licent quaecunque libent. Item ad eum spectat, ut ad omnia magna negotia cum superioribus assumatur, et nil eum lateat. Quid ad Scriptorem Thesaurarii. Scriptoris qui proximus est thesaurario offieium est praeparare rotulos ad scripturam ex pellibus ovinis, non sine causa. Longi- tudo autem eorum est quanta surgit ex duabus membranis ; non tamen quibuslibet, sed magnis, ad hoc opus ex industria pro- 1 86 Henry II. [part curatis : latitudo vero paulo plus una expansa et semis. Regu- latis igitur rotulis a summo pene usque deorsum, et ex utraque parte, lineis a se decenter distantibus, praenotantur in summo rotuli comitatus et bailliae, de quibus infra compotus redditur : facto vero modico intervallo quasi trium vel quatuor digitorum, praescribitur in medio lineae nomen comitatus de quo primo loco agendum est. Deinde in capite sequentis lineae nomen vice comitis depingitur, subsequente hoc tenore verborum ; ' Ille vel ille vicecomes reddit compotum de firma illius vel illius comi tatus.' Deinde paulo post in eadem linea scribitur, ' in thesauro,' nee apponitur aliud nisi consummato compoto, propter urgentem causam, quae in agendis vicecomitum manifesta est. Deinde in capite sequentis lineae, quid in eleemosyna et decimis constitutis, quid etiam in liberatione, de firma comitatus expendatur, ex- primitur. Post haec in capite lineae inferioris in terris datis annotantur ea quae regum munificentia contulit ecclesiis, vel his qui eis militarunt, in fundis suis quae coronae annominantur, quibusdam blancos, quibusdam numero. D. Movet me quod dicis quosdam fundos dari blancos, quosdam numero. M. Prosequamur ad praesens de scriptoris officio ; et in agendis vicecomitis super hoc, si libet, interroga. Post terras datas, facto intervallo unius lineae ut videantur etiam ipsa sui ratione sejuncta, annotantur ea quae jussa sunt de firma expendi per brevia regis ; quia haec constituta non sunt, sed casualia ; quaedam etiam, quae sine brevibus computantur per con suetudinem scaccarii, de quibus infra dicetur : et sic terminator compotus de corpore comitatus. Post hoc, facto intervallo quasi sex vel septem linearum, fit compotus de purpresturis et escaetis sub his verbis ; ' Idem vicecomes reddit compotum de firma pur- presturarum et escaetarum ;' sed et de omnibus firmis maneriorum et de censu nemorum, quae annuatim debentur et solvuntur. Post haec suo ordine compoti collocantur, exceptis quibusdam civitatibus et villis et bailliis, quarum majores compoti sunt ; quia constitutas habent eleemosynas vel liberationes, et terras datas ; et ad custodes earum terrarum propriae summonitiones de debitis regis diriguntur. De his autem compoti fiunt post consummatum omnino compotum de comitatibus in quibus sunt. Qualia sunt Lincolnia, Wintonia, Mienes, Berchamstede, Cole- cestria, pleraque alia. D. Miror dixisse te quosdam reditos constitutos dici firmas, quosdam vero census. M. Firmae maneriorum sunt, census autem nemorum tantum. Quae enim ex maneriis proveniunt, quia per agriculturam quo- iv.] Dialogus de Scaccario. I. 187 libet anno renovantur et redeunt, et praeter haec in ipsis certi sunt constituti redditus consuetudinum jure perpetuo, merito firma et immutabilia nominantur. Quae vero ex nemoribus, quae quotidie succiduntur et pereunt, annua lege debentur, — quorum non est tam firmus vel immobilis quaestus, sed est in eis aseensus et descensus, licet non annuus, frequens tamen, — census dicuntur : et sic per aphaeresim redditus hos ceuseri dicunt. Sunt tamen qui credunt, censum dici quae a singulis hominibus solvuntur ; firma vero quae ex his surgit ; ut sit firma nomen collectivum, sicut turba : ob hoc igitur sicut creditor, sic censetur, ut annuum indicet, et firmum non esse designet. Post haec constituta, facto iterum intervallo, fit com potus de debitis, super quibus summonitus est vicecomes ; prae- titulatis tamen nominibus illorum judicum quorum haec sunt. Ultimo vero de catallis fugitivorum, vel mutilatorum pro exces- sibus suis. Et his expletis, compotus illius vicecomitatus terminator. Cavendum autem est scriptori, ne aliquid motu animi sui scribat in rotulo, nisi quod thesaurario dictante didicerit. Quod si forte per negligentiam vel alium quemlibet casum, contigerit eum errare in scriptura rotuli, vel in nomine, vel in numero, vel in causa, in quibus vis major scripturae consistit ; non praesumat abradere, sed linea subtili subducta cancellet, et scribat in serie quod oportet : habet enim rotuli scriptura hoc commune cum cartis et aliis scriptis patentibus, quod abradi non debet : et ob hoc cautum est ut de pellibus ovinis fiant ; quia non facile nisi manifesto vitio rasurae cedunt. D. Scriptor iste de proprio an de fisco rotulos invenit 1 M. In termino iste Sancti Michaelis v. solidos de fisco recipit, et scriptor cancellariae alios nihilominus v. ; ex quibus ad utrumque rotulum, et ad summonitiones et receptas inferioris scaccarii membranas inveniunt. Quid ad Scriptorem Cancellariae. Cura, labor, studium, reliqui scriptoris ad ejus latus residentis in his maxime consistit, ut scilicet excipiat de rotulo altero verbum e verbo, eodem ut praediximus ordine servato. Item ad hunc pertinet brevia regis de exitu thesauri scribere, de his tantum rebus quae consideratione baronum, consedente scaccario, a thesaurario et camerariis liberari debent : nihilominus hic brevia regis scribit de computandis vel perdonandis his, quae barones ad scaccarium computanda vel perdonanda decreverint. Ad hunc etiam spectat, ut peractis compotis vicecomitum, et taxatis debitis regis de quibus summonitiones fiunt, easdem per totum regnum dirigendas diligenti simul et laboriosa discretione 1 88" Henry II. [part conscribat : ex quibus, et in quorum gratia, sequentis termini scaccarium convocatur. VI. Quis sit tenor Brevium Begis factorwm ad Scaccarium, sive de exitu Thesauri, sive de computandis, sive de perdonandis. D. Brevia regis de exitu thesauri sub quo tenore verborum fiunt? M. Thesaurarius et camerarii nisi regis expresso mandato vel pi-aesidentis justiciarii, susceptam pecuniam non expendunt : oportet enim ut habeant auctoritatem rescripti regis de distri- buta pecunia, cum ab eis compotus generalis exigetur ; est autem hic tenor ; ' H. rex etc. N. thesaurario et illi et illi camerariis salutem. Liberate de thesauro meo illi vel illi, hanc vel hanc summam. Testibus his apud N. ad scaccarium.' Additur autem ' ad scaccarium,' ut sic fiat discretio brevium quae in curia regis fiunt. Oportet etiam ut facto brevi de exitu thesauri, ut diximus, faciat idem scriptor rescriptum ejus, quod vulgo dicitur contrabreve ; et illud penes se reservabit clericus cancellarii in testimonium liberatae factae per breve regis origi- nale, quod thesaurarius et camerarii habent. Brevia quoque de computandis vel perdonandis his, quae barones decreverint com- putanda vel perdonanda, praecognita domini regis voluntate, sub hoc tenore verborum fiunt; ' H. Dei gratia etc., baronibus de scaccario salutem. Computate illi vel illi hanc vel hanc sum mam, quam liberavit ad hoc vel ad illud negotium meum. Testibus hiis ibi ad scaccarium.' Item ; ' Rex baronibus de scac cario salutem. Perdono illi, vel clamo quietum hunc vel ilium de hoc vel de illo. Testibus hiis ibi ad scaccarium.' Horum autem omnium brevium rescripta penes jamdictum clericum residebunt, in testimonium factorum brevium. Originalia enim computatorum vel perdonatorum brevia forulis marescalli, factis vicecomitum compotis, includuntur ; de cetero, nisi contentio de eis oriatur, non exponenda. Quod autem de brevibus regis dicimus, intelligendum est similiter de brevibus praesidentis justioiarii, tantum cum rex absens est, et cum sigilli ejus impressione jura regni statuuntur, et causae citantur, ut con- demnentur vel absolvantur qui vocantur ad curiam. Ceterum dum rex in regno Angliae fuerit, brevia scaccarii nomine regio fient, sub ejusdem praesidentis et alicujus alterius magni testi monio. Quis autem sit tenor brevium illorum quae summo nitiones dicuntur, plenius infra dicetur in titulo de summoni- tionibus. IV.] Dialogus de Scaccario. I. 189 Quid ad Clericum Cancellarii. Clericus cancellarii qui huic proximus est, licet non proprio sed alieno nomine militet, magnis tamen occupatur, et in multa distrahitur : adeo ut ab ipso initio compotorum usque ad finem inde avelli non possit ; nisi forte dum sibi propitius est ; substi- tuto sibi interim discreto vicario. Huic enim prima cura est post thesaurarium in hiis omnibus quae illic geruntur ; maxime tamen circa rotulorum ac brevium scripturam ; in hiis enim praecipue versatur ; nam ne forte sui calamus scriptoris aberret prospicit hic, alium sequitur dum passibus aequis. Item hic intuetur diligenter alterius anni rotulum sibi propositum, donee a vicecomite satisfactum fuerit de debitis hiis quae illic anno tantur, et de quibus summonetur. Item residente vicecomite ad compotum, computatis et scripto deputatis his quae con- stituta sunt in comitatu, breve summonitionis, cui regis sigillum appensum est, suscipit a vicecomite, et de his debitis quae illic scripta sunt urget vicecomitem, pronuncians in publicum et dicens, ' redde de hoc tantum, et de illo tantum.' Debita vero quae solvuntur in integrum, et de quibus satisfit, cancellet idem clericus linea ducta per medium ; ut sit distinctio per hoc etiam inter soluta et solvenda. Hic etiam custodit contrabrevia fac- torum ad scaccarium. Hic etiam summonitiones factas, ut prae dictum est, corrigit et sigillat; et est ei labor infinitus, atque post thesaurarium maximus. D. Utilis hic esset magis Argus, quam Polyphemus. Quid ad Clericum Constabularies. M. Clericus constabulariae magnus et officiosus in regis curia, ad scaccarium etiam ad majora quaeque cum magnis ascitur, et assensu ejus regia fiunt negotia. Destinatur autem a rege ad scaccarium cum contrabrevibus ad terminos scaccarii, de hiis tantum quae ad curiam fiunt. Hic etiam cum constabulario liberationibus militum vel quorumlibet eorum intendit, ut prae dictum est ; et est interdum laboriosum satis offieium ejus, licet paucis exprimatur. Explet tamen illud frequentius per suppo- sitam personam, sicut cancellarius; quapropter majores non facile possunt a regis praesentia longius ire. Sic habes disposi- torum in secundo sedili ad dextram praesidentis utcunque distributa officia. Quid ad Brunum. Porro in capite quarti sedilis quod opponitur justiciariis, residet Magister Thomas cognomento Brunus. Hujus ad scac- 190 Henry II. [part carium non vilis est auctoritas. Magnum enim et validum fidei ejus et discretiouis est argumentum, quod a tam excellentis ingenii principe electus est, ut praeter antiquam consuetudinem tertium habeat rotulum, in quo regni jura regisque secreta con- scribat, et eundem penes se reservans quocunque voluerit deferat. Habet etiam clericum suum in inferiore scaccario, qui juxta clericum thesaurarii residens, liberam habet facultatem scribendi quae recipiuntur et expenduntur in thesauro. D. Nunquid principi cognita est eo usque fides ejus atque discretio, quod ad hoc opus merito non aestimetur alius ad ilium ? M. Magnus hic erat in magni regis Siculi curia, consiliis pro- vidus, et in regis secretis pene praecipuus. Surrexit interea rex novus qui ignorabat ilium, qui prava habens latera patrem per- sequebatur in suis. Compulsus est igitur. vir iste, mutatis rebus prosperis, vitae suae consulere, et licet pateret ei cum summo honore accessus ad regna plurima, tamen frequenter vocatos ab illustri rege Anglorum Henrico, cui fama veritate ipsa minor est, praeelegit ad natale solum et successorium ac singularem dominum suum accedere. Susceptus igitur ab ipso sicut utrumque decuit, quia apud Siculum magnis intenderat, hic etiam ad magna deputatur negotia scaccarii. Sic igitur et locum et dignitatis offieium adeptus est ; ad quaelibet etiam scaccarii magna negotia cum magnis assumitur. Sic habes omnium qui ad majus scaccarium ex officio resident jura dis tincta. Consequens autem est, ni fallor, ut quae sint eorum dignitates ratione sessionis ad scaccarium prosequamur. D. Immo, si placet, de officio militis quem argentarium dicis, nee non de fusoris officio dicendum est ; quia cum sibi videantur annexa, et ad majus scaccarium pertinentia, hucusque dilata sunt. M. Cerno quod te promissorum memoria nou praeterit, ex quo spes certa concipitur, quod te jam dictis non fraudabit oblivio. Credebam sane de officiis tibi fuisse satisfactum, quia de residentibus ad scaccarium neminem praetermiseram. Sed hii de quibus commemoras certas non habent sibi deputatas sedes, immo pro imperio praesidentis vel thesaurarii suum explent offieium. Quid ad Militem Argentarium. Porro miles argentarius ab inferiori scaccario ad superius defert loculum examinandi argenti, cujus supra meminimus • quem cum intulerit signatum sigillo vicecomitis, sub omnium oculis effundit in scaccario quadraginta quatuor solidos, quos de tv.] Dialogus de Scaccario. I. 191 acervo sumptos prius signaverat, factaque commixtione eorundem, ut ponderi respondeant, mittit in unum vaseulum trutinae libram ponderis, in alteram vero de denariis quod oportuerit, quo facto numerat eosdem, ut ex numero constare possit, si legitimi ponderis sint; cujuscunque vero ponderis inventi fuerint, seorsum mittit in ciffum libram unam, hoc est xx. solidos ex quibus examen fiat ; reliquos vero xxiiii. solidos mittit in loculum. Item duo denarii praeter libram examinandam dantur fusori, non de fisco sed de parte vicecomitis, quasi in praemium sui laboris. Tunc eliguntur a praesidente, vel a thesaurario si ille absens fuerit, alii duo vicecomites, ut simul cum argentario nee non et vice comite cujus examen faciendum est, procedant ad ignem ; ubi fusor ante praemonitus praeparatis necessariis eorum praesto- latur adventam : ibi iterum praesente fusore et hiis qui a baronibus missi sunt, diligenter computantur, et fusori tra- duntur. Quid ad Fusorcm. Quos ille suscipiens manu propria numerat, et sic disponit eos in vaseulum ignitorum cinerum quod in fornace est. Tunc igitur artis fusoriae lege servata redigit eos in massam, conflans et emundans argentum. Ceterum cavendum est ei, ne citra perfectum subsistat, vel importunis aestuationibus vexet illud atque consumat ; illud propter regis, hoc propter vicecomitis jacturam ; sed modis omnibus provideat et procuret quanta poterit industria, ut non vexetur, sed ad purum tantum exco- quatur: hoc autem ipsum providere debent hii, qui ad idem missi sunt a majoribus. Facto igitur examine, defert illud argentarius ad barones, comitantibus illis, et tunc in omnium oculis ponderat illud cum libra praedicta ponderis : supplet autem mox, quod ignis consumpsit, appositis denariis ejusdem loculi, donee aequilibriter se habeat examen cum pondere ; tunc inscribitur idem examen desuper ducta creta his verbis, ' Ever- wicscira. Libra arsit tot, vel tot denariis ; ' et tunc illud essaium dicitur; non enim inscribitur nisi praeconcesso quod sic stare debeat. Quod si vicecomes cujus est, calumpniatus fuerit illud quasi plus justo consumptum fuerit, ignis scilicet exaestuatione, vel plumbi infusione ; vel etiam fusor ipse qualibet occasione defecisse fateatur examen, iterum numerentur viginti solidi, qui residui sunt in loculo praedicto, coram baronibus, sicut dictum est, ut eadem ratione servata fiat examen. Hinc tibi constare potest, qua consideratione de acervo magno praepositae pecuniae quadraginta quatuor solidi seorsum ab initio mittantur in locu lum apposito vicecomitis sigillo. Notandum vero est, quod 192 Henry II. [part fusor duos percipit denarios pro examine, sicut diximus. Quod si quovis casu aliud faceret, etiam si tertio examinaverit, non percipiet quicquam, sed contentus erit semel susceptis duobus. D. Miror a tantis tantam adhiberi diligentiam in unius librae examinatione, cum nee magnus ex eo quaestus nee multa jactura perveniat. M. Non propter hanc tantum fiunt haec, sed propter omnes illas quae ab eodem vicecomite sub eodem nomine firmae simul cum hae persolvuntur. Quantum enim ab hae libra per ignem purgatorium decidit, tantundem ex singulis aliis libris noverit vicecomes de summa sua subtrahendum : ut si centum libras numeratas solvent, et libra examinis xii. denar. exeiderit, non computentur ei nisi nonaginta quinque. D. Nunc videre videor quaestum ex hiis provenire posse non modicum, sed cui cedere debeat ignore M. Semel dictum est et semper intelligatur, soli regiae utili tati in his omnibus serviri. Licet autem a talea vicecomitis combustio detrahatur, mittitur tamen seorsum in taleam alteram breviorem, ut de summa ejus thesaurarius et camerarii respon deant. Sciendum vero quod per hanc taleam combustionis dealbatur firma vicecomitis ; unde in testimonium hujus rei semper majori taleae appensa cohaeret. D. Pulsat adhuc me quaestio non dissimilis illi, quam in agendis inferioris scaccarii proposuisse me memini ; quare vide licet libra una plus altera decidat, cum par debeat esse conditio omnium operantium in moneta. M. Ad hanc sicut ad illam quaestionem sufficit respondere, fieri posse hoc per falsarios et nummorum detonsores. Fuerunt autem, qui crederent, quibus nee ego dissentio, non esse legiti- mam hujus regni monetam, si examinata libra decidat plusquam vi. den. a pondere, cui numerata respondet ; et etiam delatam ad scaccarium hujusmodi pecuniam fisco debere cedere, nisi forte novi sint et non usuales denarii, quorum etiam superscriptio suum prodat auctorem ; tunc enim idem monetarius super opere suo districte convenietur, et legibus constitutis sine jactura vice comitis comdemnabitur vel absolvetur. Quod si per examina- tionem probatis et reprobatis denariis monetarius condemnatus et punitus fuerit, denarii a fusore scaccarii, praesentibus aliis hujus artis peritis, redigentur in massam, et pondus ejus vice comiti computabitur. Verum totum hoc pene nunc abolitum est et multum relinquitur, quoniam in moneta generaliter pec- catur ab omnibus. Cum autem ad debitum et lege determina- tum modum moneta pervenerit, primitivae constitutionis legem observarii necesse erit. Contra, si quis vicecomes nummos attu- !V.] Dialogus de Scaccario. I. 193 lisset, quorum libra combusta a v. vel iiii. vel infra se cohiberet, et viderentur de novo facti, non usuales vel cursorii, simili modo non legitimi dicebantur, quasi excedentes legem communem ; unde et infiscari poterant sicut et alii. Item sunt ad scaccarium liberationes constitutae quae statutis terminis sine brevi regis solvuntur : qualis est liberatio naucleri, custodis scilicet navis regiae quam esneccam dicimus, qui xii. den. percipit quaque die ; de qua et consimilibus taleae fiunt a camerariis, quia de hiis brevia non habent. Miles autem argentarius horum recauta habet, i. e. contrataleas. Hic simul et fusor rogati a camerariis, cum necesse fuerit et plurima delata pecunia opprimit computatores, juvant eos computatione : voluntarium tamen est eis, non neces- sarium. Sic habes militis argentarii et fusoris officia. D. Quae sunt signa facti vel infecti examinis ? M. Non satis novi ; quia nee sollicitus super hiis fui. Verum quamdiu super jam liquidum argentum nigra quaedam nubecula circumferri conspicitur, infectum dicitur. At cum quaedam quasi grana minuta ab imo deducuntur ad summum, et illic dis- solvuntur, signum est examinati. VII. A quibus vel ad quid instituta fuerit argenti examinatio. D. A quibus vel ob quam rem instituta fuit examinatio haec vel combustio ? M. Ut de his tibi constare possit, paulo altius oriendum est. Sicut traditum habemus a patribus, in primitivo regni statu post conquisitionem, regibus de fundis suis non auri vel argenti pon- dera sed sola victualia solvebantur ; ex quibus in usus quotidi- anos domus regiae necessaria ministrabantur. Et noverant, qui ad haec deputati fuerant, quantam de singulis fundis prove- niebat. Ceterum ad stipendia vel donativa militum et alia necessaria, de placitis regni vel conventionibus, et ex civitatibus vel castellis a quibus agricultura non exercebatur, pecunia numerata succrescebat. Toto igitur regis Willelmi primi tem pore perseveravit haec institutio, usque tempora regis Henrici filii ejus ; adeo ut viderim ego ipse quosdam, qui victualia statutis temporibus de fundis regiis ad curiam deterri viderint : certumque habebant officiales domus regiae a quibus comitatibus triticum, a quibus diversae species carnium vel equorum pabula, vel quae necessaria, debebantur. Hiis vero solutis secundum constitutum modum cujusque rei, regii officiales computabaut vicecomiti redigentes in summam denariorum : pro mensura scilicet tritici ad panem c. hominum, solidum unum ; pro cor- pore bovis pascualis, solidum unum ; pro ariete vel ove, iiii. d. ; o 194 Henry II. [part pro praebenda xx. equorum, similiter iiii. d. Succedente vero tempore, cum idem rex in transmarinis et remotis partibus sedandis tumultibus bellicis operam daret, contigit ut fieret sibi summa necessaria ad haec explenda numerata pecunia. Con- fluebat interea ad regis curiam querula multitudo colonorum, vel, quod gravius sibi videbatur, praetereunti frequenter occur- sabat, oblatis vomeribus in signum deficientis agricultarae ; innumeris enim molestiis premebantur occasione victualium, quae per plurimas regni partes a sedibus propriis deferebant. Horum igitur querelis inclinatus rex, diffinito magnorum consilio, destinavit per regnum quos ad id prudentiores et discretiores cognoverat, qui circueuntes et oculata fide fundos singulos per- lustrantes, habita aestimatione victualium, quae de hiis solve- bantur, redegerunt in summam denariorum. De summa vero summarum quae ex omnibus fundis surgebat in uno comitatu, constituerunt vicecomitem illius comitatus ad scaccarium teneri ; addentes, ut ad scalam solveret, hoc est propter quamlibet numeratam libram vi. d. Rati sunt enim tractu temporis de facili posse fieri, ut moneta tunc fortis a suo statu decideret. Nee eos fefellit opinio; unde coacti sunt constituere ut firma maneriorum non solum ad scalam, sed ad pensum solveretor; quod perfici non poterat nisi longe pluribus appositis. Serva- batur per plures annos ad scaccarium lex hujus solutionis : unde frequenter in veteribus annalibus rotulis regis illius invenies scriptum, in thesauro c. libras ad scalam ; vel, in thesauro c. libras ad pensum. Surrexit interea vir prudens, consiliis providus, sermone discretus, et ad maxima quaeque negotia per Dei gratiam repente praecipuus ; diceres in eo completum quod scriptum est, ' nescit tarda molimina Spiritus Sancti gratia.' Hic ab eodem rege ad curiam vocatus, licet ignotus non tamen igno- bilis suo perdocuit exemplo Paupertas tenuis quam sit foecunda virorum J Hic igitur, succrescenti in eum principis ac cleri populique favore, Sarisberiensis episcopus factus, maximis in regno fun- gebatur honorihus, et de scaccario plurimam habuit scientiam; adeo ut non sit ambiguum sed ex ipsis rotulis mauifestam, plurimum sub eo floruisse; de cujus stillicidiis nos quoque modicum id quod habemus per traditionem accepimus. Super hoc ad praesens multa loqui supersedeo ; quia pro qualitate sui status nobilissimae mentis indicem superstitem sibi memoriam dereliquit. Hic postmodum ex mandato principis accessit ad scaccarium; ubi cum per aliquot annos persedisset, comperit hoc solutionis geriere non plene fisco satisfieri: licet enim in iv.] Dialogus de Scaccario. I. 195 numero et pondere videretur satisfactum, non tamen in materia : consequens enim non erat, ut si pro libra una numeratos xx. solidos etiam librae ponderis respondentes solvisset, conse- quenter libram solvisset argenteam : poterat enim cupro vel quovis aere mixtam solvisse, cum non fieret examinatio. Ut igitur regiae simul et publicae provideretur utilitati, habito super hoc ipso regis consilio, constitutum est nt fieret ordine praedicto firmae combustio vel examinatio. D. Quomodo publice ? M. Sentiens enim vicecomes se praegravari per combus- tionem deterioris monetae, cum firmam est soluturus, sollicitam adhibet diligentiam ut monetarii sub eo constituti legis con- stitutae fines non excedant ; quos cum deprehenderit, sic puni- untur, ut eorum exemplo ceteri terreantur. D. Nunquid de omnibus comitatibus firma blanca solvi debet, vel ex omnibus comitatibus examinatio fieri ? M. Non; sed qui de antiquo jure coronae regiae annomi- nantor sic solvunt. Qui vero per incidentes aliquos casus infis- cantur, solo numero satisfaciunt ; quales sunt Salopscir, Sudsex, Northumberland et Cumberland. Liberum est etiam viceco miti ut pro firma blanca solvat examinati argenti pondera ; et sic eflugiat jacturam combustionis ; sic tamen ut fusor regis eadem suscipienda discernat. Habes igitur quod petisti, a quibus scilicet et ob quam causam instituta fuerit examinatio. D. Video per hanc ad litteram impletum quod scriptum est : 'quale fuerit cujusque opus ignis probabit.' Sed jam nunc placeat coeptis insistere. M . Fiat. Consequens est, ut credo, secundum dispositae rati- onis ordinem, ut quae sunt dignitates residentium ad scaccarium ex officio, vel ex regis mandato, prosequamur. D. Miror satis qua consideratione cum de officiis ageretur, de ostiario majoris scaccarii et ejus officio vel ex industria suppres- sisti, vel oblivionis injuria resistente praeteriisti. M. Gratulor te memorem praedictorum ; in proficiente quippe discipulo gloria doctoris est. Nosti jam dictum ostiarium liberationem percipere cum aliis officialibus, et ideo merito requiris, quid sit ejus offieium. Est autem hujusmodi; Quid ad Ostiarium Superioris Scacca/rii. Ostium domus illius in qua scaccarium residet, ostiarius ille solus sine consorte custodit ; nisi cum de domo propria servi entes assumit in onus officii sui. Nihilominus custodit idem ostium thalami secretorum, qui collocates est juxta domum ubi scaccarium est. Ad hunc accedunt barones, cum proponitur eis o 2 196" Henry II [part verbum ambiguum ad scaccarium, de quo malunt seorsum trac- tare quam in auribus omnium ; maxime autem propter hoc in partem secedunt, ne compoti qui ad scaccarium fiunt impedi- antur ; quibus moram facientibus in consiliis, consuetus cursus compotorum agitur. Si quid vero natum fuerit quaestionis, referetur ad eos. Liberum etiam est ostiario, ut quibuslibet magnae auctoritatis viris ad hoc opus non necessariis impune praecludat aditum cum voluerit. Solis vero hiis qui ad scac carium ex officio vel ex regis mandato resident, voluntarius patet ingressus in utrumque thalamum. Quod si auctenticae sint personae, quos singulariter incedere non est idoneum, unum vel duos introducere poterunt in exteriorem domum scaccarii, sed in thalamum secretorum soli majores introeunt, ceteris exclusis ; nisi cum ad quaelibet regia negotia explenda a dominis suis vocantur. Item ostiarius factas summonitiones et signatas a marescallo suscipit ; soluto scaccario illius termini, in propria persona vel per fidelem nuncium per Angliam, sicut supra dictum est, easdem defert. Hic etiam ex mandato praesidentis convocat in praesentiam ejus vicecomites qui extra domum ubicunque dispersi sunt, cum indiguerit illis. Item ad hunc pertinet, ut sollicitus sit circa minuta quaelibet necessaria quae in domo scaccarii sunt, velut ad sternenda et praeparanda sedilia circa scaccarium, et hujusmodi. Ex praedictis, ut cre- dimus, de officiis omnium qui ad scaccarium resident tibi con stare potest. Nunc quae sunt eorum jura vel dignitates ratione sessionis ad scaccarium ostendemus. VIII. Quae sunt jura et dignitates residentium ad Scaccari/wm ratione sessionis. Oportet autem de cetero nobis amplius parcat lingua detrac- toris, et dens aemulus ne laniet insultando ; vix enim ad notitiam tuam aliquid horum pertingeret, si non usitatis rerum vocabulis, sed exquisito verborum schemata vel confectis nominibus duxe- rimus insistendum. D. Solam verborum novitatem a principio vitare praemonui, et circa communia communibus et usitatis uti verbis obtinui, ne disciplinalia rudimenta novitas insueta turbaret. Sic igitur, ut coepisti, coeptum libeat iterum explere. Quod si te sic gradi- entem detractoris aemula mens vel lingua repererit, illud obtineas ab eo, ut qui in scriptis suis sine peccato est, primus in te lapidem mittat. M. Sponte pareo, dummodo lex ista servetur. Dignitas resi dentium ad scaccarium in pluribus consistit. Sive enim de clero sint sive de regis curia qui assident ex mandato, ab ea die qua iv.] Dialogus de Scaccario. I. 197 convenient usque ad generalem sessionem, ad alias quaslibet causas sub quibuscunque judicibus non evocantur; et si forte vocati fuerint, ratione publicae potestatis excusantur. Quod si sint actores et non rei qui assident, et alias habent lites, in eorum erit arbitrio vel experiri per procuratorem, vel absque omni detrimento sui juris diem prorogare. Si vero judex sub quo litigant, sive sit ecclesiasticus sive forensis, legis hujus ignarus, ab jam dicta die convocationis ad scaccarium citaverit quemlibet eorum, et absentem forte per sententiam possessione sua vel quovis jure spoliaverit, auctoritate principis et ratione sessionis revocabitur in eum statum causa ipsius, in quo erat ante citationem : sed judex propter hoc puniri non meruit ; quod enim sui officii est, est exequutus ; licet pro publica potes tate non consequatur effectum. ¦ Quod si sic citatus fuerit, ut fatalis dies lege determinatos sibi constitutas diem convocationis ad scaccarium praeveniat, non poterit se per illud excusare, vel judicis sententiam declinare, vel in se latam irritam facere, etiamsi alter alteri sic proximus sit, ut iter cogatur arripere. Procuret itaque sibi procuratorem vel responsalem, et ipse regiis addictus negotiis ad curiam sine simulatione festinet. Praeterea barones qui ad scaccarium resident, de victualibus suae domus in urbibus et castellis et maritimis emptis, nomine consuetudinis nihil solvunt. Quod si minister vectigalium de hiis quicquam solvere compulerit, dummodo praesens sit serviens ejus qui suis usibus empta fuisse oblata fide probare voluerit, baroni quidem exacta pecunia restituetur in integrum, et improbus exactor pro qualitate personae pecuniariam poenam luet. Item si quilibet etiam magnus in regno inconsulto calore animi quem libet ad scaccarium residentem probris vel conviciis lacessierit, si praesidens ille praesens est, excessus hujusmodi ultricem poenam pecuniariam statim excipiet. Absente vero praesidente, illatam injuriam si constanter ille negaverit, et acclamaverint consedentes dixisse eum quod sibi objicitur, nihilominus regi cui militatur in pecuniam reus statim judicabitur, nisi festinaverit postulando misericordiam praevenire judicium. Quod si se invicem hii qui ad scaccarium resident, contumeliosa qualibet objectione molestaverint, mediantibus aliis sui ordinis ministris in pacem redeant ; ut satisfiat ab ipso qui innocentem laesit ad eorum aestimationem. Si vero acquiescere noluerit, sed magis in sua temeritate perseveraverit, proponatur verbum praesidenti, et ab eo postmodum quod justum fuerit uterque suscipiat. Ceterum si per incentorem malorum diabolum, qui fraternae pacis jocundam laetitiam non aequis aspicit oculis, fieri conti- gerit, ut inter ipsos majores dissensionis oriatur occasio, deinde 198 Henry II. [part quod absit succrescant conviciorum jurgia, et addente stimulos Sathana, per alios collegas operis ejus pax reformari non possit ; horum omnium cognitio ipsi principi reservabitur ; qui secundum quod cordi suo Deus, in Cujus manu ipsum est, inspiraverit, ex- cessum puniet ; ne qui praesunt aliis ferre videantur impune quod decernunt in aliis puniendum. D. Ex his manifestum est, quod Salomon ait, ' mors et vita in manibus linguae ; ' et item Jacobus ; ' lingua modicum membrum est, et magna exaltat.' M. Sic est ; sed prosequamur de dignitatibus. Fiunt inter dum per comitatus communes assisae, a justitiis itinerantibus quos nos deambulatorios vel perlustrantes judices nominamus ; quae ideo dicuntur communes, quia cognita summa quae de comitatu requiritur communiter ab his qui in comitatu fundos habent, per hydas distribuitur, ut nihil desit de ilia cum ventum fuerit ad scaccarium solutionis. Ab hiis omnibus omnes hii qui ad scaccarium ex principis mandato resident liberrimi sunt ; adeo ut non solum a dominiis sed etiam ad omnibus feodis suis nihil horum exigatur. Si vero qui residet ibi fundum habeat vel ad firmam, vel in custodiam, vel etiam in pignus pro pecunia, liber non erit, sed magis de hiis legibus publicis obnoxius fiet. Amplius autem praeter has liber erit ad scaccarium a murdris, a scutagiis, et a Danegeldis. Quod autem ad ipsum pertinet a summa constituta decidet, et vicecomiti computabitur per haec verba; 'in perdonis per breve regis, illi vel illi hoc vel illud;' cum tamen nullum super hoc breve regis habuerit. Caveat autem cui dimittitur aliquid a principe, ne postea sibi dimissum requirat a subditis, sed magis memor sit verbi illius, ' dimittite et dimittemini ; ' quia cum hoc fuerit deprehensum, princeps evangelicae aemulator doctrinae nee dimittet eum nee debitum dimittet ei, sed forsitan in centuplum puniet ; quia impensa sibi gratia videtur abuti, cum ab aliis irreverenter exigit quod gratis sibi dimissum est. D. Dictum est, si bene memini, quod quicunque regis prae cepto residet ad scaccarium quibusdam a lege determinatis ratione sessionis liber est. Additum est etiam, si bene recolo, considere scaccarium in termino Paschae, non tamen quae illic fiunt omnino terminari, sed eorum consummationem termino Sancti Michaelis reservari. Cum igitur possibile sit, immo et frequenter contingat, aliquem ex regis mandato in termino Paschae ad hoc assumi, qui in termino Sancti Michaelis vel fati debita solvit, vel ad alia regni negotia mandato regis transfertur, vel quod fortius quibusdam visum est, medio tempore principi factus exosus, tam excellentibus negotiis indignus judicatur : iv.] Dialogus de Scaccario. I. 199 quaero si qui termino Paschae quietus est quo pauca termi- nantur, sed omnia per iteratam summonitionem innovantur, hic talis in termino Sancti Michaelis absolvi mereatur, cum etiam et scaccarii sessionem et ipsam principis gratiam de- meruerit. M. Ad hujus quaestionis partem utramque construendam copiosa fbrsitan est rationum inventio, sed noveris regiae muni- ficentiae libertatem, post semel indultam absolutionis gratiam, etiam cum pecuniae dispendio, in partem meliorem semper esse proniorem : quippe similis est donorum et perdonorum regis ratio, ut sicut dona ejus revocari vel repeti non debent, sic nee regis dimissa quae vulgo perdonata dicuntur, nequeunt in irri- tam devocari. Liber igitur et absolutus est in termino consum- mationis, qui quocunque modo in praecedenti meruit absolvi. D. Movent me quaedam, quae praedicta sunt. Primo quod dicis aliquid alicui dimitti sub hoc tenore verborum, 'in per- donis per breve regis, illi vel illi hoc vel illud,' cum tamen nullum breve regis dimissionis obtinuerit. Quomodo enim fieri potest, ut sic falsa non deprehendatur scriptura rotuli, non video. M . Movet te nee immerito ; quod me diu movit ; atque (ut credo) nondum patuit omnibus haec scripturae ratio : unde licet non sit magnum quod petis, attamen est insolitum, et videtur absurdum, ut per breve regis dicatur dimissum quod sine brevi semper est dimittendum. Ea propter de hae ipsa sollicitus fui circa dominum Eliensem, virum utique hujus officii peritissimum, cujus memoria in benedictione sit in aeternum. Hic illustris illius Anglorum regis Henrici primi thesaurarius, et nepos Sarisberiensis cujus supra meminimus, incomparabilem suis temporibus habuit scaccarii scientiam : maximus etiam existens in hiis quae ad sui status dignitatem pertinebant, celebrem sui nominis famam fecit, adeo ut pene solus in regno sic vixerit et sic decesserit ut gloriam ejus invida lingua deni- grare non audeat. Hic etiam ab illustri rege Henrico secundo frequenter rogatus, scaccarii scientiam continuata per multos annos bellica tempestate pene prorsus abolitam refbrmavit, et totius descriptionis ejus formam, velut alter Esdras bibliothecae sedulus reparator, renovavit. Credidit sane vir prudens satius esse, constitutas ab antiquis leges posteris innotescere, quam sua taciturnitate ut novae conderentur efficere ; vix enim modernitas in quaestu pecuniae mitiora prioribus jura dictavit. Ab hoc igitur super hoc hujusmodi responsum accepi ; ' frater, qui aures audiendi avidas habet, facile detractoris linguam invenit ; etiam is qui non habet non facile eandem effugiet. 200 Henry II. [part Accessit itaque ad regem Henricum primum vir aliquis habens sibila serpentis, dicens ei ; " barones vestri qui ad scaccarium resident ut quid quae de terris eorum exsurgunt non solvunt ? Cum quidam constitutas habeant ad scaccarium liberationes pro sessione sua ; quidam etiam pro officio suo fundos habent et fructus eorum; hinc ergo gravis jactura fisco provenit." Cum igitur ille principis emolumentum allegans frequenter instaret, mentem ejus vix tandem verbum istud eo usque possedit, ut omnia constituta ab omnibus solvi praeciperet, nee aliquid alicui dimitti, nisi quis super hoc expressum ejus obti- nuisset mandatum : factumque est ita. Succedente vero tem pore, cum recordaretur princeps consilii Achitophel, poenituit eum acquievisse. Decrevit autem omnibus illic ministrantibus omnia praedicta computari, nihil ducens jacturam modici aeris respectu magni honoris. Destinavit itaque breve suum ad scaccarium, ut assidentes illic ab his liberi essent jure perpetuo. Ab hoc igitur brevi ex tunc et modo dicitur, " in perdonis per breve regis;" sicque factum est, ut quod indultum est patribus etiam nunc perseveret in posteris.' Simile autem huic aliquid temporibus modernis nos vidisse meminimus, quod tractu tem poris sub consimili verborum tenore hiis qui absolvi meruerint computabitur. Praecepit namque dominus rex Henricus se cundus in termino Sancti Michaelis xxiiii anno regni sui, ut milites Templi, et fratres Hospitalis, et monachi Cisterciensis ordinis, quibus per cartae suae libertatem longe ante quietan- tiam indulserat omnium quae ad denarios pertinent, excepta justitia mortis et membrorum, amodo quieti essent de hiis omnibus quae ad denarios per singulos comitatus pertinerent, adeo ut de cetero cartas suas ad scaccarium deferre non cogerentur. Hoc enim regiae pietatis decrevit auctoritas, ut sic semel baronum consideratione de hiis omnibus expedirentur ; ne qui ad frugem vitae melioris transierunt, et orationibus potius vacare tenentur, ad scaccarium propter hoc cum cartis suis inutilem et taediosam moram facere compellantur. Consilio igitur et consideratione baronum qui interfuerunt factum est breve domini regis sub hoc tenore ; ' Clamo quietos milites Templi de quinque marcis, quae exiguntur ab hominibus eorum pro defectu ; et prohibeo ne amodo ab ipsis vel hominibus eorum vel terris aliquid exigatur vel capiatur, quod ad denarios pertineat. Testibus his ibi.' Sic et fratribus Hospitalis, et monachis praedictis. Hujus autem auctoritate mandati, amodo per singulos comitatus de omnibus quae ad denarios pertinent quieti erunt : sic ut dicatur in annali, ' in perdonis per breve regis,' illud scilicet cujus supra meminimus. iv.] Dialogus de Scaccario. I. 201 D. Satis intellexi quod dictum est. Nunc si placet, quid sit scutagium, murdrum, vel Danegeldum, aperire non differas. Barbara quidem esse videntur ; sed eo magis me sollicitant, quod ab hiis dicis liberos esse scaccarii ministros. IX. Quid Scutagium, et quare sic dictum est. M. Fit interdum, ut imminente vel insurgente in regnum hostium machinatione decernat rex de singulis feodis militum summam aliquam solvi, marcam scilicet vel libram unam ; unde militibus stipendia vel dbnativa succedant. Mavult enim princeps stipendiaries, quam domesticos bellicis opponere casi- bus. Haec itaque summa, quia nomine scutorum solvitur, scutagium nuncupatur. Ab hoc autem quieti sunt ad scac carium residentes. X. Quid Murdrum, et quare sic dictum. Porro murdrum proprie dicitur mors alicujus occulta, cujus interfector ignoratur. Murdrum enim idem est quod abscondi- tom vel occultum. In primitivo itaque regni statu post con- quisitionem, qui relicti fuerant de Anglicis subjectis in suspectam et exosam sibi Normannorum gentem latenter ponebant insidias, et passim ipsos in nemoribus et locis remotis, nacta opportuni- tate, clanculo jugulabant : in quorum ultione cum reges et eorum ministri per aliquot annos exquisitis tormentorum generibus in Anglicos desaevirent, nee tamen sic omnino desisterent, in hoc tandem devolutum est consilium, ut centuriata, quam hundre- dum dicunt, in qua sic interfectus Normannus inveniebatur, quia mortis ejus minister non exstabat, nee per fugam quis esset patebat, in summam grandem argenti examinati fisco condem- naretur, quaedam scilicet in xxxvi., quaedam in xliiii. libris, secundum locorum diversitatem et interfectionis frequentiam ; quod ideo factum dicunt, ut scilicet poena generaliter inflicta praetereuntium indemnitatem procuraret, et festinaret quisque tantum punire delictum, vel offerre judicio per quem tam enormis jactura totam laedebat viciniam. Ab horum, ut prae diximus, solutione sedentes ad tabulam liberos noveras. D. Nunquid pro murdro debet imputari clandestina mors Anglici sicut Normanni 1 M. A prima institutione non debet, sicut audisti : sed jam cohabitantibus Anglicis et Normannis, et alterutrum uxores ducentibus vel nubentibus, sic permixtae sunt nationes, ut vix discerni possit hodie, de liberis loquor, quis Anglicus quis Nor- 202 Henry II. [part mannus sit genere ; exceptis duntaxat ascriptitiis qui villain dicuntur, quibus non est liberum obstantibus dominis suis a sui status conditione discedere. Ea propter pene quicunque sic hodie occisus reperitur, ut murdrum punitur, exceptis his quibus certa sunt ut diximus servilis conditionis indicia. D. Miror singularis excellentiae principem et acerrimae vir- tutis hominem, in subactam et sibi suspectam Anglorum gentem hae usum misericordia, ut non solum colonos per quos agricul- tura posset exerceri indempnes servaret ; verum ipsis regni majoribus fundos suos et amplas possessiones relinqueret. M. Licet haec ad suscepta negotia quibus debitor factus sum non attinent, tamen quae super hiis ab ipsis indigenis accepi, gratis exponam. Post regni conquisitionem, post justam re- bellium subversionem, cum rex ipse regisque proceres loca nova perlustrarent, facta est inquisitio diligens, qui fuerint qui contra regem in bello dimicantes per fugam se salvaverint. His omnibus et item haeredibus eorum qui in bello occubuerunt, spes omnis terrarum et fundorum atque redituum quos ante possederant, praeclusa est : magnum namque reputabant frui vitae beneficio sub inimicis. Verum qui vocati ad helium nee dum convenerant, vel familiaribus vel quibuslibet necessariis oceupati negotiis non interfuerant, cum tractu temporis devotis obsequiis gratiam dominorum possedissent, sine spe successionis sibi tantum pro voluptate tamen dominorum possidere coeperunt. Succedente vero tempore cum dominis suis odiosi passim a possessionibus pellerentur, nee esset qui ablata restitueret, communis indige- narum ad regem pervenit querimonia, quasi sic omnibus exosi et rebus spoliati ad alienigenas transire cogerentur. Communi- cato tandem, super his consilio, decretum est, ut quod a dominis suis exigentibus meritis interveniente pactione legitima poterant obtinere, illis inviolabili jure concederentur : ceterum autem nomine successionis a temporibus subactae gentis nihil sibi ven- dicarent. Quod quidem quam discreta consideratione cautum sit, manifestum est, praesertim cum sic modis omnibus ut sibi consulerent, de cetero studere tenerentur devotis obsequiis dominorum suorum gratiam emercari. Sic igitur quisquis de gente subacta fundos vel aliquid hujusmodi possidet, non quod ratione successionis deberi sibi videbatur, adeptus est ; sed quod solummodo meritis suis exigentibus, vel aliqua pactione inter veniente, obtinuit. D. Quid sit centuriata vel hundredum non satis novi. M. Sustine modicum : scies postea loco suo, hoc est in titulo de libro judiciario. Nunc prosequamur de Danegeldo et ut ratio nominis tibi constet, paulisper adverte. iv.] Dialogus de Scaccario. I. 203 XI. Quid Danegeldum, et quare sic dictum. Insula nostra suis contenta bonis peregrinis Non eget. Hanc igitur merito dixere priores, Divitiisque sinum deliciisque larem. Propter haec innumeras ab exteris injurias passa est ; quia scriptum est : ' furem preciosa signata sollicitant.' Circum- jacentium enim insularum praedones irruptione facta maritima depopulantes, aurum, argentum, et quaeque pretiosa tollebant. Verum cum rex et indigenae bellicis apparatibus instructi in suae gentis defensionem instarent, illi fugas aggrediebantor aequo- reas. Inter hos itaque pene praecipua et semper pronior ad nocendum erat bellicosa ilia et populosa gens Dacorum ; qui praeter communem raptorum avaritiam acrius instabant, quia aliquid de antiquo jure in ejusdem regni dominatione vendi- cabant, sicut Britonum plenius narrat historia. Ad hos igitur arcendos a regibus Anglicis statutum est, ut de singulis hidis regni jure quodam perpetuo duo solidi argenti solverentur in usus virorum fortium, qui perlustrantes et jugiter excubantes maritima impetum hostium reprimerent. Quia igitur princi- paliter pro Dacis institutus est hic redditus, Danegeldum vel Danegeldus dicitur. Hic igitur annua lege, sicut dictum est, sub indigenis regibus solvebatur, usque ad tempora regis Willelmi primi de gente et genere Normannorum. Ipso nam que regnante, tam Daci quam ceteri terrae marisque praedones hostiles cohibebant incursus ; scientes verum esse quod scriptum est ; ' cum fortis armatus custodit atrium suum, in pace sunt ea quae possidet.' Noverant autem etiam quod acerrimae virtutis homines impunitas non ferunt injurias. Cum ergo diu siluisset terra sub ejusdem regis imperio, noluit hoc ut annuum solvi, quod fuerat urgente necessitate bellicae tempestatis exactum, nee tamen omnino propter inopinatos casus dimitti. Raro igitur temporibus illius vel successorum ipsius solutus est : hoc est cum ab exteris gentibus bella vel opiniones bellorum insur- gebant. Verum quocunque tempore solvatur, ab ipso liberi sunt qui assident ad scaccarium, sicut dictum est. Vicecomites quo que, licet inter barones scaccarii non computantur, ab hoc quieti sunt de dominiis suis, propter laboriosam ejusdem census col- lectam. Noveris autem dominica cujuslibet haec dici, quae propriis sumptibus vel laboribus excoluntur; et item quae ab ascriptitiis suis suo nomine possidentur. Quia enim ascriptitii de regni jure non solum ab hiis quae modo possident ad alia loca a dominis suis transferri possunt : verum etiam ipsi quoque 204 Henry II. [part licite venduntur vel quomodo libet distrahuntur ; merito tam ipsi quam terrae, quas excolunt ut dominis suis serviant, dominia reputantur. Item fertur ab his quibus antiqua scac carii dignitas oculata fide pernotuit, quod barones ejus ab essartis forestarum liberi sunt de dominiis suis. Quibus et nos consentine videmur ; adjecta determinatione, ut de hiis essartis dicantur quieti, quae fuerant ante diem qua rex illustris Henricus primus rebus humanis exemptus est. Si enim de omnibus quo- cunque tempore factis vel faciendis quieti essent, liberum vide- retur baronibus propter impunitatem nemora sua in quibus regia foresta consistit, pro sui arbitrii voluntate succidere ; quod nequaquam impune possunt, nisi praecedente regis consensu vel principalis forestarii. Porro in necessarios etiam usus suae domus de propriis nemoribus non assumunt hii, qui in foresta sua habent domicilia, nisi per visum eorum qui ad forestae cus- todiam deputantur. Verum sunt plures qui suis velint argu- mentis astruere, quod de essartis hiis nullus liber sit ratione sessionis ad scaccarium. Si quis omnium illic residentium erga principem quovis delinqueret infortunio, unde pecuniariter puniri mereretur, a poena ilia liber non esset nisi speciali prin cipis mandato. Cum ergo essartum factum excessus sit in forestam regis, non debet, ut dicunt, is qui sic delinquit et propter hoc punitur, nisi regis expresso mandato, liberari. Haec itaque ratio licet subtilis sit, et videatur aliquibus pene sufficiens, obviat tamen illi quod poena pro essartis constituta sit et com munis in illos, qui sic delinquunt ; ut scilicet pro essarto jugeris unius triticei solidus unus solvatur ; pro jugere vero quo seritur avena, vi. denarii jure perpetuo. Ex hiis autem particulis co- acta summa quaedam exsurget, de qua vicecomes ad scaccarium respondere tenetur ; sicut ex constitutis duobus solidis vel uno per singulas hidas comitatus summa una, quae communis assisa nuncupatur, excrescit. Quia igitur in hiis expressam habet similitudinem essartum cum assisa communi, sicut dictum est, videri potuit non immerito similiter quietos habendos illos ab essartis ut ab aliis communibus assisis. Item obviat eis consue- tudinis ususque longaevi non vilis auctoritas. Sic enim re- troactis temporibus fuisse commemorant quibus cana memoria est. Vidi ego ipse qui loquor tecum temporibus modernis Legrecestriae comitem Robertum, virum discretum, litteris erudi- tom et in negotiis forensibus exercitatum. Hic ingenitam habens animi virtutem, paternae quoque prudentiae aemulator effectus est : cujus industria pluribus examinata est penes principem nostrum Henricum secundum, quem nee palliata prudentia nee dissimulata fallit ineptia ; ut ex mandato ipsius non solum ad iv-] Dialogus de Scaccario. I. 205 scaccarium, verum etiam per universum regnum praesidentis dignitatem obtinuerit. Hic semel imminente visitatione nemo rum quam reguardam vulgo dicunt, quae tertio anno fit, breve regis obtinuit, ut quietus esset ab hiis quae de terra ipsius pro essartis exigebantur, apposito numero qui de his exsurgebat : quo delato et lecto ad scaccarium in publico stapcbant omnes et mirabantur, dicentes ; ' Nonne comes iste libertatem nostram in- firmat ? ' Contuentibus igitur se invicem qui assidebant, exorsus est felicis memoriae Nigellus tunc Eliensis episcopus, sic in- quiens cum modestia : ' Domine comes, irritam fecisse videris per hoc breve scaccarii dignitatem, qui mandatom regis de hiis rebus impetrasti, a quibus liber es per sessionem scaccarii : ac, si con- sequenter amodo per locum a majori debeat inferri, qui de essartis breve regis non obtinet, solutioni mox obnoxius fiat ; sed salva reverentia, perniciosus est propter exemplum hic absolutionis modus.' Cum igitur, ut fit in dubiis, quidam sic quidam aliter sentirent, allatus est in hujus rei validum argu- mentum, rotulus annalis de tempore regis illius magni cujus supra meminimus, sub quo plurimum floruisse dicitur dignitas et scientia scaccarii ; et inventom est aliquid, quod episcopo de dignitate residentium alleganti consonum videbatur : quibus auditis, paulisper deliberans secum comes, sic ait ; ' Fateor me super hiis rebus breve regis impetrasse, non ut jus vestrum infir- marem sed ut sic sine molestia declinarem importunam nimis, regi tamen incognitam, alaniorum exactionem.' Abdicans ergo breve suum, per libertatem sessionis praeelegit absolvi. Succedente tempore cum praedictus episcopus infirmitate detentus adesse non posset, me ipso supplente ad scaccarium vices ipsius in quibus po- teram, contigit essarta solvi; cum ergo de dominio ejus exacta solverentur, questus sum in publicum allegans jus absolutionis. De communi ergo omnium consilio et consideratione, quae jam soluta fuerat mihi restituta est summa ; reservans autem quae de dominio suo provenerant, ascriptitiis ejus quod de quolibet exactum fuerat cum integritate restitui, ut hujus rei testis esset superstes memoria. D. Salva reverentia, non exemplis sed rationibus in hiis utendum est. M . Ita est ; sed fit interdum, ut causae rerum dictorumque rationes occultae sint, et tunc sufficit de his exempla subjicere, praesertim de viris prudentibus sumpta, quorum opera circum- specta sunt et sine ratione non fiunt. Verum quicquid super his dixerimus allegantes pro hae libertate vel contra earn, cer tum habeas quod nihil in hae parte certum dicimus, nisi quod principis auctoritas decreverit observandum. Sane forestarum 206 Henry II. [part ratio, poena quoque vel absolutio delinquentium in eas, sive pecuniaria fuerit sive corporalis, seorsum ab aliis regni judiciis secernitur, et solius regis arbitrio vel cujuslibet familiaris ad hoc specialiter deputati subjicitur. Legibus quidem propriis substitit ; quas non communi regni jure, sed voluntaria princi pum institutione subnixas dicunt ; adeo ut quod per legem ejus factum fuerit, non justum absolute, sed justum secundum legem forestae dicatur. In forestis etiam penetralia regum sunt, et eorum maximae deliciae ; ad has enim venandi causa curis quandoque depositis accedunt, ut modica quiete recreentur. Illic seriis simul, et innatis curiae tumultibus omissis, in nata- ralis libertatis gratiam paulisper respirant ; unde fit, ut delin- quentes in earn soli regiae subjaceant animadversioni. D. Ab ungue primo didici, quod prave prudentis est igno- rantiam pati malle, quam dictorum causas inquirere ; ut ergo de praedictis plenius constet, aperire non differas quid foresta sit, et quid essartum. XII. Quid Regis Foresta, et quae ratio hujus nominis. M. Foresta regis est tuta ferarum mansio ; non quarumlibet sed sylvestrium ; non quibuslibet in locis sed certis et ad hoc idoneis ; unde foresta dicitur, e mutata in o, quasi feresta, hoc est ferarum statio. D. Nunquid in singulis comitatibus foresta regis est 1 M. Non; sed in nemorosis, ubi et ferarum latibula sint et uberrima pascua : nee interest cujus sint nemora, sive sint regis, sive regni procerum, liberos tamen et indempnes habent ferae circumquaque discursus. XIII. Quid Essartum, et quare sic dictum. Essarta vero vulgo dicuntur, quae apud Isidorum occationes nominantur ; quando scilicet forestae nemora vel dumeta quae libet pascuis et latibulis opportuna succiduntur ; quibus succisis et radicitus avulsis, terra subvertitur et excolitur. Quod si nemora sic excisa sint, ut subsistens quis innixus exstanti suc- cisae quercus vel alterius arboris stipiti, circumspiciens v. suc- cisas viderit, vastum reputant, hoc est, vastatum per syncopen sic dictum. Excessus autem talis etiam in propriis cujusque nemoribus factus, adeo gravis dicitur, ut nunquam inde per sessionem scaccarii liberari debeat ; sed magis juxta sui status possibilitatem pecuniariter puniri. Hactenus de dignitatibus residentium ad scaccarium, quod brevitas succincta permisit, et menti meae repente se obtulit, utcunque figuraliter exposui. iv.] Dialogus de Scaccario. I. 207 Ceterum regum munificentiae terminum in hiis quem non transgrediantur non constitui ; proni etiam sunt omnes propter gratiam sibi creditam in suae dignitatis gloriam promovendam, hii praesertim qui recte sapiunt : at ille maxime mundanorum principum maximus illustris Anglorum rex Henricus secundus in augendis dignitatibus sibi militantium semper aspirat; sciens pro certo, quod indulta suis beneficia nominis sui gloriam im- mortalis famae titulis emercantur. Nunc igitur ad alia curren- tem calamum convertamus. D. Consequens est, ni fallor, sicut ex praedictis videor com- perisse, ut de regis sigillo, et libro judiciario prosequaris, quo rum primum si bene memini in thesauro servatur et inde non recedit. M. Immo et utrumque, sed et pleraque alia. XIV. Quod Thesaurus interdum dicitur ipsa pecunia, interdum locus in quo servatur. Noveris autem thesaurum quandoque dici pecuniam ipsam nnmeratam, vasa diversi generis aurea vel argentea, ac ves- timentorum mutatoria. Secundum hanc acceptionem dicitur, ' ubi est thesaurus tuus, ibi est cor tuum.' Dicitur enim thesaurus locus in quo reponitur, unde thesaurus auri thesis, id est positio, nominator ; ut non incongrue respondeatur quae- renti de quolibet ubi sit, in thesauro est, hoc est, ubi thesaurus reponitur. Numerata quidem pecunia vel alia praedicta semel in toto loco reposita non efferuntur, nisi cum ex regis mandato in necessarios usus distribuenda sibi mittantur. Verum plura sunt in repositoriis archis thesauri, quae circumferuntur, et includuntur et custodiuntur a thesaurario et camerariis, sicut supra plenius ostensum est : qualia sunt sigillum regis de quo quaeris, liber judiciarius, rotulus qui exactorius dicitur, quem quidem nominant breve de firmis. Item magni annales, com- potorum rotuli, privilegiorum numerosa multitudo, receptarum recauta ac rotuli receptarum, ac brevia regis de exitu thesauri, et pleraque alia quae, consedente scaccario, quotidianis usibus necessaria sunt. XV. Qui sit usus Sigilli Regii quod est in Thesauro. Usus sigilli regii qualis esse debeat ex praemissis constare potest : hoc enim factae summonitiones et alia pertinentia dun- taxat ad scaccarium regis mandata signantur; nee effertur alias; sed sicut supra dictum est, a cancellario custoditur per vicarium. Expressam autem habet imaginem et inscriptionem cum deam- 208 Henry II. [part bulatorio curiae sigillo, ut par cognoscatur utrobique jubentis auctoritas, et reus similiter judicetur pro hoc et pro illo, qui secus egerit. Porro liber ille de quo quaeris sigilli regii comes est individuus in thesauro. Hujus institutionis causam ab Hen rico quondam Wintoniensi episcopo sic accepi. XVI. Quid Liber Judiciarius, et ad quid compositus. Cum insignis ille subactor Angliae rex Willelmus, ejusdem pontificis sanguine propinquus, ulteriores insulae fines suo sub- jugasset imperio, et rebellium mentes terribilium perdomuisset exemplis ; ne libera de cetero daretur erroris facultas, decrevit subjectum sibi populum juri scripto legibusque subjicere. Pro- positis igitur legibus Anglicanis secundum tripartitam earum distinctionem, hoc est Merchenelage, Denelage, Westsaxenelage, quasdam reprobavit, quasdam autem approbans, illis transma- rinas Neustriae leges, quae ad regni pacem tuendam efficacis- simae videbantur, adjecit. Demum ne quid deesse videretur ad omnem totius providentiae summam, communicato consilio, dis- cretissimos a latere suo destinavit viros per regnum in circuitu. Ab hiis itaque totius terrae descriptio diligens facta est, tam in nemoribus, quam in pascuis et pratis, nee non in agriculturis, et verbis communibus annotata in librum redacta est ; ut videlicet quilibet jure suo contentus, alienum non usurpet impune. Fit autem descriptio per comitatus, per centuriatas, et per hidas, praenotato in ipso capite regis nomine, ac deinde seriatim alio rum procerum nominibus appositis secundum status sui digni tatem, qui videlicet de rege tenent in capite. Apponuntur autem singulis numeri secundum ordinem sic dispositis, per quos inferius in ipsa libri serie, quae ad eos pertinent, facilius occurrunt. Hic liber ab indigenis Domesdei nuncupatur, id est, dies judicii per metaphoram ; sicut enim districti et terribilis examinis illius novissimi sententia nulla tergiversationis arte valet eludi : sic cum orta fuerit in regno contentio de his rebus quae illic annotantur; cum ventum fuerit ad librum, sententia ejus infatuari non potest vel impune declinari. Ob hoc nos eundem librum judiciarium nominavimus ; non quod in eo de propositis aliquibus dubiis feratur sententia ; sed quod ab eo sicut a praedicto judicio non licet ulla ratione discedere. D. Quid comitatus, quid centuriata, vel quid sit hida, si placet edissere ; alioquin plana non erunt quae praemissa sunt. iv.] Dialogus de Scaccario. I. 209 XVII. Quid Hida, quid Centuriata, quid Comitatus, secundum vulgarem opinionem. M. Ruricolae melius hoc norunt; verum sicut ab ipsis ac- cepimus, hida a primitiva institutione ex centum acris constat : hundredus vero ex hidarum aliquot centenariis, sed non deter- minatis ; quidam enim ex pluribus, quidam ex paucioribus hidis constat. Hinc hundredum in veteribus regum Anglorum pri- vilegiis centuriatam nom'inari frequenter invenies. Comitatus autem eadem lege ex hundredis constant, hoc est quidam ex plu ribus quidam ex paucioribus, secundum quod divisa est terra per viros discretos. Comitatus igitur a comite dicitur, vel comes a comitatu. Comes autem est qui tertiam portionem eorum quae de placitis proveniunt in quolibet comitatu percipit. Summa namque ilia quae nomine firmae requiritur a vicecomite, tota non exsurgit ex fundorum redditibus, sed ex magna parte de placitis provenit ; et horum tertiam partem comes percipit ; qui ideo sic dici dicitur, quia fisco socius est et comes in percipiendis. Porro vicecomes dicitur, quia vicem comitis suppleat in placitis illis, quibus comes ex suae dignitatis ratione participat. B. Nunquid ex singulis comitatibus comites ista percipiunt i M. Nequaquam: sed hii tantum ista percipiunt, quibus re gum munificentia, obsequii praestiti vel eximiae probitatis in tuitu, comites sibi creat, et ratione dignitatis illius haec conferenda decernit, quibusdam haereditarie, quibusdam per- sonaliter. XVIII. Quid Rotulus Exactorius. Rotulus exactorius ille est, in quo distincte satis et diligenter annotantur firmae regis, quae ex singulis comitatibus exsurgunt, cujus summa minui quidem non potest, sed per operosam justi- ciarii diligentiam frequenter augetur. Reliquorum ratio, scilicet annalium rotulorum, et aliorum quorum supra meminimus, quae in thesauro sunt et inde non recedunt, ex praedictis satis liquet. Restat igitur ut ad majores et magis necessarias institutiones scaccarii convertamur, in quibus ut praedictum est excellentior est et utilior et a pluribus remotior scaccarii scientia. Liber Secundus. Audi, mi frater, et auribus audiendi percipe quae loquor tibi. Non poenitebit te modicum tempus ereptum otiis impendere velle negotiis. Sunt enim nonnulli, qui non erubescunt dicere 210 Henry II. [part in cordibus suis, ' qui apponit scientiam, apponit et dolorem :' hiis onerosa est doctrina et jocundum desipere. Propter hoc ab hiis longe facta est Veritas, qui metuentes jocundum disciplinae laborem incidunt in errorem. Fiunt igitur caeci corde, viarumque pericula non videntes pronis gressibus in pvaecipitium ruunt. Verum te, frater, nullus dies otiosum inveniat ; ne te forte va- cantem pessimis quibusque subjiciat pronior in malum infirmi- tatis humanae conditio. Quod si forte tibi nulla sunt, honesta tamen finge negotia ; ut semper exercitatus animus expeditior sit ad doctrinam. His igitur negotiis in, quae nos impegisti paulis- per attende ; non ut ex eis magnos laboris metas fructus, sed tantum ne sis otiosus. D. Vereor ne instantis noctis crepusculum praecipitem im- ponat finem negotiis, et omissis pluribus necessariis acceleres, ut careas importunitate quaerentis. M. Immo ego magis veritus sum, ne te post longa silentia, propter agrestem stilum, diu suppressus cachinnus succuteret, vel forte tacitus tecum pertractasses, qualiter sine nostra mo- lestia ab his avelli posses, ad quae nos coegisti. Ob hoc fateor me finem intempestivum pene posuisse dicendis : sed tamen cum docilis sis et in te nondum tepuerit attentionis industria, coepto ferar itinere. Ut igitur dispositae rationis ordini satisfiat, de summonitionibus primo loco dicendum est : ex quibus scilicet et qualiter, et ad quid fiant. Atque ut de his tibi plenius constet, sit trium praemonstrandorum primo prius ultimum, hoc est, ad quid fiant. I. Fiunt autem summonitiones, ut Scaccarium fiat. Praecedente namque brevi summonitionis, quod regiae aucto- ritatis signatur imagine, convocantur ad locum nominatum qui necessarii sunt ; nee enim necesse habent accedere, nisi sum- monitione praemissa. Accedunt autem quidam ut sedeant et judicent, quidam ut solvant et judicentur. Sedent et judicant ex officio vel ex principis mandato barones quorum supra meminimus. Solvunt autem et judicantur vicecomites et alii plures in regno, quorum quidam voluntariis oblationibus, quidam necessariis solutionibus, obnoxii sunt, de quibus infra plenius dicemus in agendis vicecomitis. Horum itaque cum per omnes comitatus numerosa sit multitudo, oportet in ipsa cita- tione emissa de singulis seriatim exprimi, quantum in instanti termino solvi debeat, adjecta etiam causa ; ut si dicatur, de illo habeas hanc vel illam summam, propter hanc vel hanc causam. Quod si autem, residente ad compotum vicecomite, requiratur aliquid de quovis debitore qui sit in comitatu suo, de quo tamen iv.] Dialogus de Scaccario. II. 2ii in summonitione nulla fuit mentio, non tenebitur respondere ; sed magis excusabitur ; quia non praecessit hujus rei sum- monitio. Ad hoc ergo summonitiones fiunt, ut firmae regis et debita multiplici ratione requirenda fisco proveniant. Verum sunt aliqua, quae per manum vicecomitis provenire necesse est, etiamsi nulla de his summonitio fiat ; sed haec magis casualia sunt quam constituta vel certa, sicut ex consequentibus liquebit. Qualiter Summonitiones fiant. Qualiter autem vel quo ordine fiant, primo dicendum est, ac demum ex quibus. Noveris autem quod, soluto scaccario ter mini illius quo fiunt summonitiones, excipiuntur a clericis thesaurarii debita regis per singulos comitatus a magno rotulo illius anni, et in brevioribus annotantur, simul cum causis ; quo facto secedunt hii in partem quos majores diximus, proposito comitatu quolibet, et de singulis debitoribus illius decernunt quantum summoneri debeat, habita consideratione secundum qualitatem personae, et secundum qualitatem negotii et causae pro qua regi tenetur. Authenticus etiam annalis rotulus a quo debita excepta sunt, tenetur a thesaurario vel ejus clerico, ne forte fuerit in excipiendo quomodolibet erratum. Est etiam alius clericus, qui quod illi taxaverint in exceptis annotat stu- diose ; de quibus summonitio fit per haec verba; 'H. rex Anglo rum, illi vel illi vicecomiti, salutem. Vide sicut teipsum et omnia tua diligis, quod sis ad scaccarium ibi vel ibi, in crastino Sancti Michaelis, vel in crastino clausi Paschae, et habeas ibi tecum quicquid debes de veteri firma vel nova, et nominatim haec debita subscripta ; de illo x. marcas pro hae causa, et sic deinceps.' Annotatis autem omnibus debitis illic seriatim cum causis, quae in majori annali rotulo continentur, proferuntur minores quique perambulantium judicum rotuli, ex quibus ex cipiuntur quae in singulis comitatibus domino regi debentur, labore et industria ipsorum ; et hiis taxatis a majoribus, in sum- monitionibus annotantur ; quibus ordine digestis, terminator summonitio per haec verba : ' Et haec omnia tecum habeas in denariis ; taleis, et brevibus et quietantiis, vel capientur de firma tua ; teste illo vel illo, ibi ad scaccarium.' Fuerunt tamen qui crederent dicendum in denariis vel taleis vel brevibus vel quietantiis ; non intelligentes vel quandoque subdisjunctive poni. Superflua tamen est hujusmodi de verbis contentio, cum de eorum intellectu constiterit : sive enim dixeris ' in denariis vel brevibus vel quietantiis,' vel 'in denariis et brevibus et quietantiis,' idem est intellectus ; ut scilicet in hiis omnibus vel eorum aliquibus, satisfiat de his quae in summonitione 212 Henry II. [part continentur. Praeterea, quia novis morbis per nova remedia decet subveniri, additum fuit in summonitionibus hoc subscrip- tum, ex novella constitutione, hoc est post tempora regis Henrici primi: quod 'si forte de alicujus debito summonitus es, qui terram vel catalla non habet in baillia tua, et noveris in cujus baillia vel comitatu habuerit ; tu ipse vicecomiti illi vel ballivo per breve tuum hoc ipsum significes, deferente illud aliquo a te misso, qui ei breve tuum in comitatu, si potest, vel coram pluribus liberet.' Haec quae praediximus apponere ridiculosa satis et dispendiosa quorundam subterfugia compulerunt. Cog- nito enim quibus determinatis summonitiones emittebantur, antequam pervenisset ad comitatum summonitio de debito suo, vacuatis horreis et pecuniis suis quocunque sibi distractis vel ad loca tuta translatis, vacuus in domo sua residens, vice comitis et ceterorum officialium securus exspectabat adventum ; et hae arte plurimis annis regiae summonitionis auctoritas non sine dispendio videbatur eludi. Ille enim, ad quem cum facul- tatibus suis metus hujus causa transierat, cum inde mandatum non haberet, in res suas manum mittere non praesumebat. Hae ergo consideratione per aliquot annos in summonitionibus appo- situm fuit verbum quod praemissum est ; nee postea alicui patuit locus subterfugii, quin satisfaciat omnis debitor per omnem modum, nisi quem sola suprema excusat inopia. Cum autem jam omnibus vicecomitibus et debitoribus constitisset quia sic sophisticae poterant importunitates determinari, non oportuit amplius illud verbum apponi, nee apponitur : modus tamen ille qui dictus est coercionis debitorum quacumque se transtulerint, perseverat apud vicecomites, et quasi quodam jure perpetuo constitutus servatur. B. Audivi jamdudum referentibus multis, quod bis in anno scaccarium convocetur, hoc est in termino Paschae et in termino Sancti Michaelis. Dixisti etiam, si bene memini, nisi praemissis summonitionibus scaccarium non teneri. Cum ergo summoni tiones ad utrumque terminum fiant, rogo te, si placet, aperias, si in utrisque summonitionibus lex una servetur, vel, si in verbo rum tenore dissonantia est, quae sit, et quare sic. II. Quae sit differentia summonitionum utriusque termini. M. Magnum tuae provectionis est argumentum quod super hiis jam nosti dubitare. Porro certo certius est, quod bis scac carium in anno convocatur et tenetur ; praeeedentibus tamen, ut praedictum est, summonitionibus. Terminorum utriusque sessionis satis bene meministi. Sed attende, quod in termino Paschae a vicecomitibus non compoti sed quidam visus com- iv.] Dialogus de Scaccario. IT. 213 potorum fiunt ; unde pene nihil eorum quae illic tunc geruntur scripturae commendatur ; sed totum reservatur alii termino ; et tunc diligenter in magno annali rotulo singula per ordinem annotantur : tamen quaedam memoranda quae frequenter inci- dunt a clerico thesaurarii seorsum conscribuntur ; ut soluto scaccario illius termini de hiis discernant majores ; quae quidem non facile propter numerosam sui multitudinem, nisi scripto commend arentur, occurrerent. Insuper quid vicecomes in the sauro solverit de firma ; ac deinde si satisfacit, in eadem linea scribitur, 'et quietus est:' si non, debitum ejus in inferiori linea distincte ponitur, ut sciatur, quantum de summa illius termini desit ; et statim satisfaciat ad arbitrium praesidentium. Qui libet enim vicecomes medietatem firmae illius quae de suo comitatu per annum exsurgit, in termino illo soluturus est. Noveris autem, quod in hiis summonitionibus tenor verborum non mutatur nisi quod ad terminum pertinet vel locum ; si scilicet decreverint majores alias tenendum scaccarium Paschae, et alias scaccarium Sancti Michaelis ; sed eadem virtute verbo rum in utrisque summonitionibus servata, dissimilis est debi- torum exceptorum annotatio. In summonitione namque contra terminum Paschae facta, quod tunc annus ille dicitur initiari, simpliciter dicetur de illo, ' habeas x. libras ;' et de hae summoni tione non nisi solvendo tunc vel satisfacie'ndo de x. libris absolvetur. At cum facienda est summonitio de termino Sancti Michaelis in quo clauditur et terminator idem annus, et fit annalis rotulus, addetur praedictis x. Ii. aliae x. Ii., vel plura, sicut praesidentibus visum fuerit, et dicetur, ' de illo habeas xx. Ii.' qui tamen termino Paschae de hae ipsa summa x. solverat, sed solvens x. Ii. in denariis nunc, et proferens taleam de x. jamdudum solutis, absolvi merebitur a summonitione : dictum est enim in summonitione, ' haec omnia habeas in denariis et brevibus et taleis.' Noveris praeterea, quod facta summonitione, si dum corrigitur inventus fuerit error, non debet subducta linea cancellari, sed nee abradi, quia patens scriptura est : immo potius, in quo erratum fuerit, debet penitus oblitterari, ut quod scriptum fuerat nulli pateat ; cujus rei causa, si tecum super hiis actitaveris, facile tibi valet occurrere. D. Cum, sicut commemoras, patens sit illud scriptum, et sic vicecomiti destinetur, et per longa tempora penes ipsum suosque resideat, soli fidei ejus summonitionis indemnitas com mittitur. Posset enim, quod vellet impune delere, mutare, vel minuere, cum non exstet aliquod penes barones ejus re- scriptum. M. Posset fortasse, si vellet; sed foret hoc insani capitis 214 Henry II. [part argumentum, si tantis se periculis sponte opponeret; prae- sertim cum non auferre sic regis debita posset, sed vix differre. Omnia namque debita de quibus summonitiones fiunt, alias dili genter annotata servantur ; unde non posset quis a debito suo, etiam procurante vicecomite, hae arte liberari. Verum ad majorem hujus rei cautelam vidimus a Pictavensi archidiacono nunc Wintoniensi episcopo omnium summonitionum rescripta fieri, nee aliquatenus originales emitti, nisi factis et diligenter correctis earum rescriptis. Cum autem, sedente vicecomite ad compotum, legeretur summonitio a clerico cancellarii, inspiciens clericus archidiaconi rescriptum, observabat eum ne exorbitaret. Procedente vero tempore, cum numerus debitorum cresceret in immensum, adeo ut uni summonitioni unius membranae longi- tudo non sufficeret, cessum est multitudini et laborioso operi, et sola originali summonitione, sicut antiquitus, contenti sunt. Sic habes, ut credo, quantum brevitas permisit, qualiter et ad quid summonitiones fiant. Nunc ex quibus fieri debeant libet intueri; licet ex praemissis hoc ipsum magna pro parte jam constet. Ex quibus Summonitiones fiant. Illustris Anglorum rex Henricus hoc nomine participantium regum secundus dictus est, sed nulli modernorum fuisse creditor in rebus componendis animi virtute secundus : ab ipso enim suae dominationis exordio totum in hoc direxit animum, ut paci rebellantes et dyscolos multiplici subversione contereret, et pacis ac fidei bonum in cordibus hominum modis omnibus consig- naret. Hujus igitur insignia cum jam in omnes gentes cele- berrima fama vulgaverit, adeo ut his exponendis insistere super- vacuum videatur : unum tamen est, quod cum silentio praeterire non valeo, ex quo solo singularis ejus probitas et pietas inaudita firmatur. Non tamen hoc hominis fuit, immo Dei miserentis, Quod sibi, quod toti cum paucis restitit orbi. D. Qualiter sibi resistere dici possit opus insigne, nisi planum feceris, non video. M. Licet haec ad opus coeptum vel propositum non adper- tineant, memor tamen regis illius magnanimi, cum pace meae mentis hiis supersedere non valui Videas ergo quam miracu- lose vir ille sibi restitit, in suos filios quidem suae carnis, immo et animae suae spem post Deum unicam et gloriam singularem ; dum parvuli essent, et ratione aetatis cerei supra modum et in omnem animi motum proni, vulpeculae pertinaces consiliis pravis demolitae sunt, et tandem in patrem tanquam in hostem iv.] Dialogus de Scaccario. II. 215 sua viscera converterunt ; 'facti sunt etiam inimici homines domestici ejus, et qui custodiebant latus ejus, consilium inierunt adversus eum ; dicentes' filii s et hostibus ' persequimini et com- prehendite eum, quia non est qui eripiat ;' diceres in hiis verbum completum prophetae ; ' filios enutrivi et ecce ipsi spreverunt me.' Cum igitur uxor in virum, filii in patrem suum, domestici sine causa desaevirent in dominum ; nonne satis optime sibi rebellan- tem virum diceres 1 Verum contra numerosam hostium multi - tudinem solius Divinae gratiae magnitudo subvenit, et quasi pugnante pro se Domino, sic in brevi pene rebelles omnes ob tinuit, ut longe fortius quam prius, ex eo quo infirmari debuit, confirmaretur in regno. Norunt enim per hoc potissimum, qui conspiraverant adversus eum in omni virtute sua, clavam a manu Herculis nisi vix extor- queri non posse. Comprehensis insuper hostibus tam enormis sceleris incentoribus. inaudita pepercit misericordia ; ut eorum pauci rerum suarum, nulli vero status sui vel corporum dis- pendia sustinerent. Si legeres ultionem quam exercuit David in subversores Absalonis filii sui, diceres hunc illo longe miti- orem exstitisse : cum tamen de illo scriptum sit ; ' inveni virum secundum cor Meum.' Licet autem rex insignis pluribus abun- daret exemplis, et posset in eos vel vilissimam exercere vin- dictam; maluit tamen expugnatis parcere quam eos punire, ut ejus regnum crescere videant vel inviti. Vivat igitur in longo tempore rex»ille gloriosus et felix, et pro inpensa gratia gratiam mereatur ab alto. Vivat et proles ejus ingenua, patri suo subjecta nee ei dissimilis : et quia nati sunt populis impe- rare, paterno simul et proprio discant exemplo, quam gloriosum sit ' parcere subjectis et debellare rebelles.' Nos autem suscepta negotia prosequamur. Quod si de hiis et aliis strenuis ejus actibus libet plenius instrui, libellum cujus supra meminimus, si placet, inspicito. Igitur post naufragum regni statum pace reformata, studuit iterum rex avita tempora renovare ; et eligens discretos viros secuit regnum in sex partes, ut eas electi judices quos errantes vocamus perlustrarent, et jura destituta resti- tuerent. Facientes ergo sui copiam in singulis comitatibus, et hiis qui se laesos putabant justitiae plenitudinem exhibentes, pauperum laboribus et sumptibus pepercerunt. Contigit autem in hiis excessus varios plerumquc.variis modis pro negotiorum qualitate puniri, ut quidam corporalem, quidam pecuniariam poenam luant. Porro pecuniariae delinquentium poenae in rotulis errantium diligenter annotantur ; et consedente scaccario coram omnibus thesauro traduntur. Caveant autem judices, ut correctos et per ordinem dispositos rotulos thesaurario liberent ; 216 Henry II. [part non enim fas erit ipsis etiam judicibus, facta traditione, iota unum mutare etiam in quod omnes judices consenserint. D. In hoc mirabile est, quod cum scriptorum suorum auctores sint, et non nisi de ipsorum industria vel labore proveniat, etiam in unum aliquid consentientes scriptum proprium mutare non possunt. M. Cum indulta sint correctionis tempora, et legem noverint constitutam, sibi imputent ; oblatorum enim summa vel ab ipsis debitoribus, si in hanc condemnati sunt, vel ab ipsis judicibus requiretor. Ut si in rotulo condemnatum aliquem in solu- tione xx. descripserint, et, tradita jam cautione thesaurario, recordati fuerint quod non teneatur ille nisi in x. ; ipsi judices de residuo satisfacient ; quia scriptum suum cum deliberatione factum et correctum post traditionem revocare non possunt. Susceptorum vero rotulorum debita thesaurarius in magno annali rotulo diligenter et distincte per singulos comitatus annotari facit, simul cum causis : praenotatis, ut jam dictum est, nomini- bus judicum ; ut per hoc exactorum fiat discretio. Ex his igitur summonitiones fiant sic ; ' de placitis illorum N. de illo illud ;' secundum quod praesidentes prius debita taxaverint. Habes ex praedictis, ut credimus, quantum necesse est, ex quibus et qualiter et ad quid summonitiones fiant : nunc ad agenda vice comitis transeamus. Decet autem te dicendis sollicitam adhibere diligentiam, quia in hiis excellentior scaccarii scientia consistit, sicut dictum est ab initio. * III. De agendis Vicecomitum multipliciter. Omnes igitur vicecomites et ballivi, ad quos summonitiones diriguntur, eadem necessitate legis constringuntur ; hoc est, auctoritate regii mandati ; ut scilicet die nominato designatoque loco conveniant, et de debitis satisfaciant ; quod ut manifestius fiat ipsius summonitionis tenorem diligentius intuere ; ait enim : ' Vide sicut teipsum et omnia tua diligis, ut sis ad scaccarium ibi tunc ; et habeas tecum quicquid debes de veteri firma et nova, et haec debita subscripta.' Attende igitur, quia duo dicuntur, quae duobus sequentibus coaptantur : hoc enim, ' vide sicut teip sum diligis,' refertur ad ' sis ibi tunc ;' illud vero, ' et sicut omnia tua diligis,' referri videtur ad. hoc, ' et habeas tecum haec debita subscripta :' ac si aperte dicatur ; ' absentia tua, to quicunque suscipis summonitionem, nisi necessariis et lege definitis causis possit excusari, in capitis tui periculum redundabit ; videris enim sic regium sprevisse mandatum, et in contemptum reoiae majestatis irreverenter egisse, si citatus super regis quibus iv.] Dialogus de Scaccario. II. 217 addictos es negotiis nee veneris, nee excusatorem miseris. Verum si per te steterit, quo minus debita subscripta solvantur, tunc de firma quam soluturus es, aliena debita de quibus sum- monitus es capientur ; firma vero de catallis et fundorum tuorum redditibus perficietur ; te interim, si barones decreverint, in loco tuto sub libera custodia collocato.' Cum ergo praemissa fuerit a vicecomite suscepta summonitio, ipsa die nominata veniat et ostendat se praesidenti, si adesse eum contigerit, vel thesaurario, si praesidens ille praesens non fuerit. Deinde salutatis majoribus, ipsa die sibi vacet, et in crastino et deinceps die qualibet ad scaccarium rediturus. Quod si forte nee venerit nee justam praemiserit excusationem, prima die regi condem- nabitur in c. solidis argenti de quolibet comitatu ; sequenti vero in x. libris argenti ; similiter in tertia, sicut ab his accepimus, qui nos praecesserunt, in beneplacito regis erunt quaecunque mobilia possidet; quarto vero quia jam ex hoc contemptus regiae majestatis convincitur, non solum in rebus suis, sed in propria persona soli regiae misericordiae subjacebit. Sunt tamen qui credant ad omnem summam solam poenam pecuni ariam sufficere ; ut scilicet prima die in c. solidis ; secunda similiter in c. solidis ; et ita deinceps per singulos dies in singulis centenis puniantur absentes. His ego non dissentio ; si tamen is cui delinquitur in hoc ipsum consenserit; hunc autem poenae modum velle regem admittere satis probabile est, cum ejus gratia singularis ad poenam pigra sit, et haec ad praemia velox. D. Imprudentis pariter et impudentis est auditoris currentem calamum ante provisum dicendorum finem praeoccupare ; ideo- que sustinui volvens in animo quod ex parte me turbat : dixisti enim, si per vicecomitem steterit quo minus debita subscripta solvantur, tunc de firma quam soluturus est capientur. Si ergo vicecomes per brevia regis vel in operationes vel alias universa distribuerit, quae hic fuerat soluturus ; quid fiet ? M. Cum ex regis mandato vel in camera curiae, vel in opera- tionibus, vel in quibuslibet aliis, firmam comitatus expenderit, si in debitis solvendis minus egisse deprehenditur, per fidem suam ubi majores decreverint detinebitur, donee de hiis satis- faciat sicut de firma satisfacturus fuerat. D. Cum citatum vicecomitem et non venientem vel excu- santem, turn rerum mobilium turn immobilium turn et proprii corporis gravis jactura sequatur, nisi suam non voluntariam sed necessariam absentiam excusaverit ; rogo te, si placet, ut quas citatus praetendere possit absentiae suae sufficientes causas aperire non differas. 2i 8 Henry II. [part IV. Quibus de causis absentia Vicecomitum servatur indemnis. M. Plures sunt excusationum modi, quibus vicecomitis ab sentia servatur indemnis, sic tamen ut, occasione vel excusatione postposita, die nominata per legitimos viros pecuniam regis ante collectam praemittat ; qui porrigentes praesidenti litteras excu- sationis, et absentiae domini sui causas necessarias allegantes, etiam sacramento corporaliter praestito, si praesidenti placuerit, easdem confirment. Quod si vicecomes, vel alius serviens cita- tus, infirmitate detentus adesse non poterit ; addat in litteris excusationis, quae ad scaccarium diriguntur : ' et, quia venire non possum, mitto vobis hos servientes meos N. et N., ut loco meo sint, et quod ad me pertinet faciant, ratum habiturus quod ipsi fecerint.' Provideat autem qui excusat, ut alter vel uterque missoruni miles sit, vel laicus alius ratione sanguinis vel aliter sibi con- junctus, hoc est cujus fidei vel discretioni se et sua committere non diffidat : solos enim clericos ad hoc suscipi non oportet ; quia, si secus egerint, non decet eos pro pecunia vel ratiociniis comprehendi. Si vero citatum vicecomitem abesse contigerit, non infirmitate quidem sed qualibet alia causa praepeditum, sic forsitan a poena constituta poterit liberari : verum ad explen- dum compotum suum nullus pro eo suscipietur, nisi primo- genitus filius; nee generalis ejus procurator, etiamsi breve suum direxerit se ratum habiturum quod ille vel ille pro se fecerit ; solius vero mandati regii vel etiam praesidentis auctoritate, si rex absens fuerit, ad compotum suum explendum a]ium poterit substituere : si tamen aliud a domino rege negotium sibi gerat assignatum, ipse ad scaccarium in propria persona praesentem nominet, qui, juxta quod supra dictum est, possit et debeat vice comitis absentis negotia procurare. Illud autem breve regis vel praesidentis, vel vicecomitis excusantis, in forulo marescalli, cujus supra meminimus, in testimonium hujus rei reservabitur. Quod si vicecomes alias regi necessarius ab ipso vocatus fuerit extra regnum, vel accepta licentia pro familiaribus negotiis exire disposuerit, prius praesidentem adeat, et viva voce vices suas ad scaccarium deleget cui voluerit viro legitimo ; quo facto, cum absens fuerit, nee breve mittere, nee absentiam suam excusare cogetur. Excusante vero se vicecomite causa infirmitatis, cum ventum fuerit ad scribendum ejus compotum in annali rotulo, dicetur, ' Willelmus vicecomes de Lundoniis, Robertus filius, ejus pro eo, reddit compotum de firma de Lundoniis.' At si per regis mandatum alius sibi substituitur, vel ipse viva voce, sicut praedictum est, aliquem pro se designaverit praesidenti, iv-] Dialogus de Scaccario. II. 219 sic per omnia dicendum est ac si ipse in propria persona ad compotum resideret. _ B. Nunquid infirmitas sola sufficiens est excusatio, per quam citatus absens servetur indemnis? M. Absit : sunt enim plures ad scaccarium ; sed haec tam in litibus quam in aliis negotiis ecclesiasticis et forensibus est usitatior. Porro decet te memorem esse praedictorum, ut in- telligas nullam excusationem hoc efficere, ut regis pecunia de comitatu collecta penes eum detineatur impune, vel ad scac carium die nominata non mittatur. Praemissa ergo pecunia, poterit excusari per infirmitatem, sicut dictum est. Item si filius ejus primogenitus, quem declaravit haeredem post se futurum, morti proximus adjudicetur, excusabitur. Item si uxor ejus dolore partus periclitari coeperit, vel quavis alia de causa morti proxima decubuerit, quia portio suae carnis est, excusari poterit. Item si dominus ejus, qui vulgo ligius dicitur, hoc est, cui soli ratione dominii sic tenetur ut contra ipsum nihil alii debeat, rege duntaxat excepto, vocaverit ipsum, ut adsit sibi tracto in jus de toto feudo suo vel ejus maxima parte, vel super alia causa quae in status vel corporis sui detrimentum redundare videatur, excusari poterit ; sic tamen si dominus ille nee amplius excusare nee aliter litem declinare valuerit. Quod si idem dominus alium super hujusmodi sollicitaverit, et liberum sit ei absque enormi damno diem prorogare, si vocaverit domini regis vicecomitem hominem quidem suum, venire non tenebitur ; quia nee sic ad scaccarium posset excusari. Item si idem dominus infirmitatis pondere pressus, testamentum coram suis condere voluerit, et ad hoc cum aliis fidelibus suis ipsum evo- caverit, excusabitur. Item si dominus ejus, vel uxor, vel filius debita carnis solverit, et hic debita funeris obsequia procuraverit, excusari merebitur. Sunt et aliae plures excusationes absentiae vicecomitis, necessariae quidem et legibus determinatae, quas non abdicamus vel excludimus, immo, cum sufficientes visae fuerint a majoribus, libenter suscepimus ; sed has quae menti meae se ad praesens obtulerunt, quasi frequentiores, exemplicausa subjecimus. B. Videor ex praedictis perpendere, quod miles, vel quilibet alius discretus possit a rege vicecomes vel alius ballivus creari, etiamsi nil ab ipso possideat, sed solum ab aliis. M. Debetur haec praerogativa dignitatis publicae potestati, ut cujuscunque sit, cuicunque vir aliquis in regno militet vel ministret, si regi necessarius visus fuerit, libere possit assumi, et regiis obsequiis deputari. D. Ex hoc etiam cerno verum esse quod dicitur, ' An nescis longas regibus esse manus ? ' 22o Henry II. [part Sed jam nunc, si placet, ad agenda vicecomitis manum mittere non differas; ad haec enim, te monente, totam attentionis indus- triam jam collegi ; sciens ex his excellentem scaccarii scientiam, sicut praedictum est, debere requiri. M. Gratulor te memorem praemissorum ; unde fateor lan- guenti pene calamo te stimulos addidisse. Noveris autem quod vicecomes, nisi facto prius examine debitisque de quibus sum- monitus est solutis, residere non debet ad compotum : cum au tem accesserit et jam resederit, alii vicecomites excludantur ; et resideat solus cum suis, ad interrogata responsurus. Provideat autem ut, ipsa die vel praecedente, debitoribus sui comitatus innotuerit qua die sit ad compotum sessurus ; vel etiam circa domum scaccarii, vel vicum, vel villain, voce praeconia ipsis de- nunciet se tunc vel tunc sessurum. Tunc sedentibus et audien- tibus omnibus, thesaurarius, qui sicut dictum est, ratione officii sui sibi videtur adversari, quaerat, si paratus est reddere com potum ; quo respondente ' praesto sum,' inferat thesaurarius, ' die igitur imprimis si eleemosynae, si decimae, si liberationes constitutae, si terrae datae sic se habent hoc anno sicut in prae- terito.' Quod si similiter se habere responderet ; tunc scriptor thesaurarii praeteritum annalem rotulum diligenter in hiis constitutis scribendis sequatur, contuente simul thesaurario, ne forte manus scriptoris aberret. Et quia satis in titulo de officio scriptoris thesaurarii de ordine scripturae dixisse me memini hiis ad praesens supersedeo. D. Die ergo, si placet, de hiis quae jamdudum usque ad agenda vicecomitum distulisti, quid scilicet sit, quasdam terras a rege dari blancas, quasdam numero ; hoc enim me sollicitavit ab initio. M. Satis, ut credo, tibi constat ex praedictis, quid sit quas dam firmas solvi blancas quasdam numero. Firma quidem blanca solvitur, cum ipsa facto examine dealbatur. V. Quid sit quosdam fundos dari blancos, quosdam numero. Quis insuper fuerit hujus institutionis auctor, et quae insti- tuendi ratio, satis innotuit. Porro firmam numero solvi diximus, cum tantum numerando non examinando de ipsa satisfit. Cum ergo rex fundum aliquem alicui contulerit simul cum hundredo vel placitis quae ex hoc proveniunt, dicunt fundum ilium illi blancum collatam : a"c cum retento sibi hundredo per quod firma dealbari dicitur, simpliciter fundum dederit, non determiuans cum hundredo vel blancum, numero datus dicitur. Oportet autem ut de fundo collato breve regis, vel cartam ejus, in termino Sancti Michaelis cui collatus est ad scaccarium deferat ut viceco- iv.] Dialogus de Scaccario. II. 221 miti computetur; alioquin in magno annali rotulo non scribetur, nee vicecomiti computabitur ; scribetur autem sic : post elemo- sinas et decimas et liberationes utriusque generis constitutas, in capite lineae, ' in terris datis illi N. xx. 1. bl. ibi, et illi N. xx. 1. numero ibi.' Adverte etiam quod, si forte inter terras datas inveneris, ' illi vel illi x. 1. bl.' vel ' numero ibi de praestito regis ;' cum is qui commodati vel praestiti beneficio gavisus est fati debita solverit, nisi per gratiam regis, non uxori, non liberis, non alicui nomine ejus, propter praestitum reclamandi locus relmquitur ; similiter si dictum fuerit, ' illi x. quamdiu regi placuerit.' VI. Quae sint constituta Vicecomiti computanda, eleemosynae scilicet et decimae, liberationes utriusque generis, et terrae datae. D. Quid est, quod dixisti liberationes-utriusque generis ? M . Liberationum quaedam sunt indigentium ; cum ex solo caritatis intuitu ad victum et vestitum alicui a rege denarius diurnus vel duo vel plures constituuntur, Quaedam vero sunt servientium, ut has pro stipendiis suscipiant ; quales sunt cus todes domorum, aeditui regii, tibicines, luporum comprehen- sores, et hujusmodi. Heae sunt igitur diversi generis libe rationes quae diversis ex causis solvuntur, inter constituta tamen computantur. Et nota quod licet liberum sit regi quibus- libet indigentibus has liberationes conferre ; ex antiqua tamen institutione solent his assignari, qui in curia ministrantes, cum redditus non habeant, in corporum suorum invaletudinem deci- dunt, et laboribus inutiles fiunt. His omnibus per ordinem annotatis, quaerit thesaurarius a vicecomite, si quid expenderit de firma comitatus per brevia regis praeter constituta ; tunc seriatim missa sibi regis brevia tradit clerico cancellarii, qui lecta in publicum eadem liberat thesaurario, ut ipse secundum formam in brevibus conceptam in scripturam rotuli sui oppor- tuna verba ministret : ipse namque sicut dictum est praescribit, et alii conscribentes ab eodem accipiunt. Hoc facto, ostendit vicecomes si quid expenderit, non per brevia, sed per constitutam scaccarii legem, sibi computandum ; qualia sunt liberationes probatorum regis, et item ea quae mittuntur in justitiis et ju diciis explendis. VII. Quae sint per solam consuetudinem scaccarii computanda, hoc est, sine brevi. Adverte autem, justitias hic usualiter nuncupari prolati in aliquos viros juris executiones : judicia vero, leges candentis 222 Henry II. [part ferri vel aquae. Liberationes igitur probatorum hae ratione. fiunt. Propter innumeras regni hujus divitias, et item propter innatam indigenis crapulam, quam semper comes libido sequitur, contingit in ipso frequenter furta fieri manifesta vel occulta, nee non et homicidia et diversorum generum scelera, addentibus stimulos moechis, ut nihil non audeant vel non attentent qui suis se consiliis subjecerunt. Cum autem a regiis ministris regni pacem excubantibus, reus horum famosus aliquis compre- henditur, propter numerosam seeleratorum multitudinem, ut vel sic perversis terra purgetur, consentiunt et in hoc interdum judices, quod si quis hujusmodi de se crimen confitens, sceleris ejusdem consortes provocare voluerit, et objectum alii vel aliis crimen commisso duello probare valuerit, mortem quam meruit effugiat, et cum impunitate sui corporis, exiens tamen totius regni fines, demereatur et abjuret ingressum. Quidam autem conventione cum judicibus prius facta, licet objecta probaverint, non tamen immunes abscedunt, sed effugientes suspendium vel aliud turpe genus mortis quam de se confessi meruerint, muti- latione tamen membrorum puniti, miserabile spectaculum fiunt in populo, et temerarios ausus consimilium terribilibus com- pescunt exemplis. Quia igitur objecto et probato ejusdem criminis reatu vitam sibi salvare potest, et item quia ad regis utilitatem proculdubio sit quicquid ad regni pacem videtur accedere, regis probator dicitur. A die vero qua ad probationem suscipitur, usque ad expletum promissum, vel usque quo defe cerit, ad victualia de fisco percipit quaque die denarium unum, qui vicecomiti per solam consuetudinem scaccarii computatur. Quod si probator ille jussus fuerit ad alia loca transferri, ut convenientibus illic judicibus opportunius promissum expleat, vel forte deficiens scelerum suorum poenam condignam excipiat, solum id quod in vehiculis illuc conducendis et victualibus illi ministrandis invenit, vicecomiti computabitur per consuetudi nem ; cetera vero non nisi per breve regis. Sunt praeterea in quibusdam comitatibus plures, qui ratione fundorum suorum in condemnatos ultrices manus mittunt; ut alios suspendio, alios membrorum detruncatione, vel aliis modis juxta quantitatem perpetrati sceleris puniant. Sunt et quidam comitatus, in quibus sic coudemnandi, non nisi numerata de fisco pecunia, puniuntur. Quicquid igitur ad haec judicia vel justitias effectui mancipandas detestabilis avaritiae hominibus, qui haec pro san guinis effusione suscipiunt, a vicecomite numerator, per consue tudinem scaccarii sibi computatur ; hoc est, non per breve regis. Est et aliud quod per consuetudinem solum vicecomiti debeat computari : cum regis thesaurus de loco in locum majorum con- iv.] Dialogus de Scaccario. II. 223 sideratione deferendus, vehiculis et hujusmodi minoribus indi- guerit : praecipiente thesaurario vel camerariis, vel servientibus eorum ad haec missis, vicecomes de firma sua quod oportuerit invenit, et hoc ipsum vicecomiti sine brevi computatur ; per- hibente tamen super hoc testimonium coram majoribus ipso thesaurario vel quolibet praedictorum qui haec fieri mandaverit; et tunc dicetur in rotulo, ' in hiis vel illis necessariis thesauri, hoc vel illud, per hunc vel ilium.' Item si piscis regius, rumbus vel cetus vel alius hujusmodi, comprehenditur, quod in his sali- endis et aliis necessariis ministrandis a vicecomite mittitur, sine brevi computatur. Item quod in excolendis dominicis vineis regis, et hiis vindemiandis, vel vasis et aliis necessariis minis trandis expenditur, sine brevi per fidem vicecomitis computatur ; de qua fide, si semel aut saepius, qualiter fiat, infra dicetur. Haec sunt igitur quae ad praesens nobis occurrunt, vicecomiti per solam consuetudinem computanda. Nunc de ceteris quae ad compotum de corpore comitatus pertinent prosequamur. VIII. Quo ordine computanda sunt Vicecomiti quae in operibus missa sunt per breve regis numero non determinans. Fit interdum ut praecipiat rex vicecomiti per breve suum, quod in castris firmandis vel in aedificiis et hujusmodi in- struendis de firma sua necessaria ministret, per visum duorum vel trium virorum quorum nomina in ipso brevi exprimuntur ; et addat in fine verbum breve sed computantibus necessarium ; 'et computabitur tibi ad scaccarium.' Cum igitur ventum fuerit ad compotum vicecomitis, veniunt simul qui electi sunt custodes operum, et fide in publica ab ipsis praestita, quod secundum conscientiam suam ad regis utilitatem in ipso opere nominata summa provenerit, fiat inde breve regis ad scaccarium sub testimonio praesidentis et alterius quem praeceperit, in quo summa ilia de qua testati sunt, et item nomina custodum ex primantur ; et tunc demum vicecomiti computabitur. Quod si per haec missa consummatom regis opus fuerit, primum illud breve de necessariis ministrandis quod vicecomiti directum est, et hoc ultimum quod ad scaccarium fit, in forulo marescalli de compotis factis recluduntur. Si quid autem restat de ipso opere faciendum, vicecomes quod sibi directum est breve usque ad idem opus completum penes se reservabit ; ut hinc sit ei aucto ritas operi perficiendo necessaria ministrare ; reliquum vero in forulo de.quo dictum est recludetur. Cum enim scribatur in annali : ' in operatione ilia centum libras ;' oportet consequenter apponi ' per breve regis, et per visum horum N. ;' quod si non exstaret breve regis, numerum ipsum et nomina custodum con- 224 Henry II. [part tinens, falsa videri posset scriptura rotuli dicentis ' per breve regis.' D. In hoc verbo sic mihi satisfactum est, ut hiis ad quae requirenda jam ora laxaveram, sponte supersedeam. Cum enim vicecomiti delatum sit breve regis de necessariis ad hoc vel illud opus inveniendis, et sit adjectum ; ' et computabitur tibi ad scaccarium ;' vel hoc, 'inveni de firma tua/ quod ejusdem pene est auctoritatis, superfluum videbatur, ut super alio brevi solli- citus esset ; nee enim intelligebam, quod in ipso brevi numerus esset exprimendus, ut sic eodem verborum tenore authentico respondeat annali. IX. Quod non absolvitur quis a debito per breve Regis numerum non exprimens, etiamsi causam determinet. M. Intellige similiter quod in scaccarii negotiis secus est quam in aliis : dicitur enim in plerisque, quod expressa nocent, non expressa non nocent : verum hic expressa juvant et non expressa fatigant : verbi gratia ; si tenetur quis regi in centum libris, et breve ejus deferat ad scaccarium, ut quietus sit de de bito quod ei debet, addat etiam ' toto,' et causam simul exprimat sed non numerum; non propter hoc absolvetur, sed magis per hoc dilationem usque ad aliam summonitionem promerebitur. Oporteret enim scribi in rotulo, ' in perdonis per breve regis illi N. centum libras ;' sed quia non videtur omnino dimissum quod nondum est in brevi expressum, cogetur is multo labore quaerere per quod mereatur absolvi : ergo in hiis non expressa fatigant. D. Salva sit reverentia praesidentis et assidentium, hic non videtur per omnia regis mandato satisfactum ; nee enim quietus est quem quietum esse mandavit, addens etiam causam pro qua sibi tenebatur. M. Immo salva sit in hiis scrupulosae mentis tuae subtilitas. Nosse quidem debueras, quod ei qui lege plurimum indiget, ejus ignorantia non subvenit. Is ergo qui regi tenetur, qualiter ab hoc absolvi plene possit, hoc est, secundum legem de hiis con- stitutam, diligenter inquirat ; quod si non fecerit, non praesi denti sed sibi imputet ; nee enim licet praesidenti ab eo quod detulit in brevi iota mutare : cum ergo per hoc quietus non sit, festinet quod expedit impetrare. D. Cerno quod haec maxime propter hoc observantur, ut scripturae rotuli non obloquantur. Sed jam nunc prosequere de ceteris. M. Cum igitur omnia fuerint annotata, quae vel constituta sunt, vel per brevia regis, vel per consuetudinem scaccarii com putanda, sic compotus velut infectus relmquitur, et ad alia iv.] Dialogus de Scaccario. II. 225 convertuntur; nee enim 'et quietus est' vel ' et debet' in annali scribetur, per quae scilicet compotus consummatus dicitur, donee de omnibus quae in summonitione continentur satis- fecerit ; cujus rei causa satis ex consequentibus liquere poterit. Post compotum de corpore comitatus, hoc est, de principali firma, qui sicut praedictum est usque in finem infectus relinquitur, post modicum interstitium ponitur compotus de veteri firma comitatus, hoc est quae casu aliquo de anno praeterito re- manserat ; ita tamen, si vicecomes qui tunc ministravit mutatus fuerit ; quod si idem perseverat etiam hoc anno, de veteri firma ante inchoatum compotum de nova satisfaciet ; et diligenter et distincte scribetur de veteri in principio, et consequenter de nova. Ad haec noveris mutatum vicecomitem de firma veteri summonendum, sicut quemlibet aliorum debitorum ; non de parte ejus sed de universo ; quia firma est cujus solutio dif- ferri non debet ; sed debitum firmae veteris, quo tenetur is qui adhuc ministrat, suffieit sub hoc praetextu verborum sum- monuisse, ' quicquid debes de veteri firma et nova.' De quo satis supra dictum est in titulo de summonitionibus. X. De excidentibus et occupatis, quae usitatius dicimus de purpresturis et escaetis. Post haec autem, facto intervallo quasi sex linearum, sequitur compotus de excidentibus et occupatis, quae nos usitatius dicimus 'de purpresturis et escaetis.' In medio quidem lineae fit prae- notatio litteris capitalibus, 'de purpresturis et escaetis ;' in capite vero inferioris sic scribitur ; ' idem vicecomes reddit compotum de firma purpresturarum et escaetarum, scilicet de x. 1. de hoc et de xx. 1. de illo,' et ita deinceps, sicut ex rotulo perlustrantium judicum ante conceptum est in annali, ' summa c. 1.' Dehinc in fine ejusdem lineae ubi summa est, scribitur, ' in thesauro xx. 1. in tot taleis, et debet quater xx. 1. ;' vel, ' in thesauro liberavit, et quietus est.' Horum autem scribendorum ordinem magis oculata fide quam verborum quantalibet argumentosa descrip- tione cognosces. D. Quae sint haec excidentia, vel occupata, et qua ratione fisco proveniunt, nisi plenius aperueris, non video. M. Fit interdum per negligentiam vicecomitis vel ejus ministro runi, vel etiam per continuatam in longa tempora bellicam tem- pestatem, ut habitantes prope fundos qui coronae annominantur, aliquam eorum portionem sibi usurpent et suis possessionibus ascribant. Cum autem perlustrantes judices per sacramentum legitimorum virorum haec deprehenderint, seorsum a firma comitatus appretiantur et vicecomitibus traduntur ut de eisdem Q 226 Henry II. [part seorsum respondeant ; et haec dicimus purpresturas vel occu- pata ; quae quidem cum deprehenduntur, a possessoribus sicut praedictum est tolluntur et abhinc fisco cedunt. Verum si is a quo tollitur occupatum auctor est facti, simul etiam nisi rex ei pepercerit, pecuniariter gravissime punietur ; quod si non auctor sed haeres auctoris fuerit, ad poenam sufficit fundi ejusdem sola revocatio. Ex quo sane, sicut ex aliis pluribus, regis miseri cordia comprobatur ; dum patris tam enormis excessus non punitur in filio, qui usque ad factam inquisitionem publicae potestatis jactura ditabatur.l Porro escaetae vulgo dicuntur quae decedentibus his qui de rege tenent in capite, cum non exstet ratione sanguinis haeres, ad fiscum relabuntur. De his autem simul cum purpresturis compoti fiunt sub una scripturae serie ; sic tamen ut singulorum nomina per ordinem exprimantur. At cum paterfamilias miles vel serviens, de rege tenens in capite, fati debita solverit, relictis tamen liberis, quorum primogenitus minor est annis, redditus quidem ejus ad fiscum redeunt ; sed hujusmodi non simpliciter escaeta dicitur, sed escaeta cum haerede ; unde nee haeres ab haereditate, nee ab ipso haereditas tollitur; sed simul cum haereditate sub regis custodia consti tutas tempore pupillaris aetatis de ipsa haereditate, per regis officiales, tam ipse quam ceteri liberi necessaria percipiunt. Cetera vero, quae de ipsa proveniunt, regiis usibus cedunt. De his autem seorsum compoti fiunt; quia non perpetuo, sed quodam temporali jure fisco debentur. Cum enim haeres, nunc minor, legitimae aetatis adeptus beneficia, s'bi suisque disponere noverit, quod jure sibi paterno debetur a regia munificentia suscipiet, quidam gratis, per solam. scilicet gratiam principis, quidam promissa summa aliqua ; de qua cum compotus fiet, dicetur in annali ; ' ille vel ille reddit compotum de centum libris de relevio terrae patris sui ; in thesauro hoc, et debet hoc :' de hoc autem ultra in annali compotus non fiet ; cum ad fiscum post hoc non redeat. Verum dum in manu regis est, de hoc sic scribetur in annali ; ' ille vicecomes reddit compotum de firma illius honoris,' ^si baronia est ; ' in thesauro hoc ; et in procuratione liberorum illius hoc, per breve regis ;' quod ibi ad scaccarium per consue tudinem fiet ; ' et debet hoc,' vel ' et quietus est.' Quod si minor est possessio haec, ut sit fundus unus vel duo vel tres, sic dicetur ; ' ille vicecomes' vel4lTe-~N.' cui forte rex ejusdem rei custodiam deputavit ' reddit compotum de firma terrae illius N. quae fuit illius N., quam rex habet in manu sua,' vel ' quae est in manu regis cum haerede ; in thesauro hoc ; et debet hoc ;' vel ' $t quietus est.' Attende praeterea, quod honor ille vel fundus dum in manu regis cum haerede fuerit, omnes eleemosynae et libera- iv.] Dialogus de Scaccario. II. 227 tiones indigentium, a prioribus dominis solo caritatis intuitu constitutae, his quibus debentur cum integritate solvuntur, et ad scaccarium custodi computantur : liberationes vero servi- entum, qui dominis suis ad explenda quaelibet obsequia neces- sarii visi sint, et ob hoc constituuntur, dum rex possidet, volun- tariam habent solutionem. Cum autem in manu haeredis devoluta fuerit haereditas, oportet eum patris inhaerere vesti- giis; ut scilicet quoad usque vixerint hii quibus haec a patre suo constituta sunt vita comite percipienda, illis satisfaciat, et post haec si voluerit, eorum utatur vel non utatur obsequiis. D. Dixisti, si bene memini, quod si quilibet de rege tenens in capite decedens minorem annis haeredem reliquerit ; tandem idem relictus post legitimae aetatis tempora, quidam gratis, quidam promissa pecunia, quod ' sibi debetur a rege suscipit. Quod autem sic solvitur, relevium dicis. Die ergo si cujuslibet fundi qui de rege est in capite, relevium sub consimili summa debeat exigi ; vel si sub dissimili, quare sic ? M. In propriam te videor armasse perniciem. Ex praedictis enim alia conjiciens armatis me vexas quaestionibus. Noveris autem quod releviorum quae regi debentur, secundum dissimiles possidentium status dissimilis summa consurgit : quidam enim de rege tenent in capite quae ad coronam pertinent, baronias scilicet majores seu minores ; si ergo pater possessor hujusmodi mortuus fuerit, relicto haerede, qui jam adultus sit, non secun dum constitutam de his summam regi satisfaciet, sed secundum quod a rege poterit obtinere. Quod si minor aetate fuerit haeres, in custodia constitutus legitimam aetatem praesto- labitur ; tunc autem, vel gratis sicut dictum est, vel secundum beneplacitum regis sicut adultus, haereditatem paternam nan- ciscetur : si vero decesserit quis tenens tunc de rege feodum militis, non quidem ratione coronae regiae, sed potius ratione baroniae cujuslibet quae quovis casu in manum regis delapsa est ; sicut est episcopatus vacante sede ; haeres jam defuncti si adultus est pro feodo militis c. solidos numerabit, pro duobus x. libras, et ita deinceps juxta numerum militum quos domino debuerat antequam ad fiscum devoluta fbret haereditas. Quod si minor annis haeres relictus fuerit, quae de haereditate ejus perveniunt ratione custodiae tempore pupillaris aetatis fisco provenient, sicut dictum est : relictus a patre jam adultus pro singulis feodis mili tum c. solidos solvet, vel etiam infra, hoc est 1. solidos si dimidium militis feodum possederit, et sic deinceps. Nee te lateat quod ejus quem in custodia per aliquot annos habueris et possessionis ejus fructum, cum ad aetatem legitimam pervenerit, relevium repetere non valebis. Q 2 228 Henry II. [part D. In hae parte pro pupillis lex judicat, quod piis mentibus bene sedet, decernit. M. Sic est ; sed de propositis prosequamur. Item est et tertium genus excidentium vel escaetarum, quod fisco provenit jure perpetuo. Cum aliquis de rege tenens in capite perpetrati sceleris sibi conscius, sive sit ei objectum, sive non, relictis tamen omnibus per fugam vitae consulit : vel si super eodem objecto convictus vel confessus, terra simul et vita judicatur indignus ; omnia quae sui juris fuerant mox infiscantur, et redditus omnes annuo, immo et perpetuo, jure ad scaccarium a vicecomite per- solvuntur, et quod ex mobilibus eorum venditis provenit, regi eedit. Similiter si cujuscunque conditionis vir vel cujuscunque domini servus aut liber, metu arctioris assisae quam rex propter sceleratos constituit, a sede sua fugerit, et per constitutes ac lege definitos terminos juri se non obtulerit vel excusaverit, vel etiam si acclamante in ipsum vicinia suspectus et postmodum compreheneus, per legem assisae constitutam reus sceleris con victus fuerit; omnia ejus mobilia fisco cedunt, immobilia vero dominis suis. Mobilium vero pretia per manum vicecomitis ad scaccarium deferuntur, et in annali sic annotantur ; ' idem vice comes reddit compotum de catallis fugitivorum vel mutilatorum per assisam de loco illo ; scilicet de hoe v., de illo x.,' et sic deinceps per singula carjita, expressis eorum nominibus et summis quae de catallis singulorum exsurgunt; fiet autem in fine summa omnium ; et circa finem ejusdem lineae in qua summa est, scribetur, 'in thesauro xl. 1. in tot vel tot taleis, et debet x. 1.,' vel ' et quietus est.' Haec sunt, frater, quorum supra meminimus, quae ad scaccarium a vicecomite deferenda sunt, etiamsi summonitio nulla praecesserit. Sic et thesaurus effossa tellure vel aliter inventus. Item cum quis laicum fundum habens, vel civis etiam, publicis inservit usuris ; si hic intestatus decesserit, vel etiam his quos defraudavit non satisfaciens, testa- mentum de prave acquisitis visus est condidisse, sed eadem non distribuit, immo penes se reservavit ; quia sic perquisitis incum- bens animum possidendi deseruisse non creditur, pecunia ejus et omnia mobilia mox infiscantur ; et non summonita per officiales ad scaccarium deferuntur; haeres autem jam defuncti fundo paterno et ejus immobilibus sibi vix relictis gaudeat. D. Ex praemissis, quae de foeneratoribus dicta sunt quaestio gravis animum pulsat, quam vellem, si placet, plenius expediri; dixisti enim, ' cum quis laicum fundum habens, vel etiam civis publicis inservit usuris etc. ;' ex quibus verbis personarum quaedam distinctio inter sic delinquentes fieri posse videtur ; et alia sit clericorum, alia laicorum conditio, cum pares sint in iv.] Dialogus de Scaccario. II. 329 delicto. Item ex eo quod additur, ' publicis inservit usuris,' credi potest esse quasdam non publicas, quibus si quis adhaeserit, an legi publicarum subjaceat prorsus ignoro. M. Frustra credidi brevibus et communibus tibi satisfacien dum ; cum ex hujusmodi quaestionem elicias cujus absolutio peritorum quosdam hucusque latuit. Verum quod dicis, 'ex verbis tuis, clericorum et laicorum sic delinquentium videtur esse dispar conditio, cum pares sint in delicto,' non approbo : sicut enim in gradibus sic et in culpis dissident ; juxta verbum illud ; ' quanto gradus altior, tanto casus gravior ;' in bonis etiam et meritoriis operibus, ut quibusdam visum est, dispares sunt : laici enim, qui voti necessitati minus tenentor, ampliorem gratiam promereri videntur ; sicut in perversis actibus, hii qui voto religionis inserviunt, gravius offendunt. Sed de his hactenus. Habes autem ex praecedentibus unde tuae quaestionis pars prima valeat absolvi. Ex eo enim quod clericus usuris inserviens dignitatis suae privilegium demeretur, parem laico sic delin quent! poenam sibi mereatur, ut ipso videlicet de medio sublato omnia ejus mobilia fisco debeantur. Ceterum sic a prudentibus accepimus. In sic delinquentem clericum vel laicum Christia- num regia potestas actionem non habet, dum vita comes fuerit : superest enim poenitentiae tempus ; sed magis ecclesiastico judicio reservatur, pro sui status qualitate condemnandus : cum autem fati munus expleverit, sua omnia, ecclesia non reclamante, regi cedunt : nisi, sicut dictum est, vita comite digne poenituerit, et testamento condito quae legare decreverit a se prorsus alienaverit. Restat itaque, ut quas publicas dicamus usuras et quas non publicas expediamus ; deinde si pari lege teneantur, qui in utrisque delinquunt. Publicas igitur et usitatas usuras dici mus, quando more Judaeorum in eadem specie ex conventione quis amplius percepturus est quam commodavit; sicut libram pro marca, vel pro libra argenti duos denarios in septimana de lucro praeter sortem : non publicas autem sed tarrlen damnabiles, cum quis fundum aliquem vel ecclesiam pro com modate suscipit, et manente sortis integritate, fructus ejus, donee sors ipsa soluta fuerit, sibi percipit. Hoc genus propter laborem et sump turn qui in agri cui turis solent impendi, licentius visum est; sed proculdubio sordidum est et inter usuras computandum merito. Quod si creditor avarus et in ruinam animae suae pronus in scripto sic exprimi dignum duxerit, ut dicatur ; ' notum sit omnibus, quod ego N. debeo N. centum marcas argenti ; et pro his centum marcis invadiavi ei terram illam pro x. 1. ; quousque ego, vel haeres meus, solvam ipsi vel haeredi suo praedictas centum marcas : ' cum post 230 Henry II. [part mortem creditoris ad regis vel principalis Justiciarii notitiam hujus famosae cartae tenor pervenerit : imprimis foedus foenoris quaestus condemnabitur, et creditor scripto suo deprehensus foenerator, mobilibus suis indignus judicabitur. Quod si is cujus fundus est a rege quomodolibet obtinuerit, ut sic dis- tractus sibi restituatur, in sorte tota domino regi tenebitur, etiamsi creditor per biennium vel amplius possederit, regis tamen munificentia de summa sortis illius taxare consuevit, maxime propter singularis gratiae munus, in quo fidelibus suis debito praelationis tenetur, et tunc quia creditoris seu foenera- toris, qui sui fidelis enormi jactura ditatus fuerat, ratione pub licae potestatis bona omnia percepturus est. Sunt et pleraque alia quae singulariter ad fiscum pertinent, quae non facile sub una scripturae serie redigi possunt ; quia non constituta sed casualia sunt. De hiis tamen excidentibus hujus tertii generis, non supra post firmas, sed infra post omnia placita compoti fiunt, ante catalla fugitivorum ; ut ipsa quoque locorum positione vide antur pro enormibus culpis delinquentium ad fiscum pertinentia. D. Miror super his quae dixisti ; non enim cum prioribus stare posse videntur. Cum enim ascriptitiorum dominis liberum sit, non solum illos transferre, verum etiam quibuscunque modis distrahere, sicut supra dictum est ; et non tantum catallorum sed et corporum merito domini reputentur ; mirandum est cum dominus rerum et hominis rei nil delinquat in legem, quare possessione sua privetur : videri enim justum posset, ut regis constitutio in personam delinquentis puniret excessum, mobilia vero cum ipsis fundis in usus dominorum cederent. M . Movet te quod me movet ; verum in his longam fieri moram superfiuum credo, cum ab inceptis negotiis aliena sint. Ut tibi satisfiat ; propter solam regis assisam sic esse cognoscas ; nee enim est qui regiae constitutioni, quae pro bono pacis fit, obviare praesumat. Quod si dominis catalla suorum per assisam con- demnatorum provenirent, forte quia cupiditatis humanae fervida sitis in medio posita est, propter modicum quaestum quidam in necem suorum etiam innocentium grassarentur : ea propter rex ipse, cui generalis est et a Deo credita cura subditorum, hoc ita decrevit ut sic rei legi satisfacientes corpore puniantur, et retentis sibi ipsi mobilibus, domesticis hostibus, hoc est, dominis suis, non exponantur: verum sicut jam diximus, sola regis institutio urgente necessitate pro bono pacis facta, hujus quaes- tionis principalis solutio est. D. Video quod non sine causa fit. Nunc, si placet, prosequere. Verum restat in praecedentibus quiddam, quod vellem altius, si placet, expediri. Dixisti enim, quod fugitivo- iv.] Dialogus de Scaccario. II. 231 rum et mutilatorum per assisam mobilia summonita ad scacca rium deferuntur, et in annali suo loco scribuntur : quid autem de praedonum vel furum catallis fieri debet non dixisti; si scilicet ad regem pertineant, vel cui de jure cedere debeant. M. Praedonum, qui et fures manifesti dicuntur, et latenter furantium, conditio dissimilis est ; porro tam horum quam illorum duo sunt genera, ex quorum singulis catalla diversis diverso modo proveniunt. Praedonum quidem sicut et furum quidam exleges sunt, quos usitatius utlagatos dicimus, quidam non : utlagati vero vel exleges fiunt, quando legitime citati non comparent, et per legitimos et constitutos terminos exspectantur et etiam requiruntur, nee juri se offerunt. Horum itaque catalla sicut et vita in manibus comprehendentium ipsos esse noscuntur, nee ad regem pertinere qualibet ratione possunt : praedonum autem bona qui nondum in hanc miseriae summam delapsi sunt, si comprehendantur, ad fiscum proveniunt : furum autem ad vicecomitem sub quo deprehensi et puniti sunt. Quod si vice comes furis causam ad curiam deduci dignam duxerit, ut ibi judicetur, nihil ipsis sed totum regi debetur, quod fur ille possedit. Si vero furem proprium quis insecutus fuerit, et in curia prima domini regis, vel etiam in comitatu ipsum com- prehenderit, et reum furti adjudicata lege probaverit ; de catallis furis, si ad id suffeeerit, ablata primum laeso restituantur, praecedente, si placet domini regis Justiciario, de summa abla- torum fide ejus qui petit, vel sacramento : postmodum autem ex provida studiosorum pacis institutione, idem de bonis furis tantundem accepturus est in laboris et sumptus sui solatium, quantum prius dolo furis amiserat. Haec autem duplex et prudenter procurata solutio ab antiquis solta et persolta vel prosolta non immerito dicta est : primo enim quod ablatum fuerat et solvitur et ob hoc solta dicitur : deinceps pro laboris et sumptus impendio quod adjicitur pro vel persolta nuncupatur. His in hunc inodum expletis, quod fuerat in bonis rei residuum fisco proveniet. D. Et haec necessaria visa sunt ; sed nunc juxta promissum, de censu nemorum, si placet, prosequere. M. Gratulor quod te tam dictuum virtutem quam dicendorum ordinem memoriter tenuisse conspicio. Superest igitur ut votis tuis satisfacere pro viribus non omittam. XI. De Censu nemorum. Post compotum purpraesturarum et escaetarum sequitur com potus de censu nemorum, brevis satis et expeditus, sub hoc tenore verborum : ' idem vicecomes vel ille alius N. reddit com- 232 Henry II. [part potum de xx. 1., de censu illius nemoris vel forestae de Norham- tescira ; in thesauro liberavit, et quietus est.' Sunt tamen quaedam forestae de quibus decimae constitutorum censuum ecclesiis majoribus solvuntur ; sicut de Wiltescira et de Hampte- scira ecclesiae Sarisburiensi, de Norhamtescira vero ecclesiae Lincolniensi : cujus solutionis causam sic accepi ; quod enim de forestis solvitur pene totum vel ejus maxima pars ex placitis et exactionibus provenit ; sic igitur per datas decimas illicit! quae stus utcumque redimi posse visi sunt. De his autem sic compoti fiunt : ' ille vel ille reddit compotum de xx. 1., de censu forestae illius ; in thesauro xviii. 1. ; ' et in capite proximae lineae in ferioris sic ; ' et in decimis constitutis illi ecclesiae xl. s. ;' deinde in fine ejusdem lineae paulo seorsum ab alia scriptura sic, ' et quietus est.' Intellige etiam semel tibi dictum, quod omnia debita et item ea quae in thesauro soluta fuerint seorsum ab alia scriptura collocanda sunt ; ut juvanti animo et discurrenti oculo facilius occurrant ; quoniam ex solvendis summonitiones, et ex jam solutis absolutiones, fiunt. Post diligentem firmae principalis veteris sive novae compotum, et item post compotum purpraesturarum et escaetarum, et census nemorum, quae omnia, sicut dictum est, annuo jure solvuntur, sequitur compotus de placitis [et] conventionibus ; in quo primum post modicum intervallum in medio lineae praenotatio fit quorum scilicet judicum haec sint. XII. De Placitis et Conventionibus ; quo ordine de his compoti fiunt, cum exacta solvuntur. Placita autem dicimus poenas pecuniarias in quas incidunt delinquentes : conventiones vero oblata spontanea. Cum ergo de hiis instat exactio, tunc primum clerico cancellarii traditur sum monitio; qui seriatim de singulis urget vicecomitem, dicens; 'redde de illo x. libras ; pro hae causa ; ' quod si in thesauro solvitur quod requiritur, sic scribetur in annali ; ' N. reddit compotum de x. 1. pro hae causa,' et ex ordine tota redigatur in scriptum, ' in thesauro liberavit, et quietus est : ' si vero per breve regis quietus est, ut, sicut diximus, numerus exprimatur in brevi, dicetur ; ' N. reddit compotum de x. 1.,' et addat causam ; deinde paulo inferius in ipsa linea, ' per breve regis ipsi N. x. 1., et quietus est ;' quod si de c. summonitus sit, cum tamen summa debiti sit in annali x. 1. et c. solverit in denariis, vel de c. breve regis impetraverit, dicetur ; ' N. reddit compotum de x. 1. ; in thesauro centum solidos, et debet c. solidos/ vel ' in perdonis per breve regis ipsi N. c. solidos, et debet c. solidos.' Et nota, quod in omnibus compotis de placitis et conventionibus singuli per se responde- iv.] Dialogue de Scaccario. II. 233 bunt, ut scilicet onus debiti, si non satisfecerit, vel absolutionem si universum solvent, suo nomine suscipiant, exceptis communi bus assisis et Danegeldis et murdris ; de his enim vicecomes compotum reddit, et super his ipse vel quietus in annali scribitur vel in debito. Quod si mutatus fuerit vicecomes, nihilominus is qui succedit ei de eisdem respondebit et de eis summonebitur ; et nisi satisfecerit, per firmam quam soluturus est coercendus est. Quisquis enim in onus ejusdem officii mutato succedit vicecomite, ab ipso suscipit rescripta debitorum regis in ipso comitatu; ut per hoc nosse valeat a quibus quae debeant requiri, cum summonitionem ad se delatam susceperit. Ad vicecomitem ergo spectat compotus communium, ad quem solum pertinet coercio singulorum; et qui vicecomes fuerit, dum compotus fit, vel quietus vel in debito hae ratione scri betur. D. Teneo memoriter quid fieri debeat cum quis super aliquo debito summonitus breve regis detulerit, quod numerum qui requiritur exprimat. Quod si regis cartam de quietantia rerum ejusdem generis ad scaccarium deferat ; ut sic dicatur; 'volo igitur ut haec omnia teneat libere et quiete de placitis et murdris,' et his et his, et hujusmodi ; nunquid in perdonis erit ? M. Erit revera ; sed non dicetur, ' in perdonis per cartam regis/ vel ' per libertatem cartae,' hoc vel illud ; immo ' per breve regis : ' quod si carta quidem non specificans sic contineat, ' libere et quiete ab omni exactione et saeculari servitio praedicta possi- deat ; ' non tamen ab his quae requiruntur per hoc quietus est vel in perdonis scribetur : nolunt enim qui assident speciali debito per generalem absolutionem derogari. D. Perniciosa satis est ista subtilitas : qui enim a generibus singulorum liber est, et a singulis generum meretur absolvi. M. Verum est quod dicis ; neque nos dissentimus ; sed tamen quid fiat dicimus, non quid forte fieri debeat. Igitur cum de omnibus hiis quae in summonitione continentur, vel per nume- ratam pecuniam vel per brevia regis satisfactum fuerit, hae lege scripturae quae supra dicta est semper utendum est : verum cum non solverit aliquis universum quod ab ipso requiritur, sed partem ejus vel forte nihil, causa statim a vicecomite requirenda est cur is solvendo non fuerit. Quod si respondent vicecomes, quaesisse se diligenter ejus de quo agitur nee catalla invenire potuisse ; inferet thesaurarius, ' cave tibi ; nam hujus rei fidem,' scilicet quaesisse te nee invenire potuisse per quod satisfieri posset, 'fide corporaliter praestita confirmabis;' quo respondente, 'praesto sum ;' in consummatum compotum fidei susceptio diffe- 234 Henry II. [part retur ; ubi super multis consimilibus semel data sufficiat. De hae tamen fide jam circa initia plura dicta sunt, et restant aliqua suo loco dicenda. XIII. De distinctions personarum quae sohendo non sunt ; de quibus a Vicecomite fides offertur, et sub quo tenore verborum fides detur. Porro hic primum distinguendum est circa debitores et debita; ut in quibus fides oblata locum habeat, et quibus non, tibi con- stet : si enim miles, vel liber alius, vel ascriptitius, vel quaelibet hujusmodi cujuscunque conditionis aut sexus persona, regi tene tur in quovis debito, quod quidem poena sit pro excessu, non oblatum spontaneum, fide ilia vicecomitis oblata et in fine susci- pienda contentus erit thesaurarius ; et iterate scribetur debitor in hoc annali, sicut in praeterito, vir vel mulier cujus actio per inopiam inanis facta est ; verum secus est si debitor ille de quo quaeritur civis est vel burgensis, si scilicet genere civis sit, vel facta sibi necessitate commorantium civium legibus sponte se subjecerit ; non enim sufficit vicecomiti, quod horum, si qui de requisita summa non satisfaciunt, mobilia tantum solvat, vel quae sisse se nee invenisse fidem offerat, ut sic ad scaccarium liberetur, nisi eorum et domos et fundos et quoslibet urbium redditus in- fiscet, et penes alios collocet, ut vel sic debita regi pecunia pro- veniat ; quod si non inveniantur qui suscipiant, parcentibus sibi invicem ejusdem conditionis hominibus, domos eorum serfs ob- struat, et fundos diligenter excoli faciat. Si vero interim hii solverint quae requiruntar, ad proprietaries ipsos per manum ricecomitis sine molestia quae sui juris sunt reddent. D. Mirari satis non possum, ubi culpa dispar non est, Cur genus hoc hominum gravius lex nostra coercet. M. Maxima pars possessionis eorum qui fundos habent et per agriculturam sustentantur, in pecudibus, in animalibus et in frugibus est, et item in hiis quae non facile cohabitantium noti- tiam possunt effugere : at hiis qui mercimoniis inserviunt, et qui parcentes sumptibus, multiplicandis possessionibus totis viribus et modis omnibus insistunt, in numeratam pecuniam sollicitior cura consistit. Per haec enim commercia facilius exercentur ; et possunt haec in locis tutis et ignotis facile reponi : unde fit ut saepe qui dives est, non patentibus his qua« latent, pauper reputetur : propter haec igitur in hos gravius lex ilia decernit ; quia superabundans pecuniarum puteus non de facili videtur exhaustus. D. Quid assisa communis, et quis vel quo ordine de ipsa iv.] Dialogus de Scaccario. II. 235 respondeat, ex praedictis magna ex parte jam constat. Nunc si placet de auxiliis, vel donis civitatum seu burgorum ; qualiter ex hiis compoti fiant, et qui principaliter conveniendi vel coercendi super his fuerint, edissere ; modus enim coercionis ex praedictis jam patet. M. Gaudeo te memorem praedictorum ; et hinc, fateor, me magis animasti. Noveris itaque quod plurimum interest, si donum vel auxilium civitatis per singula capita commorantium in ea a Justitiis constituatur : vel si cives summam aliquam quae principe digna videatur justiciariis offerant, et ab eis suscipiatur : dispar enim in his duobus modus est coercionis ; si enim per singulos a judicibus constitutum est donum, et quilibet eorum solvendo non fuerit, lex praedicta de civibus non solventibus servatur ; ut scilicet domibus et redditibus usque ad solutionem privetur. At si dictum est a civibus, ' dabimus regi mille libras ; ' et haec summa digna suscipi judicetur ; ut statutis terminis eadem exsurgat ipsi provideant. Quod si forte excusare coeperint, alle- gantes quorundam inopiam qui in aliqua parte summae hujusmodi tenebantur ; tunc diligenter, hoc est per fidem vicecomitis, in quirendum est, si a tempore constituti per eosdem cives doni vel auxilii hii tales exstiterint ut solvere non valerent ; quod si in- ventum fuerit, provideant alios ex quibus summa prior exsurgat, vel per commune distribuatur quod restat; verum si tempore constitutionis abundabant, sed lege fortunae natura mobilis nunc egeant, sustinendum est de hiis quousque per Dei gratiam ditentur. D. Cerno quod in omnibus modum servantes semper regiis commodis inhaeretis. M. Memoriter tenes quid de civibus vel burgensibus non solventibus sit agendum. Quod si forte miles aliquis vel liber alius a sui status dignitate, quod absit, degenerans, multiplicandis denariis per publica mercimonia, vel per turpissimum genus quaestus, hoc est, per foenus, institerit,- et exacta sponte non solvent, non per fidem tantum de non inventis vicecomes ab- solvetar, verum cum haec praesidenti suggesserit, districtum ab ipso mandatum suscipiet ut de summa quae ab illo requiritur statutis terminis solvenda fidejussores inveniat ; quod si nolu erit, omnes ejus redditus infiscentur ; ut in hae parte merito fiat Hiis similis qui multiplicant quocunque modo rem. D. Dignum revera est, ut a statu suo pro turpi quaestu recedens degener miles, vel liber alius, praeter communem liberorum legem puniatur. Sed jam nunc si placet edissere, quae sunt quae pro catallis ejus qui regi tenetur debeant im- 236 Henry II. [part putari, et utrum ab omnibus omnia tollenda sunt a vicecomite, quousque summa quae requiritur exsurgat, quando scilicet prin cipalis debitor exacta sponte non solvit. XIV. Quae catalla debitorum vendenda non sunt, cu/m ipsi sponte non solvunt, et quis in vendendis ordo sit observandus. M. In pelagus me quaestionum impellis, nescio, Deus scit, qua emersurum. Noveris itaque, quod sic iterum personarum distinctio necessaria est, sicut ex consequentibus liquebit; vel- lem tamen in hae parte mihi parceres, ne pluribus displicitura proferre compellas. D. Dum a legis constitutae tramite non exorbitaveris, justam prudentis offensam non mereberis : quod si cui grave videbitur quod lex statuit, ei qui condidit irascatur, non tibi. M. Ab initio debitor tibi factus sum ex promisso. Hinc est, quod volens teneor parere volenti vel petenti. Debitorum igitur qui exacta sponte non solvunt, catalla, quae licite venduntur, sunt eorum mobilia ac sese moventia ; qualia sunt aurum, argentum et ex hiis vasa composita, lapides quoque pretiosi, et mutatoria vestimentorum, et hiis similia ; item equorum utrumque genus, usuales scilicet et indomiti ; armenta quoque boum et greges ovium, et cetera hujusmodi ; frugum etiam et quorundam vic tualium mobilis est natura, ut scilicet libere vendi possint, deductis necessariis sumptibus debitoris ad sola victualia, hoc est, ut necessitati, non superfluitati, et item ut naturae satisfiat non crapulae ; nee soli debitori, sed uxori ejus ac filiis ac familiae quam prius exhibuerat dum sibi viveret, huic necessaria ministrantur. D. Quare dicis ' quorundam V M. Victualia quae ab eis quotidianis usibus praeparantur et quae sine sui mutatione esibus accommodantur, qualia sunt panis et potus, nulla ratione vendi possunt ; victualium igitur ea duntaxat, quae praeter usus necessarios ab ipsis dominis reservanda fuerant ut venalia fierent, licite venduntur, qualia sunt carnes sale conditae, casei, mella, vina, et his similia. Et nota, quod si debitor ille qui solvendo non est, militiae cingulum semel obtinuerit, venditis ceteris, equus tamen ei, non quilibet, sed unus usualium, reservabitur ; ne qui dignitate factus est eques, pedes cogatur incedere. Quod si miles ejusmodi fuerit, Quem juvat armorum decor et juvat usus eorum, et qui meritis exigentibus debeat inter strenuos eomputari, tota sui corporis armatura cum equis ad id necessariis a venditoribus iv.J Dialogus de Scaccario. II. 237 erit Uberrima ; ut, cum oportuerit, ad regis et regni negotia armis et equis instructus possit assumi. Si tamen hie idem cui lex in parte pepercit, audita necessitate regis vel regni, delitescens se absentaverit, vel ad hoc vocatus non venerit, sic tamen ut non propriis sed regiis stipendiis militet, et evidenter absentiam suam non excusaverit, nee ab his venditores temperabunt ; sed solo con- tentus equo propter dignitatem militiae sibi relicto, juri com muni vivat obnoxius. Caveat autem vicecomes ut venditores suos praemonuerit in vendendis hunc ordinem observare ; mobilia cujusque primo vendantur, bobus autem arantibus per quos agricultura solet exerceri quantum poterint parcant; ne ipsa deficiente debitor amplius in futurum egere cogatur. Quod si nee sic quidem summa quae requiritur exsurgit, nee arantibus parcendum est. Cum igitur omnia, quae ad ipsum specialiter pertinent venalia venundata sunt ; si nondum satisfactum est, ascriptitiorum ejus fundos adeant, et eorum catalla licite ven- dant, ordinem simul et legem praedictam observantes ; haec enim ad dominum pertinere noscuntur, sicut supra dictum est : quo facto, sive sic de requisita summa satisfactum sit sive non, venditores jubet lex nostra quiescere ; nisi forte scutagium sit quod a domino requiritur ; pro scutagio namque si non solvent qui regi tenetur dominus principalis, non tantum propria sed et militum suorum et ascriptitiorum catalla passim venduntur; ratio namque scutagiorum milites suos magna pro parte respicit ; quia non nisi de militibus et ratione militiae regi debentur. Vidi tamen ego ipse, cui nondum cana memoria est, pro singulis debitis eorum qui non satisfaciebant, non solum propria sed etiam militum suorum et ascriptitiorum catalla licite vendi. Sed illustris regis constitutio in scutagiis tantum hoc observari decrevit, ordine servato, ut prius propria, dehinc aliena, ven dantur. Quod si milites ea quae de feodis suis proveniunt domino solverint, et hoc oblata cautione probare voluerint, pro hiis quae a dominis requiruntur catalla sua venundari lex prohibet. XV. Quod Vicecomes a debitoribus debitoris illius qui Regi non solvit debitam Begi summam suscipiat. Item admonendus est vicecomes ut diligenter et sollicite quantum poterit investiget, si quis in comitatu suo debitori illi in solutionem sibi praestitae vel penes eum depositae pecuniae teneatur : quod si inventum fuerit, a debitore illo summa ilia quae ab ejus creditore qui regi tenetur requiritur, 238 Henry II. [part exigatur, et ne ei super eodem respondeat auctoritate publicae potestatis inhibeatur. XVI. Quod Vicecomes a fundis ejus qui non solvit quod re quiritur percipiat, etiamsi eosdem, ex quo regi teneri coepit, quomodolibet alienaverit. Item, si debitor a tempore quo regi teneri coepit, fundum suum vel redditum alii locaverit, vel pignus pro pecunia de derit, vel etiam, quod absurdum tibi forte videbitur, dominium ejus per venditionem a se transtulerit ; si alias inventa non sunt per quae regi satisfiat, quaecunque persona fuerit, quo- cunque titulo possessionem nactus fuerit, nihilominus ex eodem quod ad regem pertinet accipietur; salva proprietate domino qui justo earn titulo coeperit possidere; nisi forte debitor ille fundi venditi pretium ab initio sponte regi solverit ; tunc enim tuta erit penes emptorem possessio. Hujus autem rei causam, licet distorta modicum et regiae nimis utilitati serviens videtur, evidentem tamen et satis justam secundum patrias leges com- probabis. Quisquis enim in regiam majestatem deliquisse deprehenditur, uno trium modorum juxta qualitatem delicti sui regi condemnatur : aut enim in universo mobili suo reus judicatur, pro minoribus culpis ; aut in omnibus immobilibus, fundis scilicet et redditibus, ut eis exhaeredetur ; quod si pro majoribus culpis, aut pro maximis quibuscunque vel enormibus delictis, in vitam suam vel membra. Cum igitur aliquis de mobilibus in beneplacito regis judicatur, lata in eum a judicibus sententia per haec verba, ' iste est in misericordia regis de pecunia sua;' idem est ac si 'de tota' dixissent. Laicorum enim [sententiae] indefinitae, non his pro quibus totius est eas accipi, hoc est particularibus, sed semper universalibus aequi- pollent. Cum igitur fundi illius catalla quem debitor prius distraxit in beneplacito principis adjudicata fuissent, et ipse de requisita summa non satisfecerit, videri potest injustum ut rem non suam, in fisci jacturam, alienaverit. XVII. Quod non licet Vicecomiti debitam sibi pecuniam a non solventibus suscipere ; et quid sit agendum si forte susceperit. Item admonendus est vicecomes propter fidei religionem quae ab ipso de non solventibus exigitur, immo quam ipse sponte visus est obtulisse, ut sic a summonitione sibi facta liberari valeat, ne a debitore quolibet qui regi non solvit, interim aliqua quae sibi juste debebantur suscipiat. Non enim verisimile est, non posse vicecomitem de catallis ejus invenisse, per quae regi iv.] Dialogus de Scaccario. II. 239 debita summa solvatur, qui ipsi vicecomiti sponte vel invitus quod requiritur exsolvit. Si tamen ante datam fidem per se vel per alium recordatus fuerit vicecomes de his aliqua se suscepisse, vel etiam post datam, nondum tamen soluto scaccario diei illius, hoc est dum compotus ejus recens est, et veniens in publicum querula voce se suscepti tunc immemorem exstitisse, fide de his oblata, confirmare voluerit, susceptam summam nomine debitoris persolvens liberabitur. Si vero, quod absit, post fidem datam, post solutum scaccarium, per alium hoc innotuerit, non jam suscepta tantum solvens absolvetur : sed pro excessu suo in regis beneplacito judicandus pecuniariter punietur. Postremo vicecomitem commonuisse sufficiat, ut post susceptam summoni tionem diligenter inquirat per viciniam, si vir qui solvendo non est, uxorem ducens, vel mulier, ditiori nubens, vel quovis alio modo ditescat, quatenus de requisitis satisfacere valeat : quod si inventum fuerit, propter fidem vicecomitis solvere compellatur : quod si nihil horum inventum fuerit, poterit tunc purgata con- scientia de hiis rebus fidem dare, et imminentem rerum suarum jacturam declinare. XVIII. Qualiter vir pro uxore, vel uxor pro viro convenienda est, cum ille vel ilia solvendo non est. D. Nunquid vir pro uxore, quae regi tenebatur, et fati debita jam solvit, vel pro viro suo mulier ei superstes conveniri debet ? M. Satis audisti, quod ' qui adhaeret mulieri unum corpus efficitur ;' sic Ttamen ut caput ejus sit. Merito ergo pro ea conveniendus est ; quia mulier sui potestatem non habet sed vir. Quod si vir ex ea prolem susceperit, cui ratione uxoris debeatur haereditas, et mortua jam uxore nondum soluta regi debita pecunia fuerit; vir ille nomine haeredis conveniendus et coer- cendus est ; alias autem non. Porro mulier viro suo superstes prolem habens, et in viduitate cum ipsa permanens, ratione prolis, cui debetur haereditas, convenienda et coercenda est ; sic tamen ut doti ejus parcatur, quia praemium pudoris est. Quod si relictis liberis alii viro mulier adhaeserit, legitimus haeres pro debito patris conveniendus est : verum si mulier quae deliquit et regi tenetur, priore viro sine liberis mortuo, ad alium se cum sua haereditate transtulerit, debitum ejus a viro re- quirendum est. Hoc est igitur quod petisti. Et sic vir causa uxoris, et uxor causa viri convenienda est. Certum autem habeas, quod semper legitimus haeres qui debitori succedit, pro illo conveniendus est : ut sicut in emolumentum sic in onus subeat. Solus autem ascriptitius, et is qui sine haereditate decedit, venditis catallis per extremam mortis aleam a debito 240 Henry II. [part liberantur ; non tamen ab annali in quo debita haec annotantur nisi per breve regis auferentur, cum scilicet de hiis a thesaurario regi suggestum fuerit quod inutiliter in rotulo scribantur, cum nullo pacto fieri possit ut ab hiis debita pecunia proveniat. XIX. Quod non sit idem modus coercionis baronum regis, et aliorum, in poenis pecuniariis. Ad haec nosse te convenit, quod in debitis regiis requirendis et debitoribus coercendis, baronum regis et ceterorum qui passim pro suis excessibus pecuniariter regi puniuntur, par conditio non est. Porro de hiis qui de rege nihil habent in capite, lex praedicta servatur. At si de rege tenens baroniam, audita summonitione, fidem in propria persona, vel manu gene- ralis oeconomi quem vulgi senescallum dicunt, in manum vice comitis dederit, sub hoc tenore verborum, quod de hae summa et de hae summonitione grantum baronum scaccarii die compoti sui faciet, sic vicecomes contentus sit. XX. Quid faciendum cum Oeconomus, qui fidem dedit de satisfaciendo, nan comparet. Si vero die compoti voce praeconia requisitus non venerit, nee per se nee per alium satisfecerit, vicecomes quod ad ipsum pertinuit fecisse judicabitur, causa vero haec seorsum in memo- randis scaccarii praecepto thesaurarii diligenter annotata in finem scaccarii reservabitur ; ut tunc communicato consilio, gravius qui sic deliquit puniatur. Quod si post consummatum compotum vicecomitis sui venerit et satisfecerit ; de assidentium gratia, et de legis indulgentia poterit absolvi ; verum necesse est ut vicecomes fidem ejus in comitatu sub omnium oculis susci piat : quia si forte qui dederit volens malignari, datam inficiari voluerit, adversus eum ad omnem probationis summam recor- datio comitatus sufficiet. Quod si alias sibi datam vicecomes confessus fuerit, nihil egisse judicabitur ; unde mox de firma sua requisita summa capietur, ut summonitioni satisfaciat in hae parte dicenti, ' vel capientur de firma tua.' XXI. Quid cum veniens non satisfaciat, si Miles est ; quid si non Miles. Si vero qui fidem se dedisse non diffitetur die nominata venerit nee satisfecerit, si dominus est, ad scaccarium quamdiu sederit detinebitur, fide data in manu marescalli, sicut supra diximus, quod a leugata villae nisi baronum licentia non recedet : iv.] Dialogus de Scaccario. II. 241 soluto vero scaccario illius termini, si nondum satisfecerit, in loco tuto sub libera custodia collocabitur, quousque rex ipse si praesens fuerit, vel praesidens cum aliis assidentibus, quid de ipso agendum fuerit decernat, qui fidem se dedisse de satisfaciendo confessus, nullo modo satisfecit ; quod si miles vel alius ejus oeconomus venerit, nee satisfecerit, pro fide laesa comprehendetur, et marescallo custodiendus tradetur, post solutum scaccarium licite vinculandus, et in carcerem mittendus, sive miles fuerit sive non. Miles vero super debito proprio non satisfaciens, cum tamen de satisfaciendo fidem dederit, post solutum scac carium, non in carcere sed infra septa domus carceralis, libere custodietur, fide corporaliter praestita quod inde sine regis vel praesidentis licentia non recedet. Decrevit enim memorandae nobilitatis rex illustris, ut quisquis militiae dignitate praefulget, pro debito proprio, cum pauper a vicecomite simul et a vicinia reputetur, in carcerem non mittatur, sed seorsum infra septa domus carceralis libere custodiatur : verum quisquis mandato domini fidem dederit, sicut praedictum est, vicecomiti, et veniens non solvit; hunc comprehendi, et in carcerem soluto scaccario mitti, sive miles sit sive non, lex statuit : et quoniam liberum est cuilibet baroni, pro debito quod ab ipso requiritur, fidem officialis opponere, ut sic interim vicecomitis importunitate careat, et de rebus suis opportunius ipse disponat ; ne sic [in] immen- sum regii mandati videatur auctoritas eludi, decretum est, ut comprehenso illo qui laesae fidei reum se non satisfaciens judi- cavit, statim a vicecomite servientes dirigantur, qui fundos principalis domini perlustrantes, venditis quocunque modo catallis, summam requisitam ad scaccarium ejusdem termini deferant ; et tandem ille comprehensus pro laesa fide juxta possibilitatem suam pecuniariam poenam luat, et amplius super eodem debito, etiamsi dominus praeceperit, ad fidem dandam non admittatur. XXII. Qualiter dominus puniendus est, qui sponte Militem exposuit, ut possit interim liberari. Principalis etiam dominus ne haec impune praesumpsisse videatur, non per fidem suppositae personae sed solum per pro- priani, dilationis beneficium promerebitur, si forte super eodem debito ipsum iterato summoneri contigerit. Sunt tamen qui credant ut de cetero super eodem debito nee etiam per fidem propriam usque ad scaccarium a vicecomite dilationem obtineat ; quod quidem beneficium dilationis magnum dicunt qui fisco tenentur ; possunt enim interim de rebus suis mitius disponere et dilatae per aliquot tempus solutioni necessaria praeparare ; quin potius dicunt quod suscepta summonitione liceat vicecomiti K 242 Henry II. [part juxta communem aliorum legem statim in catalla ipsius manum mittere. Hiis ego, fateor, prorsus non dissentio ; sed tamen multis indiciis et testimoniis verisimile videatur, procurasse dominum, ut miles suus his casibus exponeretur, quatenus posset ipse vel sic interim liberari; hujus autem rei validissimum est contra dominum argumentum, si copiosus, si rebus abundus, si solutioni sufficiens a vicecomite simul et a vicinia judicetur. D. Dignum revera est ut is indultam sibi gratiam demereatur, qui in datoris ejus perniciem eadem abusus est. M. Habes ex praecedentibus utcunque distinctum, quae ca talla vendi debeant et quae non, et etiam in quibus personarum discretio tenenda est et in quibus non ; tunc scilicet cum debi- tores, qui in pecuniariis poenis regi tenentur, solvendo non fuerint : restat, ut quid de oblatis spontaneis fieri debeat, cum item non solverint, ostendamus. XXIII. Quid de sponte offerentibus faciendum, cum et ipsi non solvunt. Noveris igitur, quod oblatorum regi quaedam in rem, quaedam in spem, ofl'eruntur. In rem quidem off'erri dicimus, cum obla- tum a rege suscipitur, et offerens consequenter pro quo obtulit a rege suscipit ; ut si quis pro libertate aliqua, pro fundo, vel pro firma, vel pro custodia cujusque qui minor est annis usque ad annos legitimos habenda, vel pro quovis alio quod ad suam utilitatem vel honorem accedere videatur, sponte regi c. libras vel ¦c. marcas offerat, et assentiente rege statim post oblatum suscipiat optatum. De hiis igitur qui sponte se obligant, et qui conven- tione cum principe facta possidere jam coeperint, lex nostra decernit, ut quamdiu solvendo fuerint indultis sibi beneficiis gaudeant et utantur. Quod si de regis debito summoniti solvere desierint, statim careant impetratis ; sic tamen ut si manente scaccario super eodem satisfecerint, ablata omnia sine molestia sibi restitoantur. Et nota, quod qualiscunque persona, cujus cunque etiam conditionis aut sexus fuerit, huic observantiae de sponte oblatis semper erit obnoxia, ut scilicet summonitioni satisfaciat vel impetrato careat, nisi rex ipse obsequii praestiti vel paupertatis intuitu aliquid sibi praeter communem legem indulgeat ; velut si de oblatore grandis summae, ad quodlibet scaccarium, modicum quid ab ipso solvi constituat ; et hoc per breve suum baronibus innotescat. In spem vero dicuntur offerri, cum quis exhibendae sibi justitiae causa, super fundo vel redditu aliquo regi summam aliquam offert; non tamen ut fiat, ne in nos excandescas, et venalem penes eum justitiam dicas, immo iv.] Dialogus de Scaccario. II. 243 ut sine dilatione fiat. Noveris tamen non quaecunque sic offe- runtur a principe suscipi, etiamsi modum videantur excedere : gratis enim quibusdam justitiae plenitudinem exhibet, obsequii praestiti vel solo caritatis intuitu ; quibusdam autem lege con ditionis humanae nee prece nee pretio vult acquiescere, obstan- tibus interdum eorum meritis qui possidere noscuntur ; vel forte propriis postulantium meritis nequaquam hoc exigentibus, qui vel in regnum vel in regem ipsum aliquid deliquisse culpantur : de hiis autem sic constituit rex insignis, ut antequam rectum habuerint, hoc est antequam per sententiam obtinuerint, vel re sibi penitus abjudicata ab omni spe ceciderint, de oblatis nihil solvant, sed sufficiat de hujusmodi vicecomiti respondere, ' rectum nondum habuerunt.' Provideat tamen vicecomes ne per ipsum debitorem stet, quo minus causa ejus executioni mandetur, si scilicet juri se nolit offerre, ut hae arte promissa sibi pecunia rex fraudetur. Cum enim hoc compertum fuerit, dolus ei non subveniet, sed per omnia sic coercebitur ac si per sententiam obtinuisset. Hujus autem spontaneae dilationis est signum, cum breve regis penes se detinens eo non utitur. Solet tamen cum his miserente principe mitius agi, qui post promissam pecuniam a causa cadunt, ne spe sua frustrati, rebus etiam sine emolumento spoliati, duplici contritione conterantur. XXIV. Quid de Releviis sponte non solutis. Sunt item tertii generis obventiones, quae non videntur prorsus inter oblata computandae, sed magis fines ad scaccarium dicun- tur ; cum scilicet de rege tenens in capite baroniam relicto haerede decesserit, et idem haeres cum rege in quam potest summam componit, ut paterni juris mereatur ingressum ; quem finem relevium vulgo dicimus. Quod si baronia est, in regis est beneplacito quae debeat esse summa relevii ; si vero de escaeta fuerit, quae in manu regis deficiente haerede vel aliter inciderit, pro feodo militis unius hoc tantum regi nomine relevii solvet, quod esset suo domino soluturus, hoc est, centum solidos. Sunt autem qui credant eos qui in releviis regi tenentur nee sum- moniti solvunt, spontaneorum oblatorum legibus obnoxios; ut cum solvendo non fuerint, careant impetratis : at verius dici potest, ut sicut de pecuniariis poenis fit, sic fiat de releviis; debita namque filiis ratione successionis haereditas a lege sponte oblatorum videtur excludere. R 2 244 Henry II. [part XXV. Quid de avibus oblatis faciendum, et quo tempore summonendae. Item fit interdum ut aves regiae regi qualibet ex causa pro- mittantur ; accipitres scilicet vel falcones. Quod si promittens determinans dixerit, ' accipitrem instantis anni ' vel ' mutatum ;' vel locum etiam exprimat, dicens ' Hibernensem/ ' Hispanenseni/ ' Norrensem dabo ;' sic satisfaciat. Si vero nee qui promittit nee cui promittitur determinaverit, in arbitrio promittentis erit, si mutatum vel non sit soluturus. Sed si integer et sanus a regis asturcariis judicetur, quacunque exclusus fuerit, suscipitur. Porro si summonitus dignum suscipi ad scaccarium detulerit, nee sit turn qui suscipiat ; etiamsi post hoc in annum vel bien- nium vel amplius differatur summonitio, nisi quem maluerit, mutatum scilicet vel hornum solvere non cogetur. Quod si sum monitus solutionem quomodolibet differri procuraverit, juxta numerum annorum quibus indulta sibi est dilatio, biennium scilicet vel triennium vel deinceps, mutatum solvet. De hiis autem contra terminum Paschae summonitio non fit ; quia earum aestivo tempore rarus est usus ; tunc enim cavearum antris inclusae diligenter custodiuntur, ut redeat deposita vetustate pennarum decor, et eorum ut aquilae juventus renove- tur : verum contra terminum Sancti Michaelis quae regi debentur summonentur ; ut instante tunc hyeme regiis aptentur obsequiis. In coercendis autem his qui sic se sponte obligant nee solvunt, lex praedicta de sponte oblatis servatur. XXVI. Be auro Beginae. Ad haec noverint hii qui in pecunia numerata regi sponte se obligant, quod reginae similiter tenentur, licet expre«sum non fuerit. Quamvis autem non sit expreseum, est tamen promisso compromissum ; ut cum regi centum vel ducentas marcas pro- miserit, reginae pariter teneatur, pro centum marcis argenti regi promissis, in una marea auri ; pro ducentis, in duabus marcis auri ; et sic deinceps. In his autem perquirendis eadem lege vicecomes per omnia utetur, qua in regiis usus est, non tamen ante sed post. Cum ergo de regiis debitis summonitiones fiunt, adest clericus reginae ad hoc constitutus, et addit in summoni tione, ' de illo habeas centum marcas pro causa ilia, et ad opus reginae unam marcam auri.' Summonita autem ad scaccarium ab ejus officialibus ad hoc constitutis seorsum suscipiuntur. Noveris etiam quod licet rex de promissa sibi pecunia mediam partem dimiserit vel universam, vel etiam summonere distulerit, Jv.] Dialogus de Scaccario. II. 245 de hiis tamen quae ad reginam pertinent, secundum quod sibi visum fuerit per omnia fiet ; ut ea nolente neque dimittantur neque differantur quae sibi debentur, sed summonita solvantur, et non solventes praedicto modo coerceantur. D. Nunquid de promissis regi citra centum marcas aliquid reginae debetur? M. Quibusdam sic videtur, ut usque ad x. marcas teneatur ; ut scilicet is qui x. regi promiserit, in una uncia auri reginae teneatur ; aliis non nisi de centum et supra ab initio promissis. De his igitur ad praesens cum modestia sustine : quia re nondum terminata, suspensa resolutio est. Litigat sane de his pars reginae cum debitoribus ; et adhuc sub judice lis est. De misericordia autem Judaeorum et de redemptione monetariorum, sicut de sponte oblatis dictum est, sua portio secundum formam praedictam reginae debetur. D. Nunquid in pecuniariis et sponte oblatis, clericos et laicos sine differentia lex una coercet ? M. In sponte oblatis apud omnes lex una servatur ; ut sive clericus sit sive laicus qui solvendo non fuerit, donee satisfecerit, careat impetrato. Observatur etiam idem in omnibus aliis quae quovis pacto regi debentur a clericis ; cum scilicet suae digni tatis et liberae possessionis privilegium allegare neglexerint : de allegautibus autem quid fieri debeat, a discretis et Deum timentibus laicis, si placet, rescito ; hiis enim ad praesens ex industria supersedeo, ne dicar meae conditionis hominibus ultroneas leges et mitiora jura dictasse. D. Dixisti, si bene memini, frequenter in manum regis baronias vel fundos incidere ; vellem igitur si placet explicaves quo ordine redditus escaetarum ad fiscum proveniant ; si uno modo vel dissimiliter. XXVII. Quod aliter defirmis, atque aliter de custodiis, respon dendum, et sub alio tenore fides danda. M. Cum in manum regis baronia vel magnum aliquid excidit, mandato ejus vel praesidentis, ad hoc discreti utriusque ordinis viri diriguntur, qui singula perlustrantes redditus eorundem in summam redigunt, et de hae in scaccario -teneri vicecomitem vel quemlibet alium constituunt : satisfaciens igitur de hae summa is qui ad hoc constitutus est, in denariis vel brevibus vel taleis, subsequente fide de legitimo compoto, meretor absolvi ; et de ea sic scribetur in annali : ' ille vel ille reddit compotum de firma honoris illius; in thesauro hoc ; et quietus est;' vel 'et debet.' Verum cum rex escaetae suae custodiam fidei alicujus commiserit, 246 Henry II. [part ut videlicet quod inde provenerit ad scaccarium solvat, post factum compotum fides ilia sub praedicto verborum tenore non dabitur: immo, quod quantum inde vel in denariis vel aliis quibuscunque rebus suscepit tantum secundum conscientiam suam ad scaccarium solvit ; exceptis his duntaxat victualibus, quae, ipso nomine xeniorum non procurante, sibi collata sunt. D. Nunquid custos ille de his redditibus victui necessaria percipit 1 M. Licet scriptum sit ' non alligabis os bovi trituranti ;' tamen nisi expresso regis mandato de his nihil percipiet ; propriis enim stipendiis, quisquis ille fuerit, in his regi militabit : de hujus modi autem sic in annali scribetur : ' ille vel ille reddit compotum de exitu illius honoris per veredictum suum.' Cum igitur de omnibus praedictis constitutis vel casualibus satisfactum fuerit, et fuerint singula per ordinem authentice rotuli scripturae de- putata, convocatis omnibus assidentibus ad principalis firmae compotum consummandum, qui in summo rotuli annotatus est redditur, et hoc ordine perficitur ; soluta hoc termino a vice comite firma de qua examen factum est, in primis a calculatore per numerales acervos in distantium virgarum spatiis distri- buetur ; deinde facta detractione per combustionem, sicut supra dictum est, eadem dealbatur, et appensa sibi taleola combus- tionis, quae tamen vicecomiti non computatur, summa quae relmquitur in taleam redigitur. Similiter et quod solutum fuerat in termino Paschae, et dealbatum, in eadem talea. Sic et combustio de eodem termino cum combustione finalis termini mittitur ; ut una sit utriusque solutionis talea, et similiter una combustionis : quo facto thesaurarius rotulum exactorium cujus supra meminimus proferens, summam, quae de comitatu illo, per acervos supra et seriatim disponi faeit ; ab hae igitur imprimis quod solutum est in thesauro et dealbatum detrahitur ; deinde quod rex de firma comitatus contulit aliquibus blancum ; post haec iterum, quae alias soluta sunt per brevia regis vel aliter, per acervos disponuntur, et haec per subtractionem xii. denario rum e singulis libris dealbantur, sicut quae in thesauro solvuntur dealbata per combustionem. Tunc ergo fit inferioris expensae a superiore summa detractio ; et si penitus absolvi meruerit, in fine compoti ejusdem litteris patentibus scribitur, ' et quietus est ;' vel infra in capite lineae inferioris, 'et debet;' et tunc demum consummate compoto, numerus solutorum in thesauro apponitur ei quod jamdudum diximus scriptum in thesauro, et quod fuerat hucusque sic ex industria relictum, ne forte cogatur abradere qui scribit ; quod maxime circa numeros et nomina et causas jamdudum vitandum diximus. rv.J Dialogus de Scaccario. II. 247 XXVIII. Quod fides de legitimo compoto semel data sufficiat per universum. Consummate vero, sicut dictum est, de corpore comitatus com poto, a marescallo fides vicecomitis sub forma praedicta semel suscipitur, et sic absolutus dimittitur. Fuerunt tamen qui crederent, de singulis per fidem firmandis sigillatim fidem a vicecomite dandam ; ut quoties diceret sic esse aliquid quod sola posset fide confirmari, toties fidem daret : sed a prudenti- bus et legis Divinae peritis perniciosa satis visa est subtilitas, cum semel fidem dederit se legitimum per omnia compotum salva conscientia fecisse. Ea propter haec sententia post modi cum meruit cum suo auctore contemni ; et una fide, hoc est, semel data, contenti sunt ; quia in unius fidei confessione unum sunt. D. Sentio, jam languente stylo, quod dicendorum finis adesse festinat; verum licet instantis noctis crepuseulum et produL- tioris operis labor prolixior ad alia nos evocent, et paululum respirare compellant; vellem tamen, si fieri posset, ut suspen- sam et hactenus fluctuantem in verbo tuo discipuli tui mentem confirmares, ostendens quid sit, quod ab initio dixisse te recolo, totam scilicet scaccarii descriptionem quaedam esse sacramen- torum latibula, quae revelanda sunt cum omnium libri aperti erunt et janua clausa. M. Magnum est quod quaeris et alterius egens inquisitionis ; nee his exponendis ex promisso debitor tibi factus sum. His igitur ad praesens supersedeo, in alterius diei disputationem eadem reservans : vereor quidem ne si pluribus onerato novam sarcinam imponerem, sub pondere deficeres ; item si jam dictis, et memoriae commendandis novarum rerum studia consuerem, utraque te fastidire compellerem. Contentus ergo jam dictis esto, ad quae me coegisti ; habes enim in his, quantum madidae se potuit offerre memoriae, quaecunque circa scaccarii scientiam potiora tibi visa sunt, initialiter utcunque distincta. Ceterum ad singula, quae tractu temporis videri poterunt necessaria, ungue tenus explananda, nee virtus hominis nee vita forte sufficeret ; ex variis enim et insolitis casibus vel nulla fiet vel adhuc incognita disciplina. Unde fit ut detractoriis Unguis hinc potius exponar, dum succedente tempore pleraque dubia nee dum audita proponi continget ; de quibus, aut consimilibus cum hic nihil invenerint, incipiant illudere, dicentes, hic homo coepit aedificare, et non potuit vel non novit consummare. His ego non dissentio; pessimum namque magistrum meipsum secutus 248 Henry II. sum ; feci tamen, te cogente, quod potui, duce carens et exem-. plari ; de intacta namque rudique sylva regiis aedificiis missa securi ligna secui, prudentioris architecti dolabro complananda. Cum igitur ex hiis regiae domus structura surrexerit, is qui dedit initia, primam licet non praecipuam gratiam niereatur. Valeat rex illustris. Explicit. PART Y. SELECT CHARTERS AND EXCERPTS ; Richard and John. A.D. 1189-1199. RICHARD I. Archbishops of Canterbury. Baldwin, 1185-1190; Eeginald Fitz- Jocelin, 1191 ; Hubert Walter, 1193-1205. Chief Justices. Hugh Bishop of Durham and William Earl of Essex, 1189 ; Hugh Bishop of Durham and William Longchamp, Bishop of Ely, 1 190; William Longchamp alone, 1190; Walter of Coutances, Archbishop of Eouen, 1191-1193; Hubert Walter, Archbishop of Canterbury, n 94-1 198; Geoffrey Fitz-Peter, Earl of Essex, 1198- 1199. Chancellors. William Longchamp, Bishop' of Ely, 1189-1 197 ; Eustace Bishop of Ely, 1197-1199. ALTHOUGH Richard had not been fully acknowledged by Henry II as his successor until a few days before his death, and had never been formally received as such by the English baronage, he succeeded without any difficulty in obtaining recognition, and having bound himself by the usual oaths, wasanointed and crowned. After the coronation (Sept. 3) he stayed a few months in Eng land, and only once again visited the country, in 1194, after his release from captivity, when he stayed from March 13 to May 12. On both these occasions his chief employment was the raising of money by the sale of public offices, the arranging of quarrels among the barons and clergy, and the securing of his own position against the machinations of John and Philip of France. The kingdom was administered during his absence by four successive jus ticiars, whose action, except so far as it was affected by the king's constant demands for money, was that of independent 250 Richard 1. [part sovereigns. Under these the constitutional arrangements organ ised by Henry II worked with few impediments, and the reign is accordingly a period, internally, of quiet growth. The first of these ministers, William Longchamp, was a faithful servant of Richard, but anti-English and unpopular with the baronage. His attempts to assert the royal rights and jurisdiction by taking possession of the castles and enforcing his own supremacy, raised up a strong party against him, at the head of which was Earl John, for whom Richard had provided in a most lavish manner, and who, after Philip's return from the Crusade, acted in concert with him. A short struggle followed, in which John gained the advantage, and William Longchamp was deposed from the justiciarship by the assembled baronage under the direction of the Archbishop of Rouen who had himself been authorised by Richard to attempt the settlement of the country. The Archbishop of Rouen succeeded as justiciar, and held the office until a few months before Richard's return from captivity. His period of rule is characterised chiefly by the attempts made by John to supplant his brother, and by the measures taken for raising the king's ransom. The constitutional history of Eng land receives little illustration from either of these periods. Archbishop Hubert, however, who succeeded to the justiciarship in 1 194, and Geoffrey Fitz-Peter, who followed him in 1198, were both able administrators, and attempted to unite faithful service of the king with the maintenance and the development in all respects of his father's system. The principle of rais ing money by the use and amplification of judicial machinery was carried by these ministers into new directions ; larger charters were granted to the towns, and larger powers to the itinerant judges, whilst at the same time the progress of the country towards self-government was marked by the introduc tion of the elective principle into the county court and the employment of the jury in the assessment of property. It would appear from the historians that although very large sums of money were exacted by these means, some form of consti tutional process in the granting of taxes was maintained, and that although the people complained loudly of the imposts, they v.] Excerpts. 25 1 were well able to bear them. Neither Hubert nor Geoffrey was a popular minister, but neither can be accused of betraying the interests of the country, and each exercised a good deal of repres sive influence on Richard, as they did also on his successor. Excerpts. A.D. 1 189. Bened. Abb. ii. 78. Deinde Ricardus dux Normanniae venit Lundonias, et congregatis ibi archiepiscopis et episcopis, comitibus et baronibus et copiosa militum multitu- dine, IIIti° nonas Septembris die Dominica . . . consecratus et coronatus est in regem Angliae . . . Ib. p. 81. Cum vero perventum esset ad altare, coram . . . archiepiscopis et episcopis, abbatibus, comitibus, baronibus, clero et populo, haec tria fecit Ricardus dux sacramenta. Juravit itaque et vovit coram positis sacrosanctis Evangeliis et pluri- morum Sanctorum reliquiis, quod pacem et honorem et reveren- tiam omnibus diebus vitae suae portabit Deo et Sanctae Eccle siae et ejus ordinatis. Deinde juravit quod rectam justitiam exercebit in populo sibi commisso. Deinde juravit quod leges malas et consuetudines perversas, si aliquae sunt in regno suo, delebit et bonas custodiet. lb. p. 85. Deinde dominus rex Ricardus venit ad abbatiam quae dicitur Pipewella ... in crastino exaltationis Sanctae Crucis. Ib. p. 87. In eodem concilio Ricardus rex constituit Dunel- mensem episcopum et Willelmum de Mandavilla comitem Alba- marliae justitiarios Angliae, quia Ranulfus de Glanvil jam senio et labore confectus, qui justitiarius Angliae tempore regis Henrici exstiterat, quaesivit a rege Ricardo licentiam eundi Jerosolimam et accepit. Ib. p. 90. Et eodem mense Ricardus rex deposuit a bailliis suis Ranulfum de Glanvilla justitiarium Angliae et fere omnes vicecomites et ballivos eorum ; et omnes redemit usque ad ulti- mum quadrantem ; et quanto familiariores patri suo exstiterant, tanto eos plus opprimebat. Qui autem non habebat quantum ab eo exigebatur, statim capiebatur et in carcerem mittebatur ubi erat fletus et stridor dentium, et alios vicecomites in loco depo- sitorum instituit. Et omnia erant ei venalia, scilicet potestates, dominationes, comitatus, vicecomitatus, castella, villae, praedia, et cetera iis similia. . . . Praeterea idem Hugo Dunelmensis episcopus dedit regi mille marcas argenti, ut esset justitiarius in Anglia, et ut ab itinere Jerosolimitano remaneret. . . . Et ceteri 252 Richard I. [part quicunque volebant, emebant a rege tam sua quam aliena jura. Unde factum est quod rex infinitam adquisivit pecuniam, quan- tam nullus antecessorum suorum habuisse dinoscitur. Ric. Divisiexsis, p. 9. Willelmus Eliensis electus, datis tribus millibus libris argenti, sigillum regis sibi retinuit, licet Reginaldus Italus quartum millerium superobtulerit. A.D. 1 191. Bened. Abb. ii. 213. Placuit ergo Johanni fratri regis et omnibus episcopis et comitibus ac baronibus et civibus Lundoniarum, quod cancellarius ille deponeretur a regi- mine regni ; et quod loco illius fungeretur Rothomagensis archi episcopus, sicut rex in litteris suis mandavit. Ita factum est ad securitatem regni. Johannes comes frater regis, et archiepi scopus Rothomagensis et omnes episcopi, comites et barones regni qui aderant, concesserunt civibus Lundoniarum communam suam et juraverunt quod ipsi earn et dignitates civitatis Lundo niarum custodirent illibatas quam diu regi placuerit. Ric. Divis. p. 53. Concessa est ipsa die et instituta com- muniu Londoniensium, in qua universi regni magnates et ipsi etiam ipsius provinciae episcopi jurare coguntur. Nunc primum in indulta sibi conjuratione regno regem deesse cognovit Lon- donia, quam nee rex ipse Ricardus, nee praedecessor et pater ejus Henricus, pro mille millibus marcis argenti permisisset. Quanta quippe mala ex conjuratione proveniant ex ipsa poterit diffinitione perpendi, quae talis est, ' Communia est tumor plebis, timor regni, tepor sacerdotii.' A.D. 1 193. Rog. Hoveden, iii. 210. Auctoritate igitur litterarum istarum (sc. regis de redemptione sua tractantis) mater regis et justitiarii Angliae statuerunt quod universi, tam clerici quam laici, quartam partem redditus sui de hoc anno darent ad redemptionem domini regis, et tantum superadderent de mobilibus suis, unde rex deberet eis grates scire : et de uno quoque feodo militis viginti solidos, et de abbatiis ordinis Cister- ciensis et de domibus ordinis de Semplingham, totam lanam suam de hoc anno ; et universum aurum et argentum eccle siarum, sicut rex in mandato suo praeceperat. Ib. p. 202. Ricardus rex Angliae in captione Henrici Romanorum imperatoris detentus, ut captionem illam evaderet, consilio Alienor matris suae, deposuit se de regno Angliae et tradidit illud imperatori sicut universorum domino, et investivit eum inde per pilleum suum : sed imperator sicut praelocutum fuit, statim reddidit ei, in conspectu magnatum Alemanniae et Angliae, regnum Angliae praedictam, tenendum de ipso pro quinque millibus librarum sterlingorum singulis annis de tributo V-J Excerpts. 253 solvendis, et investivit turn inde imperator per duplicem crucem de auro. Sed idem imperator in morte sua de omnibus his et aliis conventionibus quietum clamavit ipsum Ricardum regem Angliae et haeredes suos. A.D. 1 194. Ib. p. 336. Et statim (sc. Feb. 10) per com mune consilium regni definitum est quod comes Johannes dissaisiaretur de omnibus tenementis suis in Anglia, et ut castella sua obsiderentur. Ib. p. 240. Tricesima die mensis Martii, feria quarta, Ri cardus rex Angliae celebravit primum concilii sui diem apud Notiugham; cui interfuerunt Alienor regina mater ejus, et Hubertus Cantuariensis archiepiscopus qui in dextris regis sede- bat in concilio illo, et Gaufridus Eboracensis archiepiscopus, qui a sinistris ejus sedebat, et Hugo Dunelmensis et Hugo Lincolni ensis et Willelmus Eliensis regis cancellarius et Willelmus Here- fordensis et Henricus Wigornensis et Henricus Exoniensis et Johannes Candidae Casae, episcopi ; et comes David fiater regis Scotia e et Hamelinus comes de Warenna, et Ranulfus comes Cestriae et Willelmus comes de Ferreres et Willelmus comes de Salesbiria et Rogerus Bigot. Eodem die rex dissaisivit Gyrardum de Camvilla de castello et vicecomitatu Lincolniensi, et Hugonem Bardolf de vicecomitatu Eboraci sirae et de castello Eboraci et de castello de Scardheburg, et de custodia de Westmerilande ; et omnia supradicta exposuit venditioni. Unde factum est, quod cum cancellarius conventio- nasset se daturum regi pro vicecomitatu Eboraci sirae et pro vicecomitatu Lincolniensi et pro vicecomitatu Nordhamtesirae mille et quingentas marcas in principio conventionis, et singulis annis de unoquoque praedictorum comitatuum centum marcas de incremento ; Gaufridus Eboracensis archiepiscopus obtulit regi tria millia marcarum pro vicecomitatu Eboracensi, et singulis annis centum marcas de incremento ; et sic abjecto cancellario, Eboracensis archiepiscopus obtinuit vicecomitatum Eboracensem et ita factus est regis serviens et praecipitavit se in potentias Tricesima prima die mensis Martii, scilicet pridie kalendas Aprilis, rex Angliae celebravit secundum diem concilii sui ; in quo ipse petiit sibi fieri judicium de comite Johanne fratre suo, qui contra fidehtatem quam ei juraverat, castella sua occupaverat et terras suas transmarinas et cismarinas destruxerat, et foedus cum inimico suo rege Franciae contra eum inierat. Similiter et de Hugone de Nunant, Coventrensi episcopo sibi fieri judicium pottulavit, qui secreti sui conscius eum reliquerat, et regi 254 Richard I. [part Franciae et comiti Johanni, inimicis suis, adhaeserat, omne malum in pevuiciem regni sui machinans. Et judicatum est quod comes Johannes et episcopus Coventrensis peremptorie scita- rentur ; et si infra quadraginta dies non venerint nee juri stete- rint, judicaverunt comitem Johannem demeruisse regnum, et episcopum Coventrensem subjacere judicio episcoporum in eo quod episcopus erat, et judicio laicorum in eo quod ipse vice comes regis exstiterat. Kalendis Aprilis, prima die ejusdem mensis, praedictus rex Angliae celebravit tertium diem colloquii sui ; in quo constituit sibi dari de unaquaque carucata terrae totius Angliae duos soli dos, quod ab antiquis nominator Tenmantale. Deinde praecepit quod unusquisque faceret sibi tertiam partem servitii militaris, sicut singulus f'eodus apportat, ad transfretandum cum illo in Normanniam. Deinde exigebat ab monachis ordinis Cistrensis totam lanam suam de hoc anno ; sed quia hoc facere erat eis grave et importabile, fecerunt cum eo finem pecuniarium. Secunda die mensis Aprilis, Sabbato, celebravit diem quar- tum et ultimum concilii sui; in quo omnes tam clerici quam laici qui volebant sibi conqueri de archiepiscopo Eboracensi, fecerunt querimonias multas de rapinis et injustis exactionibus : sed archiepiscopus nullum dedit eis responsum. Deinde per consilium et machinationem cancellarii, ut dicitur, Girardus de Camvilla fuit retatus de receptatione praedonum qui rapuerunt bona mercatorum euntium ad nundinas de Stanford ; et ab eo recesserunt ad rapinam illam faciendam et de rapina ilia redie- runt ad eum. Praeterea appellaverunt eum de laesione regiae majestatis, in eo quod ipse ad vocationem Justitiarum regis venire noluit, nee juri stare de praedicta receptatione raptorum, neque eos ad justitiam regis producere ; sed respondit se esse hominem comitis Johannis et velle in curia sua juri stare. Praeterea appellaverunt eum quod ipse fuit in vi et adjutorio cum comite Johanne et aliis inimicis regis ad castella regis de Notingham et de Tikehil capienda. Girardus vero de Camvilla negavit omnia quae objiciebantur ei ab illis ; et illi dederunt vadium de prosequendo, et Girardus dedit vadium de defendendo se per unum de liberis hominibus suis. Eodem die statuit dominus rex diem corouationis suae apud Wintoniam in clauso Paschae. A.D. 1 1 96. Rog. Hoveden, iv. 5. Eodem anno rex Angliae misit Philippum Dunelmensem electum et abbatem de Cadamo in Angliam, ad inquisitionem faciendam de prisis justitiariorum et vicecomitum et ministroruni suorum. Cum autem praedictus abbas de Cadamo in Dominica Passionis Domini pranderet cum v.] Excerpts. 255 Huberto Cantuariensi archiepiscopo totius Angliae summo justitiario, aegrotavit in mensa et quinto die sequenti obiit Londoniis. Ib. Eodem anno orta est dissensio inter cives Londoniarum. Frequentius enim solito, propter regis captionem et alia accidentia, imponebantur eis auxilia non modica, et divites propriis par- centes marsupiis volebant ut pauperes solverent universa. Quod cum quidam legis peritus, videlicet Willelmus cum barba, filius Osberti, videret, zelo justitiae et aequitatis accensus, factus est pauperum advocatus, volens quod unusquisque tam dives quam pauper secundum mobilia et facilitates suas daret ad universa civitatis negotia. Ib. iv. 12. Eodem anno Hubertus Cantuariensis archiepi scopus totius Angliae primas et apostolicae sedis legatus et totius Angliae summus justitiarius, saepe et multum sollicitavit per internuncios suos dominum suum Ricardum regem Angliae ut eum liberaret a regimine regni, ostendens ipsum non posse sufficere regimini ecclesiae et regni. Cum igitur rex licet in- vitus, eo quod non erat inventus similis illi qui conservaret leges et jura regni, precibus tamen illius inclinatus, ilium a sollicitu- dine regiminis regni removere vellet ; poenituit eum tale fecisse regi mandatum, expertus quod in custodiendis illis est retributio multa ; et, inspectis scriptis et computationibus auditis, mandavit regi, quod infra biennium proximo praeteritum adquisierat ad opus illius undecies centena millia marcarum argenti de regno Angliae. A.D. 1 198. Rog. Hoveden, iv. 40. Eodem anno Ricardus rex Angliae petiit per Hubertum Cantuariensem archiepiscopum, ut homines regni Angliae invenirent ei trecentos milites uno anno moraturos secum in servitio suo, vel tantam pecuniam ei darent unde ipse posset per unum annum trecentos milites in servitio suo retinere, videlicet unicuique militi tres solidos Anglicanae monetae de liberatione in die : ad quod faciendum cum ceteri omnes proni essent, non audentes resistere voluntati regis, solus Hugo Lincolniensis episcopus, verus Dei cultor, abstinens se ab omni opere pravo, respondit pro se, quod ipse in hoc voluntati regis nequaquam adquiesceret, turn quia processu temporis in ecclesiae suae detrimentum redundaret, turn quia successores sui dicerent, ' Patres nostri comederunt uvam acerbam, et dentes filiorum obstupescunt.' Vita Magna S. Htjgonis, p. 248. . . . Coacta est vocante archiepiscopo Cantuariense Huberto ad generale colloquium 256 Richard I. [part universitas magnatom totius Angliae apud Oxenefordiam. Qui bus archiepiscopus, qui vice regis publicis praesidebat negotiis, regias proposuit necessitates ; qui, sumptibus et militantium copiis inferior, contra regem dimicaret potentissimum, ad suam exhaeredationem et perniciem totis nisibus aspirantem. Postulat demum quatenus decernant in commune quo genere auxilii domino suo in arctis posito valeant subvenire. Jam vero praefinitum erat ab his qui secum regiis ex toto nutibus duce- bant parendum, ut barones Angliae inter quos et episcopi cense- bantur, trescentos milites regi exhiberent, qui suis sumptibus ei per annum integrum contra hostes transmarinos indesinenter militarent. Requisito super hoc in coetu illo assensu Lincolniensis epi scopi, ipse tacitus secum deliberans paulisper, cum prius tam primas Cantuariensis quam Londiniensis episcopus Ricardus, qui et decanatus privilegio fungebatur inter episcopos, se suos et sua regiae per omnia necessitati exposituros pronuneiassent, ita citius respondit ; ' Nostis' ait ' 0 viri prudentes et nobiles qui in prae- sentiarum adestis, me in partibus istis advenam esse, et de simplicitate conversationis eremiticae ad offieium episcopale as- sumptum. Cum igitur ecclesia dominae meae Sanctae Dei genitricis Mariae meae dudum imperitiae ad regendum fuisset commissa, consuetudines illius et dignitates, debita etiam et onera solerter addidici ; in quibus conservandis sive exhibendis hactenus fere per tredecim annos a rectis praedecessorum meorum vestigiis non recessi. Scio equidem ad militare ser vitium domino regi, sed in hae terra solummodo, exhibendum Lincolniensem ecclesiam teneri ; extra metas vero Angliae nil tale ab ea deberi. Unde mihi consultius arbitror ad nalale solum repedare, et eremum more solito incolere, quam hic pon- tificatum gerere et ecclesiam mihi commissam, antiquas im- munitates perdendo, insolitis angariis subjugare.' Hoc ejus responsum archiepiscopus satis aegre accipiens, suppressa paulu- lum voce, trementibus pro indignatione labiis, a Saresbiriensi episcopo nomine Hereberto inquirere coepit, quidnam et ipse animi haberet super auxilio regi prospiciendo. Qui ad inquisita sic. paucis respondit, ' Videtur mihi quia, citra ecclesiae meae enorme praejudicium, aliud a me dici nequit vel fieri, quam quod faciendum esse ex responsione domini Lincolniensis modo audivi.' Ad haec nimium indignatus archiepiscopus, primum in Lincolniensem verbis amarissimis stomachatus, soluto con- cilio, nunciavit regi per ipsum caruisse effectu negotium illius. Rog. Hoveden, iv. 46. Eodem anno Ricardus rex An gliae cepit de unaquaque carucata terrae sive hyda totius v.] Excerpts. 257 Angliae quinque solidos de auxilio, ad quos colligendos misit idem rex per singulos comitatus Angliae unum clericum et unum militem, qui cum vicecomite comitatus ad quem mitte- bantur et legalibus militibus ad hoc electis, praestito juramento quod fideliter exsequerentur negotium regis, fecerunt venire coram se senescallos baronum illius comitatus, et de qualibet villa dominum vel baillivum villae et praepositum cum quatuor legalibus hominibus villae,' sive liberis sive rusticis; et duos milites legaliores de hundredo ; qui juraverunt, quod fideliter et sine fraude dicerent quot carucarum wannagia fuerint in singulis villis, quot scilicet in dominico, quot in villenagio, quot in eleemosynis viris religiosis collatis, quas ipsi donatores vel eorum haeredes tenentur warantizare vel adquietare, vel unde viri religiosi debent servitium facere ; et super singula carucarum wannagia ponebant ex praecepto regis primo duos solidos, et postea tres solidos ; et haec omnia in scriptum redigebantur ; et habebat inde clericus rotulum unum et miles rotulum alteram, vicecomes rotulum tertium, senescallus baronum rotulum quartum de terra domini sui. Haec pecunia recipiebatur per manus duorum legalium militum de singulis hundredis, et per manum ballivi de hundredo ; et ipsi inde responderunt vicecomiti, et per prae- dictos rotulos respondebat vicecomes inde ad scaccarium coram episcopis, abbatibus, et baronibus ad hoc assignatis. Ad poenam vero juratorum, qui aliquid contra juramentum suum celaverint in hoc negotio, statutum erat, quod quicunque rusticus convictus fuisset de perjurio daret domino meliorem bovem de caruca sua, et insuper responderet de proprio ad opus domini regis tantum pecuniae quantum fuisset declaratum per suum perjurium fuisse celatum. Si vero liber homo convictus fuisset, esset in miseri cordia regis, et insuper refunderet de proprio ad opus domini regis quantum fuerit per eum celatum, sicut et rusticus. Statutum etiam fuit, quod quilibet baro cum vicecomite faceret districtiones super homines suos, et si per defectum baronum districtiones factae non fuissent, caperetur de do minico baronum quod super homines suos restaret reddendum, et ipsi barones ad homines suos inde caperent : et libera feoda ecclesiarum parochialium de hoc tallagio excipiebantur, et omnes excaetae baronum quae fuerunt in manu domini regis communi- caverunt. Serganteriae vero domini regis, quae non erant de feodis militum, excipiebantur, sed tamen imbreviabantur, et numerus carucatarum terrae et valentiae terrarum et nomina servientium ; et omnes servientes illi summonebantur esse apud Lundonias in octavis clausi Pentecostes, audituri et facturi prae- ceptum domini regis. Ipsi vero qui electi fuerant et constituti 8 258 Richard I. [part ad hoc negotium regis faciendum, statuerunt, per aestimationem legalium hominum, ad uniuscujusque caruoae wannagium centum acras terrae. Ib. iv. 61. Eodem anno Hugo Bardulfi et magister Rogerus Arundel et Gaufridus Hachet, quibus commissae fuerant Lincoln- sire, Notinghamsire, Derebisire, Everwicsire, Norhumberlande, Westmerilande,Cumberlande, Loncastre, itinerantes placitaverunt placita coronae regis. . . . 'Et capientur coram eis electiones magnae assisae per mandatum domini regis, vel ejus capitalis Justitiae.' Ib. p. 63. His igitur et talibus vexationibus sive juste sive injuste tota Anglia a mari usque ad mare redacta est ad inopiam. Sed his nondum finitis, supervenit aliud genus tormenti ad con- fusionem hominum regni, per Justitiarios forestarum regis in Anglia, videlicet per Hugonem de Nevilla summum justitiarium omnium forestarum regis in Anglia qui cognominatus est Cuvelu. et per Hugonem Wac, et per Ernisium de Neville. Praedictis igitur justitiariis forestarum itinerantibus praeceptum est ex parte regis, ut per singulos comitatus per quos ipsi ituri essent, convenirent coram eis, ad placita forestae, archiepiscopi, episcopi, comites, et barones, et omnes libere tenentes, et de unaquaque villa praepositus et quatuor homines, ad audienda praecepta regis. . . . Ib. iv. 66. Eodem anno quia viri religiosi noluerunt dare regi quinque solidos de wanagio carucae sicut ceteri homines regni faciebant, exiit edietom a rege ut quicunque in regno suo forisfecisset clerico aut alii viro religioso non cogeretur satis- facere illi ; sed si clericus aut alius vir religiosus forisfecisset alicui laico, statim compelleretur ad satisfaciendum illi: unde factum est, quod viri religiosi ad redemptionem coacti sunt. A.D. 1 194. Form of Proceeding on the Judicial Visitation. The following. is a list of the agenda of the 'iter' of the jus tices which began in September 1194. The general business of the visitation is of the usual mixed kind, judicial and financial, and should be compared with the Inquest of Sheriffs in 1 170, as well as with the Assizes of 1166 and 1176. The introductory clause is important, as directing the election of the grand jury ; v.] Proceeding on the Judicial Visitation. 259 and the 20th capitulum, as instituting the coroner's office, also strictly elective. The 21st directs that a sheriff shall not be justice in his own county, and marks a distinct middle stage between the assize of 11 66, in which the sheriffs share the office of justice with the itinerant barons, and the 24th clause of Magna Carta, which forbids them to hold pleas of the crown. The application of jury inquest to the ascertaining of the king's rights, in cap. 23, is also, like the inquest of 1170, a precedent for similar acts under Henry III ; and this whole chapter, as well as cap. 24, has great social as well as constitutional signi ficance. The 25th article seems to show that a general review of the whole financial system was contemplated, such as was again attempted in 1196, but was prevented by the death of the abbot of Caen (Hoveden, iv. 5 ; W. Newb. lib. v. c. 19), and was possibly connected with the complaints and sedition of William Fitz-Osbert. Forma procedendi in placitis Coronae Regis. j^wa*0* In primis eligendi sunt quatuor milites de toto comitatu, qui per sacramentum suum eligant duos legales miTites de quolibet Hundredo vel Wapentacco, et illi duo eligant super sacra mentum suum x. milites de singulis Hundredis vel Wapentaccis ; vel, si milites defuerint, legales et liberos homines, ita quod illi xii. in simul respondeant de omnibus capitulis de toto Hundredo vel Wapentacco. Capitula placitorum Coronae Regis. 1. De placitis coronae novis et veteribus et omnibus quae 1 nondum sunt finita coram justitiariis domini regis. uAwJU^Xv {A/r* 2. Item de omnibus recognitionibus et omnibus placitis quae summonita sunt coram justitiariis per breve regis, vel capitalis justitiae, vel a capitali curia regis coram eis missa **!** 3. Item de eschaetis quae sint et quae fuerint postquam rex*' arripuit iter versus terram Jerusalem ; et quae fuerunt tunc in manu regis, et utrum sint modo in manu ejus, vel non : et de omnibus eschaetis domini regis si a manu sua sint remotae, quomodo et per quem et in cujus manus devenerint, et qualiter et quis exitus inde habuerit, et quos, et quid valuerint, et quid modo valeant ; et si aliqua excliaeta sit, quae ad dominum regem pertineat, quae in manu ejus non sit. 4. Item de ecclesiis quae sunt de donations domini regis. s 2 260 Richard I. [part 5. Item de custodiis puerorum quae ad dominum regem per tinent. 6. Item de maritagiis puellarum vel viduarum, quae ad dominum regem pertinent. 7. Item de malefactoribus et eorum receptoribus et eis con- sentientibus. 8. Item de falsonariis. 9. Item de interfectoribus Judaeorum, qui sint ; et de vadiis Judaeorum interfectorum, et catallis et terris et debitis et cartis ; et quis ea habuerit, et quis quantum eis debuerit, et quae vadia habuerint, et quis ea teneat, et quantum valeant, et quis exitus inde habuerit et quos ; et omnia vadia et debita Judaeorum interfectorum capiantur in manu regis ; et qui ad occisionem Judaeorum fuerunt et non fecerunt finem cum domino rege vel justitiariis suis, capiantur et non deliberentur nisi per dominum regem vel justitiarios suos. 10. Item de omnibus auxiliis datis ad redemptionem domini regis quis quantum promiserit et quantum reddiderit et quan tum a retro sit. n. Item de fautoribus comitis Johannis, qui finem cum domino rege fecerunt et qui non. 12. Item de catallis comitis Johannis vel fautorum ejus, quae ad usum domini regis non sunt conversa, et quantum vicecomites receperunt, vel baillivi sui, et quis aliquid contra antiquas con suetudines regni dederit. 13. Item de omnibus terris comitis Johannis, de dominicis et wardis, et exchaetis, et de donis suis, et qua de causa data sunt ; et ilia dona, et omnia dona comitis Johannis capiantur in manu domini regis praeterquam ilia quae per regem confirmata sunt. 14. Item de debitis et finibus quae debentur comiti Johanni, et qua de causa ; et omnia exigantur ad opus domini regis. 15. Item de foeneratoribus et eorum catallis, qui mortui sunt. 16. Item de vinis venditis contra assisam, et de falsis men- suris tam vini quam aliarum rerum. 17. Item de cruciatis mortuis ante iter suum arreptum versus Jerusalem, et quis eorum catalla habuerit et quae et quanta. 18. Item de magnis assisis, quae sunt de centum solidatis terrae et infra. 19. Itemde defaltis. 20. Praeterea in quolibet comitatu eligantur tres milites et unus clericus custodes placitorum coronae. ff1 /'""'j',' , :- ,',/-.,.« '¦ 21. Et nullus vicecomes sit justitiarius in vicecomitatu suo, nee in comitatu quem tenuerit post primam corbnationem domini regis. v.] Proceeding on the Judicial Visitation. 261 22. Praeterea tailleantur omnes civitates, et burgi et domi- nica domini regis. 23. Justitiarii vero nominati una cum baillivis Willelmi de Sanctae Mariae Ecclesia, et Gaufridi filii Petri et Willelmi de Chimelli, et Willelmi Bruere et Hugonis Bardulfi, et vicecomitum locorum, summoneri faciant milites in comitatu in rotulo nominates,, ut ad diem et locum quem eis scire facient, veniant, et coram eis jurare faciant illos quod legale posse suum ponent ad wardas et exchaetas domini regis instaurandas, \ et appretiandas ad commodum domini regis, nee alicujus odio, favore, vel gratia illud omittent : et quod praedicti milites nominati super sacramentum suum eligent duodecim legales milites, vel liberos et legales homines, si milites ad hoc inventi non fuerint, per diversas partes singulorum comitatuum in itinere praedictorum justitiarum, sicut expedire viderint : qui similiter jurent quod ad wardas et excaetas de partibus illis instaurandas -et appretiandas et affirmandas suum legale posse et consilium et auxilium apponent ad commodum regis, ut prae dictum est : et praedicti jurati supra sacramentum suum eligent de liberioribus hominibus excaetarum et wardarum quot et quales noverint esse sibi necessarios, ad praedicta domini regis negotia sicut melius fieri potest ad commodum domini regis exsequenda. Et sciendum est, quod praedictae wardae et ex-. chaetae instaurabuntur de exitibus ex eis provenientibus usque ad festum Sancti Michaelis, et etiam de exitibus ejusdem termini Et si haec non sufficiunt, supplebitur deficiens de telonio domini regis, ita quod illi qui tenebunt wardas et exchaetas illas ad firmam, respondebunt inde a festo Sancti Michaelis et deinceps tanquam de stauratis. Dominus autem rex illis qui wardas illas et exchaetas ad firmam tenebunt, eas usque ad terminum suum de anno in annum warentizabit ; ita quod licet dominus rex aliquam illarum alicui dedisset, firmarius firmam suam tenebit usque ad finem anni per firmam ei reddendam, cui earn rex dederit, quam dominus rex inde perceperit. Justitia vero ex- chaetae quam dederit remaneat domino regi, nisi dominus rex illud nominatim dederit. Firmarius etiam cum firmam suam dimiserit, instauramentum suum et omnia sua quae in firmis posuerit, ultra instauramentum regis, libere et sine diminutione habebit ; et inde habebunt litteras domini archiepiscopi patentee, continentes tenorem cartae domini regis super hoc factae. Inquiretur etiam diligentissime quantus sit assisus red ditus per singula maneria in demenio, et quantum valeant omnia alia in praedictis maneriis assisa, et quot sunt carucae, et quan tum sin^-ulae valeant, non aestimantes eas ad pretium xx. soli- 262 Richard I. [part dorum tantum, sed secundum quod terra fuerit vel bona vel mala, crescat vel decrescat pretium. Illi vero qui firmas susci- pient, firmas suas instaurabunt, ut praedictum est, secundum pretium supradictum, de exitibus exchaetarum et wardarum. Inquiratur etiam de quot bobus et averis singulae carucae valeant instaurari, et quot et quantum instauramentum singula maneria possint sustinere. Et tunc aperte et distincte in scrip tum redigantur. Erit autem pretium bovis iv. solidi, et vaccae similiter, et averi similiter : et ovis crispae x. denarii ; et ovis lanae grossioris vi. denarii ; et suis xii. denarii, et yerris xii. denarii : et cum firmarii firmas suas dimiserint, de praedicto pretio respondebunt vel de animalibus pacabilibus in optione firmariorum ; et cum omnia praedicta instaurata fuerint et appretiata, omnia inbrevientur aperte et distincte et deferantur ad scaccarium. Excipiuntur autem de hae assisa episcopatus et abbatiae et terrae baronum qui proximi sunt aetati. Inquiratur etiam per sacramentum praedictorum de omni bus wardis et exchaetis quae non sunt in manu domini regis ; et capiantur in manu domini regis, et de illis fiat sicut de aliis exchaetis et wardis. 24. Capitula de Judaeis. Omnia debita et vadia Judaeorum inbrevientur, terrae, domus, redditus et possessiones. Judaeus vero, qui aliquid horum cela- verit, sit in forisfactura domini regis de corpore suo et coneela- mento, et de omnibus possessionibus suis et omnibus catallis suis, nee unquam concelamentum Judaeo recuperare licebit. Item provideantur vi. vel vii. loca in quibus facient praestita sua; et provideantur ii. legales Christiani, et ii. legales Judaei. et ii. legales scriptores ; et coram illis, et clerico Willelmi de Sanctae Mariae ecclesia et Willelmi de Chimilli fiant praestita, et cartae praestitorum fiant in modum chirographi ; et altera pars remaneat Judaeo sigillata sigillo illius cui pecunia traditur ; et altera pars remaneat in area communi, in qua sunt tres serrurae, unde duo Christiani habent unam clavem, et duo Judaei unam, et clericus Willelmi de Sanctae Mariae ecclesia et magistri Willelmi de Chimilli habeat tertiam ; et praeterea tria sigilla, et qui claves habuerint sigilla apponent. Clerici autem praedictorum Willelmi et Willelmi habeant rotulum de transcriptis omnium cartarum, et sicut cartae mutabuntur mutetur et rotulus ; de singulis cartis dentur tres denarii ; medietas a Judaeo, et medietas ab eo cui pecunia creditor : unde duo scriptores habeant duos denarios et custos rotuli tertium ; et de cetero nullum fiet praestitum, nulla Judaeis fiet solutio, nulla fiet v.] Proclamation for the Preservation of the Peace. 263 cartarum mutatio, nisi coram praedictis vel majori parte, si omnes interesse nequiverint. Et praedicti duo Christiani habe ant unum rotulum de recepta Judaeorum solutionis eis de cetero faciendae ; et duo Judaei unum, et custos rotuli unum. Item quilibet Judaeus jurabit super rotulum suum quod omnia debita sua, et vadia, et redditus, et omnes res et posses- siones suas inbreviari faciet, et quod nihil celabit, ut praedictum est. Et si scire poterit quod aliquis aliquid celaverit, illud justitiis ad eos missis secreto revelabit, et quod falsonarios car tarum et retonsores denariorum, ubi eos scient, detegent et monstrabunt, et de falsis cartis similiter. 25. Praeterea inquisitio quae quaerenda erat de prisis et tenseriis omnium ballivorum domini regis, tam justitiarum quam vice comitum et constabulariorum et forestariorum et eorum servien- tium, post coronationem domini regis Ricardi primam, et quare prisae illae captae fuerunt, et per quem, et de omnibus catallis, donis, et promissis factis occasione saisinae factae de terris comitis Johannis, et fautorum suorum, et quis ea receperit, et quae, et quantum, — dilationem cepit per mandatum Huberti Cantuariensis archiepiscopi^ tunc temporis capitalis justitiarii regis. — (Hoveden, iii. 262-267.) A.D. 1 1 95. Proclamation for the Preservation of the Peace. Archbishop Hubert as chief justice issued in 1195 the follow ing order, the wording of which is partly taken from the Assize of Clarendon of 11 66, but which is further a remarkable instance of the continuity of tone in this department of law from the earliest times ; as is shown by the enforcement of the hue and cry, and the appointment of knights to receive the oaths for the maintenance of the peace. The latter is probably the germ of the office of Conservator of the Peace. Knights were assigned to maintain the peace in 1253 and 1264 : in the reign of Edward I a custos of the peace was, occasionally at least, elected by the county. The conservators of the peace were, according to the 1st Edward III. c. 16, assigned, as in the Act before us, and nominated by the Crown. ' The statute 34 Edw. III. c. 1 gave them the power of trying felonies, and then they acquired the more honourable title of Justices of the Peace.' — Blackstone, Gomm. i. 350. 264 Richard I. [part A.D. 1195. E dictum Regium. * Eodem anno praedictus archiepiscopus, totius Angliae justi tiarius, misit per totam Angliam hujusmodi formam juramenti, videlicet : — Quod omnes homines regni Angliae pacem domini regis pro posse suo servabunt ; et quod nee latrones nee robatores nee eorum receptatores erunt, nee in aliquo eis consentient ; et quod cum hujusmodi malefactores scire poterunt, illos pro toto posse suo capient et vicecomiti liberabunt, qui nullo modo deliberentur nisi per dominum regem vel capitalem Justitiam suam ; et si illos capere non poterunt, eos ballivis domini regis, quicunque fuerint, scire facient. Levato autem clamore inse- quendi utlagos, robatores, latrones, aut eorum receptatores, omnes sectam illam plene facient pro toto posse suo ; et si quem viderint vel manifestum fuerit sectam illam non fecisse, vel sine licentia se ab ea subtraxisse, eos tanquam malefactores ipsos capient et vicecomiti liberabunt, non deliberandos nisi per regem, aut ejus capitalem Justitiam. Milites vero ad hoc assignati facient venire omnes de ballia sua coram se a quindecim annis et ultra ; et jurare facient quod pacem domini regis, ut supra- dictum est, servabunt ; et quod nee utlagi, nee robatores, nee latrones, nee eorum receptatores erunt, nee in aliquo eis consen tient ; et quod sectam, ut praedictum est, plenam facient ; et quod si cum malefactione aliquem ceperint, militibus in ballia sua super se positis et ad hoc assignatis, eum liberabunt, qui eum vicecomiti liberabunt custodiendum ; similiter, si aliquem viderint vel eis notum fuerit, levato clamore insequendi male factores praedictos, qui sectam non fecerit, vel a secta ilia se subtraxerit sine licentia, eum tanquam malefactorem ipsum capient, et militibus praedictis liberabunt, vicecomiti liberandum et custodiendum ut ipsum malefactorem; nee liberandum nisi per praeceptum domini regis vel ejus capitalis Justitiae. — (R. Hoveden, iii. 299.) Charters op Towns granted by Richard I. Amongst the privileges sold by Richard I to every class of his subjects, none were more important than those which were obtained by the boroughs in their charters. These were gene rally drawn on the model of the charters of Henry II : but were v.] Charters of Towns granted by Richard I. 265 far more widely diffused ; and in the later years of the reign contain in some instances a clause empowering the towns to elect their own reeves. The estabHshment of the communa of the citizens of London, which is recorded by the historians to have been specially confirmed by the barons and justiciar on the occasion of Longchamp's deposition from the justiciarship, is a matter of some difficulty, as the word communa is not found in English town charters, and no formal record of this act of confirmation is now preserved. The communa of the French towns was a municipal constitution founded on a sworn con federacy of the citizens and subsequently confirmed by charter. With this the idea the English merchant-guild had some features in common although it was established for mercantile rather than political purposes : and the word communa seems to be used by Glanvill as equivalent to merchant- guild. In its more general meaning however it must be understood to signify a corporate identity of the municipality, which it may have claimed before, and which may even have been occasionally recognised, but was now firmly established ; a sort of consolidation into a single organised hody of the variety of franchises, guilds, and other departments of local jurisdiction. It was connected with, and perhaps implied by, the nomination of a Mayor, who now appears for the first time. It is however too transitional a term to be defined with certainty; and the later application of the word communitas, like that of the still later corporation, is some times obscure ; meaning primd facie the whole corporate town, but sometimes only the magistracy by whom the corporate rights were exercised. A.D. 1 190. Charter of Richard I to Winchester. Ricardus, Dei gratia, rex Angliae, dux Normanniae, etc. archiepiscopis, episcopis, abbatibus, comitibus, baronibus, justiti ariis, vicecomitibus, ministris et omnibus baillivis et fidelibus suis totius terrae suae salutem. Sciatis nos concessisse civibus nostris Wintoniae de gilda mercatorum, quod nullus eorum placitet extra muros civitatis Wintoniae de ullo placito praeter placita de tenuris exterioribus, exceptis monetariis et ministris nostris. 266 Richard I. [part Concessimus etiam eis quod nullus eorum faciat duellum, et quod de placitis ad coronam nostram pertinentibus se possint diratiocinare secundum antiquam consuetudinem civitatis. Haec etiam eis concessimus, quod cives Wintoniae de gilda mereatorum sint quieti de theloneo et lestagio et pontagio in feria et extra, et per portus maris omnium terrarum nostrarum, citra mare et ultra ; et quod nullus de misericordia pecuniae judicetur nisi secundum antiquam legem civitatis quam habuerunt tempore antecessorum nostrorum ; et quod terras et tenuras suas et vadimonia et debita omnia juste habeant, quicunque eis debeat ; et de terris suis et tenuris quae infra urbem sunt, rectum eis teneatur secundum consuetudinem civitatis ; et de omnibus debitis suis quae accommodata fuerint apud Wintoniam et de vadimoniis ibidem factis, placita apud Wintoniam teneantur. Et si quis in tota terra nostra theloneum vel consuetudinem ab hominibus Wintoniae de gilda mereatorum ceperit, postquam ipse a recto defecerit, vicecomes de Suthantonia vel praepositus Wintoniae namium inde apud Wintoniam capiat. Insuper etiam ad emendandam civitatem eis concessimus, quod omnes sint quieti de jeresgieve et de scotteshale, ita quod si vicecomes noster vel aliquis alius baillivus scotthale faciat. Has praedictas consuetudines eis concedimus et omnes alias libertates et liberas consuetudines quas habuerunt temporibus antecessorum nostro rum quando meliores vel liberiores habuerunt ; et si aliquae consuetudines injustae levatae fuerint in guerra, cassatae sint; et quicunque petierint civitatem Wintoniae cum mercatu suo, de quocunque loco sint, sive extranei sive alii, veniant, morentur et recedant in salva pace nostra, reddendo rectas consuetudines, et nemo eos disturbet super hanc cartam nostram. Quare volumus et firmiter praecipimus quod ipsi et haeredes eorum haec omnia praedicta haereditarie habeant et teneant de nobis et haeredibus nostris. Testibus, W. Rothomagensi archiepiscopo, R. Bathoniensi, H. Coventrensi episcopis, Bertranno de Verdun, Johanne Marescallo, Willelmo Marescallo. Datum per manum Johannis de Alenconio archidiaconi Lexoviensis, vicecancellarii nostri, apud Nunancurte, XIV. die Martii, anno primo regni nostri. — (Foedera, i. 50.) AD. 1 194. Charter of Richard I to Lincoln. Ricardus, Dei gratia, rex Angliae, dux Normanniae et Aquitanniae, comes Andegaviae, archiepiscopis, episcopis, abbati bus, comitibus, baronibus, justitiariis, vicecomitibus, ministris et omnibus fidelibus suis, tam Francis quam Anglis, salutem. v.] Charters of Towns. 267 Sciatis nos concessisse civibus nostris Lincolniae quod nullus eorum placitet extra civitatem Lincolniae de aliquo placito praeter placita de tenuris exterioribus, exceptis monetariis et ministris nostris. Concessimus etiam eis quietantiam murdri infra civitatem et in portsocha, et quod nullus eorum faciat duellum, et quod de placitis ad coronam pertinentibus se possint disrationare secundum consuetudinem civium civitatis Lundoni arum, et quod infra civitatem illam nemo capiat hospitium per vim vel per liberationem marescalli. Hoc etiam concessimus quod omnes cives Lincolniae sint quieti de theloneo et lestagio per totam Angliam et per portus maris, et quod nullus de mi sericordia pecuniae judicetur nisi secundum legem quam habent cives nostri Lundoniarum ; et quod in civitate ilia in nullo placito sit miskenninga ; et quod burwaremot semel tantum in hebdomada teneatur ; et quod terras et tenuras et vadia sua et debita sua omnia juste habeant, quicunque eis debeat. Et de terris suis et tenuris quae infra civitatem sint, rectum eis tenea tur secundum consuetudinem civitatis ; et de omnibus debitis suis quae accommodata fuerint apud Lincolniam, et de vadiis ibidem factis, placita apud Lincolniam teneantur. Et si quis in tota Anglia theloneum vel consuetudinem ab hominibus Lin colniae ceperit, postquam ipse a recto defecerit, praepositus Lincolniae namium apud Lincolniam capiat. Insuper etiam ad emendationem illius civitatis illis concefsimus, quod sint quieti de bridtol, et de childwite, et de gieresgieve, et de seothale, ita quod praepositus nee alius ballivus scothalam faciat. Has prae- dietas consuetudines eis concessimus et omnes alias libertates et liberas consuetudines, quas habuerunt vel habent cives nostri Lundoniarum quando meliores vel liberiores habuerint, secun dum libertates Lundoniarum et leges civitatis Lincolniae. Quare volumus et firmiter praecipimus quod ipsi et haeredes eorum haec omnia praedicta habeant et teneant haereditarie de nobis et haeredibus nostris, reddendo per annum novies viginti libras numero de Lincolnia cum omnibus pertinentiis ad scacca rium nostrum, duobus terminis, ad Pascham scilicet et ad festum Sancti Michaelis per manum praepositi Lincolniae. Et cives Lincolniae faciant praepositum quem voluerint de se per annum, qui sit idoneus nobis et eis. Testibus hiis ; H. Can- tuariensi archiepiscopo ; Willelmo Marescallo ; Gaufrido filio Petri ; Hugone Bardulfi. Datum per manum Willelmi Eliensis episcopi cancellarii nostri apud Wintoniam, etc. — (Foedera, i- 52-) 268 John. [part A.D. 1199-1216. JOHN. Archbishops of Canterbury. Hubert Walter, 1193-1205 ; Stephen Langton, 1207-1216. Chief Justices. Geoffrey Fitz-Peter, 1199-1213; Peter des Roches, Bishop of Winchester, 1214-1215 ; Hubert de Burgh, 1215-1216. Chancellors. Hubert Walter, 1 199-1205 ; Walter Grey, 1 205-1 213 ; Peter des Roches. 1213-1214; Walter Grey, 1214 ; Richard de Marisco, 1 2 14-12 16. Whether the account given by Matthew Paris of the election of John be true or false, it is certain that he succeeded to his brother's throne without any threat of opposition. The claim which he derived from Richard's final disposition of his states was strengthened by the support of the queen mother, and the adherence of a numerous party which he had propitiated during the late reign ; and the absence of any feeling in favour of Arthur left the great ministers, and the baronage generally, no other course than to accept him as king. He, like Richard, issued no coronation charter, but took the usual oaths. The administration of the country was managed by Arch bishop Hubert and Geoffrey Fitz-Peter the Justiciar, during John's early years, on the same principles as it had been during Richard's reign ; it is to them that we must ascribe the main tenance of such constitutional forms as continued to exist, and of the peace of Englaud. The amount of restraint which they exercised on John may be calculated, if we consider that imme diately on the death of Hubert his quarrel with the Church broke out, whilst the death of the Justiciar in 12 13 coincides with the beginning of the national struggle for liberty under the barons. But these ministers were not able to control altogether the tyrannical instincts of the king. His constant presence in England and his interference with the machinery of administra tion prevented them frorh combining, as they had done in Richard's reign, heavy taxation with the use and development of principles of self-government ; and from standing between v.] Excerpts. 269 the people and the king, at the cost of their own popularity. Close acquaintance with John disgusted the English, who had not realised the more distant faults of Richard. Independently, however, of personal considerations, the reign was a critical one. That of Richard had witnessed the separa tion of the royal interest from that of the people ; that of John brought the interest of the people into the closest harmony with that of the baronage. The baronage was now composed, to a very great extent, of men whose fortunes had been made under the influence of Henry II, whose traditions were opposed to feudalism, and whose relations with Normandy were much less close than those of the older nobility. The first signs of the working of these causes are to be found in the default of any attempt to recover Normandy after its forfeiture and loss. The English barons were either averse to such an attempt, as in volving foreign service, a fact which shows that their own stake in the duchy was but small ; or incredulous of John's intention to make the effort, as they might justly be, when he was so ready to commute their service for money ; or they saw no hope of success under a sovereign whose ability they underrated, whilst they estimated his sincerity at its true value. It would appear that the families which still had possessions on both sides the Channel either divided their estates, or, balancing their con flicting interests as well as they could, chose to forfeit a part rather than to fight for John. In the ecclesiastical disputes, which are the next feature of the reign, John had to contend with the greatest of all the successors of S. Peter, and with a spirit in the national Church which was unquestionably maintained by the knowledge of the great power and success of the Pope in other parts of Christendom. The barons refrained from taking advantage of these peculiar difficulties, nor did their overt opposition to the kino- begin until his relations with the papacy had changed. As soon as the papal authority begins to back the royal tyranny, the barons determine to resist ; and the Church having re covered, in Archbishop Langton, its natural leader, resumes its ordinary attitude as the supporter of freedom. 270 John. [part The country saw that the submission of John to Innocent placed its liberty, temporally and spiritually, at his mercy ; and immediately demanded safeguards. These demands were drawn up on the ancient plan of a request for the restoration of good customs, and on the model of the charter of Henry I. The crisis, delayed by John's expedition to France in 12 14, and by his attempts to dissolve the alliance made against him on his return, occurred early in the following year. Friends and enemies contributed their counsel and consent to the granting of the great Charter. The king's attempts to rid himself of the new obligation, and the support given to them by the Pope in opposition to the rights of the Church and nation, resulted in u determined attempt to dethrone him by foreign aid : a scheme which owed its only prospect of success to the personal hatreds which John had inspired, but which was so strong in that re spect that, had it not been for the king's death, England would have most probably carried out a change in dynasty, the possible issues of which, both for herself and the world in general, are incalculable. It seems paradoxical to state that neither John's tyranny nor its overthrow could have taken the form they took without the reforms of Henry II, but such seems to have been really the case. The technical principle on which here, as often else where, so much that owes its existence to very different causes seems to turn, is the freedom of the vassals from service abroad : and this point comes into prominence during the thirteenth centuiy in a way that would have been impossible but for the decay of feudalism, begun and developed under Henry II, and precipitated by the separation of Normandy from England under John. Excerpts. A.D. 1199. Matt. Paris (ed. Wats), p. 197. Dux Nor- manniae Johannes transfretavit in Angliam et apud Sorham applicuit octavo kalendas Junii ; et in crastino, in vigilia vide licet Dominicae Ascensionis, Londonias venit ibidem coronandus. Congregatis itaque in adventu ejus archiepiscopis, episcopis. comitibus et baronibus atque aliis omnibus qui ejus coro- v.] Excerpts. 271 nationi interesse debuerant ; archiepiscopus stans in medio omnium dixit, ' Audite universi. Noverit discretio vestra quod nullus praevia ratiorie alii succedere habet in regnum, nisi ab universitate regni unanimiter invocata Sancti Spiritus gratia electus, et secundum morum suorum eminentiam praeelectus, ad exemplum et similitudinem Saul primi regis inuncti, qnem praeposuit Dominus populo Suo, non regis filium nee de regal i stirpe procreatum ; similittr post eum David Jessae filium ; hunc quia strenuum et aptum dignitati regiae, ilium quia sanc tum et humilem ; ut sic qui cunctos in regno supereminet strenuitate, omnibus praesit et potestate et regimine. Verum si quis ex stirpe regis defuncti aliis praepolleret, pronius et promptius in electionem ejus est consentiendum. Haec idcirco diximus pro inclyto comite Johanne, qui praesens est frater illustrissimi regis nostri Pdcardi jam defuncti, qui haerede caruit ab eo egiediente, qui providus et strenuus et manifesto nobilis. quem nos, invocata Spiritus Sancti gratia, ratione tam merito- rum quam sanguinis regii unanimiter elegimus universi.' Erat autem archiepiscopus vir profundi pectoris et in regno singularis columna stabilitatis et sapientiae incomparabilis ; nee ausi sunt alii super his adhuc ambigere, scientes quod sine causa hoc non sic diffiniverat. Verum comes Johannes et omnes hoc accepta- bant, ipsumque comitem in regem eligentes et assumentes ex- clamant dicentes ' Vivat rex.' Interrogatus autem postea archi episcopus Hubertus quare haec dixisset, respondit se praesaga mente conjecturare et quibusdam oraculis edoctum et certifi- catum fuisse, quod ipse Johannes regnum et coronam Angliae foret aliquando corrupturus et in magnam confusionem prae- cipitaturus ; et ne haberet liberas habenas hoc faciendi, ipsum electione non successione haereditaria eligi debere affirmabat. Archiepiscopus autem imponens capiti ejus coronam unxit eum in regem apud Westmonasterium, scilicet in ecclesia principis apostolorum, Dominicae Ascensionis die, sexto kalendas Junii, Philippo Dunelmensi episcopo appellante sed non obtinente, ne coronatio ilia fieret in absentia Gaufridi archiepiscopi Eboracensis. In hae coronatione rex Johannes triplici involutus est sacramento ; quod videlicet sanctam ecclesiam et ejus ordi- natos diligeret et earn ab incursione malignantium indemnem conservaret, et quod, perversis legibus destructis, bonas substi- tueret, et rectam justitiam in regno Angliae exerceret. Deinde adjuratus est ab eodem archiepiscopo ex parte Dei et districte prohibitus ne honorem hunc accipere praesumeret nisi in mente habeat opere quod juraverat adimplere. Ad hoc ille respondens promisit se per auxilium Dei, bona fide, ea quae juraverat serva- 272 John. [part turum. . . . Et sic brevissimam in Anglia moram faciens, ea quae statuenda erant in regno cum consilio magnatum rite peregit. A.D. 1 200. Rog. Hoveden, iv. 107. Interim Johannes rex Angliae transfretavit de Normannia in Angliam et cepit de unaquaque carucata totius Angliae tres solidos de auxilio Procedente autem tempore, Johannes rex Angliae, bonorum virorum fretus consilio restituit praenominato archiepiscopo (Gaufrido) archiepiscopatum suum et statuit ei diem veniendi in curia sua ad monstrandum quare non transfretavit cum illo ad faciendam pacem cum rege Franciae, quando summonitus erat, et quare non permiserat servientes suos capere denarios caru carum de terra sua sicut in aliis partibus regni factum est : et quare verberaverat servientem vicecomitis Eboraci ; et ad reddendum regi tria millia marcarum argenti quae ipse debuit Pdcardo regi Angliae fratri suo. Rad. Coggeshale (ed. Mart, and Dur., p. 860). Ad An gliam regreditur, auxilium ab omni regno expostulans Exiit ergo edictum a justitiariis regis per universam Angliam, ut quaelibet caruca arans tres persolveret solidos, quae nimirum gravis exactio valde populum terrae extenuavit, cum antea gravis exactio scutagii praecessisset ; nam ad scutum duae marcae persolvebantur, cum nunquam amplius quam viginti solidi ad scutum exigerentur. A.D. 1201. Rog. Hovedex, iv. 160, 161. Statim ipost Pascha praecepit rex ut comites et barones Angliae essent apud Portesmu ad Pentecosten, parati equis et armis ad transfretandum cum illo Interim comites Angliae convenerunt ad collo quium inter eos habitum apud Leicestre, et ex communi consilio mandaverunt regi quod non transfretarent cum illo, nisi ille reddiderit eis jura sua. Rex autem malo usus consilio petebat ab eis castella sua. . . . Ib. p. 163. In hebdomada Pentecostes cum barones Angliae essent congregati apud Portesmue ad transfretandum cum rege, rex cepit de quibusdam illorum pecuniam quam expenderent in servitio suo, et permisit eos domum redire. A.D. 1203. Matt. Paris, p. 209. In die Sancti Nicolai apud Portesmuthe (rex) applicuit. Deinde in comites et barones occasiones praetendentes quod ipsum inter hostes reliquerant in partibus transmarinis, unde castella et terras suas pro eorum defectu amiserat, cepit ab eis septimam partem omnem mobi lium suorum. A.D. 1204. Matt. Paris, p. 209. In crastino Circumcisionis convenerunt ad colloquium apud Oxoniam rex et magnates v.] Excerpts. 273 Angliae, ubi concessa sunt regi auxilia militaria, de quolibet scuto scilicet duae marcae et dimidia ; nee etiam episcopi et ab- bates sive ecclesiasticae personae sine promissione recesserunt. A.D. 1205. Matt. Paeis, p. 212. Circa Pentecosten rex Johannes congregavit exercitum grandem quasi mare transi- turum ; et prohibente sibi Cantuariensi archiepiscopo et aliis multis, apud Portesmue navium multitudinem copiosam coadu- nari fecit. Deinde rex cum parvo comitatu, idibus Julii, naves ascendit, et velis patentibus Neptuno se committens, mutate consilio, die tertia apud Stodtlandt juxta Warrham applicuit. Reversus autem rex cepit de comitibus, baronibus, militibus, et viris religiosis pecuniam infinitam, occasiones praetendens quod noluerunt ipsum sequi ad partes transmarinas ut haereditatem amissam recuperaret. A.D. 1207. Ann. Waverl. (ed. Luard), p. 258. Rex Jo hannes post reditum suum a transmarinis, convocatis episcopis, abbatibus et prioribus, comitibus et baronibus et magnatibus regni, celebravit concilium Londoniis in octavis Circumcisionis ; ibique convenit episcopos et abbates, ut permitterent personas et beneficiatos ecclesiarum dare regi certam summam reddituum suorum. In quod cum non consentirent praelati ecclesiarum, data est dilatio usque ad sequens concilium celebrandum Oxoniae in octavis Puriticationis beatae Mariae; ibique congregata in- finita multitudine praelatorum ecclesiae et magnatom regni, exegit ab episcopis et abbatibus quod prius exegerat ab eis. Sed consilio inito, omnes tain Cantuarienses quam Eboracenses metropolitani unanimiter responderunt, Anglicanam ecclesiam nullo modo sustinere posse quod ab omnibus saeculis prius fuit inauditum. Rex ergo saniori usus consilio exactionem illam penitus relaxavit. Postea generaliter statuit per universum regnum, ut omnis homo de cujuscunque feudo juraret pretium catellorum suorum de immobili et mobili, et de his daret deci mam tertiam partem regi, ad reouperandam haereditatem suam in Normannia et in aliis terris suis. Ad quam colligendam misit ministros suos per universos comitatus Angliae : ab hae exactione liber erat ordo Cisterciensis. . . Matt. Paris, p. 221. Solus Gaufridus archiepiscopus Ebora censis nou consentiens sed plane contradicens clanculo recessit ab Anglia. A.D. 1208. Matt. Paris, p. 226. Prima die Lunae in Passione Domini quae tunc contigit decimo kalendas Aprilis, sub generali interdicto totam Angliam incluserunt. T 274 John. [part Ann. Waverl. p. 260. Rex igitur hoc edicto generaliter pro- nun ciato per Angliam, miro modo turbatus, praecepit confiscari per universum regnum suum omnes possessiones episcoporum et clericorum et virorum religiosorum, et omnia bona ecclesi astica, et misit per singulas provincias ministros suos tam clericos quam laicos ad confiscanda bona ecclesiarum. Qui circueuntes regionem saisiaverunt bona clericorum mobilia et immobilia intra et extra, committentes curam rerum illarum in singulis villis vicinis hominibus, per quorum manus clerici perciperent de rebus suis necessaria. A.D. 1209. Matt. Paris, p. 228. Papa Innocentius . . . de consilio fratrum suorum cardinalium ad exstirpandum radicitus ecclesiae scandalum, Londoniensi, Elyensi, et Wigorniensi epi scopis dedit in mandatis, ut regem memoratum nominatim ex- communicatum pronunciarent. A.D. 1 2 10. Ann. Waverl. p. 264. Johannes rex sub prae- textu recuperandae Normanniae et aliarum terrarum suarum quibus eum rex Franciae Philippus spoliaverat, inaestimabilem et incomparabilem fecit pecuniae numeratae exactionem, nullis viris clericis vel laicis, nulli religioni cujuscunque ordinis parcens. Matt. Paris, p. 230. Deinde (sc. mense Septembri) Lon- donias cum festinatione properans, fecit omnes Angliae praelatos in sua praesentia convenire. Venerunt autem ad hanc gene ralem convocationem abbates, priores, abbatissae, Templarii, Hospitalarii, custodes villarum ordinis Cluniacensis et aliarum regionum transmarinarum cujuscunque dignitatis et ordinis ; qui omnes ad tam gravem compulsi sunt redemptionein ac re rum ecclesiarum dilapidationem, quod summa extortae pecuniae excrevisse fertur ad centum millia librarum sterlingorum. Albi quoque monachi de regno Angliae, aliis exceptis, quadraginta millia librarum argenti in hoc tallagio, vellent nollent, cassatis privilegiis regi persolverunt. A.D. 121 1. Matt. Paris, p. 230. Rex Johannes cepit a militibus qui exercitui in Wallia non interfuerunt de quolibet scuto duas marcas argenti. . . . Ib. p. 231. Habuit autem rex hae interdicti tempestate con- siliarios iniquissimos, quorum nomina pro parte hic ponere non omittam : — Willelmus . . . frater regis et comes Saresburiensis, Albericus de Ver comes Oxoniensis, Gaufridus Filius Petri Angliae Justitiarius ; tres episcopi curiales, Philippus Dunelmen- sis, Petrus Wintoniensis et Johannes Norwicensis ; Ricardus de v.] Excerpts. 275 Marisco regis cancellarius, Hugo de Nevilla protoforestarius, Willelmus de Wrotham custos portuum maris, Robertus de Veteri ponte et Yvo frater ejus, Brienus de Insula, et Gaufridus de Luci, Hugo de Bailul, et Bernardus frater ejus, Willelmus de Cautelu et Willelmus filius ejus, Fulco de Cantelu, et Reginaldus de Cornhelle vicecomes Cantiae, Robertus de Braibroc et Hen ricus filius ejus, Philippus de Ulecotes, et Johannes de Bassing- burne, Philippus Marci castellanus de Notingham, Petrus de Maulei et Robertus de Gaugi, Gerardus de Atie et Ingelardus nepos ejus, Fulco [de Breaute,] et Willelmus Briuere, Petrus filius Hereberti et Thomas Basset, et alii multi quos longum esset enumerare ; qui regi in omnibus placere cupientes, con silium non pro ratione sed pro voluntate dederunt. Ann. Waverl. p. 266. Post festum Sancti Jacobi venerunt in Angliam Pandulfus et Durandus, nuncii domini papae, ad faciendam pacem inter regem et archiepiscopum. Ib. p. 268. Die Martis proxima post festum Sancti Bartho- lomaei venientes nuncii domini papae apud Norhamton, scilicet Pandulfus et Durandus coram rege convocatis omnibus comi tibus et baronibus Angliae, dominum regem alloquuntur. . . . Rex, ' Quid magis 1 ' Pandulfus, ' Absolvimus omnes unani miter comites, barones, milites, francos, clericos, laicos et omnes Christianae fidei per terras tuas tibi subjectas, a fidelitatibus suis et homagio.' . . . Pandulfus vero discessit et transfretavit. A.D. 1 2 12. Matt. Paris, p. 232. Rex autem cum talia audisset (sc. de proditione provisa) perturbatus est valde et animo consternates, atque cum intellexisset magnates Angliae a sua esse fidelitate absolutos, majorem litteris sibi destinatis fidem adhibuit. Unde propositum utiliter commutans jussit omnem exercitum ad propria remeare, veniensque ad urbem Londoni arum misit nuncios ad magnates universos sibi de fidelitate suspectos, exigens obsides ab eis, ut probaret qui vellent et qui nollent ejus obtemperare praeceptis. Illi vero, regiis jussionibus resistere non audentes, remiserunt filios, nepotes, et cognatos ad libitum regis, et sic indignatio ejus aliquantulum conquievit. Veruntamen Eustachius de Vesci et Robertus Filius Walteri de proditione memorata accusati, et regi nimis suspecti, recesserunt ab Anglia, Eustachius videlicet in Scotiam, et Robertus ad Gal- lias divertentes. . . . Tunc papa gravi moerore propter desolationem regni Angliae confectus, de consilio cardinalium, episcoporum, et aliorum virorum prudentium, sententialiter definivit ut rex Anglorum Johannes a solio regni deponeretur, et alius, papa procurante, T 2 276 John. [part succederet qui dignior haberetur. Ad hujus quoque sententiae executionem scripsit dominus papa potentissimo regi Francorum Philippo, quatenus in remissionem omnium suorum peccaminum hunc laborem assumeret, et rege Anglorum a solio regni expulso, ipse et successores sui regnum Angliae jure perpetuo possi- derent. A.D. 1213. Ib. p. 233. Mense Januario redierunt a curia Romana Stephanus Cantuariensis archiepiscopus, Willelmus Londoniensis et Eustachius Elyensis episcopi, et, habito in partibus transmarinis concilio, regi Francorum et episcopis Gallicanis cum clero et populo sententiam, quae in regem Anglorum Romae pro contumacia lata fuerat, solemniter pro- mulgarunt. Ib. p. 235. Convenerunt apud Doveram decima tertia die Maii, videlicet die Lunae proxima ante Ascensionem Domini, Rex et Pandulfus, cum comitibus, baronibus et turba multa nimis, ubi in . . . pacis formam unanimiter consenserunt. Ib. p. 236. . . . Convenerunt iterum rex Anglorum et Pan dulfus cum proceribus regni apud domum militum Templi juxta Doveram, decimo quinto die Maii, in vigilia scilicet Dominicae Ascensionis, ubi idem rex juxta quod Romae fuerat sententiatum resignavit coronam suam cum regnis Angliae et Hiberniae in manus domini papae, cujus tunc vices gerebat Pandulfus. . . . Ib. p. 239. . . . Stephanus Cantuariensis archiepiscopus, Willelmus Londoniensis, Eustachius Elyensis, Hugo Lincol niensis, Aegidius Herefordensis episcopi, cum ceteris clericis et laicis causa interdicti exulantibus, . . . apud Doveram XVII0 kalendas Augusti applicantes, in die beatae Margaretae virginis Wintoniam ad regem venerunt . . . ilium absolverunt. Et haec absolutio facta fuit in capitulo Wintoniensi. In hae autem absolutione juravit rex, tactis sacrosanctis evangeliis, quod sanctam ecclesiam ej usque ordinatos diligeret, defenderet et manuteneret contra omnes adversarios suos pro posse suo ; quodque bonas leges antecessorum suorum et praecipue leges Edwardi regis revocaret, et iniquas destrueret, et omnes homines suos secundum justa curiae suae judicia judicaret, quodque singulis redderet jura sua. . . . In crastino autem misit rex litteras ad omnes vicecomites regni Angliae, praecipiens ut de singulis dominicorum suorum villis quatuor legales homines cum praeposito apud Sanctum Albanum pridie nonas Augusti facerent convenire, ut per illos et alios ministros suos de damnis singulorum episcoporum et ablatis certitudinem inquireret, et quid singulis deberetur. . . . v.] Excerpts. 277" Interfuerunt concilio apud Sanctum Albanum Galfridus Filius Petri et episcopus Wintoniensis cum archiepiscopo et episcopis et magnatibus regni, ubi cunctis pace regis denunciata ex ejus dem regis parte firmiter praeceptiim est, quatenus leges Henrici avi sui ab omnibus in regno custodirentur, et omnes leges ini- quae penitus enervarentur. Denunciatum est praeterea vice comitibus, forestariis, aliisque ministris regis, sicut .vitam et membra sua diligunt, ne a quoquam aliquid violenter extor- queant, vel alicui injuriam irrogare praesumant, aut scotalla alicubi in regno faciant, sicut facere consueverunt. Rad. Coggeshale, p. 872. Rex Angliae parato navigio in Pictaviam barones Northanhumbrenses invitavit ut secum transfretarent ; at illi pari animo eademque sententia contra- dixerunt, asserentes non in hoc ei obnoxios esse secundum munia terrarum suarum, sed in expeditionibus Anglicanis se nimis exhaustos et vehementer attenuates. Rex igitur indignatus collectis militum copiis ipsos atterere voluit, sed tandem archi episcopus eum rationabiliter arguens impetum. ipsius compescuit. Matt. Paris, p. 240. Eodem anno octavo kalendas Sep- tembris convenerunt in civitate Londoniarum apud Sanctum Paulum Stephanus Cantuariensis archiepiscopus cum. episcopis, abbatibus, prioribus, decanis et baronibus regni. ... In hoc colloquio, ut fama refert, archiepiscopus memoratus, convocatis seorsum quibusdam regni proceribus, coepit affari eos secretius in hunc modum; 'Audistis' inquit 'quomodo ipse apud Win toniam regem absolvi, et ipsum jurare compulerim quod leges iniquas destnieret et leges bonas, videlicet leges Edwardi, revo- caret et in regno faceret ab omnibus observari. Inventa est quoque nunc carta quaedam Henrici primi regis Angliae per quam, si volueritis, libertates diu amissas poteritis ad statom pristinum revocare.' .... Ann. Waverl. pp. 277, 278. Dominus Nicolaus, episcopus Tusculanensis et cardinalis .... quinto kalendas Octobris veniens legatus in Angliam, quinto nonas Octobris apud Londoniam homa gium domini Johannis suscepit. ... In festo Sancti Nicolai per praeceptiim Nicolai legati et archiepiscopi congregati sunt apud Redinges omnes ecclesiastici praelati certissime sperantes ali- quam restitutionem . . . infecto negotio . . . remearunt. Walt. Covent. ii. 217. Dissensio orta est inter Johannem regem Angliae et quosdam de proceribus pro scutagio quod petebat ab illis qui non ierant, nee miserant cum ipso in Pictaviam. Dantibus enim illud plurimis, contradixerunt ex Aquilonaribus nonnulli, illi videlicet qui anno praeterito regem 278' John. [part ne in Pictaviam transiret impedierunt, dicentes se propter terras quas in Anglia tenent non debere regem extra regnum sequi nee ipsum euntem scutagio juvare. E contra rege id tanquam debitum exigente eo quod in diebus patris sui necnon et fratris sic fieret, res ulterius processisset nisi legati praesentia obsti- tisset. A.D. 12 14. Matt. Paris, pp. 249, 252, 253. Nicolaus Thus- culanensis episcopus et apostolicae sedis legatus in die aposto- lorum Petri et Pauli in ecclesia cathedrali (Sancti Pauli) relaxavit sententiam solemniter interdicti. . . . Rex Anglorum Johannes expletis agendis suis in partibus transmarinis rediit in Angliam XIV0 kalendas Novembris. Sub eadem tempestate convenerunt ad colloquium apud Sanctum Eadmundum comites et barones Angliae quasi orationis gratia, licet in causa aliud fuisset. Nam ' cum diu simul et secretius tractare coepissent, producta est in medium carta quaedam regis Henrici primi, quam idem barones a Stephano Cantuariensi archiepiscopo, ut praedictum est, in urbe Londoniarum acceperant. . . . Itaque convenerunt uni versi ad ecclesiam Sancti Eadmundi, et incipientibus majoribus juraverunt super majus altare, quod si rex leges et libertates jam dictas concedere diffugeret, ipsi ei guerram tamdiu moverent ut ab ejus fidelitate se subtraherent, donee eis per cartam sigillo suo munitam confirmaret omnia quae petebant. Atque in hoc tandem communiter consenserunt, ut post Natale Domini simul omnes ad regem venientes, libertates praescriptas sibi peterent confirmari ; atque interim in equis sibi et armis taliter provi- derent, quod, si forte rex a proprio vellet juramento, quod bene credebant, resilire, propter suam duplicitatem, ipsi protenus per captionem castrorum suorum eum ad satisfactionem compel- lerent. A.D. 1215. Matt. Paris, pp. 253-255. . . Rex tenuit curiam suam ad Natale Domini apud Wigorniam vix per spatium unius. diei ; deinde cum festinatione Londonias veniens apud Novum Templum hospitio sese recepit. Venientesque ad regem ibi supra- dicti magnates, in lascivo satis apparatu militari, petierunt quasdam libertates et leges regis Eadwardi cum aliis libertatibus sibi et regno Angliae et ecclesiae Anglicanae concessis confirmari, prout in carta regis Henrici primi et legibus praedictis asscriptae continentur. . . . Audiens autem rex . . . postulabat inducias usque ad clausum Pascha. . . . Rex autem interim volens sibi praeeavere in posterum, fecit sibi soli contra omnes homines fidelitatem per totam Angliam jurare, et homagia renovare ; et ut sibi melius provideret, in die Purificationis beatae Mariae v.] Excerpts. 279 Crucem Domini suscepit In hebdomada Paschae con venerunt apud Stamford magnates. . . . Aestimati autem sunt in exercitu illo duo millia militum, praeter equites servientes et pedites. . . . Fuerunt autem principes . . . Robertus Filius Walteri, Eustachius de Vesci, Ricardus de Percy, Robertus de Ros, Petrus de Bruis, Nicolaus de Stutevilla, Saerus comes Win toniensis, Ricardus comes de Clare, Henricus comes de Hereford, R. comes Bigod, Willelmus de Munbrey, Rogerus de Creissi, Ranulfus filius Roberti, Robertus de Ver, Fulco Filius Warini, Willelmus Mallet, Willelmus de Monte Acuto, Willelmus de Bello campo, Simon de Kyme, Willelmus juvenis Marescallus, Willelmus Mauduit, Rogerus de Monte Begonis, Johannes filius Roberti, Johannes filius Alani, G. de Laval, O. Filius Alani, W. de Hobrug, 0. de Vallibus, G. de Gant, Mauricius de Gant, R. de Brakele, R. de Muntfichet, W. de Lanvalei, G. de Mande- ville comes Essexiae, Willelmus frater ejus, Willelmus de Huntinfeld, Robertus de Greslei, G. Constabularius de Meutum, Alexander de Pointun, Petrus Filius Johannis, Alexander de Sutuna, Osbertus de Bobi, Johannes Constabularius Cestriae, Thomas de Multune, Conanus Filius Heliae, et alii multi. . . . Stephanum Cantuariensem archiepiscopum capitalem consenta- neum habuerunt. Erat autem rex eo tempore apud Oxoniam. . . . Die Lunae .... proxima post octavas Paschae barones me- morati in villa de Brakeleie pariter convenerunt (Rex) misit ad eos archiepiscopum Cantuariensem et Willelmum Marescallum comitem de Penbrock . . . sciscitans ab eis quae essent leges et libertates quas quaerebant. At illi nunciis . . . schedulam porrexerunt quae ex parte maxima leges antiquas et regni consuetudines continebat. . . . Tunc archiepiscopus cum sociis suis schedulam illam ad regem deferens capitula singula coram ipso memoriter recitavit. . . . Cum itaque Archiepi scopus et Willelmus Marescallus regem ad consensum inducere nullatenus potuissent, ad jussionem regis ad barones sunt reversi. . . . Magnates . . . constituerunt Robertum Filium Walteri principem militiae, . . . et sic . . . versus Norham- tunam acies direxerunt . . . infecto negotio ad castrum de Bedeforde perrexerunt. . . . Venerunt itaque ad eos ibidem nuncii ab urbe Londoniarum, secretius eis indicantes, quod si vellent urbis ingressum habere cum festinatione illuc venirent. ... Ad Wares usque venerunt. . . . Nono kalendas Junii . . Londoniensium civitatem sine aliquo tumultu intraverunt. . . . Et a civibus jam dictis accepta securitate, miserunt litteras ad comites, barones et milites illos qui adhuc per Angliam regi, licet ficte, adhaerere videbantur. . . . Haec autem in parte 280 John. [part eorum nomina sunt qui nondum juraverunt libertates piaedictas ; — Willelmus Marescallus comes de Penbrock, Ranulfus comes Cestrensis, Willelmus comes Saresbiriensis, Willelmus conies Warennae, Willelmus comes Albemarlensis, H. comes Cornubiae, W. de Albineto, Robertus de Veteri Ponte, Petrus Filius Hereberti, Brienus de Insula, G. de Luci, G. de Furnival, Thomas Basset, Henricus de Braibrock, Johannes de Bassinge- burne, Willelmus de Cantelu, Henricus de Cornhulle, Johannes Filius Hugonis, Hugo de Nevile, Philippus de Albineio, Johannes Marescallus, Willelmus Bruwerre. Hi omnes cum mandatum baronum accepissent, maxima pars eorum Londonias profecti, confoederati sunt magnatibus supradictis, regem penitus relin- quentes. . . . Statuerunt regi diem ut veniret contra eos ad colloquium in pratum inter Stanes et Windlesores situm, decimo quinto die Junii. Convenerunt itaque . . . Tandem igitur cum in varia sorte tractassent, rex Johannes, vires suas baronum viribus impares iutelligens, sine difficultate leges . . . et liber tates concessit. Matt. Paris, p. 264. Rex ... ad Vectam insulam latenter confugit . . . misit ad curiam Romanam Pandulfum . . . ut baronum propositum auctoritate apostolica irritarent. . . Papa . . . cartam . . . cassavit . . . Anagniae, IX. kalendas Septembris. Ib. p. 276. Summus pontifex barones . . . excommunicavit nominatim et in specie. . . . Laterani, "XVII. kalendas Januarii. Ann. Waverl. p. 283. Interim applicuerunt in Anglia alienigenae barbari et magna multitudo diversarum linguarum errorem regis pertinaciter confoventes. His autem visis, super- dicti magnates obstinationem regis punire desiderantes, com muni consilio Lodowicum filium regis Franciae in principem Anglicanae insulae unanimiter elegerunt. . . . Tunc temporis Johannes rex omnia castella et munitiones habebat sub manu sua, sub custodia tamen alienigenarum, qui frequenter peram- bulabant terram vastantes earn et praedam ubicunque poterant capientes. A.D. 1216. Ann. Waverl. pp. 285, 286. In mense Maio . . . XII. kalendas Junii, Lodowicus . . . venit primo in Angliam. . . . Mense Octobri, scilicet XIV. kalendas Novembris, rex Johannes ... in fata discessit apud castrum de Newerc. . . v ] Summons to Arms. 281 A.D. 1205. Writ for the levying oe a Force for the Defence op the Kingdom. This Act, although only an occasional expedient for the de fence of the country, has considerable interest as proceeding from the ' Commune Consilium regni.' In its material aspect it is an advance on the Assize of Arms, which had directed the arming of the whole population according to a fixed scale, for the same purpose. The first provision bears on the military tenants only ; the plan of raising a force by the contribution of the knights had been tried by Henry II in 1 157: 'circa festi- vitatem S. Johannis Baptistae, rex Henricus praeparavit maxi mam expeditionem, ita ut duo milites de tota Anglia tertium pararent ad opprimendum Guallenses terra et man.' R. de Monte. But although the following document is feudal in form, it bears distinct traces of connexion with the older militia system : it is clearly intended that the whole population should be armed to resist invasion, and we learn from Gervase that the organisation of the communa in arms was to be carried out by local constables ; the penalties for neglect or treachery carry us back to the laws of Ethelred (p. 73); and the whole act should be compared with the statement of the Berkshire custom in Domesday Book (above, p. 96). The ancient fyrd was the folkmoot in arms : the feudal levy was the Norman baronage performing the service due by tenure. The process now going on was a consolidation of the whole into the form which it took later under the writs of Henry III and Edward I for a general arming of the nation, addressed to each of the greater vassals separately, and, for the assembling of the lesser ones, to the sheriffs. Rex, etc. Vicecomiti Rotelandae, etc. Scias quod provisum est cum assensu archiepiscoporum, episcoporum, comitum, ba ronum et omnium fidelium nostrorum Angliae, quod novem milites per totam Angliam invenient decimum militem bene paratum equis et armis ad defensionem regni nostri; et quod illi novem milites inveniant decimo militi qualibet die ii. solidos ad liberationem suam. Et ideo tibi praecipimus quod, sicut 282 John. [part teipsum et omnia tua diligis, provideas quod decimi milites de ballia tua sint apud Londonias a die Paschae in tres septimanas, bene parati equis et armis, cum liberationibus suis sicut prae dictum est, parati ire in servitium nostrum quo praeceperimus et existere in servitio nostro ad defensionem regni nostri quan tum opus fuerit. Provisum est etiam quod si alienigenae in terram nostram venerint, omnes unanimiter eis occurrant cum forcia et armis sine aliqua occasione et dilatione, auditis rumori- bus de eorum adventu. Et si quis miles vel serviens vel alius terram tenens inventus fuerit, qui se inde retraxerit, dummodo tanta non fuerit gravatus infirmitate quod illuc venire non pos sit, ipse et haeredes sui in perpetuum exhaeredabuntur, et feodum suum remanebit domino fundi ad faciendum inde volun- tatem suam ; ita quod exhaeredatus vel haeredes sui nunquam inde aliquam habeant recuperationem. Si qui vero milites, ser vientes, vel alii qui terram non habent, inventi fuerint qui se similiter retraxerint, ipsi et haeredes sui servi fient in per petuum, reddendo singulis annis iiii. denarios de capitibus suis, nee pro paupertate omittant ad praedictum negotium venire cum illud audierint, quia ex quo ad exercitum venerint, pro- videbitur unde sufficienter in servitio nostro poterunt susten- tari. Si vero vicecomes vel ballivus vel praepositus illos qui se retraxerint nobis per breve vel per scriptum vel viva voce non ostenderint, dicti vicecomes vel ballivus vel praepositus remanebit in misericordia nostra de vita et membris. Et ideo tibi praecipimus quod sub festinatione haec omnia proclamari facias in foris per totam balliam tuam, et in mercatis et nundinis et alibi, et ita te de negotio illo faciendo intromittas quod ad te pro defectu tui capere non debeamus. Et tu ipse sis apud Londonias ad praefatum terminum, vel aliquem dis- cretum ex parte tua mittas, et facias tunc nobis scire nomina decimorum militum, et habeas ibi hoc breve. Teste me ipso apud Wintoniam III die Aprilis. — (Patent Rolls, i. 55.) A.D. 1205. Summons to a great Council. Rex episcopo Sarisburiensi. Mandamus vobis rogantes qua tenus omni occasione et dilatione postpositis, sicut nos et honorem nostrum diligitis, sitis ad nos apud Londonias die Dominica proxima ante Ascensionem Domini, nobiscum trac- taturi de magnis et arduis negotiis nostris et communi regni nostri utilitate, quoniam super hiis quae a rege Franciae per v.] Assessment of an Aid. 283 nuncios nostros et suos nobis mandata sunt, unde per Dei gratiam bonum speramus provenire, vcstrum expedit habere consilium et aliorum magnatum terrae nostrae quos ad diem ilium et locum fecimus convocari ; vos etiam ex parte nostra et vestra abbates et priores conventuales totius diocesis vestrae citari faciatis ut concilio praedicto nobiscum intersint, sicut diligunt nos et communem regni utilitatem. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. i.") A.D. 1207. Writ for the Assessment of the Thirteenth. The 'thirteenth' was exacted by John, notwithstanding the debate and the opposition of the clergy, at the council of Oxford, February 9, 1207. It appears from the Annals of Waverley (above, p. 273) that a fixed sum was originally demanded and refused ; and that the king withdrew the demand, but sub stituted for it the present exaction. The process of assessment differs from that adopted by Henry II and Richard I (above, pp. 160, 257), excluding the action of the juries, and adopting a plan, which was probably the earlier practice, of a more in quisitorial character. The system of assessment by jury reappears in the next reign. A.D. 1207. Rex omnibus, etc. Sciatis quod per commune consilium et assensum concilii nostri apud Oxoniam, pro visum est ad defensionem regni nostri et recuperationem juris nostri [et] concessum est, quod quilibet laicus homo totius Angliae de cujus cunque feodo sit, qui habet in Anglia redditus et catalla, det nobis in auxilium de unaquaque mercata redditus sui annualis xii. denarios, et de unaquaque cujuslibet maneriei catalli mobilis quod habuit in octavis Purificationis Beatae Mariae, scilicet ad terminum concilii, xii. denarios, et sic secundum plus et minus. Et omnes senescalli et ballivi comitum et baronum jurabunt coram Justitiis nostris de valentia reddituum et catallorum mobilium dominorum suorum et de suis propriis similiter. Et quilibet homo praeter comites et barones jurabit de suis propriis redditibus et catallis secundum quod Justitiae nostri ad hoc transmissi utilitati nostrae melius viderint expedire. Et si aliquis convictus fuerit quod ad evitandum commodum nostrum fraudulenter amoverit catalla sua, vel in aliquo loco 284 John. [part celaverit, vel in alicujus alterius potestate posuerit, vel minus quam valuerint appretiaverit, . omnia catalla ejus capientur ad opus nostrum quieta et corpus ejus in prisonam nostram ponc- tur donee per nos deliberetur. Quodlibet autem hundredum in comitatu vestro imbrevietur per se et quaelibet parochia in quolibet hundredo per se, ita quod Justitiae nostri sciaut de qualibet villa per se respondere. Cum autem Justitiae nostri auxilium istud in quolibet hundredo, civitate, vel villa assederint, statim transcribere facient a rotulis suis omnes particulas auxilii assisi, et liberentur vicecomiti colligendum per terminum quin- denae in quindenam cum omni festinatione, et Justitiae nostri rotulos suos salvo penes se custodiant donee ad nos eos afferant. Statutum est etiam quod omnes clerici nostri et omnes Justitiae nostri et clerici eorum et omnes qui se in aliquo de negotio isto intromittent, jurabunt quod fideliter ex toto posse suo hoc nego tium facient, sicut constitutum est et quod pro nulla re hoc omittent. Praecipimus autem super vitam et membra quod quilibet denarius bonus et de legali pondere capiatur quamvis non sit novus, tam ad opus nostrum quam ad omnium aliorum regni nostri. Ad hoc autem auxilium in comitatu vestro assi- dendum mittimus loco nostro Robertum de Berkele, Ricardum de Mucegros, Willelmum de Falesia, magistrum R. de Glocestre, Walterum de Aura, Ad. filium Nigelli, etc. Et vobis praecipi mus quod eis de hoc tanquam nobis sitis intendentes. T. me ipso apud Norhamton, XVII. die Februarii. — (Patent Rolls, i. 72.) A.D. 1213. John's concession of the Kingdom to the Pope. This act of submission was made to Pandulf at Dover, on the 15th of May, 12 13; and renewed to Nicolas Bishop of Tusculum at London on the 3rd of October with a golden bulla, and with the actual performance of liege homage here promised to the Pope. Johannes, Dei gratia, rex Angliae, dominus Hiberniae, dux Normanniae, et Aquitanniae, comes Andegaviae, omnibus Christi fidelibus praesentem cartam inspecturis, salutem. Uni- versitati vestrae per hanc cartam nostram sigillo nostro munitam volumus esse notum, quia cum Deum et matrem nostram sanc- tam ecclesiam offenderimus in multis et proinde Divina miseri- v.] Gift of the Kingdom to the Pope. 285 cordia plurimum indigere noscamur, nee quid digne offerre possimus pro satisfactione Deo et ecclesiae debita facienda, nisi nos ipsos et regna nostra humiliemus : — Volentes nos ipsos humiliare pro Illo Qui Se pro nobis humiliavit usque ad mortem, gratia Sancti Spiritus inspirante, non vi inducti nee timore coacti, sed nostra bona spontaneaque voluntate ac communi consilio baronum nostrorum, offerimus et libere concedimus Deo et Sanctis apostolis Ejus Petro et Paulo et sanctae Romanae ecclesiae matri nostrae, ac domino nostro papae Innocentio ejusque catholicis successoribus, totum regnum Angliae et totum regnum Hiberniae, cum oihni jure et pertinentiis suis, pro remissione peccatorum nostrorum et totius generis nostri tam pro vivis quam defunctis ; et amodo ilia a Deo et ecclesia Romana tanquam feodatarius recipientes et tenentes, in prae sentia prudentis viri Pandulfi, domini papae subdiaconi et familiaris, fidelitatem exinde praedicto domino nostro papae Innocentio, ejusque catholicis successoribus et ecclesiae Romanae, secundum subscriptam formam facimus et juramus, et homa gium ligium in praesentia domini papae, si coram eo esse poterimus, eidem faciemus ; successores et haeredes nostros de uxore nostra in perpetuum obligantes, ut simili modo summo pontifici qui • pro tempore fuerit, et ecclesiae Romanae, sine confradictione debeant fidelitatem praestare et homagium recognoscere. Ad indicium autem hujus perpetuae nostrae obligationis et concessionis volumus et stabilimus, ut de pro priis et specialibus redditibus praedictorum regnorum nostro rum, pro omni servitio et consuetudine quod pro ipsis facere deberemus, salvo per omnia denario beati Petri, ecclesia Ro mana mille marcas sterlingorum percipiat annuatim, scilicet in festo Sancti Michaelis quingentas marcas et in Pascha quin- gentas marcas ; septingentas scilicet pro regno Angliae et tre- centas pro regno Hiberniae : salvis nobis et haeredibus nostris justitiis, libertatibus, et regalibus nostris, quae omnia, sicut supradicta sunt, rata esse volentes perpetuo atque firma, obliga- mus nos et successores nostros contra non veniie. Et si nos vel aliquis successorum nostrorum hoc attemptare praesumpserit, quicunque fuerit, ille, nisi rite commonitus resipuerit, cadat a jure regni, et haec carta obligationis et concessionis nostrae semper firma permaneat. Form of the oath of fealty. Ego Johannes, Dei gratia, rex Angliae et dominus Hiberniae, ab hae hora inantea fidelis ero Deo et beato Petro et ecclesiae Romanae ac domino meo papae Innocentio ejusque successoribus 286 John. [part catholice intrantibus : non ero in facto, dicto, consensu ve! con silio, ut vitam perdant vel membra, vel mala captione capiantur. Eorum damnum, si scivero, impediam et removere faciain si potero : alioquin quam citius potero, intimabo vel tali personae dicam quam eis credam pro certo dicturam. Consilium quod mihi crediderint, per se vel per nuncios suos seu per litteras suas, secretum tenebo et ad eorum damnum nulli pandam, me sciente. Patrimonium beati Petri et specialiter regnum Angliae et regnum Hiberniae, adjutor ero ad tenendum et defendendum contra omnes homines pro posse meo. Sic Deus me adjuvet et haec sancta Evangelia. Teste me ipso apud domum Militiae Templi juxta Doveriam, coram domino H. archiepiscopo Dublinensi, domino J. Norwy censi episcopo; G. Filio Petri comite Essexiae justitiario nostro W. comite Saresberiensi fratre nostro ; W. Marescallo comite Penbroeiae ; R. comite Boloniensi ; W. comite Warenniae S. comite Wintoniae ; W. comite Arundelli ; W. comite de Fer reriis ; W. Briwer ; Petro filio Hereberti ; Warino filio Geroldi XV0 die Maii, anno regni nostri XIVto. — (Foedera, i. in, 112.) A.D. 1 2 13. Summons to a great Council. After making submission to the legate at Dover, May 15th, John remained in Kent, Sussex, and Hampshire, preparing for an expedition to France, on which, as he was still excommuni cate, the barons refused to accompany him. Archbishop Langton landed at Dover July 16th, and absolved the king at Winchester on the 20th, he having sworn to make restitution to the Church, and, moreover, renewed his coronation oath. Having summoned a council to meet at S. Alban's on the 4th of August, he made a second attempt to induce the barons to embark. This was defeated by the determination of the nobles of Northern Eng land, who had benefited the most by the legal measures of Henry II, and whose descendants formed the bulk of the Lan castrian party of later constitutional history. Whilst the council of S. Alban's was learning from the justiciar the extent of the rights to which John had sworn, and the archbishop was instructing the barons at S. Paul's in the laws of Henry I (Aug. 25th), John was preparing for a journey to the North v.] Grant of Freedom of Election. 287 to punish the recalcitrant nobles. The archbishop hastened to Nottingham and prevailed on him to take judicial steps ; but he proceeded as far as Durham (Sept. 14th), whence he returned equally rapidly to meet the legate and renew his submission (Oct. 3rd) at London. The following document is a summons for a council at Oxford, of whose proceedings there is no record : it is the first writ in which the ' four discreet men' of the county appear as representatives ; the first instance of the summoning s of the folkmoot to a general assembly by the representative machinery already used for judicial purposes. The four men and the reeve had from time immemorial represented the town ship in the shiremoot ; now the four men and the sheriff repre sent the shiremoot in the national council. Rex Vicecomiti Oxon. salutem. Praecipimus tibi quod omnes milites baillivae tuae, qui summoniti fuerunt esse ajiud Oxoniam ad nos a die Omnium Sanctorum in quindecim dies venire facias cum armis suis ; corpora vero baronum sine armis similiter : et quatuor discretes homines de comitatu tuo illuc venire facias ad nos ad eundem terminum ad loquendum nobis- cum de negotiis regni nostri. Teste me ipso apud Wyttefi. VII. die Novembris. Eodem modo scribitur omnibus vicecomitibus. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 2.) A.D. 1214. Grant of freedom of Election to Churches. The winter of 1213 was spent in comparative quietness, and early in February, 12 14, John went abroad. He returned on the 15th of October. During this time the damages of the Church were assessed and the Interdict relaxed (June 29th). The king was met on his return by the news that the barons at S. Edmund's had sworn to demand the charter of Henry I, and were prepared after Christmas to force him to grant their claims. It was probably as an attempt to separate the clergy from the barons that he issued the following charter on the 21st of November. It was reissued on the 15th of January, 1215, and 288 John. [part confirmed by the Pope ; but it failed to sow dissension in the national party. The right of the chapters to elect their bishops, and of the monasteries to elect their abbots, although strictly canonical, had long been lost sight of in England. In the eighth and ninth centuries several case3 of election to bishoprics may be found, in which, the national Church being stronger than the , heptarchic king, the choice was probably free. But under the West-Saxon kings the appointments were generally made in the Witenagemot, and under the Normans by the king in his great courts. The form of election was restored under Henry I, the great Roger of Salisbury being, it is said, the first bishop canonically chosen ; but the process took place under the eye of the king or justiciar, and was only nominally free. This was (taken in connexion with the royal claims to the revenue of a see during its vacancy, a vacancy which the king could prolong at his pleasure) a very heavy grievance ; and it was probably with a view of propitiating Archbishop Langton that the reform was now proposed. Carta Johannis Regis ut liberae sint electiones totius Angliae. Johannes Dei gratia rex Angliae, dominus Hiberniae, dux Normanniae et Aquitanniae, comes Andegaviae, archiepiscopis, episcopis, comitibus, baronibus, militibus, ballivis et omnibus has litteras visuris vel audituris salutem. Quoniam inter nos et venerabiles patres nostros Stephanum Cantuariensem archiepi scopum totius Angliae primatem et Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem, WTillelmum Londoniensem, Eustachium Elyensem, Aegydium Herefordensem, Joscelinum Bathoniensem et Glasto- niensem, et Hugonem Lincolniensem episcopos, super dampnis et ablatis tempore interdicti, per Dei gratiam de mera et libera voluntate utriusque partis plene convenit ; volumus non solum eis quantum secundum Deum possumus satisfacere, verum etiam toti ecclesiae Anglicanae salubriter et utiliter in perpetuum providere : inde est quod qualiscunque consuetudo temporibus nostris et praedecessorum nostrorum hactenus in ecclesia Angli cana1 fuerit observata, et quicquid juris nobis hactenus vendi- caverimus in electionibus quoruincunque praelatorum, nos ad v.] Articles of the Barons. 289 petitionem ipsorum pro salute animae nostrae et praedecesso rum ac successorum nostrorum regum Angliae, liberaliter mera et spontanea voluntate, de communi consensu baronum nostro rum, concessimus et constituimus et hae praesenti carta nostra confirmavimus, ut de cetero in universis et singulis ecclesiis et monasteriis cathedralibus et conventualibus totius regni nostri Angliae, liberae sint in perpetuum electiones quorumcunque praelatorum majorum et minorum ; salva nobis et haeredibus nostris custodia ecclesiarum et monasteriorum vacantium quae ad nos pertinent. Promittimus etiam quod nee impediemus nee impediri permittemus per nostros nee procurabimus, quin in singulis et universis ecclesiis et monasteriis memoratis, postquam vacaverint praelaturae, quandocunque voluerint, libere sibi prae- ficiant electores pastorem ; petita tamen prius a nobis et hae redibus nostris licentia eligendi, quam non denegabimus, nee differemus. Et si forte, quod absit, denegaremus vel differremus, procedant nihilominus electores ad electionem canonicam facien dam : et similiter post celebratam electionem noster requiratur assensus, quem similiter non denegabimus nisi aliquid rationa- bile proposuerimus et legitime probaverimus, propter quod non debeamus consentire. Quare volumus et firmiter inhibemus ne quis vacantibus ecclesiis vel monasteriis contra hanc nostram concessionem et constitutionem in aliquo veniat vel venire prae- sumat. Si quis vero contra hoc aliquo unquam tempore venerit, maledictionem Omnipotentis Dei et nostram incurrat. Hiis testibus, Petro Wintoniensi episcopo, Willelmo Mariscallo comite Penbrokiae, Willelmo comite Warenniae, Randulfo comite Ces- triae, Saherio comite Wintoniae, Gaufrido de Mandevilla comite Gloucestriae et Essexiae, Willelmo comite de Ferreriis, Willelmo Brewer, Warino filio Geroldi, Willelmo de Cantilupo, Hugone de Nevilla, Roberto de Ver, Willelmo de Huntingfeld. Data per manum magistri Ricardi de Marisco, Cancellarii nostri, apud Novum Templum Londoniis, vicesimo primo die Novemhris anno regni nostri sexto decimo. — (Statutes of the Realm, Char ters of Liberties, p. 5.) A.D. 1 2 15. Articles of the Barons. On the feast of the Epiphany, 1 2 15, the barons made known their claims to the king. John, after attempting by personal solicitation to break up the party, promised an answer after Easter. He then reissued the charter to the clergy (Jan. 15th); u 290 John. [part directed the oath of fealty and homage to be taken throughout England ; and enlisted himself as a Crusader ; both parties in the meantime consulting the Pope. On the 27th of April, the day fixed for the king's answer, the barons assembled in force at Brackley. The king, who was at Oxford, sent to ask the details of their claims ; and whilst refusing to grant them, proposed (May 10th) an arbitration to be made by the pope and eight per sons, four chosen by himself and four by the barons. But before this was done they had (May 5th), at Reading or at Wallingford, renounced their allegiance to John, and begun to attack the royal castles. On the 24th of IVbay they were received at London, and the king's remaining friends began to negotiate with them. A meeting was agreed on for the 9th of June, but postponed to the 15th, when the barons presented the following Articles, and the Great Charter, in which the king accepted the terms, was executed. Ista sunt Capitula quae Barones petunt et dominus Rex concedit, 1. Post decessum antecessorum haeredes plenae aetatis habe bunt haereditatem suam per antiquum relevium exjjrimendum in carta. 2. Haeredes qui infra aetatem sunt et fuerint in custodia, cum ad aetatem pervenerint habebunt haereditatem suam sine relevio et fine. 3. Custos terrae haeredis capiat rationabiles exitus, con suetudines, et servitia, sine destructione et vasto hominum et rerum suarum, et si custos terrae fecerit destructionem et vastum, amittat custodiam ; et custos sustentabit domos, parcos, vivaria, stagna, molendina et cetera, ad terram illam pertinentia, de exitibus terrae ejusdem ; et ut haeredes ita maritentur ne disparagentur et per consilium propinquorum de consanguini- tate sua. 4. Ne vidua det aliquid pro dote sua, vel maritagio, post decessum mariti sui, sed maneat in domo sua per xl. dies post mortem ipsius, et infra terminum ilium assignetur ei dos; et maritagium statim habeat et haereditatem suam. 5. Rex vel ballivus non saisiet terram aliquam pro debito dum catalla debitoris sufficiunt ; nee plegii debitoris distrin- gantur, dum capitalis debitor sufficit ad solutionem ; si vero capitalis debitor defecerit in solutione, si plegii voluerint, habeant v.] Articles of the Barons. 291 terras debitoris donee debitum illud persolvatur plene, nisi capitalis debitor monstrare poterit se esse inde quietum erga plegios. 6. Rex non concedet alicui baroni quod capiat auxilium de liberis hominibus suis, nisi ad corpus suum redimendum, et ad faciendum primogenitum filium suum militem, et ad primogenitam filiam suam semel maritandam, et hoc faciet per rationabile auxilium. 7. Ne aliquis majus servitium faciat de feodo militis quam inde debetur. 8. Ut communia placita non sequantur curiam domini regis sed assignentur in aliquo certo loco ; et ut recognitiones capi antur in eisdem comitatibus, in hunc modum ; ut rex mittat duos justiciarios per iiii01" vices in anno, qui cum iiii01" militibus ejusdem comitatus electis per comitatum, capiant assisas de nova dissaisina, morte antecessoris, et ultima praesentatione, nee aliquis ob hoc sit summonitus nisi juratores et duae partes. 9. Ut liber homo amercietur pro parvo delicto secundum modum delicti, et pro magno delicto secundum magnitudinem delicti, salvo continemento suo ; villanus etiam eodem modo amercietur, salvo waynagio suo ; et mercator eodem modo, salva marcandisa, per sacramentum proborum hominum de visneto. 10. Ut clericus amercietur de laico feodo suo secundum modum aliorum praedictorum, et non secundum beneficium ecclesiasticum. 11. Ne aliqua villa amercietur pro pontibus faciendis ad riparias, nisi ubi de jure antiquitus esse solebant. 1 2. Ut mensura vini, bladi, et latitudines pannorum et rerum aliarum, emendetur ; et ita de ponderibus. 13. Ut assisae de nova dissaisina et de morte antecessoris abbrevientur ; et similiter de aliis assisis. 14. Ut nullus vicecomes intromittat se de placitis ad coronam pertinentibus sine coronatoribus ; et ut comitatus et hundreda sint ad antiquas firmas absque nullo incremento, exceptis domi- nicis maneriis regis. 15. Si aliquis tenens de rege moriatur, licebit vicecomiti vel alii ballivo regis seisire et imbreviare catallum ipsius per visum legalium hominum, ita tamen quod nihil inde amoveatur, donee plenius sciatur si debeat aliquod liquidum debitum domino regi; et tunc debitum regis persolvatur, residuum vero relinquatur executoribus ad faciendum testamentum defuncti; et si nihil regi debetur omnia catalla cedant defuncto. 16. Si aliquis liber homo intestatus decesserit, bona sua per u 2 292 John. [part manum proximorum parentum suorum et amicorum et per visum ecclesiae distribuantar. 17. Ne viduae distringantur ad se maritandum, dum volu erint sine marito vivere ; ita tamen quod securitatem facient quod non maritabunt se sine assensu regis, si de rege teneant, vel dominorum suorum de quibus tenent. 18. Ne constabularius vel alius ballivus capiat blada vel alia catalla, nisi statim denarios inde reddat, nisi respectum habere possit de voluntate venditoris. 19. Ne constabularius possit distringere aliquem militem ad dandum denarios pro custodia castri, si voluerit facere custo- diam illam in propria persona vel per alium probum hominem, si ipse earn facere non possit per rationabilem causam ; et si rex eum duxerit in exercitum, sit quietus de custodia secundum quantitatem temporis. 20. Ne vicecomes, vel ballivus regis, vel aliquis alius, capiat equos vel carettas alicujus liberi hominis pro cariagio faciendo, nisi ex voluntate ipsius. 21. Ne rex vel ballivus suus capiat alienum boscum ad castra vel ad alia agenda sua, nisi per voluntatem ipsius cujus boscus ille fuerit. 22. Ne rex teneat terram eorum qui fuerint convicti de felonia, nisi per unum annum et unum diem, sed tunc reddatur domino feodi. 23. Ut omnes kidelli de cetero penitus deponantur de Tamisia et Medewaye et per totam Angliam. 24. Ne breve quod vocatur praecipe de cetero fiat alicui de aliquo tenemento unde liber homo amittat curiam suam. 25. Si quis fuerit disseisitos vel prolongatus per regem sine judicio de terris, libertatibus, et jure suo, statim ei restituatur ; et si contentio super hoc orta fuerit, tunc inde disponatur per judicium xxv. baronum ; et ut illi qui fuerint dissaisiti per patrem vel fratrem regis rectum habeant sine dilatione per judicium parium suorum in curia regis ; et si rex debeat habere terminum aliorum cruce signatorum, tunc archiepiscopus et episcopi faciant inde judicium ad certum diem, appellatione remota. 26. Ne aliquid detur pro brevi inquisitionis de vita vel mem- bris, sed libere concedatur sine pretio et non negetur. 27. Si aliquis tenet de rege per feodi firmam, per sokagium, vel per burgagium, et de alio per servitium militis, dominus rex non habebit custodiam militum de feodo alterius, occasione burgagii vel sokagii, nee debet habere custodiam burgagii, sokagii, vel feodi firmae ; et quod liber homo non amittat v.] Articles of the Barons. 293 militiam suam occasione parvarum sergantisarum, sicuti de illis qui tenent aliquod tenementum reddendo inde cuttellos vel sagittas vel hujusmodi. 28. Ne aliquis ballivus possit ponere aliquem ad legem simplici loquela sua sine testibus fidelibus. 29. Ne corpus liberi hominis capiatur, nee imprisonetur, nee dissaisietur, nee utlagetur, nee exuletur, nee aliquo modo destruatur, nee rex eat vel mittat super eum vi, nisi per judi cium parium suorum vel per legem terrae. 30. Ne jus vendatur vel differatur vel vetitum sit. 3 1 . Quod mercatores habeant salvum ire et venire ad emen- dum vel vendendum, sine omnibus malis toltis per antiquas et rectas consuetudines. 32. Ne scutagium vel auxilium ponatur in regno, nisi per commune consilium regni, nisi ad corpus regis redimendum, et primogenitum filium suum militem faciendum, et filiam suam primogenitam semel maritandam ; et ad hoc fiat rationabile aux ilium. Simili modo fiat de taillagiis et auxiliis de civitate Lon doniarum, et de aliis civitatibus quae inde habent libertates ; et ut civitas Londoniarum plene habeat antiquas libertates et liberas consuetudines suas, tam per aquas, quam per terras. 33. Ut liceat unicuique exire de regno et redire, salva fide domini regis, nisi tempore werrae per aliquod breve tempus propter communem utilitatem regni. 34. Si quis mutuo aliquid acceperit a Judaeis plus vel minus, et moriatur antequam debitum illud solvatur, debitum non usu- rabit quamdiu haeres fuerit infra aetatem, de quocumque teneat ; et si debitum illud inciderit in manum regis, rex non capiet nisi catallum quod continetur in carta. 35. Si quis moriatur et debitum debeat Judaeis, uxor ejus habeat dotem suam ; et si liberi remanserint, provideantur eis necessaria secundum tenementum ; et de residuo solvatur debi tum salvo servitio dominorum ; simili modo fiat de aliis debitis ; et ut custos terrae reddat haeredi, cum ad plenam aetatem per- venerit, terram suam instauratam secundum quod rationabiliter poterit sustinere de exitibus terrae ejusdem de carucis et wain- nagiis. 36. Si quis tenuerit de aliqua eskaeta, sicut de honore Walingefordiae, Notingeham, Bononiae, et Lankastriae, et de aliis eskaetis quae sunt in manu regis et sunt baroniae, et obierit, haeres ejus non dabit aliud relevium vel faciet regi aliud servi tium quam faceret baroni ; et ut rex eodem modo eam teneat quo baro eam tenuit. 37. Ut fines qui facti sunt pro dotibus, maritagiis, haeredi- 294 John. [part tatibus, et amerciamentis, injuste et contra legem terrae, omnino condonentur ; vel fiat inde per judicium xxv. baronum, vel per judicium majoris partis eorumdem, una cum archiepiscopo et aliis quos secum vocare voluerit, ita quod, si aliquis vel aliqui de xxv. fuerint in simili querela, amoveantur et alii loco illorum per residuos de xxv. substituantur. 38. Quod obsides et cartae reddantur, quae liberatae fuerunt regi in secnritatem. 39. Ut illi qui fuerint extra forestam non veniant coram jus- ticiariis de foresta per communes summonitiones, nisi sint in placito vel plegii fuerint ; et ut pravae consuetudines de forestis et de forestariis, et warenniis, et vicecomitibus, et rivariis, emendentur per xii. milites de quolibet comitatu, qui debent eligi per probos homines ejusdem comitatus. 40. Ut rex amoveat penitus de balliva parentes et totam sequelam Gerardi de Atyes ; quod de cetero balliam non habeant; scilicet Engelardum, Andream, Petrum, et Gyonem de Cancellis, Gyonem de Cygoniis, Matthaeum de Martiny, et fratres ejus ; et Galfridum nepotem ejus et Philippum Mark. 41. Et ut rex amoveat alienigenas milites stipendiarios balis- tarios, et ruttarios, et servientes qui veniunt cum equis et armis ad nocumentum regni. 42. Ut rex faciat justiciarios, constabularies, vicecomites, et ballivos, de talibus qui sciant legem terrae et eam bene velint observare. 43. Ut barones qui fundaverunt abbatias, unde habent cartas regum vel antiquam tenuram, habeant custodiam earum cum vacaverint. 44. Si rex Walenses dissaisierit vel elongaverit de terris vel libertatibus, vel de rebus aliis in Anglia vel in Wallia, eis statim sine placito reddantur; et si fuerint dissaisiti vel elongati de tenementis suis Angliae per patrem vel fratrem regis sine judicio parium suorum, rex eis sine dilatione justiciam exhibebit, eo modo quo exhibet Anglicis justiciam de tenementis suis Angliae secundum legem Angliae, et de tenementis Walliae secundum legem Walliae, et de tenementis marchiae secundum legem marchiae ; idem facient Walenses regi et suis. 45. Ut rex reddat filium Lewelini " et praeterea omnes obsides de Wallia, et cartas quae ei liberatae fuerunt in securitatem pacis, 46. Ut rex faciat regi Scottorum de obsidibus reddendis, et de liberta tibus suis, et jure suo, secundum for- mam quam facit baronibus Angliae, . . . nisi aliter esse debeat per cartas quas rex habet, per judicium archiepiscopi et aliorum quos secum vo care voluerit. v.] Articles of the Barons. 295 47- Et omnes forestae quae sunt aforestatae per regem tem pore suo deafforestentur, et ita fiat de ripariis quae per ipsum regem sunt in defense 48. Omnes autem istas consuetudines et libertates quas rex concessit regno tenendas quantum ad se pertinet erga suos. omnes de regno tam clerici quam laici observabunt quantum ad se pertinet erga suos. Haec est forma securitatis ad observandum pacem et liber tates inter regem et regnum. Barones eligent xxv. barones de regno quos voluerint, qui debent pro totis viribus suis obser vare, tenere, et facere observari, pacem et libertates quas dominus rex eis concessit et carta sua confirmavit ; ita videlicet quod si rex, vel justiciarius, vel ballivi regis, vel aliquis de ministris suis, in aliquo erga aliquem deliquerit, vel aliquem articulorum pacis aut securitatis transgressus fuerit, et delictum ostensum fuerit iiiior baronibus de praedictis xxv. baronibus, illi iiii01" barones accedent ad dominum regem, vel ad justiciarium suum, si rex fuerit extra regnum, proponentes ei excessum : petent ut excessum ilium sine dilatione faciat emendari ; et si rex vel justiciarius ejus illud non emendaverit, si rex fuerit extra regnum, infra rationabile tempus determinandum in carta, praedicti iiii°r referent causam illam ad residuos de illis xxv. baronibus, et illi xxv. cum communa totius terrae distringent et gravabunt regem modis omnibus quibus poterunt, scilicet per captionem castrorum, terrarum, possessionum, et aliis modis quibus poterunt, donee fuerit emendatum secundum arbitrium eorum, salva persona domini regis et reginae et liberorum suorum ; et, cum fuerit emendatum, intendant domino regi sicut prius ; et quicumque voluerit de terra jurabit se ad prae dicta exsequenda pariturum mandatis praedictorum xxv. baro num, et gravaturum regem pro posse suo cum ipsis; et rex publice et libere dabit licentiam jurandi cuilibet qui jurare voluerit, et nulli umquam jurare prohibebit ; omnes autem illos de terra qui sponte sua et per se noluerint jurare xxv. baronibus de distringendo et gravando regem cum eis, rex faciet jurare eosdem de mandato suo sicut praedictum est. Item si aliquis de praedictis xxv. baronibus decesserit, vel a terra recesserit, vel aliquo modo alio impeditos fuerit, quo minus ista praedicta possint exsequi, qui residui fuerint de xxv. eligent alium loco ipsius pro arbitrio suo, qui simili modo erit juratus quo et ceteri. In omnibus autem quae istis xxv. baronibus commit- tuntur exsequenda, si forte ipsi xxv. praesentes fuerint et inter se super re aliqua discordaverint, vel aliqui ex eis vocati nolint vel nequeant interesse, ratum habebitur et firmum quod major 296 John. [part pars ex eis providerit vel praeceperit, ac si omnes xxv. in hoc consensissent ; et praedicti xxv. jurabunt quod omnia antedicta fideliter observabunt et pro toto posse suo facient observari. Praeterea rex faciet eos securos per cartas archiepiscopi et epi scoporum et magistri Pandulfi, quod nihil impetrabit a domino papa per quod aliqua istarum conventionum revocetur vel minu- atur, et, si aliquid tale impetraverit, reputetur irritum et inane et nun quam eo utatur. — (Blackstones Charters, pp. 1-9.) A.D. 1 2 15. Great Charter of Liberties. The whole of the Constitutional History of England is a com mentary on this charter ; the illustration of which must be looked for in the documents that precede and follow. Johannes Dei gratia rex Angliae, dominus Hyberniae, dux Normanniae et Aquitanniae, comes Andegaviae, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, comitibus, baronibus, justiciariis, forestariis, vicecomitibus, praepositis, ministris et omnibus ballivis et fidelibus suis salutem. Sciatis nos intuitu Dei et pro salute animae nostrae et omnium antecessorum et haeredum nostrorum, ad honorem Dei et exaltationem sanctae ecclesiae, et emendationem regni nostri, per consilium venerabilium patrum nostrorum, Stephani Cantuariensis archiepiscopi totius Angliae primatis et sanctae Romanae ecclesiae cardinalis, Henrici Dublinensis archiepi scopi, Willelmi Londoniensis, Petri Wintoniensis, Joscelini Bathoniensis et Glastoniensis, Hugonis Lincolniensis, Walteri Wygornensis, Willelmi Coventrensis, et Benedicti Roffensis epi scoporum ; magistri Pandulfi domini papae subdiaconi et fami- liaris, fratris Eymerici magistri militiae templi in Anglia ; et nobilium virorum Willelmi Mariscalli comitis Penbrok, Willelmi comitis Saresberiae, Willelmi comitis Warenniae, Wil lelmi comitis Arundelliae, Alani de Galweya constabularii Scottiae, Warini filii Geroldi, Petri filii Hereberti, Huberti de Burgo senescalli Pictaviae, Hugonis de Nevilla, Mathei filii Hereberti, Thomae Basset, Alani Basset, Philippi de Albiniaco, Roberti de Roppelay, Johannis Mariscalli, Johannis filii Hugonis et aliorum fidelium nostrorum ; 1. In primis concessisse Deo et hae praesenti carta nostra confirmasse, pro nobis et haeredibus nostris in perpetuum, quod Anglicana ecclesia libera sit, et habeat jura sua integra, et libertates suas illaesas ; et ita volumus observari ; quod apparet ex eo quod libertatem electionum, quae maxima et magis neces- yO Magna Carta. 297 saria reputatur ecclesiae Anglicanae, mera et spontanea volun tate, ante discordiam inter nos et barones nostros niotam, concessimus et carta nostra confirmavimus, et eam optinuimus a domino papa Innocentio tertio confirmari ; quam et nos ob- servabimus et ab haeredibus nostris in perpetuum bona fide volumus observari. Concessimus etiam omnibus liberis homini bus regni nostri, pro nobis et haeredibus nostris in perpetuum, omnes libertates subscriptas, habendas et tenendas, eis et haere dibus suis, de nobis et haeredibus nostris ; 2. Si quis comitum vel baronum nostrorum, sive aliorum tenendum de nobis in_capjte per servitium militare, mortuus fuerit, et cum decesserit haeres suus plenae aetatis fuerit et relevium debeat, habeat haereditatem suam per antiquum re levium; scilicet haeres vel haeredes comitis de baronia comitis integra per centum libras ; haeres veT haeredes baronis~~3e baronia integra per centum libras ; haeres vel haeredes militis defeodo militis integro per centum solidos ad plus ; et qui minus debuerit minus det secundum antiquam consuetudinem feodorum. 3. Si autem haeres alicujus talium fuerit infra aetatem et fuerit in custodia, cum ad aetatem pervenerit, habeat haeredi tatem suam sine relevio et sine fine. 4. Custos terrae hujusmodi haeredis qui infra aetatem fuerit, non capiat de terra haeredis nisi rationabiles exitus, et rationa- biles consuetudines, et rationabilia servitia, et hoc sine destruc- tione et vasto hominum vel rerum ; et si nos commiserimus custodiam alicujus talis terrae vicecomiti vel alicui alii qui de exitibus illius nobis respondere debeat, et ille destructionem de custodia fecerit vel vastum, nos ab illo capiemus emendam, et terra committator duobus legalibus et discretis hominibus de feodo illo, qui de exitibus respondeant nobis vel ei cui eos assignaverimus ; et si dederimus vel vendiderimus alicui cus todiam alicujus talis terrae, et ille destructionem inde fecerit vel vastum, amittat ipsam custodiam, et tradatur duobus legalibus et discretis hominibus de feodo illo qui similiter nobis respon deant sicut praedictum est. 5. Custos autem, quamdiu custodiam terrae habuerit, sus- tentet domos, parcos, vivaria, stagna, molendina, et cetera ad terram illam pertinentia, "de~exitibus terrae ejusdem ; Jet reddat haeredi, cum ad plenam aetatem pervenerit, terram suam totam instauratam de carrucis et wainnagiis secundum quod tempus wainnagii exiget et exitus terrae rationabiliter poterunt sus- tinere. 6. Haeredes maritentur absque disparagatione, ita 'tamen 298 John. [part quod, antequam contrahatur matrimonium, ostendatur propin- quis de consanguinitate ipsius haeredis. 7. Vidua post mortem mariti sui statim et sine difficultate habeat maritagium et haereditatem suam, nee aliquid det pro dote sua, vel pro maritagio^suo, vel haereditate sua quam haereditatem maritus suus et ipsa tenuerint die obitus ipsius mariti, et maneat in domo mariti sui per quadraginta dies post mortem ipsius infra quos assignetur ei dos sua. 8. Nulla vidua distringatur ad se maritandum dum voluerit vivere sine marito, ita tamen quod securitatem faciat quod se non maritabit sine assensu nostro, si de nobis tenuerit, vel sine assensu domini sui de quo tenuerit, si de alio tenuerit. 9. Nee nos nee ballivi nostri seisiemus terram aliquam nee redditojp. pro debito aliquo, quamdiu catalla debitoris sufficiunt ad debitum reddendum ; nee pleggii ipsius debitoris distrin- gantur quamdiu ipse capitalis debitor sufficit ad solutionem debiti ; et si capitalis debitor defecerit in solutione debiti, non habens unde solvat, pleggii respondeant de debito ; et, si voluerint, habeant terras et redditus debitoris donee sit eis satisfactum de debito quod ante pro eo solverint, nisi capitalis debitor monstra- verit se esse quietum inde versus eosdem pleggios. 10. Si quis mutoo ceperit aliquid a Judaeis, ^lus vel minus, et moriatur antequam debitum ilium solvatur, debitum non usuret quamdiu haeres fuerit infra aetatem, de quocumque teneat ; et si debitum illud inciderit in manus nostras, nos non capiemus nisi catallum contentum in carta. 11. Et si quis moriatur, et debitum debeat Judaeis, uxor ejus habeat dotem suam, et nihil reddat de debito illo; et si liberi ipsius defuncti qui fueriut infra aetatem remanserint, provideantur eis necessaria secundum tenementum quod fuerit defuncti, et de residuo solvatur debitum, salvo servitio do minorum ; simili modo fiat de debitis quae debentur aliis quam Judaeis. 12. Nullum scutagium vel auxilium ponatur in regno nostro, nisi per commune consilium regni nostri, nisi ad corpus nos trum redimendum, et primogenitum filium nostrum militem faciendum, et ad filiam nostram primogenitam semel maritan- dam, et ad haec non fiat nisi rationabile auxilium : simili modo fiat de auxiliis de civitate Londoniarum. 13. Et civitas Londoniarum haTaeat omnes antiquas libertates et liberas consuetudines suas, tam per terras, quam per aquas. Praeterea volumuset concedimus quod omnes aliae civitates, et burgi, et villae, et portus, habeant omnes libertates. et liberas consuetudines suas. v.] Magna Carta. 299 14. Et ad habendum commune consilium regni, de auxilio assidendo aliter quam in tribus casibus praedictis, vel de scu- tagio assidendo, summoneri"iaciemiis_arcniepiscopos, episcopos, abbates, comites, et majores barones, siglTTatim per litteras nostras ; et praeterea faciemus summoneri ~m_generali, per viceconjites et ballivos nostros, omnes illos qui de nobis tenent in capite ; ad certum diem, scilicet ad terminum quadraginta dierum ad minus, etad certum locum ; et in omnibus litteris illius summonitionis causam summonitionis exprimemus ; et sic facta summonitione negotium ad diem assignatum procedat secundum consilium illorum qui praesentes_ fuerint, quamvis non omnes sunvnTonitfvenerint. 15. Nos non concedemus de cetero alicui quod capiat auxi lium de liberis hominibus suis, nisi ad corpus suum redimendum, et ad faciendum primogenitum filium suum militem, et ad pri- mogenitam filiam suam semel maritandam, et ad haec non fiat nisi rationabile auxilium. 16. Nullus distringatur ad faciendum majus servitium de feodo militis, nee de alio libero tenemento, quam inde debetur. 17. Comjrrunia placita non sequantur curiam nostram sed teneantur in aliquo loco certo. 18. Recognitiones de nova dissaisina, de morte antecessoris, et de ultima praesentatione, non capiantur nisi in suis comitati bus et hoc modo ; ncs, vel si extra regnum fuerimus, capitalis1) justiciarius noster, mittemus duos justiciaries per unumquemque \ comitatum per quatuor vices in anno, qui, cum quatuor mili tibus cujuslibet comitatus electis per comitatum, capiant in comitatu et in die et loco comitatus assisas praedictas. 19. Et si in die comitatus assisae praedictae capi non possint, tot milites et libere tenentes remaneant de illis qui interfuerint comitatui die illo, per quos possint judicia sufficienter fieri, se cundum quod negotium fuerit majus vel minus. 20. Liber homo non amercietur pro parvo delicto, nisi secun dum modum delicti ; et pro magno delicto amercietur secundum magnitudinem delicti, salvo contenemento suo ; et mercator eodem modo salva mercandisa sua ; et villanus eodem modo amercietur salvo wainnagio suo, si inciderint in misericordiam nostram ; et nulla praedictarum misericordiarum ponatur, nisi per sacramentum proborum hominum de visneto. 21. Comites et barones non amercientur nisi per pares suos, et non nisi secundum modum delicti. 22. Nullus clericus amercietur de laico tenemento suo, nisi secundum modum aliorum praedictorum, et non secundum quantitatem beneficii sui ecclesiastici. 300 i i. John. [part ^^ 23. Nee villa nee homo distringatur facere pontes ad riparias, nisi qui ab antiquo et de jure facere debent. 24. Nullus vicecomes, constabularius, coronatores, vel alii ballivi nostri, teneant placita coronae nostrae. 25. Omnes comitatus, hundredi, wapentakii, et trethingii, sint ad antiquas firmas absque ullo incremento, exceptis. do- minicis maneriis nostris. 26. Si aliquis tenens de nobis laicum feodum moriatur, et vicecomes vel ballivus noster ostendat litteras nostras patentes de summonitione nostra de debito quod defunctus nobis debuit, liceat vicecomiti vel ballivo nostro attachiare et inbreviare catalla defuncti inventa in laico feodo, ad valentiam illius debiti, per visum legalium hominum, ita tamen quod nihil inde amo- veatur, donee persolvatur nobis debitum quod clarum fuerit ; et residuum relinquatur executoribus ad faciendum testamentum defuncti ; et, si nihil nobis debeatur ab ipso, omnia catalla cedant defuncto, salvis uxori ipsius et pueris rationabilibus par tibus suis. 27. Si aliquis liber homo intestatus decesserit, catalla sua per manus propinquorum parentum et amicorum suorum, per visum ecclesiae distribuantur, salvis unicuique debitis quae defunctus ei debebat. 28. Nullus constabularius, vel alius ballivus noster, capiat blada vel alia catalla alicujus, nisi statim inde reddat denarios, aut respectum inde habere possit de voluntate venditoris. 29. Nullus constabularius distringat aliquem militem ad dan- dum denarios pro custodia castri, si facere voluerit custodiam illam in propria persona sua, vel per alium probum hominem, si ipse eam facere non possit propter rationabilem causam ; et si nos duxerimus vel miserimus eum in exercitum, erit quietus de custodia, secundum quantitatem temporis quo per nos fuerit in exercitu. 30. Nullus vicecomes, vel ballivus noster, vel aliquis alius, capiat equos vel caretas alicujus liberi hominis pro cariagio faciendo, nisi de voluntate ipsius liberi hominis. 31. Nee nos nee ballivi nostri capiemus alienum boscnm ad castra, vel alia agenda nostra, nisi per voluntatem ipsius cujus boscus ille fuerit. 32. Nos non tenebimus terras illorum qui convicti fuerint de felonia, nisi per unum annum et unum diem, et tunc reddantur terrae dominis feodorum. 33. Omnes kydelli de cetero deponantur penitus de Thamisia, et de Medewaye, et per totam Angliam, nisi per costeram v.] Magna Carta. 301 34. Breve quod vocatur Praecipe de cetero non fiat alicui de aliquo tenemento unde liber homo amittere possit curiam suam. 35. Una mensura vini sit per totum regnum nostrum, et una mensura cervisiae, et una mensura bladi, scilicet quarterium Londoniense, et una latitudo pannorum tinctorum et russet- torum et halbergettorum, scilicet duae ulnae infra listas ; de ponderibus autem sit ut de mensuris. 36. Nihil detur vel capiatur de cetero pro brevi inqui- sitionis de vita vel membris, sed gratis concedatur et non negetur. 37. Si aliquis teneat de nobis per feodifirmam, vel per soka- gium, vel per burgagium, et de alio terram teneat per servitium militare, nos non habebimus custodiam haeredis nee terrae suae quae est de feodo alterius, occasione illius feodifirmae, vel sokagii, vel burgagii ; nee habebimus custodiam illius feodi firmae, vel sokagii, vel burgagii, nisi ipsa feodifirma debeat servitium militare. Nos non habebimus custodiam haeredis vel terrae alicujus, quam tenet de alio per servitium militare, occa sione alicujus parvae sergenteriae quam tenet de nobis per servi tium reddendi nobis cultellos, vel sagittas, vel hujusmodi. 38. Nullus ballivus ponat de cetero aliquem ad legem simplici loquela sua, sine testibus fidelibus ad hoc inductis. 39. Nullus liber homo capiatur, vel imprisonetur, aut dis- saisiatur, aut utlagetur, aut exuletur, aut aliquo modo destruatur, uec super eum ibimus, nee super eum mittemus, nisi per legale judicium parium suorum vel per legem terrae. 40. Nulli vendemus, nulli negabimus, aut differemus, rectum aut justiciam. 41. Omnes mercatores habeant salvum et securum exire de Anglia, et venire in Angliam, et morari et ire per Angliam, tam per terram quam per aquam, ad emendum et vendendum, sine omnibus malis toltis, per antiquas et rectas consuetudines, prae- terquam in tempore gwgrrae, et si sint de terra contra nos gwerrina ; et si tales inveniantur in terra nostra in principio gwerrae, attachientur sine dampno corporum et rerum, donee sciatur a nobis vel capitali justiciario nostro quomodo merca tores terrae nostrae tractentur, qui tunc invenientur in terra contra nos gwerrina ; et si nostri salvi sint ibi, alii salvi sint in terra nostra. 42. Liceat unicuique de cetero exire de regno nostro, et redire, salvo et secure, per terram et per aquam, salva fide nostra, nisi tempore gwerrae per aliquod breve tempus, propter com munem utilitatem regni, exceptis imprisonatis et ut1-- 30a John. [part secundum legem regni, et gente de terra contra nos gwerrina, et mercatoribus de quibus fiat sicut praedictum est. , 43. Si quis tenuerit de aliqua escaeta, sicut de honore Walingeford, Notingeham, Bononiae, Lainkastriae, vel de aliis eskaetis, quae sunt in manu nostra, et sunt baroniae, et obierit, haeres ejus non det aliud relevium, nee faciat nobis aliud ser vitium quam faceret baroni si baronia ilia esset in manu baronis ; et nos eodem modo eam tenebimus quo baro eam tenuit. 44. Homines qui manent extra forestam non veniant de cetero coram justiciariis nostris de foresta per communes sum monitiones, nisi sint in placito, vel pleggii alicujus vel aliquorum, qui attachiati sint pro foresta. 45. Nos non faciemus justiciaries, constabularios, vicecomites, vel ballivos, nisi de talibus qui sciant legem regni et eam bene velint observare. 46. Omnes barones qui fundaverunt abbatias, unde habent cartas regum Angliae, vel antiquam tenuram, habeant earum custodiam cum vacaverint, sicut habere debent. 47. Omnes forestae quae aforestatae sunt tempore nostro, statim deafforestentur ; et ita fiat de ripariis quae per nos tem pore nostro positae sunt in defenso. 48. Omnes malae consuetudines de forestis et warennis, et de forestariis et warennariis, vicecomitibus et eorum ministris, ripariis et earum custodibus, statim inquirantur in quolibet comitatu per duodecim milites juratos de eodem comitatu, qui debent eligi per probos homines ejusdem comitatus, et infra quadraginta dies post inquisitionem factam, penitus, ita quod numquam revocentur, deleantur per eosdem, ita quod nos hoc sciamus prius, vel justiciarius noster, si in Anglia non fuerimus. 49. Omnes obsides et cartas statim reddemus quae liberatae fuerunt nobis ab Anglicis in securitatem pacis vel fidelis servitii. 50. Nos amovebimus penitus de balliis parentes Gerardi de Athyes, quod de cetero nullam habeant balliam in Anglia; Engelardum de Cygoniis, Andream, Petrum et Gyonem de Can- cellis, Gyonem de Cygoniis, Galfridum de Martyni et fratres ejus, Philippum Mark et fratres ejus, et Galfridum nepotem ejus, et totam sequelam eorumdem. 5 1 . Et statim post pacis reformationem amovebimus de regno omnes alienigenas milites, balistarios, servientes, stipendiarios, qui venerint cum equis et armis ad nocumentum regni 52. Si quis fuerit disseisitus vel elongatus per nos sine legali judicio parium suorum, de terris, castallis, libertatibus, vel jure suo, statim ea ei restitoemus; et si contentio super hoc orta v.] Magna Carta. 303 fuerit, tunc inde fiat per judicium 'viginti quinque baronum, de quibus fit mentio inferius in securitate paois : de omnibus autem illis de quibus aliquis disseisitus fuerit vel elongatus sine legali judicio parium suorum, per Henricum regem patrem nostrum vel per Ricardum regem fratrem nostrum, quae in manu nostra habemus, vel quae alii tenent, quae nos oporteat warantizare, respectum habebimus usque ad communem terminum crucesigna- torum ; exceptis illis de quibus placitum motum fuit vel inqui sitio facta per praeceptum nostrum, ante susceptionem crucis nostrae : cum autem redierimus de peregrinatione nostra, vel si forte remanserimus a peregrinatione nostra, statim inde plenam justiciam exhibebimus. 53. Eundem autem respectum habebimus, et eodem modo, de^ justicia exhibenda de forestis deafforestandis vel remansuris forestis, quas Henricus pater noster vel Ricardus frater noster afforestaverunt, (et de custodiis terrarum quae sunt de alieno feodo, cujusmodi custodias hucusque habuimus occasione feodi quod aliquis de nobis tenuit per servitium militare, jet de abbatiis ( quae fundatae fuerint in feodo alterius quam nostro, in quibus dominus feodi dixerit se jus habere ; et cum redierimus, vel si remanserimus a peregrinatione nostra, super hiis conquerentibus plenam justiciam statim exhibebimus. 54. Nullus capiatur nee imprisonetur propter appellum foeminae de morte alterius quam viri sui. 55. Omnes fines qui injuste et contra legem terrae facti sunt nobiscum, et omnia amerciamenta facta injuste et contra legem terrae, omnino condonentur, vel fiat inde per judicium viginti quinque baronum de quibus fit mentio inferius in securitate pacis, vel per judicium majoris partis eorumdem, una cum prae dicto Stephano Cantuariensi archiepiscopo, si interesse poterit, et aliis quos secum ad hoc vocare voluerit : et si interesse non poterit, nihilominus procedat negotium sine eo, ita quod, si aliquis vel aliqui de praedictis viginti quinque baronibus fuerint in simili querela, amoveantur quantum ad hoc judicium, et alii loco illorum per residuos de eisdem viginti quinque, tantum ad hoc faciendum electi et jurati substituantur. 56. Si nos dissaisivimus vel elongavimus Walenses de terris vel libertatibus vel rebus aliis, sine legali judicio parium suorum, in Anglia vel in Wallia, eis statim reddantur ; et si contentio super hoc orta fuerit, tunc inde fiat in marchia per judicium parium suorum, de tenementis Angliae secundum legem Angliae, d.e tenementis Walliae secundum legem Walliae, de tenementis marchiae secundum legem marchiae. Idem facient Walenses nobis et nostris. 304 John. [part 57. De omnibus autem illis de quibus aliquis Walensium dissaisitus fuerit vel elongatus sine legali judicio parium suorum, per Henricum regem patrem nostrum vel Ricardum regem fratrem nostrum, quae nos in manu nostra habemus, vel quae alii tenent quae nos oporteat warantizare, respectum habebimus usque ad communem terminum crucesignatorum, illis exceptis de quibus placitum motum fuit vel inquisitio facta per prae- ceptum nostrum ante susoeptionem cruris nostrae : cum autem redierimus, vel si forte remanserimus a peregrinatione nostra, statim eis inde plenam justiciam exhibebimus, secundum leges Walensium et partes praedictas. 58. Nos reddemus filium Lewelini statim, et omnes obsides de Wallia, et cartas quae nobis liberatae fuerunt in securitatem pacis. 59. Nos faciemus Allexandro regi Scottorum de sororibus suis, et obsidibus reddendis, et libertatibus suis, et jure suo, secundum formam in qua faciemus aliis baronibus nostris Angliae, nisi aliter esse debeat per cartas quas habemus de Willelmo patre ipsius, quondam rege Scottorum ; et hoc erit per judicium parium suorum in curia nostra. 60. Omnes autem istas consuetudines praedictas et libertates quas nos concessimus in regno nostro tenendas quantum ad nos pertinet erga nostros, omnes de regno nostro, tam clerici quam laici, observent quantum ad se pertinet erga suos. Cum autem pro Deo, et ad emendationem regni nostri, et ad melius sopiendum discordiam inter nos et barones nostros ortam, haec omnia praedicta concesserimus, volentes ea integra et firma stabilitate gaudere in perpetuum, facimus et concedimus eis securitatem subscriptam ; videlicet quod barones eh>ant viginti quinque barones de regno quos voluerint, qui debeant pro totis viribus suis observare, tenere, et facere observari, pacem et libertates quas eis concessimus, et hae praesenti carta nostra confirmavimus, ita scilicet quod, si nos, vel justiciarius noster, vel ballivi nostri, vel aliquis de ministris nostris, in aliquo erga aliquem deliquerimus, vel aliquem articulorum pacis aut securitatis transgressi fuerimus, et delictum ostensum fuerit quatuor baronibus de praedictis viginti quinque baronibus, illi quatuor barones accedant ad nos vel ad justiciarium nostrum, si fuerimus extra regnum, proponentes nobis excessum : petent ut excessum ilium sine dilatione faciamus emendari. Et si nos excessum non emendaverimus, vel, si fuerimus extra regnum, justiciarius noster non emendaverit infra tempus quadraginta dierum computandum a tempore quo monstratum fuerit nobis vel justiciario nostro si extra regnum fuerimus, praedicti quatuor v.] Magna Carta. 305 barones ref erant causam illam ad residuos de viginti quinque baronibus, et illi viginti quinque barones cum communa totius terrae distringent et gravabunt nos modis omnibus quibus pote runt, scilicet per captionem castrorum, terrarum, possessionum, et aliis modis quibus poterunt, donee fuerit emendatum secun dum arbitrium eorum, salva persona nostra et reginae nostrae et Uberorum nostrorum ; et cum fuerit emendatum intendent nobis sicut prius fecerunt. Et quicumque voluerit de terra juret quod ad praedicta omnia exsequenda parebit mandatis prae dictorum viginti quinque baronum, et quod gravabit nos pro posse suo cum ipsis, et nos publice et libere damus licentiam jurandi cuilibet qui jurare voluerit, et nulli umquam jurare pro- hibebimus. Omnes autem illos de terra qui per se et sponte sua noluerint jurare viginti quinque baronibus, de distringendo et gravando nos cum eis, faciemus jurare eosdem de mandato nostro, sicut praedictum est. Et si aliquis de viginti quinque baronibus decesserit, vel a terra recesserit, vel aliquo alio modo impeditus fuerit, quo minus ista praedicta possent exsequi, qui residui fuerint de praedictis viginti quinque baronibus eligant alium loco ipsius, pro arbitrio suo, qui simili modo erit juratus quo et ceteri. In omnibus autem quae istis viginti quinque baronibus committuntur exsequenda, si forte ipsi viginti quinque praesentes fuerint, et inter se super re aliqua discordaverint, vel aliqui ex eis summoniti nolint vel nequeant interesse, ratum habeatur et firmum quod major pars eorum qui praesentes fuerint providerit, vel praeceperit, ac si omnes viginti quinque in hoc consensissent ; et praedicti viginti quinque jurent quod omnia antedicta fideliter observabunt, et pro toto posse suo facient observari. Et nos nihil impetrabimus ab aliquo, per nos nee per alium, per quod aliqua istarum concessionum et libertatum revocetur vel minuatur ; et, si aliquid tale impetra- torn fuerit, irritum sit et inane et numquam eo utemur per nos nee per alium. Et omnes malas voluntates, indignationes, et rancores, ortos inter nos et homines nostros, clericos et laicos, a tempore discordiae, plene omnibus remisimus et condonavimus. Prae terea omnes transgressiones factas occasione ejusdem discordiae, a Pascha anno regni nostri sextodecimo usque ad pacem refor- matam, plene remisimus omnibus, clericis et laicis, et quantum ad nos pertinet plene condonavimus. Et insuper fecimus eis fieri litteras testimoniales patentes domini Stephaui Cantuariensis archiepiscopi, domini Henrici Dublinensis archiepiscopi, et episcoporum praedictorum, et magistri Pandulfi, super securitate ista et concessionibus praefatis. 306 John. [part Quare volumus et firmiter praecipimus quod Anglicana ecclesia libera sit et quod homines in regno nostro habeant et teneant omnes praefatas ' libertates, jura, et concessioner, bene et in pace, libere et quiete, plene et integre, sibi et haeredibus suis, de nobis et haeredibus nostris, in omnibus rebus et locis, in per petuum, sicut praedictum est. Juratum est autem tam ex parte nostra quam ex parte baronum, quod haec omnia supradicta bona fide et sine malo ingenio observabuntur. Testibus supra- dictis et multis aliis. Data per manum nostram in prato quod vocatur Runingmede, inter Windelesorum et Staues, quinto decimo die Junii, anno regni nostri septimo decimo. Matt. Paris, p. 262. Hi autem sunt xxv. barones electi, Comes de Clare. Major de Lundoniis. Comes Albemarlae. Willelmus de Lanvalay. Comes G-loverniae. Robertus de Ros. Conies Wintoniensis. Constabularius Cestriae. Comes Herefordensis. Ricardus de Perci. Comes Rogerus (Bigot). Johannes Filius Roberti. Comes Robertus (de Verel. Willelmus Malet. Willelmus Marescallus, Junior. Gaufridus de Say. Robertus Filius Walteri, Senior. Rogerus de.Mumbezon. Gilbertus de Clare. Willelmus de Huntingfeld. Eustachius de Vesci. Ricardus de Muntfiohet. Hugo Bigod. Willelmus de Albineio. Willelmus de Munbrai. A.D. 1 2 15. Order for Inquiry into Evil Customs. This letter, which was issued immediately after the publica tion of the Great Charter, is important as showing the method of election in the county court, which must be understood as ruling the cases in which such representation of the county for diverse purposes, is directed without the mention of election. Rex vicecomiti, warennariis, custodibus ripariarum et om nibus baillivis suis in comitatu — salutem. Sciatis pacem fir mam esse reformatam per Dei gratiam inter nos et barones et liberos homines regni nostri, sicut audire poteritis et videre per cartam nostram quam inde fieri fecimus, quam etiam legi publice praecepimus per totam bailliam vestram et firmiter teneri ; volentes et districte praecipientes quod tu vice comes omnes de baillia tua secundum formam cartae praedictae v.] Charters of Towns. 307 jurare facias xxv. baronibus de quibus mentio fit in carta prae dicta, ad mandatum eorundem vel majoris partis eorum, coram ipsis vel illis quos. ad hoc atornaverint per litteras suas patentes, et ad diem et locum quos ad hoc faciendum praefixerint praedicti barones vel atornati ab eis ad hoc. Volumus etiam et praecipimus quod xii. milites de comitatu tuo, qui eligentor de ipso comitatu in primo comitatu qui tenebitur post susceptionem litterarum istarum in partibus tuis, jurent de inquirendis pravis consuetudi nibus tam de vicecomitibus quam eorum ministris, forestis, fores^ tariis, warennis et warennariis, ripariis et earum custodibus, et eis delendis, sicut in ipsa carta continetur. Vos igitur omnes sicut nos et honorem nostrum diligitis, et pacem regni nostri, omnia in carta contenta inviolabiliter observetis et ab omnibus . obser vari faciatis, ne per defectum vestri, aut per excessum vestrum, pacem regni nostri, quod Deus avertat, iterum turbari contingat. Et tu, vicecomes, pacem nostram per totam bailliam tuam cla- mari facias et firmiter teneri praecipias. Et in hujus, etc. vobis mittimus. T. me ipso apud Runimede, XIX. die Junii, anno regni nostri xviimo. — (Patent Rolls, i. 180.} Charters op Cities and Boroughs granted by John. The Charter Rolls of John afford specimens of every sort of charter granted to boroughs in. every stage of growth. The following are a selection illustrating the various points to which reference has been made in the earlier portions of this book : — 1. The grant of the Firma burgi; Helleston, no. 9. 2. The grant of freedom ; Helleston, no^ 8. 3. The grant of free customs on the model of a more ancient borough ; Hartlepool, no. 6. 4. The confirmation of free customs to a typical town ; York, no. 5. 5. The confirmation of former charters, with the grant of election of reeve to the borough at large ; Lincoln, no. 4. 6. Similar grant with special reference to the merchant guild ; Nottingham, no. 1. 7. Similar grant ; with reference of the choice of reeve to the sheriff of the county ; Northampton, no. 2, x 7 308 John. [part 8. Grant of special privileges exempting from shiremoot and hundredmoot ; Dunwich, no. 3. 9. Foundation of a Communa ; Niort, no. 7. 10. Grant to the Londoners of the privilege of choosing their Mayor; no. 10. The last of these must be regarded as conferring the crowning privilege on the community and constituting it a perfect muni cipality. The mayoralty of London dates from the earliest years of Richard I, probably from the foundation of that com muna which was confirmed on the occasion of William Long- champ's downfall. The name of the officer, as well as that of the communa itself, is French. That the incorporation under this form was held to imply very considerable municipal independ ence may be inferred from the fact that one of the charges brought by William Fitz-Osbert against Richard Fitz-Osbert, was that he had not forbidden the saying 'quodcunque eat vel veniat, quod nunquam habeant Londonienses alium regem quam ma- jorem Londoniarum.' The terms ' major' and ' communitas ' go together ; on the other hand, the ' aldermannus ' belongs to the guild, not to the municipality as such : the ' praepositus,' again, belongs to the more ancient system of the leet. How long the portreeve of London continued to exist is not known ; he may have subsisted until he was merged in the ' major,' or he may have been extinguished when the ancient English Cnihtengild surrendered to the priory of the Holy Trinity its lands and jurisdictions, which were subsequently formed into the ward of Port-Soken. This surrender was made early in the reign of Henry I. (1) A.D. 1200. Charter of N ottingham. Johannes, Dei gratia, etc. Sciatis nos concessisse et prae senti carta nostra confirmasse burgensibus nostris de Notingam omnes illas liberas consuetudines quas habuerunt tempore Hen rici regis proavi nostri, et tempore Henrici regis patris nostri, sicut carta Henrici ejusdem patris nostri testatur ; scilicet toll et them, et infangenthef, et tolonea a Thormodeston usque ad Neuwerc, et de omnibus Trentam transeuntibus, ita plenarie ut v.] Charters of Towns. 309 in burgo de Notingam, et ex alia parte a Duto ultra Rempeston usque ad aquam de Redeforde in North, et de Bikedesdic. Ho mines etiam de Notingamsire et de Derbisire venire debent ad burgum de Notingam die Veneris et Sabbati cum quadrigis et summagiis suis ; nee aliquis infra decern leucas in circuitu de Notingam tinctos pannos operari debet nisi in burgo de Notingam ; et si aliquis undecunque sit in burgo de Notingam manserit uno die et uno anno tempore pacis et absque calump- nia, nullus postea nisi rex in eum jus habebit. Et quicunque burgensium terram vicini sui emerit et possederit per annum integrum et diem unum absque calumpnia parentum vendentis si in Anglia fuerint, postea eam quietam possidebit ; neque prae- posito burgi de Notingam aliquem burgensium calumpnianti respondeant nisi aliquis fuerit accusator in causa ; et quicunque in burgo manserit, cujuscunque feudi sit, reddere debet simul cum burgensibus tailliagia, et defectus burgi adimplere. Omnes etiam qui ad forum de Notingam venerint, a vespere die Veneris usque ad vesperam Sabbati non namientur nisi pro firma nostra. Et iter de Trente liberum esse debet navigantibus, quantum pertica una optinebit ex utraque parte fili aquae. Praeterea concessimus etiam de proprio dono nostro et hae carta nostra confirmavimus eisdem burgensibus liberis nostris, gildam merea torum cum omnibus libertatibus et liberis consuetudinibus quae ad gildam mereatorum debent vel solent pertinere ; et quod ipsi sint quieti de toloneo per totam terram nostram infra nundinas et extra. Et licet illis quem voluerint ex suis in fine anni prae positum suum facere, qui de firma nostra pro ipsis respondeat, ita quod si idem praepositus nobis displiceat, ilium ad volun tatem nostram removebimus, et ipsi alium ad libitum nostrum substituent. Concessimus eisdem burgensibus ut quicunque ab eis constitutus fuerit praepositus ejusdem burgi solvat firmam ejusdem burgi ad dominicum scaccarium nostrum, ubicunque fuerit in Anglia, ad duos terminos, medietatem scilicet ad clausum Paschae et medietatem in octavis Sancti Michaelis. Quare volumus et firmiter praecipimus quod praedicti burgenses habeant et teneant praedictas consuetudines, bene et in pace, libere et quiete, honorifice et pacifice, plenarie et integre, sicut habuerunt tempore Henrici regis proayi nostri et tempore Hen rici regis patris nostri, cum praedictis augmentis quae eis con cessimus. Et prohibemus ne quis contra hanc cartam nostram praedictos burgenses vexare praesumat in aliquo super forisfac tura nostra x. librarum, sicut eis concessimus et rationabili carta nostra confirmavimus dum essemus comes Moretonii. Hiis tes tibus, Gaufrido Filio Petri comite Essexiae, Willelmo Briwerre, 310 John. < [part Hugone Bardulfi, Roberto Filio Rogeri, Willelmo de Stutevilla, Hugone de Nevilla, Symone de Pateshulle, Gilberto de Norfolk. Datum per manus S. Wellensis archidiaconi et Johannis Gray archidiaconi Clivelandiae apud Clipeston, XIX. die Marcii, anno regni nostri primo. — (Charter Bolls, p. 39.) (2) A.D. 120. Carta Norhamtoniae. Johannes Dei gratia, etc. Sciatis nos concessisse burgen sibus nostris de Norhamtonia, quod nullus eorum placitet extra muros burgi Norhamtoniae de aliquo placito praeter placita de tenuris exterioribus, exceptis monetariis et ministris nostris. Concessimus etiam eis quietantiam murdri infra burgum et portsoka, et quod nullus eorum faciat duellum, et quod de pla citis- ad coronam pertinentibus se possint disrationare secundum consuetudinem civium civitatis Londoniarum, et quod infra muros burgi illius nemo capiat hospitium per vim vel per liberationem marescalli. Hoc autem eis concessimus quod omnes burgenses Norhamtoniae sint quieti de theloneo et lestagio per totam Angliam et portus maris, et quod nullus de misericordia pecuniae judicetur nisi secundum legem quam habuerunt cives nostri Londoniarum tempore Henrici regis patris nostri : et quod" in burgo illo in nullo placito sit meskenninga, et quod hustingus semel tantum in hebdomada teneatur ; et quod terras et tenuras et vadia sua, et debita sua omnia juste habeant, qui cunque eis debeat; et de terris suis et tenuris quae infra burgum sunt rectum eis teneatur secundum consuetudinem burgi ; et de omnibus debitis suis quae accommodata fuerint apud Norham toniam et de vadiis ibidem factis placita apud Norhamtoniam teneantur. Et si quis in tota Anglia theloneum vel consue tudinem ab hominibus Norhamtoniae ceperit, postquam ipse a recto defecerit, praepositus Norhamtoniae namium inde apud Norhamtoniam capiat. Insuper etiam ad emendatiouem illius burgi eis concessimus quod sint quieti de brudtoll et gildwite et de yeresyeve, et de scotale, ita quod praepositus Norhamtoniae vel aliquis alius ballivus scotale non faciat. Has praedictas con suetudines eis concessimus et omnes alias libertates et liberas consuetudines quas habuerunt cives nostri Londoniarum quando meliores vel liberiores habuerunt, tempore praedicti Henrici regis patris nostri secundum libertates Londoniarum et leges burgi Norhamtoniae. Quare volumus et firmiter praecipimus quod ipsi et haeredes eorum haec omnia praedicta haereditarie habeant et teneant de nobis et haeredibus nostris, reddendo per annum centum et xx. libras numero de villa Norhamtoniae cum omnibus pertinentiis suis ad scaccarium nostrum in termino v.] Charters.' of Towns. 311 Sancti Michaelis, per manus praepositi Norhamtoniae. ' Et bur genses Norhamtoniae faciant praepositum quem voluerint de se per annum, qui sit idoneus nobis et eis, hoc modo, scilicet quod idem burgenses nostri de Norhamtonia per commune consilium villatae suae eligant duos de legalioribus et discretioribus villae suae et praesentent eos vicecoiniti Norhamtoniae, et vicecomes unum illorum praesentet capitali justitiae apud Westmonaste rium, cum compotum suum reddere debet, qui bene et fideliter custodiant praeposituram villae Norhamtoniae, et non amove- antur quamdiu se in ballia ilia bene gesserint, nisi per commune consilium villatae suae. Volumus etiam quod in eodem burgo Norhamtoniae per commune consilium villatae eligantur qua tuor de legalioribus et discretioribus de burgo ad custodiendum placita coronae et alia quae ad nos et coronam nostram pertinent in eodem burgo, et ad videndum quod praepositi illius burgi juste et legitime tractent tam pauperes quam divites. T. Wil lelmo Londoniensi episcopo, etc. Datum per manus S. Wel- lensis archidiaconi, etc., apud Windeshores, etc., anno, etc. — (Charter Bolts, p. 45.) (3) A.D. 1200. Carta de Dunewic. Johannes, Dei gratia, etc. Sciatis nos concessisse et praesenti carta confirmasse burgensibus nostris de Dunewichge, quod bur gum de Dunewichge sit liberum burgum nostrum, et habeat soccam et saccam et toll et theam et infangenthef, et quod ipsi per totam terram nostram quieti sint de theloneo et lestagio et passagio et pontagio et stallagio et de leue et de Danegelde, et de ewagio.de wrec et lagan et de omnibus aliis consuetudinibus, salva libertate civitatis Londoniarum, et quod ipsi rectam et solitam firmam suam per manum suam reddant ad scaccarium nostrum ; et quod nullam sectam faciant comitatus vel hundred orum nisi coram justitiis nostris ; et cum summoniti fuerint esse coram justitiis, mittant pro se xii. legales homines de burgo suo qui sint pro eis omnibus ; et si forte amerciari debuerint, per sex probos homines de burgo suo et per vi. probos homines extra burgum amercientur. Concessimus etiam eis quod filios et filias suas possint libere ubi voluerint in terra nostra maritare, et viduas similiter per consilium amicorum suorum, et perqui- sitiones suas de terris et aedificiis in villa sua possint dare aut vendere aut facere inde quod voluerint et quando voluerint. Concessimus etiam eis hansam et gildam mercatoriam sicut habere consueverunt. Quare volumus et firmiter praecipimus quod praedicti burgenses nostri praenominatas libertates et liberas consuetudines habeant et teneant libere, pacifice et §\% John. [part integre, sine omni impedimento. T. E. Elyensi episcopo,Willelmo Marescallo, etc. Datum per manus H. Cantuariensis archiepi scopi cancellarii nostri apud Rupem Aurivallis ; XXIX. die Junii, anno regni nostri primo. — (Charter Bolls, p. 51.) (4) A.D. 1200. Carta civium Lincolniae. Johannes, Dei gratia, etc. Sciatis nos concessisse, etc. (as in the charter of Bichard, above, p. 258, mutatis mutandis; as far as the last clause). Praeterea volumus et concedimus quod idem cives nostri Lincolniae per commune consilium civitatis eligant duos de legalioribus et discretioribus civibus Lincolniae, et praesentent eos capitali justitiae apud Westmonasterium, qui bene et fideliter custodiant praeposituram civitatis Lincolniae, et non amoveantur quamdiu se in ballia sua bene gesserint, nisi per commune consilium civitatis suae. Volumus etiam quod in eadem civitate Lincolniae per commune consilium civium eligantur quatuor de legalioribus et discretioribus civitatis ad custodiendum placita coronae et alia quae ad nos et coronam nostram pertinent in eadem civitate et ad videndum quod prae positi illius civitatis juste et legitime tractent tam pauperes quam divites. Hiis testibus W. Lond. episcopo, G. Filio Petri comite Essexiae, Willelmo Marescallo comite de Penbroc, Hugone Bardulfi, Willelmo Briwerre. Datum per manus S. Wellensis archidiaconi et Johannis de Gray archidiaconi Glocestriae apud Aolton, XXIII. die Aprilis anno regni nostri primo. — (Charter Bolls, p. 56.) (5) A.D. 1200. Confirmatio civium Eboraci. Johannes, Dei gratia, etc. Sciatis nos concessisse civibus nostris de Eboraco omnes libertates et leges et consuetudines suas, et nominatim gildam suam mercariam, et hansas suas in Anglia et Normannia, et lestagia sua per totam costam maris, quieta, sicut ea unquam melius et liberius habuerunt tempore regis Henrici avi patris nostri. Et volumus et firmiter prae cipimus quod praedictas libertates et consuetudines habeant et teneant cum omnibus libertatibus praedictae gildae suae et liansis suis pertinentibus, ita bene et in pace, libere et quiete, sicut unquam melius, liberius ef quietius, habuerunt et tenuerunt tempore praedicti regis Henrici avi patris nostri, sicut carta ejusdem patris nostri et carta Ricardi fratris nostri rationabiliter testantur. Praeterea sciatis nos concessisse et praesenti carta confirmasse omnibus civibus nostris Eboraci quietantiam cujus libet thelonei, et lastagii, et de wrec, et pontagii, et passagii, et v.] Charters of Towns. 313 de trespas, et de omnibus costumis per totam Angliam et Nor- manniam et Aquitanniam et Andegaviam et Pictaviam et per omnes portus et costas maris Angliae et Normanniae et Aqui- tanniae et Andegaviae et Pictaviae. Quare volumus et firmiter praecipimus quod inde sint quieti, et prohibemus ne quis super haec disturbet super decern libras forisfacturae, sicut carta Ricardi regis fratris nostri rationabiliter testatur. T. G. Eboracensi archiepiscopo ; Ph. Dunolm. episcopo ; Gaufrido Filio Petri comite Essexiae, etc. Datum per manum S. Wellensis archi diaconi et Johannis de Gray apud Eboracum, XXV. die Marcii, anno regni nostri primo. — (Charter Bolls, p. 40. Drake, Bbor. 203.) (6) A.D. 1 20 1. Carta hominum de Herterpol. Johannes, Dei gratia, etc. Sciatis nos concessisse et hae praesenti carta nostra confirmasse hominibus de Herterpol, quod sint liberi burgenses, et quod habeant easdem libertates et leges in villa sua de Herterpol quas burgenses Novi Castelli super Tinam habent in villa sua de Novo Castello. Quare volumus et firmiter praecipimus quod praedicti burgenses habeant et teneant praedictas libertates et leges bene et in pace, libere et quiete et integre, sicut praedictum est. Hiis testibus, Willelmo de Stute- villa, Hugone Bardulfi, Petro de Pratellis, Willelmo Briwerre, Hugone de Nevilla, Roberto de Ros, Eustacio de Vesci, Petro de Brus, etc. Datum per manum S. Wellensis archidiaconi apud Dunolm., VIII. die Februarii, regni nostri anno secundo. - — {Charter Bolls, p. 86.) (7) A.D. 1199. Grant of a 'communa! to Niort, in Poictou. Johannes, Dei gratia, etc. omnibus ad quos praesens scriptum pervenerit, etc. Sciatis quod nos concessimus quod burgenses de Niorto faciant et habeant communam in villa sua de Niorto, cum omnibus libertatibus et liberis consuetudinibus quae ad hujusmodi communam debeant pertinere, salva in omnibus fide et jure nostro. Teste me ipso apud Rupem Andeliaci, XXXI. die Augusti, &c. — (CJiarter Bolls, p. 14.) (8) A.D. 1 20 1. Carta burgensium, de Helleston. Johannes, Dei gratia, etc. Sciatis nos concessisse et prae senti carta nostra confirmasse quod burgus noster de Helleston sit liber burgus, et quod burgenses nostri de eadem villa habeant gildam mercatoriam et quietantiam per totam terram nostram de tholoneo, pontagio, passagio, stallagio, lestagio et sollagio, 314 John. [part salvis in omnibus libertatibus civitatis Londoniarum. XJonce- dimus etiam eis quod non placitent nisi infra burgum suum de rebus vel tenuris pertinentibus ad villam suam, praeterquam de placitis ad coronam nostram pertinentibus, et placitis de terris fbrinsecis. Volumus etiam quod habeant omnes alias libertates et liberas consuetudines quas habuerunt burgenses nostri de castello de Lancaveton tempore regis Henrici patris nostri, ita quod nullus burgensium praedictorum, nisi residens fuerit in praedicta villa de Helleston, has habebit libertates. Hiis testi bus, W. com. Sarr., W. Briwerre ; Rob. de Turnham ; Rob. de Tresgoz ; Sim. de Pateshulle ; Rad. de Stokes ; Eustac. de Facumberge. Datum per manum S. Wellensis archidiaconi apud Craneburne, XV. die Aprilis, anno regni nostri secundo. — (Charter Bolls, p. 93.) (9) A.D. 1 201. Litter ae Patentes burgensium de Helleston. Johannes, Dei gratia, etc. Sciatis nos concessisse et praesenti scripto nostro confirmasse burgensibus nostris de Helleston, villam de Helleston cum pertinentiis, ad firmam, per antiquam firmam et debitam, et de cremento quatuor libras ; habendam et tenendam quamdiu nobis bene et fideliter servi- erint et firmam suam bene reddiderint, reddendo firmam suam per manum suam ad duo scaccaria nostra, scilicet medietatem ad Pascha, et alteram medietatem ad festum Sancti Michaelis. Et sciendum quod crementum tale erit quale est firma. T. Simone de Pateshulle, apud Dorcestre ; XVIII. die Aprilis. — (Charter Bolls, p. 93.) (10) A.D. 1215. Johannes, Dei gratia, rex Angliae, etc. Sciatis nos conces sisse et praesenti carta nostra confirmasse baronibus nostris de civitate nostra Londoniarum, quod eligant sibi majorem de seipsis singulis annis, qui nobis fidelis sit, discretus et idoneus ad regimen civitatis, ita quod cum electus fuerit, nobis vel jus- titiario nostro, si praesentes non fuerimus, praesentetur et nobis juret fidelitatem ; et quod liceat eis ipsum in fine anni amovere et alium substituere si voluerint, vel eundem retinere, ita tamen quod nobis ostendatur vel justitiario nostro, si praesentes non fuerimus. Concessimus etiam eisdem baronibus nostris et carta nostra confirmavimus, quod habeant bene et in pace, libere, quiete, et integre, omnes libertates suas quibus hactenus usi sunt, tam in civitate Londoniarum quam extra ; et tam in aquis quam in terris, et omnibus aliis locis, salva nobis chamber- v.] Charters of Towns. 315 lengeria nostra. Quare volumus et firmiter praecipimus quod praedicti barones nostri civitatis nostrae Londoniarum eligant sibi majorem singulis annis de seipsis praedicto modo, et quod habeant omnes praedictas libertates bene et in pace, integre et plenarie, cum omnibus ad hujusmodi libertates pertinentibus, sicut praedictum est. Testibus dominis P. Winton, W. Wygorn., W. Coventr. episcopis, Willelmo Brigwerre, Petro filio Herberti, Galfrido de Lucy, et Johanne Filio Hugonis. Datum per manus magistri Ricardi de Mariscis cancellarii nostri, apud Novum Templum Londoniis, IX. die Maii, anno regni nostri sexto decimo. — (Charter Bolls, p. 207.) PART VI. SELECT CHARTERS AND EXCERPTS ; Henry III. A.D. 1216-1272. Archbishops of Canterbury. Stephen Langton, 12 16-12 28: Richard le Grand, 1229-1231 ; Edmund Rich, 1234-1240; Boniface of Savoy, 1245-1270. Chief Justices. Hubert de Burgh, 1216-1232 ; Stephen Segrave, 1232- 1234; Hugli Bigot, 1258-1260; Hugb le Despencer, 1260; Philip Basset, 1261. Chancellors. Richard de Marisco, 1 2 1 6- 1 2 26 ; Ralph Neville, 1 2 26-1 244; Walter de Merton, 1 261 ; Nicolas de Ely, 1263 ; Thomas Cantilupe, 1265 ; Walter Giffard, 1265 ; Godfrey Giffard, 1267; Richard Middle- ton, 1269-1272. JL HE thirteenth century was a period unparalleled in medieval history for brilliancy and fertility. It abounded with great men — kings, statesmen, and scholars. Coming between the hard- headed and hard-handed industry of the twelfth, and the cruel, frivolous, unreal splendour of the fourteenth, it unites all that is noble in the former, all that is romantic in the latter. A period more productive of ideas in every department of culture the world has never seeu. But it was in some respects a precocious age. Many of the ideas which it produced luxuriantly, and for which its heroes risked all, were premature. Hence it is a period of great failures answering to too great designs. The long reign of Henry III extends over more than half of this wonderful age : and the history of England has very much in common with the general character of the time. Henry him self was anything but a great man. Although free from some of the most glaring faults of his family, he was vain and mean, foolish and false. Yet the brilliancy of the time shed some little vi. J Sketch of the Reign. 317 glory upon him. He filled in Europe a position created for him perhaps by the labours of his grandfather and uncle, brought into prominence by the failure and fall of Frederick II, and made influential by his close connexion with the other sovereigns of Christendom ; but out of all proportion to his ability. He was magnificent, liberal, a patron of art, and a benefactor of foreigners. His reputation for wealth laid him open to the extortions of all the needy in Europe ; his patronage of them left him poor ; and his poverty brought out his meanness and deceit at home. He seems, like his father, to have had a facility for incurring deadly personal enmity. He had not the energy, impulsiveness, and general cleverness of John, and was quite as unready. In an age of great ministers such a monarch would have been even more insignificant in his own country than Henry actually was. But after he took the administration into his own hands he had no great minister ; all the able statesmanship was on the side of the opposition. The difficulties of the kingdom and the hardships of the people did not retard their growth. In the great variety of expe dients used to promote the purposes of government, in the raising of revenue, the levying of forces, the amendment of laws, and the execution of political designs, there is distinctly trace able a development of the national life on its ancient basis ; a constant tendency to get rid of feudal forms and feudal principles. The early years of the reign, in which the penalty for John's misrule was still being paid, were to a certain ex tent marked by reaction : feudal habits were resuscitated during the anarchy, and had to be met by old measures. The pre mature development of constitutional principles in the later years should be compared with this. Between the two, the reign singularly epitomises both earlier and later history. In 1225 we are among the ' adulterine ' castles and foreign merce naries of Stephen's reign; in 1258 we are deep in the reform ing projects which were still premature under Edward II and Richard II. The constitutional history of the time is a study of considerable labour, owing partly to this diversity of cha racteristics, and partly to the abundant supply of evidences 318 Henry III. [part which themselves share the experimental character of; the politics of the day. The natural division of the reign is into three epochs : the first containing the sixteen years during which the govern ment was in the hands of William Marshall and Hubert de Burgh; the second, from 1232 to 1252, during which Henry acted either under the influence of Peter des Roches, or as his own minister on the same principles ; and the third, from 1252 to 1272, during which the struggle with the barons lasted, and the power of the king was, sometimes with and sometimes without his apparent acquiescence, controlled by compulsory advisers. I. William Marshall lived long enough to finish the struggle with the French : he died in 12 19. The tutelage of the papal legates continued until 1221, when Archbishop Langton ob-> tained the recall of Pandulf and a promise that no new legate should, be sent during his life. The foreign influences were thus got rid of. But the dangerous friends remained ; William of Aumale, who represented the old feudal party, was brought to submission in 1 2 2 1 ; and. Falkes de Breaute*, who represented the foreign mercenaries, in 1224. The field was open to Hubert de Burgh and Peter des Roches, who, until the country was at, peace, worked fairly together. The poverty of the crown, and the exhaustion of its resources by the measures taken to secure the country and to recover the French inheritance, necessitated heavy taxation and constant renewals of the charters ; and the circumstances were such as to provoke strong opposition and dislike of both the ministers. In 1227 Henry dismissed Peter des Roches, repudiated the charters of the forests, and put himself into the hands of Hubert, who for the next five years governed well, though not with brilliant success. His principles were those of a strong administrator ; the charters were scarcely regarded as binding, but some respect was shown to the spirit of them : notwithstanding the omission of the 12th and 14th articles of John's charter, the taxes were asked as a matter of course ; but all objections to a grant were systematically ignored. The great leader of the opposition at this period was the Earl of Chester, Rahulf, a vi.] Sketch of the Reign. 319 deterinined opponent of royal aud papal exactions, whose attitude shows very remarkably the alteration in the character of the older feudal nobility produced by the training of Henry IPs reign. II. Hubert de Burgh was dismissed with the greatest ingrati tude and with his usual meanness by Henry in 1232 : and with the adoption of Peter des Roches as his prime minister began the king's earlier series of difficulties with his nobles. The foreign relations of his mother, and after his marriage in 1236, those of his wife ; the rapacity of the papal envoys, and Henry's foolish compliance with all their demands ; and the expenses incurred in the king's attempts to maintain his position in continental politics, increased the troubles. The leader of the opposition now was the earl marshal Richard, who died in 1234. This was a period of great exactions and unfeeling tyranny on the king's part ; the period of S. Edmund and Robert Grosse- teste, whose experiences threw the great body of the clergy into determined opposition to the joint oppression of king and pope. It was also the period of the rise of Simon de Montfort. The political history is little more than a detail of heavy de mands for money, ineffectual protests, and ever-increasing irrita tion. The king's wisest adviser was his brother Earl Richard of Cornwall, who was more astute, more plausible, and probably more honest, certainly much more able, than Henry. For a great part of the period Henry acted without the assistance of the regular staff of ministers. Stephen Segrave, who after the disgrace of Hubert de Burgh occupied the once great post of Justiciar, was dismissed in 1234, and no successor on the old terms was appointed. The Chancellor, Ralph Neville, in spite of constant struggles with the king and practical loss of power, retained his office until' 12 44 ; after which Henry ruled with no properly constituted Justiciar, Chancellor, or Treasurer. As the irritation increased, the absence of these functionaries, wh > until they were lost sight of had been objects of dislike, became a ground of complaint ; and the idea gained ground that it was the riglit of the community to limit the king's prerogative by the appoint ment of his counsellors. The details of the transactions of the whole period are abundant, intricate, and dreary. 330 Henry III. [part III. The history of the last twenty years of the reign is full of incident, character, and development ; and is so largely illus trated by documentary remains as to render detail on the present scale impossible. It is necessary, however, to distinguish be tween the two series of causes which were at work to produce the result. The conduct of the king originated both : his treat ment of Simon de Montfort produced one; his behaviour in connexion with the Sicilian crown the other. It was the latter that created the general feeling against him. Simon's wrongs justified him, and his political ability qualified him, for taking a prominent part in opposition ; but the natural leader was the Earl of Gloucester, although he also had private injuries to avenge. Personal jealousies and division of aims separated the leaders, and in the end caused the defeat of the movement. But before it came to a close Henry was being superseded by his son. Excerpts. A.D. 12 1 6. Ann. Waverl. p. 286. Coronatur autem Henricus III .... puer novem annorum in festo Apostolorum Simonis et Judae, cum magna festinatione, volentibus sic parentibus et amicis ejus qui fideliter patri viventi adhaeserant, a domino legato Gwalone apud Gloucestriam, assistentibus ibidem episcopis Wintoniensi, Wigorniensi, Coventrensi, Batho- niensi, et comitibus qui puero adhaeserunt, scilicet comes Ces- triae, Willelmus Marescallus comes Striguil et Penbroc, comes de Ferrariis, Willelmus Briwere, Savaricus de Malolacu ; reliqui omnes comites et barones sequebantur Ludowicum. Nee multo post Gualo legatus concilium celebravit apud Bristollas in festi- vitate Sancti Martini, in quo coegit undecim episcopos Angliae et Walliae qui praesentes erant, et alios praelatos inferioris ordinis, sed et comites et barones ac milites qui convenerant, Henrico regi fidelitatem jurare. Matt. Paris, p. 289. Rex autem post coronationem suam remansit in custodia Willelmi comitis Penbroc, magni videlicet Marescalli. A.D. 1 2 17. Liber de Antiquis Legibus, p. 203. . . . Tertio idus Septembris facta est pax inter praedictum regem Henricum et praedictum Lodewycum apud Kingestonam, per dominum Gallonem legatum domini papae, existente ibidem et congregate vi. J Excerpts. 321 per praeceptum domini regis maximo exercitu militum et liber orum tenentium ab omni parte totius Angliae Postea IX0 kalendas Octobris venerunt apud Mertonam dominus legatus, dominus Lodewycus et omnes fere magnates Angliae Dominus vero rex Angliae concessit et carta sua confirmavit omnibus liberis hominibus regni sui omnes libertates et liberas consuetudines quas habuerunt tempore praedecessorum suorum cum augmentatione aliarum libertatum in praedicta carta con- tentarum : quae quidem carta quia dominus rex nullum pro prium sigillum tunc temporis habuit propter minorem aetatem, sigillata fuit sigillo praedicti legati et sigillo domini Willelmi Marescalli Angliae senioris, rectoris praedicti regis et regni sui. A.D. 1218. Matt. Paris, p. 300. Rex Henricus ad Natale Domini fuit apud Norhamtonam, Falcasio regiae festivitati necessaria omnia administrante. Erant autem his diebus multi in Anglia quibus tempore belli praeteriti dulcissimum fuerat de rapinis vixisse ; unde post pacem denunciatam et omnibus con- cessam non potuerunt prurientes manus a praeda cohibere. Horum autem principales fuerunt incentores Willelmus comes Albemarliae, Falcasius cum suis castellanis, Robertus de Veteri- ponte, Brienus de Insula, Hugo de Bailluel, Philippus Marc, et Robertus de Gaugi, qui castella quorundam episcoporum ac mag- natum cum terris et possessionibus, contra regis prohibitionem et illorum voluntatem, detinere praesuinpserunt. Ann. Waverl. p. 290. Post festum Sancti Michaelis conve nerunt apud Londoniam sapientes Angliae, et renovaverunt leges et libertates secundum cartam regis Johannis, quam fecerat baronibus, et in modum chirographi scripserunt, et sigillo Gua- lonis legati, et Stephani archiepiscopi Cantuariensis, et Walteri archiepiscopi Eboracensis, et Willelmi episcopi Londoniensis, et Willelmi Marescalli confirmaverunt, donee rex juvenis sigillum cursale habere videretur. . . . Gualo legatus ab Anglia recessit circa festum Sancti Clementis, et statim successit ei dominus Pandulfus legatus. A.D. 1219. Matt. Paris, p. 304. . . . Willelmus senior Marescallus regis et regni rector, diem clausit extremum. . . . Post cujus mortem memoratus rex in custodia Petri Winto niensis episcopi remansit. A.D. 1220. Ann. Waverl. p. 293. Secundo coronatus est Henricus III rex Angliae in die Pentecostes apud Westmonas terium. Accepit etiam tailagium per Angliam de singulis carucis duos solidos. Y 32a Henry III. [part A.D. 1221. Matt. Westm. p. 280. Willelmus de Fortibus comes de Albamarla, occupans quaedam castra injuste, ad pacem domini regis nolens redire, excitavit contra eum hostilem rebel- lionem in Lincolnia, unde episcopo et singulis fautoribus ejus a legato Pandulfo et episcopis et clero Angliae ob scelus tale per- petratum excommunicatis, idem comes irreverenter coactus est ad deditionem. . . . Die lunae videlicet proxima ante festum beatae Mariae Magdalenae Pandulfus Norwicensis electus cessit legationi suae ex mandato domini papae Honorii, praesentibus Ricardo Sarisburiensi, Petro Wintoniensi, Eustachio Londoni- ensi episcopis apud Westmonasterium, nullo alio tunc ei in legatione succedente. A.D. 1222. Ann. Waverl. p. 296. Concessit rex Henricus de tota Anglia, per consilium domini Stephani Cantuariae archi episcopi et aliorum magnatum terrae, in subsidium Terrae Sanctae adquirendae, de quolibet comite iii. marcas, de quolibet barone i. marcam, de quolibet milite xii. denarios, de quolibet libero homine i. denarium, de quolibet homine habente catallum ad valentiam dimidiae marcae unum denarium. Sed concessio ista parum aut nihil profuit, quia cito postea contradictum est, et ad effectum minime perductum. A.D. 1223. Matt. Paris, p. 316. Rex ... in octavis Epi- phaniae, apud Londonias veniens cum baronibus ad colloquium, requisites est ab archiepiscopo Cantuariensi et magnatibus aliis, ut libertates et liberas consuetudines, pro quibus guerra mota fuit contra patrem suum, confirmaret. Et sicut archiepiscopus ostendit evidenter, idem rex diffugere non potuit quin hoc faceret, cum in recessu Ludovici a*b Anglia juravit, et tota nobilitas regni cum eo, quod libertates praescriptas omnes obser- varent et omnibus traderent observandas. Quod audiens Wil lelmus Briwere qui unus erat ex consiliariis regis, pro rege respondens dixit, ' Libertates quas petitis, quia violenter extortae fuerunt, non debent de jure observari.' Quod verbum archi episcopus moleste ferens increpavit eum, dicens ' Willelme,' inquit ' si regem diligeres pacem regni non impedires.' Videns autem rex archiepiscopum in iram commotum dixit ' Omnes libertates illas juravimus et omnes astricti sumus ut quod jura- vimus observemus.' Ib. p. 318. Eodem anno surrexit murmuratio non modica a magnatibus Angliae, contra Hubertum de Burgo Justitiarium . . . Accessit praeterea ad majoris odii incentivum adventus nunciorum regis quos Romam miserat, qui bullam domini papae archiepiscopis Angliae et eorum suffraganeis deferebant, quae vi.] Excerpts. 323 talem continebat sententiam, videlicet quod dominus papa regem Angliae plenae aetatis adjudicaverat, quod ex tunc negotia regni idem rex principaliter cum suorum domesticorum consilio ordi- naret. Significavit etiam . . . quatenus auctoritate apostolica denunciarent comitibus, baronibus, militibus et aliis universis qui custodias habebant castrorum, honorum, et villarum quae ad regis dominium spectabant, ut continuo visis litteris regi illas redderent, contradictores autem per censuram ecclesias- ticam ad satisfactionem compellerent. Unde pars maxima comitum et baronum . . . supradictas occasiones praetendebat ut pacem jegni perturbaret. A.D. 1224. Ann. Waverl. p. 299. Nonnulli alienige- narum ejecti sunt et amoti de castellis et custodiis suis in Anglia. . . . Ipse vero Falkesius ... in patriam suam re- versus est. Matt. Paris, p. 322. Regi vero pro maximis laboribus suis et expensis, tam a praelatis, quam a laicis, concessum est per totam Angliam carucagium, de qualibet caruca duo solidi argenti. Magnatibus item concessit rex scutagium, videlicet de scute quolibet duas marcas sterlingorum. A.D. 1225. Ann. Dtjnstapl. p. 93. Generali colloquio Lundoniis celebrate, petiit rex a baronibus suis pro regni defen- sione auxilium generale : barones vero vice versa libertates quasdam exegerunt a rege Johanne concessas et ab ipso rege postmodum confirmatas, licet nondum, ballivis suis impedientibus, servatas. Post multas vero sententiarum revolutiones, commu- niter placuit, quod rex tam populo quam plebi libertates, prius ab eo puero concessas, jam major factus indulsit. Et vice versa archiepiscopi, episcopi, comites, barones, et viri religiosi ipsi regi in tanto discrimine quintam decimam mobilium suorum liberaliter concesserunt. Quod quia clerici saeculares non ad- miserant, impetravit rex litteras domini papae ad clerum Angliae generales, de auxilio competenti ei conferendo secundum benefi- ciorum suorum facultates. A.D. 1226. Matt. Paris, p. 331. Rex Anglorum .... qui ardenti desiderio sitiebat ad partes transmarinas hostiliter trans- fretare, convocatis consiliariis suis, fecit recitare litteras sibi a domino papa transmissas, quaerens ab eis consilium quid super tali inhibitione sibi foret agendum. Placuit itaque praelatis et magnatibus universis ut differretur negotium desideratum. A.D. 1227. Matt. Paris, p. 336. Rex Anglorum, mense Februario, apud Oxoniam consilio congregato, denunciavit y 2 324 Henry III. [part coram omnibus se legitimae esse aetatis, ut de cetero, solutus a custodia, regia negotia ipse principaliter ordinaret ; et sic qui prius tutorem habuit et rectorem Willelmum Mareschallum dum viveret et postmodum Petrum Wintoniensem episcopum, excussit se, per consilium Huberti de Burgo Justitiarii regni, de consilio et gubernatione dicti episcopi et suorum In eodem itaque concilio fecit rex cancellare et cassare omnes cartas in proviuciis omnibus regni Angliae de libertatibus forestae, jjostquam jam per biennium in toto regno fuerant usitatae. Ann. Theokesb. p. 69. Rex grave tallagium fecit super singulos divites, cives et burgenses : de viris etiam religiosis concessa fuit quinta decima et de clericis sexta decima. A.D. 1229. Matt. Paris, p. 361. Fecit rex convenire apud Westmonasterium, Dominica qua cantatur Misericordia Domini, archiepiscopos, episcopos, abbates, priores, Templarios, Hospitala- rios, comites, barones, ecclesiarum rectores, et qui de se tenebant in capite, ad locum praefixum et diem, ut audirent negotia [sc. de decimis petitis pro guerra contra Fredericum II] memorata et de rerum exigentiis communiter tractarent. . . . Rex . . . factus est baculus arundineus. . . . Comites vero et barones et laici omnes plane decimas se daturos contradixerunt, nolentes baronias suas vel laicas possessiones Romanae ecclesiae obligare. Episcopi quoque et abbates, priores et alii ecclesiarum praelati . . . tandem consenserunt, metuentes excommunicationis senten tiam. . . . Solus autem comes Cestrensis Ranulfus stetit viriliter nolens terram suam redigere in servitutem, nee permisit de feudo suo viros religiosos vel clericos decimas memoratas conferre, quamvis Anglia et Wallia, Scotia et Hybernia ad solutionem compellerentur. A.D. 1 23 1. Matt. Paris, p. 367. Septimo kalendas Fe bruarii convenerunt ad colloquium apud Westmonasterium rex cum praelatis et aliis magnatibus regni, ubi exegit idem rex scutagium, de quolibet scuto tres marcas, ab omnibus qui baronias tenebant, tam laicis quam praelatis. Cui Ricardus Cantuariensis archiepiscopis et quidam episcopi cum eo audac- ter resistentes dixerunt, quod non tenentur viri ecclesiastici judicio subjici laicorum, cum absque illis concessum fuisset scutagium in finibus transmarinis. Rot. Pat. 15 H. III. Cum peteremus a praelatis Angliae quod nobis auxilium facerent .... videlicet episcopis, abba tibus, abbatissis, prioribus et priorissis, qui de nobis tenent in capite, ipsi nobis liberaliter concesserunt auxilium tale, scilicet singulis feodis militum suorum xl. solidos de tot feodis de quot vi.] Excerpts. 325 ipsi tenentur nobis respondere quando faciunt nobis servitium militare. Et nos concessimus eisdem praelatis quod ad prae dictum auxilium nobis faciendum habeant de singulis feodis militum quae de eis tenentur xl. solidos. [dat. Apr. 14.] A.D. 1232. Matt. Paris, p. 372. Convenerant eo tempore, nonas Martii, ad colloquium apud Westmonasterium ad voca- tionem regis, magnates Angliae, tam laici quam praelati. Quibus rex proposuit quod magnis esset debitis implicatus causa bellicae expeditionis quam nuper egerat in partibus transmarinis ; unde necessitate compulsus ab omnibus gene- raliter auxilium postulavit. Quo audito comes Cestriae Ran- ulfus, pro magnatibus regni loquens, respondit quod comites, barones, ac milites qui de eo tenebant in capite, cum ipso erant ibi corporaliter praesentes, et pecuniam suam ita inaniter effude- runt quod inde pauperes omnes recesserunt, unde regi de jure auxilium non debebant. Et sic petita licentia laici omnes recesserunt. Praelati vero regi respondentes dixerunt quod episcopi multi et abbates qui vocati erant, non fuerunt prae sentes, et sic petierunt inducias quousque ad diem certum possent omnes pariter convenire Rex . . . coepit a vice comitibus et ballivis aliisque ministris suis de redditibus et rebus omnibus ad fisci commodum spectantibus ratiocinium exigere. . . . Ib. p. 376. Per idem tempus rex, per consilium Petri Win toniensis episcopi, Hubertum de Burgo protojustitiarium regni ab officio suo . . . amovit ; et Stephanum de Segrave solo nomine militem subrogavit, IIII. kalendas Augusti. Ib. p. 377. Convenerunt . . . apud Lamheiam ad colloquium, in Exaltatione Sanctae Cruris, coram rege episcopi et alii eccle siarum praelati cum proceribus regni ; ubi concessa est regi, pro debitis quibus comiti Britanniae tenebatur astrictus, qua- dragesima pars rerum mobilium ab episcopis, abbatibus, priori- bus, clericis et laicis. A.D. 1233. Matt. Paris, pp. 384, 386. Rex. . . tenuit curiam suam ad Natale apud Vigorniam, ubi, ut dicitur, de consilio Petri Wintoniensis episcopi, omnes naturales curiae suae ministros a suis removit officiis et Pictavenses extraneos in eorum ministeriis subrogavit . . . Tunc rex missis litteris suis vocavit omnes de regno comites et barones ad colloquium, ut venirent apud Oxoniam ad festum Sancti Johannis ; sed ipsi noluerunt ad ejus mandatum venire. . . . Cum audissent magnates praefati quod paulatim applicuerunt in regno praedones multi cum equis et armis, a rege invitati ; cum nullum pacis vidissent vesti gium, supersederunt ad diem sibi statutum venire, 326 Henry III. [part denunciantes regi per nuncios solemnes, quatenus omni dilatione remota ejiceret Petrum Wintoniensem episcopum et ceteros Pictavienses de curia sua; sin autem nollet, ipsi omnes de communi consilio totius regni ipsum cum iniquis consiliariis suis a regno depellerent, et de novo rege creando contractarent. A.D. 1234. Matt. Paris, p. 403. Tunc rex, qui ut pax fieret modis omnibus suspirabat, fecit convocare per litteras suas pro- scriptos omnes ut venirent Gloverniam, Dominica proxima ante Ascensionem Domini, IVt0 scilicet kalendas Junii, ad collo quium, plenam gratiam ipsius cum suis haereditatibus recep- turi. T. Wykes, Chron. (ed. Luard), p. 77. Rex Henricus fecit talliari omnes civitates et burgos et maneria sua propria per totam Angliam. A.D. 1235. Matt. Paris, p. 417. Eodem tempore cepit rex carucagium, scilicet duas marcas de caruca, ad maritagium sororis suae Isabellae. A.D. 1236. Ann. Burton, p. 249. Anno regni regis Henrici filii regis Johannis vicesimo, die Mercurii in crastino Sancti Vincentii, in curia domini regis apud Mertone coram domino rege Henrico et coram venerabili patre domino Edmundo Can- tuariensi archiepiscopo et coepiscopis suis, et coram majori parte comitum et baronum nostrorum Angliae pro coronatione domini regis et reginae, et pro communi utilitate totius Angliae provi- sum fuit tam a praedictis archiepiscopo, episcopis, comitibus et baronibus quam a nobis, et concessum quod de cetero isti arti culi [sc. Assisa de Merton] teneantur in regno Angliae. Matt. Paris, p. 429. Eodem quoque anno IV. kalendas Maii, congregati sunt magnates Angliae Londini ad colloquium, de negotiis regni tractaturi. . . . Ubi cum de multis tractaretur, unum laudabiliter consummavit, scilicet quod amotis omnibus vicecomitibus substituerentur alii, eo quod nimis a tramite veri tatis et justitiae corrupti muneribus exorbitarunt. . . . Sigillum quoque suum ab episcopo Cicestrensi cancellario suo . . . exegit rex instantissime. Sed idem cancellarius hoc facere renuit, videns impetum regis modestiae fines excedentem ; dixitque se nulla ratione hoc posse facere, cum illud communi consilio regni suscepisset, quapropter nee illud similiter sine communi assensu regni alicui resignaret. A.D. 1237. Matt. Paris, p. 435. Misit . . . [rex] continuo per omnes fines Angliae scripta regalia, praecipiens omnibus ad regnum Angliae spectantibus, videlicet, archiepiscopis, episcopis, vi.J Excerpts. 327 abbatibus et prioribus installatis, comitibus et baronibus, ut omnes sine omissione in octavis Epiphaniae Londoniis conveni ent, regia negotia tractaturi totum regnum contingentia. . . . Promisit . . . libertates Magnae Cartae suis fidelibus regni sui ex tunc inviolabiliter observare. . . . Concessa est igitur be- nigne tali conditione regi ea vice tricesima regni pars, omnium scilicet mobilium. A.D. 1240. Matt. Paris, p. 523. In octavis vero Epi phaniae congregati sunt Londini archiepiscopi et episcopi cum multis aliis magnatibus, praesente etiam legato, reponentes que- rimoniam gravissimam coram rege in curia sua, super variis injuriis et oppressionibus et quotidianis desolationibus illatis ecclesiae per iniquum regis consilium . . . Et erant contra regem in querimoniis episcoporum capitula circiter xxx. Et eo tenus processum est quod lata sit iterum sententia terribiliter nimis in omnes regis consiliarios qui ejus animum ad praedicta enormia conabantur inclinare. A.D. 1242. Matt. Paris, p. 580. Imminente vero purifi- catione beatae Virginis, totius Angliae nobilitas, tam praelatorum quam comitum et baronum, secundum regium praeceptum est Londini congregata. . . Contradixerunt igitur regi in faciem, nolentes amplius sic pecunia sua frustratorie spoliari. Ib. p. 595. Scutagium per totam Angliam rex Angliae sibi fecit extorqueri. A.D. 1243. Matt. Paris, p. 600. Cives Londinenses ad gravissimam compulsi sunt redemptionem quae tallagium dicitur, sub hae forma ; venerunt exactores et regales aeditui ad ilium vel ilium civem dicentes, •* Tantam et tantam oportet te pecuniam domino regi in longinquis partibus pro commoditate regni militanti et nimis indigenti, donee in regno suo restauretur, commodare.' Et secundum voluntatem et aestimationem ex- tortorum, pecuniam civium mutilarunt. A.D. 1244. Matt. Paris, p. 639. Convenerant regia sub- monitione convocati Londinum magnates totius regni, archi episcopi, episcopi, abbates, priores, comites et barones. In quo concilio petiit rex ore proprio in praesentia magnatum in refec- torio Westmonasteriensi auxilium sibi fieri pecuniare. . . . Cui fuit responsum quod super hoc tractarent. Recedentesque magnates de refectorio, convenerunt archiepiscopi et episcopi, abbates et priores, seorsum per se super hoc diligenter tractaturi. Tandem requisiti fuerunt ex parte eorum comites et barones si vellent suis consiliis unanimiter consentire in responsione et 328 Henry III. [part provisione super his facienda. Qui responderunt quod sine communi universitate nihil facerent. Tunc de communi assensu electi fuerunt ex parte cleri, electus Cantuariensis, Wintoniensis, Lincolniensis et Wigorniensis episcopi ; ex parte laicorum Ricardus comes frater domini regis, comes Bigot, comes Lege- cestriae Simon de Monteforti, et comes Marescallus ; ex parte vero baronum Ricardus de Muntfichet, et Johannes de Bailloil, et de Sancto Edmundo et de Rameseia abbates ; ut quod isti duodecim providerent in communi recitaretur ; nee aliqua forma domino regi ostenderetur auctoritate duodecim, nisi omnium communis assensus interveniret. Et quia carta libertatum quas dominus rex olim concesserat et pro cujus conservatione archi episcopus Cantuariensis Edmundus juraverat, fidejusserat et certissime pro rege promiserat, nondum exstitit observata, et auxilia quae toties concessa fuerant domino regi ad nullum pro- feetnm regis vel regni devenerant ; et per defectum cancellarii brevia contra justitiam pluries fuerant concessa ; petitum fuit ut secundum quod elegerant, justitiarius et cancellarius fierent per quos status regni solidaretur, ut solebat. Et ne per compul- sionem concilii aliquid novum statuere videretur, noluit petitioni magnatum consentire, sed promisit se emendaturum quae ex eorum parte audierat. Unde datus fuit terminus eis usque in tres septimanas a Purificatione Beatae Virginis ut ibidem iterum tunc convenirent. Ib. p. 643. Convenientibus autem iterum magnatibus cum praelatis generaliter Londini .... renovata fuit petitio regis super auxilio pecuniari sibi faciendo. Circa quod de die in diem convenit eos dominus rex, turn in propria persona, turn per inter nuncios solemnes per quos promisit se libertates quas juraverat in coronatione sua, super quibus cartam confecerat, integerrime servaturum . . . Tandem unanimiter . . . concesserunt domino regi ad maritandam filiam suam primogenitam, de omnibus qui tenent de domino rege in capite, de singulis scutis viginti solidos solvendos. Ib. p. 650. In crastino autem omnium Sanctorum convenientes magnates Angliae, Rex cum instantissime, ne dicam impuden- tissime, auxilium pecuniare ab eis iterum postularet, toties laesi et illusi contradixerunt ei unanimiter et uno ore in facie. A.D. 1246. Matt. Paris, p. 696. Medio vero quadragesimae . . . edicto regio convocata convenit ad Parlamentum gene- ralissimum totius regni Anglicani nobilitas Londini, videlicet praelatorum tam abbatum et priorum quam episcoporum, comi- tum quoque et baronum, ut de statu regni jam vacillantis effica- vi. J Excerpts. 329 citer prout exegit urgens necessitas contrectarent. Angebat enim eos gravamen intolerable a curia Romana incessanter illatum. . . Ib. p. 709. Die vero translationis beati Thomae Martyris habitum est magnum concilium inter regem et regni magnates apud Wintoniam. A.D. 1247. T. Wyk.es, p. 96. Facta est generalis congre- gatio omnium magnatum Angliae episcoporum, comitum, baro num, coram domino rege apud Oxoniam, quindena Paschae : quorum consilio et assensu dominus rex mutavit monetam suam, quia vetus sic fuit retonsa quod quasi nullius fuit valoris. A.D. 1248. Matt. Paris, p. 743. In octavis . . . Purifica tionis edicto regio convocata totius regni Angliae nobilitas con venit Londini, ut de regni negotiis nimis perturbati et depauperati et temporibus nostris enormiter mutilati diligenter et efficaciter simul cum domino rege contrectaret. Advenerunt igitur illuc, excepta baronum, militum, nobilium, necnon et abbatum, priorum, et clericorum multitudine copiosa, novem episcopi cum totidem comitibus. . . . Et cum proposuisset dominus rex . . . pecuniare auxilium postulare, redargutus est graviter super hoc quod non erubescebat tunc tale juvamen exigere, praesertim quia quando in ultima tali exactione, cui nobiles Angliae vix consenserunt, confecit cartam suam, quod amplius talem non faceret magnatibus suis injuriam et gravamen. . . . Calumniator itaque dominus rex graviter . . . eo quod sicut magnifici reges praedecessores sui habuerunt, justitiarium nee cancellarium habet nee thesau rarium per commune consilium regni prout deceret et expediret, sed tales qui suam qualemcunque dummodo sibi quaestuosam sequuntur voluntatem . . . Dilata sunt igitur omnia . . . usque ad quindenam Nativitatis Sancti Johannis Baptistae. Ib. p. 748. Adveniente autem quindena Sancti Johannis Baptistae .... responderunt omnes quasi uno spiritu praecise, nullo modo se amplius inutiliter velle depauperare. . . A.D. 1249. Matt. Paris, p. 765. Ad clausum vero Pascha convenerunt magnates Angliae, prout condictum inter eos prius fuerat Londini, ut quod rex saepe promiserat eisdem saltern tunc adimpleret, videlicet de cancellario, justitiario et thesaurario per consilium eorum constituendis. Sed cum omnia se certissime crederent recepturos, comitis Ricardi, qui eorum omnium summus esse videtur, absentia progressum negotii penitus impedivit. A.D. 1250. Matt. Paris, p. 778. Rex . . . curiae suae ex- pensas et solitae dapsilitatis facetias . . . jussit minorari. 330 Henry III. [part A.D. 1 25 1. Matt. Paris, p. 814. XIII410 kalendas Martii habitum est Parlamentum magnum Londini. A.D. 1252. Matt. Paris, pp. 849, 850. Festo autem beati Ed wardi imminente .... convenerunt veluti ex edicto regio convocati totius Angliae praelati fere universi. . . . Protulit igitur in medium dominus rex . . . papale mandatum . . . quod videlicet contulerat dominus papa totam regni decimam, videlicet pro ventuum totius ecclesiae Anglicanae, . . . per triennium ad regia viatica peregrinationis. . . . Dixerunt se non posse plenum aut perfectum consilium inire absque domini Cantuariensis archi episcopi . . . praesentia et assensu, et domini archiepiscopi Eboracensis . . . consensu et providentia. Ib. p. 853. Convocatis . . . denuo dominus rex optimatibus suis . . . convenit eos de negotio Gasconiae quid agendum. . . . Responderunt . . . ' de statu suo moderno minime certificamur . . . nee de incertis certe possumus resjjondere.' . . . Solutum est igitur concilium. . . A.D. 1253. Matt. Westm. p. 352. In quindena Paschae adu- nato magno parliamento petierunt praelati fere omnes, in simul congregati, ut dominus rex, cartas conservans et libertates quas sagpius promiserat, sanctam insuper ecclesiam permitteret suis gaudere libertatibus, maxime de electionibus praelatorum tam cathedralium ecclesiarum quam conventualium. Quae omnia rex se indemniter observaturum protestans, eorundem una cum aliis magnatibus, ad suae praecipue peregrinationis subsidium postu- latum de contributione reportavit assensum. Concessa est igitur regi decima pars proventuum ecclesiasticorum per triennium, a militibus vero scutagium illo anno, scilicet ad scutum tres marcae. Rex autem bona fide promisit se omnia inviolabiliter observatu rum, quae et alias multoties juraverat et pater suus Johannes primo affirmabat, et, ut certiores fierent de promisso, praecepit super hoc in praesentia sua sententiam proferri in publicum. A.D. 1254. Matt. Paris, p. 881. Cum VIt0 kalendas Februarii . . convenissent universi fere Angliae magnates . . . solutum est concilium cassum et inane. Ann. Dunstapl. p. 190. In quindena Paschae convenemnt magnates Angliae apud Westmonasterium. A.D. 1255. Ann. Burton, p. 336. Henricus rex Angliae in quindena a Pascha tenuit parliamentum suum apud Westmonas terium : convocatis ibidem . . . totius regni episcopis, abba tibus, comitibus et baronibus universis ibi praesentibus . . . exigebat sibi auxilium exhiberi, et ut quidam qui ibidem af- vi.] Excerpts. 331 fuerunt asserehant, disposuit rex habere taylagium quod dicitur horngelth. Magnates autem e contra petebant, ut secundum consuetudinem regni tres personas possent per electionem in regno habere, videlicet capitalem justitiarium, cancellarium et thesaurarium . . . neutro concesso, datus est dies ad deliberan dum super his, usque in quindenam a festo Sancti Michaelis. . Ib. p. 360. Post festum Sancti Michaelis . . tenuit rex parliamentum suum apud Westmonasterium, convocatis ibidem episcopis, abbatibus et prioribus, comitibus et baronibus et totius regni majoribus, in quo petebat a clero de laicis feodis suis sibi suffragium exhiberi ad negotium stulte et incircumspecte pro regno inchoatum Siciliae prosequendum ; disponens de suo consilio iniquo hoc prius a clero, et postmodum a populo majori et minori extorquere. Episcopi vero, abbates, priores et pro- curatores qui ibidem pro universitate affuerunt, . . . gravamina summo pontifici . . . destinarunt. . . . ' Procuratores clericorum beneficiatorum archidiaconatus Lincolniae pro tota communitate proponunt quod gravati sunt quod decima beneficiorum suorum domino regi fuit concessa ipsis non vocatis.' . . . A.D. 1256. Matt. Paris, p. 920. In festo . . sancti Hilarii congregati sunt Londini episcopi Angliae et archidiaconi, undique vehementer angustiati ut darent responsum magistro Rustando, papae et regis clerico, papae nuncio, regis procuratori. . . . Provisumque est salubriter ut Magnae Cartae regis Johannis . . . sub poena horribilis anathematis conserventur. AD. 1257. Matt. Paris, p. 946. In media Quadragesima factum est magnum parliamentum. ... In parliamento autem . . . rex in audientia totius populi, adducto monstratoque omnibus Edmundo quem protulerat in medium vestitum indumento Apuliensi, ait, ' Videte fideles mei filium meum Edmundum quem Dominus ad regal is excellentiae dignitatem gratuita gratia vocavit.' . . . . Et addidit asserens quod de consilio et benigno favore papae et ecclesiae Anglican ae, ad regnum Siciliae ac- quirendum, se obligavit sub poena regni sui amittendi ad solutionem centum millium marcarum et quadraginta millia marcarum exceptis usuris Item decimas totius cleri impetravit generales per quinquennium continuandas . . . item fructos omnium ecclesiasticorum beneficiorum vacatorum primi anni usque ad quinquennium. His auditis, omnium aures tinniebant et corda vehementer obstupuerunt Promise- runt regi ad suas instantes necessitates — et tamen conditione addita ut Magnam Cartam . . . observaret — quinquaginta duo millia marcarum, in irrestaurabile damnum ecclesiae Anglicanae. 332 Henry III. [part Ann. Burton, p. 391. Bationes episcoporum et cleri contra petitionem domini regis. . . . ' Ttem, cum ad solutionem istius pecuniae ab initio non essemus requisiti nee aliquo modo obli- gati, nee contraxit dominus rex consentientibus tacite nee ex- presse, immo penitus nobis ignorantibus, ad consummationem propositi negotii nullatenus urgeri volumus nee debemus.' A.D. 1258. Matt. Paris, p. 963. Post diem Martis, quae vulgariter Hokedaie appellator, factum est Parlamentum Lon dini. Rex namque multis et arduis negotiis sollicitabatur, sci licet de negotio regni Apuliae. . . Exegit . . pecuniam infi- nitam de qua persolvenda se obligavit papa mercatoribus pro ipso rege Ib. p. 968. Duravit adhuc praelibati Parliamenti altercatio videlicet inter regem et regni magnates, usque diem Dominicam proximam post Ascensionem .... dilatum est parlamentum usque ad festum Sancti Barnabae apud Oxoniam diligenter celebrandum. Ann. Dunstapl. p. 208. Eodem anno in festo Sancti Bar nabae apostoli fecit dominus rex convocari omnes magnates suos Angliae, scilicet clericos et laicos. Ann. Burton, p. 438. Ad provisionem et regni in melius reformationem et ordinationem faciendam, sub fidei sacramento prolati sunt ibidem articuli qui indigerent in regno correctione. Ib. p. 445. Fuerunt etiam in eodem parliamento apud Oxoniam xxiv. electi, videlicet xii. ex parte domini regis et totidem ex parte communitatis, quorum ordinationibus et pro- visionibus dominus rex et dominus Edwardus filius ejus . . . se supposuerunt super status eorundem et totius Angliae correc tione et in melius reformatione. A. D. 1259. ANN- Burton, p. 471. Festivitate Sancti Ed wardi . . in quindena Sancti Michaelis apud Westmonas terium per dominum regem regaliter celebrata, communitas bacheleriae Angliae significavit domino Edwardo filio regis, comiti Gloverniae, et aliis juratis de consilio apud Oxoniam, quod dominus rex totaliter fecerat et adimplevit omnia et sin gula quae providerant barones et sibi imposuerant facienda ; et quod ipsi barones nihil ad utilitatem reipublicae sicut pro- miserant fecerunt, nisi commodum proprium et damnum regis ubique, et quod nisi inde fieret emendatio, alia ratio pactum reformaret. Dominus Edwardus statim pro se respondit quod juramentum quoddam fecerat apud Oxoniam etiam invitus, sed non propter hoc quin foret paratus ad praestandum sponte vi.] Excerpts. 333 dictum juramentum, et ad exponendum se morti pro communi- tate Angliae et pro utilitate reipublicae secundum quod juratum exstitit apud Oxoniam : et mandavit praeeise baronibus de con silio juratis quod nisi juramentum suum praedictum adimple- rent, ipse usque ad mortem staret cum communitate et promissa faceret adimpleri. Tandem videntes barones magis expedire promissa sua per seipsos adimpleri quam per alios, publice fece runt provisiones suas promulgari. . . . A.D. 1260. Chron. T. Wykes, p. 125. Post Pascha factum est parliamentum baronum apud Londoniam. Rex itaque per- pendens barones grandia moliri et aliquid velle machinari contra eum, ingressus est civitatem Londoniae, et fecit custodiri portas civitatis, resumpsitque turrim Londoniae, expellens Hugonem Dispensarium qui factus fuit justitiarius per ordinationem baronum ; et fecit venire scaccarium suum de Westmonasterio ad Sanctum Paulum in domibus Episcopi Londoniae in quibus hospitabatur : et coepit proponere plures articulos contra barones, et rationes prout sibi videjaatur satis efficaces, quod non tene- batur observare promissiones Oxoniae. Unde ortum est schisma inter ipsum et proceres ; tandem post multas altercationes com- promiserunt in arbitros. Ann. Dunstapl. p. 217. Post Natale dominus rex turrim Londoniarum ingressus est et eam multum affbrtiavit ; portas civitatis obseravit, mandans magnatibus quod ad turrim ad parliamentum venirent : et renuerunt mandantes quod, si placeret ei, apud Westmonasterium venirent, ubi parliamentum tenere consueverunt et non alibi, propter quod inter eos orta est dissensio. A.D. 1261. Chron. T. Wykes, p. 128. Rex Angliae in festo Pentecostes apud Wintoniam detulit litteras domini papae, et publice ostendit eas baronibus, quod absolutus fuit a jura mento quod praestiterat de providentiis baronum observandis. . . . Et deposuit dominum Hugonem Dispensarium de officio justitiarii. . . . A.D. 1262. Matt. Westm. p. 381. Henricus rex absolutio nem impetraverat a papa Urbano de suae concessionis obser- vatione quam fecerat Oxoniae. Chron. T, Wykes, p. 130. Circa Purificationem beatae Virginis factum est parliamentum apud Londoniam, et posu- erunt se rex et barones supra dictum regis Franciae et regis Alemanniae. ... In quindena Paschae convenerunt barones apud Londoniam tractaturi cum rege, et post multos tractatus conces- 334 Henry III. [part serunt quod a pluribus articulis contentis in providentia Oxoniae resilirent, si quosdam eorum eis confirmaret. . . . Circa gulam Augusti transfretavit rex Angliae. A.D. 1263. Ann. Osney, p. 131. Provisiones Oxoniae circa Conversionem Sancti Pauli [rex] confirmavit et ratificavit. Chron. T. Wykes, p. 133. In ipsa congregatione magnatum quae facta est Londoniae in festo Pentecostes, comes Leycestriae et multi alii murmuraverunt adversus regem Angliae, dominam reginam, et dominum Edwardum, dicentes eos perjurium incur- risse nisi providentias Oxoniae observarent. Ib. p. 138. Habitis . . . frequenter tractatibus inter partes, circa festum Nativitatis Dominicae, rex et universi complices sui et fautores, comes cum universis sibi cohaerentibus, rex Romanorum, dominus Edwardus, comites, barones, milites, archi episcopi, episcopi, universi ecclesiarum praelati, immo generaliter clerus et populus unanimi assensu compromittebant in regem Franciae super omnibus contentioaibus ortis inter regem et proceres suos occasione provisionum Oxoniae. A.D. 1264. Chron. T. Wykes, p. 139. Rex Francorum . . . vicesimo die Natalis .. . suum praecipitavit arbitrium, ipsumque auctoritate apostolica roboravit, regemque Angliae judicialiter pristinae potestati restituit, provisiones Oxoniae seu statuta abrogavit penitus et cassavit, decernens quod rex justitiarium, cancellarium, thesaurarium, vicecomites, ballivos, consiliarios et ministros sibi eligeret quoscunque vellet. Ann. Dunstapl. p. 232. Pridie idus Maii . . apud Lewes . . . dictus comes et qui cum eo erant ceperunt regem Angliae, et regem Alemanniae, et Edwardum filium regis. . . . Chron. Rishanger. p. 37. Compositio pacis post bellum de Lewes. Capitulum primum, ^uper reformatione pacis regni Angliae et reconciliatione discordiarum in eodem regno motarum vel renovatarum, compromittitur in archiepiscopum Rotoma- gensem, episcopum Londoniensem, Petrum le Chaumberleyn, et H. Justitiarium Angliae, et Sabinensem episcopum apostolicae tunc sedis legatum, in arbitros seu arbitratores ; data eis in omnibus plena potestate, salvo quod circa captivos vel modum liberationis eorum se nullatenus intromittant. Secundum articulum, quod illud quod quatuor vel tres de personis praescriptis super praemissis in unam concordaverunt sententiam, stabitur eorum diffinitioni, quinto minime requi- rendo ; quod si duo Concordes fuerint tantum, non utrum eorum vi.] Excerpts. 335 stabitur donee a quinto fuerit approbata, alioquin expirabit arbitrium. Et tunc stabitur illi formae quam nuper Magister de Templo paulo ante detulit regi Franciae, donee aliqua forma pacis fuerit provisa. Tertium ; quod isti arbitri jurabunt quod eligent consiliarios indigenas tantum, quos ipsi regi et regno noverunt utiliores. Quartum ; quod rex credat consiliariis suis sine personarum acceptione, in justitia exhibenda et in ministris officialibus vel ballivis suis de Anglicis tantummodo et indigenis creandis, constituendis. Item antiquas cartas tam de libertatibus quam foresta, et articulos quos contra oppressiones justitiariurum, vicecomitum et aliorum ballivorum, faciat rex in perpetuum observare. Consiliarii etiam piovideant quod rex faciat mode- ratas expensas, nee inmensas libertates exerceat, donee debitum antiquum fuerit relevatum et de suo vivere possit, absque mer eatorum et pauperum gravamine, et in hiis provisionibus rex consiliatorum suorum adquiescet. Quintum; quod arbitrium bona securitate valletur, et eo vallate vel bene firmato et plene, obsides pacis dominus Ed wardus, H. de Almannia, liberentur, ita quod ante liberationem eorum caveant idonee de pace observanda, et quod novam guerram aut discordiam non suscitabunt in regno, sed volen- tibus guerram vel discordiam suscitare, una cum aliis comi tibus et baronibus pacem et arbitrium observare volentibus, totis viribus resistere erunt. Sextum ; quod comitibus Leycestriae et Gloverniae et aliis eis adhaerentibus plena paretur securitas, ne occasione aliqua prius factorum quoquomodo gravetur in futurum. Septimum; quod compromissum istud in regno Angliae tractetur, et infra festum Paschae proximum ad ultimuni ter minetur. Liber de Antiquis Legibus, p. 65. Tunc episcopi et barones tenuerunt parlamentum, in quo ordinatum fuit, sicut patet in litteris domini regis. A.D. 1265. Ann. Waverl. p. 358. In crastino Sancti Hilarii factum est parliamentum magnum Londoniae. Chron. T. Wykes, pp. 163, 174. Die Jovis in septimana Pentecostes dominus Edwardus . . . collegis suis mirantibus quo pergeret valedixit. . . . Gestum est . . . proelium extra oppidum Eveshamiae die Martis proxima post festum Sancti Petri ad Vincula, quarto die mensis Augusti. . . . Ann. Waverl. p. 366., Ad festum Exaltationis Sanctae Crucis factum est parliamentum magnum apud Wintoniam . . . 336 Henry III. [part prolongatum fuit . . . usque ad festum Sancti Edwardi apud Westmonasterium. A.D. 1266. Matt. Westm. p. 397. Henricus rex Angliae Natale suum tenuit apud Westmonasterium, ubi regionis nobiles convenerunt in unum de pace regni more solito tractaturi. Ann. Waverl. p. 371. Ad festum Sancti Bartholomaei apo- stoli factum est parliamentum magnum apud Kenilworthe ubi dominus rex Henricus concessit baronibus suis antiquam cartam, et requisivit decimam per triennium totius ecclesiae Anglicanae ; responsumque fuit communiter et legatus assensum praebuit, quod primo formarent pacem, si qua posset fieri, et postea super his responsum domino regi facerent, quod dominus rex bene concessit. Provisum igitur ibidem est per assensum regis, Ed wardi, legati, episcoporum, abbatum, baronum omnium ibidem existentium, ut eligerentur sex viri, tres episcopi et tres barones indigenae, ipsique sex alios sex eligerent episcopos et barones indigenas . . . qui ordinarent de statu regni. A.D. 1267. Matt. Westm. p. 398. Rex Henricus tenuit Natale suum Coventriae. Postmodum veniens ad Westmonaste rium, parliamentum tenuit cum potentioribus terrae suae, spe- rans pacem in cunctis finibus Angliae confirmare. Chron. T. Wykes, p. 210. Obtento quidem circa festum Sancti Jacobi apostoli tam felici triumpho (sc. de provincia Eliensi) ... in cunctis regni finibus successit optata tran- quillitas. Stat. Marlb. A.D. 1267, regni autem domini Henrici filii regis Johannis LII°, in octavis Sancti Martini, providente ipso domino rege ad regni sui meliorationem et ad exhibitionem justitiae prout regalis officii exposcit utilitas pleniorem, con vocatis discretioribus ejusdem regni tam de majoribus quam de minoribus, ita provisum est et statutum et concorditer ordinatum. A.D. 1268. Ann. Waverl. p. 375. Item XIX. kalendas Maii celebravit dominus legatus concilium suum Londoniae . . . inde profectus versus Norhamtone, ubi dominus rex et alii magnates regni magnum parliamentum tenuerunt . . ubi dominus Edwardus et Edmundus frater ejus et multi magnates regni sunt ab eo crucesignati. AD. 1269. Chron. T. Wykes, p. 221. Convocata Lon doniae in quindena Paschae magnatum Angliae multitudine copiosa, rex . . vix aliquid memorabile gessit in opere. vi.] Reissue of the Charter. 337 Ib. pp. 226, 227. Tertio idus Octobris . . . convocatis uni versis Angliae praelatis et magnatibus necnon cunctarum regni sui civitatum pariter et burgorum potentioribus . . . venerandas illas reliquias (sc. Sancti Edwardi), de veteri scrinio transferens ... in loco supereminenti cum ea qua decuit reverentia col- locavit. . . . Celebrato tandem tantae translationis solemnio, coe- perunt nobiles, ut assolent, parliamentationis genere de regis et regni negotiis pertractare ; in quo . . . annuentibus regni majo ribus vel contradicere non audentibus, concessum est quod de universis laicorum mobilibus per regnum Angliae . . . vicesima solveretur. A.D. 1270. Ann. Winton. p. 108. Item parliamentum omnium magnatum Angliae in quindena Paschae, ad tractan dum de vicesima. . . . Post octavas Sancti Johannis convene runt fere omnes magnates apud Londoniam ad tractandum de praemissis. A.D. 1271. Ann. Winton. p. no. Post octavas Epiphaniae magnates regni parliamentum suum tenuerunt Londoniae, ubi per communem assensum domini Ricardi regis Alemanniae, Gilberti comitis Gloverniae, Philippi Basset et aliorum, exhae- redatis concessae sunt eorum terrae. A.D. 1 2 16. Announcement op the reissue of the Charter. Rex, G. de Marisco justitiario suo Hiberniae, salutem. Mul- tiplices vobis referimus gratiarum actiones de bono et fideli servitio vestro, felicis memoriae Johanni quondam regi Angliae, patri nostro, exhibito, nobisque exhibendo, et de hiis quae per fidelem nostrum Radulfum de Norwico clericum nobis signi- ficastis. Cum igitur jubente Ipso Cujus famulantur imperio mors et vita, dominus et pater noster ex hae luce feliciter migraverit, cujus anima in caelestibus collocetur, vos scire volumus quod celebratis solemniter ex more debito regalibus exsequiis in ecclesia Beatae Mariae Wygorniae, convenerunt apud Gloucestriam plures regni nostri magnates, episcopi, abbates, comites et barones, qui patri nostro viventi semper astiterunt fideliter et devote, et alii quamplurimi ; ubi in festo apostolorum Simonis et Judae, in ecclesia Beati Petri Glou- cestriae, applaudentibus clero et populo, per manus domini 338 Henry III. [part Gualonis titulo Sancti Martini presbyteri cardinalis et aposto licae sedis legati in Anglia, et episcoporum tunc praesentium, invocata Spiritus Sancti gratia, publice fuimus in regem Angliae inuncti et coronati, fidelitate et homagio omnium illorum nobis exhibitis ; quod vobis ut fideli nostro duximus intimandum, ut de honore et successu nostro felici gloriemini. Sane cum audierimus indignationem quondam inter memoratum dominum patrem nostrum et quosdam nobiles regni nostri exortam, — utrum cum causa vel sine causa nos nescimus, — sic agitatam exstitisse, et illam volumus in perpetuum aboleri et oblivisci, quod nun- quam menti nostrae adhaereat, et ut, cessante causa, cesset effectus ; quicquid exstiterit erga ipsum conceptae indignationis parati sumus et volumus pro viribus nostris expiare, singulis praebendo quod ratio dictaverit cum subditorum consilio, et deletis de regno pravis consuetudinibus, in libertatum et libera- rum consuetudinum innovatione dies nobilium patrum nostrorum reformare gratiosos, unicuique tribuendo quod sibi debebit cum ratione competere. Ad hoc sciatis quod celebrato nuper concilio apud Bristollum ubi convenerunt universi Angliae praelati tam episcopi et abbates, quam priores, et multi tam comites quam barones, qui etiam universaliter fidelitatem nobis publice faci- entes, concessis eis libertatibus et liberis consuetudinibus ab eis prius postulatis, et ipsis approbatis, prompti et proni ad man- datum nostrum in partes suas cum gaudio sunt reversi. Spera- mus quidem et in Domino confidimus quod regni nostri status, Divina favente dementia, in melius commutabitur. De domina regina matre nostra vel fratre nostro mittendis in Hiberniam vobis respondemus, quod habito consilio fidelium nostrorum et assensu, quod nobis et commodo nostro et regni nostri expedire viderimus, faciemus. Rogamus igitur dilectionem vestram qua tenus, etsi bonae memoriae Johanni patri nostro fideles exsti- teritis et devoti, tanto nobis fideliores existere curetis, quanto scitis nos auxilio et consilio vestro in hae teneritate nostra plurimum indigere ; capientes fidelitatem de singulis Hiberniae magnatibus, et aliis qui nobis ipsam facere tenentur. Retinui- mus adhuc nobiscum Radulfum de Norwico, ut de hiis et aliis per ipsum voluntatem nostram plenius vobis significemus, vo lentes ut eisdem vos et ceteri fideles nostri Hiberniae gaudeatis libertatibus, quas fidelibus nostris de regno Angliae concessimus, et illas vobis concedemus et confirmamus. Teste, etc. — (Foedera, i. 145.) vi.] Reissue of the Charter. 339 A.D. 1 2 16. First Charter op Hentry III. This first reissue of the Great Charter took place in the council at which, under the influence of the legate, the mass of the prelates and the barons who were not committed to the French party swore fealty to the king. The omissions and additions in this edition are very significant. All the merely temporary provisions of the Great Charter of John are left out as a matter of course, as well as the clauses which were intended to secure the execution of them. The most important omissions are those of the articles which restricted the king's power of increasing his revenue, such as those touching the ferm of the counties, the debts of the Jews, and the alterations in the forest law ; and most especially that which forbids the levying of an aid over and above the three ordinary ones, without the consent of the ' Commune Consilium regni.' The ministers seem to have felt that in the present state of affairs it would be foolish to bind the young king by the terms which were necessary to bind his father, and that as they themselves were likely to have the administration of the country for some years, it would be imprudent to tie their own hands. It must be considered also that some of the most determined opponents of the royal power were in arms against the king, and that thus one element of the compromise was wanting. The archbishop, whose poli tical foresight would have discerned the danger of omitting the 12th and 14th clauses, was at Rome. It is curious to mark the papal sanction given by Gualo to the Charter, the original enactment of which had subjected the barons to the sentence of excommunication. The minor alterations are cha racterised by the increased authority allowed to feudal lords over their vassals, and the relaxation of the terms defining the royal appointment of judges. Whilst the taxative power of the Crown is thus unfettered, its judicial control over the feudatories seems to be weakened ; and this denotes perhaps the spirit of the compromise. In the 42nd article, however, the ministers guard against the suspicion of dishonest dealing with the z 2 340 Henry III. [part Charter : the omitted clauses are merely respited, and a pro mise is made of full consideration and ready completion of all that shall conduce to the wellbeing of the body politic. Henricus Dei gratia rex Angliae, dominus Hyberniae, dux Normanniae et Aquitanniae, et comes Andegaviae, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, comitibus, baronibus, justitiariis, forestariis, ricecomitibus, praepositis, ministris, ballivis et omnibus fidelibus suis, salutem. Sciatis nos intuitu Dei et pro salute animae nostrae et omnium antecessorum et successorum nostrorum, ad honorem Dei et exaltationem sanctae ecclesiae et emendationem regni nostri, per consilium venerabilium patrum nostrorum do mini Gualonis tituli Sancti Martini presbiteri cardinalis aposto licae sedis legati, Petri Wintoniensis, R. de Sancto Asapho, J. Bathoniensis et Glastoniensis, S. Exoniensis, R. Cicestrensis, W. Coventrensis, B. Roffensis, H. Landavensis, — Menevensis, — Bangorensis et S. Wygornensis, episcoporum ; et nobilium viro- rum Willelmi Mariscalli comitis Penbrociae, Ranulfi comitis Cestriae, Willelmi de Ferrariis comitis Derebiae, Willelmi comitis Albemarlae, Huberti de Burgo Justitiarii nostri, Savarici de Maloleone, Willelmi Brigwerre patris, Willelmi Brigwerre filii, Roberti de Curtenay, Falkesii de Breaute, Reginaldi de Vautort, Walteri de Lascy, Hugonis de Mortuo Mari, Johannis de Mone- mute, Walteri de Bello campo, Walteri de Clifford, Rogeri de Clifford, Roberti de Mortuo Mari, Willelmi de Cantilupe, Mathaei filii Hereberti, Johannis Mariscalli, Alani Basset, Philippi de Albiniaco, Johannis Extranei et aliorum fidelium nostrorum : — i. Imprimis — illaesas. Concessimus — nostris; as in the charter of John, the intermediate clause on freedom of election being omitted. 2. Si quis — feodorum ; as in the charter of John, art. 2. 3. Si autem haeres alicujus talium fuerit infra aetatem, domi nus ejus non habeat custodiam ejus nee terrae suae, antequam homagium ejus ceperit ; et postquam talis haeres fuerit in custodia, cum ad aetatem pervenerit, scilicet viginti unius anni, habeat haereditatem suam sine relevio et sine fine, ita tamen quod si ipse dum infra aetatem fuerit, fiat miles, nihilominus terra remaneat in custodia domini sui usque ad terminum praedictum. 4, Custos — praedictum est. M. C. Joh. art. 4. 5. Custos — carucis ; M. C. Joh. art. 5, ending thus : et om nibus aliis rebus ad minus secundum quod illam recepit. Haec omnia observentur de custodiis archiepiscopatuum, episcopatuuni, vi.] Reissue of the Charter. 341 abbatiarum, prioratuum, ecclesiarum et dignitatum vacantium, excepto quod custodiae hujusmodi vendi non debent. 6. Haeredes — disparagatione. M. C. Joh. art. 6, omitting the concluding words. 7. Vidua — dos sua, M. C. Joh. art. 7, adding, nisi prius ei fuerit assignata, vel nisi domus ilia sit castrum ; et si de castro recesserit, statim provideatur ei domus competens in qua possit honeste morari quousque dos sua ei assignetur secundum quod praedictum est. , 8. Nulla — tenuerit. M. C. Joh. art. 8. 9. Nos vero vel ballivi — reddendum, M. C. Joh. art. 9 ; et ipse debitor paratus sit inde satisfacere, nee plegii — non habens, M. C. Joh. art. 9 ; unde reddat, aut reddere nolit cum possit, plegii — plegios. M. C. Joh. art. 9. The 10th, nth, and 12th articles of the charter of John are omitted. 10. Civitas Londoniarum habeat omnes antiquas libertates et liberas consuetudines suas. Praeterea volumus et concedi mus quod omnes aliae civitates et burgi et villae et barones de quinque portubus et omnes portus habeant omnes libertates et liberas consuetudines suas. M. G. Joh. art. 13. TJie 14th and 15th articles of the charter of John are omitted. n. Nullus — debetur. M. G. Joh. art. 16. 12. Communia — certo. M. G. Joh. art. 17. 13. Recognitiones — praedictas. M. C. Joh. art. 18. 14. Et si — minus. M. G. Joh. art. 19. 15. Liber homo — visneto. M. G. Joh. art. 20, ending pro- borum et legalium hominum de visneto. 16. Comites — delicti. M. C. Joh. curt. 21. 17. Nullus clericus — ecclesiastici, M. C. Joh. art.22, omitting de laico tenemento suo. 18. Nee villa — debent. M. C. Joh. art. 23. 19. Nullus vicecomes — nostrae. M. C. Joh. art. 24. The 25th article of the charter of John is omitted. 20. Si aliquis — partibus suis. M. G. Joh. art. 26. The 27 th article of the charter of John is omitted. 21. Nullus constabularius vel ejus ballivus capiat blada vel alia catalla alicujus qui non sit de villa ubi castrum situm est, nisi statim inde reddat denarios aut respectum inde habere possit de voluntate venditoris ; si autem de villa fuerit, teneatur infra tres septimanas pretium reddere. M. C. Joh. art. 28. 342 Henry III. [part 22. Nullus — exercitu. M. C. Joh. art. 29. 23. Nullus vicecomes vel ballivus noster vel alius capiat equos vel carettas alicujus pro cariagio faciendo, nisi reddat liberatio- nem antiquitus statutam, scilicet pro caretta ad duos equos decern denarios per diem, et pro caretta ad tres equos quatuor- decim denarios per diem. M. C. Joh. art. 30. 24. Nee nos — fuerit. M. C. Joh. art. 31. 25. M. C. Joh. art. 32. 26. M. C. Joh. art. 33. 27. M. C. Joh. art. 34. 28. M. C. Joh. art. 35. 29. M. C. Joh. art. 36. 30. M. C. Joh. ar/t. 37. 31. M. G. Joh. art. 38. 32. M. C. Joh. art. 39. 33. M. C. Joh. art. 40. 34. Omnes mercatores, nisi publice ante prohibiti fuerint, habeant — terra nostra. M. G. Joh. art. 41. The 42nd article oftlie charter of John is omitted. 35. M. G. Joh. art. 43. 36. M. G. Joh. art. 44. The 45^ article of the charter of John is omitted. 37. M. 0. Joh. art. 46, adding, et sicut supra declaratum est. 38. Omnes forestae quae afforestatae sunt tempore regis Johannis patris nostri statim deafforestentur, et ita fiat de ripariis quae per eundem Johannem tempore suo positae sunt in defense M. C. Joh. art. 47. The articles 48 to 53, inclusive, of the charter of John are omitted. 39. M. 0. Joh. art. 54. The 55 delinquendi ; suspectos autem de die per quascunque arrestationes recipiant arrestatos, vicecomites sine dilatione et diffioultate salvo custodiant, donee per legem terrae deliberentur. Et ideo tibi praecipimus, quod sicut corpus tuum et omnia tua diligis, una cum dilectis et fidelibus nostris Henrico filio Bernardi, Petro de Goldintuna, quos tibi ad hoc assignavimus, omnia praedicta sub forma praescripta cum diligentia exsequaris, ne pro defectu tui inde et praedictorum Henrici et Petri ad te et ad ipsos nos graviter capere debeamus. Teste archiepiscopo Eboracensi apud Westmonasterium XXmo die Maii, anno regni nostri tricesimo sexto. — (Foedera, i. 281.) A.D. 1253. Sentence of Excommunication against Transgressors of the Charters. Anno Domini MCCLIII. iii0 idus Maii, in magna aula regis apud Westmonasterium, sub praesentia et assensu domini Henrici, Dei gratia, illustris regis Angliae, et dominorum R. comitis Cornub., fratris sui, R. comitis Norff. et Suffi, marescalli Angliae, H. comitis Heref., H. comitis Oxon., J. comitis War. et aliorum optimatum regni Angliae. Nos B., Divina miseratione, Cant, archi episcopus totius Angliae primas, F. London., H. Elyens., R. Line, W. Wygorn., W. Norwic, P. Hereford., W. Sarr., W. Dunolm., R. Exon., S. Karl., W. Bathon., L. Roffens., Thom. Menevens., episcopi, pontificalibus induti, candelis accensis, in transgres- sores libertatum ecclesiasticarum et libertatum seu liberarum consuetudinum regni Angliae, et praecipue earum quae conti- nentur in carta communium libertatum regni et carta de foresta, excommunicationis sententiam solempniter tulimus sub hae forma. Auctoritate Dei omnipotentis Patris et Filii et Spirilus Sancti, et gloriosae Dei genitricis semperque virginis Mariae, beatorum apostolorum Petri et Pauli omniumque apostolorum, beati Thomae archiepiscopi et martyris omniumque martyrum Dei, beati Edwardi regis Angliae omniumque confessorum atque virginum, omniumque sanctorum Dei, excommunicamus, anathe- matizamus et a liminibus sanctae matris ecclesiae sequestramus, omnes illos, qui amodo scienter et malitiose ecclesias privaverint vel spoliaverint suo jure; item omnes illos, qui ecclesiasticas libertates vel antiquas regni consuetudines approbates, et prae cipue libertates et liberas consuetudines quae in cartis commu nium libertatum et de foresta continentur concessis a domino rege archiepiscopis, episcopis et ceteris Angliae praelatis, comi- 374 Henry III. [part tibus, baronibus, militibus et libere tenentibus, quacunque arte vel ingenio violaverint, infregerint, diminuerint, seu immuta- verint, clam vel palam, facto, verbo, vel consilio, contra illas vel earum aliquam in quocunque articulo temere veniendo ; item omnes illos, qui contra illas vel earum aliquam statuta aliqua ediderint vel edita servaverint, et consuetudines introduxerint vel servaverint introductas, scriptores statatorum necnon consili- atores et executores, et qui secundum ea praesumpserint judicare, qui omnes et singuli superius memorati hanc sententiam incur- suros se noverint ipso facto, qui scienter aliquid commiserint de praedictis ; qui vero ignoranter, nisi commoniti infra quindenam a tempore commonitionis se correxerint et arbitrio ordinariorum satisfecerint de commissis, extunc sint hae sententia involuti. Eadem etiam sententia innodamus illos qui pacem regis et regni praesumpserint perturbare. In cujus rei memoriam sempiternam nos signa nostra duximus apponenda. — (Blackstone's Charters, pp. 70-72; Foedera, i. 289.) A.D. 1253. Writ for carrying out the Watch and Ward and Assize of Arms. The minute directions given in the following writ help to supplement the Act given above, p. 370. The articles annexed are, no doubt, the instructions which the sheriff was to receive from the special commissioner, Henry Colville. Henricus Dei gratia Rex, etc., vicecomiti Essexiae et Hert ford., salutem. Summone per bonos summonitores omnes milites et omnes libere tenentes de comitatibus praedictis, et de qualibet villa quatuor homines et praepositum, et de quolibet burgo duodecim legales burgenses, quod sint coram dilecto et fideli nostro Henrico de Colevilla ad dies et loca quos tibi scire faciet, ad audiendum et faciendum praeceptum nostrum. Venire etiam facias coram eo ad eosdem dies et loca omnes illos qui jurati sunt ad arma et jurari debent, cum armis suis ad quae jurati sunt et esse debent, audituri et facturi praeceptum nostrum. Et interim diligenter inquiras qui fecerunt ultimo scrutinium de armis in comitatibus praedictis, et qui ultimo inde sacramentum ceperunt ; et ubi rotuli de scrutinio illo et sacramento fuerunt. Et rotulos illos habeas coram praefato Henrico praedictis diebus et locis ; et tu ipse tunc ibi sis in propria persona tua ad exse- quendum ea quae idem Henricus tibi ex parte nostra praecipiet. VI.] Summons for Knights of the Shire. 375 Et si ballivi libertatum qui returnum habent brevium nostrorum istud mandatum nostrum exsecuti non fuerint, non omittas quin libertates illas ingrediaris ad idem mandatum exsequen- dum. Teste me ipso apud Portesmuthe, XVIII. die Julii, anno regni nostri XXXVII0. Articuli. 1. Quod vigiliae fiant per singulas villas sicut fieri consue verunt, et per viros probos et validos. 2. Quod sectae de utesiis fiant secundum antiquum debitum modum, ita quod negligentes et utesium sequi nolentes, capiantur tanquam consentientes malefactoribus et libereutur vicecomiti. Et insuper in qualibet villa provideantur quatuor homines vel sex secundum quantitatem villae, ad utesia prompte et instanter prosequenda et ad malefactores prosequendos si supervenerint et necesse fuerit, cum arcubus et sagittis et aliis levibus armis, quae debent provideri ad custom totius villae et quae semper remaneant ad opus praedictae villae. Et super illos provideatur de quolibet hundredo duo liberi et legales homines potentiores, qui sint superiores, et videant quod vigiliae recte fiant et prose- cutiones praedictae. 3. Quod nullus extraneus hospitetur nisi de die, et de clara discedat. 4. Quod nullus extraneus receptetur in villis campestribus ultra unum diem vel duos ad plus extra tempus messium, nisi hospes pro illo velit respondere. 5. Quod si aliquis malefactor, vel aliquis de quo mala suspicio habeatur, capiatur per vigilatores vel alios domini regis fideles, vicecomes vel ballivus de hundredo ipsum sine dilatione vel mercede aliqua recipiet. 6. Quod praecipiatur majori et ballivis singularum civitatum et burgorum, quod si aliquis mercator vel extraneus deferens pecuniam et illam eis ostendat et eonductum petat, quod faciant ei eonductum per malos passus et loca ambigua : quod si aliquid amiserit pro defectu conductus vel in eorum conductu, de villata burgi illius vel civitatis ei restituatur. — (Foedera, i. 291, 292.) A.D. 1254. Writ of Summons for two Knights of the Shire to grant an Aid. This is an important landmark in the parliamentary history of England ; it is a distinct summons to the counties, through the sheriffs, to return two knights each, for the purpose of grant- 376 Henry III. [part ing an aid. The king combines with this a direction to the sheriffs to compel all tenants in chief, who hold lands worth twenty pounds a year, to present themselves in person for military service. It is to be observed that, in the order to return the two knights, they are said to be chosen by the counties, that is the county courts, no restriction of the power of choice to tenants in chief, or to knights, being specified. This writ is sufficient to show that no such restriction even at this early period existed. The aid asked for is a national and not a feudal grant; and although the force spoken of in the early part of the writ is levied on the feudal principle, the assembly summoned in the latter part of it is of a different character altogether. Forma directa magnatibus et vicecomitibus Angliae. Rex Vicecomiti Bedeford. et Bukingeham., salutem. Cum comites et barones et ceteri magnates regni nostri nobis firmiter promiserint, quod erunt Londoniis a die Paschae proximo futuro in tres septimanas cum equis et armis parati et bene muniti ad tendendum sine ulla dilatione versus Portesmuth, ad transfre tandum ad nos in Vasconiam contra regem Castellae qui terram nostram Vasconiae in manu forti in aestate proximo futura hostiliter est ingressurus, et tibi mandaverimus quod omnes illos de ballia tua qui tenent xx. libratas terrae de nobis in capite, vel de aliis qui sunt infra aetatem et in custodia nostra, ad idem distringes ; tibi districte praecipimus, quod praeter omnes praedictos venire facias coram consilio nostro apud West- monasterium in quindena Paschae proximo futuri, quatuor le gales et discretes milites de comitatibus praedictis quos iidem comitatus ad hoc elegerint, vice omnium et singulorum eorundem comitatuum, videlicet duos de uno comitatu et duos de alio, ad providendum, una cum militibus aliorum comitatuum quos ad eundem diem vocari fecimus, quale auxilium nobis in tanta necessitate impendere voluerint. Et tu ipse militibus et aliis de comitatibus praedictis necessitatem nostram et tam urgens negotium nostrum diligenter exponas, et eos ad competens auxilium nobis ad praesens impendendum efficaciter inducas; ita quod praedicti quatuor milites praefato consilio nostro ad praedictum terminum praecise respondere possint super prae dicto auxilio pro singulis comitatuum praedictorum. Firmiter .etiam tibi praecipimus quod omnia debita quae nobis a retro vi.] Charter of Oxford. 377 sunt in baillia tua et solvi debuerunt ad scaccarium nostrum ante Pascha jam instans, vel solvi debent ad scaccarium ejusdem Paschae, habeas ad idem scaccarium in quindena praedicti Pas chae, sciturus quod nisi praedicta debita tunc ibidem habueris non solum corpus tuum arrestari faciemus, sed debita ilia de terris et tenementis tuis levari faciemus ad damnum tuum non modicum. T. A. Regina et R. comite Cornubiae apud Windlesoram XI. die Februarii. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 13.) A.D. 1255. Charter of Henry III to Oxford. This charter is not given as a specimen of the ordinary borough charters granted by Henry III : on the contrary, it is distinguished from them by the provisions touching the Uni versity. It may however be regarded as exhibiting the increased minuteness and distinctness of detail that was now being intro duced into municipal institutions. Rex omnibus, etc., salutem. Sciatis quod ad pacem et tran- quillitatem necnon et utilitatem universitatis scholarium Oxoniae providimus et concessimus quod quatuor aldermanni fiant in Oxonia, et octo de discretioribus et legalioribus burgensibus ejusdem villae associentur ipsis aldermannis, qui o^anes jurent nobis fidelitatem, et sint assidentes et consulentes majori et ballivis nostris Oxoniae ad pacem nostram conservandam, ad assisas praedictae villae custodiendas, et ad investigandum male factores et perturbatores pacis nostrae, et vagabundos de nocte, et receptatores latronum et malefactorum, et corporale praestent sacramentum quod omnia praedicta fideliter observabunt. In qualibet autem parochia villae Oxoniae sint duo homines electi de legalioribus parochianis et jurati quod in qualibet quindena inquirent diligenter, ne quis suspectus hospitetur in parochia, et si aliquis receptaverit aliquem per tres noctes in domo sua, respondeat pro eo. Nullus etiam regratarius emat victualia in villa Oxoniae, vel extra versus villam venientia, nee aliquid emat nee iterum vendat ante horam nonam, et si fecerit amercietur, et rem emptam amittat. Si laicus inferat clerico gravem vel enormem laesionem, statim capiatur, et si magna sit laesio, incarceretur in castro Oxoniae, et ibi detineatur quousque clerico satisfiat, et hoc arbitrio cancellarii et universitatis Oxoniae; si clericus protervus fuerit, si minor vel levis sit injuria, incarceretur in villa. Si clericus inferat gravem vel 378 Henry III. [part enormem laesionem laico, incarceretur in praedicto castro quousque cancellarius praedictae universitatis ipsum postula- verit; si minor vel levis sit injuria, incarceretur in carcere villae quousque liberetur per cancellarium. Pistores et bracia- tores Oxoniae in primo transgressu suo non puniantur, sed iu secundo amittant panem, et in tertio transgressu habeant judi cium de pillorio. Quilibet pistor habeat sigillum suum et signet panem suum, per quod possit cognosci cujus panis sit. Quicunque de villa Oxoniae braciaverit ad vendendum, exponat signum suum, alioquin amittat cervisiam. Vina Oxoniae com- muniter vendantur et indifferenter tam clericis quam laicis ex quo inbroehiata fuerint. Temptatio panis fiat bis in anno, vide licet in quindena post festum Sancti Michaelis, et circa festum Sanctae Mariae in Martio, et assisa cervisiae fiat eisdem ter minis, secundum valorem bladii et brasii. Et quotiescunque debeat fieri temptatio panis et cervisiae, intersit cancellarius praedictae universitatis vel aliqui ex parte sua ad hoc deputati, si super hoc requisiti interesse voluerint. Quod si non inter- sint nee super hoc requisiti fuerint, nihil valeat temptatio prae dicta. In cujus etc. T. R. apud Wodestok, XVIII. die Julii. — (Foedera, i 323.) A.D. 1258. Documents relating to the Provisions of Oxford. The particular train of events which led to the crisis marked in English history by the Provisions pf Oxford, and which helped, in conjunction with other causes of disturbance, to pro duce the War of the Barons, began as early as 1252. In that year Innocent IV was treating with the king for the bestowal of the kingdom of Sicily on Richard Earl of Cornwall, and sent Albert the papal notary to the king with full powers to conclude the business. After a long negotiation, Edmund, the second son of Henry, received the cession of the kingdom from Albert, at Vend6me, March 6th, 1254 ; and this was confirmed by the pope at Assisi, on May 2nd. After the death of Inno cent, the settlement was renewed by Alexander IV at Naples, April, 9th, 1255. Henry seems to have hung back at first from accepting the offer, and to have pleaded a vow of crusade, from which he was however absolved under papal orders ; but vi.] Provisions of Oxford. 379 on the 1 8th of October, 1255, he directed John Maunsell to affix his seal to the formal act of acceptance. Immediately after this the pecuniary difficulties of the king in connexion with Sicily begin : the pope waged war with his own treasures, but bound Henry to himself as debtor in respect of the expenditure, and the king allowed the Bishop of Hereford, his envoy, to make him responsible for the outlay. In November, 1256, Alex ander IV commissioned the Archbishop of Messina as his ambas sador to Henry ; and on Midlent Sunday, 1257, in the chapter house at Westminster the Archbishop stated the case to the great council of the nation. At this time the debt to tlie pope reached 1 35,000 marks sterling. The demand of an aid was met with indignant remonstrances ; but under united papal and royal pressure, 52,000 marks were wrung from the clergy. The next year the like demand was met more resolutely. The Parliament met at London after Hoke-tide, April 9th ; and sat until the 5th of May, in angry debate on all the many existing causes of discontent. The result was an agreement on the part of the king to place the execution of the necessary reforms in the hands of a body of twenty-four counsellors, to be chosen in a parliament at Oxford on the feast of S. Barnabas, June 1 ith, half by himself and half by the barons. To the determinations of this body he bound himself to submit. (Nos. I. and II.) The parliament of Oxford met, and the barons presented a long petition stating the reforms they desired. (No. IH.) The council of twenty-four was elected, and drew up a body of preliminary articles, which are commonly known as the Pro visions of Oxford. (No. IV.) Under this constitution a council of fifteen was chosen, by four out of the twenty-four, to advise the king on all points ; another body of twenty-four was ap pointed to treat especially of aids ; and a third, of twelve members, was chosen by the barons to represent the community in three annual parliaments. Further reforms were to be re ported before the following Christmas. In the meantime the king took all the oaths that were required of him, and published in Latin, French, and English his adhesion to the Provisions, on the 1 8th of October. (No. V.) The year ended, and the coun- 380 Henry III. [part sellors had not completed their labours or published the further reforms, to which it seems certain that the king had sworn implicitly beforehand. In October, 1259, however, under the urgent threats of Edward and others of the barons, they produced at Westminster a second series of provisions, based upon the petition of the barons, but by no means answering their expecta tions. A quarrel between the Earls of Leicester and Gloucester, the former of whom was supported by Edward, and the latter by Henry, occupied great part of 1260, the king spending some time in France, and being to all intents and purposes superseded by the council. The next year Henry, having obtained absolu tion from his oath, repudiated the Provisions, and war seemed imminent. Henry's policy varied between stubborn resistance and false submission. The year 1263 was one of civil war. At last both parties agreed to accept the arbitration of S. Lewis, Dec. 16th, 1263. S. Lewis gave sentence in favour of Henry, on the 23rd of January, 1264; and the Provisions of Oxford were annulled. The barons, as soon as they learned that the award was unfavourable, renewed hostilities ; and in the battle of Lewes, May 1 3th, the king and Edward were captured, the government falling at once into the hands of Simon de Montfort. No. I. The King's consent to a project of Reform. Rex omnibus, etc. Cum pro negotiis nostris arduis nos et regnum nostrum contingentibus, proceres et fideles regni nostri ad nos Londonias in quindena Paschae proximo praeteritae faceremus convocari ; et cum de negotiis supradictis et maxime de prosecutione negotii Siciliae diligenter cum eisdem tractare- mus ; ac ipsi nobis responderint quod si statum regni nostri per consilium fidelium nostrorum rectificandum duxerimus, et domi nus papa conditiones circa factum Siciliae appositas meliora- verit, per quod negotium illud prosequi possemus cum effecto; ipsi diligentiam fideliter apponent erga communitatem regni nostri quod nobis commune auxilium ad hoc praestetur ; nos eis concessimus quod infra festum Natalis Domini proximo futurum per consilium proborum et fidelium hominum nostrorum regni Angliae, una cum consilio legati domini papae, si in Anglia medio tempore venerit, statum regni nostri ordinabimus et ordi- nationem illam firmiter observabimus : et ad hoc fideliter obser- vi.] Election of the Twenty-four. 38 1 vandum, supponimus nos cohercioni domini papae, ut nos ad hoc per censuram ecclesiasticam, prout expedire viderit, valeat arc- tare : protestamur etiam quod Edwardus filius noster primo- genitus, praestito sacramento corporali, per litteras suas concessit quod omnia superius expressa, quantum in ipso est, fideliter et inviolabiliter observabit et in perpetuum observari procurabit. In cujus etc. Hiis testibus, Edwardo filio nostro primogenito ; Galfrido de Lezignan, Willelmo de Valentia, fratribus nostris ; Petro de Sabaudia, Johanne de Plessetis comite Warrewici, Jo hanne Maunsell thesaurario Eboracensi, Henrico de Wingeham deeano Sancti Martini, London. ; Petro de Rivallis, Guidone de Rocheford, Roberto Walerand, praesentibus et multis aliis comi tibus, baronibus regni nostri. Datum apud Westmonasterium, secundo die Maii. — (Foedera, i. 370.) No. II. The King's consent to the Election of the Twenty-four. Rex omnibus, etc. Noveritis nos concessisse proceribus et magnatibus regni nostri, juramento in animam nostram per Robertum Walerand praestito, quod per xii. fideles de concilio nostro jam electos et per alios xii. fideles nostros, electos ex parte procerum ipsorum, qui apud Oxoniam a festo Pentecostes proximo futuro in unum mensem convenient, ordinetur, rectifi- cetur et reformetur status regni nostri secundum quod melius viderint expedire ad honorem Dei et ad fidem nostram ac regni nostri utilitatem. Et si forte aliqui electorum ex parte nostra absentes fuerint, liceat illis qui praesentes fuerint alios substi- tuere loco absentium ; et similiter fiat ex parte praedictorum procerum et fidelium nostrorum. Et quicquid per viginti qua tuor utrimque electos et super hoc juratos, vel majorem partem eorum, circa hoc ordinatum fuerit inviolabiliter observabimus ; volentes et firmiter ex nunc praecipientes quod ab omnibus inviolabiliter observetur eorum ordinatio. Et securitatem omni- modam quam ipsi vel major pars eorum ad hujus rei observa- tionem providerint, vel providerit, eis sine qualibet contradic- tione, plene faciemus et fieri procurabimus. Protestamur etiam quod Edwardus filius noster primogenitus, praestito sacramento corporali, per litteras suas concessit quod omnia superius ex pressa et concessa quantum in ipso est fideliter et inviolabiliter observabit et procurabit in perpetuum observari. Promiserunt etiam comites et barones memorati quod, expletis negotiis supe rius tactis, bona fide laborabunt ad hoc quod auxilium nobis commune praestetur a communitate regni nostri. In cujus etc. Hiis testibus, ut supra. Datum ul supra.— (Foedera, i. 371.) 382 Henry III. [part No. III. Petition of the Barons at the Parliament of Oxford. This important schedule of grievances is an exemplification of the way in which the provisions of the Great Charter were kept, and also of the progress of the views of men on internal reform since the date of the Charter. Few of the details are in them selves of material importance in relation to the constitution, but they supply a commentary on the Charter in its legal articles which is of interest to the student of social life and manners. The constitutional views of the period may be regarded as em bodied in the elective council, rather than in its distinct acts. In point of fact, although the name of the Provisions of Oxford belonged properly to the first articles there promulgated, and indirectly also to those issued at Westminster in October, 1259, the leading idea, probably, understood by the name was the maintenance of the new form of government. Henry might have submitted to any of the details, but not to be permanently superseded by the elective council. 1. Petant comites et barones de successionibus, quod filius natus et primogenitus vel filia post patrem libere ingrediatur possessionem patris, ita quod capitalis dominus debet habere simplicem seisinam per unum ex ballivis suis, ita quod nihil capiatur per praedictum ballivum de exitibus terrae vel reddi tibus ; quando vero haeres fuerit plenae aetatis et prosecutos jus suum fuerit, ad faciendum domino suo quod facere debet : et ita fiat de fratre vel sorore et de avunculo seisito, si obierit sine haerede, ad nepotem suum filium primogeniti ; et si frater non habeatur, ad liberos fratris vel sororis, et sic deinceps, per rationabile relevium et homagium et relevia domino feodi facienda ; ita quod dominus feodi medio tempore nullum faciat vastum vel exilium, venditionem vel alienationem, de domibus vel boscis, vivariis, parcis sive hominibus villenagium tenen- tibus. Quod si hoc fecerit et inde convictus fuerit, secundum quantitatem delicti puniatar. Et omnia damna quae praedictus haeres ea occasione habuerit, sine dilatione restituet. Et cum haeres fecerit domino regi rationabile relevium cum fuerit plenae aetatis, domina regina inde petit aurum secundum aestimationem decimae partis, et videtur quod non debet habere nisi de fine. vi.] Petition of the Barons. 383 2. Item petunt remedium quod ubi aliquis infra aetatem existens tenet plures terras de pluribus et diversis dominis, et idem teneat aliquam quantitatem terrae de domino rege in capite per servitium militare vel sergantiam, occasione cujus servitii dominus rex habet custodiam omnium terrarum et tene- mentorum praedictorum haeredis, de quocumque tenuerit ; si dominus rex eat in exercitu, licet teneat in manu sua plura feoda militum de feodis aliorum, sicut praedictum est, nihilo minus petit totum servitium a praedictis dominis feodi qui de eo tenent in capite, nee eis vult quicquam allocare ex hoc quod tenet custodiam praedictorum feodorum in manu sua. 3. Item petunt barones habere custodiam terrarum et tene- mentorum suorum qui sunt de feodis suis, et haeredum usque ad legitimam aetatem ipsorum ; ita quod dominus rex habeat maritagium et custodiam corporis penes se: et hoc petunt de jure communi. 4. Item petunt quod castra regis committantur custodienda ad fideles suos et de regno Angliae natos, ob plures casus qui poterunt in regno Angliae evenire vel emergere. 5. Item petunt quod castra regis quae sunt supra portus maris, ubi navigia evenire possunt, committantur fidelibus homi nibus de regno Angliae natis, propter pericula plurima evidentia quae emergere possunt si aliis committerentur. 6. Item petunt de maritagiis domino regi pertinentibus, quod non maritentur ubi disparagentur, videlicet hominibus qui non sunt de natione regni Angliae. 7. Item petunt remedium quod bosci et terrae infra metas forestae non existentes, qui per ambulation em proborum homi num, et per quindecimam partem omnium honorum hominum Angliae domino regi datam, deafforestari fuerunt, per volunta tem suam reafforestavit. 8. Item petunt de assartis factis infra metas forestae de terris suis propriis et tenementorum suoram de novo arentatis, unde dominus rex vendicat sibi custodiam haeredum talium, et nihilo minus vendicat servitium omne inde debitum. 9. Item petunt remedium quod forestae deafforestatae per cartam regis et per fidem eidem per communitatem totius regni factam, ita quod quisque ubique possit libere fugare, dominus rex de voluntate sua pluribus dedit de praedicta libertate warennas, quae sunt ad nocumentum praedictae libertatis concessae. 10. Item petaut remedium, quod religiosi non intrent in feodum comitum et baronum et aliorum sine voluntate eorum, per quod amittunt in perpetuum custodias, maritagia, relevia et eschaetas. 384 Henry III. [part ii. Item petunt remedium de abbatiis et prioratibus fundatis de feodis comitum et baronum, unde dominus rex ad vacationem dictarum domorum inde petit custodias, ita quod non possunt eligere sine voluntate domini regis : et hoc est in praejudicium comitum et baronum, cum servitia inde debita domino regi sustineant ut medii. 12. Item petunt remedium de hoc, quod dominus rex ali- quando pluribus dat per cartam suam aliena jura, dicens ilia esse eschaeta sua, unde tales dicunt quod non debent nee possunt respondere sine domino rege. Et cum justitiarii hoc ostendunt domino regi, nihil justitiae in hae parte factum est. 13. Item petunt remedium, quod cum ipsi comites et barones habeant terras suas in pluribus comitatibus, justitiarii domini regis sint itinerantes uno tempore In omnibus comitatibus praedictis, ad placitandum de omnibus placitis, et de foresta simul et semel, et nisi ipsi comites et barones compareant coram illis primo die communis summonitionis, amerciabuntur ad voluntatem domini regis pro sua absentia, nisi habeant breve domini regis de acquietantia. 14. Item praedicti justitiarii capiunt finem gravem pro pul- chro placitando de quolibet comitatu, ne occasionentur ; et non debent emere jura, et de aliis pluribus occasionibus de placitis coronae. Et si villatae quatuor propinquiores ad mortem ho minis interfecti vel submersi non accesserint, omnes de aetate xii. annorum praedictarum iv. villatarum graviter amercia buntur. 15. Item petunt quod nullus possit firmare castrum supra portum maris, vel supra insulam infra inclusam, nisi sit de con sensu concilii totius regni Angliae : quia plura pericula possent inde evenire. 16. Item de vicecomitum firmis et aliorum ballivorum liber orum qui capiunt comitatus et alias ballivas ad firmam, qui etiam habent comitatus suos ad tam altam firmam quod non possunt dictam firmam inde levare ; nee amerciant homines secundum quantitatem delicti, sed ad redemptionem ultra vires eos arctant. 17. Insuper dicunt quod vicecomites ad duos turnos suos per annum demandant personalem adventum comitum et baronum tenentium baronias suas in diversis locis et comitatibus; et si non venerint ibi personaliter, amerciant ipsos sine consideratione et judicio ; et hoc quia quilibet vicecomes dicit, quod in dictis turnis est justitiarius quoad diem. 18. Item ubi aliquis habet aliquam partem terrae, scilicet duas acras terrae vel plus vel minus, sine mansione eidem adja- VI.] Petition of the Barons. 385 cente, nisi ratione illius terrae ad turnos suos veniat, tunc pro voluntate sua amerciabitur. 19. Item si aliqua justitiaria mandata fuerit specialiter coram aliquo justitiario assignato, vel de nova disseisina, vel de morte antecessoris, vicecomites clamare faciunt in mercatis, quod omnes milites et libere tenentes patriae veniant ad certum diem et lo cum audituri et facturi praeceptum regis, et cum ibi non vene rint, eos amerciant pro voluntate sua. 20. Item petunt remedium de hoc quod si aliquis comes vel baro, vel ballivus, vel aliquis alius qui libertatem habeat vel in civitate vel in villata, ceperit aliquem malefactorem et ilium obtulerit vicecomiti, vel suo ballivo, ad incarcerandum vel cus todiendum quousque de eo fiat judicium, vicecomes recusat admittere prisonem ilium, nisi is qui ipsum ceperit finem faciat per sic quod ipsum recipiat. 21. Item de eo quod multi homines de diversis partibus regni propter caristiam temporis venientes, et per diversas provincias transitum facientes, fame et inedia moriuntur, et tunc per legem terrae visum factum est per coronatores, et quatuor villatas vicinas, et cum praedictae villatae de ita mortuis nihil sciunt nee dicunt, nisi quod casu praedicto moriuntur, et quia nihil de huthesia Englescheria assignatur, amerciatur patria coram jus titiariis tanquam de murdro. 22. Item de prisis domini regis in nundinis et mercatis et civitatibus, videlicet quod hi qui assignati fuerint ad praedictas prisas capiendas, eas rationabiliter capiant, scilicet quantum pertinet ad praedictos usus domini regis ; unde conqueruntur, quod dicti captores capiunt in duplo vel in triplo plus quam cedit ad usus domini regis : capiunt etiam totum illud superfluum ad opus suum, vel ad opus amicorum suorum retinent, et partem inde aliquam vendunt 23. Item conqueruntur quod dominus rex de prisis nullam fere facit pacationem, ita quod plures mercatores de regno Angliae ultra modum depauperentur, et alii mercatores extranei ea occasione subtrahunt se de veniendo in terram istam cum suis mercibus, unde terra magnam incurrit jacturam. 24. Item petunt remedium de sectis de novo levatis in regno, tam ad comitatus et hundreda, quam ad curias libertatis, quae nunquam aliquo tempore fieri consueverunt. 25. Item petunt remedium de hoc, quod Judaei aliquando debita sua et terras eis invadiatas [tradunt] magnatibus et po- tentioribus reo-ni, qui terras minorum ingrediuntur ea occasione : et licet ipsi qui debitum debent, parati sint ad solvendum prae dictum debitum cum usuris, praefati magnates negotium proro- c 0 386 Henry III. [part gant, ut praedictae terrae et tenementa aliquo modo sibi rema- nere possint, dicentes quod sine Judaeo cui debebatur debitum, nihil possunt nee sciunt facere : et semper differunt solutionem dictae pecuniae, ita quod occasione mortis vel alicujus alterius casus, evidens periculum et manifesta patet imminere exhaere- datio his quorum praedicta tenementa fuerunt. 26. Item petunt remedium de Christianis usurariis, ut de Caursinis qui degunt Londoniis, cum Christianae religioni con- trarium videatur manutenere vel fovere aliquos hujusmodi, saltern ex quo nomen Christiani indu erunt. Et praeterea per eorum usuras plures depauperantur et destruuntur; et etiam plures mercandias venientes versus Londonias, tam per aquam quam per terram, occupant et emunt, ad magnum detrimentum mereatorum et omnium praedictae civitatis, et ad magnum dam num domini regis, quia cum dominus rex talliat praedictam civitatem, in nullo participant nee participare volunt cum prae dictis civibus in tallagiis et aliis domino regi faciendis. 27. Item petunt remedium de maritagiis alienatis, videlicet in tali casu ; si aliquis dederit alicui unam carucatam terrae in maritagio cum filia vel sorore habendam et tenendam eis et haeredibus de praedictis filia vel sorore exeuntibus, ita videlicet quod, si praedicta filia vel soror obierit sine haerede de corpore suo, terra cum pertinentiis integre revertatur ad ipsum qui terram dederit in maritagium vel ad haeredes suos ; et cum praedictum donum non sit absolutum sed conditionale, tamen mulieres post mortem virorum suorum in viduitate sua dant vel vendunt praedicta maritagia et infeodant pro voluntate sua, licet haeredes de corpore suo non habuerint, nee hujusmodi feofamenta hucusque aliquatenus fuerunt revocata. Unde petunt quod ex aequitate juris, ratione praedictae conditionis, sive per breve de ingressu, vel aliquo alio modo competenti provideatur remedium ad revocandum hujusmodi feofamenta, et quod in tali casu procedatur ad judicium pro ipso petente. 28. Item petunt remedium de hoc, quod dominus rex large facit militibus de regno suo acquietantiam, ne in assisis ponan tur, juramentis vel recognitionibus, propter quod in pluribus comitatibus pro defectu militum non potest capi aliqua magna assisa, et ita remanent hujusmodi loquelae, ita quod petentes nunquam justitiam consequuntur. 29. Item in pluribus comitatibus usitatum est, quod si aliquis defert breve de recto directum proximo capitali domino feodi, et petens probaverit defaltam curiae ipsius capitalis domini pro consuetudine regni, et post eat ad comitatum et petat quod ad- versarius suus summoneatur quod sit ad proximum comitatum, vi.] Provisions of Oxford. 387 veniet superior capitalis dominus feodi ejusdem et petit suain curiam inde et habebit : et, probata defalta curiae, veniet adhuc alter superior dominus feodi illius et petit similiter curiam suam et habebit : et sic de singulis capitalibus dominis quotquot fuerint superiores. Quod est aperte contra justitiam, cum in brevi contineatur quod capitalis dominus feodi cui breve diri- gitur plenum rectum teneat quod vicecomes faciat, etc. — (Annals of Burton, 439-443.) No. IV. Provisions of Oxford. Provisio facta apud Oxoniam. Provisum est quod de quolibet comitatu eligantur quatuor discreti et legales milites, qui, quolibet die ubi tenetur comita tus, conveniant ad audiendum omnes querelas de quibuscunque transgressionibus et injuriis quibuscunque personis illatis per vicecomites, ballivos, seu quoscunque alios, et ad faciendum tachiamenta quae ad dictas querelas pertinent usque ad primum adventum capitalis justitiarii in partes illas. Ita quod suffici- entes capiant plegios a conquerente de prosequendo, et de eo de quo queritur, veniendo et juri parendo coram praefato justitiario in primo adventu suo. Et quod praedicti quatuor milites in- rotulari faciant omnes praedictas querelas cum suis attachia- mentis ordinate et serie, scilicet de quolibet hundredo separatim et per se. Ita quod praefatus justitiarius in primo adventu suo possit audire et terminare praefatas querelas sigillatim de quolibet hundredo. Et scire faciant vicecomiti quod venire faciant coram praefato justitiario in proximo adventu suo ad dies et loca quae eis scire faciet, omnes hundredarios et ballivos suos ; ita quod quilibet hundredarius venire faciat omnes con- querentes et defendentes de balliva sua, successive, secundum quod praefatus justitiarius duxerit de praedicto hundredo pla- citare ; et tot et tales tam milites quam alios liberos et legales homines de balliva sua per quos rei Veritas melius convinei poterit, ita quod omnes simul et semel non vexentur, sed tot veniant quot possunt una die placitari et terminari. Idem provisum est quod nullus miles de praedictis comi tatibus, occasione acquietantiae quod non ponatur in juratis vel assisis, per cartam domini regis deferatur, nee quietus sit quoad provisionem istam sic factam pro communi utilitate totius regni. c c 2 388 Henry III. [part Electi ex parte domini Regis. Dominus Londoniensis episcopus, dominus Wintoniensis electus, dominus H. filius regis Alemanniae, dominus J. comes Warennae ; dominus Guido de Lysinan, dominus W. de Valentia, dominus J. Comes Warewici, dominus Johannes Mansel, frater J. de Derlington, Abbas Westmonasterii, do minus H. de Hengham. Electi ex parte comitum et baronum. Dominus Wygornensis episcopus, dominus Symon comes Leycestrensis, dominus Ricardus comes Gloverniae, dominus Humfridus comes Herefordiae, dominus Rogerus Marescallus, dominus Rogerus de Mortuo Mari, dominus J. filius Galfridi, dominus Hugo le Bigot, dominus Ricardus de Gray, dominus W. Bardulf, dominus P. de Monteforti, dominus Hugo Dis- pensarius. Et si contingat aliquem istorum necessitate interesse non posse, reliqui istorum eligant quem voluerint, scilicet alium ne- cessarium loco absentis ad istud negotium prosequendum. Ceo jura le commun de Engleterre a Oxeneford. Nus, tels et tels, fesum a saver a tute genz, ke nus avuni jure sur seintes Evangeles, e sumus tenuz ensemble par tel serment, e promettuns en bone fei, ke cheseun de nus e tuz ensemble nus entre eiderums, e nus e les nos cuntre tute genz, dreit fesant, e rens pernant ke nus ne purrum sanz mes fere, salve la fei le rei e de la corune. E promettuns sur meime le serment, ke nul de nus ja ren ne prendra de tere ne de moeble par que cest serment purra estre desturbe, u en nule ren empeyre. E si nul fet encontre ceo, nus le tendrums a enemi mortel. Ceo est le serment a vint e quatre. Cheseun jura sur seintes Evangeles, ke il al honur de Deu, e a la fei le rei, e al profit del reaume, ordenera e tretera ovekes les avant dit jures sur le refurmement e le amendement del estat del reaume. E ke ne lerra pur dun, ne pur promesse, pur amur, ne pur hange, ne pur pour de nulli, ne pur gain, ne pur perte, ke leaument ne face solum la tenur de la lettre, ke le rei ad sur ceo done et sun fez ensement. Ceo jura le haute justice de Engletere. II jure ke ben et leaument a sun poer fra ceo ke apent a vi.] Provisions of Oxford. 389 la justicerie de dreiture tenir, a tute genz al prim le rei e del reaume, solum la purveaunce fete et a fere par les vint et quatre, et par le cunseil le rei e les hauz humes de la tore, ki li jurrunt en cestes choses a aider e a meintenir. Ceo jura le Chanceler de Engletere. Ke il ne enselera nul bref fors bref de curs sanz le com- mandement le rei, e de sun cunseil ke serra present : ne enselera dun de grant garde, ne de grant ... ne de eschaetes, sanz le assentement .del grant cunseil u de la greinure partie : ne ke il ne enselera ren ke seit encontre le ordinement, ke est fet et serra a fere par les vint et quatre, u par la greinure partie. Ne ke il ne prendra nul loer autrement ke il nest divise as autres. E lem li baudra un companiun en la furme ke le cunseil purverra. Ceo est le serment ke les gardens des chastels firent. Ke il les chastels le rei leaument e en bone fei garderunt al ces le rei e de ses heyrs. E ke eus les rendrunt al rei u a ses heyrs et a nul autre, e par sun cunseil et en nule autre manere ; ceo est a saver, par prodes homes de la tere esluz a sun cunseil, u par la greinure partie. E ceste furme par escrit dure deske a duze ans. E de ilokes en avant par cest establement et cest serment ne seint constreint, ke franchement ne les pussent rendre al rei u a ses heirs. Ceo sunt ceus ke sunt jurez del cunseil le rei. Archiepiscopus Cantuariensis, episcopus Wygornensis, comes Leycestrensis, comes Glovernensis, comes Mariscallus, Petrus de Sabaudia, comes Albemarliae, comes Warewik, comes Hereford- ensis, Johannes Mansel, Johannes filius Galfridi, Petrus de Monteforti, Ricardus de Gray, Rogerus de Mortuo Mari, Jacobus de Aldithelege. Les duze de par le rei unt eslu 1 Le cunte Roger le Marescall, des duze de par le commun J Hugo le Bigot. E la partie ver le commun ad ) Le cunte de Warewik, eslu des duze ke sunt de par le rei / Johannes Mansell. E ces quatre unt poer a eslire le cunseil le rei, et quant il unt eslu, il les mustrunt as vint et quatre ; et la u la greinure partie de ces assente, seit tenu. 390 Henry III. [part Ces sunt les duze ke sunt eslu per les baruns a treter a treis parlemenz per an oveke le cunseil le rei pur tut le commun de la tere de commun bosoine. Episcopus Londoniensis, comes Wintoniensis, comes Here- fordensis, Philippus Basset, Johannes de Bailol, Johannes de Verdun, Johannes de Gray, Rogerus de Sumery, Rogerus de Monte Alto, Hugo Dispensarius, Thomas de Gresley, Aegidius de Argenten. Ces sunt les vint et quatre ke sunt mis per le commun a treter de aide le rei. Episcopus Wigornensis, episcopus Londoniensis, episcopus Sarum ; comes Leycestrensis, comes Glovernensis, comes Mares callus, Petrus de Sabaudia, comes Herefordensis, comes Aube- marliae, comes Wintoniensis, comes Oxoniensis, Johannes filius Galfridi, Johannes de Gray, Johannes de Bailol, Rogerus de Mortuo Mari, Rogerus de Monte Alto, Rogerus de Sumery, Petrus de Monteforti, Thomas de Greley, Fulco de Kerdiston, Aegidius de Argenton, Johannes Kyriel, Philippus Basset, Aegi dius de Erdinton. E si aukun de ces ne i pusse estre u ne voile, a ces ke i serrunt apent poer de autre eslire en sun liu. Del estat de seint Eglise. A remembrer fet ke le estat le seint Eglise seit amende par les vint et quatre esluz a refurmer le estat del reaume de Engletere, kant il verrunt liu et tens, solum le poer ke il en unt par la lettre le rei de Engletere. De la haute justice. Derichef ke justice seit mis un u deus, et quel poer il avera, et ke il ne seit fors un an. Issi ke al chef del an respoine devant le rei et sun cunseil de sun tens et devant celui ke serra apres lui. Del tresorer e de le escheclcer. Autel del tresorer. Mes ke il rende acunte al chef del an. E bone genz autres seient mis al escheker solum le ordenement les avant dit vint et quatre. E la vengent totes les issues de la tere, et en nule part ailm-s. E ceo ke lem verra a amender seit amende. vi.] Provisions of Oxford. 391 Del Chanceler. Autel del chanceler. Issi ke al chef del an respoine de sun tens. E ke il ne ensele hors de curs par la sule volunte del rei ; mes le face par le cunseil ke serra entur le rei. Del poer la justice e de bailivis. La haute justice a poer de amender les tors fez de tutes autres justices, et de ballifs, e de cuntes, et de baruns, et de tutes autres genz, solum lei et dreit de la tere. E les brefs seient pledez solum lei de la tere e en leus deues. E ke la justice ne prenge ren si ne seit present de pain et de vin et de teles choses, ceo est a saver, viandes et beifres, sicum lem ad este acustume a porter as tables de prodes homes a la jornee. E ceste meime chose seit entendue de tuz les cunseilers le rei et de tuz ses ballifs. E ke nul ballif par achesun de plai u de sun office ne prenge nul loer par sa main, ne par autru en nule manere. E si il est ateint, ke il seit reint, et cil ke done autresi. E si covent ke le rei done a sa justice et a sa gent ke le servent, ke il ne eient mester ke il ren prengent de autrui. De vescuntes. Les vescuntes seient purveus leus genz et prodes homes et tere tenanz ; issi ke en cheseun cunte seit un vavasur del cunte memes vescunte, ke ben et leuement trete la gent del cunte et dreitement. E ke il ne prenge loer, e ke il ne sei vescunte fors un an ensemble. E ke en le an rende ses acuntes al echeker, e respoine de sun tens. E ke le rei lui face del soen, solum sun afferant coment il pusse garder le cunte dreitement. E ke il ne prenge nul loer, ne li ne ses ballifs. E si il seient ateint, seient reinz. A remembrer fet ke lem mette tel amendement a la Gyuerie et as gardeins de la Gyurie, ke lem i sauve le serement. De Eschaeturs. Bons eschaeturs seient mis. E ke il ne prengent rens des bens as morz, de queles teres deivent estre en la main le rei. Mes ke les eschaeturs eient franche administraciun des bens, deske il averunt fet le gre le rei si dette lui deivent. E ceo solum la furme de la chartre de franchise. E ke lem enqnerge des tors fez ke eschaeturs unt fet ca en arere, et seit amende de tel et de tel. Ne tailage ne autre chose ne prenge, fors si come il devera solum la chartre de franchise. La chartre de franchise seit garde fermement. 392 Henry III. [part Del Eschange de Lundres. A remembrer fet del eschange de Lundres amender, et de la cite de Lundres, et de totes les autres citez le rei, ke a hunte et a destrucciuns sunt alez per tallages et autres oppressions. De hospitio regis et reginae. A remembrer fet del hostel le rei et la regine amender. Des parlemenz, quanz serrunt tenuz per an et content. II fet a remembrer ke les xxiv. unt ordene ke treis parle menz seient par an. Le premerein as utaves de Sein Michel : le seeund le demein de la Chandelur : le terz le premer jor de June, ceo est a saver, treis sememes devant le Seint John. A ces treis parlemenz, vendrunt les cunseillers le rei esluz, tut ne seient il pas mandez pur ver le estat del reaume et pur treter les cummuns bosoingnes del reaume et del rei ensement. E autre fez ensement quant mester serra per le mandement le rei. Si fet a remembre ke le commun eslise xii. prodes homes, ke vendrunt as parlemenz et autre fez quant mester serra, quant le rei u sun cunseil les mandera pur treter de bosoingnes le rei et del reaume. E ke le commun tendra pur estable ceo ke ces xii. frunt. E ceo serra fet pur esparnier le oust del commun. Quinze serrunt nomez par ces quatre, ceo est a saver per le cunt le Marechall, le cunte de Warewik, Hugo le Bigot, et John Mansel, ki sunt esluz par les xxiv. pur nomer les devant dit quinze, les queus serrunt de cunseil le rei. E senunt cunfermez par les avant dit xxiv. u par la greinore partie de els. E averunt poer del rei conseiler en bone fei del governement del reaume, et de totes choses ke al rei u al reaume pertenent. E pur amender et adrescer totes les choses ke il verrunt ke facent a adrescer et amender. E su le haute justice, et sur totes autres genz. E si il ne poent tuz estre, ceo ke la greinure partie fra, serra ferm et estable. Ceo sunt les nums des cheveteins chasteaus le rei, et de ceus ke les unt en garde. Robertus de Neville ; Bamburg, Novum castrum super Tyne. Gilbertus de Gant; Scardeburg. Willelmus Bardulf; Noting- ham. Radulfus Basset de Sapercot ; Norhamton. Hugo Bigot ; Turris Londoniarum. Ricardus de Gray ; Doveria. Nicolaus de Moules ; Roucestria et Cantuaria. — Wintonia. Rogerus de Samford ; Porcestria. Stephanus Longe Espee ; Corfe. Matheus Vi.] Provisions of Oxford. 393 de Besill ; Gloucestria. Henricus de Tracy ; Exonia. Ricardus de Rochele ; Haldesham. Johannes de Gray ; Herefordia. Robertus Walrant ; Sarum. Hugo Dispensarius ; Horestan. Petrus de Monteforti ; Brugewalter. Comes Warewik ; Divises. Johannes filius Bernardi ; Oxonia. — (Ann. Burton, pp. 446-453.) Tbanslatioh. Tins the commonalty of England swore at Oxford. We, so and so, make known to all men, that we have sworn upon the holy Gospels, and are held together by such oath, and promise in good faith, that each one of us and we all together will mutually aid each other. both ourselves and those belonging to us, against all people, doing riglit and taking nothing that we cannot without doing mischief, saving faith to the king and the crown. And we promise under the same oath, none of us will henceforth take land or moveables by which this oath can be dis turbed or in anyways impaired. And if any one acts against this, we will hold him as a mortal enemy. This is the oath to the twenty-four. Each swore on the holy Gospels, that he to the honour of God, and to his faith to the king, and to the profit of the realm, will ordain and treat with the aforesaid sworn persons upon the reformation and amendment of the state of the realm. And that he will not fail for gift, nor for promise, for love, nor for hate, nor for fear of any one, nor for gain, nor for loss, loyally to do according to the tenour of the letter which the king and his son have together given for this. This the chief justice of England swore. He swears that be will well and loyally according to his power do that which belongs to the justiciar of right to hold, to all persons, to the profit of the king and the kingdom, according to the provision made and to be made by the twenty-four, and by the counsel of the king and the great men of the land who shall swear in these things to aid and support him. This the chancellor of England swore. That he will seal no writ, excepting writs of course, without the com mandment of the king and of his council who shall be present. Nor shall he seal a gift of a great wardship, or of a great £ ]*, nor of escheats, without the assent of the great council or of the major part. And that he will seal nothing which may be contrary to the ordinance which is made and shall he made by the twenty-four, or by the major part. And that he will take no fee otherwise than what is given to the others. And he shall be given a companion in the form which the council shall provide. * A blank space in the MS, 394 Henry III. [part This is the oath which the guardians of the king's castles made. That they will keep the castles of the king loyally and in good faith for the use of the king and of his heirs ; and that they will give them up to the king or to his heirs, aud to none other, and by his counsel and in no other manner, to wit, by honest men of the land elected as his council, or by the major part. And this form by writ lasts for twelve years. And from that time forward by this settlement and this oath they shall not be hindered so that they cannot freely give them up to the king and his heirs. These are those who are sworn of the Icing's council. [The names follow.] The twelve on the king's side have elected out of the twelve on that of the commonalty the Earl Roger the Marshall, and Hugh Bigot. And the party of commonalty have elected out of the twelve who are on the king's side the Earl of Warwick and John Mansel. And these four have power to elect the council of the king, and when they have elected them, they shall present them to the twenty-four ; and there, where the greater part of these agree, it shall be held. These are the twelve who are elected by the barons to treat at the three parlia ments by year with the Icing's council for all the commonalty of the land of the common need. [The names follow.] These are the twenty-four who are appointed by the commonalty to treat of aid to the king. [The names follow.] And if any one of these cannot or will not serve, those who shall be there have power to elect another in his place. Of the state of holy church. Be it remembered that the state of the holy church be amended by the twenty-four elected to reform the state of the realm of England, when they shall see place and time, according to the power which they have respect ing it by the letter of the King of England. Of the chief justice. Moreover, that a justice be appointed, one or two, and what power he shall have, and that he be only for a year. So that at the end of the year lie answer concerning his time before the king and his council and before him who shall follow him. Of the treasurer, and of the exchequer. The like of the treasurer. That he too give account at the end of the year. And other good persons are to be placed at the exchequer accord ing to the direction of the aforesaid twenty-four. And there let all the issues of the land come, and in no part elsewhere. And let that which shall be seen to require amendment, be amended. vi.] Provisions of Oxford. 395 Of the chancellor. The like of the chancellor. That he at the end of the year answer concerning his time. And that he seal nothing out of course by the sole will of the king. But that he do it by the council which shall be around the king. Of the power of the justice and bailiffs. The chief justice has power to amend the wrongs done by all the other justices and bailiffs, and earls and barons, and all other people, according to the law and justice of the land. And let the writs be pleaded according to the law of the land, and in fit places. And that the justice take nothing unless it be presents of bread and wine, and such things, to wit, meat and drink, as have been used to be brought to the tables of the chief men for the day. And let this same thing be understood of all the king's councillors and all his bailiffs. And that no bailiff, by occa sion of plea or of his office, take any fee in his own hand, or through the agency of another in any manner. And if he is convicted, that he be punished, and he who gives likewise. And if it be fitting, that the king give to his justiciar and his people who serve him, so that they have no occasion to take anything from elsewhere. Of the sheriffs. Let there be provided as sheriffs, loyal people, and substantial men, and land tenants ; so that in each county there be a vavasour of the same county as sheriff, to treat the people of the county well, loyally, and rightfully. And that he take no fee, and that he be sheriff only for a year together ; and that in the year he give up his accounts at the exchequer and answer for his time. And that the king grant unto him out of his own, according to his contribution, so that he can guard the county rightfully. And that he take no fee, neither he nor his bailiffs. And if they be con victed, let them be punished. Be it remembered that such amendment is to be applied to the Jewry, and to the wardens of the Jewry, that the oath as to the same may be kept. Of the escheators. Let good escheators be appointed; and that they tike nothing of the effects of the dead, of such lands as ought to be in the king's hand. Also that the escheators have free administration of the goods until they shall have done the king's will, if they owe him debts. And that, according to the form of the Charter of liberty. And that inquiry be made into the wrongs done which the escheators have done there aforetime, and amend ment be made of such and such. Nor let tallage on anything else be taken, excepting such as ought to be according to the Charter of liberty. Let the Charter of liberty be kept firmly. Of the exchange of London. Be it remembered to amend the exchange of London, and the city of London, and all the other cities of the king which have gone to shame and destruction by the tallages and other oppressions. 396 Henry III. [part Of the place of reception of the king and queen. Be it remembered to amend the hostelry of the king and the queen. Of the parliaments, how many shall be held by year, and in what manner. It is to be remembered that the twenty-four have ordained that there be three parliaments a year. The first at the octave of S. Michael. The second the morrow of Candlemas. The third the first day of June, to wit, three weeks before S. John. To these three parliaments the elected coun cillors of the king shall come, even if they are not sent for, to see the state of the realm, and to treat of the common wants of the kingdom, and of the king in like manner. And other times in like manner when occasion shall be, by the king's command. So it is to be remembered that the commonalty elect twelve honest men, who shall come at the parliaments and other times when occasion shall be, when the king or his council shall send for them, to treat of the wants of the king and of the kingdom. And that the commonalty shall hold as established that which these twelve shall do. And that shall be done to spare the cost of the commonalty. There shall be fifteen named by these four, to wit, by the Earl Marshall, the Earl of Warwick. Hugh Bigod, and John Mansel, who are elected by the twenty-four to name the aforesaid fifteen, who shall be the king's council. And they shall be confirmed by the aforesaid twenty-four, or by the major part of them. And they shall have power to counsel the king in good faith concerning the government of the realm and all things which appertain to the king or to the kingdom ; and to amend and redress all things which they shall see require to be redressed and amended. And over the chief justice and over all other people. And if they cannot all be present, that which the majority shall do shall be firm and established. These are the names of the principal castles of the Icing, and of those who have them in keeping. [The names follow.] {Chiefly from the Translation hy Mr. Luard, Ann. Burton, pp. 501-505.) No. V. Broclamations of the King's Adhesion to the Provisions. 1. Hbnr' bur3 Godesfultume king on Engleneloande, Lhoauerd on Yrloand', Duk on Norm' on Aquitain' and eorl on Aniow send igretinge to alle hise holde ilserde and ileawede on Hun- tendon' schir'. bset witen 3e wel alle bast we wiUen and unnen bset. bast ure rsedesmen alle ober j>e moare dasl of heom ba?t oeob iehosen burj us and J>ur3 jiset loandes folk on ure kuneriche. habbeb idon and schullen don in be worbnesse of Gode and on ure treowbe. for )>e freme of ]>e loande. fmrj ]>e besijte of ban toforeniseide redesmen ; beo stedefsest and ilestinde in alle jnnge abuten aende. And we hoaten alle ure treowe in |>e vi.] Provisions of Oxford. 397 treowbe. bset heo us ojen. bset heo stedefsestliohe healden and swerien to healden and to werien bo isetnesses bset beon imakede and beon to makien bur3 ban toforeniseide rsedesmeu ober burj be moare dsel of heom alswo alse hit is biforen iseid. And bset sehc ober helpe pset for to done bi ban ilche obe ajenes alle men. rigt for to done and to foangen. And noan ne nime of loande ne of ejte. wherburj bis besigte muje beon ilet ober iwersed on onie wise. And jif oni ober onie cumen her onjenes : we willen and hoaten bset alle ure treowe heom healden dead- liche ifoan. And for bset we willen Jjset bis beo stedefsest and lestinde ; we senden 3ew }>is writ open iseined wib ure seel, to halden a manges 3ew inehord. Witnesse us seluen set Lunden'. bane E3tetenbe day. on be Monbe of Octobr' In be Two and fowertojbe 3eare of ure cruninge. And bis wes idon astforen ure isworene redesmen. Bonefac' Archebischop on Kant'bur'. Walt' of Cantelow. Bischop on Wirechestr'. Sim' of Muntfort. Eorl on Leirchestr'. Ric' of Clar' Eorl on Glowchestr' and on Hurtford'. Rog. Bigod Eorl on Northfolk' and Marescal on Engleneloand'. Perres of Sauueye. Will' of Fort Eorl on Aubem'. Joh' of Plesseiz Eorl on Warewik'. Joh' Geffrees sune. Perres of Muntfort. Ric' of Grey. Rog' of Mortemer. James of Aldithel and setforen obre ino3e. And al on \o ilche worden is isend in to aevrihce obre shcire ouer al baere kuneriche on Engleneloande. and ek in tel Ire- londe. — (Foedera, i. 378, collated with the edition of A. J. Ellis, London, 1868.) Translation. Henry, by the grace of God king of England, lord of Ireland, duke of Normandy and Aquitaine, and count of Anjou, to all his faithful, clerk and lay, in Huntingdonshire, greeting. Know ye all well that we will and grant that that which our counsellors, all or the greater part of them, that be chosen by us and by the people of the land of our kingdom, have done and shall do in honour of God and in loyalty to us, for the bene fit of the country, by the provision of the aforesaid counsellors, be steadfast and lasting in all things without end. And we command all our true men in the troth that they owe us, that they steadfastly hold and swear to hold and to defend the statutes that be made or to be made by the aforesaid counsellors or by the greater part of them as is aforesaid ; and that each help other that for to do by the same oath, against all men, right for to do and to receive ; and let no one take of land or of goods, whereby this pro vision may be hindered or damaged in any wise. And if any person or persons come there against, we will and command that all our faithful hold them as deadly foes. And for that we will that this be Bteadfast and lasting we send you this writ open, sealed with our seal, to keep among you in store. Witness ourself at London, the 18th of October, in the forty- second year of our reign. And this was done before our sworn counsellors —Boniface, archbishop of Canterbury ; Walter of Cantelupe, bishop of 398 Henry III. [part Worcester ; Simon of Montfort, earl of Leicester ; Richard of Clare, earl of Gloucester and Hertford; Roger Bigod, earl of Norfolk and marshall of England ; Peter of Savoy ; William de Eortibus, earl of Albemarle ; John of Plessis, earl of Warwick ; John, son of Geoffrey ; Peter of Montfort ; Richard of Grey ; Roger of Mortimer ; James of Audley ; and before other enough. And all in the same words is it sent into every other shire over all the kingdom of England and also into Ireland. 2. Henri, par la grace de Deu rei de Engletere, due de Nor- mandie, de Aquitanie, et cunte de Angou, a tuz ses feus et leus saluz. Pur coe ke nus desirrums et volums ke hastive dreiture seit fete par tote nostre reaume autresi ben as poveres cum a riches, nus volums et comanduns ke tuz les torz ke unt este fet de nostre tens en vostre cunte, ki unkes le avera fet, seint mustre as quatre chevalers ke nus avum a coe aturne, si en avant ne lur eit este mustrez. E nus, al plus hastivement ke nus purrums, les frum amender et adrescer. Mes si nus ne pur- rums si hastivement ceste chose fere cume nus vodrums, et cume mester serreit a vous et a nus, ne nus ne vous devez pas amer- veiler ke la chose, ke est si longement malement ale a nostre damage et al vostre, ke eles ne poent si tost estre amendez. Mes par les premer amendemenz ke serrunt fet al cunte u nus ave- rum nostre justice et de nos autres prodes homes, pur coe poez aver certeyn esperance ke ausi fra lem a vous al plus tost ke lem purra. Sachez ke nus avum fet jurer cheseun de nos vescuntes icel serment, ke il nus servira lewement, et lewement tendra a son poer ceo ke est desuz escrit ; ceo est a saver, ke il fra dreiture communement a tute gent solum le poer ke il a de sun office. E ceo ne lerra pur amur, ne pur hayne, ne pur pour de nul, ne pur nule coveytise, ke il ausi ben et ausi tost ne face hastive dreiture al povere home cume al riche ; ne de nuly ren prendra par li, ne par autre en nule manere, par art ne par engyn, par achesun de la baylie, fors solement mangers et beyfres ke lem est acustume a porter as tables, ausi cume a une jornee al plus ; ne ke il ne avera fors eyne chevaus en lyu ou il her berge ovekes autre par achesun de sa bayllie ; ne oveke nul ne herbergera ke eit meins de quarante livere de tere, ne en nule mesun de religion ke eit meins de value de cent mars cheseun an de teres ou de rentes ; ne ovekes les lyus dites ne herbergera ke une fiet par an, ou deus al plus. E ceo ne fra fors par lur priere et par lur bone volunte. E ke ceo a custume ne trerra. E si il covent ke il herberge, ke plus ne prendra de presenz ne de autre chose ke plus vaile ke duze deners. E ke de serganz ne avera fors tant cum li covendra convenablement tenir pur garder sa bayllie, e teus serganz prendra, des queus il seit si seur ke il vi.] Provisions of Oxford. 399 pusse respoudre de lur fet. E ke le pais ne seit trop greve pur lur manger ne pur lur beyfres. E ceul tant cume il sunt en bayllie, nul home elerc ne lay, franc ne vilein, de mesun de religion ne de vilee, ne demanderunt ne prendrunt aygnel, garbe, blee, ne leine, ne nul autre manere de moble, ne deners ne ke le vaille, si come plusurs unt acustume ca en arere. E co lur face jurer le vescunte kant il les mettra en bailie. E ke cuntez, hundredes, wapetakes, ne nul autre manere de baillies de nostre reaume debaudra a ferme a nulli. E seient certeins vescuntes, et tote maneres de autres baillis, ke si nul est ateint de nule manere de autre prise ke suz est escrit par achesun de sa baillie, ke il serra reint ausi ben le donur come le recevur; kar nus avum purveu par le cunseil de nos hauz homes ke tuz jurs mes seit fete plenere et hastive dreiture a tuz sanz nule manere de luer. E pur co nus comanduns et defenduns a tuz et a totes, ke a nul de nos baillis rens ne offrent, ne promettent, ne donent, sur peine de estre reint; kar quant le vescunt vendra al chef del an sur sun acunte, lem li livera ses covenables despenses ke avera fet, pur sa baillie garder et pur le luer de ses serganz. E pur co le donums nus del nostre, ke nus ne volums ke il eient achesun de rens prendre de autru. E nus volums ke nul de nos baillis ke nus metums en nostre tere, viscunte ne autre, demorge en sa baillie plus de un an. E pur co le vous fesums a saver ke si duresces ou torz seient fetes par les avant dites baillis, ke vus meins les dotez, et plus seurement lurs torz mostrez. Teste- moigne memes a Westmostre, le vintime jur de Octobre, le an de nostre regne xiii. Translation. Henry, by the grace of God king of England, duke of Normandy, Aqui- taine, and count of Anjou, to all his faithful and loyal subjects, health Forasmuch as we desire and wish that speedy justice be done through the whole of our realm, as well to the poor as to rich, we wish and command that all the wrongs which have been done in our time in your county, whoever shall have done them, be shown to the four knights whom we have assigned for this, if they have not before been shown to them. And we, aB speedily as we can, will have them amended and redressed. But if we cannot as speedily do this as we wish, and as occasion shall be to you and to us, neither we nor you ought to wonder that what has for so long gone on ill to our loss and to yours, cannot so quickly be amended. But by the first amendments that shall be done in the county where we shall have our justiciar and our other proved men, by this you can have certain hope that thus it shall be done to you as soon as possible. Know that we have made each one of our sheriffs swear this oath, that he will serve us loyally, and loyally will keep according to his power that which is written above, to wit, that he will do right in common to all people, according to the power which he has from his own office. And that he will not fail for 400 Henry III. [part love, not for hate, nor for fear of any, nor for any greed, as well and as soon to do speedy justice to poor as to rich ; and that he will not take from any one anything by himself nor by another in any manner, hy art or by device, by occasion of the bailiwick, excepting only meat and drink which are accustomed to be brought on the tables, and that as for one day at the most ; nor that he shall have more than his own horse in the place where he lodges with another by occasion of his bailiwick ; nor shall he lodge with any one who has less than forty librates of land, nor in any religious house which has less than the value of ioo marks each year in lands or in rents ; nor shall he lodge in the said places more than once a year, or twice at most ; and that he shall not do except at their prayer and their good will ; and that that shall not be drawn into a custom. And if it be convenient for him to lodge, that he shall take no more of presents nor of other things than is worth twelve pence. And that of servants he shall have only so many as shall be rightful for him to have conveniently to protect his bailiwick, and those servants shall he take of whom he may be sure that he can answer for their deeds. And that the country be not too much pressed for their meat or for their drink. And they, so long as they are in the bailiwick, shall not ask nor take from any man, clerk or lay, free or villein, from religious house or township, lamb, sheaf, corn, nor wool, nor any other kind of moveable property, nor money, nor what is worth it, as many have been accustomed aforetime. And this the sheriff is to make them swear when he puts them in charge. And that he shall not deliver up counties, hundreds, wapentakes, nor any other kind of baili wicks of our realm to farm to any one. And let them be certain, sheriffs and all kinds of other bailiffs, that if any one is convicted of any kind of other prisage than is written above, by occasion of his bailiwick, that he shall be punished, as well the giver as the receiver. For we have provided, by the counsel of our great men. that for ever after there be done full and speedy justice to all without any kind of fee. And for this we command and prohibit to all men and all women, that to no one of our bailiffs shall they offer, or promise, or give anything, on pain of being punished ; for when the sheriff shall come at the end of the year upon his account, there shall be paid to him his proper expenses which he shall have made to guard his bailiwick and to fee his servants. And for that we give him of our own, because we will not that he have occasion to take anything from another. And we will that no one of our bailiffs whom we put in our lands, sheriff or other person, remain in his bailiwick more than a year. And for that we cause you to know, that if hardships or wrongs are done by the aforesaid bailiffs, that you fear them less and more surely show their wrong doings. Witness ourselves at Westminster, the 20th day of October, in the 42nd year of our reign. — (Ann. Burton, pp. 453, 505.) No. VI. A.D. 1 259. The Provisions of the Barons. These were drawn up in pursuance of the plan initiated by the Provisions of Oxford, and were published and ratified by the king on the feast of S. Edward, 1259. They were republished by Henry in 1262, when he was at one with the barons; and again in 1264, during his captivity. They were, vi.] Provisions of Westminster. 401 after the general pacification, embodied in the Statute of Marl borough in 1267. Anno ab Incarnatione Domini M°CC°LoIX° regni autem Henrici regis, filii regis Johannis xliii0, convenientibus apud Westmonasterium in quindena Sancti Michaelis ipso domino rege et magnatibus suis, de communi consilio et consensu dictorum regis et magnatum factae sunt provisiones sub- scriptae per ipsos regem et magnates et publicatae in hunc modum. 1. De sectis faciendis ad curias magnatum et aliorum domi norum ipsarum curiarum, provisum est et concorditer statutum quod nullus qui per cartam feofatus est, distringatur de cetero ad sectam faciendam ad curiam domini sui, nisi per formam cartae suae specialiter teneatur ad sectam faciendam ; hiis tan tum exceptis quorum antecessores vel ipsimet hujusmodi sectam facere consueverunt ante primam transfretationem dicti domini regis in Britanniam, a tempore cujus transfretationis elapsi fuerunt xxix. anni et dimidius tempore quo haec constitutio facta fuit : et similiter nullus feofatus sine carta a tempore con- quaestus vel alio antiquo feofamento distringatur ad hujusmodi sectam faciendam, nisi ipse vel antecessores sui eam facere con sueverunt ante primam transfretationem domini regis in Bri tanniam. 2. Et si haereditas aliqua, de qua tantum una secta debebatur, ad plures haeredes participes ejusdem devolvatur, ille qui habet einesciam haereditatis illius unicam faciat sectam pro se et parti- cibus suis : et participes sui pro portione sua contribuant ad sectam illam faciendam. Similiter etiam si plures feofati fuerint de haereditate aliqua, de qua unica secta debebatur, dominus illius feodi unicam habeat inde sectam, nee possit de praedicta haereditate nisi unicam sectam exigere. sicut fieri prius con suevit. Et si feofati illi warantum vel medium non habeant qui inde eos acquietare debeat, tunc omnes feofati contribuant pro portione sua ad sectam illam faciendam. 3. Si autem contingat quod domini curiarum tenentes suos contra hanc provisionem pro hujusmodi secta distringant, tunc ad querimoniam tenentium illorum attachientur quod ad curiam regis veniant ad brevem diem inde responsuri; et unicum habeant essonium si fuerint in regno ; et incontinenti delibe rentur conquerenti averia sive districtiones aliae hae occa sione factae, et deliberata remaneant donee placitum inter eos terminetur. Et si domini curiarum, qui districtiones hujusmodi fecerint, ad diem ad quem attachiati fuerint non venerint, vel Dd 402 Henry III. [part diem per essonium sibi datum non observaverint, tunc mandetur vicecomiti quod eos ad diem ilium venire faciat, ad quem diem si non venerint, mandetur vicecomiti quod distringat eos per omnia quae habent in ballia sua, ita quod regi respondeat de exitibus, et quod habeat eorum corpora ad certum diem praefi- gendum, ita quod, si die illo non venerint, pars conquerens eat inde sine die, et averia sive aliae districtiones deliberata rema neant donee ipsi domini sectam illam recuperaverint per con- siderationem curiae domini regis ; et cessent interim districtiones hujusmodi, salvo dominis curiarum jure suo de sectis illis per- quirendis in' forma juris, cum inde loqui voluerint. Et cum domini curiarum venerint responsuri conquerentibus de hujus modi districtionibus, si super hoc convincantur, tunc per con- siderationem curiae recuperent conquerentes versus eos damna sua quae sustinuerunt occasione praedictae districtionis. Simili autem modo si tenentes post hanc constitutionem subtrahaut dominis suis sectas quas facere debent, et quas ante tempus supradictae transfretationis et hactenus facere consueverunt, per eandem justitiam et celeritatem quo ad dies praefigendos et districtiones adjudicandas consequantur domini curiarum justitiam de seetis illis, una cum damnis suis, quemadmodum tenentes sua damna recuperant. Et hoc scilicet de damnis recuperandis intelligatur de subtractionibus sibi factis, et non tie subtractionibus factis praedecessoribus ipsorum ; verum tamen domini curiarum versus tenentes suos seisinam de sectis hujus modi recuperare non poterunt per defaltam, sicut nee hactenus fieri consuevit. De sectis autem quae ante tempus supradictae transfretationis subtractae fuerunt, currat lex communis sicut prius currere consuevit. 4. De turno vicecomitis provisum est, ut necesse non habeant ibi venire archiepiscopi, episcopi, abbates, priores, comites, barones, nee aliqui religiosi seu mulieres, nisi specialiter eorum praesentia exigatur ; sed teneatur turnus sicut temporibus prae decessorum domini regis teneri consuevit. Et si qui in hun dredis diversis habeant tenementa, non habeant necesse ad hujusmodi turnum venire, nisi in balliis ubi fuerint eonver- santes ; et teneantur turni secundum formam Magnae Cartae regis, et sicut temporibus regum Johannis et Bicardi teneri consueverunt. 5. Provisum est etiam quod nee in itinere Justitiarum nee in comitatibus, nee in curiis baronum, de cetero ab aliquibus reci- piantur fines pro pulchre placitando, neque per sic quod non occasionentur. 6. In placito vero dotis quod dicitur, unde nihil habet, dentur vi.] Provisions of Westminster. 403 de cetero quatuor dies per annum ad minus, et plures si com mode fieri posset. 7. In assisis ultimae praesentationis, et in placito quare im pedit de ecclesiis vacantibus, detur dies de quindena in quinde- nam, vel de tribus septimanis in tres septimanas, prout locus propinquus fuerit vel remotus. Et in placito Quare Impedit, si ad primum diem, ad quem summonitus fuerit, non veniat nee essonium mittat impeditor, tunc attachietur ad diem alium, quo die si non venerit nee essonium mittat, distringatur per magnam districtionem superius dictam. Et si tunc non venerit, per ejus defaltam scribatur episcopo quod reclamatio impeditoris ilia vice conquerenti non obsistat, salvo impeditori alias jure suo, cum inde loqui voluerit. 8. De cartis vero exemptionis et libertatis ne ponantur impe- trantes in assisis, juratis vel recognitionibus, provisum est, ut si adeo necessarium sit eorum juramentum quod sine eo justitia exhiberi non possit, veluti in magna assisa et perambulationibus et ubi in cartis vel scriptoris conventionum fuerint testes nomi nati, aut in attinctis vel casibus aliis consimilibus, jurare cogan- tur, salva sibi alias libertate et exemptione sua praedicta. 9. Si haeres aliquis post mortem sui antecessoris infra aetatem exstiterit, et dominus suus custodiam terrarum suarum habuerit, si dominus ille dicto haeredi, cum ad legitimam aetatem per venerit, terram suam sine placito reddere noluerit, haeres ille terram suam ut de morte sui antecessoris recuperabit, una cum damnis quae sustinuerit per illam detentionem a tempore quo legitimae fuerit aetatis ; quod si haeres in morte sui anteces soris plenae fuerit aetatis, et haeres ille apparens et pro haerede cognitus inventus sit in haereditate ilia, capitalis dominus ejus eum non ejiciat nee aliquid ibi capiat vel amoveat, sed tantum simplicem seisinam faciat per recognitionem dominii sui. 10. Et si capitalis dominus haeredem hujusmodi extra seisinam malitiose teneat, per quod per actionem mortis ante cessoris vel consanguinitatis oporteat ipsum placitare, tunc damna sua recuperet sicut in actione novae disseisinae. 11. Nulli de cetero liceat ex quacunque causa districtiones facere extra feodum suum, neque in regia aut communi strata, nisi domino regi et ministris suis. 1 2. Provisum est etiam quod si terra quae tenetur in socagium sit in custodia parentum haeredis, eo quod haeredes infra aetatem fuerint, custodes illi vastum facere non possunt neque venditio- nem nee aliquam destructionem de haereditate ilia, sed salvo eam custodiant ad opus dicti haeredis ; ita quod cum ad aetatem pervenerit, sibi respondeant per legitimam computationem de D d 2 404 Henry III. [part exitibus dictae haereditatis ; salvis ipsis custodibus rationabilibus misis suis. Nee etiam possunt dicti custodes maritagium dicti haeredis dare vel vendere nisi ad commodum ipsius haeredis. 13. Nullus escaetor, aut inquisitor, vel Justitia ad assisas aliquas capiendas specialiter assignatus, vel ad querelas aliquas audiendas et terminandas, de cetero potestatem habeant amerci- andi pro defalta communis summonitionis, nisi capitalis Justitia vel Justitiarii itinerantes in itineribus suis. 14. Viris autem religiosis non liceat ingredi feodum alicujus sine licentia capitalis domini, de quo scilicet res ipsa immediate tenetur. 15. De essoniis autem provisum est quod in comitatibus, hun dredis aut curiis baronum, vel alibi, nullus habeat necesse jurare pro essonio suo warantizando. 16. Nullus de cetero excepto rege placitum teneat in curia sua de falso judicio facto in curia tenentium suorum, quia hujusmodi placita ad coronam specialiter pertinent et dignitatem regis. 17. Provisum est etiam quod si averia alicujus capiantur et injuste detineantur, vicecomes post querimoniam inde tibi factam, ea sine impedimento vel contradictione ejus qui dicta averia cepit, deliberare possit, si extra libertates capta fuerint ; et si infra libertates hujusmodi capiantur averia, et ballivi libertatum ea deliberare noluerint, tunc vicecomes per defectum dictorum ballivorum ea faciat deliberari. 18. Nullus de cetero distringere possit libere tenentes suos ad respondendum de libero tenemento suo, neque de aliquibus ad liberum tenementum suum spectantibus, sine brevi regis, nee jurare faciat libere tenentes suos contra voluntatem suam, de- sicut nullus hoc facere potest sine praecepto regis. 19. Provisum est etiam quod si ballivi qui compotum dominis suis reddere tenentur se subtraxerint, et terras vel tenementa non habuerint per quae distringi possint, tunc per eorum cor pora attachientur, ita quod vicecomites in quorum balliis in- venientur, eos venire faciant ad compotum suum reddendum. 20. Item firmarii tempore suarum firmarum vastum vel ven- ditionem vel exilium non faciant de boscis, domibus, hominibus- nee de aliis aliquibus ad tenementa quae ad firmam habuerint spectantibus, nisi special em habeant concessionem per scripturam suae conventionis mentionem habentis quod hoc facere possint. Et si fecerint, et de hoc convincantur, damna plene refundant. 21. Justitiarii itinerantes de cetero non amerciant villatas in itinere suo, pro eo quod singuli xii. annorum non venerint coram vicecomitibus et coronatoribus ad inquisitiones de morte hominis vi. J Summons of Three Knights of the Shire. 405 aut aliis ad coronam pertinentibus, dum tamen de villis illis veniant sufficienter per quos inquisitiones hujusmodi plene fieri possint. 22. Murdrum de cetero non adjudicetur coram Justitiis ubi infortunium tantummodo adjudicatum est ; sed locum habeat murdrum in interfectis per feloniam et non aliter. 23. Provisum est insuper quod nullus qui coram Justitiis itinerantibus vocator ad warantum de placito terrae vel tene- menti, amercietur de cetero pro eo quod praesens non fuerit, excepto primo die adventus ipsorum Justitiarum : sed si warantus ille sit -infra comitatum, tunc injungatur vicecomiti quod ipsum infra diem tertium vel quartum secundum locorum distantiam faciat venire, sicut in itinere Justitiarum fieri consue vit ; et si extra comitatum maneat, tunc rationabilem habeat summonitionem xv. dierum ad minus secundum discretionem Justitiarum et legem communem. 24. Si clericus aliquis pro crimine aliquo vel retto quod ad coronam pertineat, arestatus fuerit, et postmodum de praecepto regis in ballium traditus vel replegiatus exstiterit, ita quod hii quibus traditur in ballium eum habeant coram Justitiis, non amercientur de cetero illi quibus traditus fuit in ballium, vel alii plegii sui, si corpus suum habeant coram Justitiis, licet coram eis propter privilegium clericale respondere nolit vel non possit. — (Statutes of the Realm, i. 8- 11.) No. VII. A.D. 1 26 1. Writ summoning three Knights of the Shire to Barliament at Windsor. Bex Vicecomiti Norfolchiae et Suffolchiae, salutem. Cum ex parte episcopi Wigornensis, comitum Leycestriae et Gloucestriae et quorundam aliorum procerum regni nostri vocati sint tres milites de singulis comitatibus nostris quod sint coram ipsis apud Sanctum Albanum in instanti festo Sancti Matthaei Apo stoli secum tractaturi super communibus negotiis regni nostri, et nos et praedicti proceres nostri in eundem diem apud Winde- soram convenerimus ad tractandum de pace inter nos et ipsos, tibi praecipimus quod illis militibus de ballia tua, qui vocati sunt coram eis ad diem praedictum, firmiter injungas ex parte nostra ut, omni occasione postposita, ad nos die praedicto veniant apud Windesoram, et eis etiam districte inhibeas ne dicto die alibi quam ad nos accedant, sed eos modis omnibus venire facias coram nobis ad diem praedictum, nobiscum super praemissis colloquium habituros, ut ipsi per effectum operis videant et in telligent quod nihil attemptare proponimus nisi quod honori et 406 Henry III. [part communi utilitati regni nostri noverimus convenire. T. B. apud Windesoram, XI. die Septembris. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 23.) No. VIII. A.D. 1264. Award of S. Lewis. Ludovicus, Dei gratia, Francorum rex, universis praesentes litteras inspecturis, salutem. Notum facimus quod carissimus consanguineus noster Henricus illustris rex Angliae et subscripti barones Angliae in nos compromiserunt, prout continetur in lit teris eorum infra scriptis : tenor autem litterarum ipsius regis talis est ; ' Henricus, Dei gratia, Eex Angliae, dominus Hiberniae et dux Aquitanniae, omnibus ad quos praesentes litterae per- venerint, salutem. Noveritis quod nos compromisimus in domi num Ludovicum regem Erancorum illustrem super provisionihus, ordinationibus, statutis, et obligationibus omnibus Oxoniensibus, et super omnibus contentionibus et discordiis quas habemus et habuimus usque ad festum Omnium Sanctorum nuper praeteri- tum, adversus barones regni nostri, et ipsi adversus nos, occa sione provisionum, ordinationum, statutorum vel obligationum Oxoniensium praedictarum ; promittentes et per dilectos et fideles nostros Willelmum Belet militem et Robertum Fulconis clericum de mandato nostro speciali in animam nostram jurantes tactis sacrosanctis evangeliis, quod quicquid idem rex Franciae super omnibus praedictis vel eorum aliquibus de alto et basso ordinaverit vel statuerit nos observabimus bona fide, ita tamen quod idem dominus rex Franciae dicat super his dictum suum citra Pentecosten proximo venturam. In cujus rei testimonium praesentibus litteris sigillum nostrum fecimus apponi. Nos autem Edwardus praedicti domini regis Angliae primogeni- tus ; Henricus filius Bicardi regis Alemanniae ; Rogerus le Bigod comes Norfolciae et marescallus Angliae ; Johannes de Warenna ; Willelmus de Valentia ; Humfredus de Bohun comes Herefort et Essex ; Hugo le Bigod ; Philippus Basset ; Johannes Filius Alani; Robertus de Brus; Rogerus de Mortuo Mari; Johannes de Verdun ; Willelmus de Breus ; Johannes de Baillol ; Henricus de Percy ; Reginaldus Filius Petri ; Jacobus de Aldi- thele ; Alanus le Zuche ; Bogerus de Clifford ; Hamo Extraneus; Johannes de Grey ; Philippus Marmion ; Robertus de Neville ; Johannes de Vallibus ; Johannes de Muscegros ; Warinus de Bassingburn ; Adam de Gesemuth ; Bogerus de Somery ; Ri cardus Foliot ; Rogerus de Leyburn; et Willelmus le Latimere; praedicto compromisso, per dictum dominum nostrum regem Angliae facto, sicut praedictum est, consentimus et juramus tac- vi.J Award of S. Lewis. 407 tis sacrosanctis evangeliis, quod quicquid dominus rex Franciae, super omnibus praedictis vel eorum aliquibus, de alto et basso, ordinaverit vel statuerit, observabimus bona fide ; ita tamen quod idem dominus rex Franciae dicat super his dictum suum citra Pentecosten proximo futuram, sicut superius est expres- sum. In cujus rei testimonium praesenti scripto, sigillo domini nostri praedicti regis Angliae signato, sigilla nostra fecimus apponi. Datum apud Windesoram, Dominica proxima post festum Sanctae Luciae Virginis A.D. M°CC°LX°IH°. Confec- tioni istius instrumenti interfuerunt Johannes de Chishul, Willelmus de Wilton ; frater Johannes de Derlington ; magister Ern. cancellarius regis Alemanniae, Bogerus de Messenden, et plures alii.' Litterae vero baronum tales sunt ; ' Universis praesentes litteras inspecturis, H. Londoniensis, W. Wigornensis epis copi ; Simon de Monteforti comes Leycestriae et senescallus Angliae ; Hugo le Despenser justitiarius Angliae ; Humfredus de Boun juvenis ; H. de Monteforti ; S. de Monteforti ju- venis ; Adam de Novomereato ; Petrus de Monteforti ; Badulfus Basset de Sapecot ; Baldewinus Wake ; Robertus de Ros ; Willelmus le Blond ; Willelmus Marescallus ; Walterus de Coleville ; Bicardus de Grey ; Willelmus Bardoulf ; Ricardus de Tanny ; Henricus de Hastings ; Johannes Filius Johannis ; Robertus de Veteri Ponte ; Johannes de Vescy ; Nicolaus de Segrave; Galfridus de Lucy; salutem in Domino. Noveritis quod nos compromisimus in dominum Ludovicum, regem Franciae ilhistrem super provisionibus, ordinationibus, statutis, et obliga- tionibus omnibus Oxoniae, et super omnibus contentionibus et discordiis quas habemus et habuimus, usque ad festum Omnium Sanctorum nuper praeteritum, adversus dominum nostrum regem Angliae ilhistrem et ipse adversus nos, occasione provisionum, ordinationum, statutorum, vel obligationum Oxoniensium prae- dictarum : firmiter promittentes, et jurantes tactis sacrosanctis evangeliis, quod quicquid idem rex Franciae super omnibus praedictis vel eorum aliquibus de alto et basso, ordinaverit vel statuerit, nos observabimus bona fide, ita tamen quod idem dominus rex Franciae dicat super his dictum suum citra Pen tecosten proximo venturam. Actum Londoniis, die Sanctae Luciae Virginis, A.D. M°CC°LXoIII°.' Insuper praedictus rex Angliae ex una parte et superius nominati ex alia parte barones, de omnibus contentionibus exortis inter eos post praedictum festum usque in praeteritum diem Sanctae Luciae occasione praedicta, in nos compromiserunt et promiserunt per juramenta tactis sacrosanctis evangeliis prae- 408 Henry III. [part stita, bona fide se servaturos quicquid statuerimus et ordina- verimus de his vel eorum aliquibus, ita tamen quod citra Pente- costen proximo venturam dicamus super his dictum nostrum, et super omnibus quae super rebus in compromissum deductis vel circa ipsas interim contigerit attemptari. Nos vero, parti bus propter hoc convocatis Ambiani, dicto rege personaliter et quibusdam de baronibus per se et aliis per procuratores com- parentibus coram nobis ; auditis hine inde propositis et etiam defensionibus ac rationibus partium plenius intellectis, atteudentes per provisiones, ordinationes, statuta et obligationes Oxonienses, et per ea quae ex eis et occasione eorum subsecuta sunt, juri et honori regio plurimum fuisse detractum, regni turbationem, ecclesiarum depressionem et depraeditationem, et aliis personis ipsius regni, ecclesiasticis et saecularibus, indigenis et alienigenis, gravissima dispendia provenisse ; et quod verisimiliter timebatur ne graviora contigerint in futurum, cominunicato honorum et magnatum consilio ; In Nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti praedictas provisiones, ordinationes, statuta et obliga tiones omnes, quocunque modo censeantur, et quidquid ex eis vel occasione eorum subsecutum est, per dictum nostrum, seu ordinationem nostram, cassamus et irritamus, maxime cum ap- pareat summuni pontificem eas per litteras suas cassas et irritas nunciasse ; ordinantes quod tam dictus rex quam barones et alii quicunque praesenti compromisso consenserunt, et de prae dictis observandis se quoquomodo astrinxerunt, se de eisdem quietent penitus et absolvant. Adjicimus etiam quod ex vi seu viribus praedictarum provisionum sive obligationum seu ordina- tionum, vel alicujus jam super hoc concessae potestatis a rege, nullus nova statuta faciat neque jam facta teneat vel observet, nee propter non-observantiam praedictorum debeat aliquis alte rius capitalis vel aliter inimicus haberi, vel poenam propter hoc aliquam sustinere. Decernimus etiam quod omnes litterae, super praemissis provisionibus et eorum occasione confectae, irritae sint et iuanes, et ordinamus quod ipsi regi Angliae restituantur a baronibus et reddantur. Item dicimus et ordinamus quod castra quaecunque fuerint tradita custodienda ad securitatem seu occa sione praedictorum et adhuc sunt detenta, libere a dictis baroni bus eidem regi reddantur, tenenda ab eodem rege sicut ea tenebat ante tempus dictarum provisionum. Item dicimus et ordinamus quod libere liceat praedicto regi capitalem justitia rium, cancellarium, thesaurarium, consiliarios, justitiarios mi- nores, vicecomites et quoscunque alios officiales ac ministeriales regni sui ac domus suae praeficere, destituere et amovere, pro suae libito voluntatis, sicut faciebat et facere poterat ante tem- vi. J Government by the Barons. 409 pus provisionum praedictarum. Item retractamus et cassamus illud statutum factum quod regnum Angliae de cetero per indigenas gubernetur, necnon ut exirent alienigenae non re- versuri, exceptis illis quorum moram fideles regni communiter acceptarent ; ordinantes per dictum nostrum quod liceat alieni- genis morari in dicto regno secure; et quod rex possit alienigenas et indigenas vocare secure ad consilium suum, quos sibi viderit utiles et fideles, sicut facere poterat ante tempus praedictum. Item dicimus et ordinamus, quod dictus rex plenam potestatem et liberum regimen habeat in regno suo et ejus pertinentiis, et sit in eo statu et in ea plenaria potestate in omnibus et per omnia sicut erat ante tempus praedictum. Nolumus autem nee intendimus per praesentem ordinationem derogare in aliquo regiis privilegiis, cartis, libertatibus, statutis, et laudabilibus consuetudinibus regni Angliae, quae erant ante tempus provisionum ipsarum. Ordinamus etiam quod idem rex praedictis baronibus indulgeat et remittat omnem rancorem quem habet adversus eos occasione praemissorum, et similiter barones eidem ; et quod unus alteram, occasione praemissorum de quibus in nos exstitit compromissum, per se vel per alium de cetero non gravet in aliquo vel offendat. Hanc autem ordina tionem nostram seu dictum nostrum protulimus Ambianis, in crastino beati Vincentii Martyris, A.D. M°CC0LX0III°, mense Januario. In cujus rei testimonium praesentibus litteris nos trum apponi fecimus sigillum. Actum anno, mense, die et loco praedictis. — (Foedera, i. pp. 433, 434.) A.D. 1264. Documents connected with Simon de Montfort's Administration. The surrender of the king and his son immediately after the battle of Lewes placed the supreme authority in the hands of the Earl of Leicester. The text of the Mise of Lewes, which contained the terms of the surrender, is not preserved, but it is known to have included an agreement for a second arbitration as to all controversies between the king and his adversaries. Until this award should be given, it was necessary that some system of administration should be devised ; the royal castles were imme diately entrusted to adherents of the barons ; and on the 4th of June writs were issued in the king's name, appointing guardians 41 o Henry III. [part of the peace in each county, aud summoning four knights from each to treat with the king in parliament on the 22 nd of the same month. (No. I.) The parliament assembled and ap proved a scheme of government, which was to hold good until the Mise of Lewes was executed, by which the supreme power was placed in the hands of the king, with the assistance of nine counsellors, of whom three were to be in constant attend ance upon him. This body was to be nominated by three primary electors. (No. II.) The three electors were the Bishop of Chichester and the Earls of Leicester and Gloucester. On the 6th of July the whole force of the country was sum moned to London for the 3rd of August, to resist the army which was coming from France under the queen and her son Edmund. The invading fleet was prevented by the weather from sailing until too late in the season. Early in September, Henry of Al- main, son of King Richard, was sent to lay the terms of arbi tration before the King of France. The papal legate, Guy Foulquois, who soon after became Clement IV, threatened the barons with excommunication, but the bull containing the sen tence was taken by the men of Dover as soon as it arrived, and was thrown into the sea. On the 1 4th of December the Earl of Leicester, in Henry's name, summoned the famous parliament of 1265, to meet at Westminster on the 20th of January. (No. III.) To this were invited a small number of barons, a very large body of ecclesiastics, two knights from each shire, and two burghers from each town. This is often regarded as the ' origin of popular representation ;' but it is not in any sense entitled to this praise. The novelty was simply the assembling the representatives of the towns in conjunction with those of the counties : this was now done for the first time for the purpose of the national council ; but we have seen that for all purposes of local self-government it had long been usual, and that the idea of the National Council was rapidly becoming that of the concentration of the local machinery. The really popular repre sentation was that of the shires rather than that of the boroughs, and this, which in its essence was of immemorial antiquity, had long been incorporated in the parliamentary constitution. The vi.] Summons of Four Knights of the Shire. 411 credit of making both the popular elements necessary to the complete parliament belongs to Edward I. On the 10th of March, in the parliament thus summoned, Edward subscribed the peace of June, 1264 ; and on the 20th the Earl of Leicester was put in possession of the earldom of Chester and other estates, by the surrender of which Edward obtained the terms of reconciliation. He was kept, however, still under strict surveillance. His escape on the 28th of May, and the quarrel of the Earls of Gloucester and Leicester, threw new life into the royal party. Earl Simon fell at Evesham on the 4th of August. But the elements of opposition were unquenched. After a long siege, Henry III, in November 1266, admitted the rebels (who were at Kenilworth) to surrender. During the siege the Dic tum de Kenilworth (No. VI.) was drawn up for the general paci fication of the kingdom; and in July, 1267, the last of the king's enemies who were left in arms, in Ely, were admitted by Edward to the benefits of that agreement. The parliament of Marlborough, November 1267, re-enacted most of the legal reforms included in the Provisions of the Barons. Imme diately after this Edward prepared to join the Crusade. He left England in May, 1269; and Henry retained undisturbed possession of the royal authority until his death, November 16, 1272. No. L A.D. 1264. Writ for Conservation of the Peace and Summons to Parliament. Rex Adae de Novo mercato, salutem. Cum jam, sedate turba- tione nuper habita in regno nostro, pax inter nos et barones nostros, Divina cooperante gratia, ordinata sit et firmata ; ac ad pacem illam per totum regnum nostrum inviolabiliter observan- dam, de consilio et assensu baronum nostrorum provisum sit, quod in singulis comitatibus nostris per Angliam, ad tuitionem et securitatem partium illarum, custodes pacis nostrae constituantur donee per nos et barones nostros de statu regni nostri aliter fuerit ordinatum ; cumque nos, de vestra fidelitate simul et indus- tria fiduciam gerentes, vos de consilio dictorum baronum nos trorum custodem nostrum assignaverimus in comitatu Lincolniae quamdiu nobis placuerit; vobis mandamus, in fide qua nobis 413 Henry III. [part tenemini firmiter injungentes, quatenus custodiae pacis nostrae ibidem et hiis quae ad conservationem pacis nostrae pertinent, diligenter intendatis, ut praedictum est ; firmiter et publice per totum comitatum praedictum inhibentes, ex parte nostra, ne quis sub poena exhaeredationis et periculo vitae et membrorum super aliquem currat nee aliquem depraedetur, nee homicidia vel incendia, roberias, toltas, seu alia hujusmodi perpetret enor mia, nee cuiquam damnum aliquod inferat contra pacem nos tram ; nee etiam de cetero arma portet in regno nostro, sine licentia nostra et mandato nostro speciali ; et si quos hujusmodi malefactores et pacis nostrae perturbatores, vel etiam, ut prae dictum est, arma portantes, inveneiitis, eos sine dilatione arestari et salvo custodiri faciatis donee aliud inde praeceperimus. Et ad hoc si necesse fuerit, totum posse dicti comitatus cum toto posse comitatuum adjacentium, vobiscum assumatis, custodibus ipsorum comitatuum ad consimilia cum opus fuerit, viriliter auxiliantes. Et si forte ipsos malefactores evadere contingat, quod nulla ratione vellemus, tunc de nominibus eorum nobis constare faciatis, ut quod justum fuerit de ipsis fieri faciamus. Et quia instanti parliamento nostro, de negotiis nostris et regni nostri, cum praelatis, magnatibus et aliis fidelibus nostris trac- tare necessario nos oportebit, vobis mandamus quatenus quatuor de legalioribus et discretioribus militibus dicti comitatus, per assensum ejusdem comitatus ad hoc electos, ad nos pro toto comitatu illo mittatis, ita quod sint ad nos Londoniis in octavis instantis festi Sanctae Trinitatis ad ultimum, nobiscum tractaturi de negotiis praedictis ; vos autem in hiis omnibus exsequendis tam fideliter et diligenter vos habeatis, ne per negligentiam vestri ad vos et vestra graviter capere debeamus. Teste Rege apud Sanctum Paulum Londoniis, quarto die Junii. — (Foedera, i. 442.) No. II. A.D. 1264. Form of Peace determined on in the Parliament. Haec est forma pacis a domino rege et domino Edwardo filio suo, praelatis et proceribus omnibus et communitate tota regni Angliae, communiter et concorditer approbata; videlicet, quod quaedam orclinatio facta in parliamento Londoniis habito circa festum Nativitatis beati Johannis Baptistae proximo praeteritum, pro pace regni con servanda quousque pax inter dictum domi num regem et barones apud Leues, per formam cujusdam misae praelocuta compleretur, duratura omnibus diebus praedicti domini regis, et etiam temporibus domini Edwardi postquam in vi.] Constitution of Government. 413 regem fuerit assumptus, usque ad terminum quem ex nunc duxerit moderandum, firma maneat, stabilis et inccncussa; dicta autem ordinatio talis est. Forma regiminis domini regis et regni. Ad reformationem status regni Angliae eligantur et nomi- nentur tres discreti et fideles de regno, qui habeant auctoritatem et potestatem a domino rege eligendi seu nominandi, vice domini regis, consiliarios novem ; tres ad minus alternatim seu vicissim semper sint in curia praesentes ; et dominus rex per consilium eorundem novem, ordinet et disponat de custodia castrorum et omnibus aliis regni negotiis : praeficiat etiam dominus rex per consilium praedictorum novem, justitiarium, cancellarium, thesau rarium, et alios officiales majores et minores, in hiis quae spectant ad regimen curiae et regni. Jurabunt autem primi electores sive nominatores quod secundum conscientiam suam eligent vel nominabunt consiliarios quos credent honori Dei et ecclesiae, domino regi et regno, utiles et fideles. Consiliarii quoque ac omnes officiales, majores et minores, in sua creatione jurabunt quod officia sua pro posse suo, ad honorem Dei et ecclesiae et ad utilitatem domini regis et regni, absque munere, praeter escu- lenta et poculenta quae communiter in mensis praesentari solent, fideliter exsequentur. Quod si praedicti consiliarii vel aliqui seu aliquis eorum, in administratione sibi commissa, male ver- sati vel versatus fuerint aut fuerit, seu ex alia causa mutandi fuerint, dominus rex per consilium priorum trium electorum seu nominatorum quos amovendos viderit, amoveat, et loco eorum, per eosdem, alios fideles et idoneos subroget et sub- stituat. Si autem officiales majores vel minores, in officiis suis male versentur, dominus rex per consilium praedictorum novem ipsos amoveat et alios sine dilatione per consilium praedictorum, loco eorum, substituat. Quod si primi tres electores seu nomi natores in electione vel nominatione consiliariorum, aut forte consiliarii in creatione officialium, vel aliis negotiis domini regis et regni gerendis seu disponendis, discordes fuerint, quod a duabus partibus concorditer factum fuerit vel ordinatum firmiter observetur ; dummodo de illis duabus partibus, unus sit praelatus ecclesiae in negotiis ecclesiam contingentibus. Et si contingat duas partes dictorum novem in aliquo negotio non esse Concordes, de discordia ilia stabitur ordinationi primorum trium electorum vel nominatorum aut majoris partis eorundem. Et si videatur communitati praelatorum et baronum concorditer expedire, quod aliqui vel aliquis, loco aliquorum aut alicujus 414 Henry III. [part primorum trium nominatorum subrogentur vel substituantur, dominus rex, per consilium communitatis praelatorum et baro num, alios vel alium substituat. Omnia autem praedicta faciat dominus rex per consilium praedictorum novem in forma supra- dicta, vel ipsi vice et auctoritate domini regis, praesenti ordi- natione duratura, donee misa apud Lewes facta, et postea a partibus sigillata, fuerit concorditer consummata ; vel alia pro- visa quam partes concorditer duxerint approbandam. Haec autem ordinatio facta fuit Londoniis de consensu, voluntate et praecepto domini regis, necnon praelatorum, baronum ac etiam communitatis tunc ibidem praesentis. In cujus rei testimonium domini R. Lincolniensis et Hugo Eliensis episcopi, R. conies Norfolciae et Marescallus Angliae ; R. de Veer comes Oxoni- ensis ; Humfredus de Bohun, Willelmus de Monte Canisio, et major Londoniensis, signa sua huic scripturae apposue- runt. Actum in parliamento Londoniis, mense Junii A.D. M°CC°LX°IV<>. Item ordinatum est quod status ecclesiae Anglicanae in statum debitum reformetur. Item ordinatum est quod praedicti tres electores et consiliarii, de quibus fit mentio in praedicta ordina- tione Londoniensi, et castrorum custodes, et ceteri ballivi domini regis, semper sint indigenae; alienigeuae vero pacifice veniant, morentur et redeant ; et tam laici in suis possessionibus quam clerici in suis beneficiis residere volentes ; mercatores etiam et alii omnes pro suis negotiis procurandis, libere veniant et pacifice commorentur ; dum tamen pacifice sine armis et suspecta multitudine veniant, et quod nullus eorum ad aliquod offici-im vel ballivam in regno vel hospitio domini regis aliqua- tenus assumatur. Cartae vero libertatum generalium et forestae indigenis a domino rege dudum concessae, et statuta super gravaminum revocationibus, de turnis vicecomitis, sectis curiae et aliis, quae dominus rex anno praeterito in singulis comi tatibus per suas litteras patentes fecerat publican, cum lauda- bilibus regni consuetudinibus et diutius approbatis, in perpetuum observentur, et provideatur qualiter melius et fortius valeant observari. Item provisum est quod dominus rex et dominus Edwardus baronibus, et hiis qui cum eis steterunt, omnem inju- riam et rancorem remittant, ita quod nullum ipsorum, occasione eorum quae facta sunt in turbatione praeterita, gravent vel a suis gravari permittant, et faciant omnes ballivos suos in assumptione ballivae jurare quod nullum occasione praedicta gravabunt, sed omnibus aequaliter justitiam exhibebunt, et pro videatur bona securitas quomodo haec omnia firmiter obser ventur. — (Foedera, i. 443.) vi.] Summons to Parliament. 415 No. III. A.D. 1264. Summons to the Parliament q/1265. Henricus, Dei gratia, Rex Angliae, dominus Hiberniae et dux Aquitanniae, venerabili in Christo patri Roberto eadem gratia episcopo Dunelmensi, salutem. Cum post gravia turba- tionum discrimina dudum habita in regno nostro, carissimus filius Edwardus primogenitus noster pro pace in regno nostro assecuranda et firmanda obses traditus exstitisset, et jam sedata, benedictus Deus, turbatione praedicta, super deliberatione ejus dem salubriter providenda, et plena securitate tranquillitatis et pacis ad honorem Dei et utilitatem totius regni nostri firmanda, et totaliter complenda, ac super quibusdam aliis regni nostri negotiis quae sine consilio vestro et aliorum praelatorum et magnatum nostrorum nolumus expediri, cum eisdem tracta'tom habere nos oporteat ; vobis mandamus, rogantes in fide et dilec- tione quibus nobis tenemini, quod omni occasione postposita et negotiis aliis praetermissis, sitis ad nos Londoniis in octavis Sancti Hilarii proximo futuris, nobiscum et cum praedictis prae latis et magnatibus nostris quos ibidem vocari fecimus super praemissis tractaturi et consilium vestrum impensuri. Et hoc sicut nos et honorem nostrum et vestrum necnon et communem regni nostri tranquillitatem diligitis nullatenus omittatis. Teste rege apud Wygorniam, XIIII. die Decembris. The same writ was addressed to the Archbishop of York, the Bishop of Carlisle, the Dean of York, ten abbots and nine priors of the northern province, and to ten bishops and four deans of the southern. A similar one was issued at Woodstock on the 24th of December, to fifty-five abbots, twenty-six priors, the Master of the Temple, and the Prior of the Hospitallers ; also to five earls and eighteen barons. Item mandatum est singulis vicecomitibus per Angliam quod venire faciant duos milites de legalioribus, probioribus et discreti oribus militibus singulorum comitatuum ad regem Londoniis in octavis praedictis in forma supradicta. Item in forma praedicta scribitur civibus Eboraci, civibus Lincolniae, et ceteris burgis Angliae, quod mittant in forma prae dicta duos de discretioribus, legalioribus et probioribus tam civibus quam burgensibus. Item in forma praedicta mandatum est baronibus et probis hominibus Quinque Portuum. . . . — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 33.) 41 6 Henry III. [part No. IV. A.D. 1265. Confirmation oftlie Charters. Bex omnibus de comitatu Eboracensi, salutem. Cum propter hostilem turbationem habitam in regno nostro, de unanimi assensu et voluntate nostra et Edwardi filii nostri primogeniti, praelatorum, comitum, baronum et communitatis regni nostri, pro regni ipsius pace pro cujus securitate dictus Edwardus et Henricus filius regis Alemanniae nepos noster obsides dati fuerunt, concor diter sit provisum, quod quaedam ordinatio de unanimi assensu nostro, praelatorum, comitum ac baronum praedictorum super nostro et recrni nostri statu Londoniis, mense Junii anno regni nostri XL0 VI 11° facta, inviolabiliter observetur, universitatem vestram scire volumus quod nos ordinationem ipsam et pacem et tranquillitatem regni bona fide observare et in nullo contra- venire ad sancta Dei evangelia juravimus, hoc adjecto in eodem sacramento specialiter et expresse, quod occasione factorum praecedentium tempore turbationis aut guerrae praecedentis neminem occasionabimus aut inculpabimus de illis aut de parte illorum quos tanquam inimicos diffidavimus, puta comites Ley- cestriae et Gloucestriae et alios sibi adhaerentes, ac barones seu cives ngstros Londoniarum, et Quinque Portuum, nee alicui de praedictis dampnum faciemus aut fieri procurabimus nee per ballivos nostros aliquatenus fieri permittemus. Juravimus insuper quod ea omnia quae pro liberatione dictorum filii nostri ac nepotis sunt provisa et sigillo nostro sigillata, quantum ad nos pertinet, inviolabiliter observabimus et ab aliis pro posse nostro faciemus observari. Volentes et consentientes expresse quod si nos vel dictus Edwardus filius noster contra praedictam ordinationem, provisionem nostram, seu juramentum, quod absit, in aliquo venire, seu pacem et tranquillitatem regni nostri turbare, seu occasione factorum praecedentium tem pore turbationis ac guerrae praecedentis, aliquem de praedictis, aut de parte praedictorum quos diffidavimus, occasionare seu alicui de eis dampnum facere aut fieri procurare praesumpseri- mus, liceat omnibus de regno nostro contra nos insurgere et ad gravamen nostrum opem et operam dare juxta posse ; ad quod ex praesenti praecepto nostro omnes et singulos volumus obligari fidelitate et homagio nobis factis non obstantibus ; ita quod nobis in nullo intendant sed omnia quae gravamen nostrum respiciunt faciant ac in nullo nobis tenerentur, donee quod in hae parte transgressum fuerit seu commissum satisfactione congrua in statum debitum, secundum praedictorum ordinationis et pro- visionis nostrae seu juramenti formam, fuerit reformatum ; quo vi.] Confirmation of the Charters. 417 facto nobis sicut prius intendentes existant. Et si aliquis alius de regno nostro contra praedicta venire seu pacem et tranquilli tatem regni nostri turbare praesumpserit, seu nobis vel Edwardo filio nostro aut alicui alteri contra praedicta vel aliquod praedic torum venientibus opem, consilium, consensum, vel auxilium quoquo modo praestiterit, si hoc notorium fuerit aut de hoc per considerationem consilii nostri et magnatum terrae nos trae convictus fuerit, de unanimi assensu nostro, Edwardi filii nostri, comitum, baronum, et communitatis regni nostri, pro visum est et statutum quod corpus ipsius, si inventum fuerit, capiatur ; alioquin a regno nostro utlagetur : et sive inventus fuerit sive non, tam ipse quam haeredes sui imperpetuum ex- haeredentur ; et de terris et tenementis ipsorum fiat prout de terris eorum qui de felonia convicti sunt secundum leges et con suetudines regni nostri fieri consuevit. Ad haec de unanimi assensu et voluntate nostra, Edwardi filii nostri, praelatorum, comitum, baronum et communitatis regni nostri concorditer provisum est, quod cartae antiquae communium libertatum et forestae, communitati regni nostri per nos dudum concessae, in quarum violatores ad petitionem nostram sententia excommuni- cationis dudum lata est et per sedem apostolicam specialiter con- firmata, necnon et omnes articuli de nostro et magnatum terrae nostrae communi assensu dudum provisi, quos nuper apud Wigorniam existentes per singulos comitatus sub sigillo nostro transmisimus, inviolabiliter observentur imperpetuum : ad quo rum observationem sacramento ad sancta Dei evangelia corpora- liter praestito sponte nos obligamus ; et omnes justiciaries, vicecomites et quoscunque ballivos de regno nostro tam nostros quam aliorum simili sacramento volumus obligari, ita quod nullus teneatur alicui ballivo obedire donee sacramentum praestiterit. Et si quis contra cartas ipsas vel articulos praedictos in aliquo venire praesumpserit, praeter perjurii reatum et excommuni- cationis sententiam quae incurret, per considerationem curiae nos trae graviter puniatur ; salvo in praemissis prout decet privilegio clericali. Et quia volumus quod haec omnia firmiter et inviola biliter observentur, universitati vestrae firmiter injungendo ac praecipiendo mandamus, quatinus vos omnes et singuli praedicta omnia et singula, sicut superius scripta sunt, faciatis, teneatis et inviolabiliter observetis, et ad ea omnia facienda tenenda et observanda, ad sancta Dei evangelia sacramento corporaliter praestito, ad invicem vos obligetis. In cujus rei testimonium cartas et ordinationes praedictas cum praesentibus litteris patenti- bus vobis sub sigillo nostro transmittimus in comitatum nostrum sub custodia fidedignorum ad hoc electorum ad rei memoriam e 0 41 8 Henry III. [part salvo custodiendas. Contra quas ne quis ignorantiam prae- tendere possit in futurum, ad minus bis in anno in pleno comi tatu ipsas praecipimus publicari, ita quod fiat prima publicatio in proximo comitatu post instans festum Paschae, secunda vero fiat in proximo comitatu post festum Sancti Michaelis, et sic deinceps fiat annuatim. Volumus insuper quod, salvis omnibus supra- dictis, omnes aliae ordinationes et articuli per nos et consilium nostrum hactenus provisi, qui poterunt ad honorem Dei et ecclesiae, fidem nostram et regni nostri commodum, observari, inviolabiliter observentur et teneantur. Ut autem praemissa omnia et singula firma maneant et inconcussa, reverendi patres episcopi per regnum constituti ad instantiam nostram sen tentiam excommunicationis fulminarunt in omnes illos qui con tra praemissa vel aliquod praemissorum scienter venerint aut venire temptaverint cum effectu, quorum jurisdiction! seu coher cioni spontanea voluntate quantum ad praemissa nos submitti- mus ; privilegiis nostris omnibus impetratis aut impetrandis seu proprio motu domini papae nobis concessis aut in posterum con- cedendis in hoc pure renunciantes, prout in litteris super hoc confectis penes dictos praelatos residentibus plenius continetur. In cujus rei testimonium has litteras nostras fieri fecimus patentes. Teste meipso apud Westm. XIVto die Martii, anno regni nostri XLIX0. — (Blackstone's Charters, pp. 74-78.) No.V. A.D. 1265. Summons to Parliament at Winchester. Rex decano et capitulo Eboracensi, salutem. Cum praelatos et magnates regni nostri jam vocari fecerimus quod sint ad nos apud Wintoniam primo die Junii proximo venturo ad tractandum nobiscum super nostris et regni nostri negotiis quae sine eorum praesentia finaliter expleri nolumus, vobis mandamus in fide et dilectione quibus nobis tenemini, firmiter injungentes quatenus modis omnibus duos de discretioribus concanonicis vestris ad dictos diem et locum mittatis qui plenam habeant potestatem vice vestra ad tractandum nobiscum una cum praefatis praelatis et magnatibus super negotiis antedictis, et ad ea faciendum nomine vestro quae vos ipsi facere possetis si praesentes ibidem essetis. Et hoc sicut nos et utilitatem regni nostri diligitis nul- latenus omittatis. T. R. apud Gloucestriam, XV. die Maii. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 36.) vi.] Dictum de Kenilworth. 419 No. VI. A.D. 1266. Dictum de Kenilworth. In Nomine Sanctae et Individuae Trinitatis, Amen. Ad honorem et gloriam omnipotentis Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti, et gloriosae et praecelsae Dei Genitricis Virginis Mariae et omnium beatorum quorum in terris meritis et intercessio- nibus gubernamur ; sacrosanctae Catholicae atque Apostolicae Romanae Ecclesiae quae est omnium fidelium mater et magistra ; sanctissimi patris et domini nostri Clementis ipsius universalis ecclesiae Summi Pontificis ; ad honorem et bonum, prosperum, et pacificum statum Christianissimi principis domini Henrici regis Angliae illustris et totius regni et ecclesiae Anglicanae ; nos vero W. Exoniensis, W. Bathoniensis et Wellensis, N. Wy- gornensis et R. Menevensis episcopi, Gilbertus de Clare comes Gloucestriae et Hertford, et Humfridus de Bohun comes Her- ford., P. Basset, Johannes de Baillol, Bobertus Walraund, Alanus de la Suche, Bogerus de Someri et Warinus de Bassingbourne, providendum super statum terrae nominatim super facto exhae- redatorum, habentes a domino rege praedicto et ab aliis baroni bus, consiliariis regni, et proceribus Angliae plenariam potesta tem, secundum formam conscriptam in litteris publicis sigillis praedictorum regis et aliorum munitis ; ea quidem gratia Divina favente providimus quae secundum juris et aequitatis semitas Dei beneplacito et pari regni putavimus convenire, nullius in hae parte acceptantes personam, sed habentes prae oculis solum Deum, ante omnia igitur tanquam in conspectu Dei Omnipotentis facientes et ex ordine caput membris aptissime praemittentes : 1. Dicimus et providimus quod serenissimus princeps dominus Henricus rex Angliae illustris dominium suum, auctoritatem et regiam potestatem habeat, plenarie obtineat, et libere exerceat sine cujuscunque impedimento vel contradictione per quam con tra jura approbata et leges ac regni consuetudines diu obtentas, dignitas regia offendatur ; atque ab universis et singulis majo ribus et minoribus ipsius regni hominibus, ipsi domino regi et mandatis ac praeceptis suis licitis plene obediatur et humiliter iutendatur. Et omnes et singuli per brevia ad curiam domini regis justitiam petant et in justitia respondeant, sicut ante tem pus hujus turbationis hactenus fieri consuevit. 2. Rogamus etiam ipsum dominum regem et ipsius pietati cum reverentia suademus, ut tales ad justitiam faciendam et reddendam proponat, qui non sua sed ea quae Dei et justitiae sunt quaerentes, subjectorum negotia secundum leges et consue- e e 2 420 Henry III. [part tudines regni laudabiles recte eomponant, et ex hoc roboratum justitia reddant solium regiae majestatis. 3. Rogamus pariter et suademus eidem domino regi ut liber tates ecclesiasticas, cartas libertatum et forestae, quas servare et custodire tenetur expresse et proprio juramento, plene custodiat et observet. 4. Provideat etiam dominus rex quod concessiones quas fecit hactenus, spontaneus non coactus, observentur, et alia necessaria quae per suos ex ejus beneplacito sunt excogitata, stabiliat dura tura. Et etiam Anglicana ecclesia suis libertatibus et consue tudinibus, quas habuit et habere debuit ante tempus hujusmodi turbationis, plene restituatur et eis uti libere permittatur. 5. Dicimus et providemus ut praefatus dominus rex universis et singulis qui, ab initio praesentis turbationis regni et occasione ipsius usque ad hoc tempus, in ipsum vel in coronam regiam commiserunt injuriam quamlibet vel offensam, et qui ad pacem ipsius venerunt infra xl. dies post publicationem hujusmodi nostrae provisionis, omnino remittat et parcat ; ita quod nullo modo nullaque causa vel occasione propter hujusmodi praeteritas injurias vel offensas, in eosdem offensores ullam exercet ultio- nem ; aut ipsis poenam vitae, membri, carceris, vel exilii aut pecuniae inferat vel vindictam ; exceptis hiis qui in praesenti nostra provisione inferius continentur. 6. Dicimus etiam et providemus ut omnia loca, jura, res, et alia ad coronam regiam pertinentia, ipsi coronae et domino regi restituantur, per eos qui ea detinent occupata, nisi ostendant se ilia per rationabilem warantiam ab ipso domino rege vel a suis antecessoribus possidere. 7. Dicimus etiam et providemus quod universa scripta, obligationes et instrumenta, quae praefatus dominus rex, vel dominus Edwardus ejus primogenitos, vel alii fideles fecerint, seu exposuerint hactenus, occasione provisionum Oxoniae vel occasione turbationis in regno habitae, ad instantiam quondam Simonis de Monteforti, comitis Leycestriae, et suorum compli cium, penitus adnihilentur et cassentur, et pro cassis et pro nullis penitus habeantur. Facta etiam dicti Simonis et complicium suorum praejudicialia et damnosa, et contractus super rebus immobilibus ab eis facti dum essent in suo potentatu, adnihi lentur et pro nullis habeantur. 8. Rogantes humiliter tam dominum legatum quam domi num regem ut ipse dominus legatus sub districtione ecclesiastica prorsus inhibeat, ne Simon comes Leycestriae a quocunque pro sancto vel justo reputetur, cum in excommunicatione sit de functus, sicut sancta tenet ecclesia ; et mirabilia de eo vana et vi.] Dictum de Kenilworth. 421 fatua ab aliquibus relata nullis unquam labiis proferantur ; et dominus rex haec eadem sub poena corporali velit districte inhibere. 9. Supplicamus reverenter et humiliter venerabili patri nos tro domino O. Sancti Adriani diacono cardinali et apostolicae sedis legato, ut cum tam domino regi expedire cognoverit quam aliis hominibus, majoribus et minoribus de regno, qui cartas juratas minime observarunt, ad quas observandas omnes per excommunicationis sententiam jam latam, inde non observances, tenebantur, beneficium absolutionis impendat. 10. Rogamus etiam et suademus quod nullus, cujuscunque conditionis existat, blada aut victualia quaelibet vel alia quae cunque bona, sub nomine mutui vel provisione futurae solu tionis, capiat sine licentia eorum quorum res seu bona sunt ; salvis regni consuetudinibus approbatis. 11. De Londoniis laudamus et praefatum dominum regem hortamur et rogamus, ut ipse provideat per consilium suum de statu reformando civitatis, quoad terras, redditus, dominium et libertates, et hujusmodi provisio cito fiat. 12. Super statu et negotio exhaeredatorum, inter cetera quae ordinavimus et statuimus, volentes secundum Deum et aequitatis tramitem incedere, ita duximus providendum, de assensu vene- rabilis patris O. Sancti Adriani diaconi cardinalis et apostolicae sedis legati et nobilis Henrici de Alemannia similiter habentium potestatem, quod non fiat exhaeredatio sed redemptio, videlicet, quod incipientes guerram et perseverantes usque nunc ; item violenter et malitiose detinentes Norhampton contra regem ; item expugnantes et debellantes regem apud Lewes ; item capti apud Kenilworth qui venerunt de praedatione Wyntoniae, vel alibi fuerint contra regem, quibus rex non remisit ; item bel- lantes apud Evesham contra regem ; item qui fuerunt apud Cestrefeud contra regem in bello ; item qui gratis et voluntarie et non coacti miserunt servitia sua contra regem vel filium ejus ; item ballivi et ministri comitis Leycestriae qui vicinos depraedati sunt, et homicidia, iucendia et mala alia procurarunt; — solvent quantum valet terra eorum per quinque annos ; et si isti solvant redemptionem, rehabeant terras suas, ita quod, si terra vendi debeat, nullus earn habeat nisi ille qui eam tenet ex dono domini regis, si tantum velit dare quam quilibet commu niter emens, et eisdem terminis ; similiter si ad firmam debeat dari, nullus sit propinquior eo qui eam tenet ex dono domini regis, si tantum velit dare quam quilibet alius pro eo ad firmam velit dare, et eisdem terminis habeat ; similiter satisfaciens pro tota tena habeat totam, pro medietate medietatem habeat, et 422 Henry III. [part pro tertia parte statim tertiam partem habeat. Quod si ultimo termino statuto redimens non satisfecerit, medietas terrae re- manentis remaneat illis quibus terrae collatae sunt per dominum regem; liberum autem sit redimenti infra ilium terminum ven- dere totum vel partem terrae secundum formam venditionis su perius annotatam, et similiter ad firmam tradere. 13. Et si aliqui habeant nemora et velint vendere ad re- demptionem suam, ille qui tenet eam ex dono domini regis habeat fidelem suum qui recipiat inde pecuniam, et exhaere- datus ille qui vendit silvam habeat unum de quo confidat ; et isti duo recipientes solvant in conspectu illorum denarios, quos recipiunt de nemore, illis quibus debet dari redemptio. 14. Item comes de Fenariis puniatur quantum valet terra sua per vii. annos, et milites et armigeri qui fuerunt praedones, et cum principalibus praedonibus in bellis et depraedationibus, si non habeant terras et habeant bona, solvant pro redemptione sua medietatem honorum suorum, et inveniant fidejussionem competentem quod pacem regis et regni amodo conservabunt. Qui vero nihil habuerint veniant et jurent ad sancta Dei evan gelia, et inveniant fidejussionem competentem quod pacem regis et regni amodo servabunt, et subeant satisfactionem competentem et poenitentiam secundum judicium ecclesiae, exceptis bannitis quibus solus rex potest remittere. 15. Ceterum domini haeredum infra aetatem et in custodia existentium solvant pro eis ; et, cum venerint haeredes ad legi timam aetatem, solvant redemptionem dominis eisdem terminis per tres vel per duos annos, quibus alii solverunt ; ita quod domini terrae habeant custodias haeredum cum maritagiis usque ad legitimam aetatem haeredum. Si autem domini terrae nolunt solvere redemptionem illis quibus terrae datae sunt per dominum regem, iidem habeant custodiam haeredum cum maritagiis sine • disparagatione, usque ad legitimam aetatem haeredum, et tunc haeredes solvant prout alii solverunt eis eisdem terminis. 16. Custodiae autem, quae debentur domino regi, maneant illis quibus concessae sunt per dominum regem, et, cum per- venerint ad legitimam aetatem, solvant redemptionem eisdem terminis quibus alii, et nulla fiat destructio ab hiis qui habent custodias; sin autem, fiat justitia contra illos secundum quod continetur in Magna Carta. 17. Omnes de castro sint in communi via et forma pacis, exceptis Henrico de Hastinges, et mutilatoribus nuncii domini regis ; qui vii. annis puniantur vel in misericordia domini regis se ponant. 18. Si quis autem ad helium de Lewes fuerit cum domino vi.] Dictum de Kenilworth. 4^3 rege et post bellum sit exhaeredatus, quia noluit venire ad filium regis et ejus adjutorium, dicat rex voluntatem suam de eo per fidele dictum suum. 19. Nemora ab eis qui tenent nunc non vendantur nee destruantur aliquo modo, nisi post terminum ultimum non ob- servatum ; necessaria tamen ad custodiam vel restaurationem domorum habeant illi quibus terrae locatae sunt per regem ; sin autem, graviter puniantur. 20. Si aliquis sit de quo timetur quod velit guerram facere seu procurare, provideant se domini legatus et rex securitatem quam viderint expedire, mittendo extra regnum ad tempus vel aliter sicut expedire viderint ; ita tamen quod, si contingat ilium impediri a solutione suae redemptionis, propter hoc non exhaeredetur. 21. Si aliquis non sit contentus ista provisione, subeat judi cium in curia domini regis infra festum Sancti Hilarii ; extra regnum vero existens habeat inducias transmarinas secundum legem et consuetudinem terrae, ita tamen quod teneat se in pace, aliter non sit in forma pacis. 22. Quia rex tenetur multis qui eum juverunt et ei fideliter affuerunt, quibus de terris non providit, et quidam plus habent quam habere debent, provideat dominus rex de redemptione capienda quod abundanter eos respiciat, ne sit materia novae guerrae. 23. Provideant etiam se domini legatus, rex, et Henricus de Alemannia, quod eligant xii. qui ista diligenter et fideliter exsequantur, et ilia faciat dominus rex et haeredes sui firmiter observari et manuteneri. Isti inquirant et compleant quae a supradictis xii. electis sunt ordinata, secundum formam or- dinationum quae jam factae sunt ; sin autem, faciant aestima- tiones rationabiles et veraces secundum quod xii. providebunt executores. 24. Firmarii qui fuerunt contra dominum regem careant firmis suis, salvis juribus dominorum quibus reddant censum annuum, detinentes firmas, et elapso termino revertantur ad veros dominos. 25. De castris aedifieatis per cartas domini regis et con- sensum ejus et sine consensu exhaeredati, dicimus quod, post redemptionem solutam termino trium annorum, solvat dominus terrae infra sex annos custum qui imponebatur ante publicatio- nem per consensum regis, vel rationabile escambium terrae. 26. Laici manifeste procurantes negotia domini comitis et complicium suorum, attrahendo homines per mendacia, per falsitates instigando parti comitis et complicium suorum, et 424 Henry III. [part detrahendo partem domini regis et filii sui, puniantur quantum valet tena eorum per duos annos. 27. Coacti vel metu ducti qui venerunt ad bellum, qui non expugnaverunt nee malum fecerunt ; impotentes qui vi vel metu miserunt servitia sua contra regem vel filium suum ; coacti vel metu ducti qui fuerunt praedones et cum principalibus praedo- nibus depraedationes fecerunt, et quando commode poterant, a praedationibus cessaverunt et ad domos suas redierunt, ex- istentes in pace, redimantur quantum valet terra eorum per unum annum. 28. Emptores scienter rerum alienarum valorem bonorum quae emerunt restituant, et sint in misericordia domini regis, qui contra justitiam fecerunt, quia illud inhibuit dominus rex jam dimidio anno elapso. 29. Illi qui ad mandatum comitis Leycestriae ingressi sunt Norhamptoniam, nee pugnaverunt nee malum fecerunt, si ad ecclesiam fugerunt quando regem venientem viderunt, et hoc sit attinctum per bonos ; illi, qui tenebant de comite Leycestriae et venerunt ad mandatum ejus, solvent quantum valent terrae eorum per dimidium anni. Isti qui ex feodo comitis tenebant solum sint in misericordia domini regis. 30. Impotentes, et illi qui malum non fecerunt, statim reha beant terras suas, et recuperent damna sua in curia domini regis ; et puniantur accusatores quod amodo rex non credat eis de facili, et talis poena fiat eis qualis debet fieri illis qui injuste fecerunt fideles regis exhaeredari, sine tamen periculo vitae et mutilationis et exhaeredationis ; malitiose accusati statim rehabeant terras suas et recuperent damna sua in curia regis ut supra. 31. Mulieres autem habeant haereditates suas et dotes de primis dominis ; de terris autem maritorum qui fuerunt contra regem, habeant secundum quod rex statuit, et redimantur. 32. Redemptio eorum qui fuerunt contra dominum regem stet, sed in illis qui in nullo fuerunt contra regem, nee stet redemptio ; sed statim rehabeant terras suas et recuperent damna sua, ut supra. 33. De malitiose accusatis dictum est et accusantes puni antur ut supra. Submissio facta dicto domini regis vel aliorum dominorum per vos vel per concordiam vel pacem factam stet in robore suo. 34. De Simone de Monteforti comite et filiis comitis nihil dicimus, quia dominus rex Angliae factum eorum posuit in manus regis Franciae. vi.] Dictum de Kenilworth. 425 35. Omnes recepti in pace per illos qui habuerunt potes tatem, remaneant in statu in quo recepti sunt. Omnes qui redempti sunt non teneantur respondere de damnis et trans- gressionibus per eos factis super illos quos impugnaverunt tem pore turbationis praedictae, sed damna et transgressiones ex utra que parte remittantur, salva tamen actione cuicunque se non intromittenti de dicta turbatione et salvo quod ad ecclesiam pertinet. 36. Et quia periculosum videtur quod castra essent in potestate eorum qui male egerunt contra regem, dicimus et providimus de castris de Eardele, Byham et Certeleye, quod pro ipsis detur rationabile excambium. 37. Omnes de cetero teneant firmam pacem, et nullus faciat homicidia, incendia, roberias, nee aliquas transgressiones contra pacem ; et qui fecerit et convictus fuerit habeat judicium et legem secundum consuetudinem regni. 38. Item omnes quorum interest jurent super Sancta Evangelia, quod nullus capiet vindictam, nee procurabit, nee consentiet, nee fieri sustinebit quod vindicta capiatur, occasione turbationis. Et si aliquis vindictam capiat, puniatur per curiam domini regis, et satisfaciant ecclesiae hii qui eam laeserunt. 39. Si quis etiam non velit dictum istud tenere, vel judi cium curiae domini regis per pares subire, et sic exhaeredati qui se dicunt tales, nullum jus habeant ad recuperandum terras. Et si aliquis qui tenet terras exhaeredatorum rebellet dicto, nihil juris per donum domini regis vendicare possit in terra vel redemptione. Insuper quicunque isti dicto non consenserit, sit publicus inimicus domini regis et filiorum suorum et communi tatis ; populus et clerus, quantum canonica jura permittant, pro- sequantur eum tanquam inimicum pacis ecclesiae et regni. 40. Imprisonati seu incarcerati, praestita sufficienti et rationa bili securitate, liberentur per obsklem vel per aliam securitatem competentem et rationabilem, secundum provisionem dictorum legati et regis. 41. Nullus praeterea occasione praeteritae turbationis possit aliquem exhaeredare, qui sibi aliquo jure succedere debeat. Datum et public-atom in castro apud Kenilworthe, pridie kalendas Novembris anno gratiae M0CC°LX°VI0, regni vero domini Henrici regis Angliae anno quinquagesimo primo. — (Statutes of the Realm, i. 12-17.) PART VII. SELECT CHARTERS AND EXCERPTS ; Edward I. A.D. 1272-1307. Archbishops of Canterbury. Robert Kilwardby, 1273-1278; John Peckham, 1279-1292 ; Robert Winchelsey, 1294-1313. Chief Justices of the King's Bench. Ralph de Hengham, 1273-1289; Gilbert de Thornton, 1 289-1 295; Eoger Brabazon, 1295. Chancellors. Walter de Merton, 1272; Robert Burnell, 1273-1292; John Langton, 1292 ; William Greenfield, 1302; William of Hamilton, 1304; Ralph Baldock, 1307. JM 0 prince ever came to the English throne better qualified to rule strongly and well than Edward I. He had benefited by early experience, by intercourse with great men, by much know ledge of the world outside of England, and by the warnings and examples of his father's reign. His own personal character was high, pure, and true. The part which he had taken in English politics before his accession was settled for him by circumstances rather than by choice. He had more than once revolted in disgust from the foolish falseness of Henry, and it was only when he found that he must not expect even bare justice from the reforming party that he threw himself heart and soul upon his father's side. From the temperament of the Angevin family he was nearly free : a tendency to legal captiousness does however present itself to view in many of his most important transac tions, a flaw inherent in the very turn of his mind, brought into prominence moreover by the condition of the age and by the character of his advisers. The age of the lawyers was coming in : Edward's great advisers were lawyers rather than clerks and bishops : the great Character of the Reign. 427 men who were his examples were, like Lewis IX, Frederick II, and Alfonso the Wise, framers of laws and constitutions : the great distinguishing mark of his reign in English history is legal definition. Legal chicanery was the most characteristic sin of the Angevin house : and a disposition to take advantage of the letter of the law marks the greatest errors of Edward's own policy — his severities in Wales, his assumptions in Scot land, and especially the arbitrary measures by which he placed himself in such a position as to be obliged to confirm and extend the provisions of the Great Charter. The temper of the age was in itself a temptation to this : the period lies midway between the prolific premature life of the early thirteenth century and the splendid formal hollowness of the fourteenth. The principles and policy which had been springing up in the first half were being clothed in forms and hardened into definitions : fifty years more would see the forms stronger and the definitions harder still, but the life, the genius, the spirit of all, fainting and wearing out under the incubus of false chivalry, cruel extravagance, and the lust of war. In every branch of administration the process of definition goes on, almost uniformly. Parliament, convocation, the central courts of law, the provincial jurisdictions, take their permanent historic forms : the theory of representation, so long in the process of crystallisation, becomes fixed in the assemblies of, both Church and State. The Courts of King's Bench, Exchequer, and Common Pleas take each to itself a distinct staff of judges and a distinct sphere of work. The administration of justice in the shires is completed and made symmetrical by a long series of statutes. The relations of Church and State are not indeed settled, but a strong effort is made to reduce them to order, by defiance of Rome, by the act of Mortmain, by the summoning of the clergy to parliament, and by securing representation in the church assemblies. In taxation, in legislation, in the admi nistration of justice and police, the same tendency is visible : a tendency in the age, which produced other legislators besides Edward, and which brought out the weakness of other kings who, like Philip the Fair, had none of Edward's merits : a 428 Edward I. [part tendency which, in Edward's case, falls in with the genius of the man, giving prominence to both his virtues and his faults. The first half of the reign was occupied with legislation and with the war in Wales, the second with constitutional develop ment and war with France and Scotland. The two features common to both periods are war and financial difficulties : the latter owing of course in some measure to the former, but largely increased by the evils of the late reign, the impoverish ment of the crown, and the ignorance on the part of both government and people of what may be by anticipation called the principles of political economy. Edward's expedients for the raising of money are most diversified i the petition for thirtieths, twentieths, fifteenths, twelfths, elevenths, tenths, ninths, eighths, sevenths, sixths, fifths, thirds, runs up the whole scale of fractions, reaching the climax in the demand of a half of clerical revenue, or rather perhaps in the seizure of all the wool. When direct request for a subsidy is hopeless, he falls back on the old feudal aids, his daughter to be married, or his son to be knighted ; or the scutage ; or respite of distraint of knighthood, itself an expansion of the scutage system ; or an increase in the customs ; or, last and meanest, a revival of the almost forgotten talliage on demesne. It is true that during great part of the reign these taxes were light, for it is only from 1290 to 1297 that there is any pretence of severe exaction ; that they were taken with scrupulous regard to the legal letter of royal obligations : and that Edward's own outlay was mode rate, and free, as far as possible, from personal extravagance. But they were irritating and confusing to the people, and con tributed one chief ingredient towards the troubled atmosphere of the reign. Of the wars which contributed the other, it is unnecessary to speak here. The legislation of Edward I was in some respects a consolida tion of the principles which had been brought into organised working by Henry II. The Statute of Winchester bears this relation to the Assize of Arms ; the Statute of Mortmain to the Constitutions of Clarendon ; the distraint of knighthood to the system of scutage ; the statute Quia Emptores to the antifeudal vn.] Excerpts. 429 measures, and the arrangements of the courts of law to the numerous judicial devices, of the first Angevin king. Most of these were indeed rooted in a far more distant past ; but Henry nursed them into life after a long winter of tyranny, and Edward pruned and trained them after the neglected luxuriance of a pre mature summer. Up to the reign of Edward I every document belonging to every branch of administration has a constitutional value. After this reign much that has had historical interest becomes merely archaeological. This is owing in part to the permanence of the type defined under this king, and in part to the permanent dis tribution of the system which he and his advisers arranged in the different departments of work : the definition of each part, and the definition of each function, of the machine of state. For instance, the ordinary courts of law, the practice of trial by jury, the organisation of national defence and police, cease to have the direct bearing on constitutional history which they have had : and the name of ' constitutional ' becomes restricted to the parliamentary history and to the departments of state which exist in close dependence upon or in temporary rivalry with it. In the political history the result of the same process is to pro duce local and personal partisanships rather than political par ties. The struggles of the succeeding century are not about the framework of the constitution, but about the management of it : the vessel is complete, but the helm is contested by Royalists and Lancastrians ; by men of the south and men of the north ; supporters of the court and prerogative, and supporters of the old liberties, the natural opposition. Exceepts. A.D. 1273. Ann. Winton. p. 113. Hoc anno, scilicet post festum Sancti Hilarii, facta convocatione omnium praelatorum et aliorum magnatum regni apud Westmonasterium, post mor tem illustris regis Henrici, convenerunt archiepiscopi et episcopi, comites et barones, abbates et priores, et de quolibet comitatu quatuor milites et de qualibet civitate quatuor, qui omnes in praesentia dominorum W. scilicet archiepiscopi Eboracensis, B. de Mortuomari, et R. Burnell clerici, qui in loco domini Edwardi 430 Edward I. [part regis Angliae praefuerunt, sacramentum eidem domino Edwardo tanquam terrae principi praestiterunt, et de pace regni fideliter et firmiter custodienda praeceptum susceperunt ; ubi dominus Walterus de Mertona cancellarius constitutus est, et ut moram trahat apud Westmonasterium, tanquam in loco publico, usque ad adventum principis ; et ubi provisum est quod nulli sint justitiarii itinerantes usque ad adventum principis, sed in banco. A.D. 1274. Ann. Winton. p. 118. Hoc anno dominus Ed wardus rex Angliae de Terra Sancta et de Wasconia reversus, secunda die mensis Augusti in Angliam applicuit apud Dorober- niam, et die Dominica proxima post Assumptionem Beatae Ma riae Virginis, per impositionem manuum R. archiepiscopi Can tuariensis de ordine Praedicatorum, unctus est in regem et coro- natus apud Westmonasterium, praesente domino rege Scotiae et multis aliis. A.D. 1275. Ann. Winton. p. 119. In quindena Paschae quae fuit in principio mensis Maii, facta communi convocatione omnium magnatum regni, tenuit dominus rex Edwardus mag num parliamentum suum apud Westmonasterium, ubi quam- plures de regno, qui aliqua feoda de corona regia tenuerunt, ea dicto domino regi reddiderunt, compositione tamen facta cum quibusdam ut ea tenere valeant quoad vitam. In quo parlia mento de assensu communi quasdam novas leges constituit ob- servandas ad communem utilitatem totius regni. Patent Roll, July 24, 1276. . . . Cum in primo generali parliamento nostro post coronationem nostram in crastino oc tavis Paschae anno regni nostri tertio, de voluntate nostra, et oonsiliariorum nostrorum consilio et communitatis regni nostri ibidem convocatorum consensu . . . ordinaverimus. . . . Ann. Winton. p. 119. Item mense Octobris circa festum Sancti Lucae Evangelistae, iterum tenuit ibidem aliud magnum parliamentum in quo quidem alias leges constituit inter Judaeos observandas, ubi de communi assensu archiepiscoporum, episco porum, comitum et baronum, concessum fuit dicto domino regi quintum decimum quorundam bonorum laicorum omnium pos- sessionum regni Angliae in subsidium, causa suae novitatis, ut a quibusdam dicebatur. Close Rolls, Oct. 24. . . Praelati, comites, barones et alii de regno nostro, quintam decimam de omnibus bonis mobilibus, ad relevationem status nostri, nobis concesserint gratiose. . . . vii.] Excerpts. 431 A.D. 1276. Ann. Waverl. p. 386. Post Pascha, ad parlia mentum Westmonasterii multis proceribus regni congregatis, rex pacem suam exhaeredatis concessit. In quo parliamento quin tam decimam- omnium honorum temporalium tam clericorum quam laicorum, inaudito more ad unguem taxatam, rex jusserat levari et confiscari. . . . Item in eodem parliamento concessit dominus rex et demandavit per totum regnum Angliae quod cartae de communibus libertatibus et de forestis in suo robore permanentes ab omnibus per omnia observarentur. Ann. Winton. p. 120. Praeterea cum anno praecedenti con cessum fuerit domino regi quintum decimum omnium bonorum laicorum in regno, dictus dominus rex, pauperibus parcere volens, ordinavit et statuit ut qui ad valentiam xv. solidorum non ha bent in bonis ad hujusmodi contributionem nullatenus compel- lerentur. A.D. 1277. Matt. Westm. p. 408. In quindena Pasehae rex recedens a Westmonasterio versus Walliam properavit cum omni militari servitio terrae suae Angliae, barones de scaccario et jus titiarios de banco usque Salopiam secum dueens. Ann. T. Wykes, p. 274. Rex utique reversus de Wallia cepit de quolibet feodo militis per regnum xl. solidos pro scutagio, illis dumtaxat quietis a solutione scutagii, qui secum in Wallia personaliter vel per substitutos idoneos militabant. A.D. 1278. Cheon. W. Rishangee, p. 93. Tenuit rex par liamentum Gloverniae in octavis Sancti Johannis Baptistae, in quo edita sunt statuta quae ' de Glovernia ' appellantur. Stat. Glotjcest. Preamble. Le rei pur le amendement de sun reaume, e pur plus plenere exhibicion de dreit, si com le profit de office regal demaunde, appelez le plus descrez de sun regne, ausi bien des greindres cum les meindres, establi est e concordaument ordeine. . . . Ann. Waverl. p. 390. Item in medio mensis Octobris do minus Eadwardus rex tenuit magnum parliamentum apud West monasterium, ubi dominus rex Scotiae venit et homagium dicto domino regi Angliae fecit. Cheon. W. de Hemingbubgh, ii. 6. Cito post inquietavit rex quosdam ex magnatibus terrae per justitiarios suos, scire volens quo warranto tenerent terras ; et, si non haberent bonum warran- tum, seisivit statim terras illorum ; vocatusque est inter ceteros comes de Warenna coram justitiarios regis, et, interrogatus quo warranto teneret, produxit in medium gladium antiquum et 432 Edward I. [part aeruginatum et ait, 'Ecce, domini mei, ecce warrantum meum. Antecessores enim mei cum Willelmo bastardo venientes con- quaesti sunt terras suas gladio, et easdem gladio defendam a quo- cunque eas occupare volente. Non enim rex per se terram devicit et subjecit, sed progenitores nostri fuerunt cum eo par ticipes et coadjutores.' A.D. 1279. Ann. Waverl. p. 391. Johannes de Peccham archiepiscopus Cantuariensis . . . iii. kalendas Augusti facta convocatione quorundam episcoporum comprovincialium apud Badinges, quaedam generalia statuta promulgavit observanda. Ann. Osney, p. 286. In quodam parliamento facto apud Londoniam circa festum Omnium Sanctorum, rex instanter petiit a clero Angliae quintam decimam bonorum suorum in subsidium quod, uti praetactum est, a populo regni sui nuper extorsit, ut esset clerus sicut et populus. Archiepiscopus autem Eboracensis cedens petitioni regiae pro se et pro clero suae metropolis quin tam decimam per duos annos primus concessit. Cantuariensis aliquantulum ut poterat rebellando, responsum suum super hoc usque in parliamentum post Pascha posuit in suspenso, et tunc regis instantia coeroitus pro se et clero suo decimam trium anno rum domino regi concessit. A.D. 1280. Wilkins, Cone. ii. 42. Clerici diocesis Ebora censis excepto archidiacono Bichmundiae . . . concedunt . . . deeimam beneficiorum suorum ecclesiasticorum secundum taxa- tionem Norwycensem prius factam . . . per duos annos duntaxat. lb. Clerus nostrae provinciae . . . (sc. Cantuariensis) . . . concesserit domino regi quintam decimam bonorum suorum . . . per tres annos solvendam. Ann. Waveel. p. 392. Dominus rex de consilio quorundam pontificum et baronum statuit quod religiosae personae de cetero in acquisitione terrarum seu reddituum non crescerent. . . . A.D. 1281. Ann. Osney, p. 285. Nonis Octobris ... J. Cantuariensis archiepiscopus convocatis universis episcopis, ab batibus, prioribus, ac universis praelatis et clericis suae metro polis, apud Lamheye sollemne concilium celebravit ; in quo constitutiones Ottonis et Ottoboni . . . innovavit et in posterum inviolabiliter observandas fore decrevit. ... In eodem concilio proposuerat quasdam libertates ad coronam domini regis spec- tantes et a multis retroactis temporibus usitatas annullare, videlicet cognitionem juris patronatus. prohibitiones regias in placitis de catallis et hujusmodi quae spiritualitatem mere con- tingere videbantur ; cui rex per quosdam de suis in eodem vn.] Excerpts. 433 concilio publice se opposuit, et intentando nlinas inhibuit ne quid statuere praesumeret in praejudicium seu depressionem regiae libertatis. Unde factum est ut territus archiepiscopus a sua praesumptione resiliret. A.D. 1282. Ann. Osney, p. 288. Convocatis regni magna tibus statuit parliamentum suum apud Wigorniam in festo Nativitatis Sancti Johannis Baptistae. . . . Ann. Waveel. p. 399. Item hoc anno clerus et populus primo quintam decimam, et postmodum tricesimam, bonorum suorum domino regi concesserunt. A.D. 1283. Ann. Dunstapl. p. 294. Statim post Pascha bona omnium eorum, qui habebant ultra dimidiam marcam in catallis, per duodecim juratos de visneto suo taxabantur pro tricesima domino regi concessa : et tunc bona nostra extra bur gum cum aliis sunt taxata : et bona infra curiam per burgenses ; at tamen moderate. Postea taxatio praedicta revocata fuit per breve domini regis quoad viros religiosos et quoad mercatores qui alias dominum regem nomine mutui adjuvarunt ad guerram contra Wallenses. Eisdem anno et tempore nomine domini regis petita est a clero decima de omnibus proventibus ecclesiasticis per triennium ... in subsidium guerrae suae contra Walliam. Archiepiscopus Cantuariensis habuit super hoc tractatum Lon doniae cum coepiscopis suis, praelatis omnibus, atque clero, ubi a procuratoribus totius cleri fuit manifeste contributioni hujus modi contradietum. Ann. Osney, p. 294. Circa festum Sancti Michaelis rex, con vocatis regni sui magnatibus et majoribus civium Angliae apud Salopesbyriam, tenuit ibi parliamentum suum et adduci fecit illuc David qui apud Rothelan fuerat captivatus : ibique per consideiationem magnatum ibidem congregatorum, pensatis impietatis suae meritis, judicialiter adjudicatus est morti. Cheon. W. de Hemingbuegh, ii. 14. Post festum Sancti Michaelis tenuit idem rex parliamentum suum apud Actone Burnel ubi fecit statutum sic vocatum. Stat, de Mercatoribus. Preamble. Le rei par luy e par sun conseil ad ordine e establi. . . . A.D. 1284. Ann. Osney, p. 299. Ante festum Nativitatis Dominicae rex Angliae ... ad partes rediit Anglicanas et fuit BristoUis in eodem festo Natalis. Quo expleto, convocatis quibusdam de magnatibus, singulare, non generate, tenuit parlia: mentum. ... F f 434 Edward I. [part A.D. 1285. Ann. Osney, p. 304. In quindena Paschae con vocatis proceribus regni rex cum majoribus et peritioribus de statu regni diffusum coepit habere tractatum ; protractoque parliamento usque ad Nativitatem Sancti Johannis Baptistae, edidit quaedam statuta toti regno pernecessaria quibus leges antiquas, quae per regni turbationem dormitaverant, excitabat ; quasdam quae per abusum corruptae fuerant ad statum debitum revocabat; quasdam vero minus evidentes seu perspicuas decla- rabat, quasdam vero novas utiles et honestas superaddidit ; com- pilationemque ipsorum statutorum, circa festum Apostolorum Petri et Pauli in aula Westmonasteriensi in praesentia totius populi, divulgari fecit et legi in publico. . . . Statutes op the Realm, i. 71. Stat. Westm. ii. Preamble. . . . Dominus rex, in parleamento suo post Pascha anno regni sui tertio decimo apud Westmonasterium, multas oppressiones et legum defectus, ad suppletionem praedictorum statutorum apud Gloucestriam editorum, recitari fecit et statuta edidit. Statutes of the Realm, i. 104. Supplicabant domino regi in parliamento suo apud Westmonasterium post Pascha anno regni sui xiii., plures de regno suo, tam praelati, viri religiosi et aliae personae ecclesiasticae, quam comites et barones et ceterae personae saeculares seu laieae, ut idem dominus rex cartas a progenitoribus suis regibus Angliae vel ab aliis, concessas prae- decessoribus seu antecessoribus ipsarum personarum, et eis, de sua gratia confirmaret ; unde idem dominus rex habito super hoc cum suo consilio tractatu, concessit quod confirmationes cartarum illarum fiant. . . . Ann. Dunstapl. p. 317. Scutagium etiam pro Wallia ibidem generaliter per totam Angliam est concessum. A.D. 1286. Ann. Osney, p. 306. In quindena Paschae facta est per regis evocationem congregatio maxima magnatum totius regni, tam saecularium personarum quam ecclesiasti earum, apud Londoniam ad tractandum de regni regimine. . . . Rex . . . committens regni sui custodiam Edmundo comiti Cornubiae, circa festum Ascensionis Dotninicae transfretavit in Galliam. A.D. 1289. Ann. Osney, p. 316. Circa Purificationem Beatae Virginis convocatis edicto publico apud Londoniam regni magnatibus, episcopus Eliensis domini regis thesaurarius de man dato regis, ut dicebat, petiit a comitibus et baronibus, immo etiam generaliter ab universis incolis regni, subsidium ad opus regis, ad sublevationem expensarum quas triennio jam elapso fecerat in partibus Gallicanis. At illi ponentes responsum in vn.] Excerpts. 435 ore comitis Gloucestrensis, praecise respondebant se nihil penitus praestituros, nisi prius personaliter viderent in Anglia faciem regis; thesaurarius, prospiciens se nihil posse proficere, coepit talliare civitates et burgos et dominica regis per totum regnum, imponens eis intolerabilem pecuniae quantitatem, statuto tem pore persolvendam. Tb. p. 318. Rex ... in Angliam applicuit Dovoriae pridie idus Augusti. Ann. Waverl. p. 408. Cito post parliamento apud West monasterium omnium procerum convocato, omnes justitiarios ab officiis suis amovit ac animadversione condigna secundam de- merita corripuit et punivit. A.D. 1290. Cheon. W. de Hemingbuegh, ii. 20. Tenuit rex parliamentum suum Londoniis post Pascha, ubi fecit statuta Westmonasterii tertia . . . ordinatumque est per regem et secretum consilium quod certo die infra horam primam et ter tiam omnes Judaei in singulis civitatibus caperentur et deinde expellerentur a terra. Ann. Dunstapl. p. 362. Et quia dicta expulsio Judaeorum multum placuit Anglicanae ecclesiae et populo, clerus concessit regi decimam bonorum spiritualium secundum taxationem Nor- wicensem ; et baronagium et clerus concesserunt quintam decimam bonorum temporalium, taxandam et assidendam per legales homines secundum verum valorem inter gulam Augusti et feBtum Sancti Michaelis. Ann. Osney, p. 326. Circa festum Sancti Michaelis .... pessimis et protervis domini regis consiliariis persuadentibus, ipsumque regem ad hoc pertinaciter inducentibus, exiit edic- tum a rege toti regno perniciosum nimis et deplorabile, videlicet ut universi regnicolae tam clerici quam laici, saeculares pariter et religiosi, quintam decimam partem omnium bonorum suorum saecularium mobilium solverent fisco regio, congerendam sub in- tolerabili taxatione, graviore quidem quam aliquis praedecessorum suorum retroactis temporibus consueverat aestimare. . . . Ann. Wigokn. p. 503. Rex indixit quintam decimam secun dum quod bona uniuscujusque inter gulam Augusti et festum Omnium Sanctorum plus valebant, et in die Animarum ad hoe inquirendum de singulis hundredis duodecim sunt jurati. Ann. Eliens. MS. Qui (sc. octo episcopi) omnes in crastino Dominicae . . . (sc. Oct. 2) in capitulo Eliensi concilium cele- brantes, decimas ecclesiarum Cantuariensis provinciae secundum F f a 436 Edward I. [part taxationem Norwicensem dicto regi ad unum annum conces- serunt. Rot. Parl. i. 45. Placita de parliamento apud Clypston, a die Sancti Michaelis in unum mensem, anno XVIII0. A.D. 1291. Rot. Parl. i. 66. Placita de parliamento apud Assherugge in crastino Epiphaniae, anno XIX0. Ann. Osney, p. 331. Circa festum Sancti Michaelis dominus papa de plenitudine potestatis concessit regi Anglorum decimam omnium possessionum personarum ecclesiasticarurn tam religio- sarum quam saecularium, exceptis duntaxat Templariis et Hos- pitalariis, percipiendam per sex annos continuos, in subsidium futurae suae peregrinationis in Terram Sanctam ad debellandum inimicos cruris Christi, non secundum antiquas taxationes sed secundum verum valorem, ad quem bona ipsa intolerabili aesti- matione taxari de novo constituit. A.D. 1292. Rot. Pael. i. 70. De parliamento apud Lon donias in crastino Epiphaniae Domini anno Begis Edwardi XXmo. Ib. p. 78. Rex ... in pleno parliamento suo et de com muni consilio suo statuit. . . . A.D. 1293. Rot. Pael. i. 91. Placita coram ipso domino rege et consilio suo ad Parliamentum suum post Pascha apud Londonias in manerio archiepiscopi Eboracensis, anno regni domini regis Edwardi XXI0. Statutes of the Realm, i. 112. . . . Dominus rex ad par liamentum suum post Pascha anno regni sui XXImo ad instan- tiam magnatum regni sui concessit et firmiter extunc praecepit observari. . . . Rot. Pael. i. 112. Placita coram ipso domino rege et consilio suo ad parliamentum suum post festum Sancti Michaelis anno regni regis Edwardi XXI0. . . . Habito super hoc consilio et tractatu diligenti cum archiepiscopis, episcopis, comitibus, baroni bus, thesaurario et baronibus de scaccario, justitiariis et ceteris de consilio clericis et laicis tunc ibi praesentibus, concordatum est. . . . Statutes of the Realm, i. 113. . . . Dominus rex .... in parliamento de termino Sancti Michaelis anno regni sui XXI0 incipiente anno XXII0. statuit. . . . A.D. 1294. Matt. Westm. p. 421. Eadwardus rex Angliae tenuit parliamentum suum apud Westmonasterium post festum Pentecostes ; cui interfuerunt Johannes rex Scotiae et omnes vii. J Excerpts. 437 magnates Angliae, ubi recitabantur in auditu ibidem existentium motiones et continuationes hujus guerrae, insuper legationes et sponsiones pacis Angliae reformandae . . . Denique in hoc assen- tiunt omnes recuperare Vasconiam vi et armis. Tunc rex Scotiae concessit regi Angliae per triennium omnes terras suas quae sibi jure haereditario competebant in regno Angliae, in sub sidium Vasconiae adipiscendae, regno Scotiae solummodo con- tentus : ceterique comites et magnates de facultatibus suis auxilium pollicentur. Cheon. W. de Hemingbuegh, ii. 54. Eodem etiam anno circa festum Ascensionis Domini omnes lanas terrae suae seisivit, tam clericorum quam laicorum, et sic seisitas tenuit quousque mercatores, data maxima pecuniae summa, eas quasi de novo redimerent et haberent. Ann. Wigoen. p. 516. Cito per ministros regis summa saccorum lanae diligenter scrutata in Anglia et inventa, rex decrevit quod de singulis saccis lanae approbatae quinque marcas, et de sacco communis lanae tres marcas regi redderent venditores. Cheon. W. de Hemingb. ii. 53. Rex Angliae, nescio quorum fretus consilio, omnem pecuniam numeratam et omne depositum in ecclesiis cathedralibus, domibus religiosis, et universis gazo- phylaciis clericorum et laicorum, fratrumque Praedicatorum et Minorum ceterorumque ordinum omnium, quarto scilicet die Julii hora tertia, per ministros suos ad hoc praeordinatos, quasi' ex improvise, cepit et in aerarium suum Londoniis reponi jussit, multamque pecuniam consecutus est quam nunquam postea restituit Ib. p. 54. Eodem anno vocavit rex per litteras suas archi episcopos, episcopos, decanos ecclesiarum cathedralium et archi- diaconos in propriis personis, clerumque uniuscujusque diocesis per duos procuratores, ut in festo Sancti Matthaei apostoli coram eo apparerent Londoniis. Quibus ibidem existentibus ait rex ' Domini carissimi, jam satis constat, ut audistis, de famosa ista guerra quae inter regem Franciae et nos initium sumpsit .... quoniam videtis comites, barones et milites vestros, quod non solum bona verum etiam corpora sua pro vobis exponunt . . . et vos igitur qui corpora vestra exponere non potestis, justum est et rationi consonum ut de bonis vestris subveniatis. . . . Quia recenter duo facta sunt in quibus admiramini, placare vobis volumus et in hae parte respondere. Praecepimus quod omnes lanae terrae arestarentur ; et hoc non sine causa fecimus, quia nostrae voluntatis fuit ut de bonis terrae ipsa tena conservaretur 438 Edward I. [part illaesa. Aliud est : datum fuit nobis intelligi quod moneta terrae nostrae corrupta fuit et falsata, unde praecepimus quod statutum monetae in suo robore teneretur, nihil maii suspicantes, sed in hoc facto . . . fines mandati nostri quidam egressi sunt et deceperunt nos ; unde parati sumus emendas facere pro libito vestrae voluntatis.' . . . Respondit Oliverus Lincolniensis epi scopus . . . ' detur igitur dies ad consulendum.' . . Datusque est dies tertius. ... In unum tandem votum concordabant omnes ut offerrent regi duas decimas in uno anno solvendas; quod audiens rex indignatus est, et per suos satellites comminatus se extra protectionem suam clerum velle ponere nisi medietatem omnium bonorum concederent et votis ejus annuerent in hae parte : statimque quasi stipula corda eorum dissipate sunt ; quidam enim regi placere volentes festinanter, alii vero timore perterriti subsequenter, concesserunt, et quia immunitas ec clesiae, .... laesa fuit et violate, petiit clerus a rege jubente quosdam articulos ; jussit enim rex postquam votis ipsius paruerant, ut et ipsi ab eo peterent remedia quae vellent. Et petierunt imprimis ut statutum de manu mortua, quod in praejudicium sanctae matris ecclesiae fuerat editum, deleretur ; cui quidem articulo respondit ipse rex, quod illud statutum de consilio magnatum suorum fuerat editum et ordinatum, et ideo absque eorum consilio non erat revocandum : ceteris autem articulis quos proposuerant respondit de facili ; ita quod frustrati et delusi reversi sunt ad propria, obligati tamen ad medietatem concessam. Matt. Westm. p. 422. Praecepit saecularium militum bona taxari et sibi per Angliam decimari. Mercatoribus et civibus commorantibus in civitatibus muratis et villulis nundinariis, senarium denarium ex omnibus quae possederant ejus necessi- tatibus indixit persolvendum. Patent Rolls, Nov. 12. Comites, barones, milites et omnes alii de regno nostro in subsidium guerrae nostrae . . . decimam de omnibus bonis suis mobilibus . . . concesserunt. A.D. 1295. Ann. Wigoen. p. 522. Ad vincula Sancti Petri rex tenuit parliamentum Londoniis, ubi uterque cardinalis pro guerra quae orta est inter regem Angliae et regem Franciae de pace publice praedicavit. Matt. Westm. p. 425. In vigilia Sancti Andreae, accersito clero, magnatibus, et populo apud Westmonasterium, de sub- stantiis suis ad tuitionem regni petiit rex iterum sibi subsidium exhiberi. Et concessa est ei undecima pars a quibus anno prae terito decima solvebatur ; de quibus autem sexta, nunc vero vn.] Excerpts. 439 septima est collata. Porro archiepiscopus Cantuariensis, in- dulta sibi conferendi cum suffraganeis suis super hae re licentia, unanimi assensu offerebat regi decimam ecclesiasticorum bono rum. Qua etiam oblata sed minime admissa, redierunt iterum episcopi super his tractaturi. Cernens igitur rex eorum con- stantiam, misit ad eos quinquagenarium, magnum videlicet justitiarium de banco, et eos qui sub eo fuerant, qui dixerunt ' Episcopi, haec dicit rex ; " oblatum vestrum neque accepto neque acceptabo," sed festinanter descendite voluntatem ejus supplendo, saltern quartern partem vel tertiam concedendo.' Helias autem noster archiepiscopus cum clero de loco suo non descendit. . . . Interim misit rex alium quinquagenarium can cellariae suae et eos qui sub ipso erant: petierunt et hi quae praedestinati poscebant. At in omnibus his non est clerus motus a proposito suo, sed quoniam praeconcesserant decimam iterum obtulerunt. Videns ergo rex suam petitionem vires cleri excedere, nolens eos contristare, in crastino Conceptionis Beatae Mariae eorum gratum acceptavit oblatum. Patent Bolls, Dec. 4. Comites, barones, milites et alii de regno nostro in subsidium guerrae nostrae . . . liberaliter fece runt undecimam de omnibus bonis suis mobilibus; et cives, burgenses et alii probi homines de dominicis nostris civitatibus et burgis ejusdem regni septimam de omnibus bonis suis mobi libus, exceptis his quae in decima ultima nobis concessa excipie bantur, nobis curialiter concesserint. . . A.D. 1296. Ann. Trivet, p. 352. Bex Angliae profectus in Angliam apud Sanctum Edmundum parliamentum tenuit in crastino Animarum, in quo a civitatibus et burgis concessa est regi octava, a populo vero reliquo duodecima pars bonorum. Clerus ob constitutionem Bonifacii papae hoc anno editam (sc. litteras papae; Clericis laicos, Feb. 24, 1296), quae prohibet sub poena excommuuicationis ne talliae vel exactiones a clero per saeculares principes quocunque modo exigantur, vel eis solvantur de rebus ecclesiae, regi pro guerca petenti subsidium denegavit. Rex autem, ut de meliori responso deliberaret, negotium in aliud parliamentum tenendum Londoniis in crastino Sancti Hilarii distulit. Patent Rolls, Dec. 16... Comites, barones, milites et alii de regno nostro in subsidium guerrae . . . duodecimam de omni bus bonis suis mobilibus, et cives, burgenses et alii probi homines de omnibus et singulis civitatibus, et burgis regni nostri, de quorumcunque tenuris aut libertatibus fuerint, et de omnibus 440 Edward I. [part dominicis nostris, octavam de omnibus bonis suis mobilibus . . . concesserint. A.D. 1297. Ann. Trivet, p. 353. In parliamento Londoni- ensi post festum Sancti Hilarii, clero in denegatione subsidii persistente, rex ipsum a sua protectione exclusit, pro qua tamen redimenda multi per se, multi vero per mediatores, regi bonorum suorum dederunt postea quintam partem. Rex archiepiscopum in hae parte rigidiorem comperiens, terras ejus omnes seisivit, et de bonis ejusdem debita in rotulis scaccarii inventa praecepit cum celeritate levari. W. de Hemingeurgh, ii. 119. Quadragesimali tempore praecepit rex ut omnes qui lanas haberent et coiia, ad certos portus maris infra diem certum cariarent, sub poena perditionis earundem et incarcerationis gravisque forisfacturae regis. Quod cum ipsi fecissent, ministri regis omnes saccos lanae quinarium numerum excedentes, datis talliis, acceperunt ad opus regis, et ab unoquoque sacco numerum quinarium non excedente, ab ipsis eorum dominis nomine malae toltae quadraginta solidos extor- serunt. Insuper praecepit rex ut contra passagium suum in Flandriam de quolibet comitatu acciperentur per vicecomitem duo millia quarteria frumenti, et tantundem avenae, et ad portus maris ducerentur. Factumque est sic, et talliabantur homines ad certum numerum quarteriorum, etiam qui bladum non habebant; accipiebantur et ab eis carnes bovinae et porcinae ad certum numerum, et multae fiebant oppressiones in populo terrae. Ib. p. 121. In festo Sancti Matthiae apostoli ejusdem anni, convocatis optimatibus regni absque clero, tenuit rex parliamen tum suum apud Salesbire, ubi rogavit quosdam magnatum ut in Vasconiam transfretarent, et coeperunt singuli se excusare. In- dignatusque rex comminabatur quibusdam eorum vel quod irent vel quod terras eorum daret aliis qui ire vellent. Et in hoc verbo scandalizati sunt multi et schisma coepit oriri inter eos. Comes etiam Herefordensis et comes Marescallus excusaverunt se, dicentes quod officia sua quae sibi jure haereditario competebant facerent libenter eundo cum ipso rege. Iterataque prece rogatus est comes Marescallus ut iret : et ait ' Libenter tecum vadam, 0 rex, praeeedendo faciem tuam in acie prima, sicut mihi competit haereditario jure.' Et rex ' Etiam sine me ibis cum aliis.' At ille, 'Non teneor, nee est meae voluntatis, O rex, sine te iter arripere.' Et iratus rex prorupit in haec verba, ut dicitur ; 'Per Deum, comes, aut ibis aut pendebis.' Et illi, ' Per idem jura mentum, 0 rex, nee ibo nee pendebo.' Et licentia non accepta recessit, dissolutumque est concilium quoad diem hanc. Con- vn.] Excerpts. 441 festim vero duo comites isti, Herefordensis et Marescallus, associatis sibi multis magnatibus et plusquam triginta bannerettis electis, creverunt in populum multum, numeratique sunt in equis armatis mille quingenti viri expediti ad bellum, et coepit eos timere rex, dissimulavit tamen. Illi autem profecti in terras suas noluerunt permittere ministros regis nee lanas, nee coria, nee extraordinarium quicquam, capere aut aliquid exigere ab invitis ; quin immo interdixerunt eis ingressum in terras suas sub poena capitis et membrorum, et se ad resistendum prae- parabant. Matt. Westm. p. 430. Congregatis archipraesule Cantuari- ensi et quibusdam aliis coepiscopis suflraganeis suis apud Sanctum Paulum Londini, XXVI. die Martii, iterum pro statu ecclesiae consulturis, insurgentes protenus duo causidici et duo de ordine Praedicatorum fratres, regalem et temporalem favorem aucu- pantes, conati sunt argumentis probare clerum ipsi regi in tempore belli, non obstante prohibitione apostolica, de suis facultatibus posse licite subvenire ; insuper prohibito sub poena incarcerationis, ne quis contra ipsum regem et eos qui jam- pridem suam protectionem quaesierant excommunicationis sen tentiam promulgaret, provocatione facta pro se ad Romanam curiam et pro ipsis. Recesserunt igitur omnes oneratis suis conscientiis per archiepiscopum sic dicentem 'salvet suam animam unusquisque.' Illo tempore voce praeconaria proclamatum fuit per Angliam ut possessores lanarum exponerent ipsas venditioni infra men sem in civitatibus assignatis, alioquin tanquam forisfactura cederent ipsi regi : quae quidem in die Sancti Georgii, quasi modo praelocuto callide congregatae pro forisfactura regis in Flandriam sunt transvectae. His et aliis extortionibus turbati, comites et barones Angliae parliamentum suum per se in foresta de Wyre, quae est in Marchia, statuerunt. . . . In crastino translationis Beati Thomae Martyris, citatis comitibus et baronibus regni Londini, mandante rege suo con- stabulario et suo marescallo, comitibus Northfolchiae et Here- fordiae, adunati populi coram ipsis apud Sanctum Paulum, adbreviare quot equitaturas quisque posset invenire ipsi regi processuro ad bellum ; responderunt supplicando quatenus im- peraret alicui alteti de domo sua illud offieium, eo quod non citati immo rogati diverterant ad eundem. Et displicuit sermo iste in oculis regis, assignatis interim duobus aliis mili tibus in hujusmodi officio exsequendo. Eodem tempore, ad- misso archiepiscopo Cantuariensi in gratiam regis atque reddita sibi baronia sua, pridie idus Julii, ante magnam aulam regiam 442 Edward I. [part Westmonasterii elevatus rex super gradum ligneum cum filio suo et archiepiscopo, necnon comite Warwici, coram eo astante populo, erumpentibus lacrymis veniam de commissis humillime postulavit, dicens se minus bene et tranquille quam regem deceret ipsos rexisse, portiunculas facultatum suarum quas sibi dederant, seu quas ministri ejus ipso inscio extorserant, ideo acceptasse ut injuriosos hostium conatus, sitientium sanguinem Anglicanum, sumpta reipublicae particula, massa quietius possi- denda, potentius expngnaret. Et addens, 'Ecce expositurus meipsum discrimini propter vos. Peto, si rediero, suscipiatis me velut in praesentia habetis, et ablata omnia reddam vobis. Quod si non rediero, in regem vestrum meum filium coronetis.' Haec autem, arehipraesule resoluto in lacrymas pollicente se fideliter observare, totus populus fidelitatem extensis manibus stipulantur. Absentantibus interea sponte praefatis comitibus usque quo eorum petitio pro alleviati one patriae audiretur, dixerunt quidam non fore proficuum regi in Flandriam transfre- tare, neque ipsos sibi illic servitia, ab antecessoribus suis insueta, praebere, praesertim ipsis Scottis jamdudum more Wallensium, adhuc se praesente, recidivatis ad pugnam. Postularunt etiam, allegata primitus communitatis exinanitione, ne de cetero per Angliam tallagia usurparet ; rursum ut libertates, contentae in Magna Carta ac de Foresta, in usu extunc efncacius haberen- tur, et voluntarias super his inductas exactiones de cetero quasi in irritum revoearet. Super quibus non protenus ex- auditi cum indignatione recesserunt dicti comites et barones. Quo viso rex, instinctu unitatis confovendae suasuque victoriae adquirendae, articulos in praedictis cartis contentos innovari insuper et observari mandavit, exigendo pro hae concessione ab incolis octavum denarium sibi dari, qui mox concessus est a plebe in sua tunc camera circumstante. Petiit etiam a clero subsidium, qui respondit se velle summo pontifiei litteras sup- plicatorias dirigere pro conferendi licentia obtinenda. Patent Rolls, July 30. Comites, barones, milites et ceteri laici regni nostri extra civitates, burgos et dominica nostra, octavam partem omnium bonorum suorum mobilium, et cives, burgenses et alii probi homines, de omnibus et singulis civi tatibus et burgis ejusdem regni nostri, de quorumcunque tenuris aut libertatibus fuerint, et de omnibus dominicis nostris, quintam partem omnium suorum bonorum mobilium . . nobis concesserint. W. Rishangee, Chron. p. 175. Rege moram adhuc faciente apud Wynchelseyam, venerunt ad eum nuncii ex parte comitum sui regni, petitiones in scriptis hujusmodi proponentes ; ' Haec vn.] Excerpts. 443 sunt nocumenta quae archiepiscopi, episcopi, abbates, et priores, comites et barones et tota terrae communitas, monstrant domino nostro regi, et humiliter rogant eum ut ea ad honorem suum et salvationem populi sui velit corrigere et emendare. In primis videtur toti communitati terrae quod praemunitio facta eis per breve domini nostri regis non erat sufficiens, quia non exprime- batur certus locus quo debebant ire; quia secundum locum oportebat facere providentiam et pecuniam habere. Et sive de- berent servitium facere sive non ; quia dictum est communiter, quod dominus noster vult transfretare in Flandriam, videtur toti communitati quod ibi non debent aliquod servitium facere ; quia nee ipsi nee praedecessores sui seu progenitores unquam fecerunt servitium in terra ilia. Et quamvis ita esset quod deberent ibi servitium facere ut alibi ; tamen non habent facultatem faci endi ; quia nimis afflicti sunt per diversa tallagia, auxilia, prisas, videlicet, de frumento, avena, braseo, lanis, coriis, bobus, vaccis, carnibus salsis, sine solutione alicujus denarii, de quibus se de buerant sustentasse. Praeter haec dicunt quod auxilium non possunt facere, propter paupertatem in qua sunt propter tallagia et prisas antedictas ; quia vix habent unde se sustentent, et multi sunt qui nullam sustentationem habent, nee terras suas colere possunt. Praeter haec tota terra communitatis sentit se valde gravatam, quia non tractantur secundum leges et consuetudines terrae secundum quas tractari antecessores sui solebant, nee habent libertates quas solebant habere, sed voluntarie excludun- tur. Sentiunt enim se multi gravatos super hoc quod solebant tractari secundum articulos contentos in Magna Carta, cujus articuli omnes sunt omissi in majus damnum populo universe Propter quod rogant dominum nostrum regem quod velit ista corrigere ad honorem suum et populi sui salvationem. Praeter haec communitas terrae sentit se nimis gravatam de Assisa Forestae quae non est custodita sicut consuevit : nee Carta Forestae observatur, sed fiunt attachiamenta pro libitu extra assisam aliter quam fieri consuevit. Praeterea tota communitas sentit se gravatam de vectigali lanarum, quod nimis est onerosum, videlicet de quolibet sacco quadraginta solidos, et de lana fracta de quolibet sacco septem marcas ; lana enim Angliae ascendit fere ad valorem medietatis totius tenae, et vectigal quod inde solvitur ascendit ad quintam partem valoris totius terrae. Quia vero communitas optat honorem et salutem domino nostro regi, sicut tenetur velle, non videtur eis quod sit ad bonum regis quod transeat in Flandriam, nisi plus esset assecuratus de Flandren- sibus pro se et pro gente sua, et simul cum hoc propter tenam Scotiae quae rebellare incipit, ipso existente in terra ; et aesti- 444 Edward I. [part mant quod pejus facient cum certificati fuerint quod rex mare transient. Nee solum pro terra Scotiae sed etiam pro terris aliis quae non sunt adhuc modo debito stabilitatae.' Has petitiones cum rex apud Odemer juxta Wynchelseyam recepisset, respondit se talibus non posse sine suo consilio respon- dere ; cujus pars jam aliqua transiit in Flandriam, pars vero aliqua Londoniis est relicta. . . . Duodecimo kalendas Septem- bris, rex Angliae naves ingressus, indissoluta classe, sulcato mari, sexto die sequenti applicuit in Flandria. . . . Matt. Westm. p. 430. ... In vigilia Sancti Bartholomaei Apostoli . . . accedentes praefati comites et barones ad scacca rium domini regis apud Westmonasterium, prohibuerunt baro nibus loci illius ne levare facerent per vicecomites octonarium denarium a populo Anglicano, dicentes de conscientia suorum non emanasse, sine quorum assensu tallagium non debet exigi vel imponi. W. Rishanger, p. 178. . . . inhibuerunt ne levari facerent octavum denarium a populo, qui regi concessus fuerat apud Sanctum Edmundum. Iuduxerunt etiam cives Londoniarum ut pro recuperandis suis libertatibus secum starent. W. Hemingbuegh, ii. 147. Consiliarii regis nostri . . . insti- terunt apud filium regis . . . ut comites praedictos Marescallum scilicet et Herefoidensem, . . . rogaret et interpellaret ad pacis unitatem et amorem. Missis ergo litteris suis rogavit eos ut ad parliamentum suum, eo quod patris sui locum tenebat in Anglia, venirent Londoniis X. die Octobris celebrandum. Qui novi praeceptoris et futuri principis rogatum amplectentes, vene runt ad eundem diem, non tamen nudi, immo cum mille quin- gentis equis armatis et magna copia peditum electorum. Portas tamen civitatis noluerunt ingredi nisi primo concederetur eis quod in omnibus portis civitatis ponerentur prius custodes eorum ne forte absque armis ingressi velut oves in ovili claude- rentur. Quo conccsso ingressi sunt, ubi tandem post consilia multa et tractatus varios, mediante venerabili patre Cantuariensi archiepiscopo magistro scilicet Roberto de Wynchelse, cujus memoria in benedictione est, non fuit alia forma ad quam con sentire voluerunt nisi quod ipse dominus rex Magnam Cartam cum quibusdam articulis adjectis, et Cartam de Foresta, conce- deret et confirmaret ; et quod nullum auxilium seu vexationem a clero vel populo peteret vel exigeret in posterum absque magnatum voluntate et assensu ; et quod omnem rancorem remitteret eis et omnibus sibi associatis. vn.] Excerpts. 445 Matt. Westm. p. 431. . . . Eadwardus filius regis . . . Magnas Cartas . . . renovavit consilio senum usus, easdem confirtnante patre suo apud Gandavum Vto idus Novembris. W. Hemingbuegh, ii. 155. Pro hae autem confirmatione car tarum praedictarum cum suis adjunctis praedictis dederunt magnates tenae cum communi populo nonum denarium ; archi episcopus Cantuariensis cum suo clero decimum denarium ; et Eboracensis electus cum suo clero qui propinquiores periculo exstiterunt, quintum denarium, in subsidium guenae regis in regno Scotiae; lanas etiam religiosorum et aliorum de populo prius acceperat rex, cum protestatione tamen quod allocarentur in eodem quinto. Patent Rolls, Oct. 14. . . . Archiepiscopi, episcopi, abbates, priores, comites, barones, milites et alii de regno nostro extra civitates, burgos et dominica nostra, nonam partem omnium bonorum suorum . . . nobis concesserunt. . . . A.D. 1298. W. Rishangee, p. 185. Rex . . . parliamentum tenuit Eboraci [in festo Pentecostes] . . . suis indixit ut cum equis et armis parati essent Rokesburgiae in festo Sancti Johannis Baptistae. . . . Sub eisdem diebus comites Herefordiae et Marescallus, quia confirmatio cartarum fuerat facta in terra aliena, petiverunt ad majorem securitatem eas iterum confirmari. Spopondenmt autem pro rege episcopus Dunelmensis ac comites Johannes Surreyae, Willelmus Warwici, Radulfus Gloverniae, quod obtenta victoria rex eas post suum reditum confirmaret. A.D. 1299. W. Hemingburgh, ii. 182. Rex . . . tendens Londonias . . . tenuit . . . ibidem parliamentum suum in prin- cipio Quadragesimae, ubi per praedictos comites . . . facta est con- tentio magna super confirmatione Magnae Cartae. . . . Qui cum abiissent, audierunt responsum non acceptabile quidem sed varia ble ; articulos enim quos ipsi petierant sic confirmaverat rex ut in fine adjiceret ' salvo jure coronae nostrae.' Quod auditom displicuit, et recesserunt ad propria impacati. Consiliarii autem regis, timentes seditionem populi, tradiderunt utrasque cartas sic consignatas vicecomitibus Londoniensibus ut in publico lege- rentur : factumque est sic in coemeterio Sancti Pauli congregato populo universo : dumque viderentur imprimis cartae sic con- signatae, benedixerunt Dominum et regem, sed audito fine cap- tioso, confestim improperantes, maledictionem pro benedictione intulerunt. Dissolutumque est consilium, et comites nostri ut eonvenirent iterato in quindenam Paschae ante eorum recessum diem receperunt. In quo quidem colloquio Londoniis celebrato rex quasi omnia petita concessit et votis eorum paruit. Com- 446 Edward I. [part promiseruntque quantum ad equitationem forestarum omnium in regno Angliae in tres episcopos, tres comites, et tres barones, ut ipsi, Deum habentes prae oculis, forestas equitari facerent, et dubia emergentia secundum Dominum et justitiam dirimerent et declararent. Statutes of the Realm, i. 131. . . .Nous par commun assentement des Prelate, des countes, e des barouns de meisme le roiaume, avoms sur ceo ordene e establi remedye ...15 May. (a.d. 1299.) A.D. 1300. W. Hemingb. ii. 186. Rex . . . tenuit parlia mentum suum apud Westmonasterium Londoniis in sequenti Quadragesima,. ubi confirmationes praedictarum cartarum reno- vavit et statuta fecit super eisdem cum aliis contentis plurimis. Statutes of the Realm, i. 136. Pur ceo que les poynz de la grant Chartre des Franchises et la Chartre de la Foreste . . . ne unt pas este tenuz e gardez avant ces heures . . . nostre seigneur le Boi les ad de novel grante, renovele, e conferme, "et a la request des prelats, contes et barouns en soen parlement a Westmonster, en quaremme Ian de soen regne vint et utisme, ad certeine fourme et peyne ordene e establi, encontre tuz iceaus que contre les poyntz des avandites chartres ou nul poynt de eles, en nul manere vendront . . . . Le roi ad grante a soen poeple qil eient eleccion de leur viscontes en cheseun conte ou visconte ne est mie de fee sil voelent. . . . Matt. Westm. p. 433. . . .Pro hoc confirmationis effectu concesserunt comites et barones regi quintam decimam partem bonorum suorum mobilium. A.D. 1 30 1. Patent Roils, Oct. 24. . . . Cum vos sicut ceterae communitates aliorum comitatuum regni nostri nobis nuper in parliamento nostro Lincolniae (sc. Jan. 20, 1301) con- cesseritis quindecimam omnium bonorum vestrorum mobi lium. . . . A.D. 1302. W. Hemingb. ii. 223. In octavis Sancti Jo hannis Baptistae tenuit rex parliamentum suum Londoniis, et exegit a clero et populo quintum decimum denarium de suis temporalibus : scutagium etiam exegit eodem anno in Quadra gesima et ceteris militibus concessit ut a suis tenentibus illud facerent. Batent Rolls, Nov. 7. . . . Cum primo die Junii anno regni nostri xviii0 praelati, comites, barones, et ceteri magnates de regno nostro concorditer pro se et tota eommunitate ejusdem regni in pleno parliamento nostro nobis concesserint quadra- vn.] Order for Proclamation of the King's Peace. 447 ginta solidos de singulis feodis militum in regno nostro, in auxilium ad primogenitam filiam maritandam . . . cujus auxilii levationi faciendae pro dicto communitatis aisamento hucusque supersedimus . . . assignavimus vos ad praedictum auxilium . . . ad opus nostrum levandum et colligendum. A.D. 1304. W. Hemingb. ii. 233. Exegit rex a civitatibus suis et burgis sextum denarium secundum taxationem bonorum suorum. Patent Rolls, Feb. 6. Constituimus vos ... ad assiden- dos tallagium nostrum in civitatibus, burgis, et dominicis nostris. A.D. 1306. Patent Rolls, Nov. 10. Archiepiscopi, epi scopi, abbates, priores, comites, barones, milites, liberi homines ac communitates comitatuum regni nostri tricesimam . . . civesque et burgenses ac communitates omnium civitatem et burgorum ejusdem regni necnon tenentes de dominicis nostris vicesimam . . . concesserint. A.D. 1307. W. Hemingb. ii. 252. In eadem Quadragesima tenuit dominus rex Angliae parliamentum suum apud Carliolum, fecitque ibi statuta quaedam. Statutes of the Realm, i. 152. . .Dominus rex postdeliber- ationem plenariam et tractatum cum comitibus baronibus pro ceribus et aliis nobilibus a communitatibus regni sui habitum in praemissis de consensu eorum unanimi et concordi ordinavit et statuit . . . A.D. 1272. Ordee foe the Peoclamation of the King's Peace. The reign of Edward I began on the 20th November, 1272 ; on which day the oath of fealty was taken by the barons at Westminster : and from this date he was called king. His absence from England on the crusade rendered this necessary. His predecessors, as a rule, became kings on their coronation, and the doctrine that during the vacancy of the throne the king's peace was interrupted made it necessary that the corona tion should take place as early as possible. Henry II, Eichard I, and John had each been in France when his predecessor died, and during the interval before the coronation had been entitled Duke of Normandy, or, sometimes, ' dominus Angliae ;' and the 448 Edward I. [part maintenance of the peace had been ensured by the chief justiciar. On this occasion the distance of Palestine from England ren dered such delay very dangerous ; the archbishopric of Canter bury was vacant, and the office of chief justiciar, in its ancient sense, had come to an end. The royal council appears therefore to have recognised Edward's hereditary right, and the fealty of the barons, as perfecting his title to the name of king, previous to coronation ;, and from henceforth (with the single exception of Edward III) to the deposition of Henry VI the date of the king's accession was the day following the death of his prede cessor. From that event onwards the throne has never been regarded as vacant by death ; the new reign beginning from the moment at which the old one ceases. Edwardus Dei gratia rex Angliae, dominus Hyberniae et dux Aquitanniae, vicecomiti Eboracensi, salutem. Cum de- functo jam Celebris memoriae domino Henrico rege, patre nostro, ad nos regni gubernaculum, successione haereditaria ac procerum regni voluntate et fidelitate nobis praestita, sit de- volutum, per quod nomine nostro, qui in exhibitione justitiae et pacis conservatione omnibus. et singulis de ipso regno sumus ex nunc debitores, pacem nostram dicti magnates et fideles nostri jam fecerunt proclamari ; tibi praecipimus quod per totam ballivam tuim in singulis civitatibus et burgis, feriis, mercatis, et locis aliis, pacem nostram publice clamari et firm iter teneri facias, inhibendo omnibus et singulis sub periculo exhaeredationis, necnon amissionis vitae et membrorum, ne quis pacem nostram infringere praesumat. Nos enim omnibus et singulis, in omnibus juribus et rebus ipsos contingentibus, contra quoscunque tam majores quam minores parati sumus et erimus plenam, auctore Domino, justitiam exhibere. Testibus, W. Eboracensi archiepiscopo ; E. Cornubiae et G. Gloucestriae comitibus ; apud Westmonasterium XXIII. die Novembris anno regni nostri primo. — (Foedera, i. 497 ; Liber de Antiq. Legg. p. 155. A.D. 1275. The First Parliament of Edward I. Edward held his first general parliament in 1275, in the second week after Easter, beginning April 2 2 ; and to it are te be referred vii.] First Parliament of Edward I. 449 two very important acts, the Statute of Westminster the First, and the grant of the custom on wool, woolfells, and leather. I. The parliament itself contained, as stated in the preamble of the statute, ' the commonalty of the land,' as well as the prelates and barons : and this expression is further illustrated by the fact that the grant of the custom is said to be made by the communitates as well as by the magnates, and at the in stance of the merchants. It would appear almost certain that some representatives of the commons must have been present, but no writs for such attendance are forthcoming : it is possible that the country may have been consulted by special commis sioners, or the consent of the commons secured by other means. II. This is said to be the first general parliament of Edward : it is to be distinguished therefore from the terminal sessions for judicial business which, during this reign, are also called parlia ments, but the business of which was conducted by the king's ordinary council. III. The statute is said to be made by the king, ' par son conseil, e par le assentement des Erceveskes,' &c, a form which seems to show an intentional deviation from the proper ' consilio et consensu.' In this substitution of concilium for consilium lurks probably the principle that the king could enact on his own authority— the principle of the Roman and later feudal lawyers, who were at this time getting a firm grasp on the law of England. Historically, it is to such a period as this that the king's power of ordaining in his own council, as distinct from enacting with counsel and consent of parliament, must be traced. In the letters patent, however, which were directed to the Sheriffs for the publication of the Statute in the hundred courts and county courts, it is said to be made by the king de commune consilio Praelatorum et magnatum. (Statutes, i. 39.) The use of the French language by Edward I, a curious feature in a policy essentially English, is also traceable to the lawyers, and perhaps to the influence of the law schools of the Continent. IV. The wool, the staple produce of England, had been a coveted object of taxation early in the century : large quantities 450 Edward I. [part of it had been seized for Richard's ransom in 1 1 94, and by the barons in 1 264, and it was in many ways peculiarly amenable to royal exactidn. We have now the first indication of legislative enactment touching it. The custom, although heavy, seems to have been granted to the crown in a way that was for the time constitutional ; and the royal attempts to increase it illegally were stoutly resisted. It was not sufficient to satisfy the king's necessities at the time. Another parliament was held in the autumn of 1275, to which knights of the shire were certainly summoned, and in which the first grant of a fifteenth of move ables was made on behalf of the community, from lay property only. I. Statute of Westminster the First. Ces sunt les Establisemenz le Rey Edward le fiuz le Eey Henry, fez a Weymoster a son primer parlement general apres son corounement apres la cluse Paske Ian de son regne tierz, par son conseil e par le assentement des Erceveskes, Eveskes, Abbes, Priurs, Contes, Barons, et la Communaute de la tere ileokes somons. . . . V. Pur ceo que elections deivent estre fraunches, le rey defent sour sa greve forfeture que nul, haut home ne autre, par poer de armes ne par malice ne desturbe de fere fraunche Election. . . . XXXVI. Pur ceo que avaunt ces ures ne fut unkes resonable aide a fere fiuz Chivalers, ou a filles marier, mise en certein, ne quant ele devoit estre prise, ne quel houre, par quei les uns leve- rent outraiouse aide plus tost que ne sembloit mester, dont le pople se senti grevee ; purveu est que desoremes de fee de Chivaler entier solement seient donez vint souz, e de vintliveres de tere tenues par socage vint souz, e de plus plus, e de meins meins, solum le afferaunt ; e que nul ne puisse lever tiel aide de fere son fiuz Chivaler taunt que son fiuz seit de age de quinze aunz, ne a sa fille marier taunt que ele seit de age de set aunz ; et de ceo serra fet mencion en la brief le rey forme sur ceo, quant il le veille demaunder. . . . Translation. These be the Acts of King Edward, son to King Ilenry, made at West minster at his first parliament general after his coronation, on the Monday of the Easter Utas, the third year of his reign, by his council and hy the vn.] Custom on Wool. 451 assent of archbishops, bishops, abbots, priors, earls, barons, and the com munity of the realm being thither summoned. . . . V. And because elections ought to be free, the king commandeth upon great forfeiture that no man by force of arms, nor by malice or menacing, shall disturb any to make free election. . . . XXXVI. Forasmuch as before this time reasonable aid to make one's 6on knight or to many his daughter was never put in certain, nor how much should be taken, nor at wnat time, whereby some levied unreason able aid, and sooner than seemed necessary, whereby the people were sore grieved ; it is provided that from henceforth of a whole knight's fee there be taken but xx. s. and of xx. pound land holden in socage xx. » ; and of more more and of less less after the rate. And that none shall levy such aid to make his son knight until his son. be fifteen years of age, or to marry his daughter until she be of the age of seven years; and of that there shall be made mention in the king's writ formed on the same, when any will demand it. . . . — Statutes of the Realm, i. 26, 35. II. Grant of Custom on Wool, Woolfells, and Leather. Omnibus Christi fidelibus ad quos praesens scriptum perve nerit Willelmus de Valencia comes Penbrok, salutem in Domino. Cum archiepiscopi, episcopi, et alii praelati regni Angliae, ac comites, barones, et nos et communitates ejusdem regni ad iu- stantiam et rogatom mereatorum pluribus de causis unanimiter concesserimus magnifico principi et domino nostro carissimo domino Edwardo Dei gratia regi Angliae illustri, pro nobis et haeredibus nostris, dimidiam marcam de quolibet sacco lanae et dimidiam marcam pro singulis trescentis pellibus lanutis quae faciunt unum saccum, et unam marcam de qualibet lesta corio- rum, exeuntibus regnum Angliae et terram Walliae, percipi- endas de cetero in singulis portubus Angliae et Walliae tam infra libertates quam extra ; nos ad requisitionem et instantiam praedictorum mereatorum concedimus, pro nobis et haeredibus nostris, quod idem dominus rex et haeredes sui in singulis por tubus nostris in Hibernia, tam infra libertates nostras quam extra, habeant dimidiam marcam de quolibet sacco lanae et dimidiam marcam de singulis trescentis pellibus lanutis quae faciunt unum saccum, et unam marcam de qualibet lesta corio- rum exeuntibus terram Hiberniae, percipiendam per manus custodum et ballivorum ipsius regis, salva nobis forisfactura illorum qui sine licentia et waranto ipsius domini regis, per lit teras suas patentes sigillo suo ad hoc proviso signatas, hujusmodi lanas, pelles, seu coria, per feoda nostra ubi libertates habemus extra Hiberniam ducese praesumpserint. De quibus dictus dominus rex et haeredes sui percipient et habebunt dimidiam marcam de lanis et pellibus et unam marcam de lestis coriorum in forma praedicta ; ita tamen quod in singulis portubus nostris Gg 2 452 Edward I. [part ubi brevia praedicti domini regis non currunt, eligantur duo de discretioribus et fidelioribus hominibus portuum illorum, qui praestito sacramento de lanis pellibus et coriis in dictis portubus arestandis quousque mercatores lanarum, pellium et coriorum praedictorum, warantum suum inde sub sigillo domini regis ad hoc proviso habuerint, dictam consuetudinem fideliter colligant et recipiant ad opus ipsius domini regis et sibi inde respondeant. In cujus rei testimonium praesenti scripto sigillum nostrum apposuimus. Datum in generali parliamento praedicti domini regis apud Westmonasterium, die Dominica in festo Sancti Dunstani episcopi anno regni ejusdem regis tertio. — (Parlia mentary Writs, i. 2.) A.D. 1277. Summons to an Ecclesiastical Council. The following series of documents shows the growth of the representative system in the construction of Church Councils during this century : — 1. A summons by Archbishop Langton of the bishops, deans of cathedrals, archdeacons, abbots, and conventual priors. 2. A summons by the same archbishop, directing, in addition to the above, the presence of proctors for the chapters of the collegiate churches and for the monasteries. Both these are for ecclesiastical business only. 3. A summons by Archbishop Boniface, directing the pre sence of bishops, deans, abbots, and priors ; and of the archdeacons with letters of proxy from the clergy of their archdeaconries. 4. A summons by Archbishop Kilwardby, directing the bishops to bring with them three or four of their greater clergy. The presence of proctors of the parochial clergy, although such proctors were present in the Barliament of 1255, is not yet regarded as an indispensable part of an ecclesiastical assembly. vn.] Ecclesiastical Councils. 453 5. A mandate addressed by Archbishop Kilwardby to the Bishop of London as dean of the province, directing him to summon the bishops of the province, with the greater members of their chapters, the archdeacons and the proctors of the clergy. None of these writs corresponds exactly with the summons to convocation in its modern sense. I. A.D. 1225. Summons to a Council of Bishops. Stephanus Dei gratia Cantuariensis archiepiscopus totius Angliae primas et sanctae Bomanae Ecclesiae Cardinalis, vene rabili fratri E. eadem permissione Londoniensi episcopo, salutem in Domino. Fraternitati vestrae mandamus quatenus omnes suffraganeos nostros vocetis, ut veniant Londonias in crastino Epiphaniae Domini, et vocent decanos cathedralium ecclesiarum et archidiaconos suos abbates etiam et priores conventuales, ut similiter Londonias veniant, audituri mandatum domini papae, termino memorato. Hujus igitur auctoritate mandati vobis mandamus quatenus dictis die et loco secundum formam prae- scriptam compareatis. Vos igitur secundum formam prae- scriptam praesentiam vestram dictis die et loco exhibeatis. Valete. — (Wilkins, Concilia, i. 602.) II. A.D. 1225. Summons to a Convocation of the Prelates, Archdeacons, and collegiate and monastic Clergy. Mandamus vobis quatenus pro officii vestri debito faciatis vocari omnes episcopos, abbates non exemptos a nobis, et omnes priores et omnes decanos cathedralium ecclesiarum et praeben- dalium, et omnes archidiaconos ; et significetis singulis capitulis ut mittant procuratores tam videlicet ecclesiarum cathedralium quam praebendalium et monasteriorum et aliarum domorum religiosarum ac coUegiatarum, in virtute obedientiae et sub poena suspensionis eis districtius injungentes, ut intersint Lon doniensi concilio, quod erit Dominica post Pascha, qua cantatur Misericordia Domini ; et significetis omnibus praedictis ut in tersint, deliberent, et plene instructi venirent ad respondendum nuncio domini papae super petitione ex parte domini papae, et hoc faciant omni occasione et dilatione postpositis. Ut autem sciatis qui sint abbates exempti a nobis, eos vobis duximus no- minandos ; videlicet abbas Sancti Albani, abbas Westmonasterii, abbas Sancti Edmundi, abbas Sancti Augustini Cantuariensis. 454 Edward I. [part Hujus igitur auctoritate mandati vobis mandamus quod dictis die et loco praefato intersitis concilio ; omnes insuper superius nominates secundum formam ejusdem mandati vocandos citari faciatis, ut sub poena superius expressa plene instructi, eisdem die et loco praefato intersint concilio. — ( Wilkins, Concilia, i. 602.) III. A.D. 1258. Summons to a Convocation in which t/te Archdeacons act as Proctors for the parochial Clergy. Bogerus, Dei gratia Coventrensis et Lichfeldensis episcopus dilecto filio archidiacono Staffordiae, salutem, gratiam, et bene- dictionem. Mandatum venerabilis patris Bonifacii Dei gratia Cantuariensis archiepiscopi, totius Angliae primatis, recepimus in haec verba : ' Bonifacius permissione Divina, Cantuariensis archiepiscopus, totius Angliae primas, venerabili in Christo patri R. Dei gratia Coventrensi et Lichfeldensi episcopo, salutem et fraternae dilectionis in Domino semper augmentum. Cum propter ecclesiae Anglicanae eventus et causas quas fraterni- tatem vestram ignorare non convenit, fratrum nostrorum con- gregationem videamus opportunam, devotionem vestram roga mus, monemus, et exhortamur in Domino, sub obedientiae debito firmiter injungentes quatenus die Jovis proxima ante instans festum Sancti Barnabae Apostoli apud Mertonani curetis vestram praesentiarn exhibere, qualibet occasione cessante, ut in hae urgenti necessitate ecclesia nostro regimini commissa per vos et alios fratres nostros gratum habeat providi consilii fulcimentum. Vocetis etiam decanos cathedralium ac aliarum ecclesiarum, necnon abbates, priores majores, insuper et archi diaconos vestrae diocesis universos, ut cum litteris suorum sub- ditorum procuratoriis loco et die antedictis compareant, ut quod communi deliberatione provisum fuerit ex membrorum cohae- rentia firmius roboretur. Datum apud Lamhedam XIII kalen das Maii, A.D. M° CC° L° VIII0.' Hoc igitur mandatum vice nostra diligentius exsequamini, ac nihilominus vos ipsi com- pareatis dictis die et loco, cum litteris procuratoriis cleri totius archidiaconatus vestri, ut vestri praesentia firmius roboretur quod ad utilitatem ecclesiae Anglicanae de consilio et assensu vestro contigerit provideri. Datum VI0 kalendas Maii, ponti- ficatus nostri anno primo. — (Ann. Burton, p. 411.) vii. J Ecclesiastical Councils. 455 IV. A.D. 1273. Summons to a Convocation in which the Diocesan Clergy are represented by Episcopal Nominees. Robeetus, miseratione Divina Cantuariensis archiepiscopus totius Angliae primas venerabili in Christo fratri et domino H. Dei gratia Londoniensi episcopo, salutem et fraternae dilectionis in Domino sempiternum augmentum. Postquam cura sollicitudinis pastoralis officii nobis fuit Divina per- missione commissa et injuncta, ad statum ecclesiarum. et eccle- siasticarum personarum quoad potuimus nostrae mentis intu- itum dirigentes, multa circa ea corrigenda et reformanda com- perimus, quae de fratrum et coepiscoporum nostrorum salubri consilio necesse est sine morae dispendio, per Dei adjutorium, digne corrigere et in melius reformare. Hinc est quod venerandae paternitati vestrae tenore praesentium mandamus quatenus omnes ecclesiae nostrae Cantuariensis suffraganeos auctoritate nostra vocetis, quod conveniant apud Novum Tem- plum Londoniis die Mercurii proximo post instans festum Sancti Dionysii, super statu ecclesiarum et ecclesiasticarum libertatum, ac aliis quibusdam articulis necessariis, nobiscum tractaturi, provisuri, et ordinaturi, quod ad Dei honorem et ecclesiae Suae sanctae visum fuerit conveniens expedire. Et ut negotium hujusmodi saniori consilio fulciatur, injungatis ex parte nostra singulis episcopis ecclesiae nostrae suffraganeis, ut qui libet eorum vocet et ducat secum ad praedictam congregationem tres vel quatuor personas de majoribus, discretioribus et pru- dentioribus, suae ecclesiae et dioceseos, ut communi mediante consilio tantum ecclesiae Dei negotium, Ipsius misericordia sufitagante, felicem sortiatur effectum. Vos etiam sub forma consimili dictis die et loco compareatis, et faciatis 110s per litteras vestras patentes, praesentium tenorem continentes, de hujus mandati nostri executione diligenti certiores. Datum apud Aldington, VIIm0 idus Septembris, consecrationis nostrae anno primo. — (Wilkins, Concilia, ii. 26.) V. A.D. 1277. Summons to a Convocation, in which the Diocesan Clergy are represented by their Proctors. Robeetus Cantuariensis archiepiscopus H. Londoniensi episcopo salutem, etc. Meminimus in congregatione nostra communi dudum habita Northamptoniae negotia varia utili tatem pariter et honorem totius ecclesiae Anglicanae tangentia in medio fuisse proposita, in quorum executione, licet viae de communi consilio excogitatae fuissent, et executores viarum 45 6 Edward I. [part praedictarum varii deputati ; quia tamen in quibusdam negotiis seu executionibus eorundem nobis adhuc exitus est incertus, quaedam autem penitus inconsummata existunt, emerserunt autem quaedam nova, quae ad aversionem nostrorum jurium, consuetudinum, libertatum, et grave periculum ecclesiae Angli canae redundant ; fraternitati vestrae per praesentia scripta mandamus quatenus omnes fratres et coepiscopos seu suffra- ganeos nostros auctoritate nostra faciatis peremptorie per vestras litteras evocari, quatenus nobiscum in civitate Londoniarum in crastino Beati Hilarii in propriis personis conveniant una cum aliquibus personis majoribus de suis capitulis, et locoram archi- diaconis, et proouratoribus totius cleri diocesium singularum, nobiscum super negotiis memoratis tam praedictis quam in- stantibus efficacius tractaturi ; ut eisdem eorundem communi mediante consilio finis imponatur laudabilis, ut ita incerta certitudinem et inconsummata consummationem et emergentia nova consilium debitum sortiantur. Qualiter autem hoc no strum mandatum fueritis executi, nos per vestras litteras patentes harum seriem continentes, certificare curetis die et loco praedictis. Datum apud Mechlindon XVI0 kalendas Decembris, A.D. M°CC0LXX°VII0.— (Wilkins, Concilia, ii. 30.) A.D. 1278. Writ foe Distraint of Knighthood. This custom is illustrated by writs dating from the early years of Henry III. In relation to Edward's reign, it must be regarded chiefly as one of a class of expedients for raising money. The necessities of the crown were large ; its estates impoverished ; in 1275 the custom on wools and a fifteenth on moveables had been granted. It was not until 1279 that the ecclesiastical revenues were taxed, nor until 1282 that a new aid was granted. In the meantime, a revenue was raised by accepting fines ' pro respectu- militiae' for respite of knighthood. This measure may be compared with the scutage of Henry II, and with the Assize of Arms, but it is socially interesting as showing the increase in number and wealth of the tenants in socage, the most thoroughly English part of the population. In the following Act knighthood is made incumbent on the possessors of land worth £20 per annum: in 1282 all persons possessing an estate of £30 per vn.] Statute of Mortmain. 457 annum are ordered to provide themselves with a horse and armour: in 1285, all freeholders holding estates of less than £100 a-year are excused knighthood : in 1292, all holding £40 a-year in fee are to be distrained: in 1297, all holding over £20 a-year are summoned to military service. And so on. The principle was at once elastic and easy of application. Its importance however is prospective. Matthew of Westminster ascribes to Henry III in 1253 a measure compelling all freeholders possessing fifteen pounds a-year in land to become knights ; but this is perhaps an error caused by a confusion between the Assize of Arms, which directs such persons to provide a horse and armour (above, p. 371), and the later practice. Rex vicecomiti doucest. salutem. Praecipimus tibi firmiter injungentes quod omnes illos de balliva tua qui habent viginti libratas terrae, vel feodum unius militis integrum valens viginti libras per annum, et de nobis tenent in capite et milites esse debent et non sunt, sine dilatione distringas ad arma militaria citra festum Natalis Domini proximo futurum, vel in eodem festo, a nobis suscipiendum : distringas etiam sine dilatione omnes illos de balliva tua qui habent viginti libratas terrae, vel feodum unius militis integrum valens viginti libras per annum, de quocunque teneant, et milites esse debent et non sunt, ad hujusmodi arma in eodem festo vel interim suscipiendum : ita quod bonam et sufficientem securitatem inde ab eisdem recipias et nomina omnium illorum per visum duorum legalium militum comitates praedicti in quodam rotulo conscribi, et nobis sub sigillo tuo et sigillis duorum militum sine mora transmitti facias. Et scire te volumus quod de gesto tuo in executione hujus mandati nostri diligentem faciemus executionem et extunc remedium super hoc fieri faciemus opportunum. Teste Rege apud Westmonasterium, XXVI. die Junii. — (Parliamentary Writs, i. 214.) A.D. 1279. Statute of Moetmain. The parliament in which the Statute de Religiosis was enacted appears to have been the same assembly in which the king demanded of the clergy an aid which should represent, on their part, the fifteenth granted by the baronage in 1275. This de- 458 Edward I. [part mand is placed by the annals of Osney on the 1st of November, 1280; but it is shown by the letters of the two archbishops (above, p. 432) to belong to 1279. It was responded to, after some hesitation, by a grant of a tenth of ecclesiastical revenue for two years in the province of York, and by one of a fifteenth for three years in the province of Canterbury : and these were made early in 1280. The repressive character of the Mortmain Act, as- well as the urgency of the demand for an aid, was probably owing at the moment to the alarm taken by the king and his advisers at the energetic action of Archbishop Peckham, who had, in legislating for the Church at the Council at Reading, gone, as the king thought, beyond the limits of ecclesiastical jurisdiction, especially in directing that a new copy of Magna Carta should be annually posted up in all cathedral and collegiate churches. Although, however, this statute may have been timed by a wish to repress ecclesiastical assumptions, it was unquestionably called for by the prevalence of an abuse which had existed from the first day of the Church Establishment in England ; the fraudulent bestowal of estates on religious foundations, on the understand ing that the donor should hold them as fiefs of the Church, and as so exonerated from public burdens. There is no period of our history at which complaints of this practice may not be found. But it had been wholesomely treated by Henry II, in enforcing scutages from the knights' fees held by the clergy, a principle of which the following statute may be regarded as an expansion. The Statute of Mortmain bears a close relation to the statute Quia Emptores, enacted eleven years later, in which the feudal dues of the superior lords, the king the chief of them, are secured by the abolition of subinfeudation ; as in this act they are secured by the limitation of ecclesiastical endowments. In both these points Edward's policy was a carrying out of the principles of his great-grandfather.Statutum De Viris Religiosis. Bex Justitiariis suis de Banco, salutem. Cum dudum pro visum fuisset quod viri religiosi feoda aliquorum non ingrede- . vn.] Statutum De Viris Religionis. 459 rentur sine licentia et voluntate capitalium dominorum de qui bus feoda ilia immediate tenentur ; et viri religiosi postmodum nihilominus tam feoda sua propria quam aliorum hactenus in gressi sint, ea sibi appropriando et emendo et aliquando ex dono aliorum recipiendo, per quod servitia quae ex hujusmodi feodis debentur et quae ad defensionem regni ab initio provisa fuerunt indebite subtrahuntur, et domini capitales escaetas suas inde amittunt ; nos super hoc pro utilitate regni congruum remedium provideri volentes, de consilio praelatorum, comitum et aliorum fidelium regni nostri de consilio nostro existentium, providimus, statuimus et ordinavimus, quod nullus religiosus aut alius qui cunque terras aut tenementa aliqua emere vel vendere, aut sub colore donationis aut termini vel alterius tituli cujuscunque, ab aliquo recipere, aut alio quovis modo, arte vel ingenio, sibi appropriare praesumat, sub forisfactura eorundem, per quod ad manum mortuam terrae et tenementa hujusmodi deveniant quoquo modo. Providimus etiam quod si quis religiosus aut alius, contra praesens statutum, aliquo modo, arte vel ingenio, venire praesumpserit, liceat nobis, et aliis immediatis capitalibus dominis feodi taliter alienati, illud infra annum a tempore alienationis hujusmodi ingredi et tenere in feodo et haereditate. Et si capitalis dominus immediatus negligens fuerit, et feodum hujusmodi ingredi noluerit infra annum, tunc liceat proximo capitali domino mediato feodi illius, infra dimidium annum sequentem, feodum illud ingredi et tenere, sicut praedictum est ; et sic quilibet dominus mediatus faciat si propinquior dominus in ingrediendo hujusmodi feodum negligens fuerit, ut praedictum est. Et si omnes hujusmodi capitales domini hujusmodi feodi, qui plenae fuerint aetatis et infra quatuor maria et extra prisonam, per unum annum negligentes vel remissi fue rint in hae parte, nos statim post annum completum a tempore quo hujusmodi emptiones, donationes aut alias appropriationes fieri contigerit, terras et tenementa hujusmodi capiemus in ma num nostram, et alios inde feoffabimus per certa servitia nobis inde ad defensionem regni nostri facienda ; salvis capitalibus dominis feodorum illorum, wardis, escaetis et aliis ad ipsos pertinentibus, ac servitiis inde debitis et consuetis. Et ideo vobis mandamus quod statutum praedictum coram vobis legi et de cetero firmiter teneri et observari faciatis. T. R. apud Westmonasterium XV0 die Novembris anno etc. septimo. — (Statutes of the Realm, i. 51.) 460 Edward I. [part A.D. 1282-1283. Weits for Parliament and other National Councils. The financial and parliamentary proceedings of the years 1282 and 1283 are very interesting. They may be regarded as marking the point of final transition from the system of local to that of central assent to taxation. The earlier method by which the king treated with the several local communities through his officers or through their own magistrates had been generally adopted until the reign of John : although the barons and prelates made their grants in the ' Commune Concilium,' the lower freeholders, lay and clerical, were treated with separately, the towns and counties through negotiations of the officers of the exchequer or the sheriffs with the magistrates or with the county court, the lower clergy through negotiations of the same royal officers with the archdeacons. At several periods the method of centralisation had been used in reference to both classes ; but the borough representation was not yet permanently adopted, and therefore the vote of money by the magnates was necessarily followed up by a separate negotiation with the towns ; and with regard to the clergy, although the representative system was further advanced, it does not seem to have been yet applied to the making of money grants : in other words, although for ecclesiastical business the proctors of the diocesan clergy had been called into councils, there is no proof that they had yet granted money. To this extent, then, the method of local nego tiation supplemented the grants of money made by the central assemblies. It is at this date that the former method vanishes and the latter conies into full play. In 1282 Edward, being in need of money for the war in Wales, despatched John Kirkby, afterwards Treasurer of the Exchequer and bishop of Ely, to negotiate separately with the counties and boroughs for a subsidy. The envoy carried letters of credence from the king dated at Chester in the month of June. (No. I.) The negotiation was favourable to the crown : John Kirkby reported the willingness of the taxpayers to make a grant, and vn.] Parliamentary Proceedings. 461 collected considerable sums, for which the king issued letters of thanks, dated at Denbigh in October. (No. H.) Between these dates the whole military force of the kingdom had been called together at Bhuddlan for the 2nd of August. It was now, however, clear that the sums raised by this nego tiation would not be sufficient to satisfy the royal necessities, and that a general grant must be asked for. But it would be extremely inconvenient either for the king and baronage to move from Wales to hold a parliament, or for the representatives of the counties and boroughs or the clergy to be summoned to Rhuddlan. Accordingly writs were issued on the 24th of November to the sheriffs and to the two archbishops, directing them to collect in two provincial assemblies at Northampton and York the representatives of the two estates. These assem blies were to be held on the 20th of January, 1283 ; the sheriffs were to summon four knights of each shire, and two representa tives of each city, borough, and market town; and with them all freeholders capable of bearing arms and holding more than a knight's fee. (No. III.) The archbishops were to summon, through the bishops, the heads of the religious houses and the proctors of the ca thedral clergy, no notice being taken of the parochial clergy. (No. IV.) The magnates, it is to he remembered, were with the king in Wales. The assemblies met at the appointed places and on the same day, in two bodies, a lay and clerical one, at each centre. I. The commons assembled at Northampton determined to grant the king an aid in the same proportion as that which should be granted by the ' magnates ; ' who, it must be supposed, sio-nified to the king their willingness to grant a thirtieth : the king's letters to the counties, thanking them for this, are dated at Rhuddlan, Feb. 28th, 1283. (No. VII.) II. The corresponding assembly at York seems to have acted somewhat differently, perhaps to have made a larger or a smaller offer. The king, however, in answer (dated Marcii 18th) to the communication of his officers, expresses his gratitude to 462 Edward I. [part the northern counties and his intention of taking of them the thirtieth as in the case of the southern province. In the form drawn out for the collection of this thirtieth, it is expressly pro vided that all sums paid by the several communities in con sequence of the negotiations canied on by John Kirkby in 1282 shall be deducted from the amount now payable by virtue of the general grant. It was different with the ecclesiastical assemblies. III. The clergy of the province of Canterbury met at North ampton under the archbishop, and were asked for a tenth of their revenue for three years ; they excused themselves from replying at once, the chief cause alleged being the absence of the larger portion of their body — that is, the non-representation of the pa rochial clergy. In consequence of this the archbishop (on the 2 1st of January) issued a mandate to the Bishop of London, directing him to summon two proctors for the parochial clergy of each diocese, and one proctor to represent each of the chapters of the province. (No. V.) These were to meet the bishops at the New Temple at London three weeks after Easter. This plan of organising the representation of the clergy is said in the man date to have been arranged in the council of Northampton, and it was either then or shortly after embodied in a formula, which may be regarded as settling historically the representation of the clergy in the convocation of the province of Canterbury : — 'Item praecipimus, ut in proxima congregatione nostra tempore parlia ment! proxirai post festum Sancti Michaelis ad tres hebdomadas per Dei gratiam futura, praeter personas episcoporum et procuratores abstentium, veniant duo aut unus [al. ad minus] a clero episcopatuum singulorum, qui auctoritatem habeant una nobiscum tractare de his quae ecclesiae et com muni utilitati expediunt Anglicanae, etiamsi de contributione aliqua vel expensis oportet fieri mentionem.' — ( Wilkins, Concilia, ii. 49.) This formula is sometimes treated as a canon, and appended, erroneously, to the decrees of the council of Reading in 1279. The convocation thus constituted met at London three weeks after Easter, and was unable to come to a determination. The clergy were in fact hampered by the grant made in 1280 to the king, of a fifteenth of ecclesiastical revenue for three years, a vn.] Parliamentary Proceedings. 463 year and a term of which were not yet due. (See abeve, p. 458.) The archbishop was compelled to issue a new mandate, directing the assembly of convocation three weeks after Michaelmas ; in preparation for this meeting all the bishops of the province were (Aug. 6th) directed to call together their clergy in diocesan synods, so that the proctors, when they met, should be able to give a distinct answer. The objections of the clergy seem to have been overcome, but the records of the determination of the dispute are not found. IV. Of the assembly of the clergy at York we only know that their meeting was either delayed or prorogued to the 16th of February : probably they followed the lead of the southern province. Before the convocation of Canterbury had determined on its answer to the king's commissioners, Edward had found it neces sary to call another council of the kingdom. David, the brother and successor of Llewelyn, had surrendered as prisoner, and the king was preparing to try him as a traitor. For this purpose he summoned the baronage (by writs dated at Bhuddlan, June 28) to meet at Shrewsbury on the 30th of September. Not content, however, with calling together an assembly of the peers of the accused, he summoned also the representatives of the counties ; and in addition to these he directed letters to the magistrates of London and twenty other towns, ordering them to return two representatives for each. (No. VI.) This assembly differs from an ordinary parliament in two important particulars : (1) it did not contain the clergy or even the bishops; and (2) the repre sentatives of the towns were summoned by separate writs, and not through the sheriffs. It is, however, called the Parliament of Shrewsbury or of Acton Burnell ; and was the assembly in which the statute 'De Mercatoribus' was passed. Notwithstanding the language of the writs, it would seem from the words of the historians that David was tried by the baronage only ; and the statute of Acton Burnell, although called by that name, was really only an ordinance of the king and his council. It is therefore only in the loosest meaning of the word that the name of parliament is given to the assembly. The condemnation of 464 Edward I. [part David and (the issuing of the ordinance completed the business for which it was called together. No. I. A.D. 1282. Letter of Credence for a Royal Commissioner to raise an Aid. Rex vicecomiti Warrewicsirae et Leycestresirae, civibus, burgensibus, mercatoribus, majoribus, ballivis et communita- tibus civitatum, burgorum, villarum mercatoriarum, et om nibus aliis de comitatibus praedictis, salutem. Cum mittamus dilectum et fidelem nostrum Johannem de Kirkeby pro quibus dam negotiis nostris arduis et specialibus quae sibi injunximus ex parte nostra et nomine nostra vobis ore tenus exponendis et per vos expediendis, vobis mandamus in fide et dilectione qui bus nobis tenemini, firmiter injungentes quod eidem Johanni in praemissis firmam fidem adhibeatis et ea modis omnibus expleatis. Injunximus autem eidem Johanni quod responsum et volunta tem vestram nobis rescribat sine mora. In cujus, etc. T. R. apud Cestriam, XIX. die Junii. — (Parliamentary Writs, i. 384.) No. II. A.D. 1282. Letter of thanks for the Aid negotiated by a Royal Commissioner. Rex dilectis et fidelibus suis majori et civibus suis Here- fordiae, salutem. De curiali subsidio quod nobis promisistis ratione praesentis expeditionis nostrae Walliae, secundum quod Johannes de Kirkeby clericus noster, quem ad vos propter hoc cum litteris nostris de credentia transmisimus, nos inde certioravit viva voce, vobis plurimum regratiamur et per Dei gratiam vos inde conservabimus indemnes tempore opportune Ceterum quia ad praesens pecunia plurimum indigemus, vobis mandamus, in fide et homagio quibus nobis tenemini firmiter injungentes, quod pecuniam dicti subsidii secundum extractas sub sigillo praefati clerici nostri inde factas, ac vicecomiti nostro Herefordscirae et vobis liberates, sub omni festinatione levari et eidem vicecomiti liberari faciatis ad nos ducendam, prout ei man- davimus per alias litteras nostras : et ita quod eam habeamus in crastino Omnium Sanctorum ad ultimum. Et hoc, sicut cor pora vestra et omnia quae habetis in regno diligitis, nullatenus omittatis. Et advertatis inter alia quod non expediret aliquo modo quod nos et exereitus noster recederemus a partibus Walliae ad praesens pro defectu solutionis pecuniae illius de qua coufidimus ad plenum. T. R. apud Dynbey, XXVIII. die Octobris. — (Parliamentary Writs, i. 387.) vii.] Writs of Summons. 46^ No. III. A.D. 1282. Writ of Summons of Knights of the Shire. Rex vicecomiti Norfolciae et Suffolciae, salutem. Quia Lewelinus filius Griffini et alii Walenses complices sui, in- imici et rebelles nostri, toties temporibus nostris et progeni- torum nostrorum regum Angliae pacem regni nostri turbarunt et rebellionem suam et malitiam jam resumptam continuare non desistunt animo indurato, propter quod negotium quod ad ipsorum versutiam reprimendam jam incepimns de consilio procerum et magnatum regni nostri necnon et totius commu nitatis ejusdem, ad praesens proponimus ad nostram et totius regni pacem et tranquillitatem perpetuam Deo concedente fina liter terminare, commodius etiam et decentius esse perpendimus quod nos et incolae terrae nostrae ad ipsorum malitiam totaliter destruendam, pro communi utilitate, laboribus et expensis fati- gemur hae vice, licet onus difficile videatur, quam hujusmodi turbatione per Walenses ipsos nunc habita pro voluntate sua futuris temporibus cruciari, prout tempore nostro et progenito- rum nostrorum contigit manifeste, tibi praecipimus, firmiter injungentes :— 1. Quod venire facias coram nobis in octavis Sancti Hillarii apud Norhamptoniam aut coram fidelibus nostris quos ad hoc duxerimus deputandos, omnes illos de balliva tua ad arma potentes et aptos qui habent ultra viginti libratas terrae et qui nobiscum in expeditione nostra Wallensi non existunt ; 2. Et quatuor milites de utroque comitatuum praedictorum pro communitatibus eorundem comitatuum habentes plenariam potestatem ; 3. Et de qualibet civitate, burgo, villa mercatoria, duos homines similiter potestatem habentes pro communitatibus eorundem, ad audiendum et faciendum ea quae sibi ex parte nostra faciemus ostendi. Et nulli de balliva tua ultra viginti libratas terrae habenti et ad arma potenti et apto, amore, favore, munere seu timore vel alia quacunque ratione, parcere vel de- ferre praesumas. Nee etiam aliquem ultra viginti libratas terrae non habentem, licet ad arma aptus seu potens fuerit, coram nobis vel fidelibus nostris praedictis aliquatenus venire facias ex causa praedicta. Et de nominibus omnium illorum 1 quos sic venire feceris nos vel praedictos fideles nostros ad praedictos diem et locum per praefatos quatuor milites reddas certiores. Et habeas ibi nomina illorum quatuor militum et | hoc breve. Et haec omnia sicut te et tua diligis facere non omittas. T. R. apud Rothelan XXIV. die Novembris. Hh &66 Edward I. [part Eodem modo mandatum est vicecomitibus Nottingham et Derb., Sallop., Staff., Cant.,' Hunt., Essex., Hertford., Buk., Bed., Somers., Dor., Surr., Suss., War., Lege, Oxon., Berk., Kane., Midd., Northampt., Rotel., Line., Cornub., Devon., Wilt., Heref, Wygorn., Glouc, et Suthampt., quod venire faciant, etc. apud Norhamptoniam. Et vicecomitibus Ebor., Cumb., Westmor., Northumbr., et Lane, quod venire faciant, etc. apud Eboracum. — (Barliamentary Writs, i. 10.) No. IV. AD. 1282. Writ of Summons to tlie Archbishop of Canterbury and Clergy. Rex venerabili in Christo patri Johanni eadem gratia Cantuariensi archiepiscopo, totius Angliae primati, salu tem. Quia Lewelinus, etc., as in the writ to the Sheriffs to contigit manifeste ; vobis mandamus rogantes quatenus suffra- ganeos vestros et abbates, priores et alios singulos domibus religiosis praefectos, necnon et procuratores decanorum et capi- tulorum ecclesiarum coUegiatarum vestrae et suffraganeorum vestrorum diocesium, venire faciatis coram nobis apud Nor hamptoniam in octavis Sancti Hillarii, vel coram fidelibus nostris quos ad hoc duxerimus deputandos, et vos eisdem die et loco intersitis ad audiendum et faciendum ea quae pro re publica vobis et sibi ostendi super hiis faciemus, et ad praestandum nobis consilium et juvamen, praesertim cum vestra sicut aliorum intersit per quod negotium jam inceptum ad laudem et honorem Dei et magnificentiam nostrae famae ac totius regni nostri et populi pacem et tranquillitatem perpetuam valeamus hae vice, ut intendimus, feliciter consummare. Teste ut supra. Consimilis littera et de eadem data dirigitur archiepiscopo Eboracensi quod suffraganeos, etc. venire faciat coram Rege apud Eboracum in octavis praedictis vel coram fidehbus B. quos, etc. — (Barliamentary Writs, i. 10.) No. V. A.D. 1283. Writ of the Archbishop summoning the Clergy to Convocation. Feater J. etc. episcopo Londoniensi etc. Quoniam in congre gatione ad instantiam domini regis habita Northamptoniae in octavis Sancti Hilarii, nunciis ejusdem domini regis super qui busdam nobis et suffraganeis nostris ac clero praesenti ibidem ex parte ipsius expositis, tum propter absentiam maximae partis cleri tunc temporis modo debito non vocati, tum propter alia diversa, ad plenum non potuit responderi, de communi tunc prae sentium consilio exstitit ordinatum, ut nostis, quod clerus totus vn.] Writs of Summons. 467 Cantuariensis provinciae ad certos diem et locum pro danda responsione hujusmodi congregetur. Quocirca fraternitati ves trae tenore praesentium praecipiendo mandamus, quatenus con- fratres nostros episcopos Cantuariensis ecclesiae suffraganeos omnes et singulos, necnon abbates, priores ac alios quoscunquc domibus religiosis praefectos, exemptos et non exemptos, decanos ecclesiarum cathedralium et coUegiatarum, ac archidiaconos uni- versos per Cantuariensem provinciam constitutos, citetis vel citari faciatis peremptorie, quod compareant coram nobis per se vel per procuratores sufficienter instructos, seu conveniant apud Novum Templum Londoniis a die Pascha in tres septimanas, super his, quae ex parte domini regis in congregatione praedicta exposita fuerant, tractaturi ac ulterius facturi quod Dominus inspirabit. Singuli insuper episcopi, sicut in dicta congrega tione provisum fuerat, circa diem praedictum clerum suae diocesis in aliquo loco certo congregari faciant, et eadem quae ex parte regis nobis proposita fuerant, diligenter exponi procurent; ita quod ad dictos diem et locum Londoniis, de qualibet diocesi duo procuratores nomine cleri, et de singulis capitulis ecclesiarum cathedralium et coUegiatarum singuli procuratores, sufficienter instructi mittantur, qui plenam et expressam potestatem habeant una nobiscum et confratribus super praemissis tractandi, et con- sentiendi hiis quae ibidem ad honorem ecclesiae, consolationem domini regis, et pacem regni, cleri communitas providebit. De nominibus vero abbatum, priorum et aliorum religiosorum, deca- norum, archidiaconorum, procuratorum tam cleri cujuslibet diocesis, quam capitulorum, singuli episcopi pro suis diocesibus ad dictos diem et locum per suas litteras distincte nos certificent et aperte. Vos autem quos tunc praesentes adesse volumus, nobis rescribatis, per vestras litteras patentes, harum seriem continentes, qualiter praesens mandatum nostrum fueritis exe cute Datum Northamptoniae XII. kalendas Februarii. A.D. M°CCoLXXX°IU°.- (Wilkins, Concilia, ii. 93.) No. VI. a. A.D. 1283. Summons of Borough Members to a National Council. Rex majori, civibus, et vicecomitibus Londoniarum. Quot fraudum et machinationum generibus lingua Walensium, ad mstar vulpium, progenitores nostros, nos, et regnum nostrum invaserit a tempore quo potest hominis memoria recordari, quot strages magnatum, nobilium, et aliorum tam Anglicorum quam aliorum, juvenum atque senum, mulierum et etiam parvulorum, fecerit, quot castrorum et maneriorum incendia tam nostrorum quam aliorum incolarum regni hujus posuerit, quoties turbaverit H h 2 468 Edward I. [part et infecerit regnum nostrum, Deum vel hominem non verendo, vix posset lingua hominis per singula enarrare ; verum qualiter hiis diebus, ut praeterita taceamus, Lewelinus filius Griffini Walliae quondam princeps, et David germanus ejus, spreto fidelitatis quam nobis fecerant debito, assueta relinquere non valentes, proditionalius solito villas nostras subito combusserunt, et proh dolor ! quibusdam fidelibus nostris occisis, quibusdam combustis, et aliis diris carceribus mancipatis, castra nostra invadere ausu temerario praesumpserunt, fundendo immaniter sanguinem innocentem, jam est regni nostri singulorum auribus inculcatum. Sed Ille, Qui post peccatoris conversionem diutius exspectavit, ipsum induratum praecipitari permittit, hujus frau- dibus, machinationibus, incendiis et caedibus inhumanis, ut ap paret verisimiliter, imponere finem volens, dicto principe prius interfecto, tandem dictum David, qui quasi ultimus superstes de dictorum proditorum genere habebatur, captivatum per homines linguae suae nostro carceri destinavit ; super quo Eidem gratias sicut Ipsum factorem credimus hujus rei. Et quia cum fidelibus nostris volumus habere colloquium quid de David fieri debeat memorato, quem relegatum susceperamus, nutriveiamus orpha- num, ditaveramus de propriis terris nostris, ipsum inter majores nostri palatii collocantes ; vobis mandamus quod duos de sapi- entioribus et aptioribus civibus praedictae civitatis eligi faciatis, et eos ad nos mittatis, ita quod sint ad nos apud Sallopiam in crastino Sancti Michaelis proximo futuro, nobiscum super hoc et aliis locuturi. Et hoc nullatenus omittatis. T. Rege apud Rothelan., XXVIID0 die Junii. A similar letter was addressed to the mayors and citizens of Winchester, York, Exeter, Lincoln, Canterbury, and Carlisle : to the mayors and bailiffs of Newcastle - on -Tyne, Bristol, Grimsby, and Lynn : to the mayors and good men of North ampton, Hereford, Chester, and Worcester : to the bailiffs of Norwich, Nottingham, Scarborough, and Colchester : and to the bailiffs and good men of Yarmouth and Shrewsbury, Sub forma praedicta mandatum est universis et singulis vicecomitibus per Angliam, quod in quolibet comitatu eligi faciant duos milites de discretioribus et aptioribus comitatus illius ad regem pro eommunitate ejusdem comitatus venturos, ita quod sint ad regem in crastino Sancti Michaelis praedicto apud Sallopiam cum rege super hiis et aliis locuturi. — (Parlia mentary Writs, i. 16.) VII.] Statute of Winchester. 469 No. VI. b. A.D. 1283, Oct. 12. Statute of Merchants. . . . Le rei par luy e par sun conseil ad ordine e establi . . . e par cest establissement ne seit bref de dette abatu . . . Donee a Actone Burnel le duzim jor de Octobre en Ian de nostre regne unzim. (Statutes, i. 53, 54.) No. VII. A.D. 1283. Writ for the Collection of a Thirtieth. Rex militibus, liberis hominibus et toti communitati comi tatus Suthamtoniae, salutem. De eo quod nuper per quatuor milites ex parte communitatis comitatus praedicti usque Nor hamtoniam missos, curialiter concessistis nobis facere subsidium ratione praesentis expeditionis nostrae Walliae, secundum quod magnates nostri providerent et in hujusmodi subsidio concor- darent, vobis plurimum regratiamur. Et quia iidem magnates perpendentes milites aliorum comitatuum regni nostri, ex parte communitatis eorundem ad locum praedictum missos, subsidium tricesimae de omnibus bonis suis mobilibus nobis ratione expe ditionis praedictae concessisse, concordarunt ad hujusmodi sub sidium tricesimae nobis in forma qua milites aliorum comi tatuum praedictorum concesserunt faciendum, assignavimus dilectos et fideles nostros Willelmum de Brayboef et Johannem de Arundel ad dictam tricesimam assidendam, taxaudam, et per ipsos et per vicecomites comitatus praedicti colligendam. Et ideo vobis mandamus quod eisdem Willelmo et Johanni in prae missis sitis intendentes, respondentes, consulentes et auxiliantes, prout ipsi vobis scire facient ex parte nostra. In cujus etc. T. E. apud Rothelan., XXVIII. die Febr. — (Parliamentary Writs, i. 13.) A.D. 1285. Statute of Winchestee. This important statute may be regarded as representing the sum of the series of documents, touching the Assize of Arms and Watch and Ward, given already ; and thus as illustrating rather the permanent and definite development in England of primitive custom than any particular constitutional detail. In the former stages of this process we have seen several points in which constitutional influences were at work, or in which the same influences were traceable as were at work on the other portions of the national polity to which the name of 47° Edward I. [part constitutional is more frequently given ; such as the alodial basis of these institutions, and the use of jury-inquest in the administration of them. Such matters become now of archaeo logical interest only. But the Statute of Winchester is a monu ment of the persistence of primitive institutions working their way through the superstratum of feudalism and gaining strength in the process : and as such it is an illustration of the same permanence of principle in the higher regions of government. Pur ceo qe de jour en jour roberies, homicides, arsuns, plus sovenerement sunt fetes qe avaunt ne soleyent, e felonies ne poount estre atteinz par serment des jururs, qe plus volunters sufferent felonies fetes as estraunges genz passer saunz peynes qe enditer meffessours, dunt graunt partie sunt gent de meimes le pays, ou a meins, si les fesours sont de autre pays, lour recetturs sunt del visne ; e ceo funt il pur taunt qe serment nest mie hore dute as jururs ne au pays ou les felonies furent fetes qaunt a restitucion des damages, peyne avant ne fu purveue pur lur concelement e lur lachesce ; nostre seignur le rey, pur abatre le poer de feluns, si establit peyne en teu eas, issi qe par pour de la peyne plus qe par pour de serment, a nuli desoremes ne esparnient, ne nule felonie ne concelent ; e comand qe so- lempnement seit la crie fete, en tuz cuntez, hundrez, marches, feyres e tuz autres lous ou solempne assemble des gentz sera, issi qe nul par ignoraunce se pusse escuser, qe checun pays issi desoremes seit garde, qe meintenant apres roberies e felonies fetes seit fete si fresche sute de vile en vile, de pays en pays. II. Enquestes ensement seient fetes si mester est en viles par celui qi soverein est de la vile, e pus en hundrez e en fraunchises e en cuntez, et ascun foiz en deux, trois, ou qatre countees, en eas quaunt felonies serunt fetes en marche de cuntez, issi qe meffesours pusent estre ateinz. E si le pais de tels manere de mefesours ne respoigne, la pein sera tiel qe cheseun pais, cest assaver genz en pais demoraunz, respoigneut de roberies fetes e de damages ; issi qe tut le hundred ou la roberie serra fete, ove les fraunchises qe sunt dedenz la purceint de meime le hundred, respoignent de roberie fete. E si la roberie seit fete en devises dedenz hundrez, respoigne ambedeus les hundrez ensemblement of les fraunchises ; e plus long terme ne avera le pais, apres la roberie e felonie fete, qe xl. joursz, dedenz les quels il covendra qil facent gre de la roberie e du mefet ou qil respoignent de cors de mefesurs. III. E pur ceo qe le rey ne vueut pas qe gent sodeynement vii.J Statute of Winchester. 471 seient espoveri de ceste peyne qe semblereit dure a aucune gent, graunte qele ne seit mie maintenaunt encorue, mes preigne la peyne respit deqes a la Paske procheine venaunt, e dedenz eel terme verra le rey coment le pais se portera, e seserunt teles roberies e felonies. Apres quel terme tuz seient certeinz qe lavaundite paine curra generaument, ceo est asaver qe cheseun pais, ceo est asaver genz el pais demoraunz, respoignent des roberies e felonies fetes en lur pais. IV. E a plus seurer le pais, ad le rey comaunde qe en les graunz viles qe sunt closes, les portes seient fermes del solail rescuse deqes au solail levaunt ; e qe nul home ne herberge en suburbe ne en forein chief de la vile, si de jour noun, ne uncore de jour si le hoste ne voille pur lui respundre ; e les baillifs de viles chescune semeine, ou ameins quinzeine, facent enquestes de genz herbergez en suburbes e en foreins chefs de viles ; e sil trovent nul herbergour qi resceive ou herberge en autre manere gent dunt suspeciun seit qil soient gent countre la pes, si enfa- cent les baillifs dreiture. E desoremes est comaunde, qe veylles soient fetes, issi cum auncienement soleyent estre, ceo est asaver del jour de la Ascenciun deqes le jour Seint Michel, en cheseun cite par sis homes, en chescune porte ; en cheseun burgh par xii. homes ; en chescune vile en terre par vi. homes ou iiii. solom numbre des genz qi abitent ; e facent la veille continuelement tute la nuit del solail rescusse jeqes al solail levaunt. E si nul estraunge passe par eus, seit arestu jeqes au matin ; e si nule suspeciun ne seit trove, auge quites ; e si em trove suspeciun, seit livere al viscunte maintenaunt, e saunz daunger le receive, e sauvement le garde, jeqes a taunt qe en due manere seit delivre. E si eus ne se soefferent pas estre aresteuz, seit heu e cri leve sur eus, e ceus qi funt la veille les siwent o tute la vilee ove les visnees viles, o heu e cri de vile en vile, jesqes taunt qil serra pris e livrez au viscunte cum est avaunt dit ; e pur le resteiment de tels estraunges, nul ne seit enchesune. V. Comaunde est ensement qe les hauz chemins des viles marchaundes as autre viles marchaundes seient enlargiz, la ou il iad bois, ou haies, ou fossez, issi qil nieit fosse, suthboys, ou bussuns, ou lem peut tapir pur mal fere pres del chemin, de deus centz pez de une part, e de deus centz pez de autre part, issi qe cet estatut point ne estende as keynes, ne as gros fusz, par qei ceo seit cler desuz. E si par defaute de seignur qi ne vodra fosse, subois, ou bussuns, en la furme avauntdite abatre, e roberies seient fetes, si respoygne le seygnur : e sil ieyt murdre, si seit le seignur reint a la volunte le rey. E si le seignur ne suffist a suzbois abatre, si lui aide le pais a ceo fere. E le rei 47* Edward I. [part veut qe en ses demeines terres, e boys dedenz foreste e dehors, seient les chemins enlargiz cum avaunt est dit. E si par eas park seit pres del haut chemin, si covendra qe le seignur del park amenuse sun park, jeques ataunt qil ieyt la leyse de deus centz pez pres del haut chemin, cum avaunt est dit, ou qe il face tel mur, fosse ou haye qe meffesurs ne pussent passer ne returner pur mal fere. VI. Comaunde est ensement qe cheseun home eit en sa mesun armure pur la pees garder, solum la aunciene assise ; ceo est assaver qe cheseun home entre quinze annz e sei>aunte soit asis e jure as armes, solum la quantite de lur terres e de lur chateus ; ceo est assaver, a quinze liveree des terres e chateus de quaraunte mars, halibergeun, chapel de feer, espe, cutel e cheval ; a disz liveree de terre e chateus de vint mars, haubergeun, chapel, espe, e cutel ; a cent souldeesz de terre, parpoint, chapel de feer, espe e cutel; a quaraunte souldeez de terre, e de plus jeqes a cent souz, espe, ark, setes e cutel ; e qe meins ad ke quaraunte souze de terre seit jure a faus gisarmes, cuteus e autres menues armes ; qi meins ad de chateus ke vint mars, espees, cuteus e autres menues armes. E tuz les autres qi aver pount, eient arcs e setes hors des forestes, e dedenz forestes arcs e piles. E qe veue des armes soit fete deus foiz par an. E en cheseun hundred e fraunchise seyent eleus deus conestables a fere la veue des armes ; e les conestables avaunt diz presentent devaunt les justices assignez, quant il vendrunt en pays, les defautes qil averount trovez de armeure, e de suites de veilles, e de cheminz ; e presen tent ausi de genz, qi herbergent genz estraunges en viles de uppe- launde, pur queus il ne volent respundre. E les justices assignez en cheseun parlement representent au rey, e le rey sur ceo en fra remedie. E bien se gardent desoremes Viscuntes, Baillifs de fraunchises e dehors, greignurs ou maindres, qi baillie ou fores- terie unt, en fee ou en autre manere, qil siwent le cri ove le pays; e solum ceo qil sunt, eient chevaus e armeure a ceo fere ; e si nul seit qi nel face, seient les defauz presentez par les conestables as justicez assignez, e puis apres par eus au rey cum avaunt est dit. E comaunde le rey e defend qe feire ne marche desoremes ne soient tenuz en cimeter pur honur de Seinte Eglise. Done a Wyncestre, le utisme jour de October, le an du regne le rey trezime. Translation. I. Forasmuch as from day to day, robberies, murders, burnings and thefts be more often used than they have been heretofore, and felons cannot be attainted by the oath of jurors which had rather suffer felonies done to strangers to pass without pain, than to indite the offenders of whom vn.] Statute of Winchester. 473 great part be people of the same country, or at least if the offenders be of another country the receivers be of places near; and they do the same because an oath is not put unto jurors, nor upon the country where such felonies were done as to the restitution of damages, hitherto no pain hath been limited for their concealment and laches ; our lord the king, for to abate the power of felons, hath estabHshed a pain in this oase, so that from henceforth, for fear of the pain more than from fear of any oath, they shall not spare any nor conceal any felonies ; and dnth command th.-it cries shall be solemnly made in aU counties, hundreds, markets, fairs, and all other places where great resort of people is, so that none shall excuse himself by ignorance, that from henceforth every country be so well kept that imme diately upon such robberies and felonies committed fresh suits shall be made from town to town and from country to country. II. Likewise when need requires, inquests shall be made in towns by him that is lord of the town, and after in the hundred and in the franchise and in the county, and sometimes in two, three, or four counties, in case when felonies shall be committed in the marches of shires, so that the offenders may be attainted. And if the country will not answer for the bodies of such manner of offenders, the pain shall be such, that every country, that is to wit, the people dwelling in the country, shall be answer able for the robberies done and also the damages ; so that the whole hun dred where the robbery shall be done, with the franchises being within the precinct of the same hundred, shall be answerable for the robberies done. And if the robbery be done in the division of two hundreds, both the hundreds and the franchises within them shall be answerable ; and after that the felony or robbery is done, the country shall have no longer space than forty days, within which forty days it shall behove them to agree for the robbery or offence, or else that they will answer for the bodies of the offenders. III. And forasmuch as the king will not that his people should be suddenly impoverished by reason of this penalty, that seemeth very hard to many, the king granteth that it shall not be incurred immediately, but it shall be respited until Easter next following, within which time the king may Bee how the country will order themselves, and whether such felonies and robberies do cease. After which term let them all be assured that the foresaid penalty shall run geneially : that is to say, every country, that is to wit, the people in the country, shall be answerable for felonies and robberies done among them. IV. And for the more surety of the country, the king bath commanded that in great towns being walled, the gates shall be closed from the sun- setting until the sun-rising ; and that no man do lodge in suburbs, nor in any place out of the town, from nine of the clock until day, without his host will answer for him ; and the bailiffs of towns every week, or at the least every fifteenth day, shall make inquiry of all persons being lodged in the suburbs or in foreign places of the towns ; and if they do find any that have lodged or received any strangers or suspicious person against the peace, the bailiffs shall do right therein. And the king commandeth, that from 'henceforth, all watches be made as it hath been used in times past, that is to wit, from the day of the Ascension until the day of S. Michael, in every city by six men at every gate ; in every borough, twelve men ; every town, six or four, according to the number of the inhabitants of the town, and they shall watch the town continually all night from the sun- setting unto the sun-rising. And if any stranger do pass by them he shall be arrested until morning ; and if no suspicion be found he shall go quit ; and if they find cause of suspicion, they shall forthwith deliver him to the 474 Edward I. [part sheriff, and the sheriff may receive him without damage, and shall keep him safely, until he be acquitted in due manner. And if they will not obey the arrest, they shall levy hue and cry upon them, and such as keep the watch shall follow with hue and cry with all the town and the towns near, and so hue and cry shall be made from town to town, until that they be taken and delivered to the sheriff as before is said ; and for the arrest ments of such strangers none shall be punished. V. And further, it is commanded that highways leading from one market town to another shall be enlarged, whereas bushes, woods, or dykes be, so that there be neither dyke, tree, nor bush whereby a man may lurk to do hurt within two hundred foot of the one side and two hundred foot on the other side of the way ; so. that this statute shall not extend unto oaks, nor unto great trees, so as it shall be clear underneath. And if by default of the lord that will not abate the dyke, underwood, or bushes, in the manner aforesaid, any robberies be done therein, the lord shall be answer able for the felony ; and if murder be done the lord shall make a fine at the king's pleasure. And if the lord be not able to fell the underwoods, the country shall aid him therein. And the king willeth that in his de mesne lands and woods, within his forest and without, the ways shall be enlarged, as before is said. And if per case a park be near to the high way, it is requisite that the lord shall minish his park the space of two hundred foot from the highways, a? before is said, or that he make such a wall, dyke, or hedge that offenders may not pass, ne return to do evil. VI. And further it is commanded that every man have in his house harness for to keep the peace after the ancient assize ; that is to say, every man between fifteen years of age and sixty years, shall be assessed and sworn to armour according to the quantity of their lands and goods ; that is to wit, from fifteen pounds lands, and goods forty marks, an hauberke, an helme of iron, a sword, a knife, and a horse ; and from ten pounds of lands, and twenty marks goods, an hauberke, an helme of iron, a sword, and a knife ; and from five pound lands, a doublet, an helme of iron, a sword, and a knife ; and from forty shillings of land, a sword, a bow and arrows, and a knife ; and he that hath less than forty shillings yearly shall be sworn to keep gisarmes, knives, and other less weapons ; and he that hath less than twenty marks in goods, shall have swords, knives, and other less weapons ; and all other that may shall have bows and arrows out of the forest, and in the forest bows and boults. And that view of armour be made every year two times. And in every hundred and franchise two constables shall be chosen to make the view of armour ; and the constables aforesaid shall present before j ustices assigned such defaults as they do see in the country about armour, and of the suits, and of watches, and of highways ; and also shall present all such as do lodge strangers in uplandish towns, for whom they will not answer. And the justices assigned shaU present at every parliament unto the king such defaults as they shall find, and the king shall provide remedy therein. And from henceforth let sheriffs take good heed, and bailiffs within their franchises and without, be they higher or lower, that have any bailiwick or forestry in fee or other wise, that they shall follow the cry with the country, and after, as they are bounden, to keep horses and armour, so to do; and if there be any that do not, the defaults shall be presented by the constables to the justices assigned, and after by them to the king ; and the king will provide remedy as afore is said. And the king commandeth and forbiddeth that from henceforth neither fairs nor markets he kept in churchyards, for the honour of the church. Given at Winchester, the eighth of October, in the thir teenth year of the reign of the king. — (Statutes of the Realm, i. 96-98.) vn.] Parliament of 1290. 475 A.D. 1290. Transactions in Paeliament. The acts and character of the parliament of 1290, like those of the national councils of 1283, bear the marks of a transi- tionary period. It would seem that during the year there were three distinct parliaments, one on S. Hilary's Day, at which the king appointed new judges in succession to those whom he had displaced on his return from France in 1289 ; a second after Trinity, in which the business was transacted to which the following documents refer ; and a third in October, during which the king and magnates sat at Clipston, and the clergy at Ely. (See above, p. 435.) The summer session is the only one to which the Commons are known to have been summoned. The first of the following documents is the grant of an aid to the king for the marriage of his eldest daughter. It is made on the 29th of May, by the barons and bishops only, but in full parliament, and not only for themselves but for the commonalty, at the rate of forty shillings on the knight's fee. (No. I.) A fortnight after this, June 1 4th, the king issued a summons to the sheriffs to return two knights of each shire, to meet at Westminster on the 15th of July, to counsel and consent to what should be then and there ordained by the earls, barons, and proceres. (No. II.) It is probable that it was intended to urge on the representatives of the shires the duty of agreeing to a similar grant of money. Without, however, waiting for the arrival of the Commons, the king, at the instance of the magnates, enacted the statute Quia Emptores on the 8th of July. (No. III.) What was done further in the July session cannot be certainly determined ; but it is probable that some difficulties arose, and that the settlement of the aid did not take place before September. On the 22nd of that month, the king, at Clipston, issued letters appointing collectors of a fifteenth, which, he says, the archbishops, bishops, abbots, priors, earls, barons, and others of the realm had granted him. The aid ' pur fille marier' was not exacted at this time, nor for several years after: it was paid in 1302. It would seem then 476 Edward I. [part that this fifteenth was accepted by the king instead of it, pro bably in consequence of some action taken by the Commons in July. He himself was at Clipston throughout the month of October, and the Bolls of Parliament record a session of par liament there a month after Michaelmas, but there is no evidence to show that he was attended by the Commons. The clergy, assembled in provincial council at Ely on the 2nd of October, supplemented the lay grant by a vote of a tenth of spirituals. The king's writ for the collection of the fifteenth has no reference to the grant of the tenth, which was indeed later in point of time, although it may have been asked for in July. The importance of these events consists in the facts, that, at this date, the presence of the representatives of the shires was not regarded as necessary for legislation ; that the magnates still regarded themselves as competent to make a grant on the knight's fee for the whole community, without the presence of the Commons ; and that notwithstanding, the subsequent con sent of the shires was demanded of their representatives, and in consequence, we may infer, of their action, a change in the character of the aid was effected. The historians appear to have thought that the aid was granted in gratitude for the expulsion of the Jews, a measure determined on in the May session. The enactment of the statute Quia Emptores without the presence of the Commons, is consistent with the proceedings in the case of the aid. It, as well as the aid, affected the land owners only. There would be no occasion to consult the cities or boroughs on such a point ; hut that it should be enacted without the assent of the knights of the shire shows distinctly that the king, either alone or with the counsel and consent of the barons, was at this moment held competent to legislate without the consent of the representatives, so far at least as to publish a statute before that consent could be obtained. vn.] Parliament of 1290. 477 No. I. Grant of Aid ' pur fille marier' Memorandum quod in crastino Sanctae Trinitatis, anno regni regis decimo octavo, in pleno parliamento ipsius domini regis, Bobertus Bathoniensis et Wellensis, Antonius Dunel- mensis, Johannes Wyntoniensis, Thomas Menevensis, Radulfus Karleolensis, episcopi ; et Willelmus electus Eliensis, Edmundus frater domini regis, Willelmus de Valencia comes Penebrok, Gilbertus de Clare comes Gloucestriae et Hertfordiae, Johannes de Warennia comes Surreiae, Henricus de Lacy comes Lin colniae, Humfridus de Bohun comes Herefordiae et Essexiae, Bobertus de Tipetot, Beginaldus de Grey, Johannes de Hast inges, Johannes de Sancto Johanne, Ricardus Filius Johannis, Willelmus le Latymer, Rogerus de Monte alto, "Willelmus de Brewose, Theobaldus de Verdun, Walterus de Huntercumba, Nicolaus de Segrave, et ceteri magnates et proceres tunc in parliamento existentes, pro se et eommunitate totius regni quan tum in ipsis est, concesserunt domino regi, ad filiam suam pri- mogenitam maritandam, quod ipse dominus rex percipiat et habeat tale auxilium et tantum quale et quantum dominus Henricus rex pater suus pereepit et habuit de regno ad filiam suam, videlicet sororem domiui regis nunc, regi Scotiae mari tandam. Et licet idem dominus Henricus rex tempore illo ad praedictum auxilium plenarie non pereepit de quolibet feodo militis nisi tantummodo duas marcas vel parum plus, praedicti tamen praelati, comites, barones et proceres concesserunt quod dominus rex percipiat et habeat de quolibet feodo militari quadraginta solidos hae vice plenarie et integre ; ita tamen quod alias non cedat eis in praejudicium vel consuetudinem ; et ita quod istud auxilium nunc concessum levetur eodem modo quo praedictum auxilium domino Henrico regi concessum, nt prae dictum est, levabatur. — (Rolls of Parliament, i. 25.) No. II. Summons of Knights of the Sliire. Bex vicecomiti Northumbriae, salutem. Cum per comites, barones, et quosdam alios de proceribus regni nostri, nuper fuissemus super quibusdam specialiter requisiti, super quibus tam cum ipsis quam cum aliis de comitatibus regni illius col loquium habere volumus et tractatum, tibi praecipimus quod duos vel tres de discretioribus, et ad laborandum potentioribus, militibus de comitatu praedicto sine dilatione eligi, et eos ad nos usque Westmonasterium venire facias ; ita quod sint ibidem a die Sancti Johannis Baptistae proximo futuro in tres septima nas ad ultimum, cum plena potestate pro se et tota eommunitate 478 Edward I. [part comitatus praedicti, ad consulendum et consentiendum pro se et eommunitate ilia hiis quae comites, barones et proceres prae dicti tunc duxerint concordanda. T. Rege, apud Westmonas terium XIIII. die Junii. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. 54-) No. III. Statute Quia Emptores. The importance of this act is chiefly prospective : consisting in the greater facilities afforded for the division of estates ; the multiplication of tenants in capite of the Crown ; and at the same time of socage tenants also ; the stereotyping of local divisions ; the stopping the creation of manors, and of new grades of middle-men between the chief lord and the cultivator; and the fusion of the rural population without distinction of tenure. But viewed in itself, its relation is rather to the Sta tute of Mortmain, which it resembles in principle, and in the securing of the legal rights of the Crown and feudal baronage. It is one of the few acts of legislation which, being passed with a distinct view to the interests of a class, have been found to work to the advantage of the nation generally. Quia emptores terrarum et tenementorum de feodis mag natum et aliorum in praejudicium eorundem temporibus re- troactis multoties in feodis suis sunt ingressi, quibus libere tenentes eorundem magnatum et aliorum terras et tenementa sua vendiderunt, tenenda in feodo sibi et haeredibus suis de feoffatoribus suis et non de capitalibus dominis feodorum, per quod iidem capitales domini eschaetas, maritagia, et custodias terrarum et tenementorum de feodis suis existentium saepius amiserunt ; quod quidem eisdem magnatibus et aliis dominis quam plurimum durum et difficile videbatur, et similiter in hoc casu exhaeredatio manifesta : dominus rex in parliamento suo apud Westmonasterium post Pascha anno regni sui XVIII0, videlicet in quindena Sancti Johannis Baptistae, ad instantiam magnatum regni sui, concessit, providit et statuit, quod de cetero liceat unicuique libero homini terram suam seu tene mentum sive partem inde pro voluntate sua vendere ; ita tamen quod feoffatus teneat terram illam seu tenementum de eodem capitali domino et per eadem servitia et consuetudines per quae feoffator suus ilia prius tenuit. Et si partem aliquam earundem tenarum seu tenementorum suorum alicui vendiderit, feoffatus vn.] Parliament of 1294. 479 illam teneat immediate de capitali domino, et oneretur statim de servitio quantum pertinet sive pertinere debet eidem domino pro particula ilia, secundum quantitatem terrae seu tenementi venditi ; et sic in hoc casu decidat capitali domino ipsa pars servitii capienda per manum feoffatoris, ex quo feoffatus debet eidem capitali domino, juxta quantitatem terrae seu tenementi venditi, de particula ilia servitii sic debiti esse intendens et respondens. Et sciendum quod per praedictas venditiones sive emptiones terrarum seu tenementorum, seu partis alicujus eorundem, nullo modo possunt terrae seu tenementa ilia, in parte vel in toto, ad manum mortuam devenire, arte vel ingenio contra formam statu ti super hoc dudum editi, etc. Et sciendum quod istud statutum locum tenet de terris venditis tenendis in feodo simpliciter tantum, etc. ; et quod se extendit ad tempus futurum ; et incipiet locum tenere ad festum Sancti Andreae proximo futurum, etc. — (Statutes of the Realm, i. 106.) A.D. 1294. Paeliamentaey Weits. These writs make the third and penultimate step in the process towards the settled constitution of parliament which was completed in 1295. In 1290, the representatives of the Commons had been summoned after the work of legislation, and even the plan of taxation, had been determined : and the bishops had joined in the grant after the writs for the collection of the lay grant were issued. In 1294, however, the clergy are regularly assembled in the persons of their representatives ; they are treated with separately, but in an orderly way; and that done, the knights of the shire are summoned to meet the magnates at a later parliament, and the writs for the collection of the grant are dated on the day of meeting. The further steps of uniting the clergy by their representatives under the praemunientes clause, and the Commons by the borough mem bers as well as by the knights of the shire, with the assembled magnates, are taken in 1295. The war for the recovery of Gascony was determined on in the Whitsuntide parliament or court at Westminster (June 6, 1204). On the 14th, the king summoned the military force of the kingdom to muster at Portsmouth on the 1st of September; 480 Edward I. [part a term afterwards postponed to the 30th. On the 19th of August the king summoned the whole clergy of the realm, not in provinces as heretofore, but to one assembly at Westminster on the 21st of September (No. I) : the chapters being repre sented by one, and the parochial clergy by two proctors from each diocese. The assembly met, and the king demanded a half of the goods of the clergy : after much discussion and complaint, he seems to have obtained the concession, at least from a portion of the body. He had already seized the treasures of the churches, and the wool of the merchants, and was pro ceeding in a most arbitrary manner. At this juncture a rebel lion of the Welsh stopped the expedition to Gascony ; but the king found himself obliged to summon the parliament for a money grant. The writs were issued on the 8th of October (No. II) ; the next day another writ, summoning two additional knights from each shire, was sent to the sheriffs, but no repre sentatives of the towns were summoned. The day of meeting was the 12th of November. The parliament, without the clergy, met on that day, and the business was speedily despatched, for, on the same 12 th of November, the king appointed the commissioners to collect the tenth granted by the earls, barons, knights, and all others of the kingdom. The historian, Matthew of Westminster, adds that a sixth was exacted from the towns. About the same time a writ was issued exempting from the payment of the tenth the goods of those of the clergy who had granted the ' half in the assembly on S. Matthew's day. No. I. Summons of t7ie Clergy. Rex archiepiscopo Eboracensi, Angliae primati, salutem. Qualiter rex Franciae nos de terra nostra Vasconiae malitiose decepit, et inde fraudulenter ejecit, eam nequiter detinendo, paternitatem vestram credimus non latere. Cum igitur ad terram illam recuperandam a manibus dicti regis vestrum con silium et auxilium, sicut et ceterorum praelatorum ac cleri de regno nostro quos communiter negotium istud tangit, nobis quam plurimum prospexerimus profutura, ob quod apud West monasterium in festo Sancti Matthaei Apostoli et Evangelistae proximo futuro personaliter esse disposuimus, Deo dante, ad vn.] Writs of Summons. 481 tractandum una vobiscum et ceteris praelatis ac clero ejusdem regni et ad ordinandum tunc ibidem super statu dictae terrae nostrae Vasconiae et remedio in hoc contra hujusmodi malitiam adhibendo ; vobis mandamus, in fide et dilectione in quibus nobis tenemini firmiter injungentes, quod dictis die et loco personaliter intersitis, vocantes prius decanum et capituluni ecclesiae vestrae, archidiaconos totumque clerum vestrae dio cesis, facientesque quod iidem decanus et archidiaconi in pro priis personis suis, et dictum capituluni per unum, idemque clerus per duos procuratores idoneos plenam et sufficientem potestatem ab ipsis capitulo et clero habentes, una vobiscum intersint modis omnibus tunc ibidem ad tractandum, ordi nandum et faciendum, pro ipsis capitulo et clero ae eorundem nomine, quod de vestro et aliorum praelatorum, decani, arcbi- diaconorum, procuratorum, praedictorum communi consilio providebitur in praemissis. T. B. apud Portesmuthe, XIX. die Augusti. A similar summons was directed to the rest of the bishops severally, and to sixty-seven abbots. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 59.) No. II. Summons of the Knights of the Shire. Rex vicecomiti Norhumbriae salutem. Quia cum comitibus, baronibus, et ceteris magnatibus de regno nostro, super quibus dam negotiis arduis nos et idem regnum nostrum contingentibus in crastino Sancti Martini proximo futuro apud Westmonaste rium colloquium habere volumus et tractatum ; tibi praecipimus quod eligi facias duos milites de discretioribus et ad laborandum potentioribus de comitatu praedicto, et eos ad nos usque West monasterium venire facias : ita quod sint ibi in crastino prae dicto cum plena potestate pro se et tota eommunitate comitatus praedicti, ad consulendum et consentiendum pro se et eom munitate ilia hiis quae comites, barones, et proceres praedicti concorditer ordinaverint in praemissis ; et ita quod pro defectu potestatis hujusmodi idem negotium infectum non remaneat. Et habeas ibi hoc breve. T. Rege apud Westmonasterium VIII. die Octobris. Rex vicecomiti Norhumbriae, salutem. Cum nuper tibi prae- ceperimus quod duos milites de discretioribus et ad laborandum potentioribus ejusdem comitatus de consensu ejusdem eligi, et eos ad nos usque Westmonasterium in crastino Sancti Martini proximo futuro cum plena potestate pro se et tota eommunitate 1 i 482 Edward I. [part ejusdem comitatus venire faceres, ad consulendum et consenti endum pro se et eommunitate ilia hiis quae comites, barones et proceres de regno nostro in dicto crastino ordinabunt, tibi praecipimus firmiter injungentes quod, praeter illos duos milites, eligi facias alios duos milites legales et ad laborandum potentes, et eos una cum dictis duobus militibus usque Westmonasterium venire facias ; ita quod in dicto crastino sint ibidem ad audi- endum et faciendum quod eis tunc ibidem plenius injungemus. Et hoc nullo modo omittas. Et habeas ibi hoc breve. T. Bege apud Westmonasterium, IX0 die Octobris. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 60.) A.D. 1295. Great Council and Paeliament. The king found himself early in 1295 in very difficult circum stances — at war with France, waging an unsuccessful struggle with the Welsh, and anticipating the breach with Scotland which occurred in the course of the year. It was not until June that he was able to take measures for holding a parlia ment. On the 24th of that month he issued writs of summons to the archbishops, bishops, abbots, priors, chiefs of orders, earls, barons, judges, deans sworn of the council, and other clerks of the council. They were directed to meet at Westminster on the 1st of August. The object of the gathering was to discuss the proposals for mediation with France made by two papal legates. The debate lasted two days, and the legates left England with powers to treat for a truce. No representatives of the Commons were summoned to this assembly, which, although it is styled in the Rolls of Parliament a Parliament, and seems to have transacted the usual legal business of the terminal sessions of parliament, was more properly a Great Council. No attempt was made in it to raise money, but it was probably arranged that a grant should be asked for in the Michaelmas session. With this view writs were issued on the 30th of September and on the 1st of October for an assembly which should have the power of taxing the whole nation for the war with France. The first writ issued is, according to ancient precedent (above. vn. J Parliament of 1295. 483 p. 130), addressed to the Archbishop of Canterbury. He is directed to attend on the Sunday after Martinmas at Westmin ster, and is ordered to premonish the prior of his cathedral and the archdeacons of the diocese to present themselves in person, and the chapter of the cathedral by one, the parochial clergy by two, sufficient proctors. The machinery of representation of the clergy, which had the year before been used to create a distinct assembly, is now consolidated with that of the parliament. The Archbishop of York has a similar summons, to assemble his clergy, not at York but at Westminster ; and the several bishops receive their writs direct from the Crown, as in the former summons to parliament, not through the archbishop as in the case of the provincial convocations ; the same day the abbots and priors are summoned. On the 1st of October the writs are issued to the baronage. On the 3rd of October the writs to the sheriffs are dated ; and by these each sheriff is directed to return two knights elected by the counties, and two citizens or burghers for each city or borough within his shire. By these writs of summons a perfect representation of the three estates was secured, and a parliament constituted on the model of which every succeeding assembly bearing that name was formed. At the session in November the aid demanded was discussed by the three bodies separately. The baronage and knights of the shire gave an eleventh, the cities and boroughs a seventh. With the clergy there were difficulties. The Archbishop of Canterbury offered a tenth, the king demanded a third, or at least a fourth. The archbishop however held out, and the king, after debating the matter for nearly a month, accepted a tenth on the 8th of December. This is perhaps the first case in which we find the three several interests taxing themselves in different proportions ; for the statement of Matthew of West minster, that in 1294 the towns were taxed a sixth penny, is not borne out by the records of the kingdom, which mention only the tenth. This is not conclusive of course against his assertion ; but it is difficult to see how the tax of the sixth penny 484 Edward I. [tart could have been imposed by an assembly in which the payers were not represented, unless it were by way of talliage. The knights of the shire in 1294 might be understood to represent the towns and cities in their shires, but if so, they would naturally subject all their constituents to the same rate of taxation. No laws were made, and the Rolls of Parliament contain no details of judicial business done at this meeting. The same year, on the 1 5th of July, the Archbishop of Can terbury held a council of the bishops of the province at the New Temple, to which the lower clergy were not invited. No. I. Summons of the Archbishop to a Great Council. Edwaedus etc. venerabili in Christo patri Roberto eadem gratia Cantuariensi archiepiscopo, totius Angliae primati, salu tem. Quia suppr quibusdam arduis negotiis nos et regnum nostrum ac vos ceterosque praelatos de eodem regno tangentibus, quae sine vestra et eorum praesentia nolumus expediri, parlea- mentum nostrum tenere et vobiscum super hiis colloquium habere volumus et tractatum : vobis mandamus, in fide et dilec- tione quibus nobis tenemini firmiter injungentes quatenus sitis ad nos apud Westmonasterium primo die mensis Augusti proximo futuro, vel saltern infra tertium diem subsequentem ad ultimum, nobiscum super dietis negotiis tractaturi et vestrum consilium impensuri. Et hoc nullo modo omittatis. Teste me ipso apud Album Monasterium XXIIII. die Junii. Similar letters are directed to the Archbishop of York and the bishops, to the Masters of Sempringham and of the Temple, to the prior of the Hospital, forty-two abbots and eleven priors : also, mutatis mutandis, to eleven earls and fifty-three barons : to the Chief Justice and thirty-eight judges and others, in cluding the justices itinerant, justices of assize, and members and clerks of the council. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. pp. 64-66.) No. II. Summons of the Archbishop and Clergy to Parliament. Rex venerabili in Christo patri Roberto eadem gratia Can tuariensi archiepiscopo totius Angliae primati, salutem. Sicut vii.] Writs of Summons. 485 lex justissima, provida circumspectione sacrorum principum stabilita, hortatur et statuit ut quod omnes tangit ab omnibus approbetur, sic et nimis evidenter ut communibus periculis per remedia provisa communiter obvietur. Sane satis noscis et jam est, ut credimus, per universa mundi climate divulgatum, qualiter rex Franciae de terra nostra Vasconiae nos fraudulenter et cautelose deeepit, eam nobis nequiter detinendo. Nunc vero praedictis fraude et nequitia non contentus, ad expugnationem regni nostri classe maxima et bellatorum copiosa multitudine congregatis, cum quibus regnum nostrum et regni ejusdem incolas hostiliter jam invasit, linguam Anglicani, si conceptae iniquitatis proposito detestabili potestas correspondeat, quod Deus avertat, omnino de terra delere proponit. Quia igitur praevisa jacula minus laedunt, et res vestra maxime, sicut cete- rorum regni ejusdem con civium, agitur in hae parte, vobis mandamus, in fide et dilectione quibus nobis tenemini firmiter injungentes, quod die Dominica proxima post festum Sancti Martini in hyeme proxime futurum, apud Westmonasterium personaliter intersitis : Pkaemunientes priorem et capitulum ecclesiae vestrae, archidiaconos, totumque clerum vestrae diocesis, facientes quod iidem prior et archidiaconi in propriis per sonis suis, et dictum capitulum per unum, idemque clerus per duos procuratores idoneos, plenam et sufficientem potestatem ab ipsis capitulo et clero habentes, una vobiscum intersint, modis omnibus tunc ibidem ad tractandum, ordinandum et faciendum, nobiscum et cum ceteris praelatis et proceribus et aliis incolis regni nostri, qualiter sit hujusmodi periculis et excogitatis malitiis obviandum. Teste Rege apud Wengeham XXX. die Septembris. Similar letters are directed, mutatis mutandis, to the Arch bishop of York and the bishops : also, omitting the clause Prae- munientes, to sixty-seven abbots, the Masters of the Temple and of Sempringham, and the prior of the Hospital. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 67.) No. III. Summons of an Earl to Parliament. Bex dilecto consanguineo et fideli suo Edmundo comiti Cor- nubiae, salutem. Quia super remediis contra pericula quae toti regno nostro hiis diebus imminent providendum, vobiscum et cum ceteris regni nostri proceribus habere volumus colloquium et tractatum; vobis mandamus, in fide et dilectione quibus nobis 486 Edward I. [part tenemini firmiter injungentes, quod die Dominica proxima post festum Sancti Martini in hyeme proxime futurum, apud West monasterium personaliter intersitis ad tractandum, ordinandum et faciendum nobiscum et cum praelatis et ceteris proceribus et aliis incolis regni nostri, qualiter sit hujusmodi periculis obvi- andum. T. Rege apud Cantuariam primo die Octobris. Similar letters ore directed to seven earls, and forty-one barons. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 67.) No. TV. Summons of Representatives of Shires and Towns to Parliament. Rex vicecomiti Norhamtesirae. Quia cum comitibus, baro nibus et ceteris proceribus regni nostri, super remediis contra pericula quae eidem regno hiis diebus imminent providendum, colloquium habere volumus et tractatum, per quod eis manda- vimus quod sint ad nos die Dominica proxima post festum Sancti Martini in hyeme proxime futurum apud Westmona sterium, ad tractandum, ordinandum, et faciendum qualiter sit hujusmodi periculis obviandum; tibi praecipimus firmiter injun gentes quod de comitatu praedicto duos milites et de qualibet civitate ejusdem comitatus duos cives, et de quolibet burgo duos burgenses, de discretioribus et ad laborandum potentioribus, sine dilatione eligi, et eos ad nos ad praedictos diem et locum venire facias : ita quod dicti milites plenam et sufficientem potestatem pro se et eommunitate comitatus praedicti, et dicti cives et burgenses pro se et eommunitate civitatum et burgorum praedictorum divisim ab ipsis tunc ibidem habeant, ad faciendum quod tunc de communi consilio ordinabitur in praemissis ; ita quod pro defectu hujusmodi potestatis negotium praedictum infectum non remaneat quoquo modo. Et habeas ibi nomina militum, civium et burgensium et hoc breve. T. Rege apud Cantuariam III. die Octobris. — (Report on the Dignity of a Peer, App. i. p. 66.) No. V. Writ for Collection of an Aid. Bex militibus et libere tenentibus et toti communitati comi tatus Rotelandae, salutem. Cum comites, barones, milites et alii de regno nostro, in subsidium guerrae nostrae nunc, sicut alias nobis et progenitoribus nostris regibus Angliae, liberaliter fece runt undecimam de omnibus bonis suis mobilibus ; et cives, bur genses, et alii probi homines de dominiis nostris, civitatibus, et burgis ejusdem regni, septimam de omnibus bonis suis mobilibus, vii.] Confirmation of Charters. 487 exceptis hiis quae in decima ultimo nobis concessa excipiebantur, nobis curialiter concesserint et gratanter ; Nos, ut undeeima et septima praedictae ad minus damnum et gravamen populi dicti regni nostri leventur et colligantur, providere volentes, assig navimus dilectos et fideles nostros Robertum de Flixthorpe et Johannem de Wakerle personam ecclesiae de Westona, vel alteram ipsorum, quoties ambo, altero eorum gravi infirmitate praepedito, interesse non possunt, ad dictas undecimam et septimam in comitatu praedicto assidendas, taxandas, levandas et colligendas, et ad scaccarium nostram deferendas et ibidem solvendas ad terminos subscriptos ; videlicet unam medietatem citra festum Purificationis Beatae Mariae proximo futurum, et aliam medietatem citra festum Pentecostes proximo sequentis. Et ideo vobis mandamus quod praedictis Roberto et Johanni in praemissis sitis intendentes, respondentes, consulentes et auxili- antes, in forma praedicta, prout ipsi vobis scire facient ex parte nostra. In cujus etc. Teste Rege apud Westmonasterium IIII. die Decembris. — (Foedera, i. 833.) A.D. I297. CONFIEMATION OF THE CHARTERS. More than half of the year 1296 was spent by Edward in the conquest and settlement of Scotland. The war with France was conducted in the meantime by Edmund of Lancaster, who died in July ; but the constant negotiations for a truce gave the king time to draw closer his chain of alliances with the Germans and Flemings, and to prepare for inflicting a deadly blow on Philip the Fair. On the 26th of August, at Berwick-upon-Tweed, the writs of summons were issued, calling a parliament at Bury S. Edmunds for the 3rd of November. These writs were ad dressed as in 1295: to the archbishops and bishops, with the praemunientes clause ; to the abbots, priors, and heads of orders • to the earls and barons ; and to the sheriffs, .command ing the election and return of knights, citizens, and burgesses. On the 24th of September a supplementary writ was directed to the citizens and probi homines of twenty-two principal towns, ordering the election of two of their number to meet the king at S. Edmunds on the day fixed for the parliament, to give him, in conjunction with four elected citizens of London, their advice 488 Edward I. [part on a new constitution for the town of Berwick. This writ perhaps indicates the way in which on former occasions the merchants of the great towns had been consulted, and is analogous to the summons of the boroughs to the council at Shrewsbury in 1283. In the parliament which assembled on the 3rd of November, the line of proceedings which had been taken in 1295 was followed. The barons and knights who had then granted an eleventh, now granted a twelfth ; and the citizens and burgesses who had granted a seventh, now granted an eighth. But the clergy were unable to follow the example. Boniface VIII had on the 24th of February, 1296, in the bull ' Clericis laicos,' absolutely forbidden the payment by the clergy to laymen of any tax whatever on the revenues of their churches. The archbishop alleged to the king the impossibility of evading this command, and the writs for the collection of the lay grant being issued, the discussion of the clerical one was postponed to the feast of S. Hilary, 1297. In preparation for this meeting, Archbishop Winchelsey, not content with the assembling of the clergy under the royal writ, summoned a very large council at S. Paul's. His mandate was addressed, on the usual plan for convocation, to the Bishop of London, but ordered the summons of the bishops, the deans, precentors, chancellors and treasurers of the cathedrals, the archdeacons, abbots, priors and heads of collegiate churches, a single proctor to represent each chapter, and two the clergy of each diocese. The assembly was an anomalous one, but must have contained every well endowed priest in the province of Canterbury. The mandate was dated Nov. 27th. The difficulty raised by the pope's inhibition did not diminish on further consideration. The clergy persisted in their refusal of a grant, and the king put them out of his pro tection, practically outlawing the whole body, and confiscating the estates of the see of Canterbury. This alarming proceeding gave some of the clergy an opportunity of yielding : it was one thing to pay a tax, another to ransom themselves from outlawry; the money that was refused as an aid was forthcoming in the shape of a fine. But the assembled convocation and the vii.] Confirmation of Charters. 489 archbishop could not so temporise. On the seventh day of the council, two bishops were sent to treat with the king, and matters remained as they were until the next meeting of parliament. This was to be on S. Matthias's Day, the 24th of February, for which day the summonses were issued, but to the baronage only ; the session was to be at Salisbury : the clergy, even the prelates in their baronial capacity, were studiously ignored. This meeting of the baronage is entitled a parliament, both in the endorsement of the writ and by the historians. The resistance of the clergy to the royal demands had proved infectious. The king laid his plans for the war before the baronage ; he proposed to go to Flanders in person, and requested some of the earls to undertake the expedition to Gascony. He was met by a flat refusal from the constable and marshall ; they would undertake no service abroad but in attendance on the sovereign. An undignified personal alter cation between the king and the earl marshall followed ; and the assembly broke up in confusion. The earls retired to their estates, and prepared to resist the king in arms. Edward, yielding again to the temptation to arbitrary exaction, seized the wool of the merchants, paying for it by tallies, and levied a large amount of provisions on the counties in the same way. This reckless proceeding united all classes against him — the clergy outlawed, the baronage in arms, and the merchants beggared. The condition of the clergy was already felt to be intolerable. Before the result of the Salisbury parliament was known, the archbishop summoned a new convocation for the 26th of March. His mandate to the Bishop of London orders the assembling of the bishops, abbots, priors, and deans, the chapters of the several cathedrals by a single proctor for each, and the parochial clergy also by one representative of each diocese. In this council the archbishop seems to have receded somewhat from his former position, and he wound up the discussion by recommending the clergy to act each man on his own responsibility ; ' salvet suam animam unusquisque.' Edward proceeded in his preparations for the war, not without 490 Edward I. [part watching the progress of events, but only recognising it in his public acts so far as was absolutely necessary. His obligations to his allies forbade his drawing back : and his own sense of prudence warned him that it was of no use to postpone the crisis. On the 15th of May he issued writs for a military levy of the whole kingdom to meet at London on the 7 th of July : these are addressed to the barons, bishops, and sheriffs, the latter of whom' were to enjoin the attendance in arms of all per sons holding lands to the value of £20 per annum. On the 7th of July the crisis came : the military force met : the earl marshall and constable refused to perform their official duties, and being superseded thereupon by two other officers, left the court. The Archbishop of Canterbury reconciled him self with the king, and had his estates restored : and Edward prevailed upon the barons and commons who continued with him to make a money grant. This proceeding was unconstitu tional in the extreme : the leading men, who had not been sent to London for any such purpose, assembled in the royal cham ber ; and although in no respect a parliament, or qualified to act as one, granted an eighth of the moveables of the barons and knights, and a fifth of those of the cities and boroughs. The reward of this concession was to be the confirmation of the Great Charter and of the Charter of the Forest. The king then asked the archbishop for a grant, and he immediately summoned a convocation to meet at the New Temple on the 10th of August. The mandate states the condition of affairs to be alarming, and the purpose of the meeting to be to obtain the confirmation of the charters. It is dated on the 16th of July, and contains the first intimation that the confirmation of the charters had been brought in question. The archbishop, now restored to the king's confidence, next undertook, in conjunction with several other bishops, to negotiate with the barons. On the 19th he proposed to meet them at Waltham, Barking, or Stratford, on any day they might name. They consented to a parley at Waltham, and on the 23rd the archbishop fixed for the day of the interview the 27th. On that day, instead of the two earls, Bobert Fitz Roger and John Segrave met the arch- vii. J Confirmation of Charters. 491 bishop, aud accompanied him to S. Albans, to visit the king on the 28th and to receive safe conducts for the earls. The earls however neither presented themselves in person nor sent ex cuses ; and on the 30th the king ordered the collection of the fifth and eighth: proceeding shortly after to Winchelsea, where he proposed to embark. The writ directing the collection speci fically declares the confirmation of the charters to be the ground of the grant. The convocation met on the 10th of August, and replied to the king's request, that they entertained good hope of procuring the assent of the pope to their granting an aid. On the strength of this promise Edward, on the 20th, issued an order for the collection of a third of the temporal goods of the clergy ; their lay fees are to be taxed with those of the laity : their spiritual revenues, tithes, and offerings are not to he taxed, but whoever will compound by a fifth of all revenue, tem poral and spiritual, will be allowed to do so. In the mean time, on the 12th of August the king had published a statement of his case by letters patent, as against the earls, appealing to the people to maintain the peace during his absence. After this appeal, it would seem, he received from the earls the statement of their claims, framed as a gravamen of the whole community, demanding relief from the heavy taxation imposed unconstitutionally by the king, redress from the hard ships inflicted contrary to the charters, and the relaxation of the new custom imposed on wool in the preceding Lent. (See pp. 442-444.) The king replied that he could not now return a specific answer : he was at a distance from his council, and trusted that they would maintain the peace until his return. On the 19th he wrote to forbid the archbishop and bishops to excommunicate the officers who were seizing the corn and other goods for his use : a fact which seems to indicate some approximation between the bishops and the malcontent earls. On the 22 nd he sailed, leaving his son Edward regent, with Reginald de Grey as his chief counsellor. The departure of the king gave the earls the opportunity 492 Edward I. [part they had waited for. On the 23rd they appeared in the Exchequer, and formally forbade the barons to proceed in the collection of the aid before the promised confirmation of the charters had taken place. To this demonstration the young regent replied on the 28th by a proclamation, that the col lection of the eighth should not be drawn into a precedent. No more is heard of the fifth which, according to the king, had been granted by the boroughs. Two days before he embarked, the king had summoned to his son's assistance a large number of knights and barons, who were to meet at Rochester for a Colloquium on the 8th of September; before that day, however, it had been determined to call a more complete council for the 30th, to which the archbishop and the earls were invited by a writ dated on the 9th. It would appear probable that the turning-point in the regent's councils should be fixed to this date. On the fifth of the month a summons is addressed to the bishop of London, and several others of the royalist side ; it is not until the 9th that the archbishop, the marshall, and constable are summoned. If this were so, the necessity for further concession must have become quickly ap parent : for on the 15th, a fortnight before the date of the proposed •council, writs of election of representatives of the Commons were addressed to the sheriffs. The writs declare that the king is determined to confirm the charters in consideration of the aid of an eighth, and the representatives are summoned to receive their copies of the famous privileges on the 6th of October. This assembly was certainly called in an informal manner, the writs of the bishops containing no mention of the clergy, and those of the whole baronage, clerical and lay, fixing a day of meeting a week earlier than that fixed for the Com mons. In other respects it was a sufficient parliament. It met as appointed, and received the confirmation promised in the summons. The whole of the proceedings were, however, tumul tuary. The two earls appeared with a large military force, and prescribed the terms, supplementary to the charter, which they had already presented to the king. The prince, under the advice of his council, accepted them ; confirmed the charters VI1-] Confirmation of Charters. 493 with these additions, and despatched them to his father for further corroboration. On the 10th of October, not content with the granting of their demand, the earls insisted further that the illegal proceedings taken in the granting of the aid should be treated as null. Not even the grant of the eighth was allowed to be legal ; a new grant was made, of a ninth, by the whole of the laity in parliament, and then the strife ceased. The two charters were further confirmed by inspeximus on the 12th of October; and the clergy of the southern pro vince granted a tenth, those of the northern a fifth, in aid of the war with Scotland. The above is a bare chronological statement of the two trains of events which led to this great and most important act ; the one starting from the Bull Clericis laicos, the other from the refusal of the earls to go to Gascony without the king. Here, as in the events which led to the Great Charter, we trace two distinct but concurrent forces, supplementing each other ; each of them the summation of a series of accumulating influences, but timed by an extraordinary coincidence, through the king's necessities. Neither the heavy imposts laid on the clergy, nor the demand of foreign service from the earls, nor the seizure of the wool by the king, has any direct technical bear ing on the question of the confirmation of the charters of King John. Yet these charters are the rallying-point of the oppressed and offended ; the essence, as it was thought, of the constitution. If the actual effects of the two distinct forces are carefully ex amined, it will be seen that whilst the confirmation of the charters is due mainly to the action of Archbishop Winchelsey, the addition of the new articles seems to be the result of the measures of the earls.* It would be too much to suppose that Winchelsey was to them what Langton had been to the barons at Runnymede, nor is there clear evidence that he was acting in concert with them after his reconciliation with Edward. The additional articles may, however, have been drawn up with his concurrence before the reconciliation, and they certainly appear as the gravamina of the whole estates of the realm. (See P- 443-) 494 Edward I. [part The confirmation of his son's act by the king at Ghent in November did not entirely satisfy the barons. In the summer of 1298 the two earls demanded a second assurance as a con dition of service in Scotland ; and a further formal confirma tion was made by the king in consequence on the 8th of March, 1299, with a provision saving the rights of the Crown. This form did not content the people ; and the process was repeated without the salvo. A delay in carrying out the pro cess of disforesting under the Carta de Foresta produced a new suspicion, and the charters were again confirmed, March 6th, 1300, in a statute called 'Articuli super Cartas,' an im portant act, containing many alleviations of popular complaints, but not repeating the points conceded on the 10th of October, 1297. A final confirmation was bestowed in 1301, when, after the completion of the perambulation of the forests, the king, at the parliament of Lincoln, issued letters patent confirming the charters, it is said, for the thirty-second time. It is memor able that in all these confirmations the constitutional articles of the Charter of John, omitted in the re-issue of 12 16, were never replaced. I. Edward par la grace de Dieu, roy Dengleterre, seignur Dirland et dues Daquitaine, a toutz ceus qui cestes presentes lettres verront ou orront, saluz. Sachiez nous al honeur de Dieu et de seinte Eglise et au profit de tut notre roiaume, aver grante pur nous et pur nos heirs, qe la grande chartre des franchises et la chartre de la forest les queles furent faites par commun assent de tut le roiaume en tens le rey Henry notre pere, seient tenuz en toutz leur pointz, sanz nul blemishment. E voloms qe meismes celes chartres de suth notre seal seient envoiez a nos justices, ausi bien de la forest, come as autres, e a toutz les viscontes des contez, et a toutz 'nos autres ministres, a totes nos citees par mi la terre, ensemblement ove nos briefs, en les queux sera contenu qil facent les avantdites chartres pupplier, e qil facent dire au poeple qe nous les avoms grauntees de tenir les en toutz leur pointz ; e a nos justices, viscontes, maires e autres ministres, qi la ley de la terre de south nous et par nous ount a guier, meismes les chartres en toutz leur pointz, en plez devaunt eus e en jugementz, les facent alower, cest a savoir la grande chartre des franchises come lay commune, e la chartre vn.] Confirmation of Charters. 495 de la forest solom lassise de la forest, al amendement de notre poeple. II. E voloms qe si nuls jugementz soient donez desoremes encontre les pointz des chartres avantdites, par justices et par autres nos ministres qui contre les pointz des chartres tenent plez devant eus, seient defaitz e pur nient tenuz. III. E voloms qe mesmes celes chartres de suth notre seal seient envoiez as eglises cathedrales parmi notre roiaume et la demorgent ; e seient deufoitz par an lues devant le poeple. IV. E qe ercevesques et evesques doignent sentences du grant escomenger contre toutz ceus qui contre les avantdites chartres vendront, en fait, ou en ayde, ou en conseil, ou nul point enfreindront, ou encontre vendront. E qe celes sentences seient denuncies e pupplies deufoitz par an par les avantditz prelatz. E si mesmes les prelatz evesques ou nul de eus seient negli- gentz en la denunciacion susdite faire, par les ercevesques de Canterbire e de Everwyk, qui pur tens serront, sicome covient, soient repris et destreins a mesme cele denunciacion faire en la fourme avauntdite. V. E pur ceo qe aucunes gentz de notre roiaume se doutent qe les aides e les mises, les queles il nous ount fait avant ces oures pur nos guerres et autre bosoignes, de leur grant e leur bone volunte, en quele manere qe faitz seient, pussent turner en servage a eus, e a leur heirs, par ce qil serroient autrefoitz trovez en roule, e ausi prises qe ont este faites par mi le roiaume par nos ministres, en notre noun, avoms grante pur nous et pur nos heirs, qe mes tieles aides, mises, ne prises, ne treroms a custume, pur nule chose qe soit fait ou qe par roule ou en autre maniere peust estre trove. VI. E ausi avoms grante pur nous e pur nos heirs as ercevesques, evesques, abbes, e priuis, e as autres gentz de seinte eglise, et as contes et barons et a tote la communaute de la tene, qe mes pur nule busoigne tieu manere des aides, mises, ne prises, de notre roiaume ne prendroms, fors qe par commun assent de tut le roiaume, et a commun profit de meisme le roiaume, sauve les auncienes aides et prises dues et custumees. VII. E pur ceo qe tat le plus de la communaute del roiaume se sentent durement grevez de la male toute des leines, cest asavoir de cheseun sak de leine quarante soudz, e nous ont prie que nous les vousissoms relesser, nous a leur jiriere les avoms pleinement relesse ; e avoms grante qe cele ne autre mes ne prendroms, sanz lour commun assent e leur bone vo lunte ; sauve a nous e a nos heirs la custume des leines, peaus e quirs avant grantez par la communaute du roiaume avantdit. 496 Edward I. [part En temoignance de queux choses nous avoms fait faire cestes nos lettres overtes. Tesmoigne Edward notre fitz a Londres le disme jour de October, Ian de notre regne vintisme quynt. E fet a remembrer qe meisme ceste chartre suth meimes les paroles, de mot en mot, fust sole en Flaundres, de suth le grant seal le rey, cest asaver a Gaunt, le quint jour de November, Ian del regne lavantdit notre seignur le rey vintisme quint, e envee en Engleterre. Translation. I. Edward, by the grace of God, King of England, Lord of Ireland, and Duke of Guyan, to all those that these present letters shall hear or see, greeting. Know ye that we to the honour of God and of holy Church, and to the profit of our realm, have granted for us and our heirs, that the Charter of Liberties and the Charter of the Eorest, which were made by common assent of all the realm, in the time of King Henry our father, shall be kept in every point without breach. And we will that the Bame charters shall be sent under our seal as well to our justices of the forest as to others, and to all sheiiffs of shires, and to all our other officers, and to all our cities throughout the realm, together with our writs in the which it shall be contained, that they cause the aforesaid charters to be published, and to declare to the people that we have confirmed them in all points, and that our justices, sheriffs, mayors, and other ministers which under us have the laws of our land to guide, shall allosv the said charters in pleas before them and in judgments in all their points ; that is to wit, the Great Charter as the common law and the Charter of the Eorest according to the Assize of the Forest, for the wealth of our realm. II. And we will that if any judgment be given from henceforth, contrary to the points of the charters aforesaid, by the justices or by any othtr our ministers that hold plea before them against the points of the charters, it shall be undone and holden for nought. III. And we will that the same charters shall be sent under our seal to cathedral churches throughout our realm, there to remain, and shall be read before the people two times by the year. IV. And that all archbishops and bishops shall pronounce the sentence of great excommunication against all those that by word, deed, or counsel do contrary to the foresaid charters, or that in any point break or undo them. And that the said curses be twice a year denounced and published by the prelates aforesaid. And if the same prelates or any of them be remiss in the denunciation of the said sentences, the Archbishops of Canter bury and York for the time being, as is fitting, shall compel and distrein them to make that denunciation in form aforesaid. V. And for so much as divers people of our realm are in fear that the aids and tasks which they have given to us beforetime towards our wars and other business, of their own grant and goodwill, howsoever they were made, might tum to a bondage to them and their heirs, because they might be at another time found in the rolls, and so likewise the prises taken throughout the realm by our ministers : we have granted for us and our heirs, that we shall not draw such aids, tasks, nor prises into a custom for anything that hath been done heretofore or that may be found by roll or in any other manner. VI. Moreover we have granted for us and our heirs, as well to arch bishops, bishops, abbots, priors, and other folk of holy Church, as also to vii.] Confirmation of Charters. 497 earls, barons, and to all the commonalty of the land, that for no business from henceforth will we take such manner of aids, tasks, nor prises, but by the common assent of the realm, and for the common profit thereof, saving the ancient aids and prises due and accustomed. VII. And for so much as the more part of the commonalty of the realm find themselves sore grieved with the maletote of wools, that is to wit, a toll of forty shillings for every sack of wool, and have made petition to us to release the same ; we, at their requests, have clearly released it, and have granted for us and our heirs that we shall not take such thing nor any other without their common assent and goodwill ; saving to us and our heirs the custom of wools, skins, and leather granted before by the com monalty aforesaid. In witness of which things we have caused these our letters to be made patents. Witness Edward our son at London, the 10th day of October, the five and twentieth year of our reign. And be it remembered that this same chatter in the same terms, word for word, was sealed in Flanders under the king's great seal, that is to say at Ghent, the 5th day of November in the 25th year of the reign of our aforesaid lord the king, and sent into England. — (Statutes of the Realm, i. 124, 125.) A.D. 1297. De Tallagio non Concedbsdo. The following articles are given by Walter of Hemingburgh under the title 'Articuli inserti in Magna Carta,' as the Latin equivalent to the act of confirmation in French : they were referred to as a statute in the preamble to the Petition of Right, and were decided by the judges in 1637 to he a statute. But they are not found in any authoritative record, and are now held to be an abstract, imperfect and unauthoritative, of the regent's act of confirmation and of the pardon of the two earls. It will be seen that the omission of any qualifying word before ' tallagium vel auxilium' in the first clause (the tieu of the Con firmation, clause vi.), and of the saving words in clauses vi. and vii. of the Confirmation, gives to this document a much greater restrictive force than is possessed by the undoubtedly authentic one. It is certain that Edward did not regard himself as pre cluded by the act of October 10 from exacting the ancient custom on wool, or from talliaging the towns and demesne, which he did in 1304. The obligations under which the king placed himself must be construed literally from the act just given above. I. Nullum talliagium vel auxilium per nos vel haeredes nostros de cetero in regno nostro imponatur seu levetur, sine Kk 498 Edward I. [part voluntate et assensu communi archiepiscoporum, episcoporum et aliorum praelatorum, comitum, baronum, militum, burgen sium et aliorum liberorum hominum in regno nostro. II. Nullus minister noster vel haeredum nostrorum capiat blada, lanas, coria, aut aliqua alia bona cujuscunque, sine volun tate et assensu illius cujus fuerint hujusmodi bona. III. Nihil capiatur de cetero nomine vel occasione malae toltae de sacco lanae. IV. Volumus etiam et concedimus pro nobis et haeredibus nostris, quod omnes clerici et laici de regno nostro habeant omnes leges, libertates et liberas consuetudines suas ita libere et integre sicut eas aliquo tempore plenius et melius habere con sueverunt. Et si contra illas vel quemcunque articulum in praesenti carta contentum statuta fuerint edita per nos vel per antecessores nostros, vel consuetudines introductae, volumus et concedimus quod hujusmodi consuetudines et statute vacua et nulla sint in perpetuum. V. Remisimus etiam Humfrido de Boun comiti Herefordensi et Essexiensi constabulario Angliae, Bogero Bygot comiti North- folciae marescallo Angliae, et aliis comitibus, baronibus, mili tibus, armigeris, Johanni de Ferrariis ac omnibus aliis de eorum societate, confoederatione, et concordia, existentibus, necnon om nibus viginti libratas terrae tenentibus in regno nostro sive de nobis in capite sive de alio quocunque, qui ad transfre tandum nobiscum in Flandriam certo die notato vocati fuerunt et non venerunt, rancorem nostrum et malam voluntatem quam ex causis praedictis erga eos habuimus ; et etiam transgressiones si quas nobis vel nostris fecerint usque ad praesentis cartae confectionem. VI. Et ad majorem hujus rei securitatem volumus et con cedimus j>ro nobis et haeredibus nostris, quod omnes archi episcopi et episcopi Angliae, in perpetuum in suis cathedra- libus ecclesiis habita praesenti carta et lecta, excommunicent publice et in singulis parochialibus ecclesiis suarum diocesium excommunicare seu excommunicates denunciare faciant, bis in anno, omnes qui contra tenorem praesentis cartae, vim et effec- tum, in quocunque articulo scienter fecerint, aut fieri procu- raverint, quoquomodo. In cujus rei testimonium praesenti cartae sigillum nostrum est appensum, una cum sigillis archi episcoporum, episcoporum, comitum, baronum et aliorum qui sponte juraverunt quod tenorem praesentis cartae, quatenus in eis est, in omnibus et singulis articulis observabunt, et ad ejus observationem consilium suum et auxilium fidele prae- stabunt in perpetuum. — (W. de Hemingburgh, ii. 153, 154.) vii.] Parliament of Lincoln. 499 A.D. 1301. Summons to the Barliament of Lincoln. This writ, issued in September 1300, is especially curious as directing the return to the new parliament, to be held the next January, of the representatives of the counties and boroughs who had served in the preceding one. The reason of this pro bably was, that the session was held to receive the report of the perambulations, the anangements for which had been made in the last parliament. It was in this parliament that the charters received their last confirmation, Feb. 14, 1301. An aid of a fifteenth was voted in consequence. Here also was drawn up the reply of the nation to the letter of Boniface VIII claiming the superiority over Scotland. Bex vicecomiti Cumbriae, salutem. Cum nuper pro communi utilitate populi nostri etc. etc. tibi praecipimus firmiter injun- gendo quod venire facias coram nobis ad parliamentum nostrum apud Lincolniam in octavis Sancti Hilarii proximo futuri duos milites de balliva tua, illos videlicet qui pro eommunitate comi tatus praedicti ad parliamentum nostrum ultimo praeteritum per praeceptum nostrum venerunt, et etiam de qualibet civitate infra baillivam tuam eosdem cives, et de quolibet burgo eosdem burgenses qui ad praedictum parliamentum nostrum alias sic venerunt. Et si forte aliquis militum, civium, aut burgensium praedictorum, mortuus fuerit aut infirmus, per quod ad dictos diem et locum venire nequiverint, tunc loco illius mortui aut infirmi unum alium idoneum ad hoc eligi et ad dictum parlia mentum nostrum venire facias : ita quod milites, cives, et burgenses praedicti, dictis die et loco modis omnibus intersint cum plena potestate audiendi et faciendi ea quae ibidem in praemissis ordinari continget pro communi commodo dicti regni. Et eisdem militibus de eommunitate comitatus praedicti, civibus de civitatibus, et burgensibus de burgis praedictis, rationabiles expensas suas habere facias, in veniendo ad dictum parlia mentum nostrum, ibidem morando, et etiam redeundo. Tibi insuper praecipimus sicut prius quod per totam ballivam tuam sine dilatione publice facias proclamari, quod omnes illi qui terras aut tenementa habent infra metes forestae nostrae in balliva tua, et qui perambulationem in aliquo calumniari volue rint, quod sint coram nobis in parliamento nostro praedicto, £ k 2 500 Edward I. [part ostensuri in hae parte rationes suas et calumnias si quas habent. Et habeas ibi nomina praedictorum militum, civium et bur gensium, et hoc breve. T. B. apud la Rose, XXVI. die Septembris. — (Parliamentary Writs, i. 90.) A.D. 1303. Weit of Summons to a 'Colloquium' of Merchants. The heavy expenses of the French and Scottish wars compelled the king to look about him for new sources of revenue. In 1302 he had fallen back on the aid 'pur fille marier,' which had been voted in 1290, but never paid. He now attempted to get the consent of the merchants to raise the custom on wine, wool, and merchandise. The assembly called is anomalous, but would, if it had been submissive, have given him authority sufficient to enable him to approach the parliament with a plausible case. The opposition, however, was very strong, and the project dropped. Edwardus Dei gratia etc., majori et vicecomitibus Lon doniarum, salutem. Quia intelleximus quod diversi mercatores regni nostri, ut ipsi de prisis nostris quieti esse et diversis liber tatibus per nos mercatoribus extraneis et alienigenis concessis uti valeant et gaudere, nobis de bonis et mercandisis suis solvere volunt quasdam novas praestationes et custumas quas dicti mercatores extranei et alienigenae nobis de bonis et mercandisis suis solvunt infra regnum et potestatem nostram ; nos volentes super praemissis cum mercatoribus dicti regni nostri habere colloquium et tractatum ; vobis praecipimus quod de civitate nostra praedicta duos vel tres cives venire faciatis ad scaccarium nostrum Eboraci, ita quod sint ibidem in crastino Sancti Johannis Baptistae proximo futuro, cum plena potestate pro eommunitate civitatis nostrae praedictae, ad faciendum et recipiendum quod tunc de nostro et eorum ac mereatorum dicti regni nostri consilio et assensu ordinabitur in praemissis ; et habeatis ibi tunc hoc breve. T. me ipso apud Novum castrum super Tynam, VIII. die Maii, anno regni nostri XXX9!6. Forty-two towns sent representatives : Qui omnes venerunt XXV. die Junii coram consilio domini regis apud Eboracum per summonitionem brevis supradieti, et dixerunt unanimi consensu et voluntate, tam pro se ipsis quam ¦vii. J Collection of Talliage. 501 pro communitatibus civitatem et burgorum supradictorum, quod ad incrementum maltolliae nee ad custumas in praedicto brevi contentas, per alienigenas et extraneos mercatores domino regi concessas, nullo modo consentient nisi ad custumas antiquitus debitas et consuetas. — (Parliamentary Writs, i. 134, 135.) A.D. 1304. Writ for the Collection of Talliage. This is another monument of Edward's financial difficulties and ingenuity. The right of talliaging demesne was not formally taken from the king by the act of October 10, 1297, although it was contrary to the iuterpretation of that act in the 'De Tallagio non Concedendo.' This exaction, however, in conjunction with the attempt to raise the custom on wool in 1303, and the abso lution obtained in 1 305 from Clement V from the observance of the Confirmation of Charters, are made a ground of accusation of bad faith against Edward. The second of these counts is of no importance. The exaction of the talliage was the act of a man of very precise and legal mind, in great financial difficulty, avoiding a breach of the letter of the law : supposing a simple talliage not to be contrary to his obligations. The Bull of Clement V rehearses no more than is true of the compulsion by which the Confirmation of Charters was wrested from the young Edward : but the real answer to the charge inferred from it is that Edward did not act upon the absolution. Rex dilectis et fidelibus suis, Bogero de Hegham, Waltero de Gloucestria, et Johanni de Sandale, salutem. Sciatis quod con stituimus vos vel duos vestrum ad assidendum tallagium nostrum in civitatibus, burgis et dominicis nostris infra comitatus Kanciae, Middlesexiae, Londoniae, Surreiae et Sussexiae, separatim per capita vel in communi, prout ad commodum nostrum magis videritis expedire : et ideo vobis mandamus quod sine dilatione accedatis ad civitates, burgos et dominica praedicta, ad dictum tallao-ium secundum facultatem tenentium eorundem oivitatum, burgorum et dominicorum, assidendum in forma praedicta ; ita quod tallagium illud ad citius quod poteritis assideatur; et quod divitibus non deferatur nee pauperes nimis in hae parte graventur. Et extractus totius tallagii praedicti liberetis sub 502 Modus Tenendi Parliamentum. [part sigillis vestris certis personis per vos eligendis ad tallagium illud sine dilatione levandum et nobis ad scaccarium nostrum inde respondendum. Et talem circa praemissa expedienda diligen tiam apponatis quod vos inde merito commendare debeamus, nullatenus omittentes quin sitis ad scaccarium praedictum quam cito commode poteritis, ad certificandum thesaurario et baroni bus nostris de eodem scaccario de eo quod feceritis in prae missis. Mandavimus enim vicecomitibus nostris comitatuum praedictorum, quod, cum a vobis vel duobus vestrum fuerint praemuniti, venire faciant coram vobis vel duobus vestrum omnes illos de civitatibus, burgis et dominicis, quos ad dictum tallagium assidendum videritis necessarios, et vobis ad hoc sint auxiliantes et intendentes, prout eis injungetis ex parte nostra. In cujus, etc. Teste Bege apud Dunfermelyn, VI0 die Feb ruarii, anno etc. XXXII0. — (Rolls of Parliament, i. 266.) Modus tenendi Parliamenti. The following short treatise is a somewhat ideal description of the constitution of parliament in the middle of the 14th century, and is a fitting appendix to the series of documents given in this volume. Its authenticity has been bitterly assailed, and it is of course absurd to regard it as a relic of the times of the Conque ror. But it is not therefore a modern forgery. It is found in manuscripts of the 14th century, and although, on reference to contemporary writs and documents, it is found to be frequently misleading, it may be accepted as a theoretical view for which the writer was anxious to find a warrant in immemorial antiquity. The following recension is taken from the edition published in 1846 by the present Deputy Keeper of the Records, Sir Thomas Duffus Hardy, and with his permission. Hie describitur modus, quomodo parliamentum regis Angliae et Anglicorum suorum tenebatur tempore regis Edwardi filii regis Etheldredi ; qui quidem modus recitatus fuit per discre- tiores regni coram Willelmo duce Normanniae et Conquestore et rege Angliae, ipso Conquestore hoc praecipiente, et per ipsum approbatus, et suis temporibus ac etiam temporibus successorum suorum regum Angliae usitatus. TO.] Modus Tenendi Parliamentum. 503 Summonitio Parliamenti. Summonitio parliamenti praecedere debet primum diem par liamenti per quadraginta dies. Ad parliamentum summoneri et venire debent, ratione tenurae suae, omnes et singuli archiepiscopi, episcopi, abbates, priores, et alii majores cleri, qui tenent per comitatum vel baroniam, ratione hujusmodi tenurae, et nulli minores nisi eorum praesentia et eventus aliunde quam pro tenuris suis requiratur, ut si sint de consilio regis, vel eorum praesentia necessaria vel utilis reputetur ad parliamentum ; et illis tenetur rex ministrare sumptus et expensas suas de veniendo et morando ad parliamentum; nee debent hujusmodi clerici minores summoneri ad parliamentum, sed rex solebat talibus pariter mittere brevia sua rogando quod ad parliamentum suum interessent. Item, rex solebat facere summonitiones suas archiepiscopis, episcopis, et aliis exemptis personis, ut abbatibus, prioribus, decanis, et aliis ecclesiasticis personis, qui habent jurisdictiones per hujusmodi exemptiones et privilegia separatim, quod ipsi pro quolibet decanatu et archidiaconatu Angliae per ipsos deca- natus et archidiaconatus eligi facerent duos peritos et idoneos procuratores de proprio archidiaconatu ad veniendum et inter- essendum ad parliamentum, ad illud subeundum, allegandum et faciendum idem quod facerent omnes et singulae personae ipsorum decanatuum et archidiaconatuum, si ibidem personaliter interessent. Et quod hujusmodi procuratores veniant cum warantis suis duplicatis, sigillis superiorum suorum signatis, quod ipsi ad hujusmodi procurationem clerici missi sunt, quarum litterarum una liberabitur clericis de parliamento ad irrotulandum et alia residebit penes ipsos procuratores ; et sic sub istis duobus gene- ribus summoneri debet totus clerus ad parliamentum. De Laicis. Item, summoneri et venire debent omnes et singuli comites et barones, et eorum pares, scilicet illi qui habent terras et redditus ad valentiam comitatus vel baroniae integrae, videlicet viginti feoda unius militis, quolibet feodo computato ad viginti libratas, quae faciunt quadringentas libratas in toto, vel ad valentiam unius baroniae integrae, scilicet tresdecim feoda et tertiam partem unius feodi militis, quolibet feodo computato ad viginti libratas, quae faciunt in toto quadringentas marcas ; et nulli minores laici summoneri nee venire debent ad parliamentum, 504 Modus Tenendi Parliamentum. [pakt ratione tenurae suae, nisi eorum praesentia aliis de causis fuerit utilis vel necessaria ad parliamentum, et tunc de illis fieri debet sicut dictum est de minoribus clericis, qui ratione tenurae suae ad parliamentum venire minime tenentur. De Baronibus Portuum. Item, rex tenetur mittere brevia sua custodi Quinque Portuum quod ipse eligi faciat de quolibet portu per ipsum portum duos idoneos et peritos barones ad veniendum et interessendum ad parliamentum suum, ad respondendum, subeundum, allegandum, et faciendum idem quod baroniae suae, ac si ipsi de baroniis illis omnes et singuli personaliter interessent ibidem ; et quod barones hujusmodi veniant cum warantis suis duplicatis, sigillis communibus portuum suorum signatis, quod ipsi rite ad hoc electi, et attornati sunt, et missi pro baroniis illis, quarum una liberabitur clericis de parliamento, et alia residebit penes ipsos barones. Et cum hujusmodi barones portuum, licentia optenta, de parliamento recessum fecerant, tunc solebant habere breve de magno sigillo custodi Quinque Portuum, quod ipse rationabiles sumptus et expensas suas hujusmodi baronibus habere faceret de eommunitate portus illius, a primo die quo versus parliamentum venerint usque ad diem quo ad propria redierint, facta etiam expressa mentione in brevi illo de mora quam fecerint ad parlia mentum, de die quo venerint, et quo licentiati fuerint redeundi; et solebat mentio fieri aliquando in brevi quantum hujusmodi barones capere debent de communitatibus illis per diem, scilicet aliqui plus, aliqui minus, secundum personarum habilitates, honestates, et respectus, nee solebat poni per duos barones per diem ultra viginti solidos, habito respectu ad illorum moras, labores et expensas, nee solent hujusmodi expensae in certo reponi per curiam pro quibuscumque personis sic electis et missis pro communitatibus, nisi personae ipsae fuerint honeste et bene se habentes in parliamento. De Militibus. Item, rex solebat mittere brevia sua omnibus vicecomitibus Angliae, quod eligi facerent quilibet de suo comitatu per ipsum comitatum duos milites idoneos, et honestos, et peritos, ad veni endum ad parliamentum suum, eodem modo quo dictum est de baronibus portuum, et de warantis suis eodem modo, sed pro expensis duorum militum de uno comitatu non solet poni ultra unam marcam per diem. vn.] Modus Tenendi Parliamentum. 505 De Civibus. Eodem modo solebat mandari majori et vicecomitibus Lon doniarum, et majori et ballivis vel majori et civibus Eboraci et aliarum civitatum, quod ipsi pro eommunitate civitatis suae eligerent duos idoneos, honestos, et peritos cives ad veniendum et interessendum ad parliamentum eodem modo quo dictum est de baronibus Quinque Portuum et militibus comitatuum ; et solebant cives esse pares et aequales cum militibus comitatuum in expensis veniendo, morando et redeundo. De Burgensibus. Item, eodem modo solebat et debet mandari ballivis et probis hominibus burgorum, quod ipsi ex se et pro se eligant duos idoneos, honestos, et peritos burgenses ad veniendum et inter essendum ad parliamentum eodem modo quo dictum est de civibus ; sed duo burgenses non solebant percipere pro expensis suis per unum diem ultra decern solidos, et aliquando ultra dimidiam marcam, et hoc solebat taxari per curiam, secundum magnitudinem et potestatem burgi et secundum honestatem personarum missarum. De Principalibus Clericis Parliamenti. Item, duo clerici principales parliamenti sedebunt in medio justiciariorum, qui irrotulabunt omnia placita et negotia par liamenti. Et sciendum quod illi duo clerici non sunt subjecti quibus- cumque justiciariis, nee est aliquis justiciarius Angliae in par liamento, nee habent per se recorda in parliamento, nisi qua tenus assignata vel data fuit eis nova potestas in parliamento per regem et pares parliamenti, ut quando assignati sunt cum aliis sectatoribus parliamenti ad audienduni et terminandum diversas petitiones et querelas in parliamento porrectas ; et sunt illi duo clerici immediate subjecti regi et parliamento suo in communi, nisi forte unus justiciarius vel duo assignentur eis ad examinanda et emendanda eorum irrotulamenta, et cum pares parliamenti assignati sunt ad audiendas et examinandas aliquas petitiones specialiter per se, tunc cum ipsi fuerint unanimes et Concordes in judiciis suis reddendis super ejusmodi petitionibus, recitabunt et processum super eisdem habitum et reddent judicia in pleno parliamento, ita quod illi duo clerici principaliter irrotulent omnia placita et omnia judicia in principali rotulo 506 Modus Tenendi Parliamentum. [part parliamenti, et eosdem rotulos liberent ad thesaurarium regis antequam parliamentum licentietur, ita quod omni modo sint illi rotuli in thesauraria ante recessum parliamenti, salvo tamen eisdem clericis inde transcripto, sive contrarotulo, si id habere velint. Isti duo clerici, nisi sint in alio officio cum rege, et feoda capiant de eo, ita quod inde honeste vivere poterint, de rege capiant per diem unam marcam pro expensis suis per aequales portiones ; nisi sint ad mensam domini regis, tunc capient praeter mensam suam per diem dimidiam marcam per aequales portiones, per totum parliamentum. De quinque Clericis. Item, rex assignabit quinque clericos peritos et approbates, quorum primus ministrabit et serviet episcopis, secundus procu- ratoribus cleri, tertius comitibus et baronibus, quartus militibus comitatuum, quintus civibus et burgensibus, et quilibet eorum, nisi sit cum rege et capiat de eo tale feodum seu talia vadia quod inde honeste possit vivere, capiet de rege per diem duos solidos ; nisi sint ad mensam domini regis, tunc capiant per diem duodecim denarios; qui clerici scribent eorum dubitationes et responsiones quas faciunt regi et parliamento, et intererunt ad sua consilia ubicumque eos habere voluerint ; et, cum ipsi vacaverint, juvabunt clericos principales ad irrotulandum. De Casibus et Judiciis difficilibus. Cum briga, dubitatio, vel casus difficilis, sit pacis vel guerrae, emergat in regno vel extra, referatur et recitetur casus ille in scriptis in pleno parliamento, et tractetur et disputetur ibidem inter pares parliamenti, et, si necesse sit, injungatur per regem seu ex parte regis, si rex non intersit, cuilibet graduum parium quod quilibet gradus adeat per se, et liberetur casus ille clerico suo in seripto, et in certo loco recitare faciant coram eis casum ilium ; ita quod ipsi ordinent et considerent inter se qualiter melius et justius procedi poterit in casu illo, sicut ipsi pro per sona regis et eorum propriis personis, ac etiam pro personis eorum quorum personas ipsi representant, velint coram Deo respondere, et suas responsiones et avisamenta reportent in scriptis, ut omnibus eorum responsionibus, consiliis et avisa- mentis hinc inde auditis, secundum melius et sanius consilium procedatur, et ubi saltern major pars parliamenti concordet. Et si per discordiam inter eos et regem et aliquos magnates, vel forte inter ipsos magnates, pax regni infirmetur, vel populus vel patria tribuletur, ita quod videtur regi et ejus consilio vn.] Modus Tenendi Parliamentum. 507 quod expediens sit quod negotium illud tractetur et emen- detur per considerationem omnium parium regni sui, vel si per guerram rex et regnum tribulentur, vel si casus difficilis coram cancellario Angliae emergat, seu judicium difficile coram justiciariis fuerit reddendum, et hujusmodi, et si forte in hujusmodi deliberationibus omnes vel saltern major pars con- cordare non valeant, tunc comes senescallus, comes constabu larius, comes marescallus, vel duo eorum eligent viginti quinque personas de omnibus paribus regni, scilicet duos episcopos, et tres procuratores, pro toto clero, — duos comites et tres barones, quinque milites comitatuum, quinque cives et burgenses, — qui faciunt viginti quinque ; et illi viginti quinque possunt eligere ex seipsis duodecim et condescendere in eis, et ipsi duodecim sex et condescendere in eis, et ipsi sex adhuc tres et conde scendere in eis, et illi tres in paucioribus condescendere non possunt, nisi optenta licentia a domino rege, et si rex con- sentiat, illi tres possunt in duos, et de illis duobus alter potest in alium descendere ; et ita demum stabit sua ordinatio supra totum parliamentum ; et ita condescendendo a viginti quinque per sonis usque ad unam personam solam, nisi numerus major con- cordare valeat et ordinare, tandem sola persona, ut est dictum, pro omnibus ordinabit, quae cum se ipsa discordare non potest ; salvo domino regi et ejus consilio quod ipsi hujusmodi ordina tiones postquam scriptae fuerint examinare et emendare valeant, si hoc facere sciant et velint, ita quod hoc ibidem tunc fiat in pleno parliamento, et de consensu parliamenti, et non retro parliamentum. De Negotiis Parliamenti. Negotia pro quibus parliamentum summonitum est debent deliberari secundum kalendarium parliamenti, et secundum ordinem petitionum liberatarum, et afifilatarum, nullo habito respectu ad quorumcumque personas, sed qui prius proposuit prius agat. In kalendario parliamenti rememorari debent omnia negotia parliamenti sub isto ordine ; primo de guerra si guerra sit, et de aliis negotiis personas regis, reginae, et suorum liberorum tangentibus ; secundo de negotiis commu nibus regni, ut de legibus statuendis contra defectus legum originalium, judicialium, et executoriarum, post judicia reddita quae sunt maxime communia negotia ; tertio debent rememorari negotia singularia, et hoc secundum ordinem filatarum peti tionum, ut praedictum est. 508 Modus Tenendi Parliamentum. [part De Diebus et Horis ad Parliamentum. Parliamentum non debet teneri diebus Dominicis, sed cunctis aliis diebus, illo die semper excepto, aliisque tribus, scilicet Om nium Sanctorum, et Animarum, et Nativitatis Sancti Johannis Baptistae, potest teneri ; et debet singulis diebus inchoari hora media prima, qua hora rex tenetur parliamentum interesse, et omnes pares regni ; et parliamentum debet teneri in loco pub lico, et non in privato, nee in occulto loco : in diebus festivis parliamentum debet inchoari hora prima propter Divinum servitium. De Gradibus Parium. Bex est caput, principium, et finis parliamenti, et ita non habet parem in suo gradu, et ita ex rege solo est primus gradus; secundus gradus est ex archiepiscopis, episcopis, abbatibus, prio- ribus, per baroniam tenentibus ; tertius gradus est de procurato- ribus cleri ; quartus de comitibus, baronibus et aliis magnatibus et proceribus, tenentibus ad valentiam comitatus et baroniae, sicut praedictum est in titulo de laicis ; quintus est de militibus comitatuum ; sextos de civibus et burgensibus : et ita est par liamentum ex sex gradibus. Sed sciendum est quod licet aliquis dictorum graduum post regem absentet, dum tamen omnes praemuniti fuerint per rationabiles summonitiones parliamenti, nihilominus censetur esse plenum. De Modo Parliamenti. Ostensa primo forma qualiter cuilibet et a quanto tempore summonitio parliamenti fieri debet, et qui venire debent per summonitionem, et qui non ; secundo dicendum est qui sunt qui ratione officiorum suorum venire debent, et interesse tenentur per totum parliamentum, sine summonitione ; unde adverten- dum est quod duo clerici prineipales parliamenti eleeti per regem et ejus concilium, et alii clerici secundarii de quibus et quorum officiis dicetur specialius post, et principalis clamator Angliae cum subclamatoribus suis, et principalis hostiarius Angliae ; — ¦ quae duo officia, scilicet offieium clamatoriae et hostiariae, sole bant ad unum et idem pertinere, — isti officiarii tenentur inter esse primo die : cancellarius Angliae, thesaurarius, camerarius, et barones de scaccario, justioiarii, omnes clerici et milites regis, una cum servientibus regis ad placita, qui sunt de concilio regis, tenentur interesse secundo die, nisi rationabiles excusationes habeant ita quod interesse non possent, et tunc mittere debent bonas excusationes. VI1-] Modus Tenendi Parliamentum. 509 De Tnchoatione Parliamenti. Dominus rex sedebit in medio majoris banci, et tenetur inter esse, primo, sexto die parliamenti : et solebant cancellarius, thesaurarius, barones de scaccario, et justiciarii recordare defalta facta in parliamento sub ordine qui sequitur. Primo die voca- buntur burgenses et cives totius Angliae, quo die si non veniant, amerciabitur burgus ad centum marcas et civitas ad centum libras : secundo die vocabuntur milites comitatuum totius Angliae, quo die si non veniant, amerciabitur comitatus unde sunt ad centum libras : tertio die parliamenti vocabuntur barones Quinque Portuum, et postea barones, et postea comites ; unde si barones Quinque Portuum non veniant, amerciabitur baronia ilia unde sunt ad centum marcas ; eodem modo amer ciabitur baro per se ad centum marcas, et comes ad centum libras ; et eodem modo fiet de illis qui sunt pares comitibus et baronibus, scilicet qui habent terras et redditus ad valorem unius comitatus vel unius baroniae, ut praedictum est in titulo de summonitione : quarto die vocabuntur procuratores cleri, quo die si non veniant, amerciabuntur episcopi sui pro quolibet archidiaconatu qui defaltam fecerit ad centum marcas : quinto die vocabuntur decani, priores, abbates, episcopi, demum archi episcopi, qui si non veniant, amerciabitur quilibet archiepiscopus ad centum libras, episcopus tenens integram baroniam ad centum marcas, et eodem modo de abbatibus, prioribus, et aliis. Primo die debet fieri proclamatio, primo in aula, sive monasterio, seu aliquo loco publico ubi parliamentum tenetur, et postmodum publice in civitate vel villa, quod omnes illi, qui petitiones et querelas liberare velint ad parliamentum, illas liberent a primo die parliamenti in quinque dies proximo sequentes. De Praedicatione ad Parliamentum. Unus archiepiscopus, vel episcopus vel magnus clericus dis cretus et facundus, electus per archiepiscopum in cujus provincia parliamentum tenetur, praedicare debet uno istorum primorum quinque dierum parliamenti in pleno parliamento et in prae sentia regis, et hoc quando parliamentum pro majori parte fuerit adjunctum et congregatum, et in sermone suo consequenter sub- jungere toti parliamento quod ipsi cum eo humiliter Deo sup- plicent, et Ipsum adorent, pro pace et tranquillitate regis et regni, prout specialius dicetur in sequenti titulo de pronuntia- tione ad parliamentum. ijio Modus Tenendi Parliamentum. [paut De Pronuntiatione in Parliamento. Post praedicationem debet cancellarius Angliae vel capitalis justiciarius Angliae, ille scilicet qui tenet placita coram rege, vel alius idoneus, honestos, et facundus, justiciarius vel clericus, per ipsos cancellarium et capitalem justiciarium electus, pronun- tiare causas parliamenti, primo in genere, et postea in specie, stando ; et inde sciendum est quod omnes de parliamento, qui- cumque fuerint, dum loquitur, stabunt, rege excepto, ita quod omnes de parliamento audire valeant eum qui loquitur, et si obscure dicat vel ita basse loquatur, dicat iterate, et loquatur altius, vel loquatur alius pro eo. Be Loquela Regis post Pronuntiationem. Rex post pronuntiationem pro parliamento rogare debet cle ricos et laicos, nominando omnes eorum gradus, scilicet archi episcopos, episcopos, abbates, priores, archidiaconos, procuratores, et alios de clero, comites, barones, milites, cives, burgenses, et alios laicos, quod ipsi diligenter, studiose et corditer laborent ad pertractandum et deliberandum negotia parliamenti, prout majus et principalius hoc ad Dei voluntatem primo, et postea ad ejus et eorum honores, et commoda fore intellexerint et sentierini De Absentia Regis in Parliamento. Rex tenetur omni modo personaliter interesse parliamento, nisi per corporalem aegritudinem detineatur, et tunc potest tenere cameram suam, ita quod non jaoeat extra manerium, vel saltern villam, ubi parliamentum tenetur, et tunc debet mittere pro duodecim personis de majoribus et melioribus qui summo- niti sunt ad parliamentum, scilicet duobus episcopis, duobus comitibus, duobus baronibus, duobus militibus comitatuum, duobus civibus, et duobus burgensibus, ad videndam personam suam et testificandum statum suum, et in eorum praesentia committere debet archiepiscopo loci, senescallo, et capitali justici- ario suo, quod ipsi conjunctim et divisim inchoent et continuent parliamentum nomine suo, facta in commissione ilia expressa mentione adtunc de causa absentiae suae, quae sufficere debet, et monere ceteros nobiles et magnates de parliamento, una cum notorio testimonio dictorum duodecim parium suorum ; causa est quod solebat clamor et murmur esse in parliamento pro ab sentia regis, quia res dampnosa et periculosa est toti com munitati parliamenti et etiam regni, cum rex a parliamento TO- J Modus Tenendi Parliamentum. 511 absens fueiit, nee se absentare debet nee potest, dumtaxat nisi in casu supradicto. De Loco et Sessionibus in Parliamento. Primo, ut praedictum est, rex sedebit in medio loco majoris banci, et ex parte ejus dextra sedebit archiepiscopus Cantua riensis, et ex parte ejus sinistra archiepiscopus Eboraci, et post illos statim episcopi, abbates et priores linealiter, semper tali modo inter praedictos gradus, et eorum loca, quod nullus sedeat nisi inter suos pares ; et ad hoc tenetur senescallus Angliae prospicere, nisi rex alium assignaverit : ad pedem regis dextrum sedebunt cancellarius Angliae et capitalis justiciarius Angliae, et socii sui, et eorum clerici qui sunt de parliamento ; et ad pedem ejus sinistrum sedebunt thesaurarius, camerarius, et barones de scaccario, justiciarii de banco, et eorum clerici qui sunt de parliamento. De Hostiario Parliamenti. Hostiarius principalis parliamenti stabit infra magnum hos tium monasterii, aulae, vel alterius loci ubi parliamentum tenetur, et custodiet hostium, ita quod nullus intret parlia mentum, nisi qui sectam et eventum debeat ad parliamentum, vel vocatus fuerit propter negotium quod prosequitur in par liamento, et oportet quod hostiarius ille habeat cognitionem personarum quae ingredi debent, ita quod nulli omnino negetur ingressus qui parliamentum interesse tenetur ; et hostiarius ille potest et debet, si necesse sit, habere plures hostiarios sub se. De Clamatore Parliamenti. Clamator parliamenti stabit extra hostium parliamenti, et hostiarius denunciabit sibi clamationes suas ; rex solebat mittere servientes suos ad arma ad standum per magnum spatium extra hostium parliamenti, ad custodiendum hostium, ita quod nulli impressiones nee tumultus facerent circa hostia, per quod parlia mentum impediatur, sub poena eaptionis corporum suorum, quia de jure hostium parliamenti non debet claudi, sed per hostiarium et servientes regis ad arma custodiri. De Stationibus Loquentium. Omnes pares parliamenti sedebunt, et nullus stabit sed quando loquitur, et loquetur ita quod quilibet de parliamento eum audire ^12 Modus Tenendi Parliamentum. [paut valeat ; nullus intrabit in parliamentum, nee exiet de parlia mento, nisi per unum hostium, et quicumque loquitur rem aliquam quae deliberari debet per parliamentum, stabunt omnes loquentes ; causa est ut audiatur a paribus, quia omnes pares sunt judices et justiciarii. De Auxilio Regis. Rex non solebat petere auxilium de regno suo njsi pro guerra instanti, vel filios suos milites faciendo, vel filias suas maritando, et tunc debent hujusmodi auxilia peti in pleno parliamento, et in scriptis cuilibet gradui parium parliamenti liberari, et in scriptis responderi ; et sciendum est quod si hujusmodi auxilia conce- denda sunt oportet quod omnes pares parliamenti consentiant, et intelligendum est quod duo milites, qui veniunt ad parliamen tum pro comitatu, majorem vocem habent in parliamento in concedendo et contradicendo, quam major comes Angliae, et eodem modo procuratores cleri unius episcopates majorem vocem habent in parliamento, si omnes sint Concordes, quam episcopus ipse, et hoc in omnibus quae per parliamentum concedi, negari vel fieri debent : et hoc patet quod rex potest tenere parliamen tum cum eommunitate regni sui, absque episcopis, comitibus et baronibus, dumtamen summoniti sunt ad parliamentum, licet nullus episcopus, comes vel baro ad summonitiones suas veniant; quia olim nee fuerat episcopus, nee comes, nee baro, adhuc tunc reges tenuerunt parliamento sua ; sed aliter est econtra, licet communitates — cleri et laici — summonitae essent ad parliamen tum, sicut de jure debent, et propter aliquas causas venire nol- lent, ut si praetenderent quod dominus rex non regeret eos sicuti deberet, et assignarent specialiter in quibus eos non rex- erat, tune parliamentum nullum esset omnino, licet archiepi scopi, episcopi, comites et barones, et omnes eorum pares, cum rege interessent : et ideo oportet quod omnia quae affirmari vel infirmari, concedi vel negari, vel fieri debent per parliamentum, per communitatem parliamenti concedi debent, quae est ex tri bus gradibus sive generibus parliamenti, scilicet ex procura- toribus cleri, militibus comitatuum, civibus et burgensibus, qui repraesentant totam communitatem Angliae, et non de mag natibus, quia quilibet eorum est pro sua propria persona ad parliamentum et pro nulla alia. De Partitione Parliamenti. Parliamentum departiri non debet dummodo aliqua petitio pendeat indiscussa, vel, ad minus, ad quam non sit determinata vn.] Modus Tenendi Parliamentum. 513 responsio, et si rex contrarium permittat, perjurus est ; nullus solus de paribus parliamenti recedere potest nee debet de parlia mento, nisi optenta inde licentia de rege et omnibus suis paribus, et hoc iu pleno parliamento, et quod de hujusmodi licentia fiat rememoratio in rotulo parliamenti, et si aliquis de paribus, durante parliamento, infirmaverit, ita quod ad parliamentum venire non valeat, tunc per triduum mittat excusatores ad par liamentum, quo die si non venerit, mittantur ei duo de paribus suis ad -videndum et testificandum hujusmodi infirmitatem, et si sit suspicio, jurentor illi duo pares quod veritatem inde dicent, et si comperiatur quod finxerat se, amercietur tanquam pro defalta, et si non finxerat se, tunc attornet aliquem sufficientem coram eis ad interessendum ad parliamentum pro se, nee sanus excusari potest si sit sanae memoriae. Departitio parliamenti ita usitari debet : — Primitus peti debet et publice proclamari in parliamento, et infra palacium parlia menti, si sit aliquis, qui petitionem liberaverit ad parliamentum, cui nondum sit responsum ; quod si nullus reclamet, suppo- nendum est quod cuilibet medetur, vel saltern quatenus potest de jure respondetur, et tunc primo, videlicet, cum nullus qui petitionem suam ea vice exhibuerit reclamet, Parliamentum nostrum licentiabimus. De Transcriptis Recordorum in Parliamento. Clerici parliamenti non negabunt cuiquam transcriptum pro cessus sui, sed liberabunt illud cuilibet qui hoc petierit, et capient semper pro decem lineis unum denarium, nisi forte facta fide de impotentia, in quo casu nihil capient. Rotuli de parlia mento continebunt in latitudine decem pollices. Parliamentum tenebitur in quo loco regni regi placuerit. Explicit Modus tenendi Parliamentum. Ll APPENDIX. A.D. 1628. Petition of Right. 3 Cab. I. u. 1. The Petition exhibited to his Majesty by the Lords Spiritual and Tem poral, and Commons, in this present Parliament assembled, concerning divers Eights and Liberties of the Subjects, with the King's Majesty's royal answer thereunto in full Parliament. To the King's Most Excellent Majesty, Humbly show unto our Sovereign Lord the King, the Lords Spiritual and Temporal, and Commons in Parliament assembled, that whereas it is declared and enacted by a statute made in the time of the reign of King Edward I, commonly called Statutum de Tallagio non Concedendo, that no tallage or aid shall be laid or levied by the king or his heirs in this realm, without the good will and assent of the archbishops, bishops, earls, barons, knights, burgesses, and other the freemen of the commonalty of this realm; and by authority of parhament holden in the five-and-twentieth year of the reign of King Edward III, it is declared and enacted, that from thenceforth no person should be compelled to make any loans to the king against his will, because such loans were against reason and the franchise of the land ; and by other laws of this realm it is provided, that none should be charged by any charge or imposition called a benevolence, nor by such like charge ,- by which statutes before mentioned, and other the good laws and statutes of this realm, your subjects have inherited this freedom, that they should not be compelled to contribute to any tax, tallage, aid, or other like charge not set by common consent, in parliament. II. Yet nevertheless of late divers commissions directed to sundry com missioners in several counties, with instructions, have issued; by means whereof your people have been in divers places assembled, and required to lend certain sums of money unto your Majesty, and many of them, upon their refusal so to do, have had an oath administered unto them not warrantable by the laws or statutes of this realm, and have been con strained to become bound and make appearance arid give utterance before your Privy Council and in other places, and others of them have been therefore imprisoned, confined, and sundry other ways molested and dis quieted ; and divers other charges have been laid and levied upon your people in several counties by lord lieutenants, deputy lieutenants, commis- Ll 2 516 Appendix. sioners for musters, justices of peace and others, by command or direction from your Majesty, or your Privy Council, against the laws and free customs of the realm. III. And whereas also by the statute called ' The Great Charter of the liberties of England,' it is declared and enacted, that no freeman may be taken or imprisoned or be disseised of his freehold or liberties, or his free customs, or be outlawed or exiled, or in any manner destroyed, but by the lawful judgment of his peers, or by the law of the land. IV. And in the eight-and-twentieth year of the reign of King Edward III, it was declared and enacted by authority of parliament, that no man, of what estate or condition that he be, should be put out of his land or tenements, nor taken, nor imprisoned, nor disherited, nor put to death without being brought to answer by due process of law. V. Nevertheless, against the tenor of the said statutes, and other the good laws and statutes of your realm to that end provided, divers of your subjects have of late been imprisoned without any cause showed ; and when for their deliverance they were brought before your justices by your Majesty's writs of habeas corpus, there to undergo and receive as the court should order, and their keepers commanded to certify the causes of their detainer, no cause was certified, but that they were detained by your Majesty's special command, signified by the lords of your Privy Council, and yet were returned back to several prisons, without . being charged with anything to which they might make answer according to the law. "VI. And whereas of late great companies of soldiers and mariners have been dispersed into divers counties of the realm, and the inhabitants against their wills have been compelled to receive them into their houses, and there to suffer them to sojourn against the laws and customs of this realm, and to the great grievance and vexation of the people. V II. And whereas also by authority of parliament, in the five-and- twentieth year of the reign of King Edward III, it is declared and enacted, that no man shall be forejudged of life or limb against the form of the Great Charter and the law of the land ; and by the said Great Charter and other the laws and statutes of this your realm, no man ought to be adjudged to death but by the laws established in this your realm, either by the customs of the same realm, or by acts of parliament : and whereas no offender of what kind soever is exempted from the proceedings to be used, and punishments to be inflicted by the laws and statutes of this your realm ; nevertheless of late time divers commissions under your Majesty's great seal have issued forth, by which certain persons have been assigned and appointed commissioners with power and authority to proceed within the land, according to the justice of martial law, against such soldiers or mariners, or other dissolute persons joining with them-, as should commit any murder, robbery, felony, mutiny, or other outrage or misdemeanour what soever, and by such summary course and order as is agreeable to martial law, and as is used in nrmies in time of war, to proceed to the trial and condemnation of such offenders, and them to cause to be executed and put to death according to the law martial. VIII. By pretext whereof some of your Majesty's subjects have been by some of the said commissioners put to death, when and where, if by the laws and statutes of the land they had deserved death, by the same laws and statutes also they might, and by no other ought to have been judged and executed. IX. And also sundry grievous offenders, by colour thereof claiming an exemption, have escaped the punishments due to them by the laws and The Habeas Corpus Act. 517 statutes of this your realm, by reason that divers of your officers and ministers of justice have unjustly refused or forborne to proceed against such offenders according to the same laws and statutes, upon pretence that the said offenders were punishable only by martial law, and by authority of such commissions as aforesaid ; which commissions, and all other of like nature, are wholly and directly contrary to the said laws and statutes of this your realm. X. They do therefore humbly pray your most excellent Majesty, that no man hereafter be compelled to make or yield any gift, loan, benevolence, tax, or such like charge, without common consent by act of parliament ; and that none be called to make answer, or take such oath, or to give attend ance, or be confined, or otherwise molested or disquieted concerning the same or for refusal thereof; and that no freeman, .in any such manner as is before mentioned, be imprisoned or detained; and that your Majesty would be pleased to remove the said soldiers and mariners, and that your people may not be so burdened in time to come ; and that the aforesaid commissions, for proceeding by martial law, may be revoked and annulled ; and that hereafter no commissions of like nature may issue forth to any person or persons whatsoever to be executed as aforesaid, lest by colour of them any of your Majesty's subjects be destroyed or put to death contrary to the laws and franchise of the land. XI. All which they most humbly pray of your most excellent Majesty as their rights and liberties, according to the laws and statutes of this realm ; and that your Majesty would also vouchsafe to declare, that the awards, doings, and proceedings, to the prejudice of your people in any of the premises, shall not be drawn hereafter into consequence or example; and that your Majesty would be also graciously pleased, for the further comfort and safety of your people, to declare your royal will and pleasure, that in the things aforesaid all your officers and ministers shall serve you according to the laws and statutes of this realm, as they tender the honour of your Majesty, and the prosperity of this kingdom. Qua quidem petitions lecta et plenius intellecta per dictum dominum regem taliter est responsum in pleno parliamento, riz. Soit droit fait come est desirf. — (Statutes of the Realm, v. 24, 25.) A.D. 1679. The Habeas Corpus Act. 31 Cak. II. c. 2. An Act for the better securing the Liberty of the Subject, and for Prevention of Imprisonments beyond the Seas. Whereas great delays have been used by sheriffs, gaolers, and other officers, to whose custody any of the king's subjects have been committed for criminal or supposed criminal matters, in making returns of writs of Habeas Corpus to them directed, by standing out an Alias and Pluries Habeas Corpus, and sometimes more, and by other shifts to avoid their yielding obedience to such writs, contrary to their duty and the known ¦ laws of the land, whereby many of the king's subjects have been and here after may be long detained in prison, in such cases where by law they are bailable, to their great charges and vexation : II. Eor the prevention whereof, and the more speedy relief of all persons imprisoned for any such criminal or supposed criminal matters ; be it enacted by the King's most excellent Majesty, by and with the 5 1 8 Appendix. advice and consent of the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, in this present Parliament assembled, and by the authority thereof, that whensoever any person or persons shall bring any Habeas Corpus directed unto any sheriff or sheriffs, gaoler, minister, or other person whatsoever, for any person in his or their custody, and the said writ shall be served upon the said officer, or left at the gaol or prison with any of the under-officers, under-keepers or deputy of the said officers or keepers, that the said officer or officers, his or their under-officers, under-keepers or deputies, shall within three days after the service thereof as aforesaid (unless the connniit- ment aforesaid were for treason or felony, plainly and specially expressed in the warrant of commitment) upon payment or tender of the charges of bringing the said prisoner, to be ascertained by the judge or court that awarded the same, and endorsed upon the said writ, not exceeding twelve pence per mile, and upon security given by his own bond to pay the charges of carrying back the prisoner, if he shall be remanded by the court or judge to which he shall be brought according to the true intent of this present act, and that he will not make any escape by the way, make return of such writ ; and bring or cause to be brought the body of the party so committed or restrained, unto or before the Lord Chancellor, or Lord Keeper of the great seal of England for the time being, or the judges or barons of the said court from whence the said writ shall issue, or unto and before such other person or persons before whom the said writ is made returnable, according to the command thereof; and shall then likewise certify the true causes of his detainer or imprisonment, unless the commitment of the said party be in any place beyond the distance of twenty miles from the place or places where such court or person is or shall be residing ; and if beyond the distance of twenty miles, and not above one hundred miles, then within the space of ten days, and if beyond the distance of one hundred miles, then within the space of twenty days, after such delivery aforesaid, and not longer. III. And to the intent that no sheriff, gaoler or other officer may pretend ignorance of the import of any such writ ; be it enacted by the authority aforesaid, that aU such writs shall be marked in this manner, per statutum tricesimo primo Caroli secundi regis, and shall be signed by the person that awards the same ; and if any person or persons shall be or stand committed or detained as aforesaid, for any crime, unless for felony or treason plainly expressed in the warrant of commitment, in the vacation-time, and out of term, it shall and may be lawful to and for the person or persons so com mitted or detained (other than persons convict or in execution by legal process") or any one on his or their behalf, to appeal or complain to the Lord Chancellor or Lord Keeper, or any one of bis Majesty's justices, either of the one bench or of the other, or the barons of the exchequer of the degree of the coif ; and the said Lord Chancellor, Lord Keeper, justices or barons or any of them, upon view of the copy or copies of the warrant or warrants of commitment and detainer, or otherwise upon oath made that such copy or copies were denied to be given by such person or persons in whose custody the prisoner or prisoners is or are detained, are hereby authorized, and required, upon request made in writing by such person or persons or any on his, her or their behalf, attested and subscribed by two witnesses who were present at the delivery of the same, to award and grant an Habeas Corpus under the seal of such court whereof he shall then be one of the judges, to be directed to the officer or officers in whose custody the party so committed or detained shall be, returnable immediate before the said Lord Chancellor or Lord Keeper, or such justice, baron or any other justice or baron of the degree of the coif of any of the said courts; The Habeas Corpus Act. 519 and upon service thereof as aforesaid, the officer or officers, his or their under-officer or under-officers, under-keeper or under-keepers, or then- deputy, in whose custody the party is so committed or detained, shall within the times respectively before limited, bring such prisoner or prisoners before the said Lord Chancellor or Lord Keeper, or such justices, barons or one of them, before whom the said writ is made returnable, and in case of his absence before any of them, with the return of such writ, and the true causes of the commitment and detainer; and thereupon within two days after the party shall be brought before them, the said Lord Chancellor or Lord Keeper, or such justice or baron before whom the prisoner shall be brought as aforesaid, shall discharge the said prisoner from his imprisonment, taking his or their recognizance, with one or more surety or sureties, in any sum according to their discretions, having regard to the quality of the prisoner and nature of the offence, for his or their appearance in the court of king's bench the term following, or at the next assizes, sessions, or general gaol-delivery of and for such county, city, or place where the commitment was, or where the offence was committed, or in such other court where the said offence is properly cognizable, as the case shall require, and then shall certify the said writ with the return thereof, and the said recognizance or recognizances into the said court where such appearance is to be made ; unless it shall appear unto the said Lord Chancellor or Lord Keeper, or justice or justices, or baron or barons, that the party so committed is detained upon a legal process, order or warrant, out of some court that hath jurisdiction of criminal matters, or by some warrant signed and sealed with the hand and seal of any of the said justices or barons, or some justice or justices of the peace, for such matters or offences for the which by the law the prisoner is not bailable. IV. Provided always, and be it enacted, that if any person shall have wilfully neglected by the space of two whole terms after his imprisonment, to pray a Habeas Corpus for his enlargement, such person so wilfully neglecting shall not have any Habeas Corpus to be granted in vacation- time, in pursuance of this act. V. And be it further enacted by the authority aforesaid, that if any officer or officers, his or their under-officer or under-officers, under-keeper or under-keepers, or deputy, shall neglect or refuse to make the returns aforesaid, or to bring the body or bodies of the prisoner or prisoners according to the command oi the said writ, within the respective times aforesaid, or upon demand made by the prisoner or person in his behalf, shall refuse to deliver, or within the space of six hours after demand shall not deliver, to the person so demanding, a true copy of the warrant or warrants of commitment and detainer of such prisoner, which he and they are hereby required to deliver accordingly ; all and every the head gaolers and keepers of such prisons, and such other person in whose custody the prisoner shaU be detained, shall for the first offence forfeit to the prisoner or party grieved the sum of one hundred pounds; and for the second offence the sum of two hundred pounds, and shall and is hereby made incapable to hold or execute his said office; the said penalties to be recovered by the prisoner or party grieved, his executors or administrators, against such offender, his executors or administrators, by any action of debt, suit, bill, plaint, or information, in any of the king's courts at West minster, wherein no essoin, protection, privilege, injunction, wager of law, or stay of prosecution by non vult ulterius prosequi, or otherwise, shall be admitted or allowed, or any more than one imparlance ; and any recovery or judgment at the suit of any party grieved, shall be a sufficient conviction for the first offence; and any after recovery or judgment 520 Appendix. at the suit of a party grieved for any offence after the first judgment, shall be a sufficient conviction to bring the officers or person within the said penalty for the second offence. VI. And for the- prevention of unjust vexation by reiterated commit ments for the same offence ; be it enacted by the authority aforesaid, that no person or persons which shall be delivered or set at large upon any Habeas Corpus, shall at any time hereafter be again imprisoned or com mitted for the same offence by any person or persons whatsoever, other than by the legal order and process of such court wherein he or they shall be bound by recognizance to appear, or other court having jurisdiction of the cause ; and if any other person or persons shall knowingly contrary to this act recommit or imprison, or knowingly procure or cause to be recom mitted or imprisoned, for the same offence or pretended offence, any person or persons delivered or set at large as aforesaid, or be knowingly aiding or assisting therein, then he or they shall forfeit to the prisoner or party grieved the sum of five hundred pounds; any colourable pretence or variation in the warrant or warrants of commitment notwithstanding, to be recovered as aforesaid. VII. Provided always, and be it further enacted, that if any person or persons shall be committed for high treason or felony, plainly and specially expressed in the warrant of commitment, upon his prayer or petition in open court the first week of the term, or first day of the sessions of Oyer and Terminer or general gaol-delivery, to be brought to his trial, shall not be indicted some time in the next term, sessions of Oyer and Terminer or general gaol-delivery, after such commitment ; it shall and may be lawful to and for the judges of the court of king's bench and justices of Oyer and Terminer or general gaol-delivery, and they are hereby required, upon motion to them made in open court the last day of the term, sessions or gaol-delivery, either by the prisoner or any one in his behalf, to set at liberty the prisoner upon bail, unless it appear to the judges and justices upon oath made, that the witnesses for the king could not be produced the same term, sessions or general gaol-delivery ; and if any person or persons com mitted as aforesaid, upon his prayer or petition in open court the first week of the term or first day of the sessions of Oyer and Terminer and general gaol-delivery, to be brought to his trial, shall not be indicted and tried the second term, sessions of Oyer and Terminer or general gaol-delivery, after his commitment, or upon his trial shall be acquitted, he shall be discharged from his imprisonment. VIII. Provided always, that nothing in this act shall extend to dis charge out of prison any person charged in debt, or other action, or with process in any civil cause, but that after he shall be discharged of his imprisonment for such his criminal oifence, he shall be kept in custody according to the law, for such other suit. IX. Provided always, and be it enacted by the authority aforesaid, that if any person or persons, subjects of this realm, shall be committed to any prison or in custody of any officer or officers whatsoever, for any criminal or supposed criminal matter, that the said person shall not be removed from the said prison and custody into the custody of any other officer or officers ; unless it be by Habeas Corpus or some other legal writ; or where the prisoner is delivered to the constable or other inferior officer to carry such prisoner to some common gaol : or where any person is sent by order of any judge of assize or justice of the peace to any common workhouse or house of correction ; or where the prisoner is' removed from one prison or place to another within the same county, in order to his or her trial or discharge in due course of law ; or in case of sudden fire or infection, or The Habeas Corpus Act. 521 other necessity ; and if any person or persons shall after such commitment aforesaid make out and sign, or countersign any warrant or warrants for such removal aforesaid, contrary to this act; as well he that makes or signs, or countersigns such warrant or warrants as the officer or officers that obey or execute the same, shall suffer and incur the pains and forfeitures in this act before mentioned, both for the first and second offence respectively, to be recovered in manner aforesaid by the party grieved. X. Provided also, and be it further enacted by the authority aforesaid, that it shall and may be lawful to and for any prisoner and prisoners as aforesaid, to move and obtain his or their Habeas Corpus as well out of the high court of chancery or court of exchequer, as out of the courts of king's bench or common pleas, or either of them ; and if the said Lord Chancellor or Lord Keeper, or any judge or judges, baron or barons for the time being, of the degree of the coif, of any of the courts aforesaid, in the vacation-time, upon view of the copy or copies of the warrant or warrants of commitment or detainer, or upon oath made that such copy or copies were denied as aforesaid, shall deny any writ of Habeas Corpus by this act required to be granted, being moved for as aforesaid, they shall severally forfeit to the prisoner or party grieved the sum of five hundred pounds, to be recovered in manner aforesaid. XI. And be it declared and enacted by the authority aforesaid, that an Habeas Corpus according to the true intent and meaning of this act, may be directed and run into any county palatine, the cinque-ports, or other privi leged places within the kingdom of England, dominion of Wales, or town of Berwick upon Tweed, and the islands of Jersey or Guernsey ; any law or usage to the contrary notwithstanding. XII. And for preventing illegal imprisonments in prisons beyond the seas ; be it further enacted by the authority aforesaid, that no subject of this realm that now is, or hereafter shall be an inhabitant or resiant of tins kingdom of England, dominion of Wales, or town of Berwick upon Tweed, shall or may be sent prisoner into Scotland, Ireland, Jersey, Guernsey, Tangier, or into parts, gai-risons, islands or places beyond the seas, which are or at any time hereafter shall be within or without the dominions of his Majesty, his heirs or successors ; and that every such imprisonment is hereby enacted and adjudged to be illegal; and that if any of the said subjects now is or hereafter shall be so imprisoned, every such person and persons so imprisoned, shall and may for every such imprisonment maintain by virtue of this act an action or actions of false imprisonment, in any of his Majesty's courts of record, against the person or persons by whom he or she shall be so committed, detained, imprisoned, sent prisoner or trans ported, contrary to the true meaning of this act, and against all or any person or persons that shall frame, contrive, write, seal or counter.-dgn any warrant or writing for such commitment, detainer, imprisonment, or trans portation, or shall be advising, aiding or assisting in the same, or any of them ; and the plaintiff in every such action shall have judgment to recover his treble costs, besides damages, which damages so to be given, shall not be less than five hundred pounds ; in which action no delay, stay or stop of proceeding by rule, order or command, nor no injunction, protection or privilege whatsoever, nor any more than one imparlance shall be allowed, excepting such rule of the court wherein the action shaU depend, made in open court, as shall be thought in justice necessary, for special cause to be expressed in the said rule ; and the person or persons who shall knowingly frame, contrive, write, seal or countersign any warrant for such commit ment, detainer, or transportation, or shall so commit, detain, imprison or 522 Appendix. transport any person or persons contrary to this act, or be any ways advising, aiding or assisting therein, being lawfully convicted thereof, shall be disabled from thenceforth to bear any office of trust or profit within the said realm of England, dominion of Wales, or town of Berwick upon Tweed, or any of the islands, territories or dominions thereunto belonging; and shall incur and sustain the pains, penalties, and forfeitures limited, ordained and provided in and by the statute of Provision and Praemunire made in the sixteenth year of King Richard the second ; and be incapable of any pardon from the king, his heirs or successors, of the said forfeitures, losses, or disabilities, or any of them. XIII. Provided always, that nothing in this act shall extend to give benefit to any person who shall by contract in writing agree with any merchant or owner of any plantation, or other person whatsoever, to be transported to any parts beyond the seas, and receive earnest upon such agreement, although that afterwards such person shall renounce such contract. XIV. Provided always, and be it enacted, that if any person or persons lawfully convicted of any felony, shall in open court pray to be transported beyond the seas, and the court shall think fit to leave him or them in prison for that purpose, such person or persons may be transported into any parts beyond the seas ; this act, or anything therein contained to the contrary notwithstanding. XV. Provided also, and be it enacted, that nothing herein contained shall be deemed, construed or taken, to extend to the imprisonment of any person before the first day of June one thousand six hundred seventy and nine or to anything advised, procured, or otherwise done, relating to such imprisonment ; anything herein contained to the contrary notwithstanding. XVI. Provided also, that if any person or persons at any time resiant in this realm, shall have committed any capital offence in Scotland or Ireland, or any of the islands, or foreign plantations of the king, his heirs or successors, where he or she ought to be tried for such offence, such person or persons may be sent to such place, there to receive such trial, in such manner as the same might have been used before the making of this act ; anything herein contained to the contrary notwithstanding. XVII. Provided also, and be it enacted, that no person or persons shall be sued, impleaded, molested or troubled for any offence against this act, unless the party offending be sued or impleaded for the same within two years at the most after such time wherein the offence shall be com mitted, in case the party grieved shall not be then in prison; and if he shall be in prison, then within the space of two years after the decease of the person imprisoned, or his or her delivery out of prison, which shall first happen. XVIII. And to the intent no person may avoid his trial at the assizes or general gaol-delivery, by procuring his removal before the assizes, at such time as he cannot be brought back to receive his trial there ; be it enacted, that after the assizes proclaimed for that county where the prisoner is detained, no person shall be removed from the common gaol upon any Habeas Corpus granted in pursuance of this act, but upon any such Habeas Corpus shall be brought before the judge of assize in open court, who is thereupon to do what to justice shall appertain. XIX. Provided nevertheless, that after the assizes are ended, any person or persons detained, may have his or her Habeas Corpus according to the direction and intention of this act. XX. And be it also enacted by the authority aforesaid, that if any information, suit or action shall be brought or exhibited against any person Bill of Rights. 523 or persons for any offence committed or to be commi ted against the form of this law, it shall be lawful for such defendants to plead the general issue, that they are not guilty, or that they owe nothing, and to give such special matter in evidence to the jury that shall try the same, which matter being pleaded had been good and sufficient matter in law to have discharged the said defendant or defendants against the said information, suit or action, and the said matter shall be then as available to him or them, to all intents and purposes, as if he or they had sufficiently pleaded, set forth or alledged the same matter in bar or discharge of such infor mation, suit or action. XXI. And because many times persons charged with petty treason or felony, or as accessaries thereunto, are committed upon suspicion only, whereupon they are bailable, or not, according as the circumstances making out that suspicion are more or less weighty, which are best known to the justices of peace that committed the persons, and have the examinations before them, or- to other justices of the peace in the county ; be it therefore enacted, that where any persou shall appear to be committed by any judge or justice of the peace, and charged as accessary before the fact, to any petty treason or felony, or upon suspicion thereof, or with suspicion of petty treason or felony, which petty treason or felony shall be plainly and specially expressed in the warrant of commitment, that such person shall not be removed or bailed by virtue of this act, or in any other manner than they might have been before the making of this act. — (Statutes of the Realm, v. 935-938 ) A.D. 16891. Bill op Rights. 1 Will. & Mar. Sess. 2. «. 2. Whereas the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, assembled at Westminster, lawfully, fully, and freely representing all the estates of the people of this realm, did, upon the thirteenth day of February, in the year of our Lord one thousand six hundred eighty-eicrht, present unto their Majesties, then called and known by the names and style of William and Mary, Prince and Princess of Orange, being present in their proper persons, a certain declaration in writing, made by the said Lords and Commons, in the words following ; viz. ; — Whereas the late King James II, by the assistance of diverse evil counsellors, judges, and ministers employed by him, did endeavour to subvert and extirpate the Protestant religion, and the laws and liberties of this kingdom : — 1. By assuming and exercising a power of dispensing with and suspend ing of laws, and the execution of laws, without consent of Parliament. 2. By committing and prosecuting divers worthy prelates, for humbly petitioning to be excused from concurring to the same assumed power. 3. By issuing and causing to be executed a commission under the Great Seal for erecting a court, called the Court of Commissioners for Ecclesiasti cal Causes. 4. By levying money for and to the use of the Crown, by pretence of prerogative, for other time, and in other manner than the same was granted by Parliament. .... . . t;. By raising and keeping a standing army within this kingdom in time of peace, without consent of Parliament, and quartering soldiers contrary 6. By causing several good subjects, being Protestants, to be disarmed, 5 24 Appendix. at the same time when Papists were both armed and employed contrary to law. 7. By violating the freedom of election of members to serve in Parlia ment. 8. By prosecutions in the Court of King's Bench, for matters and causes cognizable only in Parliament ; and by diverse other arbitrary and illegal courses. 9. And whereas of late years, partial, corrupt, and unqualified persons have been returned and served on juries in trials, and particularly diverse jurors in trials for high treason, which were not freeholders. 10. And excessive bail hath been required of persons committed in criminal cases, to elude the benefit of the laws made for the liberty of the subjects. 1 1 . And excessive fines have been imposed ; and illegal and cruel punishments inflicted. 12. And several grants and promises made of fines and forfeitures, before any conviction or judgment against the persons upon whom the same were to be levied. All which are utterly and directly contrary to the known laws and statutes, and freedom of this realm. And whereas the said late King James II having abdicated the government, and the throne being thereby vacant, his Highness the Prince of Orange (whom it hath pleased Almighty God to make the glorious instrument of delivering this kingdom from popery and arbitrary power) did (by the advice of the Lords Spiritual and Temporal, and diverse princi pal persons of the Commons) cause letters to be written to the Lords Spiritual and Temporal, being Protestants, and other letters to the several counties, cities, universities, boroughs, and cinque ports, for the choosing of such persons as represent them, as were of right to be sent to Parliament, to meet and sit at Westminster upon the two-and-twentieth day of January, in this year one thousand six hundred eighty and eight, in order to such an establishment, as that their religion, laws and liberties might not again be in danger of being subverted ; upon which letters, elections have been accordingly made. And thereupon the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, pursuant to their respective letters and elections, being now assembled in a full and free representation ot this nation, taking into their most serious consideration the best means for attaining the ends aforesaid, do in the first place (as their ancestors in like case have usually done), for the vindicating and asserting their ancient rights and liberties, declare : — 1. That the pretended power of suspending of laws, or the execution of laws, by re^al authority, without consent of parliament, is illegal. 2. That the pretended power of dispensing with laws, or the execution of laws by regal authority, as it hath been assumed and exercised of late, is illegal. 3. That the commission for erecting the late Court of Commiss'oners for Ecclesiastical causes, and all other commissions and courts of like nature, are illegal and pernicious. 4. That levying money for or to the use of the Crown, by pretence of pre rogative, without grant of parliament, for longer time or in other manner than the same is or shall be granted, is illegal. =;. That it is the right of the subjects to petition the king, and all com mitments and prosecutions for such petitioning are illegal. 6. That the raising or keeping a standing army within the kingdom in time of peace, unless it be with consent of parliament, is agaiust law. Bill of Rights. 525 7. That the subjects which are Protestants may have arms for their defence suitable to their conditions, and as allowed by law. 8. That election of members of parliament ought to be free. 9. That the freedom of speech, and debates or proceedings in parliament, ought not to be impeached or questioned in any court or place out of parliament. 10. That excessive bail ouEcht not to be required, nor excessive fines imposed ; nor cruel and unusual punishments inflicted. 11. That jurors ought to be duly impanelled and returned, and jurors which pass upon men in trials for high treason ought to be freeholders. 12. That all grants and promises of fines and forfeitures of particular persons before conviction, are illegal and void. 13. And that for redress of all grievances, and for the amending, strengthening, and preserving of the laws, parliament ought to be held frequently. And they do claim, demand, and insist upon all and singular the premises, as their undoubted rights and liberties ; and that no declara tions, judgments, doings or proceedings, to the prejudice nf the people in any of the said premises, ought in any wise to be drawn hereafter into consequence or example. To which demand of their rights they are particularly encouraged by the declaration of his Highness the Prince of Orange, as being the only means for obtaining a full redress and remedy therein. Having therefore an entire confidence that his said Highness the Prince of Orange will perfect the deliverance so far advanced by him, and will still preserve them from the violation of their rights, which they have' here asserted, and from all other attempts upon their religion, rights, and liberties : II. The said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, assembled at Westminster, do resolve, that William and Mary, Prince and Princess of Orange, be, and be declared, King and Queen of England, France, and Ireland, and the dominions thereunto belonging, to hold the Crown and royal dignity of the said kingdoms and dominions to them the said Prince and Princess during their lives, and the life of the survivor of them ; and that the sole and full exercise of the regal power be only in, and executed by, the said Prince of Orange, in the names of the said Prince and Princess, during their joint lives; and after their deceases, the said Crown and royal dignity of the said kingdoms and dominions to be to the heirs of the body of the said Princess ; and for default of such issue to the Princess Anne of Denmark, and the heirs of her body ; and for default of such issue to the heirs of the body of the said Prince of Orange. And the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, do pray the said Prince and Princess to accept the same accordingly. III. And that the oaths hereafter mentioned be taken by all persons of whom the oaths of allegiance and supremacy might be required by law, instead of them ; and that the said oaths of allegiance and supremacy be abrogated. I A B. do sincerely promise and swear. That I will be faithful and bear true allegiance to their Majesties King William and Queen Mary : So help me God. I A. B., do swear, That I do from my heart, abhor, detest, and abjure as impious and heretical, that damnable doctrine and position, that Princes excommunicated or deprived by the Pope, or any authority of the fc'ee of 526 Appendix. Rome, may be deposed or murdered by their subjects, or any other what soever. And I do declare, That no foreign prince, person, prelate, state, or potentate hath, or ought to have, any jurisdiction, power, superiority, pre-eminence, or authority ecclesiastical or spiritual, within this realm : So help me God. IV. Upon which their said Majesties did accept the Crown and royal dignity of the kingdoms of England, France, and Ireland, and the dominions thereunto belonging, according to the resolution and dedre of the said Lords and Commons contained in the said declaration. V. And thereupon their Majesties were pleased, that the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, being the two Houses of Parlia ment, should continue to sit, and with their Majesties' royal concurrence make effectual provision for the settlement of the religion, laws, and liberties of this kingdom, so that the same for the future might not be in danger a-?ain of being subverted ; to which the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, did agree and proceed to act accordingly. VI. Now in pursuance of the premises, the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, in parliament assembled, for the ratifying, con firming, and establishing the said declaration, and the articles, clauses, matters, and things therein contained, by the f..rce of a law made in due form by authority of parliament, do pray that it may be declared and enacted, That all and singular the rights and liberties asserted and claimed in the said declaration, are the true, ancient, and indubitable rights and liberties of the people of this kingdom, and so shall be esteemed, allowed, adjudged, deemed, and taken to be, and that all and every the particulars aforesaid shall be firmly and strictly holden and observed, as they are expressed in the said declaration ; and all officers and ministers whatsoever shall serve their Majesties and their successors according to the same in all times to come. VII. And the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, seriously considering how it hath pleased Almighty God, in his marvellous providence, and merciful goodness to this nation, to provide and preserve their said Majesties' royal persons most happily to reign over us upon the throne of their ancestors, for which they render unto Him from the bottom of their hearts their humblest thanks and praises, do truly, firmly, assuredly, and in the sincerity of their hearts, think, and do hereby recognize, acknow ledge, and declare, that King James II having abdicated the government, and their Majesties having accepted the Crown and royal dignity afore said, their said Majesties did become, were, are, and of right ought to be, by the laws of this realm, our sovereign liege Lord and Lady, King and Queen of England, France, and Ireland, and the dominions thereunto belonging, in and to whose princely persons the royal State, Crnwn, and dignity of the same realms, with all honours, styles, titles, regalities, pre rogatives, powers, jurisdictions and authorities to the same belonging and appertaining, are most fully, rightfully, and entirely invested and incor porated, united, and annexed. VIII. And for preventing all questions and divisions in this realm, by reason of any pretended titles to the Crown, and for preserving a certainty in the succession thereof, in and upon which the unity, peace, tranquillity, and safety of this nation doth, under God, wholly consist and depend, the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, do beseech then- Majesties that it may be enacted, established, and declared, that the Crown and regal government of the said kingdoms and dominions, with all and singular the premises thereunto belonging and appertaining, shall be and Bill of Rights. 527 continue to their said Majesties, and the survivor of them, during their lives, and the life of the survivor of them. And that the entire, perfect, and full exercise of the regal power and government be only in, and executed by, his Majesty, in the names of both their Majesties during their joint lives ; and after their deceases the said Crown and premises shall be and remain to the heirs of the body of her Majesty : and for default of such issue, to her Royal Highness the Princess Anne of Denmark, and the heirs of her body ; and for default of such issue, to the heirs of the body of bis said Majesty ; and thereunto the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, do, in the name of all the people aforesaid, most humbly and faithfully submit themselves, their heirs and posterities, for ever: and do faithfully promise, That they will stand to, maintain, and defend their said Majesties, and also the limitation and succession of the Crown herein speci fied and contained, to the utmost of their powers, with their lives and estates, against all persons whatsoever that shall attempt anything to the contrary. IX. And whereas it hath been found by experience, that it is incon sistent with the safety and welfare of this Protestant kingdom, to be governed by a Popish prince, or by any king or queen marrying a Papist, the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, do further pray that it may be enacted, That all and every person and persons that is, are, or shall be reconciled to, or shall hold communion with, the See or Church of Rome, or shall profess the Popish religion, or shall marry a Papist, shall be excluded, and be for ever incapable to inherit, possess, or enjoy the Crown and government of this realm, and Ireland, and the dominions thereunto belonging, or any part of the same, or to have, use, or exercise any regal power, authority, or jurisdiction within the same ; and in all and every such case or cases the people of these realms shall be and are hereby absolved of their allegiance ; and the said Crown and government shall from time to time descend to, and be enjoyed by, such person or persons, being Protestants, as should have inherited and enjoyed the same, in case the said person or persons so reconciled, holding communion, or professing, or marrying as aforesaid, were naturally dead. X. And that every king and queen of this realm, who at any time here after shall come to and succeed in the Imperial Crown of this kingdom, shall, on the first day of the meeting of the first parliament, next after his or her coming to the Crown, sitting in his or her throne in the House of Peers, in the presence of the Lords and Commons therein assembled, or at his or her coronation, before such person or persons who shall administer the coronation oath to him or her, at the time of his or her taking the said oath (which shall first happen), make, subscribe, and audibly repeat the declaration mentioned in the statute made in the thirteenth year of the reign of King Charles II, intituled * An Act for the more effectual pre serving the King's person and government, by disabling Papists from sitting in either House of Parliament.' But if it shall happen, that such king or queen, upon his or her succession to the Crown of this realm, shall be under the age of twelve years, then every such king or queen shall make, subscribe, and audibly repeat the said declaration at his or her coronation, or the first day of meeting of the first parliament as aforesaid, which shall first happen after such king or queen shall have attained the said age of twelve years. XI. All which their Majesties are contented and pleased shall be declared, enacted, and established by authority of this present parliament, and shall stand, remain, and be the law of this realm for ever ; and the same are by their said Majesties, by and with the advice and consent of 528 Appendix. the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, in parliament assembled, and by the authority of the same, declared, enacted, or established accordingly. XII. And be it further declared and enacted by the authority aforesaid, That from and after this present session of parliament, no dispensation by non obstante of or to any statute, or any part thereof, shall be allowed, but that the same shall be held void and of no effect, except a dispensation be allowed of in such statute, and except in such cases as shall be specially provided for by one or more bill or bills to be passed during this present session of parliament. XIII. Provided that no charter, or grant, or pardon granted before the three-and-twentieth day of October, in the year of our Lord One thousand six hundred eighty-nine, shall be any ways impeached or invalidated by this act, but that the same shall be and remain of the same force and effect in law, and no other, than as if this act had never been made. — (Statutes of the Realm, vi. 142-145.) A.D. 1700. The Act of Settlement. 12 & 13 Will. III. An Act for the further Limitation of the Crown, and better securing the Rights and Liberties of the Subject. Whereas in the first year of the reign of your Majesty, and of our late most Gracious Sovereign Lady Queen Mary (of blessed memory) an Act of Parliament was made, intituled, ' An Act for declaring the Rights and Liberties of the Subject, and for settling the Succession of the Crown,' wherein it was (amongst other things) enacted, established and declared, That the Crown and Regal Government of the kingdoms of England, France and Ireland, and the dominions thereunto belonging, should be and continue to your Majesty and the said late Queen, during the joint-lives of your Majesty and the said Queen, and to the survivor ; And that after the decease of your Majesty and of the said Queen, the said Crown and Regal Government should be and remain to the heirs of the body of the said late Queen : And for default of such issue, to her Royal Highness the Princess Anne of Denmark, and the heirs of her body : And for default of such issue, to the heirs of the body of your Majesty. And it was thereby fur ther enacted, That all and every person and persons that then were, or afterwards should be reconciled to, or should hold communion with the See or Church of Rome, or should profess the Popish religion, or marry a Papist, should be excluded, and are by that act made for ever uncapable to inherit, possess, or enjoy the Crown and Government of this realm and Ireland, and the dominions thereunto belonging, or any part of the same, or to have, use, or exercise any regal power, authority, or jurisdiction within the same : And in all and every such case and cases the people of these realms shall be and are thereby absolved of their allegiance : And that the said Crown and Government shall from time to time descend to and be enjoyed by such person or persons, being Protestants, as should have inherited and enjoyed the same, in case the said person or persons, so reconciled, holding communion, professing, or marrying as aforesaid, were naturally dead. After the making of which statute, and the settle ment therein contained, your Majesty's good subjects, who were restored The Act of Settlement. 529 to the full and free possession and enjoyment of their religion, rights, and liberties, by the providence of God giving success to your Majesty's just undertakings and unwearied endeavours for that purpose, had no greater temporal felicity to hope or wish for, than to see a royal progeny descend ing from your Majesty, to whom (under God) they owe their tranquillity, and whose ancestors have for many years been principal assertors of the reformed religion and the liberties of Europe, and from our said most Gra cious Sovereign Lady, whose memory will always be precious to the sub jects of these realms ; And it having since pleased Almighty God to take away our said Sovereign Lady, and also the most hopeful Prince William Duke of Gloucester (the only surviving issue of her Royal Highness the Princess Anne of Denmark) to the unspeakable grief and sorrow of your Majesty and your said good subjects, who under such losses being sensibly put in mind, that it standeth wholly in the pleasure of Almighty God to prolong the lives of your Majesty and of her Royal Highness, and to grant to your Majesty, or to her Royal Highness, such issue as may be inherit able to the Crown and regal Government aforesaid, by the respective limitations in the said recited Act contained, do constantly implore the Divine Mercy for those blessings : and your Majesty's said subjects having daily experience of your royal care and concern for the present and future welfare of these kingdoms, and particularly recommending from your Throne a further provision to be made for the succession of the Crown in the Protestant line, for the happiness of the nation, and the security of our religion ; and it being absolutely necessary for the safety, peace and quiet of this realm, to obviate all doubts and contentions in the same, by reason of any pretended title to the Crown, and to maintain a certainty in the succession thereof, to which your subjects may safely have recourse for their protection, in case the limitations in the said recited Act should de termine : Therefore for a further provision of the succession of the Crown in the Protestant line, we your Majesty's most dutiful and loyal subjects, the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, in this present Parlia ment assembled, do beseech your Majesty that it may be enacted and declared, and be it enacted and declared by the King's most excellent Majesty, by and with the advice and consent of the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, in this present Parliament assembled, and by the authority of the same, That the most Excellent Princess Sophia, Electress and Duchess Dowager of Hanover, daughter of the most Excellent Princess Elizabeth, late Queen of Bohemia, daughter of our late Sovereign Lord King James I, of happy memory, be and is hereby declared to be the next in succession, in the Protestant line, to the Imperial Crown and dignity of the said realms of England, France and Ireland, with the dominions and territories thereunto belonging, after his Majesty, and the Princess Anne of Denmark, and in default of issue of the said Princess Anne, and of his Majesty respectively : And that from and after the deceases of his said Majesty, our now Sovereign Lord, and of her Royal Highness the Princess Anne of Denmark, and for default of issue of the said Princess Anne, and of his Majesty respectively, the Crown and regal Government of the said kingdoms of England, France and Ireland, and of the dominions thereunto belonging, with the royal state and dignity of the said realms, and all honours, stiles, titles, regalities, prerogatives, powers, jurisdictions and authorities, to the same belonging and appertaining, shall be, remain, and continue to the said most Excellent Princess Sophia, and the heirs of her body being Protestants: And thereunto the said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, shall and will, in the name of all the people of this realm, most humbly and faithfully submit themselves, their heirs and 530 Appendix. posterities ; and do faithfully promise that after the deceases of his Majesty, and her Royal Highness, and the failure of the heirs of their respective bodies, to stand to, maintain, and defend the said Princess Sophia, and the heirs of her body, being Protestants, according to the limitation and suc cession of the Gown in this Act specified and contained, to the utmost of their powers, with their lives and estates, against all persons whatsoever that shall attempt anything to the contrary. II. Provided always, and it is hereby enacted, That all and every person and persons, who shall or may take or inherit the said Crown, by virtue of the limitation of this present Act, and is, are or shall be reconciled to, or shall hold communion with, the See or Church of Rome, or shall profess the Popish religion, or shall marry a Papist, shall be subject to such in capacities, as in such case or cases are by the said recited Act provided, enacted, and established ; and that every King and Queen of this realm, who shall come to and succeed in the Imperial Crown of this kingdom, by virtue of this Act, shall have the Coronation Oath administered to him, her or them, at their respective Coronations, according to the Act of Par liament made in the first year of the reign of his Majesty, and the said late Queen Mary, intituled, ' An Act for establishing the Coronation Oath,' and shall make, subscribe, and repeat the Declaration in the Act first above recited mentioned or referred to, in the manner and form thereby pre scribed. III. And whereas it is requisite and necessary that some further provi sion be made for securing our religion, laws and liberties, from and after the death of his Majesty and the Princess Anne of Denmark, and in de fault of issue of the body of the said Princess, and of his Majesty respec tively : Be it enacted by the King's most Excellent Majesty, by and with the advice and consent of the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, in Parliament assembled, and by the authority of the same, That whosoever shall hereafter come to the possession of this Crown, shall join in communion with the Church of England, as by law esta blished. That in case the Crown and imperial dignity of this realm shall hereafter come to any person, not being h. native of this kingdom of England, this nation be not obliged to engage in any war for the defence of any domi nions or territories which do not belong to the Crown of England, without the consent of Parliament. That no person who shall hereafter come to the possession of this Crown, shall go out of the dominions of England, Scotland, or Ireland, without consent of Parliament. That from and after the time that the further limitation by this Act shall take effect, all matters and things relating to the well governing of this kingdom, which are properly cognizable in the Privy Council by the laws and customs of this realm, shall be transacted there, and all resolu tions taken thereupon shall be signed by such of the Privy Council as shall advise and consent to the same. That after the said limitation shall take effect as aforesaid, no person born out of the kingdoms of England, Scotland, or Ireland, or the domi nions thereunto belonging (although he be' naturalised or made a denizen, except such as are born of English parents), shall be capable to be of the Privy Council, or a Member of either House of Parliament, or to enjoy any office or place of trust, either civil or military, or to have any grant of lands, tenements or hereditaments from the Crown, to himself or to any other or others in trust for him. That no person who has an office or place of profit under the King, or The Act of Settlement. 531 receives a pension from the Crown, shall be capable of serving as a Member of the House of Commons. That after the said limitation shall take effect as aforesaid, Judges' Com missions be made Quamdiu se bene gesserint, and their salaries ascertained and established ; but upon the Address of both Houses of Parliament it may be lawful to remove them. That no pardon under the Great Seal of England be pleadable to an impeachment by the Commons in Parliament. TV. And whereas the Laws of England are the birthright of the people thereof, and all the Kings and Queens, who shall ascend the Throne of this realm, ought to administer the Government of the same according to the said laws, and all their officers and ministers ought to serve them respec tively according to the same : The said Lords Spiritual and Temporal, and Commons, do therefore further humbly pray, That all the Laws and Sta tutes of this realm for securing the established religion, and the rights and liberties of the people thereof, and all other Laws and Statutes of the same now in force, mayT be ratified and confirmed, and the same are by his Majesty, by and with the advice and consent of the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, and by the authority of the same, ratified and confirmed accordingly. — (Statutes of the Realm, vii. 636-638.) \ 111 2 ADDENDA. Extract from the Geeat Roll of the Pipe of the 8th year of Henry II. OXENEPOKDSCIRA. Manesser Arsic reddit Compotum de firma de Oxenefordscira. In thesauro £76 13s. 6d. blanc. in II talliis. In elemosina constituta Militibus de Templo I. marcam. Et in liberatione constituta Infirmis tredecim £19 15s. $d. et eisdem 65s. ad pannos. Et in donis Abbati de Oseneia 9s. ^d. ; et canonicis de Sancta Frideswida 25s. pro consuetudine feriae Et eisdem 1 Js. 7\d. de novo dono. Et in liberatione constituta Willelmo filio Baldewini 102s. 6d. per breve Regis. Et in terris datis Engelgero de Bohun .£20 blanc. in Bloohesham: et eidem in villa Ricardi de Luci £20 numero. Et Comiti Flandriae £76 blanc. in Betona, cum 100*. de Wicha. Et Hugoni de Plugeno £42 10s. blanc. in Hedendona. Et abbatissae de Godesto 100s. blanc. in eadem villa. Et in eadem villa Henrico de Oxeneford 50s. blanc. Et Gilleberto Angevino £10 numero in Besentona. Et in eadem villa Abbatissae de Godesto 100*. numero. Et in eadem villa Waltero Bustard 5s. numero. Et in eadem villa abbati de Oseneia 6s. 4<2. numero. Et Henrico de Oxeneford 23s. ^d. in eadem villa. Et Gaufrido de Ivoi £40 13s. 4 3OJ) ! (3) the court of a house (p. 91) ; (4) a solemn assembly in the king's presence (p. 128). Curialis, courteous ; adv. curialiter, courteously. Custodia, (p. 301) guardianship ; (p. 148) the tenure of a county as custos, i. e. not at fixed ferm, but as accountable for all particulars. Custuma, custom, in the sense of fixed tax. Custus, cost. From constare, couter. Cynebot, the atonement to the nation for the killing of the king. Cynedom, the royal dignity. Danegeldum, Danegildum, Danageldum, Danegeld. Dapifer, a steward. Deafforestare, to disforest. Dealbare, to whiten, to blanch; hence our word daub. The process of blanching a ferm is described at p. 220. Dealbator, a bleacher. Decauatus, a deanery. Decania, a tithing. Decanus, (p. 77) the head man of a tithing; (p. 130) the dean of a chapter. Decennalis, of the number ten. Decima, (p. 106) a tithing ; (pp. 134, 160) a tithe or tenth. Deeurtator, a clipper of coin. Defalta, Defaltum, default. Defensum, prohibition ; the close or fence time for fishing or hunting. Cf. Fr. defense and defendre. Defendere is used in the same way. Defortiare, to deforce, to dispossess by violence. Demauda, a demand or application. Demandare, (p. 384) to demand or request ; (p. 431) to ordain by man date. Demeuium, demesne, the portion of a manor which the lord retains in his own hands and cultivates by his villeins. Denageldum , see Danegeldum. Denarius, a penny ; (pp. 144, 162, 200) money in general. Departitio, separation, closing of the session of parliament. Depauperare, to impoverish. Glossary. 54 1 Depraeditatio, disendowment. Detonsor, a clipper of coin. Detruncatio, mutilation. Dextrarius, a war-horse. Fr. destrier. So called because the squire led it with his right hand. Dimdare, to defy. Disfacere, to defeat, to disregard. Disparagatio, disparagement. Disratiocmare, Disrationare, to prove one's cause or disprove one's adversary's in a court of law, to prosecute a suit to its determination. Dissaisiare, Dissaisire, to dispossess. Dissaisina, dispossession. Districtio, distraint or distress ; sometimes the thing seized in the dis traint. Distringere, to distrain, to compel by seizure of goods. Disturbare, (p. 149) to prevent the due course of justice by a bribe or by hush-money ; commonly, to disturb. Divisa, a devise by will ; the will itself. Divisa, the boundary of landed property ; also a court held on the bound ary to settle disputes of the tenants. Thorpe. Domesmenn, judges. Dominicum , demesne. Dominicus, held as demesne, or connected with it. Dominium, demesne. Duellum, trial by battle. Dyscolus, perverse : from the Greek. E Ealdordom, the jurisdiction of an ealdorman. Ealdorman, the chief magistrate of a shire. Lat. dux or princeps. Old Ger. Heretoga. Einescia, seniority. Fr. ainesse. Emeuda, amends. Emeudare, to make reparation. Emendatio, reparation, amends ; = A. S. bot. Eorlas, noblemen, opposed to ceorlas. Equitatura, the furniture of a horse, or horse soldier. Errare, to go on the eyre, or itinerate. Escaeta, Esehaeta, Eskaeta, Excaeta, the reversion of a fief to the lord on the extinction or corruption of the blood of the tenant ; the estate so escheated. From the Old Fr. eschoir = carlere, to fall. Escaetor, an escheater, an officer who received the escheats of the Crown. Escambium, Excambium, an exchange. Esnecca, a ship of transport. Essartum, a clearance in the forest ; variously derived from ex-arare, ex-ercere, ex-sarrirej spelled also assartum. Essayum, Essaium, trial, examination by fire ; examen. Essonium, an excuse. , . . ,, . . . a Estoverium, Estuverium, fire-wood ; originally provision or stuff gene rally. Fr. itouffer, Lat. stuffare. Eventus, (p. 51 1) used apparently for attendance m parliament. Ewagium, = aowaowm, a tax on water carriage. Excidentia, escheats. 542 Glossary. Exhaeredare, to dispossess of an inheritance. Exitus, outgoings, issue. Exorbitare, to go beyond bounds. Expeditatio, the mutilation of dogs, by cutting their claws so as to prevent them from being used in hunting. Expeditio, the duty of military service, incumbent on all owners of land, =fyrd. Extraneus, a stranger. F Falco, a falcon. Faleonarius, a falconer. Falsarius, a forger or depraver of the coinage. Falsonarius, a forger ; (p. 263) a forger of charters especially. Falsoneria, forgery of coin or charters. Felonia, felony. Peodatarius, a feudal dependant. Peodi-firma, fee farm. Feodum, Peodus, Feudum, a fief, an estate held by tenure from a superior lord ; (p. 506) a fee, in the modern sense of a payment as honorarium. Feoffamentum, feoffment, the act of conveying an estate in fee. FeofFator, a feoffor. Feoffatus, a feoffee, the person receiving or holding such an estate. Feouatio, the fawning time. Fr. foinesun. Med. Lat. fannatio. Peorm-fultum, rent paid in kind from royal demesne or public lands. Feos-bot, (p. 73) amendment of the coinage. Ferdingus, a freeman of the lowest grade. Feria, a fair. Feudatus, in possession of a fief. Fidejussio, security. Fidelitas, fealty. Filare, to file, to string on a thread ; see Ami are. Filum, the thread or course of a stream. Finis, a payment made to procure the end of a lawsuit or immunity from molestation, and in that sense a fine; not a mulct byway of punish ment. Compare our fines upon leases. Firma, ferm or farm ; a fixed sum or rent payable by way of composition ; the profits of the county jurisdictions let at fixed sums to the sheriffs. Firmarius, a person who fermed, compounded by an annual fixed pay ment for the revenues of his official position. Fiscus, the Exchequer ; revenue in general. Flyma, a runaway. Folgare, to follow. Germ, folgen. Folgarius, a follower. Germ. Folger. Polkes-mote, meeting of the folk or people in the shiremoot. Fore-oath, the oath taken by plaintiff and defendant at the beginning of a suit. Foresta, forest. Germ. FSrst. Forestel, an assault ; from fore and stellan, to spring. Thoepe. Porisfacere, to transgress ; to forfeit. Forisfactura, forfeiture. Forstallatio, obstruction or hindrance ; from fore and stellan ; see Forestel. Glossary. 543 Fortitudo, force. Porulus, a shelf or compartment. Possatum, a ditch. Prancus, a freeman, a freeholder. Fraucus-plegius, a frank-pledge ; a member of an association for mutual security. Francus-tenens, a freeholder ; generally in socage. Frith, peace. Frith-borg, surety for the keeping of the peace ; Frithborga, an as sociation of ten men for mutual security = frank-pledge ; Frithborgus, a member of such an association. See p. 77. Frith.-borge-h.eved, the head of a frank -pledge. Frith-bot, Frithesbot, amendment of peace, payment to atone for breach of peace. Frith-bryce, breach of the peace. Frith-gegildas, members of an association for mutual protection. Fugare, to course. Fugatio, right of coursing. Fundus, the soil : often =feodut. Furca, the gallows. Furnum, an oven. Furragium, provender. From furrare, to forage. Goth. fodr. Fyrd, expeditio; the duty of military service for the defence of the country. Fyrdung, Fierdfare, the going on the fyrd. Fyrdwite, the penalty for neglecting the fyrd. G-ablum, tax ; from A. S. gafol. Fr. gabelle. Gafol, tax. Gaiola, a prison, a gaol. Fr. geole ; from the Lat. caveola. Garba, a trave of corn. Old High Germ. Fr. gerbe. Geldare, to pay tax. Geldum, Gildum, a tax of any sort. Germ. Geld. Gemot, a meeting. Geneatland, land cultivated by geneats, or persons holding by service. Neotan, to enjoy. Thorpe. Gersumna, a customary gift or payment. Gesithcundman, a man in the rank of gesith or comes ; a companion of a king or great lord, and so ennobled by service. Gewitenemot, = witenagemot. Gieresgieve, the same as gersuma, a bribe given to the king's officers for connivance. BRAnT. Gild, (p. 72)=wer-gild. .... . , . .. , Gilda Gylda, a voluntary association for mutual protection, tor common mercantile aims, or for religious worship. Gildwite, (p. 310) probably a miswriting for childvrite. Gisarma, a dart. Grangia, a granary, thence a grange, a farm-house. Grantum, security given. Gravamen, a grievance. Gravare, to aggrieve. 544 Glossary. Gregarius, miles gregarius seems to mean a, knight employed properly in military command, as contrasted with one who merely holds a knight's fee in land. Grith, immunity from molestation ; special frith or localised peace. Guerra, Gwerra, war. Gwerrina, in a state of war. H Haia, a hedge. Fr. haie ; Old High Germ. Haga. Halbergettus, the material of which the common hauberk waB made. Halimotum, the hall-moot, the local court of a franchise. Hangewitha, the penalty for hanging a thief without process of law. Ducange. Thorpe, however, defines it as a fine for letting a prisoner escape from prison. Hansa, a trade guild. Hanshus, the hall where the hansa or guild met. Haracia, a stud of horses. Fr. haras. Haubio, Hauberio, a hauberk. Healsfang, the sum a man sentenced to the pillory would have to pay to save him from that punishment. Thorpe. Heals-fang properly is the pillory itself. Schmid, however, explains it as really meaning a pay ment of the nature of wer-gild, made to the near relatives of a slain man. Heimfara, a breach of peace by forcibly entering a man's house. Heorthfest, having a fixed hearth or dwelling. Herbagium, herbage. Heriot, Heriet, a heriot ; from here-geatwu, the military equipment of a vassal, which on his death reverted to his lord. In the later laws the heriot is often Latinised, as relevium ; but properly it differed from the relief, which was the payment made by the heir to secure the possession of his inheritance. Heyrinus, a heron. Hida, a hide of land : a measure of arable varying at the time of Domes day, but in Henry II's reign fixed at ioo acres. See p. 209. Hlafordsokna, (p. 66) the right of the freeman to choose his own lord ; hence the jurisdiction of the lord over his men. Hokeday, the second Tuesday after Easter. Hold, a Danish noble. Homagium, homage, the process of acknowledging oneself the homo or vassal of a feudal superior. Hominium, homage. Homo, generally a vassal. Honor, an aggregation of knights' fees, held as an honour, as the qualify ing holding of a baron or earl. Horn-geltb., a tax upon horned cattle, cornage. Horuus, of this year ; applied to a hawk that has not moulted. Hospitare, to entertain. Hospitatus, inhabited. Hostiarius, = ostiarius, a door-keeper, an usher. Fr. huissier. Hostium, = ostium, a door. Hundredarius, the hundred-man, the bailiff of the hundred. Hundredum, Hundredus, Huudretum, Hundret, the local division called the hundred ; frequently also the hundred court. Glossary. 545 Husting, Hustenge, Hustingus, the court of a borough held in a house; from hus. a house, and thing, an assembly. Huthesia, Hutesium, hue and cry made after criminals. Hyda, a hide of land ; see Hida. Hydagium, a tax imposed at so much a hide. Hynde, the number ten. Hynden, an association of ten men in a frith-gild. Hyndenman, the head man over ten hyndens. Imbreviare, to register. Imbrochiare, to tap a barrel, to broach a cask. Impetrare, to obtain by application, generally used of a writ or papal bull. Implacitare, to implead, to bring au action against. Imprisouamentum, imprisonment. Imprisonare, to imprison. Incaustum, ink. From the Greek, ly/cavarov. Inerementum, increase of profit over ferm-rent. Indictameutum, indictment. Infangentheof, jurisdiction over a thief caught within the limit of the estate to which the right belonged. Infeodare, to enfeof. Ingeuium, a contrivance ; ' malum ingenium,' trickery, evasion of obliga tions. Ingravare, to burden. Inland, ' terra dominicalis,' the demesne. Instauramentum, the stocking of a farm. Inst aur are, to stock a farm. Interciare, to demand warranty of a person in whose hands stolen property is found. Fr. entiercer. Interprisa, a usurpation. Intromittere (se), to meddle with. Invadiare, to put in pledge for a loan, to mortgage. Invenire, to find, in the sense of to furnish. Irrotulameutum, enrolment. Irrotulare, to enrol. Jieresgieve, = gieresgive. Jocalia, jewels. Fr. joyau =jocale. Judicium, (pp. 76, 151) the ordeal. Juisa, the ordeal. Fr. Justicia. Jurata, a jury. Justitia, ^justitiarius, a justice or judge. Justitiabilis, amenable to jurisdiction. Justitiare, to bring to justice. Kalendarium, a kalendar, a list of agenda. Kidellus, Kydellus, a weir. N n 546 Glossary. Laga, law. Icelandic, log. Lagan, the right to matters thrown up by the sea, lying on the shore. Lageman, a person possessing a certain jurisdiction in the Danelaw. Lanutus, woolly ; pellis lanuta, a wool-fell. Lardarium, a larder. Legalis, lawful ; legalis homo, a man possessed of all the rights of a free man. Leod, the people. Germ. Leute. Leporarius, a harrier. Lesta, lading, a last, a weight of leather and other substances. Lestagium, a custom exacted on a ship's lading. Lesth, lading. Leuca, a measure of 1500 paces ; later, a league. Leue, = leva, an exaction, or compulsory gift to the magistrate, like scotale. Leugata, the territory surrounding a town, at the radius of a leuca. Lex, (pp. 112, 144, 224, 301) the ordeal. Liberare, to deliver. Liberatio, a delivering ; hence the thing delivered, equipment, livery. Libra, a pound. Librata, an estate in land worth a pound a year. Licentiare, to dismiss. Liesing, the Danish freedman. Ligantia, allegiance. Ligius, liege, ligius dominus, the lord to whom the oath of fealty was taken contra omnes homines without exception. Lingua, (p. 485) tongue, nation. Lista, the selvage or listing of cloth. Loquela, a legal claim. Lorica, a coat of mail, as worn by a knight ; hence the knightly tenure. Lot, the share of taxation imposed upon an individual payer towards making up the aggregate required of the community. M Maeg-burg, the kindred. Maironia, timber, =meremium. Major, (p. 323) of age, twenty-one years old ; (p. 314) the mayor of a community. Malatolta, Malatollia, the unjust custom on wool, the evil tolta or tax : tolta is a rude participle from tollo, to take as toll. Malefactio, (p. 264) a misdoing ; in this place the stolen property. Maucus, an English money of the same value as the mark, or 30 penings. Maneries, manner, sort. Manerium, a manor. Mausio, a dwelling-house ; a manor. Mauuug, the district or population under the jurisdiction of a, reeve. A. S. amanian, to exact. Mauuopere, with the hand in the act ; hand-habend, in possession of stolen goods. Manntenere, to maintain. Marca, a mark, 8 ounces, two-thirds of a pound ; the mark of silver is 1 3s. 4<2. ; the mark of gold is six pounds sterling. Glossary. 547 Marcandisa, merchandise. Marescallus, a marshal, the ancient hors-thegn ; from mar, horse, scale, servant. Maritagium, the right of bestowing in marriage a feudal dependant. Maritare, to give in marriage. Maritatio, the act of giving in marriage ; the right of doing so. Marka, a mark. Marlera, a marl-pit. Martrinus, Martrinis, belonging to a marten. Mass-thegn, (p. 66) a priest holding thegn's rank. Mastivus, a mastiff. Mediatus, mesne : mediatus dominus, a mesne lord. Merca, a mark, or boundary. Mercaudisa, Mercandia, merchandise. Mercarius, of merchants. Mercata, the quantity of land which is worth a mark (13s. 40!.) a year. Mercatum, a market. Merchet, the sum paid by a villein to his lord for leave to give his daughter in marriage. Meremium, Meremum, timber; materiamen, Ducange. Mesuagium, a house and ground. Methel, an assembly, = mallus, or gemot. Miles, a knight ; Militia, the right of knighthood. Mttlarium, a sum of a thousand. Minorare, to diminish. Minutus, mean or small. Misa, a capitulation. Misericordia, mercy, a mulct at discretion : to be at the king's mercy was to lie in such a position that the king might either exercise the right of complete forfeiture or accept a fine in commutation. Miskenning, Mescheniuga, 'variatio loquelae,' a shifting of the ground of an action after it has come into court ; commonly the fine imposed for such variation, levied on very trivial occasions, and abolished by charter frequently as a privilege. Modernus, of the present day ; from modo, now. Molinus, a mill. Monetagium, mintage, >¦, payment by the moneyers for the privilege of coining ; otherwise explained as « payment by the subjects to prevent loss by the depreciation or change of coinage. Monetarius, a moneyer, a person empowered to coin. Muratus, walled. Murdrator, a murderer. Murdrum, secret homicide ; sometimes the penalty paid by the district in which a murdered person is found (see p. 201) ; wilful murder. Mutatorium, a change (of raiment). Mutatus, changed ; applied to a hawk that has moulted; hence the word TJamiare, to distrain. Namium, Namum, distress, seizure ; the thing taken by distress, = districtio. Germ, nehmen, to take. Nativus, a neif, or unfree dependant. N n 2 548 Glossary. Nithing, a worthless person. Nocumentnm, a nuisance. TTundinae, a fair. Nundinarius, having a fair. Obolus, a halfpenny. Occasio, an excuse. Occasionare, to molest, to spoil. Occasiuncula, a mean excuse. Oferhyrnes, contempt, disobedience ; commonly the penalty of contempt of jurisdiction. On-hlote, =lot, the share of taxation apportioned to the individual mem ber of a community. Ora, a varying sum of pennies or denarii in the Danelaw ; twenty, some times sixteen. Ortillus, the toe of a dog's foot. Pacabilis, payable ; applied to a beast that is a lawful tender in payment in kind. Facatio, payment. Palefridus, a horse. Med. Lat. paraveredus. Parmagium, the privilege of feeding swine in the woods. Old Fr. pasnage, pasture ; from pastinaticum, a derivative from pastionem. Parlamentum, Parliamentum, parliament: = colloquium, from parabolare, to speak ; whence parole and parler. Parliamentatio, parliamentary discussion. Parochiauus, a parishioner. Passagium, (p. 440) a voyage ; (p. 108) a tax upon passengers. Pecunia, money or stock : pecunia viva, live stock. Pedo, a foot-soldier. Pelota, the ball of the foot of a dog. Pensum, weight, as opposed to scala, rate. Percognitio, a recognition ; see Hecognitio. Percussura, coining. Perdonum, pardon, remission of payment. Peregrinatio, pilgrimage. Perire, (p. 151) to fail in the ordeal. Perquirere, to acquire, to purchase ; (p. 138) to seek or contrive. Perquisitio, acquisition. Persolta, = per-soluta ; seep. 231. Persona, a beneficed clergyman. Pertica, a perch, a measure of land. Pilatus, a bolt for shooting. Pilleus, a Cap. Pincerna, a butler. Placitum, a plea, a lawsuit. Plegium, a surety, the condition of a surety. Plegius, a surety, a person pledging himself for the appearance of another. Port, (p. 66) a mercantile town. Pontagium, bridge-toll. Glossary. 549 Portreeve, the chief magistrate of a port, or mercantile town. £ortsocha, Portsoka, the jurisdiction of a portreeve. collie *' (?" I94) provender; (P- 366) a prebend in a cathedral or Praeconarius, belonging to a crier. Praemunire, to premonish. Praemunitio, a premonition. Praepositura, office of reeve. Praepositus, = reeve. Praesentatio, the right of nominating a clerk to a benefice. Praestatio, a payment. Praetaxare, to define beforehand. Praevaricare, to break or evade an obligation. Prindere, to take ; a form of prehendere. Prisa, a taking, an exaction. Priso, a prisoner. Prisona, a prison. Probator, an approver, king's evidence. Procurator, a proctor, the person who holds a proxy. Proouratorius, conveying delegated power : procuratoriae litterae, letters of proxy. Proficuum, profit. Prolongare, to remove, to dispossess, by delaying seisin. Prosolta, =pro-soluta ; see p. 231. Protojustitiarius, the Chief Justice. Providentia, (p. 334) a provision or ordinance. Publicatus, notorious by report. Purprestura, an encroachment. Purpunetus, a sword-proof or spear-proof coat. Q Quarterium, a quarter, a measure of capacity. Quietantia, quittance. Quietum clamare, to quit-claim, release from obligation. Quindena, a quinzaine, a day over the fortnight. Quinquagenarius, (p. 439) a captain of fifty, used figuratively with refer ence to 2 Kings i. K Ran, = raven, rapine. Kecautum, a counter tally ; see Coutratalea, a security ; from re-caveo. Recepta, receipt. Kecidivare, to relapse. Recognitio, an inquest by oath of twelve men, under the system of assize; (p. 137) a declaratory statement of the law. Becognoscens, a person acknowledging his offence. Recordum, a record. Bectare, see Bettare. Bectitudo, right. Kedemptio, ransom. Bedimere, (p. 100) to redeem: (p. 251) to compel to redeem. s n 3 550 Glossary. Regratarius, a retailer who buys goods iu order to sell them again at a higher price. Reguardor, a person acting as visitor in a reguard. Reguardum, Reguarda, a visitation of the forests. Rehabere, to recover possession. Relevare, to relieve, to take up an inheritance by payment of relief. Relevatio, the act of relieving ; the relief. Relevium, the relief, the money paid by the incoming heir for admission to his inheritance. Remandare, to remand. Rememorare, to regard, or to place in the agenda of parliament. Renegator, a renegade, heretic. Replegiare, to remand under surety. Respeetus, respite. Retare, Rettare, to accuse ; from the Norse rett, an imputation or accusation : not connected with the Lat. rectum, although early con founded with it : hence the form rectare for rettare. Retonsor, a clipper of coin. Retta, Return, Rettum, an accusation. Norse, rett. Revelach, A. S. reaflac, theft ; from reafian, to rob, to bereave. Riparia, Rivaria, a river. Fr. riviere. Robator, a robber. Germ. Rduber. Roberia, robbery, Rumbus, a turbot. Runcinus, a horse. Russettus, a common red cloth. Rusticus, a native, a villein. Ruttarius, a routier, a mercenary soldier. Low Lat. ruptuarius. Saca, Sacha, jurisdiction in matters of dispute. Saisiare, Saisire, to seize, to take possession of. Old High Germ, sazjan. Saisina, possession. Salvagius, wild. Fr. sauvage, from siluaticus. Scaccarium, the Exchequer. Scala, scale, rate as opposed to weight. I Scannum, a bench. Sehedula, a schedule, list of articles. Schira, Scira, a shire, = comitatus. Schirereva, Scyr-gerefa, a sheriff: the king's representative in the shire, as the praepositus or gerefa (Ger. Graf; Engl, reeve) was in the township. Lat. vicecomes. Schot, a tax generally ; from sceatta, money. Scir-gemot, Scyres-gemot, meeting of the shire; county court; comitahts. Scirman, the headman of the shire, probably = sheriff. Scotagium, = scutagium. Scothala, Scotteshale, 'Public compotations at the charge of some for the benefit of others.' Spelman. 'Abuses put on the king's people by his officers, who invited them to drink ale and then made a collection, to the end they should not vex or inform against them for the crimes they had committed or should commit.' Brady. A forced contribution levied on the pretence or occasion of a festivity. Glossary. 551 Scrinium, a shrine. Scriptorium, a writing-room. Secta, (p. 401) suit, attendance at a court ; (p. 264) suit, pursuit of the hue and cry. Sectator, «, suitor. Seedlip, a measure of wheat ; a seed basket. Seisina, possession of land. Senescallus, a steward, the senior scale or servant in a household. Septimaua, a week. Fr. semaine. Sequestrare, to separate litigants, to settle the matter between them ; more commonly to sequestrate. Sergantia, Sergantisa, Sergenteria, serjeanty, a tenure of land by pecu liar service of special duty to the person of the lord. Sermocinari, to preach. Serrura, a lock. Fr. serrure ; from Lat. serare. Serviens, a Serjeant; serviens ad placita, Serjeant at pleas; serviens ad arma, Serjeant at arms. Sextarius, a measure of four gallons. Sithessocna, explained to mean the jurisdiction of a gesith, any private franchise ; but the word occur.-, only in the form of Sipesocna, which bas been understood to mean the district liable to furnish a ship to the king's fleet. Soca, Socca, Socna, Soka, Soken, jurisdiction; ' interpellate majoris audientiae,' a liberty, privilege, or franchise granted by the king to a subject ; also the area within which that franchise is exercised. Socagium, Sokagium, tenure of land on condition of fixed and determi nate services, especially that of suit to the lord's court or soken. Sochemaunus, a man who has to pay suit to a soken ; hence a tenant in socage. Solemnium, a solemnity. Solidarius, a paid soldier. Solidata, the quantity of land that is worth a shilling a year. Solidus, a shilling. Fr. sous. Sollagium, = solagium, an impost claimed by the lord of the soil, by way of ground rent. Solta, = soluta ; seep. 231. Speruarius, a sparrow-hawk. Fr. eperoier. Stabilitio, probably the duty of erecting the hunting-station of the king or lord of a forest, and otherwise providing for the carrying out of the hunt. StaUagium, payment for having a stall in the market. Staurare, to stock a farm. Stengesdint, from stenge (A.S.), a pole, and dingan, to strike : sense obscure. Sterilensis, Sterlingus, sterling ; lawful and current money of Eng land. Strata, street. Suanimotum, the court of the freemen in the forest ; from ' swain, libere tenens.' Subclamator, a sub-crier, of parliament. Submonire, to summon. Sumagium, (p. 350) a burden; from summa, Fr. somme, Med. Lat. salma = sagma; Ger. Saum, in Saumthier. Summagium, (p. 167) a team of beasts of burden. Summarius, a beast of burden ; a sumpter-horse. 552 Glossary. Summonere, to summon. Summonitio, a summons. Supersedere, to treat as superfluous. Tachiamentum, an arrest. Tailagium, Taylagium, Tallagium, Talliagium, a tax, from taillare, tailler, to tax ; specially a talliage, an aid demandable of demesne lands at the will of the lord. Tailliare, TaiUeare, Talliare, to tax or talliage. Talea, Tallia, Taleola, a, tally, a long piece of wood on which the sums received at the Exchequer were notched ; the tally being then split, and half kept by the court, half by the payer, so that each was a check on the other. Tannator, a tanner. Taxare, (p. 211) to fix. Team, Theam, Them, Theim, the right of compelling the person in whose hands stolen or lost property was found to vouch to warranty, that is, to name the person from whom he received it. Tenementum, a holding, an estate held feudally. Ten-manne-tale, = frank-pledge ; (at p. 254, a mistake for Danegeld). Tenseria, a tax. Tenura, the modo of holding an estate feudally ; the holding itself. Testimonium, (p. 14s) character; (p. 188) attestation. Thegn, Thegen, Tein, Thaynus, Tainus, a thegn, or thane : originally a young man, or warrior; hence often a servant, especially an armed servant ; then one who becomes noble by serving the king in arras ; the possessor of five hides of land. The thegn before the Conquest occupied nearly the sa,me position socially as the knight after it. (Lat. minister.) Theoden, a lord, as opposed to Thegen, a servant. Theofgyld, money paid in compensation for robbery. Thing, an assembly. Thingemaunus, a Danish soldier, perhaps = huscarl. Thrymsa, a coin worth three pence Mercian. Timbre, a bundle of skins. Tithing, Tethinga, a union often freemen for mutual security; or a local subdivision of the hundred, in some parts of England. Tithingman, the head of a tithing. Tol, Thol, Toll, Theloneum, Thelonium, Telonium, Toloneum, Theoloneum, duty on imports. Tolta, a tax ; from tollo, to raise by taxation. Trespas, a fine for trespass. Trethingius, a third part of a county, a riding. Treuga, a truce. Tun-grevius, the reeve of a township, praepositus villatae. Turniare, to attend a tournament. Turnus, the touru or periodical court of the sheriff. Twyhynde, *¦ man whose wer-gild was 200 shillings. The twelf-hynde man's was worth 1200. Tyenthe-heved, the head of a frank-pledge of ten men. Tyhtbysig, of bad reputation ; tihtle, accusation, and bysig, implicated. Thorp a Glossary. 553 TJ Unfrith, state of being out of the king's peace. TJsuro, to bear interest. Dthesium, hue and cry ; see Hutesium. TTtlagare, to outlaw ; TTtlagatus, outlawed. TJtlagia, outlawry. TJtlagus, TJtlagh, an outlaw. TJtware, explained as a grant of land by the king from the public land. Thorpe. Vadium, a wager, surety, gage; wages; ad remanens, security by way of deposit. LYTTELTON. Vaivus, a waif, a vagabond. Valentia, value. Vastus, waste. Cf. Fr. guaster, gater, to spoil. Vavassor, an inferior baron, or vassal holding of a baron. Venatio, privilege of hunting, venison. Veredictum, verdict. Vicarius, a deputy. Vicecomes, a. sheriff. The word used after the Conquest to describe the scyr-gerefa ; probably because the duties of the Norman vicecomes corresponded with those of the English sheriff. The latter, however, was a royal officer, and not the substitute for the earl or comes : but an earl was sometimes hereditary vicecomes of his shire. Vicedominus, the deputy of a lord. Vicinetum, Vicinia, Visinetum, Visnetum, the neighbourhood, the venue. Vigena, a score. ViUa, a town ; villa mercata, a market town. Villanus, a villein ; see Hativus, Rusticus, Ceorl. Villata, a township. Villenagium, villein tenure : state of villenage. Villula, a village ; villula nundinaria, a village that has the privilege of holding a fair. ViridariuB, a verderer. Viridis, the privilege of using the wood in the forest ; vert. Vivarium, a fish pond. W Wambais, a gambeson ; a doublet or purpoint of mail. Wannagium, -Waynagium, Wainnagium, properly the extent of land worked by the plough ; in some places it seems to mean farming stock, but this is uncertain. Wapentaocus, Wapentakius, Wapentagium, a wapentake, a subdi vision of the riding. Warantia, warranty. 554 Glossary. Warantizare, to guarantee, to authorise. Warantum, a warrant, a warranty. Warantus, a warrantor. Warda, pupillage, wardship ; an estate held by the lord in wardship. Warde-mota, meeting of the ward in a corporate town. Warennarius, a warrener. Warennia, Warenna, a rabbit warren. Warnistura, garnishing. Wedd, a pleilge or gage, = vadium. Wer, the pecuniary estimation of a man, by which the value of his oath and the payment for his death were determined. Wer-gild, the payment for the slaying of a man. Werra, war. Widrigildum, a Frank word, meaning probably the same as bot or com pensation, and distinguished by Grimm from the wergild. Witan, wise men, sapientes. Wite, Wita, a mulct, a payment by way of punishment, opposed to bot, which is compensation to the injured. Witena-gemot, meeting of the wise men. Wrec, wreck. X Xenium, a present ; more commonly written exenium. From the Greek. Yeresgieve, see Gieresgieve.