1 Digitized by tlie Internet Arcliive in 2015 https://archive.org/details/essaidegrammaireOOunse 1 THE GOSPEL ACCORDING TO ST. JOHN, IN THE DIKELE LA^^UUAGE; TRANSLATED BY AMERICAN MISSIONARIES AT GABOON, WEST AFRICA. NEW YORK: AMERICAN BIBLE SOCIETY, INSTITUTED IN TIIK VEAIt MDCCCXVI. 1879. JON. thangAkA 1. 1 Dibongwg a wu p6 ditatyiki, di6 Dibongwfi a wu na Auyambig, di(5 Dibongwg a wu Anyambig. 2 YCmgte y6 wu na Anyambig p6 ditatyiki. 3 Y6 mikami bilomVn bifishg, dio ua tyi y& ka alo- mbi jCshe yi tyi niibg, yi mishi kami6. 4 Thaki' tha wu nCi ; di6 thaki' tliati th6 bithfinh bi botyi. 5 T>i6 bithanh bi panya p6 divityiki, difl divityiki do hi6 shinhlig. 6 1 Mutyi a wuthg, ngwa AnyambiC a milomi ; dina diei na, J6n. 7 Mutyi tl a minzhi p6 nvesha, na a veshi' botyi Bitlianh, na bil beshS ba m61i' na ywana gwCi. 8 AyfimC a tyi wu Bithanh biti, nji a milomi& na a veshi' pC mbrt wu Bithanh. 9 Bithanh bi mbornbo hi6 y6, ngwa nzhakamS p6 pfinzhe nyi, na dithanlishC mutyi jcshC. 10 A wu woni pCnzhe nyi, di6 y6 mikami pgnzhe nyi, di6 pfinzhe uy6 do y6 veka. 11 A minzhi pC mbCiraete ba thi, di6 ba tyi minanh 12 Nji ntangi wu rainanh yC, a mivC ba nguldi nya dibd bana bambi AnyambiC, ba ba mibunli dina diSi ; 13 Ba ba mibiali(' ana na makitiia, do na ndiywa wu nshoni, do lui ndiijwa wu botyi nji na AnyambiS. 14 I)i6 Diboiig\v6 a mivitya nslioni, na didi nashi na ma' mabCnli na mbombo beiii; dio beslid ba mijc' nCnia gwCi, ntyinh mbo nCnia wu miana ngwadikika dimbi Anyambid. 4 15 JCm a miveshi p6 mb6 gw6i, na dilubila thobC na, Y6 wa ng\ya m& mibonhthi na, Ye ngwa thi mil ba- rnbsi a wu p6 boshi biami, na diambilindl ye mibonji be na m6. 16 Di5 beshe b6sh§ ba nanhme pe dibuthS di?i. ma- bgnh ua mabCnh. 17 Nadiambilindl nthali MosCs a mi\S gwo, nji ma' mabilnh na mbombo bi miuzlu na Jisu Kraisi. IS Shi na niutyi ngwa jukamC Anj-anibiS na peli ; Miaua ngwa dikika, ngwa thi pe tothi uya Shagwt?, yd mithathi bo(i/i yS. 19 % DiO nthaka wumbi J5n wo wu, mia Baju ba niilomi baminisg na Balivait ua diwu' p6 Jiruselfni, na ba i^iki ye na, W6 nzha ? [ 20 Dio y6 mimgmi, yd do shashC, nji a mimSmi na ; Ana me p6 Krais. 21 Di5 ba mipi' yS na, Na pd ? We Ilaias ? Di5 y6 mikfi na, Ana md pd yd. Ana we pe nsha' tl ? Did j'd mibulislii na, Bia. 22 Did ba mika yd ua, Nji we nzba? ua, beshd ba thaki' ba ba milomi beshd. Wd ka p6 mbd gwa na? 23 A mika na, M6 dioi di mutyi ngwa thi lanh p6 thakombi na Limbikwa' uzhetha nyambi Anyambid! mbo ugwaushA' Aisaia a mikathi. 24 Did ba ba milomid ba wu ba Bafaraisi. 2-5 Did ba mipi' yd, na dika yd na; Xdi wd baptaiza, na wd shi Krais mdtd, do Ilaias, do ugwausha' ti? 26 Jdu a mibulislii ba ua ; ^Id baptaiza ua uiadiba ; nji mutyi a tdli pd tema nyaui, ngwa be sha beka ; 27 Yd wa ngwa thi md bambA, a wu nji pd boshi bia- mi ; ngwa md shi na nyauga nya dityiuhtha ushiya wu utyotyi gwSi. 28 Bilouibi bi bi mibd pd Bdtliaui pe biatyi bini bi Jdrdan, va Jdu a mibd a bd l)aptaiza fjohji. 29 IT Bia Idujd did Jdu a uiijd' Jisu a bd nzha pd yd thi, did a niika na; Shauga' Aldkd yindama' yiinbi Anyambid yi ponha bibe bl pdnzhc Tiyi. 30 Yd wa ugwa md mibonhthi pd mbd gwdi ua, thangAk^ 1. 5 Mutyi a thi mC bAmba, ngwa wu p6 boshi biami, nadia- mbilindl y6 mibonji b6 na md. 31 Di6 m(5 tyi mive' ye, nji mg nzhimg baptaiza na madiba na, a jCuikwa' p6 ba Israel ba thI. 32 Di6 J6q a mithathi ua, MG mijg' Nshinhshinh wu bg shula iia uiwutha p6 thobg mbo dipepika, na didi p6 yg thi. 33 Di6 m6 tyi mive' yS ; nji y6 ngwa milomi m6 p6 dibaptaiza na madiba, a mika m6 na ; Mutyi ngwa wS 6 j6' Nshinhshiali wu b6 shula na didi pG yd thi, y& ngC y6 ngwa baptaiza na Nsliinhshinh wu akitha. 34 Di6 m6 mijCni, na dithatha na, wa Miaua mbi AnyambiC. 35 IT Bia l(5ujS njikC J6n a mib(5, ba na baba ba bajethi b6i. 36 Dio y6 misliaiih Jisu a b6 thgnhtha, diO yg mika na, Shauga AlekC yi ndama' yimbi Anyambig. 37 Difl bajetlii batf baba ba mijo' mbo ye mikathi, na ditliCpiliC Jisu. 38 Di6 Jisu a mijilia na dijg' ba ba b6 yg tligpilig, di6 yg mika ba na ; 39 Be toka ndf ? Dio ba mika yg na. Rabbi (nzhilia nya dibongwg di wo na, Njeli) wg di vl ? 40 Di6 yg mika ba na, Nzha jgkani. Ba minzhi na dijg' va yg midiUa; dio ba midi ngi ashu yitl. Nadia- mbilindl buslia na (Ulenjg ma minu' diom di magwgla. 41 Andru mauyauli mbi Pile yg wu nwoto p6 baba ba mijo' ywana ivuinhi Joft na dithepilig yg. 42 A mibonji je' manyanh >Saimoii, na dil^a yg na, Beshg ba jgrag Messaia, di thI na nzhilia lui Krais. 43 1 Dirt yg mindeshi yg pg Jisu thI. Di6 mia Jisu a mishanii yg, a mika ua, Wg Saimon miana ml)i Joua ; wg g tliebig na Sifnsi, di thf na nzhilia na, Dikakl. 44 liia Ignjg dio Jisu a mikig pg Galili ; dirt yg mijg Filip, na dika yg na, Thepili' mg. 45 Dirt FIlIp a beta di Betsaida, akoldi yimbi Andru na Piter. 46 Fflli) a mijg' Netangli, na dika ye na, Peslig ba jCmg yg ngwa Mosgs pg mithali ba na liiiiigaiih ba 6 milfinji p6 mb6 gw6i, Jisu Ngwanazergti miana mbi Josgfi. 47 DiO Netangli a mika yS na, Alombi yib^nh yi wolihi wu' p6 Nazergtl ? Filip a mika y6 ua ; Nzha j6k6. 48 Jisu a mijS' Netangli a b6 nzha y6 thi, diO yf mika p6 mb6 gw6i na, Shauga, Ngwaisrael mbombo, ngwa slii na madiaka. 49 Netangli a mika y6 na, W6 vem6 m6 na ndi ? Dio Jisu a mibulishi y6 na, M6 mij6' w6 p6 shI nya jeli yi ateta, mia tl FIlip a sha thebi gw6. 50 Netangli a mibulishi y6 na, ShaywamS w6 nge Miana mbi Anj'ambig, w6 ngwabotyi yi Israel. •51 Jisu a mibulishi yg na, Xali-kaua, mC kami^ na, M6 mijg' \vQ p6 shI nya jeli yi ateta, die") wt? mi6 Nikodimo a miksl y6 na ; Mutyi a bialiki na, na a mbie utoli ? A woliki ball' nyinhtha p6 mAi wu nyaijwt; na dibialifi? 5 Jisu a mibulishi na; Mbombo m6 kil w6 na; ua mutyi a sha bialig na madiba na Xshiuhshinh, wfna a tyi woli nyinhtha p(^ divala dimbi Auyambie. 6 Alombi yi bialikwamC ua nshoni y6 nshoui ; dio alombi yi bialikwamC na nshiuhshiuh y6 nshiuhshinh njike. 7 Kom6 mamitha ualikilna, mO ka wC na ; Eialia- kani no diwu' pC thobC. 8 Mpuuga wu pC'piliC va gwc) wu diuha, difi wC joka nipCpilia wuti, nji wC sha veka do va gwo wu wu- tha, do va gwO wu kiC ; nani nji mutyi jCshS ngwa bialikwamC na Nshinhshinh a thiyl. 9 Nikodimo a mibulishi na dikil yC na ; Mambi ma ma woliki bC na? 10 Jisu a mibulishi na dika yC ua ; WO ujeli ngwa Israel, wC do veka mambi ma? 11 Mbombo mC kfl, w5 na; BcshC l)a lubimg mambi THANGIkA 3. 9 ma beshe ba vemg, na divesh§ mO ma beshg ba j6m6 ; nji be do nanh nvesha gwashi. 12 Na mfi bogimC be mambi ma pfinzhe nyi, be do mglig ; be ba a mSIig na, na m6 boijimg mambi ma thobg? 13 Did shi na mutyi ngwa betyikamg p6 thobC na peli, nji ngg y6 ngwa shulikamg na diwutha pfi tliobg, ye Miana ngwa mutyi ngwa thi p6 thobfi. 14 ^ Di6 mbo MosCs a mipetyi nyOnh p(5 tliakombi, mbona nji Miana ngwa mutyi a jietyibiki ; 15 Na, mutyi jesh6 ngwa y6 bunlig a tyi magwa, nji a be' na thaki' tli' adukwa j6sh6. 16 IF Nadiambilindl AnyambiS a midinli pgnzhe nyi na thadinli thati thd tha y6 miv6 Miana ngwCi ngwa- dikika, na mutyi j&liC ngwa y6 bunlig a tyi magwa, nji a bC na thaki' th' adukwa jeslig. 17 Nadiambilindr Anyambig a tyi milomi Miana ngwCi pC penzhe nyi, na a kwlsiii pfinzhe nyi, nji na pgnzhe nyi nyi kiki n6i. 18 IF Yu ngwa bunlig y6 a shi na makwa, nji ngwa sha bunliS makwa ma tht n6i, nadiambilindi a sha bunliC dina di Miana mbi Anyamblg ngwadikika. 19 Nji makwa ma ma; na bithanh bi njimC woni peuzhe nyi, dirt botyi ba dinha divityiki dakami ua bithilnh ; nadiambilindi bishali biabi bi thi bibe. 20 Nadiambilindi mutyi jeshg ngwa kama bibe, a bena bithanh, di6 a sha uzha pfi bitluluh nalikana bisliali biei bi jC p6 lebig. 21 Nji yg ngwa kama mbombo a nzha pg bithanh, nalikana bishali bi^ bi jeuikwani na, bi mikubi mbo ndiijwa wumbi Anyambig wu thg yl. 22 1 Pisha nya bilombi bi Jisu arainzhi pe pgnzhe nya Judia, ba na bajethi bgi ; di6 yg miili nabi tl na dibaptaiza. 23 1 Dig Jgn iijikg a bg baptaiza po Inon kuna na Selim, nadiambilindi madianli ma wu tl iiuilibuthg ; dig ba ba minzhi na dibaptaiziba. 24 Nadiambilindi JOn a tyi mibg a biethibimg pg mboka adu' yitl. 10 25 1 Di5 bajethi bambi J6n ba na Baju ba mibomilia mapende p6 diambi di njobia. 26 Di6 ba ba minzhi pe J5n thi, na dika y6 ua ; Sha- i]washi, ngwa wu n&y& p6 biatyi bini bi Jordan, ngwa w6 miveshi p6 mb6 gw6i, Sha', a thI baptaiza, di6 botyi b^shg ba thI nzba p6 y6 thI. 27 JOn a mibulishi na dika na; Mutyi a sha woli' nAnh n' alombi, v6nh na yi v6bim6 y6 na diwutha p(5 thobg. 28 Bemfitg be veshimg p6 diambi diamg na, m6 kamg na; M6 shi Krais m6tS, nji m6 milomig p6 boshC bi6i. 29 Ngwa thi na miali y6 ngwambathi ; nji jombi mbi ugwambathi, ngwa tCbg na dijoka mbo ye lubila, a dona bidonika p6 diambi di divi di ngwambathi. Mbo- na adoni jam6 yi yi komg. 30 Yg ngniki, nji mg m6 shalibiki. 31 Y6 ngwa wukamg p6 thobC, a tht p6 thobg tha ba bgshg; ngwa thI ngwa pgnzhe, y6 thI ngwa pSnzhe uyi, di5 y6 lubila p? mh6 wu pCuzlie nyi ; ngwa wuka- m6 pS thobg a thI p6 thobg tha ba bCslig. 32 Did bi yg jgkame na dijoka bifi bi yC vcshg; nji shi na mutyi ngwa nanhmg nvesha gw6i. 33 Y6 ngwa nangame nvesha ngwCi a mgmimC na Anyambig a thI ngg mbombo. 34 Yg ngwa Anyambig a milomi, a lubila mabougwg mambi Anyambig ; nadiambiliudi Anyambig a slia vg yS Nshinhshinh vishivishalig. 35 Ngwashaijwg a dinha Miana, diC bilombi bieshg a v6mg bi6 pg mbg gwgi. 36 Yg ngwa buulig Miana a thi n^ thaki th' adukwa jgshg ; nji yg ngwa sha buulig Miana, a tyi jg thakiki ; nji mbimba nyambi Anyambig nyi thI ngi. THANGAkA 4. 1 Mia Shanh a mive' na, Bafaraisi ba mijo' na, Jisu a mikami na dibaptaiza bajethi dakami na Jon ; 2 (Nji ana Jisu nigtg ])g mibaptaizi, nji bajethi,) 3 A mithokwa pg Judia, na dibali nzha pg Ualaili. 4 DiO yi wu na a leuinga Semeria. thangAkA 4. 11 5 Bio y6 minzhi p6 akoldi yi Semeria yi thebie ua Sukar, kuna n' akanh yi Jekobi a miv6 miaua ngwCi Josgfi. 6 Di6 lidianli dimbi Jekobi di wu ti, Jisu dakami mbootlig did a midi shi y& tizhu^ nya lldianb ; di6 bu- sha na dilenjg ma mib6 ma num6 magw6Ia matani na diwoto. 7 Di5 mimiali Xgwasemeria a minzlii dianh madiba ; Jisu a mika y6 na ; Mimiali wd, v6 m6 madiba. 8 (Nadiambilindi bajetlii b6i ba mibe ba kiemg p6 mboka sliomba bidia.) 9 Di6 miali Xgwasemeria a mika y6 na ; Yi till na, w6 b6 Ngwaju, wu dlsba m6 jjika madiba, me be miali Ngwasemeria ? (nadiambilindi Baju ba sliI na bajombi ua Baseineria.) 10 Jisu a mibulishi na dika y6 na ; Xa w6 vemC bw6' bimbi Anyambie na y6 ngwa ka we na, v6 m6 madiba, ka w6 kam6 y§ pika, dif) a kumba we v6 madiba ma thakiki. 11 Ngwamiali a mika yC na; Bhaijwame, wC shi na adianhtha, di(5 lidianh di thi nji dilimi ; nji w6 thi na madiba ma thaki' ma vl ? 12 W6 till dakami na Shaqwashi Jekobi, ngwa mive beshC lidianh di, na dinAta tl, ba na bana boi, na bithe- mbi biCi? 13 Jisu a mibulishi na dika yC na; Ngwa uata ma- diba ma a a bali gwa avcshithC ; 14 Nji ngwa nata madiba, ma nifi C yC vC, a tyi gwa pC na aveshithe adukwa joshC; nji madilja ma mC 6 yC vC, ma C yf bC pungwC lidianh di madiba dibu- njitha i)C thaki tha adukwa jeshC. 15 Ngwamimiali a mika y& na; Shaijwame vC- m6 madiba iiiati, mC do pC na gwa avCshitha, do nji va nja diaoh. 16 Jisu a mika yC na; kiC thebika ya ntiiomi, wf (■ nzha. 17 Ngwamimiali mibulishi ua dika yC na ; MC shi uanthomi. Jisu a mika yC ua; WC veuiC lubila na ; Me shi na uthomi. 12 JON, 18 Nalikana w6 miba' na jieli mithonii mitaui; uji ngwa we tin ngi va, a shi ya iithomi ; wc- kame alombi yiiulyi nibombo. 19 Dio ugwamimiali a niika y6 ua ; Shaijwame, m6 je \v6 ushaki. 20 Bashauh bashi ba beta junh Ani/ambi? mbeka wu; nji be ba ka ua, womba va botyi ba juijw6 va thi p6 JiruselOm. 21 Jisu a mika y6 na: Miali wA, meli' na digwf^la di thi uja, di be tyi junh Shaijwe do p6 mbeka wu do pe JiruselCm. 22 Be ba jur)w6,'nji be sha veka yi be ba juijw6 beshfi ba veka yi beshg ba jugwg, nadiambilindl nshugwa wu wu' pe Baju ba thi. 23 Nji digwCla di tlal nzha, di thi nji va, ili bajunh banibombo ba e junh Shaijw(5 na niema ua mbombo; nadiambilindl 81iaijwC a toka ba ntyinli wu ba junh y^. 24 Anj'ambie yC Nshinlisliinh ; dio .ba ba junh yf, ba juiji na nlenia na mljonibo. 25 Ngwamimiali mika y6 na ; M(5 veka na, Messaia a till nzha ; (ngwa tliebiC na Krais,) na a nzhimg ka a boijimg beshC bilombi bieshC. 26 Jisu a mika y6 na; M6 ngwa thi nAvC Uibila, niC ye- 27 ^ Ba be lubila ma' ma iV\6 bajetlii bci ba niipami, di(5 ba mimamithi mia yi^ miluba na ngw auiiali ; nji tyi mibC na mutyi ngwa mika na ; Ndl we toka? do ndf we lubila nC-i? 28 Dio ngwamimiali niili diboya diei dio a mibulia ])(? niboka, dio y& mika botyi na ; 2'J Nzha jekani mutyi ngwa shikamC ml thatha bilo- mbi bii^shC bi mC na dikama; ana Krais wa? 30 T>i6 ba ba miwu pe mboka, ua diiizha p^ yQ thi. 31 7 Ngwamimiali kiCthame l)ajetlii ba niishoshili y6 na ; Hhaijwashi, diaka. 32 l)i(') a mika ba ua ; MQ tlil na bidia bi in6 dia, bi be sha veka. 33 Did bajethi ba miluba ba ua ba ua ; Mutyi a nde- slii yO bidia? thangAkI 4. 13 84 Jisu a mikA ba na ; Bidia biamg bi thi na ; mC kamiki thadiuli thambi ngwa niiloiui uie na dishili ashali joi. 35 Be slia ka na ; ba likamC banganjC banai wena adii' yi nkatya yi nzhimg? Shanga, m6 ka be na; beuaka' niishi be ba a sbauh bikanh, na bi mbie bipu- nii pe dikatyiba. 36 Dio ngwankatj'i a ndnh biba na dikusha bidia p6 thaki' th'adukwa jeshC ; ua, ugwambethi na ngwanka- tyi ba doniki nshamba wuoto. 37 P6 alonibi yi dibongwO di thI mbonibo na, uwoto mbPthi, nwilka kG ukatyi. 38 Me niiloiui be pC' dilcata yo yi be slia kuba; bawii' ba shimC kuba, diO be ba tabime pC bishali biabi. 30 ^ Di(5 Basemeria balibuthe ba akoldi yiuayi ba niibunli yp na dianibi dl dibongwC di ngwaniiali a miveshi na ; A mithathi m6 bilombi bifishC bi rnC na dik^lnia. 40 Nani kC mia Basemeria ba miuzlii' pC yC tbi, ba mibhoshili yC ua a di' uabi ; diO y6 mitha tl uiashu maba. 41 Di5 bawAka balilnithe ba mibunli ua diambi di dibongwe diei lui'te; 42 DOS b;"t ))a mikil ngwaniiali ua; Beslie bunlimC! d6 aua na dianil)i di dibougwe dlA ; nadiambilindl besliS- mCtP ba joinC, dio beslie ba venie ua, wA Krais mbo- uibo, Nkir^lii ngwa peuzlie nyi. 43 % :^[ashu maba uulami, di6 Jisu a mithokwa tl, ua diuzha pO Galili. 44 NalikAna Jisu y^mPtC a miveshi na, ngwaushA.' a sbi na junh pi^ penzlie nyOi mCtC. 45 Di(5 mia yC ininzlil p(5 Galili, Bagalili ba minAnh y6, nadiambilindl ba niije' bilombi bieshC bi yC- mikAmi pc' Jiriiselem pe dibeki ; nadiambilindl bA ba mikiC nji' pe dibeki. 46 Dio Jisu a mibali uzlia pC kene ngwa Galili va ye mivityillii madiba dive. Dio anami yi mibC ngwa mia- ua ugwOi a mitatyika i)e KepCruaum. 47 Mia yC mijo'na Jisu a pamimC pO Galili mia yd 14 miwu' p6 Judia, a mikig p6 yg thi, ua dishoshili y6 na, a shilikwa na dinzha y6 joma miana ngw6i ; nadiambi- lindl a wu bideli m6t6. 48 Di5 Jisu a mika yg na ; na be sha jl maveka na bimamia ka be tyi mglig. 49 Ngwanami a mika y6 na; Shagwamg, Shilikwa, miana ugwamg a j6' pS gwa. 50 Jisu a yg na ; Veka bulia, y;X miana a kimg. Di^ mutyi ti a mimgli dibongwg di Jisu a mibonhthi yg, di6 yg mibulia; 51 Mia yg mishilikwa dig bakubi bgi ba mibomita ngi na dibonhtha yg na ; Ya miana a kimg. 52 Dig yg mipi' ba digwgla di yg mitatyili kika; dig ba ba mil?a yg na; Nangothoma digwgla di niatani na maba divgbi di mishithi. 53 Dig ngwashaijwg a mive' na, dig digwgla ditlmgtg di Jisu a mika yg na ; Ya miana a kimg ; dig yg mimgli ba na ataka jgi jgshg. 54 Yg alemba yibalig yi Jisu a mikami, mia yg miwu' pg Judia na dinzha pg Galili. THANGIkA 5. 1 Pisha nya bilombi bi dibe' di Baju di mibg, dig Jisu a mibetyi kig pg Jiruselgm. 2 Dig pg Jiruselgm kuna na diasha di bindamaki ata' yi till tl yi thebig pg nlubia wu Hibru na; Bithgsida, yi thI na mimbanh mitani. 3 pg mimbanh mi mi minika ushamba wungn wu botyi ba mitatyiki, banjimg, na biboka, na ba nunka- shi, ba bg venhli nkubia wu madiba. 4 Nadiambilindi ngwanlomili a beta shula pg ataki, ua dikubili madiba; dig ngwa mibonji shula pg madi- ba ma mikubika a mijomig nvimi gwgshg wu yg wu na gwg. 5 Dig mutyi a wu ti ngwa mibg na nvimi mabom mt\ mimbu malali na mimbu mitani na milali. G Jisu a mijg yg bia, dig a mive' na, a mibcmbi tata, dig yg mika yg na; Wg naka jomig? 7 Dig ngwa ntatyiki a mibulishi yg na ; Shaqwamg, thangAkA 5. 15 m6 shi na mutyi ngwa a dishg m& p6 ataki, mia madi- ba ma thi kuba; nji m6 b6 nzha, w§na nwaka a daka m& na dithebitha. 8 Jisu a mika y6 na ; Valikw6, tomba' ananh j&y^, w6 6 kig. 9 Di6 mutyi H a mit6' kika, di6 y6 mitombithi anau jCi na dikig. Di6 busha bitl bi wu busha bi Shana. 10 1[ Did Baju ba mika ngwa miyomig na ; Busha bi Shana bo ; shi yibSnh na, w6 6 bapi ananh. 11 Di5 y6 mibulishi ba na ; y6 ngwa jomika m6, y6 ka w6 na; Tomba' ananh jay6, wS 6 kig. 12 Di6 ba ba nipi' y6 na ; Mutyi ti y6 nzha, ngwa ka w6 na ; Tomba' amlnli jay6 w6 6 ki6? 13 Dirt yg ngwa mijomiC a tyi mive' yg ; nadiambi- lindl Jisu a mithokwa p6 womba va dibuthg di botyi di wuthC. 14 Pislia ti Jisu a mikabi y6 p6 mbanh wumbi Anya- nibiC na dika yC na; Sha, w6 kimg; slia bebiki p6 nakC, alombi yiwa' yibe nulami yi j6 p6 uzlia p6 gw6 thI. 15 Di6 mutyi tl a mikig tliatha Baju na, ngwa miki- shi yC yC Jisu. 16 Naui kC Baju ba mithepili Jisu na dikiCnhli y6 jotha, uadiambilindi a beta kama ma' ma busha bi Hhana. 17 1 Nji Jisu a mibulishi ba na ; ShagwamS a thI kuba ua dinzha shoka nyi, nani kg m6 kuba. 18 Dirt Baju ba mikignlili yrt jotlia nulami, nadia- mbilindl a sha wo.shi buslia bi Shana dipa, nji' a kamg nji' na ; AnyambiC a thT yC ShaijwC, na dislieya na Anyambig. 19 Dirt Jisu a mibulishi na dika l)a na ; Mbombo mg ka be na ; Miana a slia woli' kama alombi ygmgtg, v6- ngg yi yg jC Shanh kamft ; iiadiambilindT bilombi bie- shg bi yg kama birt nji' Ngwamiana a kama. 20 Nadiambilindl Ngwashanh a dinha Mlana, ua dilebilig ye bilombi bieshg bi yemgtg kama; dirt a a yg lebilig bishali bi daka bi, na be ba a mamitha. 16 • JON, 21 Nadiambiliudi mbo Ngwashaijwg a jomitha biki- 6nh na dibali hi6 vg thakiki, mbona nji Ngwamiana a v6 ba thakiki ba y6 naka. 22 Nadiambilindl Ngwashaijwg a sha jell na niutji, nji dijeli difehg a vfmi? dio Miaua ; 23 Xa, botyi bfehg ba jungi, Miana, mbo ba ba juuh NgwashaijwO. Y6 ugwa sha jungi Miana, a sha jungi nji' BhaijwC ngwa milonii y6. 24 Mbombo, mC ktl be na ; y6 ngwa joka dibongwg diamg, na dibuuli y6 ngwa milomi m6, a thi na thaki' th' adukwajeshg; di6 a sha nzha p6 makwa ; nji a damg digwa na dinzha ku' p6 thakiki. 25 Mbombo m6 ka be na; digwela di thI nzha, di nzhimC njikfi, di bikifuh bi 1 joka dioi di Miana mbi Anyambifi ; dio bil ba a joka ba a diya. 26 Nadiambilindl mbo NgwasliaijwS a thi na thaki' yCmCte, mbona nji' y6 mivC Miana na a be na tliaki' yemgt?. 27 Di6 y6 mivC y6 nguldi nya dikanut njClia njikC, nadiambilindl y6 Miana ngwa nuityi. 28 Sha mamaka' alombi yi; nadiambilindl digwfila di thI nzha, di ba b^shg ba thI pO mashanh ba a joka dioi diei ; 29 Na didusha ; bil ba mishi kftma bibCnh yiiS njoinia wu thakiki; uji ba ba mishi kAma bibe pC njoinia wu makwa. 30 M(5met6, m6 sha woli kflniA na alombi ; mbo mC joka naui mf jfliC ; difi njC-lia gwami^ wu thI wubCnh ; nadiambilindl mO sha toka ndiijwa gwame mf'tC, uji ndiijwa wu 8hanh ngwa milomi mf. 31 Na me veshimC pf mbo gwamC mCte, wCna nve- sha gwamg wu shi mbombo. 32 H Nwaka a thiyi ngwa vcsh^ p6 mb(5 gwamC ; di6 m6 vem6 na, uvesha wu yC veshg p? mb5 gwamfi, wu till mbombo. 33 Be ba milomi p6 J6n thI ; di<5 yC miveshi p(5 mbo- mbo. 34 Nji ni6 sha nanh na nvesha wu mutyi ; nji iii6 tyubimC bilombi bi, nalikana na, be kiki. thangAkA 6. 17 35 A wu atyig m6t6 yi mitholibi na dipanya ; di5 be ba mimeli dona na bithanh biei via 'dukwa. 36 "y Xji rue thi ua n% esha wuuen dakami na wumbi J6n ; nadiambilindi bishali bi 8haijw6 a mive m6, na m6 kamiki biO, bishali bit! bi m6 kama, bid bi veshg pe mbo gwanig na Shaijwe a milomi m6. 37 T>i6 SliaijwC metfi ngwa milomi m6 a mivesbi p6 mbo gwamg. Be sha joka dioi diei na pell, do j6' ntyinh gwdi. 38 T>i6 be shi na dibongwg di6i p6 punh' nyani ; na- diambilindi ngwa yf milomi, be sha mClig yfi. 39 Be bC'uhthe minlenja, nadiambilindi be j6' na be ba thI na thaki' th' adukwa jeshe tl, did mi6 mi veshC p6 mb6 gwamu mio mi. 40 DiO be sha mC'Ii nzha p6 m6 thI na ; be b6' na thakiki. 41 MC sha nauh junh p6 botyi ba thI. 42 Nji m6 veka bcgwe na, be shi na thadijuh thambi Anj'ambie p6 punh nyani. 43 Me nzhime na diua di .Shaijwamg, be do m6 nanh ; nji na nwaka a nzhime ua diua di6im6t6, ka be na- nhm6 y6. 44 Be woliki meli na, be ba nanhlia junh be na be, be do toka junh yitl yi wu pf; Anyambie dipa thI. 45 Sha lanhliaka' na, md 6 be lubilie pi" Shanh thI ; ngwa a be lul)ili(' ye MosC-si, ngwa be ba buiiliC. 4f) Nadiambilindi na be ba a meli MosOsi, ka be mfli- md nji me; nadiambilindi a mik'nji pv mbd gwamS. 47 Nji na be sha meli minlguja miei ; be ba a mClig mabongwC mam€ na? THANGAKl 6. 1 I'isha nya bilombi bi Jesu a mikie pC' biatyi hini bi nsho wu (ialili, u'6 tiji nsho wu Taiberia ; 2 1)16 nsliamba wum'n wu mith('i)ili yi", nadiambi- lindi ba mije' bimamia biei bi ye uiikAmi botyi ba mitatyika. 3 Did Jisu a mibetyi pe mbcka na didi tl shi, bd na bajithi bei. 2 18 4 Di6 dibg' di Baju di nulla di mikunibi. 5 Tf Di6 Jisu a mibenithi mishi mCi na dij6' nshamba wunen wu be nzha p6 y& thi,, di6 y6 mika. Filip na, Bena ba a shomba bidia vl dieshi botyi ba ? 6 (A mika nani yC diveli yC ; uadiambilindi y6m6t6 mive' mbo y^ & kama.) 7 Filip a mibulishi y& na ; bidia bi kwa miukama mi bafura miba bi shi ba kokami, na mutyi j6sh6 a m^ngi vishivishali. 8 Nwoto ngwa bajethi b6i, Andru inanyanh mbi Sai- mon Piter, a mika yg na ; 9 Ndfimbishali a thi va, ngwa thI na bibu' bi mp6- mba bitaui na via bashg bashali baba, nji bi6 ndl p6 dibuthg di botyi di? 10 Di6 Jisu a mika na, dishaka' botyi shi ; diO wo- mba vati va wu na ntobi wulibuthe ; did botyi ba midi shi ba mibe ntangi wu mintashen mitani. 11 Dift Jisu a minfmh bibuki, di6 mia yC mivS dibata a mikabi biO bajethi bfi, di6 bajethi ba mikabi ba wu sill di di ; nani nji bashS ba mibK mbo bA ba minaka. 12 Mia ba ba mijuli, a mika bajethi bei na; Shabi- liaka' bipSshi bi likaka, do h6 na alombi yi wosha. 13 Nani kC ba mishabilia na dilonishC diom di bito- nji na bitonji biba beni na bipeshi bi bibu' bi mp^mba bitani, bi ba niishi dia, ba niiliki. 14 Mia botyi ba mije' alcniba yi Jisu a mikAmi, ba mika na, Mbombo ngwanshaki tf ye wa ngwa b6 na a a nzha pe pCuzhe nyi. 15 1 Mia Jisu a niive' na ba kumba yG nzha bietha na, ba jebishi y6 bibotyi, a niihali thokwa na dikiC p6 mbeka yC tlii^a. 16 l)i(S mia y6 yi mibe yi nibie ngothoma, bajethi bei ba mishilia pe nsho ; 17 D15 ba ba niitAbi pe aienji, ha be dali nsho kiC pe Kapernauni. Dio divityiki di nibietbi, (115 Jisu a tyi mibe a uzhlme pe ba ba tlif. 18 1)16 nsho wu niiiiyanyi na dhuiibi di nipunga wu- nCn wu mipei)ilie. 19 Mbona mia ba ba mibe ba dunie makiS malali do thangIkI 6. 19 tuanai ba mij.6 Jisu a b€ thanda p6 nsho na makothi, na dinzha kuna na alenji ; dirt ba ba ininyguh. 20 Dirt y6 mika ba ua ; Meni ; sha uygugani. 21 Dirt ba ba raidoni y6 nanh p6 'I6nji ; dirt algnji yi mitrt be p6 kinji' nya ba ba ruikieke. 22 ^ Bia I6nji, mia botyi ba \vu t6bit€bi pC biatyi bini bi nsho ba mijfi' na al6nji yiwa' yi tyi mibC ti ; thrt ng& yo yi bajethi bfii ba mitabi, dirt Jisu a tyi mitabi p6 'iCnji nsliamba wu bajethi brti, nji bajethi bCi ba miki? ba dipa, 23 (Nji bilenji biwa' bi iniwu p6 Taibiria, na dinzha kuna na womba va ba ba midie nipenibu i)ishC nya Jisu a mivrt dibatu ; ) 24 Nani k6 mia botyi ba mijg' na, Jisu a tiyi mibC ti, do bajethi bCi, dirt ba ba mitabi nji' pe bilenji na dinzha p6 Kapernaum matoka mambi Jisu. 25 Dirt mia ba ba mijfi' ye p6 biatyi bini bi nsho, ba mika yg na; ShaijwashI, we nzhi' va nzlia 'dukwa? 2G Jisu a mibulishi na dika ba na ; Mbombo m6 ka be na, be toka mC, ana nalikana l)e jgnie biniamia, nji nadiambilindf be diemrt bibu' bi mpgmba na dijula. 27 Kubika' asliali ana pC bidia bi hatha, nji i)6 bidia bi i Ijemba na dikii' pe thaki' tha adukwa jeshrt, bi Miana ngvva niutyi kC be vC ; nadiambilindf Shanh' Anyambirt a keshiniG diveka pG yC thi. 28 Dirt ba ba mika yC na ; BeshC ba kamiki ndl, na besliC kubiki bishali bimbi AnyambiG. 29 Jisu a mibulishi na dika ba na ; Ashali yimbi Auyanibifi yrt yi na, bunliaka' yrt ngwa ye iiiilomi. 30 Dirt ba ba mika yO na ; Alorabi yimamia tinzha yi wC kama na beslu' ba jC yrt na dihunli gwe ? VV5 kuba ndr ? 31 Bashanh bashi ba beta dia manna pe thnkoml)i ; mbo yrt yi thI leiijam na ; A mive ba mpemba wu die- biC na diwutha jh' tiiobC. 32 Jisu a mika ba na ; Mbombo mrt ka be na ; Mosi'si a tyi mivC be mprtmba wutf wu miwu' IIioIk"; nji Shaijwarnrt y(5 ve be mpOniba wumbombo wu wu pC thobe. 20 33 Nadikana mp6mba wumbi Anyambi6.w6 y6 ngwa piliijikamg na diwutha p6 thobfi, na div6 pgnzhe nyi thakiki. 84 Ba mika yC na; Shagwashi, v6 beshC mp6inba wuti mbainhmhainh. 35 Jisu a mikil ba na; M6 mpCrnba wu thakiki; ngwa uzha pC mC thT a tyi gwa p<5 na' nzhatha; ngwa buuli m6 a tyi gwa pC na' aveshithC. 3G Nji mC ka be na; be j6m6 mC njikg, di6 be sha bunli m6. 37 Ba bgshg ba Shaijwa' v6 m6 ba a nzha p6 m6 thi ; na y6 ngwa nzha p6 mC thi, m6 tyi majonhli 38 Nadiambilindl m6 mipanji na diwutha pS thobC, ana na dinzha kama ndigwa gwamf, nji ndiijwa gwCi wu ngwa milonii md. 39 Dio ndiijwa wu SharjwS ngwa milonii mC, w5 wu na, l)a lif'slie ba y& mivd ni6 mC sha kuta ba do nwoto, uji ni6 C l)a jomitlia aslui yi niadiniilia. 40 Dio ndiijwa gwCi wu ngwa niilomi infi wfi wu na, mutyi jfishe iigwa a jfi' Miana nadibunli yC, a a be na thaki' tha adukwa jCshC, di6 6 y6 jomitha ashu yi madimila. 41 Di6 Baju i)a minyaniilia pC diambi diei, nadiainbi- lindl a mika na; M6 nipeml)a wu miiianji na diwu' p5 tliobC. 42 Dirt Ija ba mikana; Ana Jisu ngwa miana mbo JosC'tt ^va, ngwa slianli na nyanh ba l)Oslie l)a vcka? Nji luK y^ ka na; MC shulime na diwu' pC tliobi^ ? 43 Di(j Jisu a mibulishi na dika ba na ; koka' pC nj-a- mila be na bcwC- ; 44 iShi na mutyi ngwa woliki nzlia pC mC thi, vCngg na SliaijwC ngwa milomi mc' a daml)itlia yO, dirt mrt 6 yC; jomitha asliu yi madimilia. 4o Yi till Irtnjam na bashaki na; Dirt ba ba a be ba jeka' na AnyamiiiC. Nani kd mutyi ji^shrt ngwa a joka na dijotba na SliaijwC, a a nzha pi^ nu' tlil. 4(i 8hi na mutyi ngwa jr-Uamr Ngwashaijwi" ; vHiih y6 ngwa wu pC Anyaml)ic llii, yH jekamfi ShaugwC. thangAkI 6. 21 47 Mbombo m6 ka be na; Y6 ngwa a m6 bunli, a a be na thaki' tha adukwa jeshC. 48 M6 mpCiuba wuti wu thakiki, 49 Bashanh bani ba midie manna p6 thakombi, di6 ba ba migwl ; 50 Mpeniba wu panjika na diwu' p6 thobC wO \vu, na mutyi a die' g\v6 yC do gwawC. 51 MC mpCniba wu thakiki wu mipanji na diwu' jjg thobg; na mutyi a diamC inpcniba wu wCna a diing mashu meshC. Di6 mpCniba wu m6 6 \6, w6 nslioni gwamg, wu m6 6 C v6 thaki' tha pCnzhC nyi. 52 I>i6 Baju ba mishunlia ba na ba na; Wa a woliki beshC v6 nshoni gwei, na l)eshC ba dia gwf) na? 53 I>i6 Jisu a mika ba na ; Mbombo mC ka be na, na be slia dia nsboni wu Miana ngwa mutyi na dinaia di- kitlia diCi, wCna be shi na tliakilii pc' bemCte ba tlif. 54 Ngwa a dia nshoni ngwame na dinata dikitha diamC a a be na thaki' tha adukwa jeshe ; dio me c- y? jomitlia asliu yi madimilia. 55 Nadianibilindi nslioni gwanifi gwfi bidia mettS, na dikitha diamC difi anatyinatyi mute. 56 YC ngwa dia nshoni gwamC na dinata dikitlia diamC a di na me, me ke nji me dika nei pe i)ungwe. 57 Mbo Shaiih' ngwa diga, a miloini me, dio me di na Hhaijwe ; mitona nji' ngwa dia me yemete a a nji di na mC. 58 Mpeml)a wu mipanji na diwu' pe thobe \v6 wu ; ana ml)0 bashanh l)ani ba midie manna ba digiw adi. Ye ngwa a dia m])emba wu a a di masliu me.slie. 59 A mil)()nhthi liilombi bi pe sunagogi, a be jeli pe Kapornaum. 60 Dibuthe di bajcthi bCi mia ba l)a mijoki, l)a mikA na; Abanh yideli yi ; nzha woliki yo jolie? 61 Mia .lisu a niive' na niema gwei na, bajetbi bei ba minyamila ye, a mika l>a na; Yi yi nyanyislve beg we? 62 Die na be jemC Miana ngwa mutyi a 1)6 beta i)e va yC rnibonji be — 63 Nshinhshinh w6 wu v6 thakiki, nshoni wu slii 32 na mbambi; mabongwg ma m& bonhtha begwS, m6 nshinhsliinh, mfi nji thakiki. 64 Nji ba\v;i' ba tbiyi p6 be ba thi ba sha melikwg ; nadianibilindi Jisu a miveki nadiwu' p6 ditatyiki ba ba slia mClikwC na y6 ngwa a ye bieshg. 65 Dio yg mikri na; Nauikg m6 kamg be na; shi na mutyi ngwa woliki nzha p6 ni6 tbi, na yi sha v6bi y6 na Sbaijwamg. 66 Nadiwu' di/ccuih diti dibiitbfi di bajethi bCi l>a mi- bulia, i)ish<5 ba do p6 na n6i thgnhtha. 67 Did Jisu a miku dioni na baV)a na; Be nji' be ka tbokwa? 68 Di6 Saimon Pitgr a mil)ulishi yp na ; SbaijwamC, beshO ba e Ivit' pS nzha thi? W6 thi na niabongw6 ma thaki' tlia adiikwa joshg. 69 Dio beslig ba melinig na divel^a na, w6 Krais mStg, Ngwamiaua mbi Anyambig ngwa diya. 70 Jisu a niibulishi bana; Mg sha tal)a begvvg diom ua baba ? did nwoto pg be lia tlil ye diabolo? 71 A miliibili pg diambi dimbi Judas AiskariotI, mia- na mbi Saimfin ; nadiambilindi yg yg ngwa a yg bieshg, a wu nji nwoto pg diom na baba. THANGAKA 7. 1 Pisha nya bilombi hi Jisu a mid! pg Galili ; nadia- mbilindi a tyi mika' di pg Judia na diliomba di Baju ba mikalva yg jotha. 2 Dio dibelvi di miraliaslig di Baju di kunibimg. 3 Dio bamanyanli bgi ba mikil yg na; Thokwa va w6 6 kig pg Judia, lui bajethi ba' ba jg' bishali bi wg kama. 4 Nadiambilindi shi ua mutyi ngwa kftma alombi dishatba, mia tl ygmgtg a naka bg pg bithanh. Na wg kania bilombi bi lebili botyi nyuli nyayg. 5 Nadiambilindi bamanyanh bgi nji batyi mimgliyg. 6 Dio Jisu a mika ba Jui; Adu'janig yi shabg; nji *du' jani yi thi kokanu"^ mbainhmbainb. 7 Botyi ba sha woli be bena; nji ha bena mC, na dibomba di mC kobishg bft na, bishali biabi bi thi bibe. THANGIkI 7. 28 8 Betyika' bew6 p6 dibe' di ; m6 sha beta va p6 dib6' di, nadiambilindi adu' jamO yi sha h& kokami 9 Mia y6 mikd ba maboug\v6 ma, did y6 uiidi na' pC Galili. 10 11 Nji mia bainanyanh bei ba mibg ba shinig beta, dif) a mibeti nji p6 dibeki, ntyinli mbo dishatha aua pS bithauh. 11 Di6 Baju ba mito' yg pg dibeki, dio ba ba mika na, A thi VI? 12 Di6 minyamila niiwu mingn pC dibuthC di botyi p6 mbo gwfii. Bawa ba mikA na ; A thI niutyi mbenh ; bawa nji na; Bia, a dinibislie botyi. 13 Nji tyi niibg na tnutyi ngwa milubili p6 mh6 gw6i kwasbi, na nyCnli wu Baju. 14 ^ Nji adu' yi tenia nya dilieki Ji.su a mibetyi p6 mbanh wumbi Anyanibif' na dijeliC. 15 Di5 Baju ba niimamitbi na ; Wa a veka bisbanga- ngobi na, y6 do jetha? 16 Jisu a mibulishi na dika ba na; Njelia gwamC wu shi ngwanig nji wu ngwa milonii nig. 17 Na mutyi a mglimu kAma ndiiigwa gwgi, wgna a vemg njelia, do na wu tlil wumbi Anyanibig do mg lubila mgnu'te. 18 Ye ngwa hibila ygnietC a toka ngnia gwei mgtg; nji yg ngwa toka ngnia gwgi wu ngwa niilomi yg, a thI mbombo, dio bibe bi slii ngi. • 19 Mosesi a tyi niivg begwg niinthali? di6 sbi na niutyi Jig tie ba tbi ngwa tali mintbali ; ndi be vanb mg jotlia? 20 Botyi ba niibulisbi nadika na ; \Vg tbf nadimon ; nzha vanh wg jotlia? 21 Jisu a mibulishi nadikft ba na; Mg mikami ashali yiwoto dig be besiig ba mainitha yg. 22 Nanikg Mosgsi a mivg be nesligbia, (ana nadikana wu wu wunil)i Mosgsi, nji wu bashaijwg) dig be shgbg mutyi busba bi sbAna. 21$ Na mutyi a slu'l)iing busba bi sbAnft na, ntbali wumbi Mosgsi wu sha wosbaka; be nyanya na nig na- diambilindi mg mikishi mutyi na ntyuthg buslia bi shana ? 24 24 Sha jgliaka' p6 mb6 wu njgnia, nji jeliaka' njglia wubgnh. 25 Di6 ba Jerusalem bawa' ba mika na, Ana yC wa ngwa ba ba naka jotha? 2G Did sha, a thi lubila tema nshgnh did ba sha ka. y6 n'alombi. Batoli ba veka mbo' na, \va Krais m6t6? 27 Nji wa besliC veka va ye wuka ; nji mia Krais kS 6 nzlia, shi na mutyi ngwa a veka va yC e wutha. 28 Did Jisu a niiluba' thobd p6 mbanli wumbi Auya- mbig, a b6 jClig, na dikfi na; Be vem6 mC, be veka nji va m6 wukame ; did md sha nzha mdmdtd, nji ngwa lomika md a thI mbombo, ngwa be sha veka. 29 Nji md veka yd ; nadiambilindi md wu pd yd thI, did yd loniika nid. 30 Did ba ba niina' yd bietha ; nji tyi mibd na mutyi ngwa minani mbd pd yd tin, nadiambilindi digwdla didi di tyi mibd di uzhTmd. 31 Did dibutlia di botyi di mibunli yd, na dikA, na; Mia Krais kd d nzha a a kilm:!, bimamia nulami na bi, bi wa miktlmi ? 32 1[ Bafaralsi i)a mijo' mbo botyi ba minyamila ma- bongwd ma pd diambi didi ; did Bafaraisi na bami- nisd liandn l)a milomi l)alomi na ba bie' yd. 33 Did Jisu a mikil ba na; bia adukwa yikwd md thI na nani, wdna md kidmd pd yd ngwa milomi md thI. 34 Be ba a md toka, did l)e tyi jdud ; na va md tlilyl, tl be sha woli nzha. 35 Did Baju ba milvil ba na h& na; A a k\G vl, va be- shd tyi jd yd? A a kid pd bil ba shikamd vanjika pd Mavala, na dijdlid Mavala? 36 Dibongwd di di thI na, di yd ka na ; Be ba a md toka, did i)e tyi jdnd; did va md thiyi, tl be sha woli nzha? 37 Pd ashu yi madimilia, yd ashu yindn yi dibeki, Jisu a mitdbi shini na dilubihi thoba na; Na mutyi a gwimd avdsliitlid a nzhi' nAfa pd md thf. 38 Yd ngwa a md bunli ; mbo Nlduja wu mikathi ; Pd punli' nya mai gwdi wu u woba minhlbi mi madiba ma thakiki. THANGIkA 8. 25 39 Nji a milubili dibongw6 di p6 diambi di Nshinh- shinh wumhi Anyombif wu ba bunli y6 ba a nanh ; nadiambiliudi Nshiiihshinh wu akitha wu tyi mibS wu v6bim6 ; nadiambilindl Jisu a tiyi mib6 a betyimg p«5 thobg. 40 MbonA mia hotyi balibuthg ba mijoki tnabongw6 ma, ba mika ua, Wa nsha' mbombo. 41 Bawa' na; Wa Krais. Nji bawa' ba mika na ; Krais a a wu pC Galili ? 42 Nlfnja wu sha ka na ; Krais a a biali p§ bana bambi Devid, ua pO akoldi yi B^tle^m yi Devid a midi- yanie ? 43 Nanikf- ba mibomilia mapendi p6 diambi dif'i. 44 Di6 bawa' ba mikaka yi5 bietha; nji tyi mibO ua mutyi ugwa niinani mabO p6 y6 thi. 45 T Die') baloini ba mibuli pC baminisg ban^n ua Ba- faraisi ba thI; dio ba mika bana; Ndl beslia nzlia nfii? 46 Balomi ha mibulisbi na ; sba bC na mutyi ua peli ngwa lubakanu" mbo wa. 47 Di^i Bafaraisi ba mibulishi ba na ; Be dimbimC njike? 48 Batoli, do Bafaraisi ba mClimC yC do mutyi do nwoto? 49 Nji botyi l)a ba sha veka minthali ba thI shC- nuamC. 50 Nikodimo a mika ba na; ya a me toka, di(5 be ba gwa na bil)e biaui ; va mC thI kie be slia woli nzlia tf. 22 Dio Baju ba niika na; A a joli nyuli ny6i mCtg? Nadianibilin(h' a kana ; Va mC tin kie be sha woli nzha. 23 Dio y6 mika ba na ; Be wuniC p6 shi nji m6 wum6 pC thobC; be ba thI ba pCuzhe nyi, me slii ngwa penzlie iiyi. 24 Nanike m6 ksl be na; l)e ba a gwa na bibe biani ; nadiaml»ilindf na be sha mCli na, m6 thiyi, wCna be gwimC na bibe biani. 2-5 Dirt biX ba mika y6 na; W6 nzha? I)i6 Jisu a mika ba na ; MC tlil ng6 mbo m6 thI be tliatha na diwu p6 ditatyiki. 20 M(' tbi na ma' malibuthC ma mC thaki pC mb6 gwani nadijelif; nji yf- ngwa milomi mC a tbi mbo- mbo; dift ma' ma m6 shikamC joka nCi, mC bonhtha mrt botyi l)a pCnzhe nyi. 27 lia tyi mive' ua, a thI nabi lubila p6 ml)5 wu ShaijwC. 28 Dirt Jisu a mika ba na ; Na be pctyimC Miana ngwa mutyi wena be vemfi na, mC tbiyi, dirt m6 sha kamika n' alombi mfmMC, nji mbo Shaijwa' a mijeli mf!, nanikC mc' lui)ila ma' ma. 29 Dirt yC ngwa rnilomi mC a thi nji na m6; Shauh' a slia lika mr- dipa, luidiambiliudi me kamA bilombi bi y6 dinha mbainluid)iiiiih. 80 A be lubila mabongwC ma, balibuth6 ba mibunli yH. 28 31 Di6 Jisu a mika Baju bati bamibunli y6 na ; Na be jgmiliamg ua njglia gwamg, w6na be b6m6 bajethi bamfi mbo : 32 DiO be ba a veka nia'mambombo, di6 ma'mambo- mbo ma a be dishg bana ba ujl. 33 Ba mibulishi y6 na ; Beshg bana bambi Abraain, di6 beshe tyi mibC mishaka mi mutyi na peli ; nji ndl w6 ka na ; Be ba a bP bana ba njl. 34 Jisu a mibulishi bS, na; Mbombo m6 ka be na, mutyi j&hC ngwa kama bibe, y6 nsliaka wu bibe. 3o Did nsliaka wu sha dika p6 mbanh adukwa jCshg ; miaua a di adukwa j6sh6. 36 Nanike na miana a disbimC be bana ba nji, wfna be bgmg bana ba nji raeti6 bakali bgi ba mikg.shi nthebili pg yg thl na, Shaijwashi, sha', ngwa wg dinha a thl tata. 4 Mia Jisu a mijo' natii, a mika nu; Ntatyiki wi wu shi wu digwa, nji pg diambi di ngnia wumbi AnyambiS na, Miana mbi Anyambig a ngniki na gwO. 36 5 Di6 Jisu a midinga Marta, M na mauyaijwg, ua Lazarus. 6 NanikC' mia y6 mijo' ua a thi tata, a mitha' na' tl mashu niaba woniba va yQ wu Da peli. 7 Pisha tl die y6 mika bajethi h&i ua; Mbaliaka, kig p6 Jiidia. 8 Did bajethi ba mika y6 na; Sliaijwaslii, Baju ba kamg W(5 wuslia maka' kia, di6 w6 bali uji' ti ki6 ? 9 Jisu a mibulislii na; Ndauh na utyutliC uyi shi dioni di magw61a na magwgla maba? Na mutyi th^ulitlia ua ndanh, a slia duma' dibaki, nadiambi- lindl a bithftuli bi pgnzhe nyi. 10 Nji na mutyi thgnlitlia na mpuma, a dumitlia di- baki, nadiambilindl bitlianh bi slii n^i. 11 A mika ma' ma, di5 pislia tl a mika ba na ; Jonibi ana Lazarus a till vithfi ; uji mO kifmC na ni6 jemi' y6. 12 Di5 bajetlii biJi ba mika na; Shaijwashi, na a thI vitlid wi'ua a kimg. 13 Nji Jisu a milubili pe diambi di digwa diOi ; nji ba ba milaulili na, a milubili pC diambi di njalia wu vith6. 14 Di5 Jisu a mikwashithi ba na ; Lazarus a gwlm^. 15 Difi m6 donimg p6 diambi diani na, m6 tyi wu tl, na, be m0likw6; nji ngieka' p(? yC thI. 16 Dio T6masi, ugwa biota thebi(5 ua, Dldimfls a mika bajethi bawu' ua ; Ngieka' bena beshC, bona b(5shC ba a gwa ufi. 17 INIia Jisu a raipami, a mikabi yC a mbie na ditha' shauh mashu manai. 18 Di6 BCthani yi wu kuna ua Jiruselfim ua dikie' diwoto. 19 Did Baju balibuthC ba mibi5 ba uzhlmC Marta na Meri ba thI ; nzha ba jibitha p<5 diambi di ndomi abi ngiva gwaka. 20 Di5 mia Marta a migo' na, Jisu a thI nzha, a miki3 n6i bomita ; nji Mori a wu ugC ua' diya p^ mbanh. 21 Marta a mika Jisu na ; Hhaijwaiui', na wC5 C b6 va ka ndonii ashi a sha gwa. 22 Nji m6 vcka di? na, bilombi bidshS bi w6 pika Anyambii5 a w6 bi5 v6. THANGAkA 11. 37 23 Did Jisu a mika y6 na; Yft ndomi kg 6 jomia. 24 Marta a mika y6 na ; M6 veka na, a a jomia ujomia wu ashu yi madimilia. 25 Jisu a mika yC ua ; M6 njomia na thakiki. Xgwa bunli mC, a gwana gwa, a a diya. 26 Di6 mutyi jSshg ngwa thi diya na na dibunli ni6, a tyi gwa ua dikig adukwa jCshe. W6 melime dibo- ngw6 dl ? 27 DiO yC mika y6 na ; Inh, Sliarjwamg ; m6 melimg na, w6 Krais, Miana mbi AnyambiC, ngwa tlil uzlia p6 penziie nyi. 28 JY\6 mia yC mishi lubila ma' ma, a mikig na dithe- ba Meri, ngwamauyaijwC dishatha na ; Njeli a uzhi- m6, a thi wC tlieba. 29 Di6 mia y6 mijoki, a mit6 t6b6 na dinzha p«5 y& thi. 30 Nji Jisu a tyi mibd a pamimC p6 mbokg ; nji a wu p6 womba va Marta a mibomita nSi. 31 T>i6 Baju ba wu nCi pC mbanli, na dinganhtha yS, mia ba ba mijC Meri a tOkH tCbC na didusiia, ba mithfi- pili yC na ; ka a thi ki6 po shanh, ki6 the' tl. 32 Dirt mia Meri a minzlil pC va Jisu a wuthC, na dij6' y6, a mingonjibi pC mako' mCi, na (iika y6 na ; Sha- qwamC', na wC c' 1x1 va, ka ndomi amd a slia gwa. 33 Nanike mia Jisu a mijC yC a bC thetha, na Baju ba n)inzlil nt'i njikf^ ba b6 tlietlia, a mibC na ngata nyanga pC nlema, na diji;' njuki. 34 Dirt a iriikana; BeshaiiyCvI? Ba mika y6 na ; Shaijwashi, nzliajdkC. 35 Jisu a mitbetlii. 30 Dirt Baju ba mika na ; Shanga mbo yO midiiiga yC! 37 Dirt l)awa' ba mika na; W'a ngwa milalishi mishi ma ngwanjinirt, a tyi wu na nguldi nya dipopa mutyi wa na, a siia gwiki ? 38 Dirt Jisu a mibali brt na ngata nyaiu'ii, dirt yC minzlil prt shaiili. Nyi wu buli, dirt dika' ili miuika pC l)irt. 30 Jisu a mika na ; Thokaka' dikaki. Marta ngwa- kali mbi ngwa gwaka a mika yC na; SliaywamO, ahoka 38 nyi a numbimg ; nadiambilindl a mbie na digwa ma- shu menai. 40 Jisu a mika y6 na ; M6 sha ka w6 na, na w6 m61i- m6 wCna w$ j6mS nguldi nyambi Anyambi6? 41 Di6 ba ba mithothi dikaki p6 va ngwakignh a miuikani. Di6 Jisu a mibenithi mishi m6i, na dika na; Dibata, Shaijwamg, nadiambilindl w6 mijoli m6. 42 Dio m6 veka nji' na w6 jolL m6 adukwa jfishg ; nji p6 diambi di botyi ba t6tha ba m6 lubimg, na be m6li na w6 milomi m6. 43 Mia y6 milubili ma' ma a miianh na dioi dingn na; Lazarus, dushika woni. 44 Dio ngwa ngwaka midushi ; maka' na mab6 dipiani na mindamba; did boslii bifi bi wu dipiam na avClgshg. Jisu a mika ba na; Tyiijaka' y6, a th6- nhthakani. 45 Di6 dibutha di Baju, di minzhi p6 Meri tlii, na dijg' mambi ma Jisu a mikami, ba mibunli y6. 46 Nji bawa' ba miki6 p(5 Bafaraisi ba tbi, na ditliatha ba bilombi bi Jisu a mikami. 47 Dio bamiuisg banCn na Bafaraisi ba mishabilia nwabi na dika na; Bena thi sha na? nadiambilindl mutyi wa a kama bimamia bilibuthi?. 48 Na bena niCIimC na a bCki, w6na botyi b6sh6 ba bunlimg y& ; dio Baromau ba a nzha na dishilig bena womba na divala. 49 Nji nwata p6 ba ba thI ngwa thebifi na, Kaiefasi ngwa wu miiiisG ngwanCu mbu wuti, a mika ba na; Be sha veka n'alonibi, 50 D6 lanhli na, yi thI yib(5nh pfi bena ba thI na, mu- tyi nwoto a gwl' p6 ashfinh yi botyi, diO divala na ntyuthg do shitliS. 51 Nji a tyi mibonhthi dibongwg di ySm6t6, nji a wu minisC ngwaiif n mbu wutT, di<5 yC mislia' na, Jisu a a gwa aslienli yi divala dinadi ; 52 Nji ana p6 aslu^uli yi divala dinadi dipa, nji na, a shabiliaka' pC yiwoto baua bambi Auyambi»5 ba thI vanjika vanjika. THANGAkI 12. 39 53 Nanike na diwu' ashu yiti ba mikig ashoka bikig na bikigkg mbo ba ba jo' y6. 54 Xanike Jisu a tj'i mithgnhtha p6 na' ua bitemi p6 Baju ba thi ; nji a mithokwa ti pe pguzhe uya thi kuna na thakombi, p6 akoldi yi tbebie ua, Ifraiiii, tl ba ua bajethi b6i ba midiyani. ■5o DiC) dibe' di uulia di Baju di mib6 di mbie kuua; dio balibuthg ba miwu p6 p6nzhe ua dibeta pe Jiruse- 16m mia dibe di sha b6, ua ba koslii' mauyuli uiabi. 56 Di6 ba mito' Jisu, di6 bil na ba ba miluba' p6 mbanh wumbi Anyambig tebitebi ua; Be jS' na, a tyi nzba pe dibeki? 57 Di6 baminisg banCn ua Bafaraisi ba inlbe ba shimfi bomili botyi na ; ua mutyi a vem6 va yC thiyi, a tha- kiki, ua ba bie' ye. THANGAKl 12. 1 Mia mil ma mibg ma likanig niashu matani ua yiwoto wCna dilje' di nulla di bumC, Jisu a niiuzbl p6 Bfitani, vu Lazarus ugwa migwl a midiaui ngwa yfi uaijoniitlii. 2 Di6 l)a raithanibili y6 bidia tl, di6 Marta a mivenhli atabili ; nji LazarCis a wu nwaka, ugwa ba nei ba midi- ya pC atal)ili. 3 Di6 Meri a minanh digwgla di jamba yi narda yi wu ua disliombi dideli, di(5 ye mijali y6 pQ mako' ma- mbi Jisu ua dipimbitlia luako' niCi ua slioi uyei ; did mbanh wu miloiiji na aniiiuba yi janii)a. 4 Diu nwoto pe bajetlii bei, Judas Aiskariot, mbi Sai- mon, ugwa niibe ua a a yC biesliC, a inika ua ; 5 Ndl jamba yi yi slia shombiba ua miukama mi bafura miba, na divebiC bamimbubi? 6 A tyi mika mbotyi uadiambilindl a wu ua bami- mbubi ua mbanibi ; uji nadikaua a wu ujil)i, yC nji wu ua mianzlie na dijiita bilombi bi ba mitai)iki tl. 7 Dii') Jisu a niika na ; Pata' yCui, a talim(5 yO pH ashu yi nsliatliibia gwanie. 8 NadiambiliudI bamimbubi be ba thi uabi mbuiuli- mbainb, nji beua shi mbainhmbaiuh. 40 9 Di6 Baju balibuthg ba mive' na a thi ti ; di6 ba mi- nzhl, ana diaiiibi dimbi Jisu dipa, nji na ba j6' Laza- iiJs, ngwa ye mijomithi. 10 Nji baininisg banun ba mibonji ashoka na, ba jo' nji' LazarCis. 11 Nadiambililindl Baju balibuthC ba miki6 bunli Jisu na dianibi diei. 12 Bia Ifnji botyi balibuthe ba minzhi pC dibeki, mia ba ba mijo' na Jisu a tlii nzha pe Jirusel6ni, 13 Ba minanh bibombi bi binjilvi na didusha kig bomita n6i ; dio ba milanb na ; Hozana ; dibata di b6' pC Abotyi yi Israel, ngwa thI nzha p6 dina dimbi AnyambiC. 14 Di6 mia Jisu a mijg' buru ngwashali?, a mijebi y6, mbo y5 yi tlil l^ujam na; 15 Bha nyfngi, miana ngwamiali ngwa Sion ; sha', abotyi ja yi thi nzha, betam pS miana ngwa buru. 16 DiO bajethi bC'i ba tyi mijombia veka ma' ma pC ditatyiki ; nji mia Jisu a niibetyi pt? tliobe di5 ba ba mishimislm na, ma' ma ma thi l(^njam pC mb6 gw6i, difi ba ba misha nji' y6 ma' ma. 17 Di6 botyi ba wu nCi, ba mithaka mbo yC mithebi Lazarfis na diwutha pC slianli, na dijomitha y6. 18 diambi di di5 botyi ba mibomita nei, nadiambi- lindl ba mijo' na, a mikami mamia wu. 19 Dio Bafaraisi ba mika l)a na ba na; Bejemg mbo be sha Ivama n'alombi? Sha', botyi b0sli6 ba thi yC thfi)ilie. 20 Dirt Bagrilci ba wu pC nsliamba ngwabi wu mibC- tyi nzha junli p6 dibc' di ; 21 Dift ba ba minzhi pi^ FIIIp thi ngwa Bctsaida yi Galili, na dipika yc- na; Bliaijwashi, beslu"^ naka jC Jisu. 22 Fflip a minzhi na dithatha Amh-u ; dirt Andru ba na FIlIp ba mithatlii Jisu. 2.'{ Dirt Jisu a mibuiishi ba na; DigwO^la di nzhTmC di Miana ngwa mutyi a nO^niki. 24 Mhonibo m(? ka be na ; na tliauibashi tlia mpotyi tlia siia kwa i)^ hishapa na digwa, W(''na tlia {Um6 tlirt dipa; nji na tiia gwImC wCna tlia juminu"^ balibutlu"*. THANGlKl 12. 41 25 Y6 ngwa dinha thaki' th(?i a a thft kutyitha; di5 y6 ngwa bena thaki' thCi pCuzhe iiyi, a a thfl tali id(5 thaki' tha adiikwa j&he. 26 Na imityi a kubiinC in6 ashali a thC-pili' m6 ; di6 va md tlifyi, tl njiko nkubi ngvvain(5 kC C be ; difi na rautyi a kubiinC me asliali wCna Sliaijwaine a jiuihnu" yd. 27 Va iileina gwamC \vu jC njuki; iiji mu kH na? Shaijwamd kishi' mC p6 digwdladi? nji pu diambi di, di6 md nzliakamd pe digwdla di. 28 Shaijwamd, udnishi' dina diilyd. Di6 dioi di minzhi iia diwii' pd thobd na; Md miuduislii difi, md d nji di(') ball ndnislid. 29 Di6 botyi ba \vu tl tdbitdbi na dijoka, ba miki\ na ; Ngali. Bawa,' ba mika na; Ngwanloinili a thi ndi lubila. 30 Jisu a mibulishi na dikft na; dioi di di sha nzha pd diambi dianid, nji pd diambi diani. 31 NjCIia wu pdnziie nyi \vu thI va; va ngwa-botyi yi pdnzhe nyi a a kutyiba. 32 Di6 md na md tombiamd na diwu' pd shI, wdna md dambimd botyi beshd pd rad thI. 33 A miUibili dibongwd di pd diveshd ntyinh wu ngwebia wu yd d gwa. 34 Dirt botyi i)a mil)ulishi yd na ; lieslid ba jomd pd mintliali na, Krais a a di adukwa jdshd ; dirt ndl wd kA, na; Miana ngwa mutyi atombikwani? Miana ngwa mutyi tf yd nzha? 3o .Jisu a niikil bj\ na; Via adukwa yishali l)ith!lnh mdtd bi tlii na' uani ; Veka' thdniitiia mia be ba thi na bithilnh bitf, divityiki di shanh pd be bietha; nadia- mbilindr yd ngwa thdnhtha j)e divityiki a sha veka va yd kid. 36 Mia be ba thT !ia bitliAnh, bunliaka' bidiAnh, na be ba bd' bana ba bithAnli, .Jisu a miboulitiii mabongwd ma; dirt yd uiiiiid na disiiatliil)A. 37 Nji a gwana shiii kAiuA biuianiia bindn i)i ])d ma- boHhd niai)i, ba tyi inibunli yd. 38 Dirt dil)ong\vd dind)i Aisaia ngwansliAki di uiiuzliT mbonibo, di yd mikA na ; .Shaijwamd, nzha mimdii 42 nthaka gwashi? DiO uguldi uyarabi Anyambig nyi mijguia pg nzha thi ? 39 Naiiik<5 ba ba tyi miwoli melig, nadiambilindl Aisala a mika womba wslka na; 40 A midibi ba mishi, ua didelishg ba miulema ; ba j6' pe jC na misbi, na diveka na miulema, na divitya, ka m6 kishimg bA,. 41 Aisaia a mibonbthi mabdugwC ma, inia yC mij6' nfinia gwei ; na dilul)ila pe diambi diei. 42 Nji dibutba di binami diwaka di mim(51i yC ; nji p6 diambi di Bafaraisi ba tyi mimCmi yg ; nadikana ba j6' p6 ba tliotlia pG sunagogi. 43 Nadiambilindl ba midinga apa' yi botyi dakami na apa' yimbi Anyarabig. 44 Di5 Jisu a milubili thob(5 na dika na ; YC ngwa bunli mC, a sha bunli m6, nji y6 ngwa milomi m6 ; 45 Di6 yS ngwa je' m6 a j6' y6 ngwa milomi md. 46 M6 minzbi bithanb pG jienzbe nyi, ua mutyi jCsbC ngwa bunli m(S a tyi di pC divityiki. 47 Did na mutyi a jomO mabongwo mame, y6 do md m&YiQ, mS sba jCli y6; nadiambilindl mQ tyi minzhi pC dijgli botyi, nji p6 dikishg botyi. 48 Y6 ngwa kuta m6, yC do nji' nanh mabongwfi ma- m6, a thI na njCli ngwa a yC jfiliC ; dibongwG di m& miboulitbi, dio di i yo j(51ie pC a.sliu yi madimilia. 49 Nadikiina mC tyi miboulitbi mc'motC ; nji Sbanh ngwa milomi m?, yc'mCtC mitliatlii me mbo mC C lu- bila, na mbo uiG Q bonlitlia. 50 Di6 mC veka na, utbakwa gwCi wo tluiki' tba adukwa je.slu"; ; nauikC ma' ma Bhauli a mika mC mo ma m6 lubila. thangAkA 13. 1 Did mia tl dihe' di nulia di sha hd, mia Jisu a mive' ua digwGla diei di mibC ua di nzliimC, na a a thokwa pe pCnzbe uyi, ua dikiC pC Shauh tbi, a midinga mbCi mCte, a midinli nji' ba na dikiC pH tliaudauga. 2 I)i() bidia hi mibe kokami, (Setau a mibC a tabimC p6 ulema wumbi Judaa Aiskariot, miaua mbi iSaimon, na a bieshi' yC.) THANGAkA 13. 43 3 Jisu a niive' na Shanh a mivS bilorabi bigshg p6 inb6 gw6i, di6 y6 mive' nji' na a miwu' p6 Anyarabig thi, tl nji y6 thi ki6 ; 4 Did ye mitCbi na diwu' p6 bidia, na dithotha bangai bSi; did yd miuilnh atoli na dityiubli y6 pO diboka digi. 5 Pisha tl did y6 mishobi niadiba p6 ntyeuge, na dita- tyili jobitha mako' ma bajethi, na dipiuibitlia md n' atoli yi y6 \vu y6 tyinlilig. 6 Did yg miuzhi pg Saimon Piter thi, did yS mika yg na; Shaijwamg, wg g jobitlia mako' mame? 7 Jisu a mibulishi na dika yg na ; Yi me thi va kama wg sha veka ; nji wg g veka pg boshg. 8 Pitgr a mika yg na ; Wg tyi majoljitha make' mamg na dikig adukwa jgslig Jisu a mibulislii na dilca yg na; Na me sha jobitha wg, wgna wg slii jombi ua mg. 9 Dig 8ainion Pitgr a mika yg na; Bluujwamg, ana mako' mamg dipa ; nji mabO mamg, na tliangaka tliamg. 10 Jisu a mil)ulishi yg na ; Yg ngwa thi jobi, a slii na mbambi vgngg na a jobi' mako' mgi, nji a tlil uyuli nygshg pu ; did be thi pu ; nji ana be bgslig. 11 NadiambiliudI a mive' ngwa aygbieshg; nanikg yg mika na ; Be slii pu bgshg. 12 Nanikg mia yd mishi jobitha mako' mabi, na dinanh bangayg, a mibali di shI ua dika ba na; Be vemg mho me kamikamg begwg? 13 Be thelja me na ; Njeli, na Shaijwg ; did be veka tyuba, nadiamliilindl nani mg thiyl. 14 Nanikg na mg, Shaijvvani na Njeli, mg jobimg ma- ko' mani, l)e nji' jobiliaka' mako' mani be na bewg. 15 Nadiaml)ilindl mg Jelimg bewg, na, kamika' mbo mg shikamg be kama. 16 Mbombo mg ka be na; Miana a shi dakami na shaijwg ; do ngwanlomili nulami na ngwa milomi yg. 17 Na be vemg ma' ma, dibata di thi nani, na l)e ka- miing md. 18 Mg sha luba' be bgshg; md vemg l)a lia mg tai)i- mg ; nji ma^ ma ma (M>/1, did minlgnja mi thi mliombo na; Yd ngwa dia mijgniba na mg a tombimd dityili digi pg mg thi. 44 19 M6 bomilia be dibongvvg di va, na mia dift di i bS, be ba a veka na, m6 thiyi. 20 IMbonibo mC kit be na, Y6 ngwa mlub ugwa m6 louia, a nanb md; diO yQ ngwa nSnh mfi, a nanh y6 ugwa milonii m6. 21 Die mia Jisu a mikil ma' ma a mije' njuki pC nlema gwei, dio mivesbi ua dika na; Mbonibo m6 ka, be na, nwoto p6 be ba tbi a a mC bieshe. 22 Di6 bajethi ba mishanhlia btl na ba, na dimamitha ngwa ye mikiVksl. 23 Dio njetlii nwoto, ngwa Jisu a midinga, a mijCka p6 tothi nyambi Jisu. 24 Di6 Salmon Pitf^r a minyfli y? na, a piki yC ngwa yg katha. 25 Di6 yg ngwa mijglta p6 tothi nyambi Jisu, a mikil yC na; Sliaijwamg, ye nzha? 26 Di6 Jisu a mibulishi na ; Ngwa mC C tombili apfshi yi m6 6 duba pC migmbC, y6 y&. Di6 mia y6 midubi apgshi, a mitombili yo Judas Aiskariot, ?nia«a mbi Salmon. 27 Dio pisha nya yS mikashi apeshi, Setan a minyi- nhthi p6 yd tin; dig Jisu a mika y6 na; Yi w6 6 ka- ma, wolishi yO kama. 28 Dio tyl m\hd na mutyi ngwa midi pC atablli ngwa mive' mbo yO mika ye. 29 Nji bawa' ba milanbli na, nadianibiliiidl Judas a bieta vanildla mianzhe, ka Jisu a mika yd na; A sho- mbiki bilombi hi ba ba minaki pg dibeki, do na a vC bamimbubi alombi. 30 Dio mia yO mikaslii apfslii, a mitC 'dusba, diO buslia bi wu mpuma. 31 DiO mia yC miduslii Jisu a mika na; Va ISIiana ngwa mutyi a nCnimg, diO AnyambiC nji' a nCnimC nCi. 32 Na Anyambig a nr-nimC ngi, wCna Anyambig a a yg nPnishe na ygiiiete, diO a a yd idkd ngnislie. 33 Bana hixmd, vl' adukwa yikwg \\\d tbI na' nani; be ba a mO tolta, diO mho \\\d mika Haju na; Va m6 till kiC, be sba woli n/.lia ; nani \kd nji' n\d ka bew6. THANGIKA 14. 45 34 Nthali wukia wu m6 v6kam6 be\v6 ua; Diuhli- aka' be na bewC; mbo m6 midinga be\v6, ua, dinhli- aka' be na bewC. 35 diambi di dio di botyi bfehe ba a veka na, be bajethi banic', na be dinliliamC be na bewC. 36 Saimon Piter a niika ye na ; Shaijwam6, w6 thi kiC vl? Jisu a niibulishi y6 ua; Va me thI kiS va, w6 sha woli m6 thepilie; nji w6 e m6 thgpili pC bosh(5. 37 DirtlMtera mibulishi y6 na; Shaijwamg, ndl m& sha woli we tliepili kia na? M6 6 ni' thaki' tham6 p6 diambi dia'. 38 D\6 Jisu a mibulishi y6 na ; W6 6 ni' tliaki' thayfi pd diambi diame? Mbombo m6 ka w6 na, kuba a tyi lanh, vi-ngC na we shilshime me makauh malali. TH ANGARA 14. 1 Sha jCnishaka' pe minlema miani njuki ; bunliaka' AnyambiC', bunliaka' nji me. 2 PC mbanh wu Hhaijwame bidiya bilibutliC bi thI tl; na shi nani, ka m6 boijimC bewC ; m6 kigmC be koshi womba. 3 Di6 na m6 ki<^mC na dikoshi be womba, wCna m6 balimC be nzha nJluh i)e mC thI ; na va m(5 thiyi, ti be ba a be. 4 Na va mC thI kifi be veka, be veka nji' nzhetha. 5 Tomas a mikil ye ua ; .Sbaijwaslii, l)cshu sha veka va we thf kit' ; dirt besbd ba a veka nzhetha na? G .lifiu a niikil yC lui ; Me nzhetha, ua ml)oml)o, na thakiki; shi ua mutyi ngwa nzha pe HhaijwauiO thI ngC na m6. 7 Na be ba a be be veka me, ka be veka nji' Shaij- wamC; dio na dlwu' va be veka ye, be jt'me nji yeui. 8 Fllfp a miksl yC na; Shaijwashi, lebili' i)esht5 Sha- ijw6, wOna yi komC beshC. 9 Jisu a mikil yC na; P'lllp, abembi yineu jni"^ na didi nani yi, di6 wC sha veka mC;? Ye ngwa jekamO mC a j("nu' nji' ShaijwamC; dio ndl we kA ua ; Lel)ili' beshi' SliAi.iwC? 10 We siui meli na, mC thI p6 8hauh thI, dio Shauli 46 p6 m6 thi njikg? Mabongwfi ma m6 lubila m6 sha luba' m6 mam m6 kakamg be na ; M6 thl kif , me thl nji' bulia pi- be ba thl. Na be dinlimC mf, ka be donimg nadiambiliudi me kilme na, me Kifmg p6 ShanhthI; nadiambilindl Shagwame a thi nen niila- mi na me. 29 Me thakime be va, mia tl yi sha l)e, na yi bem6 ka be mClimC. 30 Me tyi buli p6 na' lubila nani; nadiambiliudi ngwabotj-i yi peuzhe nyi a thl nzha, di6 yd shi na alo- mbi p6 m6 thi. 31 Nji na, penzhe nyi veka na mC dinha Shaijwf ; di6 mbo Shaijwu a mityinjili m6 nan: mC kamii ; tebi- kani, ngiekani. THANGAKA 15. 1 M6 mathemljg ngwambombo, di5 Shaijwame ye Dshathi. 2 Alabi jamC jCshC yi sha juma bibuma, a thotha yCi ; dio ahil)i jeshC yi juma bibuma, a koml)a' yo, na yi bu- liki juma bibuma. 3 Va be thl kombiam, na dibongwe di mC shikamg be bouhtha. 4 Dikani pC m6 thl, m6 nji' pC be ba thl. MIk) alabi yi sha woli juma bibuma yftmft^, na yi sha shumba p(5 mathembe ; nani nji' begwC, na be sha di jh' me thl. 5 Me niathcmi)f-, begwC ke bilabi ; ye ugwa di pf- mC thl, mC nji' pf yC thl, yd buli juma bibuma, uadiambi- lindl tyi mew(; be sha woli k&m& alombi. 48 6 Na imityi a slia dika p6 mg thi, w6na a kutyibimg mbo alabi, na divt'la ; di5 botyi ba lahi bi6, ua dikuta bio pO du, diO bio didikadi. 7 Na be diinO pe m6 thI, na maboug\v6 mame iiji' ma dime p6 be ba thI, wC'ua alombi jesIiC yi be ba a pika yi bfime nani. 8 P6 di di5 di Shaijwamfi a nSnimC na, be ba a buli juma bibuiiia ; diC) be ba a b6 bajethi bamC. 9 Mbo Sbanh a midinga me, nani k6 me midiuga begwfi ; beka' p6 tliadinh thame. 10 Na be talime miuthali miamC wCna b6 bCmg p6 thadinh tham^ ; mbo m6 taliakamC minthali mi Sha- ijwamC na dibC pC thadinh thei. 11 Ma' ma mC sliikarag be thatha na, adoui jamg yi b6' pe be ba thi, dio adoui jani njike yi lonjiki. 12 Nthali gwaini? w(5 \vu, na diuhliaka' be na bew6, mbo m6 midinga l)eg\v(5. 13 Shi na mutyi ngwa till na thadinh thaiiOu nulami na tba na, mutyi a v6' thaki th6i p6 diambi di bajo- mbi b6i. 14 Na be kfimimC bilombi biCshg bi mO kit begw6, w6na be bfmC bajombi bam6. 15 Me sha thebika pC na' be bakubi, nadiambilindl nkubi a sha veka mbo shanh kamil ; nji m.6 tliebimC be bajombi, nadiambilindl mC veshimC begwC belonibi biC'- shC bi mC jokame pC ShaijwamG thI. 16 Be tyi mitabi mH, nji mO niitabi begwC, na diteli beg\v6 na, ki^kani be ba a juma bibuma, ka bibuma biani bi dimC, na alombi jCshtS yi be ba a pika 8ha- ijwamC pt^ dina diamC a a l)e y6 vC. 17 Ma' ma mo kakami; be na, diuhliaka be ua bew6. 18 Na pCuzhe nyi nyi benimfi begwC, be veka na nj i mibouji mt5 bona. 19 Na be bCmC ba pCnzhe nyi wCna- pCnzhe nyi nyi diuhmC mbt^imetC ; nji nadiambilindl l)e shi ba pi5nzhe nyi, nji nu^ tAbikainf* begwe na diwu' pi? pCnzhe uyi; uaui ke penzlie uyi nyi beuikauie bogwi?. 20 Shiniislnika' dibougwC di mC mibonhtiii begvvG ; ua, Nkubi a ahi neni dakami na SliaijwC. Na ba thO- THAXGAkA 16. 49 pilimg m6, wfiiia ba thCpilimg nji' begwS ; na ba talimS dibongwg diamg, w^na ba talini^ nji ndiani. 21 Nji ma' ma m&lie ba a be mo kamii p6 diambi di dina diame, nadiambilindl ba sha veka ngwa milo- mi mC. 22 Na ni6 be tyi uzhawC ua ditbatha ba, ka ba tyi mib6 na bibe ; nji va ba shi na nvgngwa wu bibe biabi. 23 Y6 ngwa bena m6, a bena nji' Shaijwamg. 24 Na mt' be do kama pe tema nj'abi bishali bi mutyi nwaka a tyi raikami, ka ba tj'i mibfi na bibe, nji va ba jCmg na dibena meni, na Shagwamd njikg. 25 Nji yi yi mib& nani, d\6 dibongwg di tbi Ignjam pe nthali gwabi di mibC mbombo na ; Ba mibeni m6 tyi dibomba. 26 Nji mia Nvili kg nzha, ngwa m& 6 loma p? be ba thi na diwu' p6 Shanh thi, yC nji' Nshinhshinh wu mboml)0, wu dusha ua diwu' p6 Shanh thi, y6 6 be bonhtha p& diambi diarai^. 27 Di6 be njike ba a bonhtha, nadiambilindl be wu na m6 na diwu' p6 ditatyiki. THANGAKA 16. 1 M6 shimg be thatha ma' ma na, sha bebikani. 2 Ba a be dushC j)C basunagogi bal)i ; difi adukwa yi thi nzha yi mutyi j6sh6 ngwa a be jotlia, a a lauhli na a thi kama Anyambie ashali. 3 Dirt ba l>a a be kama ma' ma, nadiambilindl ba sha veka Bwaijwe, do mC. 4 Nji mu i^hime be thatha ma' ma ua, mia adukwa yi 1 nzha be ba a sliimisha na, mg mishi be m<') tliatha. Nji me tyi mibonhthi begwd bilombi bi pQ ditatyiki, nadiambilindf mC wu na' nani. 5 Nji mC thi kiC p6 ngwa milomi mC thi; di6 shi na mutyi pe be l)a tlil ngwa pika mC na; WC thi ki6 vl? 6 Nji nadiambilindl nu' thakimC be bilombi bi, mi- nlema miana ini lonjiine na ngata bt^ni. 7 Nji mC l)oniitba be nge mt)ombo na, yi thi yibc^idi p6 be ba thi na, m6 kiekC, nadiambilindl na m(5 sha 4 50 JON, kig, w6na Nvili a tyi nzha p6 be ba thi ; uji na ni6 ki6- mC wCna mS lomimg y6 p6 be ba thi. 8 Nji na a DzhlmC, w6na a kol)ishime pfiizhe uyi pS diambi di bit)e, na bibcnb, na dijMiC. 9 Pe diambi di bibe, nadiambilindi ba sha bunli m6. 10 Pt^ diambi di bil)(5nli, nadiambiliudi mO^ kiCmC p6 Shaijwam? till, dio be sba ji3' pfS ua' m^. 11 Pe diambi di dijglif, nadiambilindi ngwabotyi yi pgnzhe nyi a thi jCliami. 12 M6 thi na ma' malibuthg ma me kumba be bo- nhtha, nji va be sha woli m5 shinhlig. 13 Nji na a nzhlmg, Nshinhsliinh wu mbombo, wena a tokinig begwt^ pC ma' ma mbombo meshe ; nadiambi- lindi a tyi thatha yem^tC, nji' ma' meslie ma ye e jolva, a a ngg mO thatha, di6 a a be bomilie niambi ma thi nzha. 14 A a m? neuishg, nadiambiliudi a a uauli mame na dibomili(? l>e nioni. 15 Mambi m&liC ma Shanli a tlii na ni5, ma till ma- m6, naiiike me kamfi na; a a iiAuh mam(5 na dibomiliiS be m6ni. 16 Abembi yikwC \vi5na be tyi jf' m6; di6 abembi yikwg njikgwCna be j6mC mC, nadiambilindi me kiemC p6 Shanh thi. 17 I)i5 bajethi bfi bawaka ba miluba' ba na l)a na ; NdT yi, yi ye boiihtlia beshg na ; Abembi yikwi' M'l^na be tyi jC me; dio abembi yikwg iijik^ wena be j^mC- m6; di(), nadiambilindi m6 kieiii? Shanh thi? 18 Nanike ba ba mika na; Abembi yiti yi ye katha yi thi na? beshi' sha veka mbo ye katha. 19 Nji Jisu a niive' na ba mika ye i)ika ; di<5 yg mika bana; Be thi pilia be na bewt^ dibongwC di mi^ kaka- m6 na, Abembi yikwi^ di<5 be tyi jC md, dio abembi yikwfi njikC wena be jCme m(5? 20 Mbombo niC kA be na, be ba a thetha niajanh, nji pfnzhe nyi nyi i ngC dona; be ba a b6 na ugAtA, nji ngAtA nyani nyi i vitya adoni. 21 Na miniiali a ml)ie diliialii' wena a jemg ugfltA, nadiambilindi adu' jCi yi nzhlnn'^ ; nji na niiana a sliA- THANGIkA 17. 51 mbimg, w6na a sha lanhli p6 na' uvimi wu dibaH& p6 diambi di adoni, uadiambilindi mutyi a bialimg p6 pSnzlie uyi. 22 Nanikg nji' be ba thi na ugata ; nji m6 C be bali jCuC, dio minlema miaui mi i doua, diO adoui jaui, tyi be na niutyi ngwa a be y6 thambitha. 23 Di6 ashu yiti be tyi pilia m6 alombi. Mbombo me kil be na, alombi jesbfi yi be ba a pika Shaijwfi p6 dina diamC, a a be y6 v6. 24 Na dinzha adukwa yi be sha pika alombi pS dina diamfi ; pikani, be ba a nanh, na adoni jani yi loujiki. 25 M6 shimfi be thatha ma' ma na mangaua, uji adu- kwa yi tlii uzha yi mC tyi thatha pH na' be na manga- na, nji mC S be kwashitha pC mb6 ShaijwC kwaslii. 26 Ashu yitI be ba a pika pC dina diamC ; dio me sha ka be na, mC C shosliilie Shaijwc pC diambi diani ; 27 Nadiambiliudi Sliaijwg yCmgtg a diulia begw6, uadiambilindi be dinlimS m6, na dimCliC na me mi- nzhl na diwu' pO AnyambiC tlii. 28 Me miwu' jje Shanh tlil, dio me niiuzhi p(3 penzhe nyi ; di5 m6 tlil bali lika penzhe nyi na dikig pC Shanh thI. 29 Di5 bajethi b6i ba mikft y6 na, Sha' va we thI lubila kwashi, do p6 nA.' lubila ngana. 30 Va beslie veme na, wC veka bilombi bigshC, dio wC slii na mbambi na mutyi a piki gwC ; pC diambi di beslie ba melimC na we miwu' pe AnyambiC thI. 31 Jisu a mibulishi ba na ; Be melime (16? 32 Slia' adukwa yi tlil nzha, dio yi uzhlmC njikC, yi be ba vanjika mutyi jeslu' pe mlx'i na dilika mC dipa; dif) me slii mC dipa, nadiambilindl Sliaijwe a tlil na me. 33 MG sliimC be tliatha ma' ma na beka' na pAtlul pfi ra6 thI ; p6 penzhe uyi be ba a bC na njuki ; uji jikaui, me dame penzlie nyi. thangAkA 17. 1 Jisu a mithathi ma' ma diO yC mibenillii mislii m6i pC thobC na dika na; ShaijwamC adukwa yi nzlil- 52 m6, ngnishi' ya Miana; na y& Miana a ngnishi' uji' gwg; 2 Nadiambilindl w6 v6m6 y6 nguldi p6 diambi di nshoni gw6sh6, na, ruutyi jeshg ngwa w6 v6kam6 y§, a v6 y& thaki tha adukwa j^shg. 3 DiO thaki' tha adukwa j(?sh6 th5 tha, na, ba veki ■w6 Anj'ambi? nwoto dipa ngwambombo, na Jisu Krais ngwa w6 milomi. 4 M6 ngnishimC gw6 p6 p6nzhe nyi ; ashali yi w& miv6 m6, na m6 kubiki y6, shilimg y6ni. 5 Dirt va, Shagwamg, w6 nji' ngnishi' m6 nslyg nsha- mba wuiioto, na ngnia wu mfi wu na gw6 mia tl p6- nzhe nyi nyi sha b6. 6 Botyi ba w6 miv6 m6 na diwu' p6 p^nzhe nyi, m6 lebilimg ba dina dia. Ba wu mbayg, dio w6 miv6 m6 ba, di5 ba talimfi dibongwf dia. 7 Va ba vem6 na bilombi bi6sh6 bi w6 miv6 m^, bi thi mbiayg. 8 Nadiambilindl mg vgmg ba mabongw? ma w6 miv6 m&, di5 ba nauhmC m6, na dijouibia veka na, mf wu- m6 p6 gw6 till ; di6 ba ba meiiakamfi na, w6 milomi m& 9 M6 pika p6 diambi diabi ; m6 sha pika p6 diambi di pgnzhe nyi, nji pC diamlji di ba ba wf mivC mi?, nadia- mbilindl ba thI mbayg. 10 Did mbiamg bfishg mbiayC, na mbiayg mbianiC njikg, di6 m6 mingnike na bi<5. 11 Di6 va mg shi p6 na' p? pgnzhe nyi, nji ba ba thi p6 iienzhe nyi, dio mC nzhiniC pC gw6 thI. Shaywamg ugwaukanjili, tali' ba pg dina diayfi, ba wC mivC md; na ba h& nwoto mbo bona thiyg. 12 Mia m6 wu nabi p6 pgnzhe nyi, mC l)icta ba tali 1)6 dina dia; ba wg miv6 mQ n\6 mitali ba, di6 shi na ngwa tokwamC, tho' nge miana ngwa nshithia, na nl?- nja wu be mbombo. 13 DiCt va mg uzlilmg pg gwg thT, did m6 lubila bilo- mbi hi pg pfiizhe nyi; na ha bC na adoui jamg ka- miam pC hanigtC ba thI. 14 MO vCmC ba dibongwO dia ; di5 pCuzhe nyi nyi THANGAKA 18. 53 mbeni h&, nadiambilindl ba shi ba pgnzhe nyi, mbo m6 shi ngwa pgnzhe nyi. 15 M6 sha pika na, wS 6 thotha ba p6 pSnzhe nyi, nji ua, w6 6 ba talig na diwu' pS bibe. 16 Ba shi ba pgnzhe nyi, mbo m6 shi ngwa p6uzhe nyi. 17 Pumishi' ba na mbombo gwa ; dibongwS diayg did mbombo. 18 Mbo wS milomi m6 p6 pgnzhe nyi ; nani nji' mS milomi ba pS pgnzhe nyi. 19 Di6 m6 pumisliC nyuli nyamg p6 diamlji diabi, na, ba nji' ba bo pumam na mbombo. 20 MS sha pika p6 diambi di botj'i ba dipa, nji pe dia- mbi diabi ba bCslig ba a bunii m6 na dibongw6 dial)i ; 21 Na, ba bCsliS ba bC yiwoto; mbo \v6, Shaijwamg, wC till pC m6 thi, m6 nji' pC g\v6 thi, na, l)a nji' ba b6 yiwoto pC bona till ; na, pgnzhe nyi nyi mfili' na wC milomi m6. 22 Di6 ngnia wu wS miv6 m6, m6 v6m6 ba gw6, na ba bC yiwoto mbo mbona thiyl. 23 MC pC ba ba thi, w6 nji pC m& thi, na ba be bamba- th6 pC yiwoto, dift na, jjCnzhe nyi nyi veki na, wS milomi nC, na didinha ba mbo w6 dinha m6. 24 ShaijwamC, l)a ba wC miv6 m6, mC naka na ba b6' na mC va mC thiyi ; ua ba jC nCuia gwarafi, wu w6 miv(5 mC, nadiambilindl wfi midinga mS mia tl ditatyi- ki di pCnzho nyi di sha bC. 2;") ShaijwamC ngwankunjili, pCnzhe nyi nyi sha veka gvvf', nji mC vc^ino gwO, di6 i)a ba vemC na w? milomi mfi. 2G 1)16 mC shimC ba vcshi dina diayC, md C nji' dio veshC; ua thadinh tha wC diuha mC, tha bC p6 ba ba thi, in6 nji' pc' ba ba thi. Tir ANGARA 18. 1 Mia Jisu a mibonhthi ma' ma a midushi, ba ua bajctlii l)Si na dlkiC pi' i)iatyi lii vitonh vi Kidron, va akanh yi wiitlKT', dio yi' miiiyinhlhi tl ba na bajethi bCi. 2 Di6 Judas njikO, ngwa mibieshi yS, a niive' wo- 54 j5N, mba tl ; nadiambilindl Jisu a bieta tl buli ki6, ba na bajethi b(?i. 3 Nanikg Judas, mia yC mib6 a nanhmC nshamba wu bashrislig na bakiibi p6 bamiuis6 baufn na Bafaraisi ba thi, a mlnzhl ti na bilampi na bityiC na minkwata. 4 Jisu a mive' bilombi biCshg bi mibg bi i nzha p5 yf thI, di5 y& mikig bomita nabi, na dika bil na, Be toka nzha? 5 Ba mibulishi y6 na, Jisu ngwa NazarCti. Jisu a mika ba na ; M6 y6. Di6 Judas ngwa mibieshi yfi, a mit^tba nji' pg nshamba gwabi. 6 Did mia y6 mikil bA na; M6 y6, ba mibuUa pishS na dikwa shI. 7 Dio y& mibali bi\ pikana; Be toka nzha? Di5 bil ba mika na, Jisu ngwa NazarCti. 8 Jisu a mibulishi na; MS boijimS be na; M6 y6; nauikC' na Ije thi m& toka, pataka' ba, ba kiPkC. 9 Did dibongw6 di mil)d nibombo, dr yO mika na ; Ba ba W(5 miv6 m6 m6 sha kuta do nwoto. 10 Did Saimon Pit6r a wu na nkwata wu nyCniS did yS mijiimithi gwd na dikw616 nkubi ngwa minisC ngwanCn gwalg ngwa shaijwfi. Ngwakubi dina did na Malkils. 11 Did Jisu a mika Vit6r na; Bulishi' nkwata pC dibambi ; dima' di Shaijwamg a vCmC md, md sha natyiki did? V2 Did nsliamba na ngwathangaka na bakubi ba Baju ba mibiC' Jisu na didipa yd. 13 Did ba mibonji kid ndi pd Annas thl ; nadiambi- lindl yd wu nki' mbi Kaiefas, ngwa wu minisd ngwa- ndn mbu wutl. 14 Did yd Kaiefas ngwa mibonhthi Baju na ; yi thI yibdnh na mutyi nwoto a gwl' pd diambi di botyi 15 Did Saimon Pitdr ba na ujcthi nwaka, ba mithd- pili Jisu; did njetlii ti a mivelvwa pd minisd ngwandu, did yd minyinlithl nshamba wiimbi Jisu pd mbanja nya minisd ngwandn. 10 Nji Pitdr a mitdtlia pd nsbdnli pd diashika, did njethi nwaka tl ngwa mivekwa pd minisd ngwandn, a THANGAkA 18. 55 midushi, (lift y6 milubili na ngwautali diasha ua diuyi- nhlig Piter. " — 17 Di6 ngvvadishesha ngvva niitali diasha a mika Piter na ; We .slii nji' iigwa bajethi ba mutyi wa' ? Y6 miktl na, Ana ni6 ye. 18 Dio bakuin ua bashilshg ba mitlioli du di maatha ua ditCbe tf ; nadiambilindi di wu divC-bi, ba be jaia veia. Pitgr nji' a mitCtha nshamba gwabi ua dijala nji' veia. 19 Di6 minisC ugwaugn a mipi' Jisu bajethi bei, na ujeiia gw6i. • 20 Jisu a mibulishi ye na ; M6 miluba' kwashi p6 botyi beshe ; mC mijelikwS p5 suuagogi na p6 mbanh wumbi Anyambi(5, va Baju ba kie, biltiC na bikiCkg, diO pC dishathfi mH slia l\a na alonibi. 21 Ndl wC pika niC? pika ba ba niijoli m6 mbo ni6 niithathi ba; sha', ba veka uibo m6 milubaka. 22 Dirt mia yC mislii' lubila mabongwg ma, ukubi nwoto ngwa niitetlia wa a mibi' Jisu thabanjiua; W6 bulishi minise uil)otyi? 23 Jisu a mibulishi yC na, Na mC lubimfi bibe, kobi- shi' mC bibe biti ; nji na bibgnli, ndl wC bi' m6ni? 24 Di6 Annas a milomi yC dipiami p6 Kaiefas thi ngwa minise ngwanCtu. ^■') Dio Suinion J'iter a mitCtha jaia veia. Nani kH ba ba mil^a ye na; AVe sbi nji' ngwa bajethi bCi? A mi- shashi na dika na; Ana me pe yc'. 20 Nwoto iigwa Itakubi ba minise ngwanen ngwa wu pd ndianh gwei wu ngwa PitCr a mikwali gwalC, a mika na; Me sha jC \v6 nei pC akanli ? 27 Dio PitCr a mibali sliaslia, dio kuba ngwa shangwC a mite lanh. 28 I)i<') ba ba mithokwa no diwu' pC Kaiefas thI, na diklC pS mbanli wu dijeliC; nyi wu wu kwalikwali mCte; di6 l)a tyi minyinhthi pC mbanh wu dijeliC, ba je pd woslii mputyi g\val)i, nji na ba die' dibe' di nulia. 29 i)i6 I'ailet a miduslii kiC p6 ba ba tbi, na (hUa na; Nthakwa wuti wunzlui wu be ndeshiki nuityi wa; 56 30 Ba mibulishi na dika yg na, na a b6 tyi b6 nkami ngwa bibe, ka beshe sha ndeshi y6 wofti gwg thi. 31 Pallet a mika bit na ; Xanga j-^ be ba a j6li y6 mbo nthali gwani wu thiyl. Dio Baju ba mika y6 na; Besbg slii na nthali wu joli mutyi. 3:2 Di6 liibongwg dimbi Jisu di mibC mbo, di y6 mi- lubili, na diveshg ngwebia wu y5 e gwa. 33 Dio Pailat a mibali nyinhtha p5 mbanh wu di- jeiig, dio y6 mithebi Jisu na dika y6 na ; We abotyi yi Baju? 34 Jisu a mibulishi y6 na; lubila dibongwC di w6m6t6, do bawa boija we p6 diambi diamf? 3-5 Pailet a mibulishi na ; M6Xgwaju? Divala dia- m?t6 na baminise banen ba ndeshiki w6 woui m6 thI. Ndi w& kamikame? 36 Jisu a mibulishi na ; Bibotyi biame bi shi bi p6- nzhe nyi ; na biljotyi biamg bi be bi penzlie nyi, ka ba- kubi bame ba bomi, na me sha vebiki Baju ba thI ; nji va bibotyi biame bi sha wu' va. 37 DOS Pailet a mika y6 na; W6 d6 abotyi? Jisu a mibulishi na ; We kam6 na, m6 abotyi. P»; diambi di di6 m6 mibialie, di6 i)6 diambi di njikg diO m& minzhi p6 penzhe nyi, na m6 veshi' pe nib6 wu mbombo. Mutyi jSshe ngwa tin ng%va, mbombo a joka dioi diamg. 38 Pailet a niikayCna; Ndl tin mbombo? di(5 mia y6 mishi lubila mbotyi a mibali dusha pO Baju ba thI, ua dika ba na; Me sha je' ye na anflnga. 39 Nji be ba tin na mputyi na, mf patyi' l)e nwoto pe dibe' di luilia ; be name na, me patyi' Ite abotyi yi Baju? 40 Ba beshC ba mijamilia na; Ana wa, nji Barabasi ; nji Barabasi a wu njauzhi. THANGAKA. 19. 1 Di6 Pailet a minAnh Jisu na dingftnid yC. 2 Dio bashilshe ba miloiih apaki yi masliombika, na dibatyi ye yo pCthaugakii, ili(^ ba niibatyi yC^ alokesha- mba yibCi ; THANGlKl 19. 57 3 Did ba ba mikS; Mbolo, abotyi yi Baju! di6 ba mibi' y6 mbanjh 4 Di6 Puilet a mibali dusha na dika ba na ; Shanga, m6 ndeshimC yC p6 be ba tbt, na be ba a veka na, m6 sha jC yC na annnga. 5 Di6 Jisu a midushi a b6 na apa' yi mashombika, na alokeshaniba yibCi. Di5 Pailet a mika ba na ; Slianga' mutyi wa ! 6 T>\6 mia bamiuisS ban6n na bakubi ba mi.jg' y6, ba mijamilia thobC na; Petyiki p6 Itrasi! Petyiki yS pC krusi! Pailet a mika ba na; Nanga yC be ba a pe- tyi y& ; nadikaua m6 sba j6' yC na ananga. 7 Baju ha niibulislii yCna; Besb^ ba tlii na nthali, di6 mbo ntluili gwaslii wu thiyi, a gwllvl, nadianibili- ndl a vityimC nyuli nyOimCtC Miana rabi Anyainbig. 8 Nanike mia Pailet a mijo' dibongw6 dinadi, a mi- nyCnh mhondl ; 9 Di6 yC mibali nyinlitlia pC mbanh wu dijeliC, na dika Jisu na ; W6 miwu tC vl? Njl Jisu a tyi milmli- shi yd do dibongwC. 10 Di5 Pailet a mika y6 na; W6 sha luba' na m6? We sha veka na mC thi na nguldi nya dipetyi w6 p6 krasi, me tlil nji' na nguldi nya dipatyitha \v6? 11 Jisu a mihulislii na ; Wt's sha bC na nguldi na m^, vCugC nyi veltiiiie gvvC na diwu' thobe; nanikC yS ngwa milili me pi^ gwe thi a thi na bibe binfn. 12 Na diwu' ailtiiiwayitl I*uilet a mina' yd patyitlia ; nji Baju ba niilanhiia liiobe na ; Na we ijatyinu"^ mutyi wa, wena we siii pi' na' jombi mi)i Kaisar; mutyi jfishd ngwa vityitha nyuli ny6i abotyi, wCna a naica tiiotha Kaisar. 13 Dirt mia Pailet a mijoki dibongwC di, a raidushi na Jisu, dio yd midi' shi pd ntyimbi wu dijelid, p6 womba va thebid na ndekC nya makaki, nji pe niubia wu Hiin'u na, Gabatlia. 14 (Dio yd yi wu nkosha wu diix,'' di nu]i:i, dio di wu digwCla di mataiii na diwoto,) diO ye mika Baju na ; Shanga' abotyi jaui ! 15 Did ba mijamilia na, Thoka' yd, thoka' y^, j)etyiki 58 yg. Pallet a mika ba iia; M6 petyiki abotyi jani? Baminisg baiieu ba mibulishi na; Beshfi shi ua abotyi v6ng6 Kaisar. 16 Nanikg dikauh diti a miv6 ba y6 na ; a petj'ibiki. 17 Di6 bil ba minanh Jisu na dikifi nfi ; di5 y6 nai- bapi krasi ngwt^i na dikig p6 woniba va tbebi6 na, wo- mba va abouzha, wu thebiiS p6 Hibrii na, Gftlgotha. 18 Di6 va ba ba mipetyi y& p6 krasi, na botyi ba- wakil baba xx&i, pS na nwoto, p6 na k6 uwoto, Jisu p6 tema. 19 Di6 Pailet a milgnji diveka, na dikeshg di5 p6 krasi. Dio nlenja wu wu na; Jisu Ngwa Nazeketi ABOTYI YI BAJU. 20 Diveka di Baju balibuthg ba milanli di5, nadikana womba va Jisu a mijietanig va wu kuna na mbokg ; di6 wu mil(?nji^ na nlubia wu Hibru, na Grik, na Latini. 21 Dio baminisg baufin ba Baju ba niika Pailet na; Sha lenjiki na; Abotyi yi Baju; nji na; A niika na, M6 abotyi yi Baju. 22 Pailet a mibulishi na ; M6 shimg lendo mbo mQ shikamC 16nd(5. 23 Di5 basliashe mia ba ba mipetyi Jisu, ba minilnh bangayi b6i, na dikaba ba makaba manai, shashC jCshC dikaba, dio iigAyi nCn njikG; nji ng^yi nCn a wu shi- mbiami na ntyuthtf tyi nlutyiki. 24 Dio ba niika ba na Ija na; Beua sha nwanjiki yd, nji nkAmika' akaniki pe yd ngwa yC C be"' ngwf i ; di5 nlgnja wu mib^ mho wu kii na ; Ba niikabilia bangAyi bamC, dio pC ngayi ngwame ngwanfn, ba mikam' aka- niki. Dio basliAsh? ba mikAmi bilombi bi. 25 Di6 nyauh nibi Jisu, na manyanh ngwa nyaijw?, Meri, miali mbi Kliopa, na INIeri ngwa Magdala, ba mitCtha kuna na krAsi mbi Jisu. 2G Di("t mia Jisu a mijt^' nyaijwt^, na njothi tl ngwa yC midinga tCbiti?bi, a mikAuyaijwC na, Miali wA, ati* yA miana ! 27 Did y? mlkA njethi na ; AtC uyAiiwc"^. Di6 nadi- wu' adu' ylll njethi tl a mitali ye pi^ mbanh gwi^i m(^t6. 28 Pisha nya ma' ma, Jisu vekami na ; bilombi biC- THANGlKl 19. 59 she bi shim?, a mika na ; M6 gwImC aveshithg, di6 nlgnja wu mibfi niborabo. 29 Did ashuka yi mitCtha ti bfui na vinigar ; dirt ba milonishi spfinji naviuigar; difi ba mikgshi i)6 tha- kaki, na dikgshg ye pC gwana gwei. 30 T>\6 mia Jisu a minanh vinigar, a mika na; Yi shimg ; di6 yG mijabi tliangilka, na digwa. 31 Dirt yi wu ashu iji nkosha, nanikfi Baju ba misbo- shili Pailet na, mako' mabi ma bukwC, bi5 ditliokwa krfini, na, bikignli bi sha b6, p6 krasi busha bi slifma, nadikilnA. busha bi shana biti bi wu busha bin(5u. 32 Did bashashe ba minzhi na dibuka mako' ma ngwangwIkC, na nwAka ngwa mipetyibi n$i. 33 Did mia l)a ba nilnzhi p6 Jisu thi, ba mikabi y6 a shashamf', did ba ba tyi mibu' pf na' mal^o' m6i. 34 Nji shAsiiC nwoto a milumi ye dikanli pe thamba- uja, did dikitlia na nuidil)a ba mitC dusha. 35 Did yG ngwa mijC a miveshi, did nvesha gw6i wu thI nibo; did y6 veka na, a ka mbombo; na be ba a mglid. 36 Nadiambilindl ma' ma ma mibO, did nlCnja wu mibC mbonibo na ; Avesha j6i yi sha bu' do yiwoto. 37 Did nlCnja wuaka wu ka na ; Ba a yC shanh, ngwa ba ba mihimi. 38 Pislia nya ma' ma, JosCfl ngwa Araimethia, njethi ml)i Jisu, (nji ngwadishatha pC diambi di nyCnh wu Baju,) a mishoshili Pailet na, a thoki nyuli nyambi Jisu, did I'ailet a mimCli Nanikfi a minzlil na dithotha nyuli nyambi Jisu. 3!) Did Nikodimo a minzhi nji' (ngwa mibonji nzha pfr Jisu t liT na nii)unia) na dindcshC mbunja wu mur na aloo, wu wu nkama wu magwCla. 40 NanikC ba ba minanli nguli nj'aml)i Jisu, na di- dipa nyd na mindamba mi liniii na mbunja wuti, ntyinh mbondipia wu bikif^nh wu Baju wu wuth?. 41 Did pf; wombii va ye mipetyii)i va wu na akanh, did ]>G akanh ylU sbAnii nyakia nyi wu tl, nya tyi mishAtiiii)i akii'^nh na peli. 42 Ti ba i)a mini' Jisu ])("' diaml)i di ashu yi nkosiia wu Baju, uadiand)iliudr shanh nyi wu kuua. 60 thangAkI 20. 1 Di6 Meri ngwa Magdala a mikunji ki6 divityiki shi p6 shilnh; di6 y6 mij6' dika' thoki nadiwu' p6 shanh. 2 Di6 y6 mipunji ki6 p6 Saimon Pit^r thi na p6 iijeli nwilkfi thi ngwa Jisu a midinga, ua dikA ba na ; Ba tliokimg Shaijwashi p6 shauh, di6 bena sha veka va ba ba nikwamd y6. 3 Nanikg Pitfir ba na njethi nwaka ba midushi ua dipama p6 shaiih. 4 DiO ba b6sh6 ba mipunji nvili nshauiba wuoto; di6 njethi nwaka a mida' Pitgr, ua dibouda nzha p6 shanli. 5 Di5 yg mibalibi ua dijg' baugayS ba liuin bia ; nji a tyi minyinhthi. 6 Di5 Pitdr a mithepili y6 pislie ua dinzha ua dinyi- nhtha p6 shauh ; dio yC mij6' bangAyC bia ; 7 Na avClgsli, yi wu pC thaugaka thCi, do bC bia pC va bangayg ba liuin ba wutlio, uji wiityiwutyi womba na v6i. 8 Di6 dikauli diti njethi ua ugwa niibouji nzha pf shauh, a uiinyinlitlii ; di(5 yt^ uiijL'ui ua diuielii;. 9 Nadiambiliudi na dinzlia adukwa yiti, ba tyi mive' nl(5nja ua, a jomiliwa pC digwa. 10 Dirt l)ajethi ba mibali bulla pt^ uiiiubauh uiiabi. 11 Nji Meri a miti'tha pC shanh a hC' thctha. Dirt mia ye mitheka, a mibalibi ssliauh pi} shAnh ; 12 Dio yg mij(5' baenji^l baba did! na baugay? bapumi nwoto pt^ va tliaugAka thanibi Jisu tha miuikaniO, nwoto ujilif pC va mako' mei ma wutht^. 13 T)i6 ba ba mika yf^ ua; Miniiali wa, mC' the' udl? amikabana; Nadiambilindl ba uAuhmO HhaijwamS, dio mC sha veka va bA ba nikwamf yS. 14 Mia y6 mishi lubila mabongwC ma, a mivitya shanh, di6 yC mijC Jisu tCli ; di6 a tyi mive' ua, yi^ Jisu. 15 Jisu a mika yC na; Mimiali wA, du!' udl? nzha ugwa wi^ toka? Nji a mivanli kA na, yiS mOti^ THANGIkA 20. 61 akanh, di6 y6 mika y6 na ; Shagwamg, na thokimg y6 va, boija m& va w6 iiiki y&, di(5 m6 6 ki6 j'6 thotha. 16 Jisu a mikil y§ na ; Meri ! Dio mivitya na dikay(?na; Raboni ! nzhilia na ; Njeli. 17 Jisu a mika y6 na ; 8ha hie' p6 ni? ; nadikAna va, mg sha beta p6 Shaijwa' thi; nji kl(?kg p6 bamanyanh ba' ba tbi, na dika ba na; M6 tlil beta jiC Shaijwa' tbi, na p6 8haijwani thI, pe Anyambig ngwamg thI na p6 Anyambie ngwani tbi. 18 Dio Meri ngwa Magdala a minzhi na thatha baje- thi na; A jemg Xgwasbaijwg, di6 yC sbikamC nji' y6 ka ma' ma. 19 P6 asliu yi gwike yi sbAnft yiti, adu' yi ngontho- ma, mia masba' ma wu tyi, p6 va bajethi ba wutlie p6 diambi di nyenli wu Baju, Jisu a miuzlil na dit^bg pg tema nyabi, nadikA bn na; Mbolani! 20 Di6 mia ye mika ma' ma, a milebili bA mab5 mgi, na thambanja thgi. Dio bajetlii l)a midoni mia bA ba mijg' Hhaqwabi. 21 Di6 Jisu a milmli kA bA na ; Mbolani ! Mbo Bbaij- wC a milomi m&, nanikC mC loma begwg. 22 Mia ye misbi lubila ma' ma a miwunli bA puli, na dikA bA na ; NAnga' Xsbinhshinb wu akitlia. 23 Bibe bi mulyi jCsbC bi lie patyitlia bA, bi i nji' b6 patyi pg bA ba till, dio bibe bi mutyi jgsbg bi bedelisbg, bi i nji' bA be delami. 24 Dio nwoto pe diom na baba, Tfimasi, ngwa mitho- libi na DicUimrisi, a tyi miwu iiabi, mia Jisu a minzbt; 25 Dio liajetbi ImwA' ba mikA ye na; Besbg ba jgmg .Sliaijwana. Nji a mikA bA na; Na me slia jg' mabonlia ma uiandAkA pg inakAnzbi nigi na dikgsbe viua viamg pd mabonba ma mandAkA, na dikgshg nji' mbfl gwam6 pg tbambanja tbgi, me tyi mamglig. 20 Dio i)islia nya masbu matani na malali, bajethi bgi ba mil)ali sbAbilia pe mbaiili ; TOmasi a wu nji' tl. Dig) maslia' ma wu tyi, dio Jisu a minzbl na di(gl)g pg toma nyabi, dio yg mikA bA na ; Mbohini ! 27 Dirt yg mikA Toniasi na; Siuisbiki vina woni, Shatg mabo mamg ; Shushiki mbo gwA' woni na di- 62 kgshi gw6 p6 thambanja thamS ; difi sha b(5' tyi mglia, nji meii nggndg. 28 Di5 Tomasi a mibulishi na dikil yQ ua; Sha- ijwamg, na AuyambiC ugwamg! 29 Jisii a niika ye na; TOniasi, nadiam!)ilindi w6 jgmg m6 di5 wC mC'liakamC ; dibata di thi nabi ba m6- lim6 mia tl ba sba jCu6. 30 Dio Ji8U mbonibo a mikarai ma' mamaniia mawa- ka, malibutbS 1^6 mabosbi ma bajetbi bei, ma shi lenja- mi p6 ashaijaijgobi yi ; 31 Nji ma' ma ma milCnjiC, uadikaua, mCliaka' na Jisii yC Krais Ngwamiaua mbi AnyambiS ; di6 pe m6- lia wuti na, be b6' na tbakiki p6 diambi di dina diCi. THANGAKA 21. 1 Dif) pislia nya ma' ma, Jisu a mibali jfinia p6 baje- tlii ba tbi pu usho \vu Taibiria; dio y6 mijCuia liQ ba ba thI na ntyinli wi. 2 Ba wu tl 8aimon PitCr, ba na Toma.si ngwa mitlio- libi na Dldumus, ua Natanii?! ng^ya Kena ngwa Galili, na bana banibi Zebidi, na bajetlii bawa' baba. 3 Di5 8aimon PitCr a mika na ; mC thi kiu jo' baslig ; di6 ba ba mikil y6 na ; Bena beshC ba thi kiC. Di6 ba midusbi na ditekC ttlba p6 alenji, di5 mpuma wuti ba tyi mijo' sht; do uwoto. 4 Nji mia busba bi mibg malonji, Jisu a miti5tlia pS nsbaka wu nsliotlii; nji bajetlii ba tyi mive' na y6 Jisu. 5 Dio Jisu a mika ba na; Bana bann"^, be ba tlil na bashe? Ba mibulishi ye na ; Bia. 6 Die') yC mikA ba na; Wushika' aloba i)e mhiS wu- shaijwC wu alenji, wCna be jCmi^. Nanikf^ ba ba mi- wushi, nji sha' ba tyi miwoli y6 dambitha na dibutha di bashO. 7 Dio njethi wA. ngwa Jisu a midinga, a mikA PitCr na; YC Sliaijwashi. Difi mia Baimon I'itCr a mijo' na, yf- ShaijwC", a mibAtyi ngAyi ngwei (uadikAna a wu nshambC) na dithebitba pe usho. 8 Di6 bajetlii bawA' ba minzliC na alenji, (nadikAna THANGIkI 21. 63 ba tyi wu nCugi na kiujiki, nji utyinh mbo ma- bom ma biwuba iiiatani) ba be dambitha aloba yi bashg. 9 D'i6 mia ba ba mitatya kiujiki ba mijf clu di maatha tl, ua she tl bupa, ua mpemba bia. 10 Jisu a mika ba na; Ndeshekwa' p6 bashe ba be jokamu va. 11 Di<5 Saimon Piter a mitatya na didambitha aloba p6 kinjiki, bCni na bashg banen, nkama ua mabom mataui na bashC balali; bashe ba wu balibuthe di6 aloba yi tyi mingabiC. 12 Jisu a niika ba, na; Nzha' diakani ; nji tyi mibfi na njc'thi ngwa niiyishibi pika ye na ; AVe nzha, nadi- kana ba wu ve' veki na, yC ShaijwC. 13 Dio Jisu a minzhi, na dinauh mpdmba na div6 ba, na she njike. 14 Di (116 dikanh dilalig di yd mijenia p6 bajethi b6i, yS jomi po digwa. 15 Mia ba Ija mishili didia Jisu a mika Saimon Pit6r na; Saimon mbi Joua, wH dinha me nulanii na ba? A mika ye na; lull, Shaijwame we veka ua, me dinha gw6. Dio a mika ye na; Dieshiki bileke hi biudama' biamfi. 16 T>\6 ye mil)ali ye ka dikanh dibali na ; Saimon mbi Jona, we diiilia me? A mika j'e ua ; luh, Sha- ijwame, we veka ua, m6 dinlia gwe. A mika ye na, Diesliiivi l)iu(lauia' l)iame. 17 Dio ye milia ye dikanh dilali na ; Saiuion mbi Jo- na, we diuha me? I'iter a mije' ngata uadianibiliudi a mipi' yC dikauli (hlali ua; AVe diniia me? dio a mika y6 na; Hiiaijwanie, wC veka uiambi meshe, we veka na, me diulia gwe. Jisu a mika yC ua; Dieshiki biuda- ma' biame. 18 ^Ibonil)o me ka wC na; Mia we wu digwanja, we mityiiildi l)ityumba l)ia' ua tlieuhtha va we niiuaka; uji mia we e be nthoml)iki, we e jali mabo nulyu, di(5 nwaka a a tyiuhlie we i)ityumba, na dikeshe gwe va we tyi naka. 10 A mika dibougwe di pe diveslie ugwebia wu ye e 64 j6n. ngnishg Anyambig ua gwOni. DiQ mia y6 miki\ dibo- ngw6 di a mika y& na ; Thgpili' mg. 20 Di6 PitCr a mivitya na dijg' njethi ngwa Jisu a midinga ngwa mijgbi nji' p6 tothi nygi pC atabili na dika na; Shaijwashi, ngwa a w6 bieshg yC nzha? a b6 bCi thgpilig. 21 Mia Pit?!" a mijg' y6 a mika Jisu na; Shagwamg, wfi. kg kama udl ? 22 Jisu a mika y6 na ; Na m6 mglimg na a b6' va v6- ngg na ra6 nzhimg, y6 ndi nayg? W6 nji' thepili m6. 23 Dio dibongwg di di mikiC p6 bajethi ba tbi na, njethi tl a tyi gwa; nji Jisu a tyi mika y6 na, a tyi ma- gwa, nji ; Na m6 mSlimg na a b6' va vSngg na m6 nzhl- m6, y6 ndl nayg? 24 Wa y6 njethi ngwa veshg pg mb6 ma' ma, na dil6- ndg mambi ma ; diO beshg ba vemC na nvesha gwei wu thi ngC mbo. 25 Di6 mambi mawa' malibuthg ma- tlilyl, ma Jisu a mikami, na ma bg ma a Ignjig m5 meshg, mg jg' na pgnzhe nyi nyomgtg nyi tyi kumba koka bishaijaggob biti bi kumba Ignjg. Amgn.