&-':E GJuntell Hntucrsity Siibrarg 3t(?ata, Ncm gorlt BOUGHT WITH THE INCOME OF THE FISKE ENDOWMENT FUND THE BEQUEST OF WILLARD FISKE LIBRARIAN OF THE UNIVERSITY 186B-I883 1905 Cornell University Library PB 1633.M14 Poems anc 1 songs. Gaelic and English. 3 1924 026 841 332 Cornell University Library The original of this book is in the Cornell University Library. There are no known copyright restrictions in the United States on the use of the text. http://www.archive.org/details/cu31924026841332 POEMS AND SONGS GAELIC AND ENGLISH. BY MRS. MARY MACKELLAR, BARD TO THE GAELIC SOCIETY, INVERNESS. MACLACHLAN & STEWART, 64 SOUTH BRIDGE. INVERNESS: JOHN NOBLE. OBAN: J. W. MILLER. I 8 8 0. EDINBURGH : PRINTED BY LORIMER AND GILLIES, 31 ST. ANDREW SQUARE. LE A CHEAD s6nraichte EHEIN, THA MI 'CUB NAN DUANAGAN SO A MACH PO SGAILE SGIATH CHAOIMHNEIL CARAIDE DiLEAS AGUS FEAK-TAGRAIDH MO DHUTHCHA, MO SHLUAIGH, AGDS MO CHANAIN, PROFESSOR BLACKIE. CONTENTS. Oran do Bhan-righ Victoria. Air dhomh an Leabhar aig a Mbrachd Bioghail a Leughadb, Duanag, Oran, .... Mo Ghradh Geal 's mo Run, . Verses from my Scrap-Book, . Cumha le Lochial — An Uair a Chunnaic e a Chaisteal air a Losgadh Leis na Saighdearan-dearga, "Bliadhna Thearlaich," Translation of above, Longing, Lochabar, An Nighean Dubh Ghruamach, Oran do Dhuin'-TJasal a bha 'dol a phbsadh te nach robh taitneach le 'ckiiirdean, Gearan an Anrna, .... Marbhrann do Thearlach Stiubhart Camshron, On Dreaming of a Young Brother who had died shortly before. The Peasant Girl to the Lady, Luinneag a rinn mi uair a fhuair mi Deoch de dhroch Uisge 'an Han&bher, A Fragment, . A Christmas Song, Verses from my Scrap-Book, . A Response to the Farewell to Edinburgh of Mrs. Harriet Miller Davidson, . The Lone Maiden, Lines on Bessie G. Colquhoun, Written on a Valentine sent to a Child, 10 12 14 14 16 17 19 21 22 23 25 20 27 28 29 31 32 32 VI CONTENTS. PAGE Lines written near Aultnacraig, Oban, . . 33 Birthday Acrostic, ... . . 34 Three Sonnets on the Baptism of Edith Constance Colquhoun, 35 The Old Man to his First Love, . .36 Lines written at the Grave of the late Sir Duncan Cameron of Fassifern, • • .37 Oran mu Challart, . . . . 39 Am Maraiche 's a Leannan, . . .41 Oran do Sgiobair de Chlann-a-mhuirich air an do chuir mi Eblas ann an Lunnainn, . . . .44 Failte do Mharcus Latharna 'a do 'Mhnaoi-Oig Eioghail, . 45 Translation of the above by Sheriff Nicolson, . 48 Air Latha Orduigh DhuneMeann, . . . .51 Alone, . . . 52 Lame Willie. A Christmas Ballad, . . 53 A Christmas Carol, . . 57 Oran mu'n Choinnimh-chomhraidh 'bha ann an Duneideann air son Cathair Ghaidhlig fhaotuinn anns an ard-Oil thigh, ... 59 Cronan an Latha Dhorch, . 60 Translation. Crooning for a Dark Day, . . 61 Glassmaking Spiritualised. Written in the Glassworks of Mr. A. Jenkinson, 10 Princes Street, . . 62 Lines on Edinburgh. Written in Norway, . . 64 Death of Dr. Norman Macleod, . 66 Oran air an 42nd air dhoibh bhi buadhar an Cogadh Ashantee, 67 Oran Dhomhnuill, . ... 69 A Ballad, . . 71 Oran do Thobar a chunnaio mi ann an traigh Loch Eribol, . 81 Freagairt an Tobair, ... 82 The Isle of Canna, . 83 A Ballad, . . .85 On seeing a little Child dying from the effects of Scalding, . 93 Fragment of a Poem written on the Death of D. C, Kilmallie, 94 The Dying Words of Rachel Jenkinson, . . 94 Bowsing the Jib. Dedicted to all the Wives who reform their Husbands with the spell of Love, . . .95 Comhradh eadar a'm Bard 's a Chlarsach air a sgriobhadh air son Commun Gaidhlig Inbhernis, . . 96 A Night Song. Written in a Time of Trial, . . 100 CONTENTS. Vll PAfiE Conversation between my Pet Linnet and Canary, 101 Failte do Lochial agus d'a Mhnaoi-Oig do Lochabar, . 103 The Blue Banner, . ... 105 Duan Gairdeachais do Chonmnn Gaidhlig Inbhirnis, . 106 A Wish for a Friend, . . . .108 The Forsaken One to the Dewdrop, 1 09 Lines on the Death of a Boy, 110 A Song for the Times, . Ill Oran do Chaiptean Siosal, fear AlIt-na-Glaislig, . . 114 Translation by Mr. William Mackenzie, Secretary of Gaelic Society, Inverness, . . 116 A Day in the Country in June, . 117 Home-Sickness, . ... 118 The Mountain Breeze, . 120 Mo Nighneag Gheal Og, . 121 Alone— in the Twilight, 122 Sonnet to a Devoted Lady, . .124 To my Muse, on being forbidden by my Doctor to Write, 124 Wasted Affection, 125 Wasted Affection, . . 126 Oran Gaoil, 128 An Iarruidh Dhiomhain, 131 To a Sprig of Heather sent me from a Highland Glen, . 132 Translations. ' An Dealachadh Gaidhealach. Le Professor Blackie, . 133 AUt-a'-Chinnaird. Le Professor Blackie, . . 135 Aisling Oisein. Le Professor Blackie, 136 Luinneag : Thill, gu'n do thill thu, 'Bhlackie, 139 GAELIC AND ENGLISH POEMS. ORAN DO BHAN-RIGH VICTORIA. AIR DHOMH AN LEABHAR AIG A M6RACHD RiOGHAIL A LEUGHADH. Fonn : — ' ' Goire Cheatkaich. " Cha'n 'eil Bird riabh a rinn dan duinn, Cruit no clarsacb a sheinn dhuinn cebl, Air mnaoi ghraidh nach do luaidh le manran 'Us e ga 'h-ard-mholadh mar a b'ebl. Mo chruit-sa, gleusam a nis do th6udan, A chum gu h-eibhneach thu 'dheanamh sgebil Mu mhnaoi aillidh a tha gu statail, Air cathair ardaicht' os ceann gach feoil. A shliochd nan lebmhann 'bha greadhnach luchairteach, 'S beag an t-ioghnadh ged 'tha thu cbrr, 'S full nan Stiubhartach rioghail cuirteachail 'G- eirigh luthchleasach ann 'ad phbr; Na feara calm' d'am bu diithchas Alba A dheanamh feara-ghniomh 's a sgapadh bir. Bha'n dream ud ionmhuinn le luchd nan Garbh-chrioch, 'S bhiodh iad 'g an leanmhuinn le h-earbsa mhbir. O 's i do mhathair 'thug dhuinn an oighreachd A thog thu 'd mhaighdinn gun mheang, gun bh6ud, Gu soilleir boisgeil, mar rogha daoimein A dheanamh soillse 'am measg nan ceud. Am mathas saoibhir, Ian baigh 'us caoimhneis, 'S do rloghachd aoibhneach » luach a seud, Gun uaill gun mhbrchuis, Ian tMr 'us eblais, A rinn do chbmhradh mar chebl nan teud. GAELIC AND ENGLISH POEMS. 'S mar thig an driuchd a nuas le urachadh Air na flurain 'bhios seargta fann, Thug buaidh do cbuirt-sa gu fiorghlan fiughanta Fas air subhailcean a bha gann. 'S e sud, a Bhan-righ, a ohuir ar n-uigh ort, 'Us cna b' e'n crun a bhi air do cheann. 'Us 's e 'chuir cliu ort air feadh gach duthcha, Mar oiteig chubhraidh de thuis nam beann. O 's mbr an gradh 'thug thu dh'obair NMuir ! 'S tha'n aigneadh ard ud ag iarraidh loin, Feadh gach ard charraig, gleannan fasachail, Glac 'us earn mullaicn, mam 'us srbn, B' e'n sebmar uasal leat lagan uaigneach, Le d'ghillean uallach aig do thra-nbin, 'S bu fhluran suaicheant' leat raineach uaine 'S an roid 's an luachair 'bhios anns na Ibin. 'S a' mhaduinn Shamhraidh cha b'ann na 'sebmar A gheabhteadh 'bhan-tighearna 'tha mi 'seinn, 'Us grian a' dbrtadh gu boisgeil bbidheach A gathan brbhuidh air ceb a' ghlinn, Aeh 'gabbail sblais 's an urachd ghlbrmhoir 'S ag 6isdeachd cebhaidh nan ebinean binn' Le ribheid shiubhlaich a' cur na smiiid' dhiubh Mu thimchioll luchairt nam baideal grinn'. O 's ioma bliadhna bho'n b,ha thu caomh leinn, A chionn mar thaobh thu ri Tir-nam-beann, A chionn do mhiann 'bhi air frith 'us fraoch, 'Us do dhachaidh aobhach 'bhi 'n cois nan gleann Cebl na ploba 'bhi 'd thalla rioghail, 'S ar breacain riomhach 'bhi air do chloinn, Ach thug thu'n drasda gu tur fo chis sinn, 'Us ghoid air cridh'chan le sgriob de d'pheann. 'Us tha mac-talla ri iolach libhneis Air feadh nan sleibhtean 's nam beanntan cian' 'Us clann nan Gaidheal mar dhaoine iotmhor, A gheabhadh fior-uisge mar am miann. OEAN DO BHAN-RIGH VICTORIA. i 'S do mholadh binn orra fh6in 's an tir, A bhi air a sgriobheadh 'an cainnt nam Fiann, Is bidh a' Ghaidhlig a nis 'am pris, Ged a theirfceadh uimp' gu'n do laidh a grian. Co a dh'innseas dhut meud an elbhneis, A dhuisg an sgeul ud 'am measg an t-sluaigh 1 'S cb a leughas dhut meud ar sp6is dhut A mhaldag cheutach nan ioma buadh 1 'Us ma thig namhaid ort nail thair saile Bheir mic nan Gaidheal dha blar 'bhios cruaidh, Ged 's gann an aireamh, 'us caoraich bhana, 'S gaoh gleannan ard anns am b'abhaist tuath. Bu tu 'bbanacharaid, bu tu 'mhathair, Bu tu ban-righ nam flaithean trlun' Gheabh'aircich trbcair, 'us truaghain debir bhuat 'Us iochd gheabb fbgraich na'n duthcban cem', Bu tu 'bhean chairdeil do'n fbiiiran aluinn A cbuir le 'ghradh air do laithibh seun, An leug a's luachmboir' 'bha 'd'choron riogbail, 'S cbuir Bigb nan Righ i na 'cboron f h6in. A rbis a's aillidh, a mbiann nan Gaidheal, Nis guidheam laithean dhut a bhios buan, 'An sith 's an solas, le beannachd sbnraicht' Le buaidh 'us glbir air tir-mbr 'us cuan ; 'S mar 'cbuir thu deadh-shiol 'ad thir 's 'ad theaghlacli, A bhan-righ ghreadhnach, thu 'dheanamh buain', 'S ged dh'fheudas pairt 'bhi gun bhuain an drasd' dheth, Bidh saibhlean Ian' agad air La-luain. 'S 'n uair 'thig gu d'iarraidh an teachdair' diomhair, 'S is 6iginn triall bho gach onoir mhbir, Guidheam Criosta 'bhi 'cumail dion' ort Fo sgail a sgiath' bho'n is e 'bheir foir ; 'S mar theid a' ghrian gu Ian dearrsadh sios Fo chuirtein sgiamhach nam badan bir, Biodh do thriall-sa 'an sgeimh na diadhachd Gu coron siorruidh 'an rioghachd na glbir' ! GAELIC AND ENGLISH POEMS. DUAKAG. An uair a bha mi mu f hichead bliadhna dh'aois, 's mi sgriob oar mios de'n t-samhradh aig an tigh 'au " Ooire-bheag," thainig mo bhrathair a b'bige la 'bha'n sin dhachaidh as an sgoil, 's thug e orm am fuaghal a bh' agam a chur bhuam, agus mi-f hein ullachadh gu dol a mach leis, ag radh gu'm b'f hearr dhomh 'bhi 'g obair air a' bhuntata na 'bhi 'm shuidhe stigh. " Dian oran air sin a nis," os esan, agus fhad's a bhios, tu ga 'chur ri che'ile, gabhaidh mise mo bhiadh. 'S e bh' ann gu'n do thoisich mi mar a leanas : — Fonn : — "An cluirm thu leannain an cluinn thu." An cluinn thu mi, 'Mhali, Ged tha thu cho ban, 'Ad shuidhe air cathair, A' fuaghal le snaith'd, Gu'm b'f hearr dhut 'bhi 'mach ud Ag obair le grab, A' dianamh 'bhuntat' a bhurach. Na'm f agadh tu Glaschu, Le 'thatraich 's le 'smuid, 'S gu'n tigeadh tu dh'fhuireach Gu bunaibh nan stuc, Gu'm biodh tu gu beadrach Mu " Bheagaig " nan lub, 'S gu'n cinneadh tu 'd fhluran uror. CJs ged tha do ghruaidhean Cho tana 's cho b&n, Gu'm fasadh tu snuaghor Le buadhan an t-sail, 'S do leoir 61 's a' bhuailidh De'n chuach-bhainne bhlath — 'S e dh'fhagadh tu laidir luthor. 0, 6irich 'us tiugain 'TJs thgid sinn le chiil', An airde do'n bhruthach 'An deaghaidh na spreidh', 'Us cluinnidh sinn brain Bho eoin bheag an t-sl6ibh, A's binne na teud 's an duthaich. ORAN. O, euich 'us tiugain, 'Us th6id sinn do'n bhginn Ag cluith air an leacainn, Tha gaitliean na grein ; Ni thusa na h-brain, 'S bidh mise ga'n s6inn, 'S gu'm bi sinn gu h-eutrom sunntach ! OBAN. Hi ri gur mi 'tha niuladach Leam-fhem 's an t-sebmar uinneagach, 'S mi cuimbneach' air a' bhuidhinn ud 'Tha cuideachd anns A' Charnaich. Tha Peigi, M6r, 's Catrion' ann, Mo mhathair agus Sin' ann 'S ged tha mo sheanair tri-chasach, Bu bhinn learn fuaim a ghaire. Hi ri, &c. Gu'm bi Catriona 'fuaghal, Bho'n chleachd i a bhi uasal ; 'S gur h-ioma fear fo ghruaman Nach d'fhuair e 'bhi 'cur fainn' oirr'. Hi ri, &c. Bidh M6r ag cur ri sguabadh. 'S e'n obair 'thug i luaidh dhith ; B'i sid an ulaidh luachmhor Mu'n bhuailidh 'us mu'n airidh. Hi ri, &c. Bidh Peigi dhonn nam mbr-shul Ag cur gach ni 'an brdugh 'S cha'n fhaicear t6 a's bbidhche 'An cbmhlan 'am measg Ghaidheai. Hi ri, &c. GAELIC AMD ENGLISH POEMS. Bidh Tearlach bg 'us leabhar aig', A' sraideamachd feadh thomannan, 'Us " Tbiseach " ban a' donnalaich Le gleadhar aig a shailtean. Hi ri, &c. Mo mhathair 's i gu h-innleachdach, 'Cur dbigh air bbrda tea dhaibh, 'S an am 'bhi 'roinn nam mirean, Cha bu mhisde ml 'bH lamh rith'. Hi ri, &c. MO GHBADH GEAL 'S MO RUN. Fonn : — " Mali bheag dg." O, 's fhada bhuan a tha thu, Mo ghradh geal 's mo riin ; Ged b'e mo mhiann 'bhi lamb, riut, 'S a ghnath 'bhi riut dlutb ; Tha'n saoghal dhomh na sgaile, Gun ni ann a ni stath dhomh, 'S nach cluinn mi guth do mhahrain, Mo ghradh geal 's mo run. O, 's fhada mi bho d'chaoimhneas, Mo ghradh geal 's mo run, Ged b'e mo chulaidh-aoibhneis 'Bhi sealltainn air do ghniiis ; Do shiiil tha mar an oidhche, 'S na rgultan innt a' boillsgeadh, 'S gur h- eibhinn learn a-soillse, Mo ghradh geal 's mo run. 'S ged 'bhiodh each 'an diiimb rium, Mo ghradh geal 's mo run, Cha chuireadh sid orm curam Ach thusa 'bhi rium dluth. Gu'm beil thu dhomh cho uror' 'S, a luaidh, a bhiodh do'n fhluran, VERSES FROM MY SCRAP-BOOK. Boinn' locshlainteach an driuchda, Mo ghradh geal 's mo rvln. O, 's binn leam-fhin do chomhradh, Mo ghradh geal 's mo run, 'S bu mhilse learn na'n smebrach, An cebl bho d'bhilean ciuin. G-ur caoine na na rbsan, Learn d' anail 'us do phbgan, 'S gu'm bi mo luaidh ri m' bheb ort Mo ghradh geal 's mo run ! VERSES FROM MY SCRAP-BOOK. The following fragments appeared in The Ladies' Own, Journal under the above title. I gaze towards the glowing east At morning, noon, and eve, And quietly my soul doth, feast On dreams that fancy weave. Methinks they whisper o'er the tide, " Come, darling, fly to me ; " And I could think I'm by thy side, So near I seem to thee. Oh, would that I could fly to thee, And nestle in thy breast ! And well I know that I would be To thee a welcome guest. Oh, were I there, how greedily I'd kiss thy rosy lips ! As greedy as the hungry bee, From flowers their nectar sips. Can an amaranthine flower Bloom within an earthly bower % "Whilst the past we calmly scan, Where the flowers that graced life's morning, Seared and scattered, speak in warning, Dare we think it ever can ! GAELIC AND ENGLISH POEMS. Let us bind our hearts, my brother, Close to Christ and to each other ; Then we'll hope our love to be Fadeless in its fresh young beauty, Changeless in its sense of duty, A green isle in life's rude sea ; Where, amidst the ceaseless battle, Sabre's flash and cannon's rattle, Joy may find a keener zest ; Where we with a smile, my brother, Or a word, can cheer each other, Till we reach the goal of rest. I want you, dear, ones, I want you ; My soul is day and night Stretching her wings towards you, As for her homeward flight. But the way is dark and eerie On which alone I stray, The wings all broken and weary, And the home far away. Oh, for one precious golden hour Beyond yon frowning hill ; Fruit from my own sweet woodland bower, Drink from its crystal rill ! Where grows no blade nor blossom, Low on the earth I lie ; My wings o'er my bleeding bosom I fold, and long to die. Wherefore blame me so for blindly Nursing that which must decay 1 Wherefore bid me so unkindly Thus to cast my flower away ? All the beauteous things I cherish, ' All the poetry of earth, Would with my sweet flow'ret perish, All the joy and all the worth. VERSES FROM MY SCRAP-BOOK. Unto me this plant was given By His hand who all things know ; And it must be meant for Heaven, If on earth it cannot grow. Suffering ones, who oft in weeping Do their seedlings sow and tend, Still expect a time of reaping, Trusting Him who knows the end. So I'll keep my precious flower, Tending it with smile and tear, Waiting for the golden hour When its blossoms must appear. When our heart's deep love is slighted By those for whose smiles we languish, When our fondest hopes are blighted, And high swell the waves of anguish, Why should we be found repining Though our souls are deep in sorrow 1 Hope's bright star is sweetly shining On the pale brow of the morrow. Though the dearest ties are broken, Though by all the world forsaken, Though the cruel word is spoken By the lips that joy could waken, Why should we be found repining? Far above each cloud of sorrow Hope's bright star is sweetly shining On the pale brow of the morrow. What about life's ceaseless battle ? Let our course be ever onward ; Words of strife like children's prattle Sound, when we look sky-ward, sunward. Still there is a silvery lining To the darkest cloud of sorrow ; Hope's bright star is sweetly shining On the pale brow of to-morrow. 10 GAELIC AND ENGLISH POEMS. CTTMHA LE LOCHIAL AN UAIB A CHUNNAIC E A CHAISTEAL AIR A LOSGADH LEIS NA SAIGHDEARAN-DEARGA, " BLIADHNA THEAELAICH." An eiginn dhdmhsa, Triatli nam beann, 'Bhi'm fhograch fann air feadh nan stuc, 'S gu tosdach sealltainn ort 's do cheann, A thalla aosda anns an uir ! Loisg Da Dearganaich gu lar Gach baideal ard de'n daehaidh ghaoil, 'S an trie a f huair mi fois 'us bias, Air tilleadh dkomh bho ar nan laoch. '~N uair 'thogadh sith a bratacb suas 'S a bhithinn-sa le m' thuath-cheathairn' fh&'n Tigh'nn luchdaichte gu tur nam buadh Bho'n cbreachann fbuar 's am biodh na feidh. Bu phailt am fion 's bbiodh plob air ghleus, 'S i caitbreamacb mu'r ri-euchd 's a' bhlar ; 'S tratb 'bheireadh seancbaidh greis air sg6ul, Mu ghniombannan nan tr6un a bba, Bbiodb cridk' gacb cuiridb laist' na 'cbom, 'S e ann am fonn gu 'bhi 's an ar ; Gacb Camsbronacb 's a bboid gu tr6m Gu 'ainm 'bhi measg nan sonn 's an dan. 'N uair thogainn-sa mo shrol a suas 'S crois-taraidh le luas na gaoith', Ga'n tional gu toiteal nan tuagh, 'S ann riabb gu buaidb a tbriall na laoich. Bba uambunn air na Goill romb'n ainm, Ged tha 'n diugh pailm Chuil-fbodair ac'. 'S i'm ban-fhuil f hein bbiodh fo na buinn, Na'm biodh ar suinn gu leir na'r taic'. A thaibhse Bhruce dean faire leam, 'XJs sileamaid ar debir le cheil' CUMHA LE LOCHIAL. 11 Chuir d'Albaiiin f h6in an diugh air chul Oighre do chruin 's mor am beud ! Ceannairc na 'aghaidh cha dian mi, 'S do choigreach mar righ cha liib ; 'An aobhar trocair their iad rium, Thug iad bho m' Phrionnsa gaoil a chrun. 'An Duitsich no'n Guelphich an d'fhuair Trbcair no truacantas tamh 1 — Na d'ollainnich fhuiltich bho'n uaigh, 'Ghlinri-Comhann, luaidh dhuinn sg€ul do chraidb. 'TJs eireadh sibhs', a laocha mor A thuit 'an " Guil-fhodair " nan creuchd ; 'Us innsibh 'n uair a laidh sibh lebinV, Mar rinn an " Cu. " ur febil a r6ub'. Bi 'd thosd, mo chridh', 'us sguir a d'thiirs' Cha'n am gu tuireadh so no tamh ; Mo chreach mo lamh 'bhi'n diugh gun lus Gu dioghladh air son luchd mo ghraidh. A dhachaidh aigh 'bu Ian de ghaol Gach broilleach caomh 'ad thaobh a's teach ; 'S mu'n cuairt do d'theallaich gheabhteadh faoilt', Leis an aoighe aimbeartach. Ged 'bhios mi'm fhbgrach thall thair chuan, Cha t6id a m' chuimhn' na h-uairean bir, A chaith mi 'measg do thulman uain', O, 'Ach'-na-carraigh, 'm uachdi-an slbigh. A nis tha lbchran seamh na h-oidhch', A' boillsgeadh ort, a Ghlinn mo chridh' ; 'S gur h-eiginn triall mu'n toil- i soills' Do dhaoidhearan a th'air mo thi. Triallaidh mi gu gleann an f hraoich 'S am beil Prionns' mo ghaoil a' tamh ; Fo cheangal ciuin a chadail chaoin, Ni tamull beag e saor bho chradh. 1860. 12 GAELIC AND ENGLISH POEMS. . TRANSLATION OF ABOVE. Must I the lord of all those hilte, A weary, exiled wanderer, roam, And quietly view thy ruined walls, My own, my loved ancestral home. The red-coats burned thy lofty dome, Home by a thousand ties made dear, How glad from war or chase I've come, In thee my heart to rest and cheer. When peace did her white banner rear, And loving vassal and Ms lord Went forth to hunt the roe and deer, And turned to grace the festal board. The blood-red wine in plenty poured, And pibrochs told of battles won, Whilst " Senachie " would with pride record The mighty deeds our sires had done. Till martial fire in sire and son Would burst into one glowing flame, Whilst vows were breathed by every one, He'd ne'er disgrace the Cameron name. When time to raise our banner came, And fiery cross had fleetly sped To call the brave to fields of fame, 'Twas aye to victory we led. The Southron foe our name did dread, Though now Culloden's palm they bear, They in their own pale blood might tread, Had all our gallant clans been there. Come, shade of Bruce, my vigil share, Come o'er ungrateful Scotland, mourn, She hath disowned thy rightful heir, Indignant fire, my heart doth burn. CUMHA LE LOCHIAL. 13 To wear a foreign yoke I'd spurn, Nor 'gainst my lawful king rebel, That crown and sceptre 's from him torn, For mercy's cause, they're fain to tell. In Dutch or Guelph doth mercy dwell, Ye gallant heroes of Glencoe, Arise in gory shrouds, and tell Your mournful tale of dool and woe. And rise, ye brave, whose blood did flow On dark Culloden's dreary moor, And tell how when ye were laid low, That " Butcher's " hand did stab ye o'er. Oh, hush ! my heart, and grieve no more, This is no time to sit and rest, I'll hie me to a foreign shore, And long to get thy wrongs redressed. Sweet home, within thee every breast Did glow with love and purity, And round thy hearth the stranger guest Met kindest hospitality. And though I roam beyond the sea, I'll ne'er forget the golden hours When I had ruled — a chieftain free, 'Mong Achnacarry's fairy bowers. 'Tis gore bedews the drooping flowers, That now bedecks each dappled dell Around thy ruined ancient towers, Home of my heart, farewell, farewell ! Now Luna's lamp lights up the glen, And I must hide from watchful foes, I'll hie to where my prince has lain In " balmy sleep " to drown his woes. 14 GAELIC AND ENGLISH POEMS. LONGING. How long, O Lord ! how long, Must I in patience wait, Among the weary throng, Around Thy golden gate 1 To Kedar's lonely tents No kindred spirits come ; And my poor soul laments Her distance from her home. On bitter herbs I feed, On Mesech's hated hills ; The pasture green I need By Judah's fragrant rills. Come in Thine own time, Lord, To set my spirit free ; I lean upon Thy word, And calmly wait for Thee. LOCHABAE. Fonn : — " TJta [ghaoth niar cho caithreamach O, 's ard a tha do bheanntaichean, 'S gur bdidheach fiamh do ghleanntaichean, 'S iad sgeadaichte na'n greannoiread, 'Nuair 'thig an Samhradh birnn. Gur fraochach, feurach, blath-mhaiseach, Do thulaichean 'us d'aileinean, 'S 'am ineasg4o fhlurain aireamhear An lili ban 's an rbs. 'S a' mhadainn mhuich bu chubhraidh learn Am faile 'us trom-dhriiichd orra, Gu soilleir, braonach, ciiirneineach, Ga'n urachadh 's gach pbr. LOCHABAE. 15 'S a chluinnteadh an damh cabarrach 'S a' chreachann ard 's a' chamhanaich, 'S e reachdorachd 's an langanaich, 'S an eilid ghlas na 'chbir. 'S na h-uiseagan 's na smebraichean, Le'n ribheid £h6in ri canntaireachd, 'S lbn-dubh nam pongan seannsaile 'Am barr nan crann ri cebl. Tha abhnaichean de dh-fhior-uisge Tha soilleir mar an criostal innt' 'S bu mhilse learn, 'us lotadh orm, Na'm fion a bhi ga '51. Mo chreach Lbchaidh nam bradan, A bhi'n dmgh fo chis aig Sasunnaich, O, 's trie a dh'iath sar-ghaisgich uimp' Le brataichean 's le cebl. 'S e 'chleachd na h-uaislean Abarach, Le'n tuath-cheathairn' uallaicb, astarraich, 'Bhi 'siubhal ghleann 'us leacainnean, A' sealg air daimh. na crbic'. • 'S a' tilleadh leis na ghlacadh iad, Gu luchairt ard nam baidealan, Bhiodh piob a' seinn ard-chaisimeachd, 'TJs fion na Spainnt ga '51. Mac Dhbnuill-Duibh 's a laochraidh, Na fir nasal, chairdeil, dhaonnachdail, LSn suairceis, blais, 'us aoighealachd, B'iad gaol nan nionag bg. O, 's mairg ri'm biodh am baitealaicb, Fo'n eideadh bbidheach, breacanach, 'S piob-mhor nan dluth-phort tatarrach, Aig fear 'bu ghraide mebir. Le'n tuagbannan glan, liomharra, 'S le'n claidhean-mbr nach dibireadh, Cha d'rugadh namh a ehiosnaicheadh 'S an strith na feara mbr. 16 GAELIC AND ENGLISH POEMS. Ach sgapadh sliochd nan laocha ud, 'S na gleanntan ard 's na h-aonaichean, A chleachd 'bhi Ian cruidh-laogh aca, Tha 'nis air caochladh ndis. Gun duine air na laraichean, Ach Goill 'us caoraich bhan aca, 'S Mac-talla searbh dhe'n clabaireachd, Gur Gaidhlig air 'n romh 'eol. AN NIGHEAN DUBH GHEUAMACH. Ho r6 mo nighean dubh ghruamach, An nighean dubh lach&lunn, As an Apainn, B' ait learn fada bhuam thu. Ho ro mo nighean dubh ghruamach. Ho r6, &c. A nighean dubh chiar, Ged 'chaidh tu'm lion, Cha b'e mo mhiann do bhuannachd. Ho r6, &c. A nighean dubh mhaol, Nan casan caol, Gur beag 'tha dh'aoigh 's de shnuagh ort. Ho r6, &c. 'S gann do chiabhan, - 'S stbrach d'fhiaclan, 'S m6r 'tha 'nial an fhuachd ort. Ho ro, &c. 'S cruaidh na 's eiginn, 'S beag mo sp6is-sa, Cleir 'bhi 'cur snaim-chruaidh birnn. Ho ro, &c. t B'fhearr learn maldag Shunntach, ghaireach 'Sheinneadh dan 'us duan domh. Ho ro, &c. OK AN. 17 Te 'bhiodh creagan Ga 'binn-fhreagairt, 'N am eadradh na buaile. Ho ro, &c. Gu'm b' e'n sblas 'Bhi ga 'pbgadh, Ann an sebmar uaigneach, Ho r6, &c. Ged 's e 's dan domh, , 'Bhi 'cur fainn' orfc, 'S craiteach learn 'bhi luaidh air. Ho v6, &c. 'S le cion abhachd, No cuis'-gaire, Cairear anns an uaigh mi. Ho t6, &c. OEAN DO dhuin'-uasal a bha 'dol a phosadh te nach EOBH TAITNEACH LE 'CHAIEDEAN. Fonn : — "Seami Triublias Uilleachain." Tha sgeula anns an tir so, 'S a righ, tha mi muladaoh, Bho'n chuala mi gur fior e, 'S gur lionmhor leis an duilich e. 'S air leam gu'm beil thu gbradi, Ma phbsas tu a' chruinneag so. 'S ma's airgiod 'tha thu'n tbir air, 'S e stbras do dhunach e. O, 's ioma bg-bhean chuimir bhbidheach, Nuas bho d'bige chunnaic thu ; 'S b'onoir mhbr leo fainne-pbsaidh Air am mebir gu'n cuireadh tu, 'S a Dhunnachaidh, tha'n tubaist ort, Gu'n deachaidh burn nan uibhean ort. c 18 GAELIC AND ENGLISH POEMS. Ma thr&g thu gu buileach iad, Gu spins 'thoirt do'n cbruinneig so, Cha'n 'eil i idir bbidheach, 'TJs tha i gann de dh-fhbghlum, 'Us cha'n 'eil aon ni cbrr aic' De dh-eblas no 'bhunailtas. Cha'n 'eil air a buailidh, Crodh druimionn no crodh guaillionn, '8 cha'n 'eil i de shliochd uaislean — 'S 'd6 'bhuaidh oirre chunnaic thu ? Tha sgeula anns, &c. Gur m6r a tha de ghruaman Air uaislean 's air cumanta ; 'Am follais 'us 'an uaigneas, Tha'n sluagh uile bruidhinn ort, Thu 'chromadh sios cho fuath'sach, A thogail ni cho suarach, 'S gur h-iomadaidh bean-uasal A bheireadh luaidh le furan dhut. Tha tamailt na dunach Air do chairdean bu duineile, 'S do naimhdean 'g iarraidh fafch Air 'bhi 'gaireachdaich umadsa. Mu'm faca tu'n cailin ud, O, 's oil learn nach do thachair e, Thu shebladh do dh- Australia, Ged 'b'f had thu gun tilleadh as. Tha sgeula anns, &c. 'Fhir mh6ir a' bhroillich aluinn, Air sraid gur h-e'n cuiridh thu ; 'S bho'n 's tii mo charaid' baigheil, 'S e 's dan domh 'bhi duineil riut ; 'S na'm faicinn air do shealbh te 'N uair rachadh i 'ad charbad, Gu'm biodh tu 'd chulaidh-fharmaid, Gu dearbh bhithinn sulasach. Na' n taobhadh tu ri guamaig Le meas, 'us maise, 's uaisle, Ri faicinn ri do ghualainn, GEARAN AN ANMA. 19 'Bhiodh uaill oirnn 'us suigeartachd ; 'S gu'n dianainn-sa gu h-6ibhinn, A' chlarsach so a ghl6usadh, 'An ait 'bhi 'seinn gu dgurach Ri seisd Briogais Uilleachain. GEARAN AN ANMA. Gur h-e dh'fhag an diugh fo chradh mi, Miad a' pheacaidh tha na m' nadur, 'S ged is mor a tha mo ghrain deth BLeir e 'ghnath. dhiom cuis a dh-aindeoin. Bha mi uair gu h-uror bbidheach, 'Fas a suas 'am measg nan bgan, Meas 'as blath orm mar chbmhla, 'S ebin gu ceblmhor ann am mheangain. Tha mi'n diugh 'am chrionaicb. shuaraich, Mi gun mheas, gun duilleach uaine, Mi gun sugh, gun rusg, gun smuaise, Craobh. gun snuagh mi 'measg nan cranna. Salunn mi a chaill a shaillteachd Lili 'shaltradh anns a' chlabar Ciod an t-aon ni a ni stath dhomh, 'S mor an crMh a tha air m' anam. Reusan a' freagairt. Cha'n 'eil ni ann a ni statb dhut, Cha'n 'eil 'feitheamh ach am bas ort, Fluran briste cha ghabh slanach', 'S cha ghabh saillteachd cur 's an t-salunn. Ciod an t-aon ni 'chuireadh snuagh Air craoibh gun rusg, gun sugh. gun smuaise, Gearrar gu lar leis an tuaigh i, 'S tuitidh i gun truas gu talamh. 'S ged a tha thu tiirsach, d^urach, 'S beag a ni do dhebir de dh-f h6um dhiit ; 20 GAELIC AND ENGLISH POEMS. Ged bu tr6m 'shil suilean Esau, Cha robh 6ibheachd dha 'bbi aithreach. Creideamh a' labhairt. 'Anma bhocbd. ged 'tha tbu truagh dbeth, Bho'n tbainig Geamhradb na gruaim' ort ; Eiridh fbatbast grian nam buadh ort, 'S thig ort driuchd a nuas bbo Fblaitheas. 'S bidb tu ritbist uror bbidbeacb, 'S culaidb ort de dbuilleaob snbdbor ; 'S cluinnear gutban binn an t-Sambraidh Aotrom ceblmbor ann ad mbeangain. 'S matb an companach thu, 'reusain, Acb 's trie a bbitheadh tu 's an eucoir, Mur dianainn-sa dbut iu.1 'us 16irsinn, 'S nacb leiginn do cbeum 'am mearacbd. Ach 'n uair 'bbios as-creideamb cbmhl' riut, 'S coltacb learn ri luing 'an ceb sibh, Gun cbairt-iuil, gun stiiiir, gun lbchran, Gun f bear eblacb a ni'n ratbad. Cbunnaic mis' thu'n gleann-nan-cnamban, 'Dusgadb teagaimh anns an f haidhe, 'N uair a sbSideadb gaotb nan grasan, 'S ann 'cbaidb tii le d'naire 'm falacb. 'S tbuirt tbu ris a' bbuidbinn dhiSuraich, A lean Iosa 'cbaidb a ch6usadb, Nacb dianadh e tuille emgh, 'S nacb biodb 6ibbeacbd dbuibb na 'bbeannachd. Dh'eigb Iebobba bho na b-ardaibb, 'S mar tbog Samson geatan Ghasa, Tbog es' geataicbean a' bbais leis, 'S bha Hosanna 'n ciiirt nan aingeal. 'S ioma maide 'bh'aig an diabbul, 'Us a cbeann na 'cbaoir 's a' gbriosaich, 'Chaidb gu gaisgeil bbuaith' a spionadh, A cbur 's an fhionan 's tus' a'fanaid. MARBHRANN. 21 'S iad an diugh na'n ur-chroinn. aluinn, Air bruachan na h-aibhne 'm Paras, 'S ainglean ri h-aoibhneas niu'n ailleachd A cbuir grasan air gach faillein. MARBHRANN. DO THilARLACH STIUBHART CAMSHRON. (Mo bhrctthair a b'dige.) 'S beag ioghnadh ged dhbirteadh mo dhebir-sa gu dluth, 'S mo bhrathair bg gradhach ga 'charadh 's an uir, Anns an fhuar leaba bhuain as nacb gluais e 's nacb duisg Gu La-Luain 'n uair a luaisgear an saogbal. Gu La-Luain, &c. Leigheas air mo lebn cha dian eblas an 16igh, 'Fhir nam blatb-sbuilean mbr 'bheireadh sblas do m'chridb', Cha duisgear le cebl thu 's do pbbg cba'n fhaigb mi, 'S trom do shuain stigb fo dbuathar nan craobba. 'S trom do, &c. 'S cba'n iogbnadb, a- Th^arlaicb, do d'mbathair 'bhi 'turs', 'S trom aobbar a craidb 'us do thamb-s' anns an uir, Far nacb cluinn i gutb manrain bbo d'bblatb bhilean ciiiin ; 'S fliucb a gruaidb bbo'n Diluain 'rinn thu caochladh. 'S fliuch a gruaidb, &c. Oig uir bha thu fbghluimt' thair mbran de chach, Air cruaidh cheistean dombain bha d'eblas ro ard, Bho d'big', ann an gliocas, 's an tuigs' thug thu barr ; 'S gu'n robh suairceas 'us uaisle 'cur aoigh' ort. 'S gu'n robh, &c. B'e do mhiann air gach am 'bhi ri rannsachadh geur Air nadur gach blath 'bhios a' fas anns an fheur ; Air gach aile 's an iarmailt, 's gach miar de'n rian-ghr6in ; Och, bu luath 'ruith do chuairt anns an t-saoghal. Och, bu luath, &c. 'S 'n uair a dhianainn-sa duan cha bu duais leam an t-br, Laimh ri thus' 'bhi ga 'semn 's tu 'bhi gibhneach 'am chebl ; 22 GAELIC AND ENGLISH POEMS. Crocbam clarsach nan t6ud nis air geugan a' bhrbin, 'S gun thu, 'luaidh, ann gu cluas thoirt do m' shaothair. 'S gun thu, 'luaidh,