ANGLO-SAXON COLLECTION THE BEQUEST OP Professor of Ei^gush Liteeattteje ry THE CoENEix, University 18TO-1911 The date shows when this volume was taken. To renew this book copy the call No. and give to the librarian. "~ HOME USE RULEST All Books subject to Recall. Books not in use for instruction or research are returnable within ( 4 -weeks. Volumes of periodi- cals and of pamphlets ' are held in the library as much as possible. For special purposes they are given out for a limited time. Borrowers should not use -their library- privileges for the bene- fit of other persons. Students must re-; turn all books before leaving to-wn. Officers shgnld arrange for ■the return of books . wanted during their absence from town. Books needed ' by more than one person are held on the reserve list. Books of special value and gift books, when the giver wishes it, are not allowed to circulate. Readers are asked . to report all cases of books marked or muti- lated. BOSTON: PUBLISHED BY GINN, HEATH, & CO. 1882. Cornell University Library The original of tliis book is in tine Cornell University Library. There are no known copyright restrictions in the United States on the use of the text. http://www.archive.org/details/cu31924031719838 BEOWULF. I. TEXT: ^jtlitjexT fvom pi. ^-etjiue BY JAMES ALBERT HARRISON,' Professok of English and Modern Languages in Washington and Lee University; Author git "A History of Spain," "A French Syntax," etc., etc. BOSTON: PUBLISHED BY GINN, HEATH, & CO. 1882. Entei-ed according to Act of Congress, iu tlie year 18S2, by • ■^. JAMES ALBERT HAKUISON, in the office of the Librarian of Congress, at Washington. J. S. CUSHINS & Co., I'RINTEBS, 101 TEARL STEEET, BoSTON. E'OTE. rpHE present ■work, carefully edited from Heyne's fourth edition, -*- (Paderborn, 1879), is designed primarily for college classes in Anglo-Saxon, rather than for independent investigators or for seekers after a restored or ideal text. The need of an American edition of "Beowulf" has long been felt, as, hitherto, students have had either to send to Germany for a text, or secure, with great trouble, one of the scarce and expensive English editions. Heyne's first edition came out in 1863, and was followed in 1867 and 1873 by a second and a third edition, all three having essen- tially the same text. So many important contributions to the "Beowulf" literature were, however, made between 1873 and 1879 that Heyne found it necessary to put forth a new edition (1879). In this new, last edi- tion, the text was subjected to a careful revision, and was fortified by the views, contributions, and criticisms of other zealous scholars. In it the collation of the unique "Beowulf" Ms. (Vitellius a. 15 : Cottonian Mss. of the British Museum), as made by E. Kolbing in Herrig's Arcliiv (Bd. 56 ; 1876), was followed wherever the present condition of the Ms. had to be discussed ; and the researches of Bugge, Rieger, aiid others, on single passages, were made use of. The discussion of the metrical structure of the poem, as occurring in the second and third editions, was omitted in the fourth, owing to the many controversies in which the subject is still involved. The present editor has thought it best to do the same, though, happily, the subject of Old English Metrik is undergoing a steady illumination through the labors of Schipper and others. IV NOTE. Some errors and misplaced accents in Heyne's text have been corrected in the present edition, in which, as in the general revision of the text, the editor has been most kindly aided by Prof. J. M. Garnett, late Principal of St. John's College, Maryland. ' In the preparation of the present school edition it has been thought best to omit Heyne's notes, as they concern themselves principally with conjectural emendations, substitutions of one read- ing for another, and discussions of the condition of the Ms. Until Wiilcker's text and the photographic fac-simile of the original Ms. are in the hands of all scholars, it will be better not to introduce such matters in the school room, where they would puzzle without instructing. A Glossary, carefully translated from Heyne by the editor and Prof. Robert Sharp of the University of Louisiana, will, it is hoped, speedily follow the text as here presented. For convenience of reference, the editor has added a head-line to each "fit" of the poem, with a view to facilitate a knowledge of its episodes. WASHirrGTOU and Lee University, Lexingtoit, Va., June, 1882. DEDICATED PROFESSOR F. A. MARCH, LAFAYETTE COLLEGE, PA. BEOWULF. o;&, gyt hie him ^setton segen gyldenne hedh ofer hedfod, Ifiton holm beran, gedfon on gSi'-secg : him was gedmor sefa, 50 murnende m6d. Men ne cunnon seegan t6 s63e s61e rsedenne, haleS under heofenum, hw^ fam hlaste onfSng. II. The Hall Heorot. pA was on burgum Be6wulf Scj'ldinga," le6f le6d-C3-ning, longe frage 55 foleum gefi-sege (fader ellor hwearf, aldor of earde), 6S pat him eft onw6c hedh Healfdene ; he61d fenden lifde, gamol and g&, msel-ceare maga Healfdenes 190 singala sedS ; ne mihte snotor haletS wedn onwendan : was pat gewin t6 swyS, Ids and longsum, pe on pd le6de becom, 193-227.] BEOWULF. nyd-wracu nl6-grim, niht-bealwa msest. pat fram hdm gefragn HigeMces fegn, 195 g6d mid Gedtum, Grendles daeda : se was mon-cynnes magenes strengest on ])am dage fysses lifes, aSele and edcen. H6t him y6-lidan g6dne gegyrwan ; cwaS lie gftS-cj-ning 200 ofer swan-rAde s6cean wolde, maerne fie6den, ]>& Mm -was manna pearf. pone slS-fat him snotere ceorlas Ijt-hwon 16gon, fedh he him le6f waere ; hwetton higerdfne, hsel scedwedon. 205 Hafde se g6da GeAta le6da cempan gecorone, f^ra fe he cfinoste findan mlhte ; flftena sum sund-wndu s6hte ; secg wlsade, lagu-criiftig mon, land-gemjTcu. 210 Fyrst forS gewAt : flota was on yt5um, b3,t under beorge. Beornas gearwe on stefn stigon ; stredmas wundon sund wis sande ; secgas bseron on bearm nacan beorhte fratwe, 215 gftS-searo geatoUc ; guman ftt scufon, weras on wil-sl6 wudu bundenne. Gew^t f S, ofer wseg-holm winde gefysed flota fdmig-heals fugle gellcost, 6S fat ymb S.n-tld 6Sres d6gores 220 wunden-stefna gewaden hafde, ysit ]i& llSende land gesdwon, brim-clifu bllcan, beorgas stedpe, side sse-nassas : ]>& was sund liden, eoletes at ende. panon up hraSe 225 Wedera le6de on wang stigon, S£e-wudu sffildon (syrcan hrj-sedon, gftS-gewsedo) ; gode pancedon, 8 BEOWULF. [228-257. fas fe him yS-lMe e&Se wurdon. pa of wealle geseah weard Scildinga, 230 se f>e holm-clifu healdan scolde, beran ofer bolcan beorhte randas, fyrd-searu fiislleu ; Hne fyrwyt brae mdd-gehj'gdum, hwat ]>&. men waeron. Gewat him fA t6 waroSe wicge ridan 235 fegn Hr6'5gAres, frymmum cwehte magen-wudu mundum, meSel-wordum fragn : ' ' Hwiit syndon ge searo-habbendra "byrnum werede, fe fus brontne ce61 "ofer lagu-strsete Isedan cw6mon, 240 " hider ofer liolmas lielmas bceron? " Ic was ende-sseta, seg-wearde he61d, ' ' pat on -land Dena 14Sra naenig "mid scip-herge sceSSan ne meahte. " N6 her ctiSlicor cuman ongunnon 245 " lind-habbende ; ne ge ledfnes-word " gllS-fremmendra gearwe ne wisson, " mAga gemMu. Nsefre ie mdran geseah " eorla ofer eorSan, ]»onne is e6wer sum, " secg on searwnm ; nis fat seld-guma 250 " wajpnnm geweorSad, nafne him liis wllte le6ge, " aenlio au-syn. Nu ic e6wer sceal " frum-cj-n witan, aer ge fyr heonan ' ' ledse scedweras on land Dena "furSur f6ran. Nu ge feor-bAend 255 " mere-llSende minne gehyraS ' ' 4n-fealdne gejj6ht : 6fest is sfilest " t6 gecySanne, hwanan e6wre cj-me syndon." 258-289.] BEOWTJLP. V. The Ereand. Him se j-ldesta andswarode, werodes wlsa word-hord onledc : 260 "We sj-nt gum-cynnes Gedta ]e6de ' and HigelAces heoi-6-genedtas. ' Was mtn fader folcum gecj'Sed, ' aSele ord-fruma Ecgpedw hfi,fcen ; ' gebM wintra worn, ser he on weg hwurfe, 265 " gamol of geardum ; Line gearwe geman ' witena wel-hwj-lc wide geond eorSan. — ' We fnrh holdne hige hUford ]nune, ' suuu Healfdenes, sficean cwdmon, ' le6d-gebyrgean : wes pu lis 19,rena g6d ! 270 "HabbaS we t6 fam mseran micel fereade ' Deniga fre4n ; ne sceal f ser djTne sum 'wesau, ])as ic w6ne. pu w4st, glf hit is, ' sw& we s6tSllce seegan hyrdon, ' fat mid Scj'ldingum sceaSa ic n3,t hwylc, 275 " de6gol deed-hata, deorcum nihtum 'e4we^ purh egsan uuctiSne niS, ' hyntSu and hrA-fyl. Ic fas Hr66g4r mag ' furh r(!lmne sefan rsed gelseran, 'M he fr6d and g6d fe6nd oferswySeS, 280 "gyf him ed-wendan aefre scolde ' bealuwa bisigu, b6t eft cuman ' and fa cear-wylmas c61ran wurSatS ; ' o8tSe &, sj-SSan earfo8-frage, ' fred-nj'd folaS, fenden fser wunat5 285 "on heAh-stede hftsa s61est." Weard maSelode, fser on wicge sat ombeht unforht: "j3EghwaSres sceal "sceafp scj-ld-wlga gescM witan, "worda and worc^ se fa wel fenced. 10 BEOWULF. [290-319. 290 " Ic fat gehjTe, fat J)is is hold weorod "fre4n Scj-ldinga. GewltaS for« beran / "wsepen and gewsedu, ic e6w wlsige : " swj-lce ic magu-fegnas mine h^te " wis fe6nda gehwone flotan e6werne, 295 " niw-tjTwedne nacan on sande "Arum healdaii, 6t5 fat eft byreS "ofer lagu-stredmas le6fne mannan " wudu wunden-hals td Weder-mearce. " GAS-fremmendra swylcum gifeSe bitS, 300 "fat fone hilde-raes Ml gedlgeS." Gewiton Mm f^ ffiran (flota stille b4d, seomode on sAle sld-fat5med scyp, on ancre fast) ; eofor-llc sci6non ofer hle6r-beran gehroden golde 305 f4h and fyr-heard, ferh wearde lie61d. GASmdde grummon, guman onetton, sigon atsomne, 6S fat by sal timbred geatoltc and gold-f4h ongytan mihton ; fat was fore-mserost fold-b(!lendiim 310 receda under roderum, on fam se rlca b^d; lixte se le6ma ofer landa fela. Him ]>& hilde-de6r hof m6digra torht getsehte, fat hie him t6 mihton gegnum gangan ; gftS-heorna sum 315 wicg gewende, word after cwaS : "Msel is me t6 f6ran ; fader alwalda "mid Ar-stafum e6wic gehealde " siSa gesunde ! ic t6 see wille, " wi6 wr46 werod wearde healdan." 320-361.] BEOWULF. H VI. Be6wulp's Speech. 320 STRiET was sti,n-fah, stlg wisode gnmum atgadere. GftS-byrne scAn heard hond-locen, hring-iren sctr song in searwum, pk hie t6 sele fui'Sum in hyra giyre-geatwum gangan cw6mon. 325 Setton s8e-m6Se side scj-ldas, rondas regn-hearde wiS fas recedes weal, bugon f a t6 bence ; bj-ruan hringdon, gft'5-searo gumena ; g^ras st6don, sse-manna searo, samod atgadere, 330 asc-holt nfan griEg : was se Iren-fredt wsepnum gewurSad. pd ]>sev wlonc haleS oret-meegas after aSelum fragn : " Hwanon ferigea'S ge fatte scjidas, " graege sjTcan and grim-helmas, 335 " here-sceafta hedp? — Ic eom Hr6SgAres " 3,r and ombiht. Ne seah ic el-};e6dige "pus manige men mddiglicran. " W6n' ic fat ge for wlenco, nalles for wraec-slSum, " ac for hige-frj-mmum Hr6Sgdr s6htou." 340 Him f4 ellen-r6f jindswarode, wlanc Wedera Ie6d word after sprac, heard under helme : "We sj-nt HigeI4ces " be6d-genedtas ; Be6wulf is mln nama. "Wille ic Asecgan suna Healfdenes, 345 " maerum ])e6dne mln aerende, " aldre finum, gif he As geunnan wile, "fat we hine sw4 g6dne grfitan m6ton." Wulfgdr maSelode (fat was Wendla le6d, was his m6d-sefa manegum gecj'^ed, 350 wig and wls-d6m) : " ic fas wine Deniga, "fredn Scildinga frinan wille, 12 BEOWULF. [362-38?. " bedga bryttan, swS, fu b6na eart, " fe6den msErne ymb )4nne st5 ; " and fe ]>&. andsware adre gecytSan, 355 "fe me se gOda agifan fenceS." Hwearf pa hradllce, pBer HrdSgAr sat, eald and unlito mid his eorla gedriht ; eode ellen-r6f, pat lie for eaxlum gest6d Deniga fredii, cAfSe lie duguSe ];edw. 360 Wulfgdr maSelode t6 liis wine-drihtne : ' ' Her syndon geferede feorran cumene " ofer geofenes begang Gedta le6de: ' ' pone yldestan oret-meegas " Be6wulf nemnaS. Hy bfinan synt, 365 " pat hie, pe6den min^ wiS pe m6ton ' ' wordiim wrixlan ; n6 pn him wearne gete6h, " plnra gegn-cwida gladnian, Hr615gdr ! " Hy on wig-geatwum wjT?ie pinceaS " eorla gesehtlan ; hftru se aldor dedh, 370 " se peem heaSo-rincum hider wisade." VII. Heothgae's Welcome. Hr68g1r maSelode, helm Scyldinga: " Ic hine cftSe cniht-wesende. "Was his eald-fader Ecgpe6 hdten, "pam t6 hdm forgeaf HrfiSel Gedta 875 " dngan d6htor; is his eafora nu "heard her cumen, s6hte holdne wine. "ponne sagdon pat soe-llSende, " pd pe gif-sceattas Gedta fyredon "pj-der t6 pance, pat he prittiges 380 ' ' manna magen-craft on his mund-gripe "heatSo-r6f habbe. Hine hdlig god "for dr-stafimi As onsende. 383-417.] BEOWULF. 13 "td West-Denum, pas ic w6n habbe, "wis Grendles gryre : ic fam g6dan sceal 385 " for his m6d-prace madmas be6dan. " Be6 pu on 6feste, Mt liig iu g^n, " se6n sibbe-gedriht samod atgadere ; " gesaga him eAc wordum, pat hie sint wil-cumau "Deniga le6dum." \!d wj'S duru healle 390 Wulfgd^r eode, word inne 4bedd : " E6w h6t secgan sige-drihten mln, ' ' aldor Edst-Dena, pat he e6wer aSelu can "and ge him syndon ofer siE-wylmas, " heard-hicgende, hider wil-cumau. 395 " Nu ge m6ton gangan in e6wram gAS-geatawum, "under here-grtman, HrdSgdr gese6n; " laeta8 liilde-bord her onbidian, " wudu wal-seeaftas, worda gepinges." ArAs p4 se rica, ymb hine rinc manig, 400 prySllc pegna he4p; sume paer bidon, heaSo-reAf he61don, sw4 him se liearda bebedd. Snj-redon atsomne, p^ secg wlsode under Heorotes hr6f; hyge-rdf eode, heard under helme, pat he on heo15e gest6d. 405 Be6wulf maSelode (on him bjTne se4n, searo-net se6wed smiSes or-pancum) : ' ' Wes pu HrftSgdr hM ! ic eom Higel&ces "mseg and mago-pegn ; habbe ic mserba fela " ongunnen on geogoSe. Me wearS Grendles ping 410 "on mlnre 68el-tyrf undyrne cftS : "secgaS saa-llSend, pat pes sele stande, ' ' reced sfilesta, rinca gehw3icura "Idei and unnyt, sit5San sefen-le6ht "under heofenes hddor beholen weorSeK. 415 " p& me pat g^elaerdon le6de mine, " p4 s61estan, snotere ceorlas, " pe6den HrdSgAr, pat ic pe sdhte ; 14 Be6wULF. [418-452. ' forfan hie magenes craft mlune cl'Son : ' selfe ofersAwon, ' f & ic of searwum cwom, ' fah from fe6ndum, faer ic fife geband, 'ji5de eotena cyn, and on fSum sl6g ' niceras nilites, nearo-pearfe dredh, ' wrac Wedera ntS (wedn aiisodon) ' forgrand gramum ; and nu wiS Grendel Bceal, ' wits f am aglsecan, Ana gehegan 'fing wis fyrse. Ic fe nu ]>&,, 'brego Beorht-Dena, biddan wille, ' eodor Scyldinga, Anre bSne ; ' pat }>u me ne forwyrne, wigendra hle6, ' fre6-wine folea, nu ic fus feorran com, ' fat ic m6te 4na and mlnra eorla gedr3'ht, ' fes hearda hedp, Heorot fselsian. ' Habbe ic edc gedhsod, fat se aglseca ' for bis won-hj-dum WEepna ne rficeS ; ■,^ ic fat fonne forhicge, sw& me Higeldc sle, 'mln mon-drihten, m6des bllSe, ' fat ic sweord bere aS^e sidne scyld ' geolo-rand t6 gflSe ; ac ic mid gr&pe seeal ' f6n wis fe6nde and ymb feorh sacan, ' 14t5 wi6 latSum ; f ser gelyfan seeal ' drj'htnes d6me se f e bine de&S nimeS. ' W6u' ic fat he wille, gif he wealdan mdt, ' in f am gk was HeregAr dedd, " min yldra maeg unliflgende, "beam Healfdenes. Se was betera fonne ic ! 470 "Si8«an f4 fseliSe fe6 fingode ; " sende ic Wj-lfingum ofer wateres hrycg ' ' ealde mMmas : he me ASas sw6r. ' ' Sorh is me t6 secganne on sefan minum " gumena sengum, hwat me Grendel hafaS 475 "hynSo on Heorote mid his hete-fancum, "fser-niSa gefremed. Is min flet-werod, "wig-hedp gewanod; hie Wyrd forswe6p " on Grendles gryre. God edSe mag "fone dol-scaSan dseda getwEefan ! 480 "Ful oft gebe6tedon be6re druncne " ofer ealo-waege oret-mecgas, "fat hie in be6r-sele bidan woldoa " Grendles gttSe mid gryrum ecga. 16 BEOWULF. [484-514. " ponne was ])e6s medo-heal on morgen-ttd, 485 " driht-sele dre6r-f4h, fonne dag lixte, " eal bene-felu bl6de bestymed, "heall heoru-dre6re : Alite ic holdra ]>y las, " de6rre dugutSe, pe ]>&, ded'6 fornara. "Site nu t6 symle and onsael meoto, 490 " sige-hrfitS secgum, sw^ J)ln sefa hwette ! " pS, was Gedt-macgum geador atsomne on be6r-sele bene gerj-med ; fiEr swlS-ferht5e sittan eodon ]jr3'^um dealle. pegn nytte behe61d, 495 se pe on handa bar hroden ealo-wtege, scencte scir wered. Scop liwilum sang hMor on Heorote ; ])£Er wils liale^a dredm, dugu8 unlytel Dena and Wedera. IX. Htjnfeeth Objects to Be6wulf. HuNFF.KtS maSelode, EcglAfes beam, 500 ]>e at fdtum sat fredn Scyldinga ; onband beadu-rflne (was Lira Be6wulfes slS, m6dges merc-faran, micel af-]Hinea, forpon pe he ne Me, pat jenig 6Ser man sefre moerSa ];on mh middan-geardes 505 gehfidde under heofenum ponne he S3'lfa) : ' ' Eart pu se Be6wulf , se pe wi^ Brecan wnnne, " on sidue sas ymb sund flite, ' ' pfEr git for wlenee wada cunnedon " and for dol-gilpe on de6p water 510 " aldi-nm nfiSdon? Ne inc isnig mon, " ne le6f ne IdS, beledn mihte "sorh-fuUne sl5; pd git on sund re6n, "pser git edgor-stredm earmura ]>chton, " ino3ton mere-strseta, mnndum brugdon, 515-549.] BEOWULF. 17 'glidon ofcr gdr-secg; geofon ySnm we61, ' wintres ■W3-line. Git on wilteres oeht ' seofon uilit swuucon ; he pe at suiide oferfldt, 'hiifile mare magen. pa hine on morgen-tld ' on Hea'6o-ra3mas holm up iitbar, ' fonon he gcs6hte swsesne 6Sel ' le6f his le6dum lond Brondinga, ' freo'6o-l)iirh fiigere, ))aer he folc ahte, ' burg and bedgas. Be6t eal wI6 pe ' sunu Bednstdnes s65e geliBste. ' ponne wfine ic t6 pe wj^rsan gepinges, ' pedh ]m hcdSo-rsesa gehwser dohte, ' grimre gdSe, gif ]m Grendles dearst ' niht-longhe fjrst nedn bldan ! " Be6wulf matSelode, beam Ecg])e6wes : ' Hwat ]m worn fola, wine min Hflnfer^, ' be6re druncen jmb Breean spriEce, ' stigdest from his sl5e ! SOS ic talige, ' ])at ic mere-strengo mdran dhte, ' eafeSo on ySnm, ponne cenig 66er man. ' Wit piit gecwaadon cniht-wesende ' and gel)e6tedon (wseron begeu pd git ' on geogo'S-feore) pat wit on gdr-secg At ' aldrum nfibdon ; and Jiat geiifndon swd. ' Hafdon swurd nacod, pd wit on sund re6n, ' heard on handa, wit unc wi5 hron-fixas ' werian ])6hton. N6 he wiht fram me ' fl6d-y6um feor fle6tan meahte, ' hraSor on holme, n6 ic fram him wolde. ' pd wit atsomne on sos woeron ' fif nihta fyrst, 65 pat unc fl6d tddrdf, ' wado weallende, wedera cealdost, ' nlpende niht and norSan wind 'heatSo-grim andhwearf; hre6 waeron ytSa. ' Was mere-flxa mOd onhrSred ; 18 BEOWULF. [550-580. 550 " faer me wiS 14Sum llc-sjTce min, "heard hond-locen, helpe gefremede ; " beado-hragl broden on bre6stuin lag, ' ' golde gegjTwed. Me t6 grunde tedh "fail fe6nd-sca?Sa, fiiste hafde 555 "grim on grilpe : hwaSre me gyfeSe weartS, " ])at ic aglsecan orde gersehte, ' ' hilde-bille ; heaSo-raes fornam " mibtig mere-de6r furb mine band. X. Beowulf's Contest with Breca. — The Feast. 560 565 570 575 580 ' SwA mec gel6me lS,?-gete6nan ' predtedon Jjearle. Ic bim pfinode ' de6ran sweorde, swA bit geddfe was; ' nils bie j'sere fylle gefedn bafdon, ' mdn-fordaedlan, Jjiit bie me p6gon, ' sj-mbel ymb-sseton sas-grunde uedh, ' ac on mergenne mficiim wunde ' be jS-Mfe uppe laegon, ' sweordum dswefede, fat sy^'San n4 ' ymb brontne ford brim-liSende ' Mde ne letton. Le6bt edstan com, ' beorbt bedcen godes ; brimu swaSredon, ' fat jc s£e-nassas gese6n mOite, ' windige ,weallas. W3-rd oft nereS ' unfaBgne eorl, Sonne bis ellen dedb ! ' HwaSere me gesaelde, fat ic mid sweorde ofsl6h ' niceras nigene. N6 ic on nibt gefragn 'under beofones bwealf beardran feobtan, ' ne on 6g-stredmum earmran mannan ; 'bwatJere ic Mra feng feore gedlgde, ' slSes wdrig. pa mec sse 6Sbar, ' Add after faroSe, on Finna land, 581-615.] BEdwULF. 3^9 "wadu weallendu. N6 ic -vviht fram fe " swylcra searo-ntSa secgan hyrde, "billa br6gan: Breca nijefre git " at hoa'So-ldoe, iie gehwaSer incer 585 " sw4 de6rlice dad gefremede " f^gum sweoi'dum " n6 ic fas gylpe ; " fedh J)u J)lnum brdSrum td banan wurde, " hedfod-maegum ; fas fu in helle seealt 590 " werliSo dre6gan, fedh fin wit duge. " Secge ic fe t6 s6Se, sunu Ecgl4fes, "fat nffifre Grendel sw4 fela gryra gefremede, "atol aglseca ealdre finum, " hyn^o on Heorote, gif fin hige waere, 595 " sefa swk searo-grim, sw^, fu self talast. "Ac he hafag onfunden, fat he f4 faehSe ne fearf, ' ' atole ecg-f race e6wer le6de " swtSe onsittan, Sige-Scj'ldinga ; "nymetS nj-d-bMe, nsenegum AraS 600 "le6de Deiiiga, ac he on lust wigeS, " swefeS ond sendeS, sacce ne w6ne6 " t6 GAr-Denum. Ac him GeAta sceal ' ' eafoS and ellen unge^ra nu " gftSe gebe6dan. GaeS eft se fe m6t 605 ' ' t6 medo m6dig, siSSan morgen-le6ht " ofer j'lda beam 65res d6gores, " sunne swegl-wered sftSan sclneS ! " P&, was on sAlum sinces brytta gamol-feax and gttS-v6i, ge6ce gelyfde 610 brego Beorht-Dena ; gehyrde on Be6wu]fe folces hyrde fast-rsedne gefdht. paer was -haleSa hleahtor; hlyn swynsode, word wseron wynsume. Eode Wealhj'edw forS, cw6n Hr66g4res, eynna gemyridig, 615 grfitte gold-hroden guman on healle, 20 BEOWULF. [616-650. and ])& fre611c wlf /ul gesealde serest Edst-Dena 6Sel-wearde, bad hine bllSne at );8ere be6r-fege, le6dum le6fne ; be on lust gepeah 620 symbel and"sele-ful, sige-r6f kyning. Ymb-eode ]>& ides Helminga ^ duguSe and geogoSe dsel seghwj'lcne ; sinc-fato sealde, 65 fat sael ftlamp, pat bi6 Be6wulfe, bedg-broden cw6a, 625 m6de gefungen, medo-ful atbar ; grfitte Gedta le6d, gode fancode wis-fast wordum, pas fe bke se willa gelamp, fat beo on asnigne eorl gelyfde fyrena fr6fre. He fat fnl gefeah, 630 wal-re6w wiga at Wealbfedn, and ]>& gyddode gftSe gefysed, Be6wulf matSelode, beam Ecgfedwes : " Ic fat bogode, ffi, ic on hobn gestdb, " sae-b4t gesat mid minra secga gedriht, 635 ' ' fat ic Anunga e6wra le6da "willau geworhte, aSSe on wal crunge, " fe6nd-grapum fast. Ic gefremman sceal " eorlic ellen, o?S8e ende-dag "on fisse meodu-bealle mtnne gebidan." 640 pam wife f4 word wel llcodon, gilp-cwide Ge4tes ; code gold-broden fre611cu folc-cw6n t6 Mrs fredn sittan. p& was eft swA aer inne on bealle fryS-word sprecen, ])e6d on saelum, 645 sige-folca sw6g, 65 fat semninga sunu Healfdenes s6cean wolde aefen-raste ; wiste at f am ableecan t6 fam bedh-sele bilde gefinged, si66an bie sunnan le6ht gese6n ne meahton, 650 o56e nipende nibt ofer ealle, 651-681.] BEOWULF. 21 \ scadu-helma gesceapu scrlSan cwdman, wan under wolcnum. Werod call Ards. Grfitte ])&, giddum guma 68erne, Hr6Sg&r Be6wulf, and bim hsel ilbedd, 655 win-arnes geweald and fat word Acwa'6 : "Naefre ic aenegum men ser S,lyfde, " siSSan ic bond and rond hebban mihte, ' ' frj-S-arn Dena buton fe nu ]>&. ' ' Hafa nu and geheald hlisa s61est ; 660 " gemyne mseriSo, magen-ellen cy"S, " waca wi6 wrfi,Sum ! Ne MS fe wilna gS,d, "gif fu fat ellen-weorc aldre gedtgest." XI. The Watch foe Grendel. pA him Hr6Sgdr gewdt mid his haleSa gedryht, eodur Scj'ldinga fit of healle ; 665 wolde wlg-fruma Wealh))e6 s6can, cw6a t6 gebeddan. Hafde kj'ninga wuldor Grendle t6-gednes, swd guman gefrungon, sele-weard dseted : sundor-nytte behe61d jmb aldor Dena, eoton weard 4bedd ; 670 hftru Gedta le6d georne trftwode m6dgan miignes, metodes hyldo. pa he him of dyde Isern-byvnan, helm of hafelan, sealde his hyrsted sweord, irena cj'st ombiht-];egne, 675 and gehealdan hfit hilde-geatwe. Gespriic ]>& se g6da gylp-worda sum Be6wnlf Gedta, ser he on bed stige : " Nd ic me an here-waesmum hndgran talige " gftS-geweorca, fonne Grendel hhie ; 680 "forfan ic hine sweorde svvebban nelle, "aldre bene6tan, fedh ic eal masge. 22 BEOWULF. [682-710. " NAt he fdra g6da, fat he me on-gedn sle^, "rand gehedwe, fe^h fe he r6f sle " nl6-geweorca ; ac wit on niht sculon 685 " secge ofersittan, gif he ges^cean dear "wig ofer wsepen, and si56an witig god " on sw4 hwatSere hond hftlig dr3hten " masrSo dfime, sw4 him gemet fince." Hjide hine ]>& hea6o-de6r, hle6r-bolster onflSng 690 eorles andwlitan ; and hine j'mb monig snelllc sffi-rinc sele-reste gebedh. Nsenig heora p6hte ])at he fanon scolde eft eard-lufan iefre gesScean, folc ot5tSe fre6-burh, faer he Affided was, 695 ac hie hafdon gefrunen, fat hie ser t6 fela micles in fam win-sele wal-dedS fornam, Denigea le6de. Ac him dr3-hten forgeaf wig-sp6da gewiofu, Wedera le6dam fr6for and fultum, fat hie fe6nd heora 700 furh Anes craft ealle oferc6mon, selfes mihtum : s6S is gecySed, pat mihtig god manua cynnes we61d wtde-ferhS. Com on wanre niht scrlSan sceadu-genga. Sce6tend swsefon, 705 ]>&. J.tit liovn-reced healdan scoldon, ealle buton Anum. pat was yldum cftt5, fat hie ne m6ste, ]>& metod nolde, se sj-n-sca'Sa under sceadu bregdan ; ac he wiiccende wrASum on andan 7]0 bM bolgen-mOd beadwa gefinges. 711-742.] BEOWULF. XII. Grendel's Raid. pA com of m6re under mist-hleoSum Grendel gongan, godes ,yrre bar. Mynte se mftn-scaSa manna cj'nnes snmne bes3Twan in sele pam hedn ; 715 w6d under wolcnum, t6 pas pe he win-reced, gold-sele gumeua, gearwost wisse fattum faiine. Ne was pat forma sl6, pat he HrdSgAres hkm ges6hte : nsefre he on aldor-dagum ser ne siSSan 720 heardran hale, heal-pegnas fand ! Com Tpk id recede rinc siSiaii dredmum bedseled. Duru sOna onarn fyr-bendum fast, sjSSan he hine folmum hrdn ; onbrad pd bealo-hydig, p4 he abolgen was, 725 recedes mftSan. Rat5e after pon on fflgne flor fe6nd treddode, eode yrrc-m6d ; him of e4gum stdd Uge gellcost le6ht unfager. Geseali he in recede rinca manige, 730 swefan sibbe-gedriht samod atgiidere, mago-rinca heAp : pa his m6d dhl6g, mj-nte pat he gedcelde, ffir pen dag cw6me, atol aglseca, dnra gehwylces lif wis lice, }k him ^himpen was 735 wist- fy He w6n. Ne was pat wyrd pd gen, pat he mA mdste manna cynnes picgean ofer ]>& niht. pryS-swyi5 behe61d mseg Higel&ces, hd se mto-sca^a under fser-gripum gefaran wolde. 740 Ne pat se agleeca yldan p6hte, ac he gef6ng hraSe forman sl6e slsependne rinc, sl4t unwearnum, 24 BEOWULF. [743-777. bat b^n-locan, bl6d 6drum dranc, syn-snsBdum swealh : s6na hafde 745 unhflgendes eal gefeormod f^t atid folma. For6 nedr atstdp, nam }&, mid handa hige-fihtigne rinc on raste ; rsehte ongeAn feond mid folme, he onfeng hraSe 750 inwit-fancum and Vfx6 earm gesat. S6na fat onfunde fyrena hyrde, Jiat be ne mfette middan-geardes eorSan scedta on eb-an men mund-gripe mftran : be on m6de wearS 755 forbt on ferhSe, n6 ])y ser fram meabte ; bvge was him bin-ftls, wolde on heolster fle6n, s6can de6fla gedrag : ne was bis drohtoS f ser, swj'lce be on ealder-dagum ser gemfitte. Gemunde ]!^ se g6da mseg HigelAces 760 sefen-spraace, up-lang 4st6d and bim f aste wi6f6ng. Fingras burston ; eoten was fit-weard, eorl furSur stdp. Mynte se msera, f £er he meabte swfl,, widre gewindan and on weg fanon 765 fle6n on fen-h6pu ; wiste his fingra geweald on grames gr^pum. pat was ge6cor sI6, fat se hearm-seaSa t6 Heorute Atedh: dryht-sele dynede, Denum eallum wearS, ceastcr-bdendum, efinra gehw^icum, 770 eorlum eabi-scerwen. Yrre wserou begen, r65e r6n-weardas. Reced hlynsode ; ]i& was wundor micel, fat se win-sele wiShafde heaSo-de6rum, fat he on brusan ne fe6I. fager fold-bold; ac he fas faste was 775 innan and fttan Iren-bendum searo-foncum besmitSod. peer fram sylle 4bedg medu-benc monig mine gefrsege, 778-808.] BEOWULF. 25 golde geregnad, fser ]>&, graman wunnou; fas ne wfindon ser witan Scyldiuga, 780 fat hit k mid gemete manna jenig betltc and bdii-f% t6brecau meahte, listum tdlftcan, nj'mSe llges fa8m swulge on swatSule. Swdg up dst^g niwe geneahlie ; NorS-Denum st6d 785 atellc egesa dnra geliwjloiim fdra fe of wealle w6p gehyrdon, gr3Te-le65 galan godes andsacan, sige-ledsne sang, sS,r wdnigean helle haftan. He61d hine t6 faste 790 se fe manna was magene strengest on fam dage fysses llfes. XIII. Be6wulf Teaes off Grendel's Aem. NoLDE eorla hle6 aenige finga fone cwealm-cnman cwicne forlsetan, ne his llf-dagas le6da senigum 795 nytte tealde. pser genehost bragd eorl Be6wulfes ealde lfi,fe, wolde fred-drihtnes feorli ealgian maeres Jje6dnes, faer hie meahton sw&; hie fat ne wiston, fd hie gewin dragon, 800 heard- hiogende hilde-mecgas, and on healfa gehwone hedwan fdhton, sdwle sfican, pat fone syn-scaSan aenig ofer eorSan Irenna cyst, gtiS-billa ndn grfitan nolde ; 805 ac he sige-wsepnum forsworen hafde,' ecga gehwjdcre. Scolde his aldor-geddl on fam dage fysses llfes earmllc wurt5an and se ellor-gdst 26 BEOWULF. [809-837. oa fe6nda geweald feor simian. 810 p4 fat onfunde se ])e fela aeror m6des myrCe manna cj'nne fyrene gefremede (he teas fSg wit5 god) fat him se lic-homa laestan nolde, ac hine se mddega mseg Hvgel§,ces 815 hafde be honda; was gehwaSer 6Srum lifigende 14«. Lie-sir gebM atol aglseca, him on eaxle weai^ syn-dolh sweotol, seonowe onsprungon, burston bin-locan. Be6wulfe wearS 820 gat5-hr68 gyfetSe ; scolde Grendel f onan feorh-se6c fle6n under fen-hleot5u, s6cean wj'n-leds wlc ; wiste ])6 geornor, pat his aldres was ende gegongen, d6gera dag-rim. Denum ealhim wearS 825 after fam wal-raese willa gelumpen. Hafde ]>k gefeelsod, se l>e aer feorran com, snotor and swji5-ferhS sele Hr66gftres, genered wit5 niSe. Niht-weorce gefeh, ellen-msertSum ; hafde EAst-Dennm 830 GeAt-mecga le6d gilp gelsested, swjdce oncySSe ealle gebfitte, inwid-sorge, fe hie ser drugon and for pred-nydum polian scoldon, torn unlytel. pat was tAcen sweotol, 835 sytSSan hilde-de6r bond fl,legde, earm and eaxle (}>aer was eal geador Grendles gr&pe) under gedpne iadf. 838-869.] BEOWULF. 27 XrV. The Joy at Heoeot. pi was on morgen mine gefrsege ymb Tpd. gif-healle gftS-rinc monig: 840 ffirdon folc-togan feorran and nedn geond wtd-wegas wundor scedwian, MSes Idstas. N6 his lif-gedai sdrllc Jitihte secga oenegum, f^ra ]ie tir-ledses trode scedwode, 845 hA he w6rig-m6d on weg fanon, nlSa ofercumen, on nicera mere faege and geflymed feorh-Mstas bar. pser was on bldde brim weallende, atol yba geswing eal gemenged 850 h&tan heolfre, heoro-dre6re we61 ; dedS-fsege de6g, si6t5an dredma leds in fen-freoSo feorh dlegde hsetSene sdwle, paer him hel onffing. panon eft gewiton eald-geslSas, 855 swylce geong manig of gomen-wdt5e, fram mere m6dge, mearum rldan, beornas on blancum. pser was Be6wulfes mserSo msened ; monig oft gecwat5, fatte s66 ne norS be ssem tweonum 860 ofer eormen-grund 6?er nsenig under swegles begong sfilra nsere rond-habbendra, rlees wyrSra. Ne hie hftru wine-drihten wiht ne Idgon, gladne Hr6Sgdr, ac fat was g6d eyning. 865 Hwilum heaSo-r6fe hledpan Ifiton, on geflit faran fealwe mearas, faer him fold-wegas fagere J'flhton, cystum cixSe ; hwilum cyninges fegn, guma gilp-hladen gidda gemyndig, 28 Be5wULF. [870-904. 870 se fe eal-fela eald-gesegena worn gemunde, word 66er fand s6Se gebunden: secg eft ongan siS Be6wulfes snyttrum styrian and on sp6d wrecan spel gerMe, 875 wordum wrixlan, wel-liwylc gecwa8, fat he fram Sigemunde secgan hyrde, ellen-dsedum, uncat he bedh-hordes brftcan m6ste selfes d6me : sse-b^t gehldd, bar on bearm scipes beorhte fralwa, Walses eafera ; wj'rm hii gemealt. Se was wreccena wide mserost 900 ofer wer-}>e6de, wlgendra hle6 ellen-daedum (he fas ser onf4h), si6f5an Herem6des hild sweSrode eafotS and ellen. He mid eotenum wearS on fe6nda geweald forS forlAcen, 905-934.] BEOWULF. 29 905 snAde forsended. Hine sorh-wj^lmas lemede t6 laiige, he his le6dum wearS, eallum aSelingum t6 aldor-ceare ; sw^lce oft bemearn serran mselum swiS-ferhSes siS snotor ceorl monig, 910 se ]'e him bealwa t6 b6te gel;^fde, fat pat fie6dnes beam ge))e6n scolde, fader-aSelum onfdn, folc gehealdan, hord and hle6-burh, haletSa rtee, 68el Scyldinga. He f ser eallum wearS, 915 mseg Higelfl.ces manna cynne, fre6ndum gef agra ; hine fyren onwdd. Hwtlum flitende fealwe straete mearum mseton. p& was morgen-le6ht scofen and scj-nded. Eode scealc monig 920 swi6-hiegende t6 sele ])am hedn, searo-wundor se6n, swylce self cyning, of bryd-btoe bedh-horda weard, tryddode tlr-fast getrume micle, cystum gecy^ed, and his cw6n mid him 925 medo-stlg gemat magfSa hdse. XV. Heothgae's Gbatttlation. HrASgae matSelode (he t6 healle ge6ng, st6d ou stapole, geseah stedpne hr6f golde fdhne and Grendles bond): " fisse ansyne al-wealdan fane 930 "lungre gelimpe ! Fela ic MtSes geb^d, " grynna at Grendle : d mag god wyrcam " wander after wundre, wuldres hyrde ! "pat was unge^ra, fat ic senigra me "weAna ne wfende td wldan feore 30 Be6wULF. [935-969. 'b6te gebidan fonne bl6de f^h ' hftsa s61est heoro-dre6rig st6d ; 'we4 -wld-scofen witena gehwylcne 'fAra fe ne w6ndon, ])at Me wlde-ferhtS 'le6da land-geweorc MfSum beweredon ' scuccum and scinnum. Nu scealc bafaS 'purb drihtnes mibt deed gefremede, ' fe we ealle ser ne meabton ' sn3-ttrum besyrwan. Hwat ! pat secgan mag ' efne sw4 hwjlc magSa, sw4 pone magan cende ' after gum-cynnum, gyf be6 gyt lyfaS, ' pat byre eald-metod. 6ste wsere ' bearn-gebyrdo. Nu ic Be6wulf ' pee, secg betsta, me for sunu wylle ' fre6gan on ferbSe ; beald fortS tela ' niwe sibbe. Ne bi8 pe nsenigra gM ' worolde wilna, pe ic geweald babbe. ' Ful-oft ic for lassan ledn teobhode ' hord-weorSunge hnfthran rince, ' saemran at sacce. pu pe self hafast ' dsedum gefremed, pat pin d6m lyfa8 ' dw4 t6 aldre. Alwalda pec ' gdde forgylde, swk be nu gyt dyde ! " Be6wulf maSelode, beam Ecgpe6wes : ' We pat ellen-weorc fistum miclum, ' feohtan fremedon , frficne genfiSdon ' eafoS unc(i6es ; k se aglaeca, fyren-dsedum fdg on fledm gewand, aldres or-w6na. N6 fat ySe byfS t6 befle6nne (fremme se fe wille !) 1005 ac gesacan sceal sfi,-wl-berendra nyde genydde mt58a bearna grund-btiendra gearwe stdwe, Jjser his Uc-homa leger-bedde fast swefetS after symle. pd. was ssel and msel, 1010 pat t6 healle gang Healfdenes sunu ; wolde self cyning symbel picgan. Ne gefragen ic pd msegSe mS,ran weorode ymb hyra sinc-gyfan s61 gebaeran. Bugon ]>& t6 bence blfed-ilgende, 1015 f3ile gefsegon. Fagere gepsegon medo-ful manig xadgas f p4ra swt8-hicgende on sele pam he&n, Hr6Sg4r and Hr6Sulf. Heorot innan was fre6ndiim ifylled ; nalles fdcen-stafas 1020 pe6d-Scyldingas penden fremedon. Forgeaf pd Be6wulfe beam Healfdenes segen gyldenne sigores t6 ledne, hroden hilte-cumbor, helm and byrnan ; masre m46Sum-sweord manige ges&won 1025 beforan beorn beran. Be6wulf gepah ful on flette ; n6 he psere feoh-gyfte for sce6tendum scamigan porfte, ne gefragn ie fre6ndllcor fedwer mddmas golde gegyrede gum-manna fela 1030 in ealo-bence 68riim gesellan. Ymb pas helmes hr6f heifod-beorge wlrum bewunden walan fttan he61d, pat him fiSla IMe frfiene ne meahton scftr-heard scetSSah, ponne scj'ld-freca 1035 ongedn graraum gangan scolde. 1036-1064.] BEOWULF. 33 H6ht })4 eorla hle6 eahta mearas, fated-hle6re, on flet te6n in under eoderas ; f^ra §,num stdd sadol searwum f&h since gewurSad, 1040 fat was hilde-setl hedh-cyninges, fonne sweorda gelAc sunu Healfdenes efnan wolde ; nsefre on 6re lag wtd-cft6es wtg, fonne walu fe611on. And ]>&, Be6wulfe bega gehwaSres 1045 eodor Ingwina onweald getedh, wicga and wsepna ; li6t hine wel brftcan. Sw& manllce maere ]!e6den, hord-weard lialeSa hea^o-rsesas geald mearum and mMmum, sw^ hy nsefre man lyhS, 1050 SB fe secgan wile s6t5 after rihte. XVII. Song of Heothgae's Poet — The Lay of Hnabf and Hbngest. pi gyt seghwylcum eorla drihten f&ra fe mid Be6wulfe brim-lMe tedh, on fsere medu-bence mAStium gesealde, yrfe-14fe, and fone senne Mht 1055 golde forgyldan, pone ]>e Grendel ser mtoe Acwealde, swA he hyra m& wolde, nefne Mm witig god wjTd forstdde and fas mannes m6d : metod eallum we61d gumena cj^nnes, sw4 he nu git d6S ; 1060 forpan bi« andgit seghweer s61est, ferhSes fore-pane! fela sceal gebldan le6fes and MtSes, se pe longe her on pyssum win-dagum worolde brftceS. pSBr was sang and sw6g samod atgadare 34 Be6wULF. [1066-1099. 1065 fore Healfdenes hilde-wisan, gomen-wudu grated, gid oft wrecen, fonne heal-gamen Hr6Sg^res sc6p after medo-bence maenan scolde Finnes eaferum, ]>k hie ee fser begeat: • HaleS Healfdenes, Hnaf Scyldinga, "in Fr . . es wale feallan scolde. 'Ne Mru Hildeburh Mrian forfte ■ eotena tre6we : unsj^nnum wearS ■ beloren le6fum at fam lind-plegan ' ' bearnum and br6Srum ; hie on gebyrd hruron " gtoe wunde ; fat was gedmuru ides. "Nalles hdlinga H6ces d6htor • meotod-sceaft bemearn, sySSan morgen com, ' ))^ he6 under swegle gese6n meahte " mor^or-bealo mfi,ga, faer he6 ser mseste he61d ' worolde wynne : wig ealle fornam "Finnes fegnas, nemne feAum dnum, "fat he ne mehte on fam met5el-stede "wig Hengeste wiht gefeohtan, " ne ]>k wed-lAfe wlge forf ringan " fe6dnes fegne ; ac hig him gefingo budon, "fat hie him 6tSer flet eal gerymdon, '■ healle and hedh-setl, fat hie healfre geweald ■ wis eotena beam Agan m6ston, ' ' and at feoh-gyftum Folcwaldan sunu " d6gra gehwjice Dene weortSode, " Hengestes he&p hringum wenede, • efne swk swl6e sinc-gestre6aum ■ fattan goldes, sw4 he Fresena cyn ■ on be6r-sele byldan wolde. ' ' pa hie getrliwedon on tw^ healfa ' ' f aste frioSu-wsere ; Fin Hengeste ' elne unflitme dSum benemde, • fat he f a wei,-lAfe weotena d6me 1100-1130.] BEOWULF. 35 1100 " arum heolde, fat fter senig mon "wordum ne worcum wsere ne braece, "ne furli inwit-searo sefre gemaenden, " pedh hie hira bedg-gyfan banan folgedoa " fedden-ledse, ]>k him sw4 gepearfod was: 1105 "gyf fonne Frj'sna hwylc frficnan sprseee "fas mori5or-hetes myndgiend wsere, "ponne hit sweordes ecg syS^an fecolde. ' ' AS was geafned and icge gold " Ahafen of horde. Here-Scj'ldinga 1110 "betst beado-rinca was on bsel gearu; " at fam Me was 6S-gesyne " swdt-fAh syrce, swyn eal-gylden, "eofer iren-heard, aSeling manig " wundum AwjTded ; sume on wale crungon. 1115 "H6t ]>& Hildeburh kt Hnafes Me "hire selfre sunu sweoloSe befastan, ' ' b^n-fatu barnan and on bsel d6n. " Earme on eaxle ides gnornode, ' ' gedmrode giddum ; g(iS-rinc Astfi,h. 1120 "Wand t6 wolcnum wal-fyra miEst, " hljnode for hl4we ; hafelan multon, "ben-geato burston, fonne bl6d atspranc "latS-bite llces. Llg ealle forswealg, " gsesta glfrost, fdra fe fser gftS fornam 1125 " bega folces ; was hira blsed scacen. XVIII. The Gleeman's Tale is Ended. "Gewiton him }&. wlgend wlca ne6sian, "fre6ndum befeallen Frysland gese6n, "h^mas and he4-burh. Hengest ]>& gj't "wal-f4gne winter wunode mid Finne 1130 " ecdles unhlitme ; eard gemunde, 36 BEOWULF. [1131-1165. " Jjcdh fe he ne meahte on mere diifan " hringed-stefnan ; holm storme we61, "won wis winde ; winter ySe beled,c "Is-gebinde 6^ fat 6Ser com 1135 "gear in geardas, swfi, nu gj't dfiS, "fa fe sjrngales s6ie bewitiaS, " wuldor-torhtan weder. p& was winter scacen, " f ager foldan bearm ; fundode wrecca, ' ' gist of geardum ; he t6 gjTn-wrace 1140 "swtSor f6hte, fonne t6 see-lMe, " gif he torn-gem6t ]jurhte6n mihte, "fat he eotena beam inne gemunde. " SwS, he ne forwyrnde worold-rsedenne, " fonne him HAnMflng hilde-le6man, 1145 "billa sfilest, on bearm dyde: "fas wseron mid eotenum ecge ck gddan twegon 1165 saeton suhter-gefaderan ; ]>&, gyt was hiera sib atgadere 1166-1192.] BEOWULF. 37 seghwylc 6tSrum tr;^we. Swylce fser HftnferS fyle at fdtum sat fredn Scyldinga : gehwylc Mora his ferhtSe tre6wde, fat he hafde m6d mieel, feAh fe he his magum naere Ai-fast at ecga geiaeum. Sprac ]>&, ides Scyldinga: 1170 "Onf6h fissum fuUe, fre6-drihteii mln, " sinees brj'tta ; ]>n on sselum wes, "gold- wine gumena, and t6 GeAtum spree "mildum wordum ! SwA sceal man d6n. "Be6 wis Gedtas glad, geofena gemyndig; 1175 " nedn and feorran fu nu friiu hafast. " Me man sagde, pat pu pe for sunn wolde " here-rinc habban. Heorot is gefalsod, "be4h-sele beorhta ; brftc penden pu m6te " manigra mSda and plnum magum Isef 1180 " folc and rice, ponne pu foi^ scyle " metod-sceaft se6n. Ic mlnne can ' ' gladne Hr6Sulf, pat he p4 geogoSe wile " §,rum healdan, gyf pu aer ponne he, "wine Scildinga, worold oflsetest ; 1185 "w6ne ic, pat he mid g6de g3ldan wUle " uncran eaferan, gif he pat eal gemon, "hwat wit t6 willan and t6 wortS-myndum " umbor wesendum ser fl,rna gefremedon." Hwearf pA bt bence, peer hyre bj're wseron, 1190 Hr&5ric and HrdtSmund, and halet5a beam, giogO(5 atgadere ; peer se g6da sat Be6walf Gedta be paem gebr68rum twsem. 38 Be6wULF. [1193-1222. XIX. Be6wulf's Jewelled Oollae. The Heroes Rest. Him was ful boren and fre6nd-laSu wordum bewagned and wunden gold 1195 fistum geedwed, earm-hreMe twS,, hragl and hringas, heals-bedga msest pS.ra fe ic on foldan gefragen habbe. Nffinigne ic under swegle sfilran hyrde hord-mASSum haleSa, sySt5an H4ma atwag 1200 td ]7£Ere bj-rhtan byrig Brosinga mene, sigle and sine-fat, searo-nlSas fealh Eormenrices, geceds 6cne i-asd. pone bring hafde HigeMc Gedta, nefa Swertinges, nyhstan slSe, 1205 siSSan he under segne sine ealgode, wal-redf werede ; hyne WjTd fornam, sySSan he for wlenco we4n Ahsode, faehSe t6 Frysum ; he }&, fratwe wag, eorclan-sti,nas ofer ySa ful, 1210 rice |!e6den, lie under rande gecrane ; gehwearf ];&, in Franena faSm feorh cyninges, bre6st-gew£edu and se he&li somod : wjTsan wlg-frecan will redfedon after gftS-sceare, Gedta le6de 1215 hreft-wlc he61don. Heal swfige onfSng. "VV"ealhfie6 mat5elode, he6 fore ];am werede sprac: "Brflc fisses hedges, Be6wulf, le6fa " hyse, mid hsele, and fisses hragles ne6t " }'e6d-gestre6na, and gej'e6h tela, 1220 " cen fee mid crafte and fyssum cnjhtum wea " Idra liSe ! ic ]>e fas ledn geman. " Hafast ];u geffired, fat fe feor and nedh 3-1251.] BEOWtn.P. 39 " ealne wlde-ferhS weras ehtigaS, " efne swfl, side swfi, sse bebftgetS 25 "-windige weallas. "Wes, fenden fu lifige, "aSeling eddig! ic fe an tela " sinc-gesti'e6na. Be6 fu suna mtnum " dsedum gedfife dredm healdende! "Her is seghwylc eorl 68rum getrywe, 30 " m6des milde, man-drihtne hold, " fegnas sj'ndon gefwssre, J>e6d eal gearo : " druncne diyht-guman, d6S swd ic bidde ! " Eode fA t6 setle. pser was S3'mbla cyst, druncon win weras : wj'rd ne cftSon, }6 ge6-sceaft grimme, swk hit dgangen weartS eoria manegum, sySSan sefen cwom and him Hr68gdr gewdt t6 hofe sinum, rice t6 raste. Reced weardode unrlm eorla, swd hie oft aer dydon : to benc-pelu beredon, hit geond-braeded wearS beddum and bolstrum. Be6r-scealca sum fills and fsege flet-raste gebedg. Setton him t6 hedfdum hilde-randas, bord-wiidu beorlitan ; paer on bence was t5 ofer a'Selinge yS-ges6ne hea8o-stedpa helm, hringed byrue, prec-wudu prymlic. "Was fedw hyra, fat hie oft waeron an wig gearwe, ge at hdm ge on herge, ge geli wilder }>dra 50 efne swylce msela, swjlce hira man-drjhtne }>earf gesaelde ; was se6 }ie6d tilu. 40 BEOWULF. [1252-1282. XX. Gtebndel's Mother Attacks the Eing-Danes. SiGON Tpk t6 slaepe. Sum s&ve angeald sefen-raste, sw4 him ful-oft gelamp, si'SSan gold-sele Grendel wavode, 1255 unriht afiide, 68 fat ende becwom, swylt after synuum. pat gesy^ne wearS, wid-cftt5 -werum, patte wreeend Tp& g3rt lifde after U^um, lange frage after gfttS-ceare ; Grendles m6dor, 1260 ides aglaec-wif yrmSe gemunde, se }e water-egesan "wunian scolde, cealde streAmas, sitSSan Cain wearS t6 ecg-banan Angan br68er, f aderen-msege ; he fd, f% gewAt, 1265 morSre gemearcod man-dreim fle6n, w6sten warode. panon w6c fela ge6sceaft-gAsta ; was fsera Grendel sum, heoro-wearh hetellc, se at Heorote fand waccendne wer wlges bldan, 1270 faer him agiseca at-graepe wearS ; hwatSre he gemunde magenes strenge, gim-faste gife, fe him god sealde, and him td anwaldan Are gelyfde, frdfre and fultum : fy he fone fe6nd ofercwom, 1275 gehnsegde helle gAst: ]>d. he hed,n gewAt, dre4me bedseled^ dedS-wic se6n, man-cynnes fe6nd. And his m6dor ]>&, gyt glfre and galg-m6d gegto wolde sorh-fulne siS, suna dedS wreean. 1280 Com fA t6 Heorote, fser Hring-Dene geond fat said swsefun. pa fser s6na weariS ed-hwyrft eorlum, siSSan inne fealh 1283-1317.] BEOWULl^ 41 Grendles m6dor ; was se giyre lassa efne swfi, micle, sv& biS magSa craft, 1285 wig-gijre wlfes be wsepned-men, fonne beoru bunden, hamere gefuren, sweord swate ffli swln ofer helme, ecgum dyhtig andweard sciretS. P& was on healle heard-ecg togen, 1290 sweord ofer setlum, sid-rand manig hafen banda fast ; helm ne gemunde, byrnan side, fe hine se brdga angeat. He6 was on 6fste, wolde fit fanon feore beorgan, ffi, be6 onfanden was ; 1295 hraSe be6 aSelinga Anne bafde faste befangen, J>a bed td fenne gang; se was HrdSga,re haleSa le6fost on gesiSes hM be saem tweonnm, rice rand-wiga, fone fe he6 on raste ^breit, 1300 blsed-fastne beorn. Nas Be6wulf far, ac was 68er in eer geteohhod after m466um-gife moerum Gedte. Hredm wear5 on Heorote. He6 under heolfre genam ctSe folme ; cearu was geniwod 1305 geworden in wlcum : ne wits pat gewrixle til, fat hie on h&, bealfa bicgan scoldon fre6nda feorum. pa was fr6d cyning, hdr hUde-rinc, on hre6n Hi6de, sySSan he aldor-fegn unlyfigendne, 1310 pone de6restan deddne wisse. HraSe was t6 btlre Be6wulf fetod, sigor-eddig secg. Samod aer-dage eode eorla sum, aSele cempa self mid geslSiim, pser se snottra bdd, 1315 bwaSre him al-walda sefre wille after wed-spelle wyrpe gefremman. Gang pa after fldre fyrd-wyrSe man 42 BEOWULF. [1318-1348. mid his hand-scale (heal-wudu dynede) fat he fone wisan. wordum hnaegde 1320 fredn Ingwina ; fragn gif him wsere after ne6d-la8u niht getoese. XXI. SoEEOw AT Heoeot : jEsgheee's Death. He68gar maSelode, helm Scildinga : " Ne fria fu after sselum ! Sorh is geniwod " Denigea le6dum. Dedd is Asc-here, 1325 "YrmenMes jidra brd«or, " mln rfln-wita and min raed-bora, " eaxl-gestealla, fonne we on orlege " hafelan weredon, fonne hniton f^t5an, " eoferas cnysedan ; sw3'lc scolde eorl wesan 1330 '^ dueling a3r-g6d, swylc Asc-here was. ' ' WearS him on Heorote t6 hand-banan ' ' wal-giEst wafre ; ic ne wdt hwader " atol sese wlanc eft-sli5as tedh, " fj'lle gefrsegnod. He6 ~f& fsehSe wrac, 1836 " fe ]m gystran niht Grendel cwealdest " }>mh haestne liM heardum clammum, " forfan he td lange le6de mine "wanode and wyrde. He at wlge gecrang " ealdres scyldig, and nu 6Ser cwom 1340 " mihtig mAn-sca'Sa, wolde hyre maeg wrecan, "ge feor hafaS faeh^e gestijeled, " fas Jie fincean mag fegne monegum, " se fe after sinc-gj-fan on sefan gre6teS, " hreSer-bealo hearde; nu se6 hand ligeS, 1345 " se fe e6w wel-hwylcra wilna dohte. ' ' Ic fat lond-bdend le6de mine " sele-rsedende secgan hyrde, "fat hie gesAwon swylce twegen 1349-1383.] BEOWULF. 43 'micle mearc-stapan m6ras healdan, ' ellor-gsestas : fsera 6i5er was, 'pas fe hie gewisllcost g&witan meahton ' idese onlicnes, 6Ser earm-sceapen ' on weres wastmum wrac-]4stas trad, ' nafne he was mara ponne £enig man 66er, ' fone on ge4r-dagum Grendel nemdon ' fold-bftende : n6 hie fader cunnon, ' hwaSer him senig was 83r Acenned ' dyrnra g4sta. Hie dj'gel load ' warigeaS, wulf-hleoSu, windige nassas, ' frficne fen-gelM, peer fyrgen-stredm ' under nassa genipu niSer gewite^, ' fl6d under foldan ; nis pat feor heonon ' mil-gemearces, pat se mere standee, ' ofer pam hongiaS hrlnde bearwas, ' wudu wyrtum fast, water oferhehnatS. ' peer mag nihta gehwam nl6-wundor se6n, ' fyr on fl6de ; n6 pas frdd leofaS ' gumena bearna, pat pone grund wite ; ' pedh pe hset5-stapa hundum geswenced, ' heorot hornum trum holt-wudu s6ce, ' feorran geflymed, ser he feorh seleS, ' aider on 6fre, ser he in wille, ' hafelan Jiydan. Nis pat he6ru st6w : ' ponon yi5-geblond up 4stlgeS ' won td wolcnum, ponne wind styretJ '14J5 gewidru, 6t5 pat lyft drysmaS, 'roderas re6ta«. Nu is rsed gelang ' eft at pe dnum ! Eard git ne const, ' frfecne st6we, pser pu flndan miht ' sinnigne secg : s6c gif pu dyrre ! ' Ic pe p4 feehSe fe6 le^nige, ' eald-gestre6num, swa ic asr dyde, ' wundnum golde, gyf pu on weg cymest." 44 BEOWULF. [1384-1113, XXII. Beotvtjlf Seeks the Monster in the Haunts of THE Nixies. Be6wulf ma'Selode, beam Ecg})e6wes : 1385 "Ne sorga, snotor guma ! sfilre biS segliwam, "fat he his fre6nd wreee, fonne he fela murne ; " fire seghwj-lc sceal eude gebidan "worolde lifes ; wyrce se fe m6te ' ' dbmes ser ded8e ! fat biS driht-guman 1390 " unlifgendum after sfileit. "Arts, rtces weard ; uton hraSe ffiran, ' ' Grendles in%an gang sce4wigan ! " Ic hit f>e geh^te : n6 he on helm losaS, " ne on foldan faSm, ne on fyrgen-holt, 1395 " ne on gj-fenes grand, gk fser he wille. ' ' pys d6gor ]>n gef>yld hafa "wedna gehwylces, sw4 ic fe w6ne td!" Ahle6p ]>& se gomela, gode fancode, mihtigan drihtne, fas se man gesprac. 1400 p& was Hr6Sg4re hors gebseted, wicg wunden-feax. Wlsa fengel geatollc gengde ; gum-fSSa st6p lind-habbendra. L3,stas wseron after wald-swaSum wide gesyne, 1405 gang ofer grundas ; gegnuni f6r fd ofer myrcan m6r, njago-fegna bar fone sfelestan s^wol-le4sne, fdra fe mid Hr6Sg&re hdm eahtode. Ofer-eode fA aSelinga beam 1410 stedp stdn-hliSo, stige nearwe, enge An-paSas, un-c& after watere wj-rm-cynnes fela, selllce s£E-dracan sund cunnian, swylce on nas-hleoSum nicras licgean, ]!& on nndern-niiEl oft bewitigaS 1430 sorh-fuhie ^!i5 on segl-rMe_, wyrmas and wil-de6r ; bie on weg bruron. bitere and gebolgne, bearbtm ongedton, gftS-born galan. Sumne Gedta le6d of flan-bogan feore.s getwsefde, 1435 yS-gewinnes, pat him on aldre st6d here-stral hearda ; he on holme was sundes pe saenra, pe hyne swylt fornam. Hra^c wearS on yt5um mid eofer-spre6tum heoro-h6c3'htmn hearde geuearwOd, 1440 niSa genaeged and on nas togen wundorllc wseg-bora ; weras seeAwedon grj'reltcne gist. Gyrede bine Bedwulf eorl-gewsedum, nalles for ealdre mearn : scolde here-byrne hondum gebroden, 1445 sid and searo-fdb, sund cunnian, se6 pe b3,n-c6fan beprgan etpe,^^. pat him hilde-gr4p hretSre ne. mihie, eorres inwit-feng, aldre gesceSSan; 46 Be6wULF. [1449-1479. 1. ac se hwlta helm hafelan werede, 1450 se te mere-grunclas metrgan 'scolde, sficSti sund-gebland since gewfeSad, befjpilgen freA-wrasnum, swA liine^fyrn-dagum ' -worhte waepna smiS, wundrum t^de, besette swln-Ucum, ])at hine sy6San nd 1455 brond ne beado-m6cas bitan ne ifieSiton.; Nas fat fomie maatost magen-fultuma, fat him on fearfe Im fyle Hrd^g^res ; was fam haft-mfice Hrunting nama, fat was &n foran eald^estre6na.;J 1460 ecg was Iren, Ater-tAnum f^h^lfs . Ahj'i'ded hea'So-swAte ; nsefre hit at hilde ne swAc manna sengum fl,raje hit mid muudum bewand, se fe giyre-sl(5as g%An dorste, folc-stede fftra ; nas fat forma slS, 1465 fat hit ellen-weorc afnan scblde. Hfiru ne gemtmde mago EcgUfes. eafoSes craftig, fat he iser gesprB,c wine druncen, f& he fas wisepnes onlAh s61ran sweord-frecan : selfa ne dorste 1470 under ySa gewin aldre genfiSaJl, driht-scype dre6gan ; fser lie d6me forleds, ellen-mEerSuni. Ne was fam.6Srum sw.4, sySSan he hine td gASe gegyred hafde^ XXIII. The Battle with the Watee-Drake. BE6wnLF maSelode, beam Eegfe6wes : 1475 " gefetic nu, se msera maga Healfdenes, " snottra fengel, nu ic eom slSes ffls, - "gold-wine gumena, hwat wit ge6 sprsecon, ' ' gif ic at peaife f Inre scfelde - "aldre lintian, fat fu me & wsere 1480-1514.] BEOWULF. 47 1 1480 " forS-gewitemim on fader stale; " wes ];u mund-bora mlnum mago-fegnum, " hond-gesellum, gif mec hild niie : ^ ? " swj-lce ])U ]:k mAdmas, fe fu me sealdest, " HrOSgAr le6fa, Higeiace on^ifi. 1485 "Mag fonne on fam golde ongitan Gedta dryhten, " gese6n sunu Hret51es, fonne he on fat sine staratJ, ' ' fat ic gum-cj-stum g6dne fiinde " bedga bryttan, bredc fonne m6ste. "And pu HtinfertS last ealde 14fe, 1490 " wratlic wseg-sweord -wid-cftSne man ' ' heard-ecg habban ; ic me mid Hruntinge " d6m gewyrce, o^Se mec ded^ nimet5." After Jjsem wordum Weder-Gedta le6d fifste mid elne, nalas andsware 1495 bldan wolde ; brim-wylm onf6ng hilde-riuce. pA was hwll dajes, £er he pone grund-wong ongytan mehte. S6na f>at onfimde, se pe fl6da begong heoro-glfre behe61d hand missera, 1500 grim and grsedig, fat fasr gumena sum al-wihta eard nfan cunnode. I 7 Grdp fd tdgednes, gftt5-rinc gef6ng , atolan clommum ; n6 f y ser in gesc6d hdlan lice : bring Man j-mb-bearh, . , ^ 1505 fat lie6 fone fj-rd-hom furh-fOn ne mihte, locene Ico^o-syrcan MSan iingrum. Bar fd"^6.bi'imPtV3lf, "" ffKed t6 botme com, hringa fengel t6 hofe slnum, swd he ne mihte n6 (he fas mOdig was) 1510 wsepna gewealdan, ac hine wundra fas fela swencte on sunde, sse-deor monig hilde-tuxum here-sj-rcan brae, 6hton aglaecan. pd se eorl ongeat, fat he in niS-sele ndt-hwylcum was, 48 BEOWULF. [15X6-1549. 1515 faer him niaenig water wihte ne sceSede, ne him for hr6f-sele hrlnan ne mehte faer-gripe fl6des : fyr-le6ht geseah, blAcne le6man beorhte sclnan. Ongeat f 4 se g6da griind-wyrgenne, 1520 mere-wif mihtig ; magen-rses forgeaf hilde-bille, hond swenge ne ofteAh, fat hire on hafelan hring-mael §.g61 grsedig gft'S-]e6(5. p&, se gist onfand, ysA se beado-le6ma bttan nolde, 1525 aldre sceSSan, ac se6 ecg geswdc feddne at pearfe : ))olode ser fela hond-gem6ta, helm oft gescar, faeges fyrd-hragl : fat was forma sltS de6rum mfi,'Sme, fat his d6m S,lag. 1530 Eft was ^.n-rsed, nalas elnes lat, mserSa gemyndig mseg Hj'gelAces ; wearp ]>& wunden-mcel wrattum gebunden yrre oretta, fat hit on eorSan lag, stiS and styl-ecg ; strenge getrftwode, 1535 mund-gripe magenes. ^ SwA sceal man ddn, fonne he at gflSe geg^n feneeS longsumne lof, nA j-mb his lif cearatS. Geffing f A be eaxle (nalas for fseht5e mearn) G6t5-GeAta le6d Grendles m6dor ; 1540 bragd ]>&. beadwe heard, }& he gebolgen was, feorh-genlSlan, fat he6 on flet gebedh. He6 him eft hraSe and-ledn forgeald grimman grS,pum and him t6geAnes fSng ; oferwearp fd w6rig-m6d wtgena strengest, 1545 f6Se-cempa, fat he on fylle wearS. Ofsat ]'S, fone sele-gyst and hjTe seaxe getedh, brM and br&, forslSod sunu Ecg]5e6wes under gj-nne grund, Gedta cempa, nemne him heaSo-bj-rne helpe gefremede, here-net hearde, and haiig god 1555 gewe61d wlg-sigor, witig drihten ; rodera rsedend hit on ryht gesc6d, yt5elice syt5t5an he eft ^stdd. XXIV. Beowulf Slays the Spkite. Geseah ]>&. on searwum sige-eMig bil, eald sweord eotenisc ecgum pj-litig, 1560 wlgena weorS-nij-nd : fat was waspna cj'st, bftton hit was mfl,re poune senig mon 6Ser td beadu-lAce atberan meahte g6d and geatolic giganta geweorc. He geffing ]>&. fetel-hilt, freca Scildinga, 1565 hre6h and heoro-grim hring-msel gebragd, aldres orw6na, yrringa sl6h, pat hire wiS liaise heard grApode, bto-hringas brae, bil eal purh-w6d fegne flsesc-homan , he6 on flet gecrong ;' 1570 sweord was swAtig, secg weorce gefeh. Lixte se le6ma, le6ht inne st6d, efne sw4 of hefene hfl,dre scineS rodores candel. He after recede wldt, hwearf ]>&. be wealle, weepen hafenade 1575 heard be hiltum HigelAces pegn, jTre and An-rsed. Nas se6 ecg fracod hilde-rince, ae he hraSe wolde Grendle forgyldan gflfi-rsesa fela pa,ra pe he geworhte td West-Denum 50 BEOWULF. [1580-16U. 1580 oftor micle fonne on senne sl6, fonne he Hr6SgAres heorS-genedtas sl6h on sweofote, slffipende frat folces Denigea fyf-tj-ne men and 6t5er swj-lc At of-ferede, 1585 MtSlicu 14c. Pie him fas ledn forgeald, r6t5e cempa, td fas fe he on raste geseah g(!i(5-w6rigne Grendel licgan, aldor-ledsne, sw4 him sEr gesc6d hild at Heorote ; hr4 wide sprong, 1590 sy8San he after de46e drepe frowade, heoro-sweng hear(Jne, and hine ]>& hedfde becearf. S6na fat gesAwon snottre ceorlas, ]>k fe mid Hr6i5gAre on holm wliton, fat was y15-geblond eal gemenged, 1595 brim bl6de ffl,h : blonden-feaxe gomele ymb g6dne ongeadoi- spraecon, fat hig fas aSelinges eft ne wfindon, fat he sige-hr6f5ig sficean c6me mserne f e6den ; ]>& fas monige gewearS, 1600 fat hine se6 brim-wj'lf ^broten hafde. pil com n6n dages. Nas ofge&fon hwate Scyldingas ; gewAt him h&ta f onon gold-wine giimena. Gistas s6tan, m6des se6ce, and on mere staredon, 1605 wiston and ne w6ndon, fat hie heora wine-drihten selfne ges&won. pA fat sweord ongan after heaSo-swAte hilde-gicelum wig-bil wanian ; fat was wundra sum, fat hit eal gemealt ise gellcost, 1610 fonne forstes bend fader onlaeteS, onwindeS wal-r^ias, se fe geweald hafaS ssela and msela ; fat is s6S metod. Ne nom he in foem wicum, "Weder-Gedta le6d, m4Sm-sehta m^, ffih he fser monige geseah, 1615-1049.] BEOWULr. 51 1615 bflton ]3one hafelan and ]>& hilt somod, since fftge ; sweord ser gemealt, forbarn broden masl : was pat bl6d td pas h4t, settren ellor-gsest, se peer inne swealt. S6na was on sunde, se pe ser at sacce gebM 1620 wlg-hiyre wrfl,c5ra, water up purli-dedf; wseron yS-geblaud eal geftelsod, edcne eardas, ]>&, se ellor-gfl,st oflSt llf-dagas and pfts laenan gesceaft. Com pa, td lande lid-manna helm 1625 swl6-m6d sw3"mman, sse-l&ce gefeah, magen-byrSenne pfl,ra pe he him mid hafde. Eodon him ]>& tdgednes, gode pancodon, prySlic pegna heiip, pe6dues geffigon, pas ]!e hi hyne gesundne gese6n m6ston. 1630 pa was of ]'am hrdran helm and byrne lungre Alysed : lagu drusade, water under wolcnum, wai-dre6re f^g. Ffirdon forS ponon ffi'Se-lftstum ferhtSum fagne, fold-weg mteton, 1635 ctSe straete ; cyning-balde men from pam holm-clife hafelan bseron earfo'SIlce heora seghwa^rum fela-m6digra : fe6wer scoldon on gam wal-stenge weorcum geferian 1640 t6 pam gold-sale Grendles hedfod, 66 pat semninga t6 sale c6mon frome fyrd-hwate fe6wer-tyne Gedta gongan ; gum-dryhten mid m6dig on gemonge meodo-wongas trad. 1645 pa com in gdn ealdor pegna, dsed-cfine mon d6me gewurSad, hale hilde-de6r, HrdtSgAr gr6tan : pa was be feaxe on flet boren Grendles hedfod, paer guman druncon, 52 BE6"WtrLF. [1660-1680. 1650 egesltc for eorlam and fsere idese mid: wlite-se6ii wratllc weras ons&won. XXV. Heothgae's Geatittjde : He Discoxjeses. BE6wtrLP matSelode, beam Ecgfe6wes : "Hwat! we fe pds sse-Mc, sunu Healfdenes, "le6d Scyldinga, lustum brdhton, 1655 "tires t6 tacne, fe pu her t6 Idcast. "Ic pat tins6fte ealdre gedigde : " wlge under watere weorc gen66de . " earfoSltce, at-rihte was " gdS getwaefed, nj-mtSe mec god scylde. 1660 " Ne meahte ic at hUde mid Hruntinge "wiht gewyrcan, pedh pat wsepen duge, " ac me geftSe ylda waldend, "pat ic on wage geseali wlitig tiangian " eald sweord e4cen (of tost wlsode 1665 " winigea ledsum) pat ic ]>f wsepne gebrad. ' ' Ofsldh pA at psere sacce (pA me ssel Ageald) "hfises liyrdas. p& pat hilde-bil " forbarn, brogden mael, sw4 pat bl6d gesprang, ' ' hdtost heat5o-swAta : ic pat hilt pahan 1670 " fe6ndum atferede ; fyren-dseda wrac, " dedS-cwealm Denigea, sw& bit gedfife was. " Ic hit pe ponne gehAte, pat pu on Heorote mdst " sorh-leds swefan mid plnra secga gedryht, "and pegna gehwylc plnra le6da, 1675 " diiguSe and iogotie, pat pu him ondrsedan ne pearft, "pe6den Scyldinga, on p4 healfe, " aldor-bealu eorlum, sw4 pu ser dydest." pk was gylden hilt gamelum rince, hArum hild-fruman, on hand gyfen, 1680 enta aer-geweorc, hit on seht gehwearf 1681-1714:.] BEOWULF. 53 after de6fla hrjTe Denigea fredn, wunclor-smiSa geweorc, and ]>& ]>ks worold ofgeaf grom-heort guma, godes andsaca, morSres scj'ldig, and his mddor edc ; 1685 on geweald geliwearf worold-c\ninga pam sfilestan be seem twe6num para fe on Sceden-igge sceattas daelde. HrdSgdr matSelode, hj-lt scedwode, ealde \Me, on pam was 6r writen 1690 fjTn-gewinnes : sj-SSan Add ofsl6h, gifen ge6tende, giganta ej'n, Mcne gqf6rdon : fat was fremde fe6d ficean drjhtne, him fas ende-ledn furh wateres wylm waldend sealde. 1695 Swd was on fsem scennum sciran goldes furh rftn-stafas rihte gemearcod, geseted and ges£ed, hwam fat sweord geworht, irena cyst serest wsere, wreo'6en-hiIt and wjTm-f^h. p4 se wlsa sprac 1 700 sunn Healfdenes (swigedon ealle) : "pat 14 mag secgan, se fe s6S and riht " fremeS on folce, (feor eal gemon ' ' eald 6Sel-weard) , fat f es eorl weere " geboren betera! Bleed is drtered 1705 "geond wid-wegas, wine mln Be6wulf, ' ' fin ofer f e6da gehwj-lce. Eal f u hit gef j-ldum healdest, " magen mid mddes sn3-ttrum. Ic fe sceal mine gelaestan " fre6de, swk wit furfSum sprsecon; fu scealt t6 frdfre weorSan " eal lang-twidig le6dum flnum, 1710 "haleSum td helpe. Ne wearS Heremdd swS, "eaforum Ecgwelan, Ar-Scyldingum ; " ne gewedx he him t6 willan, ac t6 wal-fealle "and t6 dediS-cwalum Deniga le6dum; "breAt bolgen-mdd be6d-gene4tas, 54 BEOWULF. [1715-1745. 1715 " eaxl-gesteallan, 6S fat he Ana hwearf, ''mfflre ])e6clen. mon-dredmnm from: "pedh fe hiue mihtig god magenes wj'nnum, " eafetSum stfipte, ofer ealle men "forS gefremede, hwaSere him on ferhtSe gre6w 1 720 ' ' tore6st-hoiTl bl6d-re6w : , nallas bedgas geaf "Denum after d6me; dredm-leds geMd, "fat he fas gewinnes weorc frowade, "le6d-bealo longsum. pu fe Iser be fon, " gum-cyste ongit ! ic fis gid be fe 1725 " 4wrac wintrum fr6d. Wundor is t6 secganne, . "hft mihtig god manna cj-nne . " fm-h sldne sefan snyttru brj'ttaS, "card and eorl-scipe, he dh eah-a geweald. "HwtUim he on hifan liEteS hworfan 1730 " monnes mdd-gefonc masran cj'nnes, " seleS' him on ^iSle eorSan wynne, " t6 healdanne hle6-burh wera, " gedfiS him svf&. gewealdene worolde dselas, "side rice, fat he his selfa ne mag 1735 "for his un-snyttrum ende gef encean ; " wunat5 he on wiste, n6 hine wiht dweleiJ, ' ' Adl ne yldo, ne him inwit-sorh "on sefan sweorce8, ne gesacu 6hw8er, " ecg-hete e6we8, ac him eal worold 1740 " wende'S on willan ; he fat wyrse ne con, " 6S fat him on innan ofer-hygda dsel " weaxeS and wrida'S, fonne se weard swefet5, " sAwele hj-rde : biS se sleep t6 fast, " bisgum gebunden, bona swlSe nedh, 1745»" se fe of Mn-bogan fyrenum sce6teS. 1746-1774.] BEOWULF. 55 XXVI. The Discoxjese is Ended. — Be6wulf Peepaees TO Leave. ' pONNE bis on hretSre under helm drepen ' biteran strale : him bebeorgan ne con ' wom wundor-bebodum wergan g^stes ; ' pincet5 him t6 l^'tel, ]>at he tO lange he61d, ' gytsaS grom-hydig, nallas on g3-lp sele8 ' f atte bedgas and he ]>& forS-gesceaft ' forgj'teS and forgj'meS, fas pe him ser god sealde, ' wiildres waldead, weorS-mynda dsel. ' Hit on ende-staf eft gehmpe^, ' pat se llc-homa liBne gedre6seS, ' fsege gefeallet5 ; f6ht5 6Ser t6, ' se pe unmurnliee mddmas dsele'S, ' eorles £er-gestre6n, egesan ne gymeS. ' Bebeorh pe pone bealo-niS, Be6wulf le6fa, ' secg se betsta, and pe pat sehe gece6s, ' 6ce rsedas ; oferhy'da ne gym, ' mffire cempa ! Nu is pines magnes blasd ' toe hwlle ; eft sdna big, ' pat pec S,dl oSge ecg eafot5es getwaefe^, ' d&Se fyres feng otSSe flOdes wylm, ' o6t5e gripe mfices cSSe gdres fliht, ' o^^e atol yldo, o^Se edgena bearhtm 'forsiteS and forsworcetS semninga biS. ' pat pec, dryht-guma, dedS oferswySe^. ' Swd. ic Hring-Dena hund missera ' we61d under wolcnum, and hig wige beledc ' manigum msegSa geond pysne middan-geard, ' ascum and ecgum, pat ic me aenigne ' under swegles begong gesacan ne tealde. 56 Be6wULF. [1775-1809. 1775 "Hwat! me fas on 6t51e -edwenden cwom, " g5Tii after gomene, seotSSan Grendel weai^, " eaid-gewinna, in-genga mtn : " ic fsere s6cne singales wag " m6d-ceare micle. pas sig metode fane, 1780 "fieean drihtne, fas fe ic on aldre gebM, " fat ic on fone hafelan heoro-dre6rigne ' ' ofer eald gewin edgum starige ! " G4 nu t6 setle, symbel-wynne dre6h ' ' wig-geweor6ad : unc sceal worn fela 1785 "mASma gemsenra, siiStSan morgen biS." Ge4t wiis glad-m6d, ge6ng s6na t6, setles ne6san, sw^ se snottra h6ht. pk was eft SW& aer ellen-r6fum, flet-sittendum fagere gereorded 1790 ni6wan stefne. Niht-helm geswearc deorc ofer drj^ht-gumum. DuguS eal dr&s ; wolde blonden-feax beddes ne6san, gamela Scylding. Gedt ungemetes wel, rdfne rand-wigan restan 13-ste : 1795 s6na him sele-fegn siSes w6rgum, feorran-cundum for^ wlsade, se for andrysnum ealle beweotede fegnes fearfe, swylce fy ddgore bedSo-llSende habban scoldon. 1800 Keste bine ]>k rftm-heort; reced hlifade gedp and gold-fAh, gast inne swaf, 6iS fat hrefn blaca beofones wj'nne bli8-beort bodode. pd com beorbt sunne scacan ofer grundas; sca6an onetton, 1805 wseron aSelingas eft t6 le6dum fftse t6 farenne, wolde feor fanon cuma collen-ferhS ce61es ne6san. H6ht f4 se hearda Hrunting beran, sunu EcgUfes, h6ht his sweord niman, 1810-1840.] BEOWULF. 57 1810 le6flic Iren ; sagcfe him fas lednes fane, cwaS he pone g&, word-cwj-das wittig drihten " on sefan sende ! ne hjrde ic snotorlicor " on swfl, geongum feore guman pingian : 1846 " f u eart magenes Strang and on mdde frdd, "wis word-cwida. W6n ic talige, " gif fat gegangeS, fat fe gAr nj-metJ, " liild heoru-grimme HrfiSlcs eaferan, " Ml ot5f5e iren ealdor flnne, 1850 " folces hyrde, and ]m fin feorh hafast, "fat fe Sse-Gedtas sfilran nabben " t6 geee6senne cyning tenigne, " hord-weard halet5a, gif fu healdan wj'It " maga rice. Me fin m6d-sefa 1856 "UcaS leng sw4 wel, le6fa Be6wulf: " hafast fa gefSred, fat ]>&m folcum sceal, " Gedta ]e6dum and Gfl,r-DenuTn "sib gemiBnum and sacu restan, " inwit-nlSas, fe hie ser drugon ; 1860 " wesan, fenden ic wealde wldan rices, " mS,8mas gemsene, manig 6Serne ' ' g6dum gegrfetan ofer ganotes baS ; "sceal hring-naca ofer hedSu bringan ' ' 14c and luf-tdcen. Ic f 4 le6de w4t 1865 "ge wi(5 fe6nd ge wiS fre6nd faste geworhte, " aeghwas untaele ealde wlsan." p4 git him eorla hle6 inne gesealde, mago Healfdenes mASmas twelfe, h^t Hue mid faem 14cum le6de swsese 1870 sficean on gesyntum, snftde eft cuman. Gecj'ste ]>& cj'ning aSelum g6d, fe6den Scildinga fegen betstan and be healse genam ; hruron him tedras, blonden-feaxum : him was bega wfin, 1875 ealdum infrddum, 66res swiSor, 1876-1903.] BEOWULF. 59 pat M seot5i5an gesedn m6stoii mOdige on meSle. Was liim se man t6 fon le6f, pat ho pone bre6st-w3im forberan ne mehte, ac him on hretSre h3-ge-bendum fast 1880 after de6rum men djrne langatS beorn wiS bl6de. 'Him Be6wulf panan, gflt5-rinc gold-wlanc gras-moldan trad, since hrfimig : sse-genga bM Agend-fredn, .se pe on ancre rM. 1885 pa wiis on gange gifu Hr6i5g4res oft geashted: pat was &n C3-ning aeghwas orlcahtre, 66 pat hine jido benam magenes wynnmn, se pe oft manegum sc6d. XXVIII. Beowulf Returns to Geatland. — The Queens Hygd and Thrytho. CwoM p4 t6 fldde fela-mddigra 1890 hag-stealdra /iedp; hring-net boeron, locene leoSo-sjTcan. Land-weard onfaud eft-sli5 eorla, swd he ser dj'de ; n6 he mid hearme of hlifSes nosan gastas grfitte, ac him tdgednes rM ; 1895 cwaS ])at wilcuman Wedera le6dum seawan scir-hame t6 scipe fOron. p4 was on sande sse-geAp naca hladen here-waedum, hringed-stefua mearura and mASmum : mast hiifade 1900 ofer Hr6'6gares hord-gestre6num. He pam bAt-wearde bunden golde swtird gesealde, pat he sySSan was on meodu-bence m^Sme py weortSra, 60 BEOWULF. [1904-1938. yrfe-Mfe, Gevvftt Mm on^5-nacan, 1905 drfifan de6p water, Dena land ofgeaf. p4 was be maste mere hragla sum, segl s41e fast. Sund-wiidu jnmede, n6 faar w6g-flotan wind ofer ySuni slSes getwsefde ; sffi-genga f6r, 1910 &e&t fdmig-heals foi-8 ofer jiSe, bunden-stefna ofer brim-stre^mas, fat hie Gedta clifu ongitan mealiton, .. cftSe nassas. Ce61 up gefrang, Ij'ft-geswenced on lande st6d. 1915 HraSe was at holme hyS-weard gearo, se fe £er lange tld, le6fra manna ffts, at faroSe feor wl^tode ; sselde td sande sid-faSme scip oncer bendum fast, ]>j las hj'm fSa frj^m 1920 wudu wynsuman forwrecan meahte. H6t pA up beran aSelinga gestre6n, friltwe and fat-gold ; nas him feor fanon t6 ges^canne sinees bryttan : HigelAc HrfiSling fser at hAm wunaS, 1926 selfa mid gesiSum sse-wealle nedh ; bold was betlic, brego-r6f cyning, bed on healle, Hygd swlSe geong, wis, wel-pungen, fedh fe wintra l3-t under burh-locan gebiden habbe 1930 Hare^es ddhtor : nas hi6 hn4h swd fedh, ne t6 gnedS gifa Gedta le6dum, md6m-gestre6na. M6d prygo wag, fremu folces cw6n, firen ondrysne : naenig fat dorste de6r gcnfitSan 1935 sw£esra geslSa, nefne sin-fred, fat hire an dages edgum starede ; ac him wal-bende weotode tealde, hand-gewriSene : hraSe seoS'San was 1939-1968.] BEOWULF. 61 after mund-gripe m^ce gepinged, 1940 fat hit sceaSen-msel scyran iii6ste, cwealm-bealu cji5an, Ne biS swylc cwfinltc fedw idese t6 efnanne, fedh fe M6 senlicu s^, fatte freot5u-webbe feores onsace after llge-torne le6fne mannan. 1945 Hftru fat onh6hsnode Heminges maeg; ealo driacende 68er ssedan, fat hi6 le6d-bealewa las gefremede, inwit-nt6a, sj^tStSan serest wear^ gj'fen gold-hroden geongum cempan, 1930 aSelum di6re, sy««an hi6 Offan flet ofer fealone fl6d be fader Mre slSe ges6hte, fser hi6 sj-SSan wel in gum-stdle, g6de maere, Uf-gesceafta liflgende bredc, 1955 hi61d hedh-lufan wi6 haleSa brego, ealles mon-cynnes mine gefrsege fone sfilestan bi saem twednum eormen-C3'nnes ; forf am Offa was geofum and gASum gAr-c6ne man, 1960 wide geweorSod ; wisd6me lie61d 65el slnne, fonon E6m£er w6c haleSum td helpe, Heminges maeg, nefa G&rmundes, nlSa craffcig. XXIX. His Aeeival. Hyg-elac's Reception. Gewat Mm f& se liearda mid Ms iond-scole 1965 sj-lf after sande sce-wong tredan, wide waroSas. Woruld-candel scdn, sigel sASau f&s : bi sit5 drugon, elne geeodon, t6 fas fe eorla hle6, 62 BEOWULF. [1969-2003. bonan Ongen]?e6wes burgum on innan, 1970 geongne gflS-cyning g6dne gefrunon hringas daslan. Higel4ce was sl5 Be6wulfes snMe gec^Sed, fat fser on worSig wigendra hle6, lind-gestealla lifigende" cwom, 1975 heatSo-iaces hkl t6 hofe gongan. Hra'Se was gerymed, swS, se rlca bebedd, ffiSe-gestum flet innan-weard. Gesat ])&, wi'8 sylfne, se ])& sacce genas, maeg wi6 mssge, sySSan man-dryhten 1980 purh hle6Sor-cwyde holdne gegrfitte meaglum wordum. Meodu-scencum hwearf geond ]?at reced HareSes d6htor: lufode ])4 le6de, liS-wEege bar hselum t6 banda. Higel^c ongan 1985 sinne geseldan in sele pam hedn fagre fricgean, hyne fyrwet brae, hwylce Sse-Gedta sl8as wseron : "Hti lomp e6w on IMe, le6fa Bi6wulf, " fA J)u fseringa feorr gehogodest, 1990 "sacce sfieean ofer sealt water, "hilde t6 Hiorote? Ac ]>u HrdSg^re " wld-ciBv he worna fela 2005 " Sige-Sciklingum sorge gefremede, ' ' ji'm'So t6 aldre ; ic fat eal gewrac, ' ' sw^ ne gjlpan pearf Grendeles maga " cenig ofer eorSan uht-hlem fone, " se pe lengest leofaS MSan cj-nnes, 2010 "fenme bifougen. Ic par furSum cwom, ' ' td pam hring-sele Hr6Sgdr grfitan : " s6na me se msera mago Healfdenes, " syStSan he m6d-sefan mlnne ct^e, "wis his sj'lfes sunn sefcl getsehte. 2015 "Weorod was on wynne ; ne seah ic wldan feorU " under heofenes hwealf heal-sittendra " medu-dredm mdran. Hwllum mseru cw6n. " friSu-sibb folca flet eall geond-hwearf, ' ' bsedde b3Te geonge ; oft hi6 beAh-wriSan 2020 " secge sealde, ser hi6 t6 setle geong. "Hwilum for duguSe ddhtor HrdSgares ' ' eorliim on ende ealu-wffige bar, "pa, ic Fredware flet-sittende " nemnan hyrde, paer hi6 nagled sine 2025 "haletSum sealde si6 gehAten was, "geong gold-hroden, gladum suna Frddan ; "hafaS pas geworden wine Sc}'ldinga "rices hj-rde and pat rsed talaS, "pat he mid py wife wal-fashSa dsel, 2030 " sacca gesette. Oft n6 seldan hwser "after le6d-hryre Ij'tle hwlle "bon-gar bftgeS, pedh se6 bryd duge! 64 BEOWULF. [2033-2063. XXX. Beowulf's Story of the Slayings. "Mag fas fonne ofjjyncan pe6den HeaSobeardna " and fegna gehwam f^ra le6da, 2035 "fonne he mid fiEmnan on flett gaeS, " drjht-bearn Dena dnguSa biwenede : ' ' on Mm gladiaS gomelra Mfe " heard and hriug-msel, HeaSobeardna gestre6n, " fenden hie pAm waepnum wealdan m6ston, 2040 "68 pat hie forlaeddan t6 pam lind-plegan " swaese gesiiSas ond hjTa sj'lfra feorh. " ponne cwiS at be6re, se pe bedh gesyhS, " eald asc-wtga, se pe eall geman "gAr-cwealm gumena (him biS grim sefa), 2045 " onginneS ge6mor-m6d geongne cempan " purh hre'Sra geh3-gd higes cunniau, "wlg-bealu wecceau and pat word §icwy8i " ' Meaht pu, m!a wine, mfice gecnfi,wan, ' ' ' pone pin fader t6 gefeohte bar 2050 "'under Iiere-griman hindeman slSe, " ' dyre Iren, pser hyne Dene sldgon, "'we61don wal-st6we (sj^StSan wi6er-gj-ld lag "'after haleSa hrj-re) hwate Scjidungas? " ' Nu her pAra banena bj're n4t-hwj'lces, 2055 " ' fratwum hrfimig on flet gaeS, , " ' morSres gjipeS and pone m^SSum byreS, "'pone pe pu mid rihte reedan sceoldest!'" "ManaS swd and myndga^ meela gehwj'lce " sArum wordum, 66 pat ssel cj-meS, 2060 "pat se fsemnan pegn fore fader daedum " after billes bite bl6d-fag swefetS, " ealdres scyldig; him se 6Ser ponan " losaS Ziflgende, con him land geare. 2064-2098.] BEOWULF. 65 ponne bi65 broccne 4S-sweorcl eorla ; weallatS wal-nlSas after eear-walinum on ba healfe ian Ingelde and him wif-lufan c61ran weorSaS. py ic HeaSobeardna hyldo ne telge, dryht-sibbe deel Denum unfoecne, fre6nd-scipe fastne. gen j-mbe Grendel, gldd ofer grundas, eatol i5efen-gr6m, faer we gesunde piEr was Hondsci6 feorh-bealu ftegum, Ic sceal forS sprecan fat fu geare cunue, sinces brytta, t6 liwan syStSan wearS hond-rses haleSa. SyStSan heofones gim gast jTre cwom, &, fas wiilmes, ]>e is wide cdS, "grimne giyrellcne grnnd-h3-rde fond. " paer unc hwile was hand gemoBne ; " hohn heolfre we611 and ic hedfde becearf 2140 " in Jmrn g'mnd-sele Grendeles m6doi- "edcnum ecgum, uns6fte fonan " feorh 6Sferede ; nas ic foege ]>&. gyt, ' ' ac me eorla hle6 eft gesealde "mdSma menigeo, maga Healfdenes. XXXI. He gives Peesents to Hygelac. Hygelao Rewards Him. Hygelao's Death. Beowulf Reigns. 2145 " SwA se fe6d-kyning fedwum Ij'fde ; " nealles ic ]>&m lednum forloren hiifde, * " magnes mfide, ac he me md'Smas geaf, " sunu Healfdenes, on shine sylfes ddm ; " fA ic fe, taeorn-cyning, bringan wylle, 2150 " dstum gey wan. Gen is eall at pe ' ' lissa gelong : ic lyt hafo " hedfod-m^ga, nefne H3-geldc fee!" HSt pd in beran eafor, hedfod-segn, heabo-stedpne hehn, hdre bj'rnan, 2155 gtiS-sweord geatolic, gyd after wrac ; " Me pis hilde-sceorp HrdSgdr sealde, " snotra fengel, sume worde h6t, "pat ic liis asrest pe eft gcs^gde, ' ' cwaS pat hy t hafde Hiorogdr cyning, 2160 "le6d Scyldunga lange hwile; 68 BEOWULF. [2161-219S. " nd ];y ser suna sinum sj'llaii wolde, "hwatum lleorowearde, ]>e4h he him hold wsere, "bre6st-gewaedu. Brtc ealles well!" Hyrde ic pat ])4m fratwum fe6wer mearas 2165 lungre gellce Mst weardode, appel-fealuwe ; he him 6st getedh meara and mfl,(5ma. Sw4 sceal mseg d6n, nealles inwit-net dSrum bregdan, djTiium erafte dedS v^nian 2170 hond-gesteallan. Hj-gelAoe was, nlSa heardum, nefa swySe hold and gehwaSer 66ram hr66ra gemyndig. Hyrde ic pat he pone heals-bedh Hj-gde gesealde, wratliene wundur-m^SSum, pone pe him Wealhpe6 geaf, 2175 pe6daes d6htor, pri6 wicg somod swancor and sadol-beorht ; hyre sySSan was after beAh-pege bre6st geweorSod. Swfl, bealdode beam Ecgpe6wes, guma gftSnm ck gen le6da duguSe, se peer lengest hwearf, 2240 weard wine-ge6mor wlscte fas yldan, fat he Ij'tel f ac long-gestre6na brflcan m6ste. Beorh eal gearo wunode on wonge water-y^um nedh, niwe be nasse nearo-craftum fast: 2245 far on innan bar eorl-gestre6na hringa hyrde hard-fyrdne dsel • fattan goldes, fed worda cwaS : •'Heald fu nu hruse, nu haleS ne mdston, " eorla sehte. Hwiit ! hit ser on fe 2250 "g6de begedton ; gfttS-dedS fornam, " feorh-bealo frficne fj'ra gehwylcne, " le6da mlnra, fdra fe fis Rf ofgeaf, " gesdwon sele-dredm. NAh hwA sweord wege " o86e fetige fated wsege, 2255 " diync-fat de6re : dugM'S ellor sc6c. " Seeal se hearda helm hyisted golde " fatum befeallen: feormiend swefaS, " f>d fe beado-giiman bywan sceoldon, " ge sw^lce se6 here-pM, si6 at hilde gebM 2260 " ofer borda gebrac bite irena, " brosnatS after beorne. Ne mag byrnan hring 22G2-2296.] BEOWULF. 71 "after wlg-fruman wide ffiran "haleSum be healfe ; nas hearpan wyn, "gomen gle6-bednies, ne g6d hafoc 2265 "geond sal swingeS, ne se swifta mearh " burli-stede bedteS. Bealo-cwealm hafaS " i'ela feorh-cj-nna feorr onseiided ! " Sw4 gi6mor-m6d gioMo maende, An after eallum unbltSe hwe6p, 2270 dages and nihtes, 66 pat dedSes wylm hr^ii at heortan. Hord-wynne fond eald uht-sceaSa opene standan, se ]'e bjTnende biorgas s6cet5 nacod nlS-draca, nihtes fle6geS 2275 fyre befangen ; byne fold-bftend tctde gesdwon. He gewunian sceall hlkw under brusan, ])SBr he hae8en gold waraS wintrum fr6d ; ne hyS him wihte ];§ s61. Sw& se ])e6d-sceaSa fre6 liund wintra 2280 be61d on hrusan hord-arna sum edcen-craftig, 66 fat hyne ^n Abealh mon on m6de : maii-dryhtne bar fated wasge, frio6o-w£ere bM liiaford slnne. p& was hord rAsod, 2285 onboren bedga hord, b6ne getl8ad fed-sceaftum men. Fred scedwode lira fjTn-geweorc forman si8e. pd se W3"rm onwdc, wrdht wds geniwad ; stone Jid after stdne, stearc-heort onfand 2290 fe6ndes f6t-Idst; he td forS gestdp, dj'rnan crafte, dracan hedfde nedh. Swd mag unfaege ed6e gedlgan wedn and wrac-sl6, se fe waldendes hyldo gehealde6. Hord-weard s6hte 2295 georne after grunde, wolde guman flndan, fone fe him on sweofote sdre gete6de : 72 BEOWULF. [2297-2320. hat and hre6h-m6d hlsew oft j-mbe hwearf, ealne fitan-weardne ; lie ])£er senig mon was on faere wfistenne. HwaSre hilde gefeli, 2300 beado-wcorces : hwiliim on beorh athwearf, sine-fat s6lite ; he fat s6na onfand, pat hafde gumena sum goldes gefandod hedh-gestre6na. Hord-weard onbM earfot51icei 6S fat aefen cwom ; 2305 was ]j&, gebolgen beorges hyrde, wolde se l^da Uge forgj^ldan drinc-fat dj're. p4 was dag sceacen wyrme on willan, n6 on wealle leng btdan wolde, ac mid baele f6r, 2310 fyre gefysed. Was se fruma egesllc le6dum on lande, swS, hyt hnigre weai-S on hyra sinc-gifan s^re geendod. XXXIII. Beowulf Resolves to Kill the Fike-Drake. pi se gast ongan gl6dum spiwan, beorht hofu barnau ; bryne-le6ma st6d 2315 eldum on andan ; ii6 fasr iilit cwices Ids lyft-floga tefan wolde. Was fas W3'rmes wig wide gesyne, nearo-f%es niS nedn and feorran, hft se gftS-sceat5a Gedta le6de 2320 hatode and hynde : hord eft gescedt, diyht-sele djTnne ser dages hwlle. Hafde land-wara llge befangeu, bssle and bronde ; beorges getrtwode, wlges and wealles : him se6 w6n geledh. 2325 pa was Bi6wulfe br6ga gecySed snflde td s66e, fat his sylfes him 2327-2361.] BEOWULF. 73 bolda sMest biyne-wylmum mealt, gif-st61 Gedta. pat fam g6dan was hre6w on hre8re, hyge-sorga meest: 2330 w6nde se wlsa, fat he wealdende, ofer ealde riht, ficean dryhtne bitre gebulge : bre6st innan \ve611 fe6struin gefoncum, swA Mm gefywe ne w.as. Hafde llg-draca le6da fasten, 2335 ed-lond Atan, eorS-weard fone glfidum forgrunden. Him pas gft'6-cyning, Wedera pidden, wrace leoruode. H6ht him }>4 gewyrcean wigendra hle6 eall-lrenne, eorla dryhten 2340 wlg-bord wratlic ; wisse he gearwe, pat him holt-wudu helpan ne meahte, lind wis llge. Sceolde lasn-daga aSeling 8er-g6d ende gebidan worulde Ufes and se wjTm somod, 2345 pedh pe hord-welan heokle lange. Oferhogode pd hringa fengel, pat he pone wld-flogan weorode gesdhte, sldan herge ; n6 he him pfl, sacce ondr6d, ne him pas wyrmes wig for wiht dj'de, 2350 eafoS and ellen ; forpon he ser fela nearo n66ende nlSa gedlgcje, hilde-hlemma, sjiSSan he Hr66gares, sigor-eMig secg, sele ftelsode and at gtiSe forgi-dp Grendeles moegum, 2355 MSan eynnes. N6 pat lasest was hond-gemota, pser mon Hygel4c sl6h, syt5t5an Gedta cyning gt^e rsesum, f red- wine folces Freslondum on, HrfitSles eafora hioro-dryncum swealt, 2360 bille gebedten ; ponan Bi6wulf com sylfes crafte, sund-nytte dredh ; 74 BEOWULF. [2362-2391. t hafde him on earme . . . XXX Mltle-geatwa, ])4 he t6 holme st&g. Nealles Hetvcare hrfimge ];orfton 2365 ffiSe-wiges, fe him foran ongedn linde bseron : Ij-t eft becwom fram pam hild-frecan ha,mes m6san. Oferswam ]>& si61eSa bigong suna Ecgjie6wes, earm S,u-haga eft t6 le6dum, 2370 faer him Hj-gd gebedd hord aud rice, bedgas and brego-stOl : bearne ne trftwode, fat he wis al-fj^cum 6Sel-st61as healdan cftSe, ]>& was Hygeldc dedd. N6 ]>j £er fed-sceafte findan meahton 2375 at fam at5eUnge aenige pinga, pat he Heai'drfide hMford wsere, oSSe pone cyne-d6m ci6san woldc ; hwilSre he him on folce fre6nd-ldrum he61d, fistum mid kvc, 68 pat he yldra wearS, 2380 Weder-Gedtnm weold. H3-ne wrac-macgas ofer sse sAhtan, smia Ohteres : hafdon hy forhealden helm Scj-lflnga, pone sMestan siB-cyninga, pdra pe in Swi6-rtce sine brytnade, 2385 maeme pedden. Him pat t6 mearce wearS ; he pser on feorme feorh-wunde hledt sweordes swengum, sunu Hj-geldces ; and him eft gewAt Ongenpi6wes beam hdmes ni6san, syS8an Heardr6d lag ; 2390 16t pone brego-st61 Bi6wulf healdan, Gedtum wealdan : pat was g6d cj'ning. 2392-2421.] BEOWULF. 75 XXXIV. Eeteospeot of Beowulf. — Strife between SWEONAS AND GbATAS. Se fas le6d-hryres ledn gemunde uferan d6grum, Eddgilse wear© fed-sceaftum fe6nd. Folce gestepte 2395 ofer sae side sunu Ohteres wlgum and waepnum : he gewriic sySSan cealdum cear-stSum, cj'ning ealdre binedt. Swd he ni(5a gehwane genesen hafde, sllSra geslyhta, sunu Ecgf)i6wes, 2400 ellen-weorca, 66 fone dnue dag, pe he wi'6 fain wyrme gewegan seeolde. GewAt ]>& twelfa sum tome gebolgen drjhten GeAta dracan scedwian ; hafde pk gefruuen, hwanan si6 fteht5 drds, 2405 bealo-nlS biorna ; him t6 bearme ewom mdSSum-fat moere furh fas meldan bond. Se was on fam freAte freotteoSa secg, se pas orleges 6r onstealde, haft hj'ge-gidmor, seeolde hedn fonon 2410 wong wlsiaa : he ofer willan gi6ng t6 pas pe he eorS-sele Anne wisse, hloew under hrusan holra-wyhne n6h, y-S-gewinne, se was innan full wratta and wlra : weard unhi6re, 2415 gearo gk mec sinca baldor, 2430 " fred-wine folca at minum fader genam, " he61d mec and hafde HrfitSel eyning, " geaf me sine and sjanbel, sibbe gemnnde; " nas ic him td life Mi5ra 6wihte " beorn in burgum, ponne his bearna hwylc, 2435 " Herebeald and HsBScyn, oSSe HygelAc mln. ' ' Was pam yldestan ungedfifellce " maeges dsedura morSor-bed str6d, " sySSan hyne HceScyn of hom-bogan, "his fred-wine Mne geswencte, 2440 " miste mercelses and his moeg ofsc6t, " br68or 6Serne, bl6digan gdre : "pat was feoh-leds gefcoht, fyrenum gesyngad, " hreSre hyge-mfiSe ; sceolde hwiitSre swfl, pe4h " aSeling unwrecen ealdres linnan. 2445 " SwA biS ge6morllc gomelum ceorle "td gebldanne, pat his byre ride " giong on galgan, ponne he g3'd~wrece, " sdrigne sang, ponne his sunu hangaS " hrefne td hrdSre and he him helpan ne m.ig, 2450 " eald and in-fr6d, senige gefremmau. " Symble bi8 gemyndgad morna gehwylce ' ' eaforan ellor-sl6 ; 66res ne gymeS "to gebidanne burgum on innan " j-rfe-weardes, ponne se dn hafaS 2455 ' ' purh dedSes nyd dssda gefondad. " GesyhS sorh-cearig on his suna bftre 2457-2484.] BEOWULF. 77 " win-sele wfistne, wind-gereste, "reote berofone ; rldencl swefai5,, " lialeS in hoSman ; nis fser hearpan sw6g, 2460 "gomen in geardum, swylce fser id waaron. XXXV. Memoeies of Past Time: — The Feud with THE Fiee-Dkake. " GewiteS fonne on sealman, sorh-le6S galeS "An after S,nnm : ];ftlite him eall t6 rflm, " wongas and wic-stede. Sw^ Wedra helm " after Hercbealde heortan sorge 2465 " weallende wiig, wihte ne meahte ' ' on ]mm feorh-bonan fsehSe gebfitan : ' ' n6 ]>j aer ho ];one heatSo-riuc hatian ue meahte " laSum daedum, jie&h him le6f ne was. " He ])4 mid faere sorge, ];e liim si6 sAr belamp, 2470 "gum-dreAm ofgeaf, godes le6ht gece4s ; " eaferum lasfde, sw& d6S eddig mon, "loud and le6d-bjTig, ]>& he of life gew4t. " p4 was synn and sacn Sweona and Gedta. " ofer wld water wr6ht gemaene, 2475 " here-nl8 hearda, sySSan HrfitSel swealt, " oSSe him Ongen])e6wes eaferan waeran " frome fj-rd-hwate, fre<5de ne woldon "ofer heafo healdan, ac ymb Hreosna-beorh " eatolne inwit-scear oft gefremedon. 2480 " pat mseg-wine mine gewrsecan, "fashSe and fyrene, swd hyt gefrsege was, " fedh fe 65er hit ealdre gebohte, " heardan ceApe : HaeScj-nne wearS, " Gedta dryhtne, gEer Ongen})e6w Eofores nicisade : " gftS-helm t6gia,d, gomela Scylting " hreds heoro-hl&o; bond gemiinde ; 2490 " fsEMo gendge, feorli-sweng ne oftedh. " Ic him ]>& mdSmas, fe lie me sealde, " geald at gftSe, swd me gifeSe was, " le6htan sweorde : he me loud forgeaf, " eard 66el-wyn. Nashim seuig fearf, 2495 "pat he t6 GifSum oS«e t6 GAr-Denum " oStSe in Swi6-iice sficean ]mrfe ' ' wjTsan wig-frecan, weor^e gecypan ; " symle ic him on'ffiSan heforan wolde, " dna on orde, and swd td aldre sceall 2500 " sacce fremman, fenden fis sweord folaS, "J>at mec £Er and siS oft gelaeste, " sySSan ic for dugetSum Daghrefne wearS " t6 hand-bonan, Huga cempan : " nalles he ])d fratwe Fres-cyninge, 2505 " bre6st-weorSunge bringan m6ste, " ac in campe gec.rong cumbles hj'rde, " adding on eine. Ne was ecg bona, " ac liim hilde-gr^p heortan wylmas, " bdn-hfts gebrac. Nu sceall billes ecg, 2510 " liond and heard sweord ymb hord wlgan." Be6wulf mafSelode, be6t-wordum sprac nidhstan slSe : " Ic genfitSde fela " gftSa on geogoSe ; gj-t ic wj-Ile, " fr6d folces weard, faeh'Se sfican, 2515 "maertSum fremman, gif mec se man-scea8a " of eorS-sele At gesficeS ! " Gegrfitte fA gumena gehwj-lcne, hwate helm-berend hiudeman sl6e, swaese geslSas : ' ' Nolde ic sweord beran. 2520-2554.] BEOWULF. ^ 79 2520 "waepen tO wyrme, gif ic wiste hfl " wis fam aglsecean elles meaMe "gylpe wiSgripan, sw^ ic gi6 wiS Grendle dyde; " ac ic ]iser heaSu-fyres hates w6ne, " rfitSes and-Mttres : forpon ic me on hafu 2525 " bord and byman. Nelle ic beorges weard " oferfle6n f6tes trem, fednd unli^re, " ac unc sceal weorSan atwealle, swdnncWjTd gete6'S, " metod manna gehwas. Ic eom on m6de from, "fat ic wis J>one gft'6-flogaa gylp ofersitte. 2530 " Gebide ge on beorge byrnum werede, " seegas on searwum, hwaSer s61 msege " after wal-rsese wunde gedygan " uncer twega. Nis pat e6wer si6, " ne gemet mannes, nefne min dnes, 2535 "pat he wiS aglsecean eofoSo dsele, " eorl-scype efne. Ic mid elne sceall " gold gegangan o&Se gtiS nimeS, "feorh-bealu frficne, fredn e6weme ! " Ar4s pA bl ronde r6f oretta, 2540 heard under helm, hioro-sercean bar under st^n-cleofu, strengo getrfiwode 4nes mannes : ne biS swylc earges s'&i. Geseah p4 be wealle, se pe worna fela, gum-cystum g6d, gftSa gedigde, 2545 hilde-hlemma, ponne hnitan f&San, (st6d on stan-bogan) stream At ponan brecan of beorge ; was psere burnan walm heaSo-fyrum hat: ne meahte horde nfiAh iinbyrnende aenige hwile 2550 de6p gedygan for dracan 16ge. Let pa of bre6stum, " pa he gebolgen was, Weder-Gedta le6d word lit faran, stearc-heort styrmde ; stefn in becom heaSo-torht hlynnan under harne stan. 80 BEOWULP. [2555-2589. 2555 Hete was onhrfired, hord-weard oncni6w marines reorde ; nas fjer mkra fyrst, fre6de td friclan. From serest cwom oruS aglsecean At of sttoe, hkt hilde-sw&t; hruse dj^nede. 2B6O Biorn under beorge bord-rand onswi,f wis fam gryre-gieste, Gedta dryhten: ])k was hring-bogan heorte gefysed sacce t6 sficeanne. Sweord ser gebrad g6d gft'6-cyning gomele l§,fe, 2565 ecgum ungledw, £eghwa'6rum was bealo-hycgendra br6ga fram 6Srum. Sti6-m6d gestdd wi6 stedpne rond winia bealdor, }>& se wyrm gebeAh snMe tdsorane : he on searwum bM. 2570 Gew^t ]>k byrnende gebogen scrlSan td, gescife scyndan. Scyld wel gebearg life and lice lassan hwlle mserum }je6dne, ponne his myne sdhte, fser he fy fjTste forman d6gore 2575 wealdan mdste, sw^ him Wyrd ne gescr^f hr^S at hilde. Hond up &brad Gedta drj-hten, gryre-fAhne sl6h incge Mfe, pat si6 ecg gewdc brftn on bdne, bdt unswiSor, 2580 ponne his f>i6d-C3'ning pearfe hafde, bj'sigum gebseded. pk was beorges weard after heaSu-swenge on hre6um m6de, wearp wal-fyre, wide sprungon hilde-le6man : hr6t5-sigora ne gealp 2585 gold-wine Gedta, gAtS-bill geswdc nacod at niSe, swd hyt'nd sceolde, Iren £er-g6d. Ne was fat 65e si8, fat se maera maga Ecgfe6wes grund-wong f one ofgyfa,n wolde ; 2590-3620.] BEOWULF. 81 2590 sceolde wyrmes willan tvIc eardian elles hwergen, swS, sceal seghwylc mon Msetan Isen-dagas. Nas ]>k long t6 fon, fat ffi, aglaecean hy eft gemfitton. Hyrte hyne hord-weard, hrefSer setJme we611, 2595 niwan stefue nearo prowode fyre befongen se pe ser folce we61d. Nealles him on hedpe hand-gesteallan, aSclinga beam ymbe gestddon hilde-cystum, ac hy on holt bugon, 2600 ealdre burgan. Hiora in toum we611 sefa wis sorgum : sibb sefre ne mag wiht onwendan, pam fe wel fenceS. XXXVI. WiGLAF Helps Beowulf in the Feud. WIglaf was h^ten Weoxst^aes sunu, le6flic lind-wiga, le6d Scylfinga, 2605 mseg Alfheres : geseah his mon-diyhten under here-grimau h^t ]jrowian. Gemunde }& ]>& Are, pe he him ser forgeaf tvic-stede weligne Wsegmundinga, folc-rihta gehwylc, sv/& his fader Ahte ; 2610 ne mihte p4 forhabban, bond rond gef^ng, geolwe linde, gomel swyrd getedh, pat was mid eldum Ednmundes lAf, suna Ohteres, pam at sacce wearS wracu wine-le4siim Weohst^nes bana 2615 m^ces eegum, and his magum atbar brto-f^gne helm, hringde byrnan, eald sweord eotonisc, pat him Onela forgeaf, his gadelinges gfltS-gewsedu, fyrd-searo fflsllc: n6 ymbe pA fsehSe sprac, 2620 pe&h pe he his brdSor beam Abredwade. 82 BEOWULF. ' [2621-2655. He fratwe gehe61d fela missera, bill and byrnan, 6tS fat his b3Te mihte eorl-seipe efaan, swA his aer-fader ; geaf him Tpk mid Gedtum gtttS-gewaeda 2625 ffighwas um-im ; pA he of ealdre gewS,t, fr6d on forS-weg. pA was forma sl6 gepngan cempan, fat he gftSe raes mid his fre6-dryhtne fremman sceolde ; ne gemealt him se m6d-sefa, ne his mseges Idf 2630 gewAc at wige : fat se wj-rm onfand, sytSSan hie tdgadre geg^n hafdon. Wlgiaf maSelode word-rihta fela, sagde geslSum, . him was sefa gedmor : " Ic fat msel geman, fcer we medu ffigun, 2635 "fonne we gehfiton fissum hMforde "in bi6r-sele, fe fis fds bedgas geaf, " fat we him f A gft'S-geatwa gyldan woldon, " gif him fyslicu fearf gelumpe, ' ' helmas and heard sweord : f 6 he fisic on herge geceds 2640 " t6 fyssum sif5-fate sylfes willum, " onmunde 6sic mserSa and me f^s m^6mas geaf, " f e he flsic g4r-wlgend gdde tealde, " hwate helm-berend, fedh fe hl9,ford 6s ' ' f is .ellen-weorc Ana Af 6hte 2645 " t6 gefremmanne, folees hyrde, " forf am he manna msest mgerSa gefremede, " daeda dollicra. Nu is se dag cumen, " fat tie man-drj'hten magenes behdfaS " gddra gClB-rinca : wutun gangan td, 2650 "helpan hild-fruman, fenden hyt sy', ' ' glfid-egesa grim ! God w4t on mec, " fat me is micle le6fre, fat mlnne llc-haman " mid minne gold-gyfan gl6d faSmie. " Ne fynceS me gerysne, fat we rondas beren 2655 " eft td earde, nemne we seror maegen 2666-2690.] BEOWULF. 83 " fane gefyllan, feorh ealgian " Wedra )>i6dnes. Ic w^t geare, " fat naeron eald-gewyrht, fat he 4na scyle " Gedta duguf5e gnorn frowian, 2660 " gesigaa at sacce : sceal drum fat sweord and helm, " byrne and byrda-serfid b^m gemsene." W6d ]>&, furh fone wal-rfic, wlg-heafolan bar fre^n on fultum, fed worda cwaS : "Le6fa Bi6wulf, laest eall tela, 2665 " swd fu on geogu'S-feore ge^ra gecwsede, ' ' fat f u ne Alsete be f e liflgendum " d6m gedre6san: scealt nu dtedtim r6f, " aSeling 4n-hj'dig, ealle magene "feorh ealgian; ic fe fuUfEstu ! " 2670 After ffl,m wordum wj'rm yrre cwom, atol inwit-gast 65re stSe, fyr-wylmum fdh fl6nda m6san, IdSra manna ; Itg-ySum forborn bord wis ronde : byrne ne meahte 2675 geongum gdi'-wigan ge6oe gefremman : ac se . maga geonga under his mseges scyld elne geeode, fS, his 4gen was gl6dum forgrunden. p4 gen g& him rftm ageald, hat and heaSo-grim, heals ealne ymbeffing biteran tafl,num; he gebl6degod weartS siwul-dri6re ; swAt ySum we611. ^XXVII. Beowulf Wounded to Death. 2695 pA ie at pearfe gefragn pe6d-cj'ninges and-longne eorl ellen cySan, craft and c6n8u, swA him gecynde was ; ne hfidde he ]>&s heafolan, ac si6 hand gebarn mddiges mannes, fser he liis mseges healp, 2700 fiat he fone nlS-gast nioSor hw6ne sI6Ii, secg on searwum, J>at fat sweord gededf f&h and fated, fat fat fyr ongon sweSrian sj^SSan. pfi. gen sylf cyning gewe61d his gewitte, wall-seaxe gebrad, 2705 biter and beadu-scearp, fat he on bjTnan wag: forwr^t Wedra helm wj'rm on middan. re6nd gefyldan (feth ellen wrae), and hi hj-ne ]i&, begen 4broten hafdon, sib-aSelingas : swylc sceolde secg wesan, 2710 fegn at fearfe. pat fam fe6dne was siSast slge-hwile sylfes dsedum, worlde geweorces. p^ si6 wund ongon, fe him se eor6-draca aer geworhte, swfilan and swellan. He fat s6na onfand, 2715 fat him on bre6stum bealo-nl6 we611, attor on innan. pk se aSeling gi6ng, fat he bl wealle, wls-hj-cgende, gesat on sesse ; seah on enta geweorc, hfl ]>& stto-bogan stapalum faste 2720 6ce eorS-reced innan he61don. Hyne f4 mid handa heoro-dre6rigne 2722-2752.] BEOWULF. 85 Redden mserne fegn ungemete till, wine-diyhten his watere gelafede, hilde-sadne and his helm onspe6n. 2725 Bi6wulf maSelode, he ofer benne sprac, wunde wal-bleAte (wisse he gearwe, ]jat he dag-hwlla gedrogen hafde eor6an wj^nne ; ]>§t, was eall sceacen ddgor-gerlmes, dedS ungemete nedh) : 2730 " Nu ic suna minum sj'Uan wolde " g-ftS-gewaedu, fser me gifeSe sw4 " iEnig 3'rfe-weard after wurde, "lice gelenge. Ic ]>ks le6de he61d " ftftig wintra : nas se folc-cjming 2735 " j-mbe-sittendra senig fdra, " fe mec gftS-winum gTfitan dorste, " egesan fe6n. Ic on earde bfl,d " meel-gesceafta, he61d min tela, " ne s6hte searo-nlSas, ne me sw6r fela 2740 " at5a on unriht. Ic fas ealles mjig, " feorh-bennum se6c, gefedn habban : ' ' forf am me wltan ne fearf waldend flra " morSor-bealo mS,ga, fonne mln sceaee? " llf of lice. Nu fu lungre 2745 " geong, herd scedwian under hl,rne stiln, " Wigldf le6fa, nu se wyrm ligeS, " swefeti sdre wund, since bevedfod. " Bi6 nu on 6foste, fat ic ser-welan, "gold-seht ongite, gearo scedwige 2750 " swegle searo-gimmas, fat ic fy s6ft msEge " after mdfSSum-welan mln Msetan 'Hlf and le6d-scipe, fone ic longe he61d." 86 BEOWULF. [2753-2782, XXXVIII. The Jewel-Hoaed. The Passing of Beowulf. pA ic snftde gefragn sunu Wihsttoes after word-cwydum wandum drjhtne 2755 hyran hea'6o-si6cum, hring-net beraii, brogdne beadu-sercean under beorges hrdf. Geseah }& sige-brfiSig, ]>& he bl sesse ge6ng, mago-fegn m6dig in§,8Sum-sigla fela, gold glitiaiaii grunde getenge, 2760 wundur on wealle and fas wjTmes denn, ealdes uht-flogan, orcas stondan, fyrn-manna fatu feormend-le4se, hyrstum behrorene : fisr was helm monig, eald and 6mig, eann-bedga fela, 2765 searwum gesteled. Sine edSe mag, gold on grunde, gumena cjnnes gehwone ofer-higian, hyde se pe wylle ! Swj'lce he siomian geseah segn eall-gylden hedh ofer horde, hond-wundra msest, 2770 gelocen leoSo-craftum : of f am le6ma st6d, fat he pone grund-wong ongitan meahte, wrate giond-wlitan. Nas fas wyrmes Jiser onsyn aenig, ac hj'ne ecg fornam. P&, ic on hleewe gefragn hord redflan, 2775 eald enta geweorc 4nne maniian, him on bearm hladan bunan and discas sylfes d6me, segn e4c genom, be4cna beorhtost ; bill ser-gesc6d (ecg -was iren) eald-hl^fordes 2780 pam p^ra niA8ma mund-bora was longe hwUe, llg-egesan wag h4tne for horde, hioro-weallende, 2783-2817.] BEOWULF. 87 2785 2790 2795 2800 2805 2810 2815 fratwum gefyrSred : hwaSer collen-ferS in fam wong-stede ellen-si6cne, Tpsev middel-nihtum, 65 piit he morSre swealt. Ai- was on 6foste effc-siSes georn, lij-ue fyrwet brae, cwicne gemfitte Wedra ];e6den, he hhie ser foiifit. He ]>& mid f^m ni4Smum maerne fi6den, dr3hten sinne dri6rigne fand ealdres at ende : he bine eft ongon watere weorpan, 6S fat wordes ord bre6st-liord furhbrac. Bedwulf maSelode, gomel on gioh'Se (gold scedwode) : fre&n ealles pane wordum secge, fe ic lier on starie, mlnum le6dum STv^'lc gestrynan. " Nu ic on m^Sma hord mine bebohte " fr6de feorh-lege, fremmaS ge nu " le6da f earfe ; ne mag ic her leng wesan. " HdtaS heatSo-msere hleew gewyrcean, " beorhtne after bale at brimes nosan ; " se seel t6 gemyndum mlnum le6dum " hedh hliflan on Hrones nasse, syStSan h&tan ' ' Ic p^ra fratwa " wuldur-cj-ninge " 6cum dryhtne, .' ' fas J)e ic m6ste ' ' fer swyit-dage "pat hit sse liSend " Bi6wulfes biorh, " ofer fl6da genipu Djde him of healse pi6den prlst-hydig, geongum g^r-wigan, bedh and bjTnan, " pu eart ende lAf " Wsegmundinga ; pS. pe brentingas feorran drifa6." bring gj'ldenne pegne gesealde, gold-fAhne helm, h6t hj'ne brftcan well : flsses cj-nnes, ealle Wj-rd forswc6f, "mine mdgas t6 metod-seeafte, " eprlas on elne:. ie him after sceal." 88 BEOWULF. [2818-2848. pat was Jam gomelan gingeste word bre6st-geh3-gclum, aer he bsel cure, 2820 hS,te heatSo-wylmas : him of hreSre gewAt s^wol s6cean, s66-fasti'a d6m. XXXIX. The Coward-Thanes. pA was gegongen gumau unfr6dum earfo'SUce, fat he on eorSan geseah fone le6festan lifes at ende 2825 bledte gebeeran. Bona swylce lag, egeslic eoiiS-draca, ealdve beredfod, bealwe gebseded : bedh-hordum leng wjTiii woh-bogen wealdaia ne nidste, ac him irenna ecga fornamon, 2830 hearde hea'So-scearpe homera lAfe, fat se wld-floga wundum stille hreds on hrusan hoi'd-arne nedh, nalles after lyfte Idcende hwearf iniddel-nihtum, mdSm-sehta wlonc 2835 ansyn ywde : ac he eoi-San gefe611 for fas hild-fruman hond-geweoree. HAru fat on lande lyt manna fdh magen-dgendra mine gefrsege, fedh fe he daeda gehwas dyrstig wsere, 2840 fat he wi8 Attor-sceaSan oreiSe gersesde, otSiSe hring-sele liondum styrede, gif he waecende weard onfunde bflan on beorge. Bi6wulfe wear^ dryht-mfl,5ma dsel dedSe forgolden ; 2845 hafde seghwaSer ende geffired lasnan lifes. Nas fd lang td fon, fat f4 hild-latan holt ofgfifan, tydre tre6w-logan tyne atsomne, 2849-2883.] BEOWULF. gg \>d. ne dorston aer dareSmn lAcan 2850 on hyra maii-dryhtncs mlclan fearfe ; ac hy scamiende scyldas bseran, gflS-gewaedu, poer se gomela lag: wlitan on WIgMf. He gewSrgad sat, ffeSe-cempa fred,n eaxlum nedh, 2855 wehte hyne watre ; him wiht ne spe6w ; ne meahte he on eorSan, fedh he &, mfl,6mas geaf, " e6red-geatwe, pe ge paer on standa6, " ponne he on ealu-bence oft gesealde " heal-sittendum helm and byrnan, 2870 " pe6den his pegnum, sw3"lce he piySltcost " dhwser feor oSt5e nedh findan meahte, "pat he genunga gtiS-geweedii " wr4Se forwurpe. p& hyne wig beget, ' ' nealles folc-cyning fjTd-gesteallum 2875 " gylpan porfte ; hwaSre him god flSe, " sigora waldend, pat he hyne sylfne gewrac "Ana mid ecge, ]>&, him was elnes pearf, , " Ic him lif-wraSe Ij'tle meahte " atgifan at g(ic5e and ongan swfl, pedh 2880 " ofer mln gemet mseges helpan : " symle was py sasmra, ponne ic sweorde drep " ferhS-geniSlan, fyr unswlSor " we611 of gewitte. Wergendra t6 lyt 90 BEOWULF. [2884-2914. "prong ymbe ])e6clen, Tpd. hj'ne si6 prag becwom. 2885 ' ' Nil seeal sinc-J>ego and swyrd-gifu "call fiSel-wj'ii e6wrum cynne, " lufeii aiicgean : lond-rihtes m6t " paere maeg-burge monna seghwylc "idel hweorfan, sytSSan at5elingas 2890 " feorran gefricgean fledm e6werne, " ddm-le4san dffid. DetiS biS sfella " eorla gehwylcum ponne edwit-lif!" XL. The Soldier's Diege and Prophecy. Heut P^ pat heaSo-weorc t6 hagan bi6dan up ofer 6g-clif, peer pat eorl-weorod 2895 morgen-longne dag m6d-gi6mor sat, bord-habbende, bega on wfinum ende-d6gores and eft-cymes le6fes monnes. Lj't swigode niwra spella, se pe nas gerM, 2900 ac he s6i511ee sagde ofer ealle ; " Nu is wil-geofa Wedra le6da, " dryhten Gedta de4S-bedde fSst, ' ' wunaS wal-reste wjrmes dsedum ; "him on efn ligeS ealdor-gewinna, 2905 " siex-bennnm se6c: sweorde ne meahte ' ' on pam aglaecean Eenige pinga " wunde gewyrcean. Wiglftf siteS '{ofer Bi6wulfe, byre Wihsttoes, " eorl ofer 6?rum unliflgendum, 2910 "healdeS liige-mfiSum hedfod-wearde, " le6fes and M8es. Nn ys le6dum w6a " orleg-hwlle, sj'SSan underne ' ' Froucum and Frj^sum fj-U cyninges " wide weorSeS. Was si6 wr6ht scepen 2915-2946.] Be6wULF. 91 ' heard wi6 Hugas, syStSan Higel^c cwom ' faran flot-herge on Fresna land, ' Jjser hyne Hetware hilde gehniEgdon, ' elne geeodon mid ofer-magene, ' pat se bjTn-wtga Mgan sceolde, ' fe611 on f66an : nalles fratwe geaf ' ealdor dugo^e ; As was 4 sylSSan ' Merewioinga milts ungyfetSe. ' Ne ic td Swe6-fie6de sibbe oStSe tre6we ' wihte ne w6ne ; ac was wide ct$, ' patte Ongenpi6 ealdre besnj'Sede ' HseScyn Hi-6^1ing wi6 Hrefna-wudu, ' pS, for on-mfidlan serest gesdhton ' Gedta le6de GftS-scilfingas. ' S6na Mm -se frdda fader Ohtheres, ' eald and eges-fuU ond-slj^ht Ageaf, ' dbre6t brim-wlsan, bi'yd Ahe6rde, ' gomela i6-meowlan golde berofene, ' Onelan m6dor and Ohtheres, ' and p4 folgode feorh-gentSlan ' 66 pat hi 6Seodon earfotSUce ' in Hrefnes-holt liMford-leise. ' Besat p4 sin-herge sweorda 14fe ' wundum w6rge, wedn oft geh^t ' earrare teohhe andlonge niht : ' cwa6 he on mergenne mfices ecgum ' getan wolde, sume on galg-tre6wnm '■fuglum t6 gamene. Fr6for eft gelanip ' s^rig-m6dum somod aer-dage, ' syiSSan hie Hygelfl,ees horn and bj'man ' gealdor onge^ton. pii se g6da com ' le6da dugo^e on 14st faran. 92 BEOWULF. [2947-2978. XLT. He Tells op the Swedes and the Gbatas. ' Was si6 sw&t-swaSu Sweona and Gedta, ' wal-roes wera wide gesfae, ' M ])t folc mid him foehSe t6wehton. ' GewAt him J)4 se g6da mid his gadelingum, ' fr6d fela ge6mor fasten sficean, ' eoii Ongenfii6 ufor oncirde ; ' hafde Higelices hilde gefrunen, ' wlonces wig-craft, wi^res ne trAwode, ' fat he sae-mannmu onsacan mihte, ' heA8o-li6endum hord forstandan, ' beam and bryde ; bedh eft fonan ' eald under eorS-weall. p4 was seht boden ' Sweona le6dum, segn HigelAce. ' FreotSo-wong pone forS ofereodon, ' syiS^an HrSSlingas td hagan frungon. ' pasr wearS Ongen])i6 ecgum sweorda, ' blonden-fexa on bid wrecen, ' fat se J)e6d-cyning f aflan sceolde ' Eofores tone d6m : hyne jrringa ' Wulf Wonrfiding wsepne gersehte, ' fat him for swenge sw4t tedrum sprong ' forS under fexe. Nas he forlit swA f6h, ' gomela Scilflng, ac forgeald hra6e ' w3Tsan wrixle wal-hlem fone, ' sj'StSan f e6d-c3'^ning fyder oncirde : ' ne meahte se snella sunu Wonrfides ' ealdum ceorle ond-slyht giofan, ' ac he him on he4fde helm sev gescer, ' fat he bI6de f^h bftgan sceolde, ' fe611 on foldan ; nas he f sege f A git, ' ac he hjme gewyrpte, fedh fe him wund hrinc. ' Ldt se hearda Higel^ces f egn 2979-3012.] Be6wULF. 93 " brMne ni6ce, f^ his br6Sor lag, 2980 " eald sweord eotonisc, entiscne helm, "brecan ofer bord-weal : }& gebedh cyning, " folces hjTde, was in feorh dropen. " p^ wseron monige, fe his mseg wri^on, "ricone Araerdon, ]>&. him gerymed weat-S, 2985 " fat hie wal-st6we wealdan mdston. " penden redfode rinc 6Serne, " nam on Ongen})i6 li'en-byrnan, ' ' heard swyrd hilted and his helm somod ; " h^res h3Tste HigelAce bar. 2990 "He fdm fratwum ffing and him fagre gehfit "ledna/ore leodum and gelseste sw4: " geald fone gftS-roes Gedta dryhten, " HrfiSles eafora, ]>&, he t6 h4m becom, "Jofore and Wulfe mid ofer-mA^mnm, 2995 " sealde Mora gehwaSrum hund ffisenda "landes and locenra bedga; ne porfte him f 4 ledn 6«witan " mononmiddan-gearde, sySSanhieffl,maerSagesl6gon ; ' ' and fA Jofore forgeaf ^ngan d6htor, " hdm-weor^unge, hyldo t6 wedde. 3000 "pat j's si6 fsehSo and se fe6nd-scipe, "wal-nlS wera, fas fe ic w6n hafo, "fe ts sficeaS t6 Sweona le6de, " sj'SSan hie gefricgeatS fredn ftserne " ealdor-ledsne, fone Jie aer gehe61d 3005 "wis hettendum hord and rice, " after haleSa hryre hwate Scyliingas, " folc-rsed fremede oStSe furiSur gen "eorl-scipe efnde. Nu is dfost betost, "fat we fe6d-eyning fser scedwian 3010 " and fone gebringan, fe fts bedgas geaf, " on dd-fare. Ne seel dnes hwat " meltan mid fam m6digan, ac fser is mdSma hord, 94 BE(5WULF. [3013-3047. "gold unrlme grknme gecedpod " and nu at siSestan sylfes feore 3015 " bedgas gebohte; ]>& sceal brond fretan, " aled peecean, nalles eorl wegan "mS,SSuin t6 gemyndum, ne magS seyne ' ' habban on healse hring-weorSunge, " ac sceall ge6mor-ni6d golde beredfod 3020 " oft nalles sene el-land tredan, " nu se here-wlsa hleahtor Alegde, " gamen and gle6-dredni. Forpon sceall gdr wesan "monig morgen-ceald mundum bewunden, " hafen on handa, nalles hearpan sw6g 3025 " wigend weccean, ac se wonna hrefn " Ms ofer faegum, fela reordian, " earne secgan, hii him at sete spe6w, "]jenden he wi6 wulf wal redfode." Swd se secg hwata secgende was 3030 IdSra spella ; he ne ledg fela wyrda ne worda. Weorod eall dr^s, eodon unbliiSe under Earna nas woUen-tedre wundur scedwian. Fundon fd on sande sdwul-ledsne 3035 hlim-bfid healdan, pone pe him hringas geaf serran mselum : pd wds ende-dag g6dum gegongen, pat se gftS-cyning, "Wedra pe6den, wundor-ded^e swealt. >aEr hi gesfigan sj'Uicran wiht, 3040 wyrm on wonge wiSer-rahtes pser Id^ne lipgean : was se 16g-draca, grimlic gryre-gast, glfidum beswseled ; se was flftiges f6t-gemearces lang on legere, lyft-wj'nne he61d 3045 nihtes hwllum, nySer eft gewdt dennes ni6sian ; was pd ded8e fastj . . .hSfde eor8-scrafa ends genyttod. 3048-3075.] BEOWULF. 95 Him big stddan bunan and orcas, discas lAgon and dyre swyrd, 3050 6mige furh-etone, swfl, hie wi8 eorSan fatSm pflsend wintra fser eardodon : fonne was yaX yvte edcen-craftig, iii-monna gold galdre bewunden, fat fam hring-sele hrlnan ne mdste 3055 gumena senig, nefne god sylfa, sigora s6'S-cyning, sealde fam fe he wolde (he is manna gehyld) hord openian, efne sw4 hwylcum manna, sw^ him gemet fdlhte. XLII. WiGLAF Speaks. The Building of the Bale-Firb. pi was gesyne, ' fat se sl6 ne p&h 3060 fam pe unrihte inne gehj'dde wrate under wealle. Weard set 0fsl6h fe^ra sumne ; f d si6 faeh^gewearS a: -c iv^ gewrecen wr|^tce. ."^^"Wundur hwAr, fonne eorl ellen-r6f ende geffifS"-*^ ^ 3065 lif-gesceafta, fonne leng ne mag mon mid his mdgum medu-seld biian^ Sw& was Bi6wulfe, ]>&, he biorges weard s6hte, searo-ntSas : seolfa ne M^e, furh hwat his worulde ged^i^ weofean seeolde ; 3070 swA hit 6S^d6nj^dag di6pe beriemdon ' )ie6dnas maere, ]>& fat fser dydon, ^atjSe secg wsere synnum seildig, Srgum goheaeerooT" hell-bendum fast, wonimum'gewitnalB, "'se fo3e wiBr he longe was, ; wlcum wunian 6S woruld-ende. ' He61don hedh gesceap : hord ys gesceiwod, ' grimme gegongen ; was pat gifeSe t6 swl6, ' f)e pone ]>e6den pyder ontyhte. ' le was paer inne and pat call geond-seh, ' recedes geatwa, ]>&, me gerymed was, ' nealles swsesUce siS Myfed ' inn under eorS-weall. Ic on 6foste geffing ' micle mid mnndum magen-bj'rtSenne ' hord-gestre6na, hider At atbar ' cj ninge mlnum : cwico was pA gena, ' wis and gewittig ; worn eall gesprac ' gomol on gehSo and e6wic grfitan h6t, ' bad pat ge geworhton after wines dsedum ' in ,bsel-stede beorh pone hedn ' micelne and meerne, swA he manna was ' wlgend weorS-fuUost wide geond eor^an, 'penden he burh-welan brftcan m6ste. 'Uton nu 6fstan 68re Me. ' se6n and sficean searo-geprac, ' wundur under wealle ! ic e6w wlsige, ' pat ge gendge nedn sceAwiaS 'be5,gas and brM gold. Sle si6 baer gearo ' adre geafned, ponne we fit eymen, ' and ponne geferian fredn tiserne, ' le6fne mannan, paer he longe sceal ' on pas w^ldendes wsere gepolian." 3111.-3137.] BE(5WULF. H6t ]>&, gebe6dan bj^e Wihstdnes, hale hilde-di6r, haleSa monegum bold-4gendra, fat hie beel-wudu feorran feredon, folo-%ende 3115 gddum tdgfines : " Nu sceal glM fretan " (weaxan wonna 16g) wigena strengel, " pone Jie oft gebM Iseni-scftre, " fonne strsela storm, strengum gebaeded, " sc6c ofer scild-weall, sceft n3-tte he61d, 3120 " feSer-gearwum ffls fl4ne full-eode." H6ru se snotra suuu Wihst^nes Aclgde of corSre cj'ninges pegnas syfone tdsomne ]j4 sfilestan, eode eabta sum under inwit-hrdf; 3125 hilde-rinc sum on handa bar aled-le6man, se pe on orde ge6ng. Nas pS. on hlj-fcme, hwA pat hord strilde, sySt5an or-wearde senigne dael secgas ges6gon on sele wunian, 3130 Isene licgan : lyt senig mearn, pat H dfostlice 6t geferedon dy^re m^Srflas ; dracan 6c scufun, wyrm ofer weall-clif, 16ton waeg niman, Add fa8mian fratwa hj-rde. 3135 paer wSs wunden gold on ween hladen, seghwas unrlm, aSellng boren, hAr hilde-nwo t6 Hrdnes nasse. BEdwULF. [3138-3169. XLIII. Beowulf's Funeral Pyre. Him ]>&. gegiredan Gedta le6de M on eorSan un-w3,cllcne, 3140 helmum behongen, hilde-bordum, beorhtum bjTiiura, swA he bfina was ; Megdon P&. t6-middes mferne f'e6deii hale8 ln6fende, hlftford le6fne. Ongunnon ]>k on beorge b£el-fyra maest 3145 wigend weccan : wudu-rfic AstAh sweart ofer swioSole, sw6gende 16g, wApe bewanden (wind-blond gelag) 6i5 fat he ]>& bto-hfts gebrocen hafde, hfi,t on hreSre. Higum unr6te 3150 m6d-ceare mtendon mon-dryhtnes cwealm ; swylce gi6mor-gyd f lat . °°" meowle wunden heorde . . . serg (?) cearig sselde geneahhe fat hio hyre .... gas hearde 3155 ede walfylla wonn . . hildes egesan hj'So haf mid heofon rfice swealh (?) Gewoi'hton ]>&, Wedra le6de hlsew on hliSe, se was hedh and hrM, 3160 wffig-llSendum wide gesyne, and betimbredon on tj'n dagum beadu-rdfes b^en : bronda betosi wealle beworhton, sw& hyt weorSllcost fore-snotre men findan mihton. 3165 HI on beorg dydon b6g and siglu, eall swylce hyrsta, swylce on horde aer nltS-hydige men genumen hafdon ; forlSton eorla gestre6n eoi-San healdan, gold on gre6te, fser hit nu gen lifaS 3170-3184.] BEOWULF. 99 3170 eldum sw3, unnyt, sw& hit (X,ror was. \>& j'mbe hlaew riodan liilde-de6re, aiSelinga beam ealra twelfa, woldon ceare cwiSaii, kyning maenan, word-gyd wrecan and ymb wer sprecan, 3175 eahtodan eorl-scipe and his ellen-weorc duguSum dfemdon, swfl, hit ge-d^fe bi6, fat mon his wine-dryhten wordum hfirge, ferh'Sum fre6ge, ])onne he forS scile of llc-haman Imne weorSan. 3180 Swa begnornodon Ge4ta le6de hMfordes hryie, heorS-genedtas, cwsedon fat he wsere woruld-cj'ning mannum mildust and mon-fwaerust, le6dum llSost and lof-geornost. APPENDIX. The Attack m Pinnsbubg* " nas byrnaS nsefre." HleotSrode fa hea8o-geong cyning : " Ne fis lie dagaS e^stan, ne her draca ne fle6ge^, " ne her fisse healle hornas ne bj-rnafS, 5 " ac f6r forS beraS, fugelas singat5, " gylleS grseg-haina, gflS-wudu hlj'nnetS, " scyld seefte oncwy8. Nu seynetS fes mdna " wat5ol under wolcnum ; nu MsatJ wed-dseda, " ]>e fisne folces nl6 fremman willatS. 10 "Ac onwacnigeaS nu, wigend mine, " hebbaS e6wre haiida, hicgeaS on ellen, " winnaS on orde, wesa^ on mdde ! " pa &V&S monig gold-hladen pegn, gyrde hine his swurde ; pS, t6 dura eodon drihtlice cempan, 16 Sigefert5 and Eaha, hyra sweord getugon, and at 6tSrum durum Ordl4f and GflSlAf, and Hengest sylf; hwearf him on Idste. pa, git Garulf G6t5ere styrode, pat hie swA fre611c feorh forman slSe 20 t6 psere healle durum hyrsta ne baeran, nu hyt nl5a heard Anyman wolde : ac he fragn ofer eal undearninga, de6r-mdd haletS, hwA pa duru he61de. "SigeferS is mln nama (cwa'6 he), ic eom Secgena le6d, * See V. 1069 seqq. 25-48.] Be6wULF. 101 25 " wrecca wide cflS. Fela ic wedna gebS,d, ' ' heardra hilda ; pe is gj't her witod, " swaSer pu sylf t6 me s6eean wylle." pfl, was on wealle wal-sllhta gehlyn, sceolde c61od bord cfinum on handa 30 b4n-helm berstan. Buruh-felu dynede, 6S fat at fiasre gti^e GArulf gecrang, ealra serest eorS-bftendra, Gfl614fes sanu ; ynjbe bine g6dra fela hwearf lacra hrsew. Hrafn wandrode 35 sweart and sealo-brAn ; swurd-le6nia st6d swylce eal Finns-biiruh fyrenu wsere. Ne gefragn ic nsefre wurSUcor at wera hilde sixtig sige-beorna s61 gebeeran, ne naefre swdnas sw6tne medo s61 forgyldan, 40 fonne Hnafe guidon his hag-stealdas. Hig fuhton flf dagas, sw^ hyra nAn ne fe61 driht-gesiSa, ac hig ]>& durn he61don. pk gewS,t him wund haleS on wag gangan, ssede pat his byrne 4brocen waere, 45 here-sceorpum hr6r, and e4c was his helm pyrl. p& hine s6na fragn folces hyrde, h6 ]>h wlgend hyra wunda genaeson oMe hwatSer psera hyssa Cornell University Library arV16061 Beowulf. 3 1924 031 719 838 olin.anx